Roulatielijst • _____________________ • _____________________ • _____________________
11 UNIEKE RO INSTALLATIE VOOR VITENS itens, Nederlands grootste waterleidingbedrijf, levert drinkwater aan ruim 4 miljoen mensen en tienduizenden bedrijven in Friesland, Gelderland, Overijssel, de Noordoostpolder en een aantal gemeenten in Drenthe. Gerekend in het aantal aansluitingen belevert Vitens ongeveer een kwart van de Nederlandse drinkwatermarkt.
V
Vitens heeft Logisticon op 16 maart 2006 opdracht gegeven om een membraanfiltratie installatie te bouwen op pompstation Dinxperlo, gelegen in de Vitens Regio Gelderland. De installatie bestaat uit vier omgekeerde osmose (RO) skids, met een gezamenlijke productiecapaciteit van 320 m3/uur. Naast de levering van de membraanfiltratie-installatie, werd ook de uitbreiding van de hogedruksectie (distributiepompen), levering chemicaliën doseerinstallaties, lage- en hogedrukpompen, elektrotechnische installatie en de besturing in het project betrokken. Unieke installatie De membraanfiltratie installatie wordt ontworpen op basis van het mede door Vitens ontwikkelde Optifluxconcept. Ten opzichte van de bestaande Optiflux-installaties van Vitens onderscheidt dit project zich tevens door
de toepassing van een nieuw ontwikkelde drukbuis (8”) van de firma Bekaert. Met deze drukbuis hebben de betrokken partijen een wereldprimeur. Het concentraat wordt bij deze buizen in het midden van de buis afgevoerd. Optiflux De omgekeerde osmose (RO) installatie werkt op basis van het Optiflux principe, waarbij het drukvat tweezijdig wordt aangestroomd. Het belangrijkste voordeel van Optiflux ten opzichte van traditionele membraaninstallaties is dat het een besparing oplevert van 15 - 20% op energie of membraanoppervlak. Dankzij een lagere membraanflux in de laatste trap vermindert de kans op vervuiling. Dit gepatenteerde systeem is door Vitens al eerder toegepast met nanofiltratiesystemen in Zwolle en Witharen.
Zachter en schoner drinkwater Met de nieuwe installatie te Dinxperlo lost Vitens twee problemen tegelijk op. Vitens wil in 2007 de hele Achterhoek voorzien van zachter drinkwater, omdat een hoge hardheid leidt tot kalkaanslag en afname van effectiviteit van wasmiddelen. Het andere probleem is dat het pompstation Dinxperlo al jaren kampt met een verhoogd gehalte aan bestrijdingsmiddelen in het opgepompte water. Daarvoor werd in 2004 een tijdelijke aanvullende zuivering met actiefkoolfiltratie geïnstalleerd (zie LogistiContour 9), die nu met de nieuwe membraanfiltratie installatie overbodig zal worden.
INNOVATIEVE ONTGASSING MET MEMBRANEN
n gesloten systemen, zoals stadsverwarming, is de aanwezigheid van zuurstof in het water veelal de oorzaak van een kortere levensduur van leidingen en apparatuur.
I
Een innovatieve methode voor het verwijderen van zuurstof is door middel van membraanontgassing. Logisticon heeft een aantal kleinschalige installaties gerealiseerd, waarbij naast de inzet van ontgassingsmembranen ook hoog vacuümapparatuur vereist is. De uitstekende resultaten, waarbij zuurstofgehaltes < 20 ppb haalbaar zijn, worden behaald dankzij het gebruik van een industriële kwaliteit stikstof in
plaats van een technisch zuivere kwaliteit. Waarmee niet alleen de kwaliteit verbetert maar er ook een aanzienlijke besparing op de operationele kosten ontstaat. Naast deze goede resultaten speelt ook de compactheid van een dergelijke installatie een belangrijke rol om te komen tot de systeemkeuze. Bovendien zijn deze door Logisticon gebouwde skids gemakkelijk in te passen in een complexe lay-out.
I M P L E M E N TAT I E WERELDPRIMEUR ogisticon heeft de wereldprimeur bij het toepassen van de nieuwe Bekaert ‘Centerport’membraan drukbuizen. Het betreft hier drukbuizen, waarbij het voedingswater van twee kanten wordt aangevoerd en waarbij het concentraat in het midden wordt afgevoerd.
L
De toepassing van deze unieke drukbuizen geschiedt in de nieuwbouw van de RO Membraanfiltratie Dinxperlo (320 m3/h) van Vitens Gelderland en is gebaseerd op het door Vitens ontwikkelde Optiflux-concept (zie www.optiflux.nl) waarmee onder meer zo’n 20 % energie kan worden bespaard. Bekaert heeft na de ontwikkeling deze buis nu beschikbaar gesteld voor productie, dank-
zij een aantal ontwerpinnovaties en productietechnische vernieuwingen. Deze innovaties bleken nodig om de aansluiting in het midden van een 8" drukbuis te realiseren, met behoud van de buissterkte, ook bij hoge drukken. Logisticon toont u deze innovatie op de Aquatech 2006 in Amsterdam (stand nr. 01.428) samen met Bekaert (stand nr. 07.308E) van 26 - 29 september.
KLANTSPECIFIEKE PILOT- EN DEMONSTRATIEINSTALLATIES ls u een keuze wilt maken welke zuiveringstechniek u wilt gebruiken en welke bedrijfsvoering hier het beste bij past, dan is een pilotinstallatie de beste oplossing.
A
Logisticon beschikt over een uitgebreide vloot van diverse mobiele pilot- en demonstratieunits, die op specificatie (samen) gebouwd en verkocht of op huurbasis ingezet kunnen worden. De vaak zeer compleet uitgeruste installaties zijn er in diverse capaciteiten en uitvoeringen. Afhankelijk van het type te behandelen water variëren de capaciteiten van 0,2 tot 50 m3/h. Kleinere systemen op skid zijn als units ingebouwd in een 20ft container of nog groter. De systemen variëren van discontinu en continu (DynaSand®) zandfilters, MF, UF en RO membraaninstallaties, MBR-systemen, DAF- en lamellenseparatoren, ionenwisseling tot actiefkoolfilters, ontgassingtorens, mini biorotorsysteem, etc.
Kleine en grote systemen, simpel tot heel uitgebreid Als u niet alleen op laboratoriumschaal onder laboratoriumomstandigheden wilt testen, maar ook onder de werkelijke bedrijfsomstandigheden hebben wij een grote verscheidenheid aan mogelijkheden.
Met het verhuurpark voor waterbehandelingsapparatuur bestaat zelfs de mogelijkheid om een full-scale 'pilot' uit te voeren: eerst huren en ervaring opdoen om vervolgens een definitief en optimaal zuiveringssysteem te bouwen. Daarnaast kunnen de units uitgerust worden met telemetrie, waardoor de gehele installatie op afstand bestuurd en gemonitored kan worden. Eventueel gevisualiseerd met internettechnologie. Vanzelfsprekend behoort ook koop van pilotinstallaties tot de mogelijkheden. Winstfactor Door te testen onder bedrijfsomstandigheden ligt de winst in de juiste keuze van de gewenste techniek en biedt 100% zekerheid van het gewenste resultaat.
Over- of onderdimensioneren hoeft derhalve niet meer op te treden, omdat onder bedrijfsomstandigheden getest is en de bedrijfsvoering geoptimaliseerd kan worden. Pilotinstallaties op maat Voor diverse klanten zijn er pilotinstallaties op maat gemaakt. Interesse? Graag bespreken wij de opties met u.
NIEUWE TOEPASSINGEN VOOR ONDERDRUK MEMBRANEN ogisticon heeft een jarenlange ervaring met de toepassing van dompel-/onderdrukmembranen voor afvalwater: het zogenoemde Membraan Bio Reactor (MBR)-concept. Hierbij wordt het Puron membraan van Koch Membrane Systems toegepast (zie afbeelding).
L
Het Puron membraan is uiterst degelijk en daardoor eigenlijk voor veel meer watertoepassingen geschikt. Omdat Logisticon graag innovatief werkt is dit membraan in samenwerking met twee klanten in pilotvorm ingezet voor onderzoek naar de behandeling van: • •
ijzerhoudend spoelwater van drinkwaterfilters opwerken tot drinkwater; oppervlaktewater opwerken tot proceswater/voedingswater RO.
De resultaten van deze lopende onderzoeken zijn zeer veelbelovend en worden hoogstwaarschijnlijk binnenkort al gepubliceerd.
LAMELLEN SEPARATOR VOOR GRONDWATERSANERING en Brabantse Logisticon-klant wilde een ruim 30 jaar oude lamellenseparator vervangen. Om zich ervan te overtuigen dat de nieuwe installatie niet alleen op papier maar ook in de praktijk goed functioneert, werd alvorens te bestellen eerst een pilot-proef uitgevoerd.
E
De nieuwe lamellenseparator vervangt hierbij degene die in de grondwaterzuiveringsinstallatie staat opgesteld. Logisticon bood een unieke optie met een full scale pilot proef van maximaal 25 m3/h, waarbij tevens nog proeven met vlokmiddeldosering werden uitgevoerd. De vervuiling bestond voornamelijk uit metalen. Binnen 8 weken werden de proeven succesvol afgerond, waarna de definitieve installatie met klantspecifieke aanpassingen opdracht werd. Hierdoor kon de oude installatie worden vervangen, terwijl de grondwateronttrekking gewoon doorging. Bovendien had de klant hierdoor ruim de tijd om diverse ruimteaanpassingen uit te voeren, zoals plaatsen van een lichtkoepel en het vlak en chemicaliënbestendig maken van de vloer.
EERSTE ZANDFILTERS GEMEENTE STEENWIJKERLAND BIJ WATERSCHAP REEST & WIEDEN et Waterschap Reest & Wieden wilde de hoeveelheden stikstof en fosfaat halveren, die uiteindelijk vanuit de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Steenwijk in het kwetsbare water van de Weerribben en de Wieden terechtkwamen. Daarnaast moest de gemeente Steenwijkerland de vuilemissie uit de riolering drastisch verminderen om per 1 januari 2006 te voldoen aan de zogenaamde basisinspanning, wat een aanzienlijke investering in de aanleg van randvoorzieningen zou betekenen.
H
Echter, het kon ook eenvoudiger maar vooral goedkoper door samen te werken. Hiervoor werd de benodigde filterinstallatie verdubbeld en in twee trappen uitgevoerd. Het project is mede tot stand gekomen met een subsidie van 50% van de provincie Overijssel voor de bovenwettelijke inspanning voor stikstof en fosfaat. Hiermee is gemeente Steenwijkerland de eerste gemeente in Nederland die zandfilters plaatst bij een RWZI. Gekozen is voor de uitvoering van de filterinstallatie met twee in serie geschakelde trappen om de zogenaamde MTR kwaliteit voor stikstof en fosfaat te kunnen bereiken. In de eerste continu filtratiestap wordt stikstof verwijderd door toevoeging van een koolstofbron. Na een tussenbeluchting en een ijzerdosering voor fosfaatverwijdering volgt de tweede discontinu filtratiestap. Het gezuiverde water wordt daarna nogmaals belucht alvorens het geloosd wordt op het Steenwijkerdiep. Door Waterschap Reest & Wieden en gemeente Steenwijkerland werd in het kader van het project Wieden Helder opdracht verleend aan Nordic Water Benelux, voor
de uitvoering van een complete tweetraps zandfiltratie. De opdracht is in samenwerking met Logisticon Water Treatment uitgevoerd, waarbij Nordic Water de DynaSand®continufilters en Acetoldosering leverde voor de denitrificatie. Hierbij nam Logisticon de gehele installatie voor haar rekening, inclusief de levering van de defosfateringinstallatie met discontinu zandfilters, pompen, leidingwerk, etc. Het basisontwerp en de directievoering was in handen van Royal Haskoning.
De zuiveringscapaciteit is gesteld op 445 m3/h, maar is hydraulisch uitgelegd op 600 m3/h. De installatie werd in recordtijd gebouwd, waarbij in januari 2006 reeds water door de installatie stroomde voor de uiteindelijke waterkwaliteitseis van 2,2 mg/l voor N-totaal en 0,15 mg/l voor P-totaal.
VERANTWOORD ONTWERP BIJ CAMPINA ampina in Veghel is een internationale coöperatieve onderneming, die zich toelegt op de ontwikkeling, productie, verkoop en distributie van zuivelproducten. Voor de producten zoals melk, zuiveldranken, desserts, yoghurt, kaas en boter, die onder de merken Campina en Mona vallen, is Europa de belangrijkste markt.
C
Een andere belangrijke activiteit (die onder de naam van DMV International valt) is de ontwikkeling en productie van ingrediënten voor de voeding- en farmaceutische industrie in Nederland, Duitsland en de USA. De onderneming verkoopt en distribueert deze hoogwaardige producten, op basis van vooral melkeiwit en melksuiker, in meer dan honderd landen. Op de locatie Veghel worden diverse chemicaliën gebruikt t.b.v. reinigingsprocessen. De installaties zijn in de loop van de jaren steeds aangepast aan de productie-eisen volgens de (Arbo)-regelgeving.
Echter, voor het verkrijgen van een beter overzicht waren recente technieken nodig om deze installaties grondig te renoveren en te herstructureren. Voor het ontwerp werd hierbij de expertise van Logisticon ingeschakeld. Omwille van een veilig en optimaal ontwerp en als ondersteuning voor de RFQ (Request For Quotation), worden in een kort tijdsbestek tal van keuzes vastgelegd in ontwerpnotities, schema’s en tekeningen. Op basis van dit document heeft DMV het werk vervolgens aanbesteed. Maar wie het project ook realiseert, het stempel van Logisticon is en blijft zichtbaar in de vorm van een verantwoord ontwerp.
NIEUWE SERIE AFZUIGINSTALLATIES MET LUCHTFILTER ogisticon heeft een nieuwe serie afzuiginstallaties met luchtfilter ontwikkeld. De luchtfilters zelf (gebaseerd op actieve kool) worden al jaren toegepast en hebben zich in de praktijk bewezen. Nieuw is echter dat de luchtfilters standaard voorzien kunnen worden van een ventilator en eventueel een luchtverwarmer.
L
De capaciteit van de ventilatoren varieert van 500 - 5000 m3/uur. Om geluidsoverlast te voorkomen, is de weersbestendige omkasting van de ventilator voorzien van isolatie, waardoor de installatie zonder verdere maatregelen zowel binnen als buiten kan worden toegepast. Een belangrijke optie is dat de luchtfilters kunnen worden voorzien van een verwarmingselement, waarmee de actieve kool niet vochtig wordt.
Deze luchtfilters worden veel toegepast om stankoverlast bij rioolgemalen en overslagstations van rioolslib te voorkomen. Maar ook als (mobiele) afzuigingsinstallatie in gebouwen waar werkzaamheden plaatsvinden die stank kunnen veroorzaken zijn deze LAKF-units inzetbaar.
BIOLOGISCHE IN-SITU SANERING VAN PER EN TRI l sinds 1998 heeft Logisticon samen met o.a. Bioclear gewerkt aan de ontwikkeling van een concept om met anaërobe bacteriën en een koolstofbron de natuurlijke afbraak van Per en Tri in de bodem te stimuleren.
A
Zodra de bodem voorzien is van voldoende bacteriën kan de installatie worden verwijderd en doen de bacteriën hun werk, zonder dat de omgeving hier last van heeft. In 2004 heeft dit geleid tot de bouw van een mobiele bioreactor in een 30 voets-container die geregeld voor korte tijd op de locatie staat. Vooral in stedelijk gebied, waar men niet jarenlang een installatie wil plaatsen, is deze aanpak ideaal. Steeds meer klanten in binnenen buitenland gebruiken dit concept. Door de sterk toegenomen vraag werd besloten om nog meer mobiele installaties te bouwen en te verhuren. Direct beginnen met saneren Omdat Logisticon de bacteriën in de reactor in leven houdt gaat geen tijd verloren met het wekenlang opkweken (adapteren) van voldoende biomassa. Na aankomst van de container kan vrijwel direct begonnen worden met het inbrengen van de actieve anaërobe bacteriën en de koolstofbron, zodat de overlast voor de omgeving tot een minimum beperkt blijft.
SCOUT® GAAT DE BODEM VERKENNEN ogisticon heeft in opdracht van Rasenberg Milieutechniek een mobiele pilot installatie gebouwd, die wordt ingezet voor het testen van in-situ-technieken en pompproeven op saneringslocaties. Vooral bij ingenieursbureaus is veel belangstelling voor dergelijke installaties, omdat ze al in een vroeg stadium bodemsaneringtests kunnen uitvoeren.
L
Deze testinstallatie wordt door Rasenberg Milieutechniek onder de naam SCOUT® ingezet, wat staat voor Sanering Concept Onderzoek Uitvoerings Technieken. De installatie is voorzien van systemen voor persluchtinjectie, bodemluchtextractie, wateronttrekking door middel van een Dual Media Vacuüm Extractie (DM-Vex®) en wateronttrekking met een zuigerpomp.
Omdat er op veel te saneren locaties in de onderzoeksfase nog geen elektriciteit aanwezig is, is er tevens een aggregaat ingebouwd zodat de installatie zelfstandig kan draaien. Alle systemen zijn voorzien van elektronische meetapparatuur voor het meten van drukken en debieten. De meetgegevens worden in een uitgebreid telemetriesysteem verzameld en in overzichtelijke tabellen en grafieken gepresenteerd.
C o l o f o n ‘LogistiContour’ is een uitgave van:
PROEVEN ZANDFILTRATIE OP RWZI HARDERWIJK SUCCESVOL AFGEROND
Logisticon Water Treatment b.v. Energieweg 2, 2964 LE Industrieterrein Gelkenes Postbus 38, 2964 ZG Groot-Ammers, Nederland Telefoon: +31 (0) 184 - 60 82 60 Telefax: +31 (0) 184 - 60 82 80 E-mail:
[email protected]
www.logisticon.com
erregaande fosfaatverwijdering in het kader van het Integrale Inrichtingsplan Veluwe Randmeren is voor Waterschap Veluwe aanleiding geweest voor het testen van een aantal filtertypen op RWZI Harderwijk. Doel was om te onderzoeken of en hoe door middel van filtratie het fosfaatgehalte in de afloop van de nabezinktank aanzienlijk kon worden verlaagd en welke filtratiesnelheden aangehouden moesten worden. Dit laatste om over- of onderdimensionering te voorkomen.
V
Gedurende zeven maanden zijn pilottesten uitgevoerd met een drietal filters van de volgende typen: dubbellaags discontinufilter, continu zandfilter (Dynasand) en een dubbellaags cellen filter (Automatic Back Wash Filter). Het onderzoek is uitgevoerd door Waterschap Veluwe, Volker Wessels Water, Grontmij en Logisticon in samenwerking met Nordic Water. Logisticon zorgde naast de levering van het continufilter (via Nordic Water) en discontinu zandfilter (eigen ontwerp Logisticon) tevens voor de overige onderdelen zoals pompen, buffers, besturing, chemicaliëndoseringen, perslucht en spoellucht, besturing en tussenliggend leidingwerk.
In deze periode is constant de maximale situatie in de toekomstige filtereenheden gesimuleerd. De filters bleken allemaal zeer goed te werken bij een redelijke bedrijfsvoering en filtratiesnelheid, die maximaal 20% afweek van de vooraf aangenomen haalbare filtratiesnelheid. Tijdens de experimenten is rekening gehouden met de toekomst en de mogelijk strengere eisen aan het effluent die kunnen worden gesteld.
Zo is enerzijds de UV-extinctie en TOC van het effluent van de zandfilters gemeten voor eventuele toekomstige (geavanceerde) oxidatietechnieken met bijvoorbeeld UV en ozon. Anderzijds is ook al geëxperimenteerd met actieve kool. Een te ontwerpen installatie zal in eerste instantie gemakkelijk aanpasbaar zijn en mag bij eventueel vereiste uitbreidingen geen desinvestering zijn (no regret maatregel!).
Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de eindrapportage. Hiermee kan Waterschap Veluwe op basis van een Multicriteria-analyse een goed gefundeerde keuze maken welk type filtratie het best functioneert voor de fosfaatverwijdering bij de specifieke omstandigheden van RWZI Harderwijk. Daarbij ontstaat tevens een goed beeld voor eventuele toekomstige aanpassingen aan de zuivering.
