Supporting pp g self-help p ACT with e-mail counseling g
Vitaliteit en pijn, een lastige combinatie? Reade 13-06-2013
Prof. dr. Karlein Schreurs y g Gezondheid en Technologie g Psychologie, Revalidatiecentrum Roessingh, Roessingh R&D 05/10/2014 06/21/2010
Title: to modify choose 'View' then 'Heater and footer'
1
Het gaat redelijk goed. Ik doe weer wat in de tuin en ik help mijn zoon op de boerderij. Maar die pijn, die pijn is niet minder, die is er nog steeds. Daarom heb ik toch weer een afspraak gemaakt met het Radboud, misschien kunnen zij nog iets, een operatie of zo … Man, 62 jaar, failed back surgery syndrome
Pijn, irritaties en ongemakken zijn niet Pijn meer dingen die mij tot activiteiten aanzetten om er geen last van te hebben. Het zijn nu signalen die me iets zeggen over hoe ik met mijn lichaam kan omgaan. Man, 50 jaar, gecompliceerde kniebreuk, neuropatische pijn
Leertheoretische modellen van in stand houden factoren Meer pijn Beperkingen
overactiviteit
vermijding Gedrag Ged ag
Gedrag Ged ag
Pij Pijn
Emoties vrees
Emoties geprikkeld woede d
Cognities catastroferen
Cognities minimaliseren ontkennen
Vlaeyen & Linton, 2000; Hasenbring e.a., 2001
Relational Frame Theory (RFT)
Wat drinkt u straks?
Relational Frame Theory (RFT)
Menselijk gedrag wordt niet alleen bepaald door stimuli maar ook door begrippen en symbolen die naar stimuli verwijzen
Stimulusequivalentie
Pijn voor een chronische pijnpatient?
Relational frame van pijn pijn, cognities en gedrag
Relational frame Pijn en alle associaties
Cognities • Catastroferen • Minimaliseren
Emoties • Angstig • Boos • Depressief
Gedrag
Gevolgen
• Vermijden • Doorgaan
• Beperkingen
Waardevolle acties
Gedragsverandering is nodig.
Wanneer verandert iemand zijn gedrag?
Regulatie van gedrag
Vermijding Pijnvermijding
Toenadering Levensdoelen
V Vermijden ijd van pijn ij
Pijnvermijding Pijnvermijding Levensdoelen Levensdoelen
Pijn en andere belangen
Basisbehoeften •Competentie Co pe e e •Verbondenheid •Autonomie Autonomie
Vervulling van basisbehoeften is intrinsiek motiverend en leidt tot meer welbevinden
Samenvattend
Streven naar pijnvermijding is begrijpelijk en helpt niet Gedragsverandering is noodzakelijk Er E is i een voortdurend td d conflict fli t ttussen streven t naar pijnvermijding ij ijdi en andere levensdoelen Bevrediging van basisbehoeften leidt tot meer welbevinden
A Acceptance t en Commitment C it t Therapie Th i Veel lijden wordt veroorzaakt door vruchteloze pogingen om ongewenste ervaringen (o.a. pijn, gedachten, emoties) te vermijden
Pijnvermijding
Levensdoelen
Wat heb je gedaan om minder last te hebben van pijn? operaties orthopeed
TENS fysiotherapeut sport
neurochirurg internist reumatoloog huisarts
manueel therapeut massage zenuwblokkades craniosacraal therapeut
bidd bidden
rust
negeren warm bad
handoplegging
W th Wat heb b je j gedaan d om minder i d last l t te t hebben h bb van pijn? ij ?
Strategie
kort
lang
waardevol leven
negeren
+
-
-
allerlei artsen
+
+
-
medicatie
+
?
-
afreageren
-
-
-
Contact met dit moment
Aanvaarding
Waarden
Cognitieve C iti defusie
Waardevolle actie
Observerend zelf
Aanvaarding
Afstand nemen van gedachten en ik heb pijn. Ik wil naar de sportschool maar Ik gedachte dat het dat gevaarlijk is Ik heb hoorde mijn knie knappen, is gevaarlijk. als ik mijn knie hoor knappen knappen. Whett ik doe d stelt t dat lt toch t wat h niks voor. Ik hebWat oordeel ikikdoe niks voorstelt.
Mindfulness • Aandacht voor wat jje nu ervaart,, zonder oordelen • Noodzakelijk om automatische gedragpatronen te doorbreken. • Nodig om bewust te zijn van lichaamssignalen en op basis daarvan te beslissen. • Kan pijnsensaties beïnvloeden.
Waarden Waar wil jje dat jje leven om draait? Wat is belangrijk in je leven?
• je niet hoeft te beslissen op basis van gevoelens, gedachten, neigingen, … • je niet hoeft te beslissen op basis van je rollen of omdat het zo hoort…
Waarden
Werk en opleiding
Met anderen iets moeilijks voor elkaar krijgen.
Vrije tijd
Een beetje rommelen zonder dat er iets moet
Relaties
Eerlijke en echte contacten van hart tot hart
Gezondheid en groei
Uitdagingen durven aangaan
Mijn acties brachten me dichter bij wat ik belangrijk vind.
Mijn acties brachten me helemaal niet dichter bij wat ik belangrijk vind.
Werk en opleiding
Vrije tijd
Groei en gezondheid
Relaties
HET ROESSINGH, CENTRUM VOOR REVALIDATIE
W d van d Waarden dag tot t td dag
Actie voor de komende week ………………………………………………………………….
Hindernis (gedachten, gevoelens) ……………..…………………………………………………..
Doen met pijn Vandaag doen wat de moeite waard is Experimenteren E i t mett fysieke f i k belasting b l ti Regelmatig bewegen en pauzeren Afwisseling in fysieke en mentale activiteiten Re-integreren op het werk Medicatie saneren
Uit Uitgangspunten t van ACT (bij pijn) ij )
Als direct ingrijpen op pijn werkt, moet dat ook gebeuren. Aanvaarding is geen berusting berusting, fatalisme. fatalisme Aanvaarding is niet intrinsiek positief. Het is een alternatief als verandering niet mogelijk is is. Pijnintensiteit neemt af als gevolg van loslaten vermijding, p waardevol leven oriëntatie op
30
Roessingh klinisch programma 0,9
0,8
Groot
0,7
0,6
Middelgroot
0,5
0,4
0,3
Klein
0,2
0,1
0 pijnintensiteit p j
pijninterferentie p j 1999‐2000
2005‐2006
stress
stemmingg
2007‐2011
33
W Waarom online? li ?
Positive mental health - Sanne Lamers - 27-05-2010
Aangemeld en gescreend (n=269)
Exclusie (n=31)
Gerandomiseerd (n=238)
ACT (n=82)
ES (n=79)
WL (n=77)
Interventie afgerond: n=59 (72%)
Interventie afgerond: n=50 (63%)
T1 meting: n=59 (72%)
T1 meting: n=51 (65%)
T1 meting: n=62 (81%)
T2 meting: n=53 (65%)
T2 meting: n=50 (63%)
T2 meting: n=64 (83%)
Effect op pijn interferentie (MPI) 34 33 32 31
ACT
30
ES WL
29 28 27 baseline
post‐treatment
follow‐up
ACT versus ES
ACT versus WL
p
Cohen’s d
p
Cohen’s d
Posttreatment
.008
0.33
.109
-
Follow-up
.000
0.47
.110
-
ACT versus ES
ACT versus WL
p
Cohen’s d
p
Cohen’s d
Posttreatment
.827
-
.177
-
Follow-up Follow up
.027
0.43
.013
0.31
Pijnintensiteit 6,4 62 6,2 6
ACT versus ES
5,8
p
Cohen’s d
p
Cohen’s d
Posttreatment
.040
.23
.261
-
Follow-up
.005
.38
.035
.28
ACT
5,6
ES WL
5,4 5,2 , 5 4,8 baseline
post-treatment
follow-up
ACT versus WL
Effect op psychologische flexibiliteit 56 54 52 50 48 46 44 42 40 38
ACT ES WL
baseline
post‐treatment
follow‐up
ACT versus ES
ACT versus WL
p
Cohen’s d
p
Cohen’s d
P Post-treatment
.011 011
0 40 0.40
.000 000
.60 60
Follow-up
.002
0.47
.000
.54
C l i Conclusies Effecten op pijnintensiteit, pijninterferentie, psychische klachten en psychische flexibiliteit Effect pijninterferentie verklaard door toename in psychologische flexibiliteit Effecten groter bij follow-up na 3 maanden Effecten blijven behouden bij follow-up na 9 maanden
Dus
ACT werkt bij chronische pijn Aanvaarding kan alleen wanneer iemand ook iets te winnen heeft Essentieel is: doen wat belangrijk en waardevol is
En dan is vitaal leven met pijn mogelijk!
Dank voor uw aandacht!
