Visie op brede kind ontwikkeling bij Kits Primair Het enige dat mijn leerproces in de weg staat, is mijn opleiding! (Albert Einstein)
!
!1
1. VOORWOORD Rechtop zitten, opletten, mond houden en met twee woorden spreken. Ja meester..... De methodes van de vorige eeuw helpen ons zeker niet alleen door deze eeuw. Informatie is tegenwoordig alom aanwezig. Je hoeft iets niet te weten, je moet het vooral weten te vinden. Computer, laptop, tablet, smartphone, smartwatch, smartbril: wat wordt de volgende stap? (Albert Einstein: "het is krankzinnig om altijd hetzelfde te blijven doen en toch een ander resultaat te verwachten) Intelligentie Quotient (IQ) Vroeger was kennis macht. Hoe meer je wist, hoe beter het was. Je moest ergens verstand van hebben. Dus moest je naar school om te leren, bij voorkeur uit het hoofd. Lezen, schrijven, rekenen en soms een beetje aardrijkskunde en geschiedenis. Oh ja, dan had je ook nog gedrag, vlijt en lichamelijke oefening..... Een meetlat waar elk kind langs werd gelegd. Was je slecht? Dan kreeg je een 4. Was je gemiddeld? Dan kreeg je een 6. Was je goed? Dan kreeg je een 8 en soms zelfs wel een 9. Maar je kreeg nooit een tien. Dat was onverstandig. Was je niet goed in rekenen? Jammer dan! Niet goed in schrijven? Nablijven! Niet goed in gedrag? Strafwerk! Emotie Quotient (EQ) Tegenwoordig weten we, dat het verstand ook een andere kant heeft. Een kant waar je niet zomaar een meetlat langs legt. Een onmetelijke kant, waar het gevoel huist. Waar je emoties zitten, doodeng. Daarmee kun je iets aanvoelen, je inleven, gepassioneerd beleven en er door geëmotioneerd raken. Daarmee kom je als mens anders uit de verf. Je bent daardoor in staat om emoties bij jezelf en anderen te herkennen en je gedrag daarop af te stemmen. Talent Quotient (TQ) In de toekomst willen we van kinderen weten wat hun sterke kanten zijn. Welke competenties zij hebben. Waar de meeste mogelijkheden zitten. Wat hun aanleg is. Wat is aangeboren, niet aangeleerd. Dat zijn je talenten. Daar willen we veel meer mee doen. Daarin onderscheiden we - voorlopig - 8 verschillende talenten: ondernemerstalent, natuurtalent, creatief talent, fysiek talent, communicatietalent, technisch talent, cognitief, sociaal talent. (Albert Einstein: "We lossen problemen niet op met dezelfde manier van denken als we ze gemaakt hebben)
!2
Wetenschappelijke legitimatie
In de cognitiewetenschap is een opkomende stroming die embodied cognition oftewel belichaamde cognitie heet. Deze stroming geeft het lichaam een belangrijke rol bij het verwerven van kennis. De interactie van het lichaam met de omgeving is de basis voor cognitieverwerving. Ook de psycholoog Howard Gardner legde de relatie tussen cognitie en niet cognitieve vaardigheden en benoemde daarbij meerdere vormen van intelligentie. Het Bildungsideaal wordt vaak in stelling gebracht als kritiek op het heersende denkbeeld dat het onderwijs vooral nuttig moet zijn. En dat zogenoemde nut wordt vooral in economische termen omschreven: het onderwijs moet de leerlingen voorbereiden op de arbeidsmarkt. Het Bildungshumanisme stelt dat het ook om de persoonlijke vorming van het individu moet draaien. Jonge mensen moeten ook in moreel, politiek, emotioneel, lichamelijk, cultureel en spiritueel opzicht gevormd worden. Onderwijs heeft volgens het Bildungshumanisme een bredere integrale taak. Daarnaast zijn er diverse wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat een beredeneerd en structureel aanbod ervoor zorgt dat er meer en daardoor betere verbindingen ontstaan tussen de linker en de rechter hersenhelft. Hierdoor zijn er betere resultaten te behalen rond de cognitie ontwikkeling. LifeStyle is een praktische en beredeneerde uitwerking van deze filosofieën en onderzoeken. Bestuurlijke legitimatie De afgelopen jaren hebben we gezien dat er voornamelijk een focus was op taal en rekenonderwijs in combinatie met het inzichtelijk maken van de behoeftes van kinderen. In het huidige tijdsgewricht zien we een trendverschuiving met daarbij een toenemende aandacht voor de brede ontwikkeling van kinderen. Ook in de wet zijn de kerndoelen PO gemoderniseerd met daarbij de verplichting van burgerschap onderwijs. Er zijn in het bestuursakkoord van de sector duidelijke afspraken gemaakt rond visieontwikkeling en professioneel onderwijsaanbod voor toptalenten, ict, wetenschap en technologie, cultuureducatie, brede vorming en sport en bewegen. Een logisch gevolg daarvan is dat er subsidies loskomen en geldstromen gaan veranderen om die ontwikkeling te ondersteunen. Zo zien wij bij de Rijksoverheid onder meer de Gezonde School, techniekcoaches, het techniekpact en Cultuur en Muziek Educatie met Kwaliteit subsidies als ook versnellingsvragen op het gebied van ICT. Op lokaal niveau zien we dat onderwijspartners steeds een belangrijker rol krijgen bij het toekennen en besteding van cultuur, sport, kunst en natuur subsidies. Al met al een ontwikkeling waar je als onderwijspartij serieus mee om dient te gaan. Dit stuk is dan ook voor onderwijsprofessionals, collega’s die zien dat wij een andere kant op moeten! Deze visie helpt ons dat plan vorm te geven, het geeft duidelijk een richting en vraagt om loslaten van het oude. !3
Jos van Kimmenaede 2. INLEIDING Kits Primair werkt al 3 jaar met een nieuw, uitdagend programma: LifeStyle. In dat programma worden leerlingen aangemoedigd, uitgenodigd en uitgedaagd om al hun vaardigheden en talenten in te zetten. Daarbij ligt de nadruk niet alleen op de cognitieve vakken. Het gaat niet om kennen, maar vooral om kunnen. Niet alleen om moeten, maar vooral ook mogen. Niet alleen om leren, maar vooral ook begrijpen. Met begrippen zoals:
! Huh? Op school? Ja, op school. Juist op school, want dat is de juiste, veilige, evenwichtige, meest voor de hand liggende leeromgeving. Daar staat het kind centraal. Juist daar moet het kind de kans krijgen om te worden wie het is, want hoe de wereld ook verandert, die eigenschappen blijven. Die neem je de rest van je leven mee. Die kwaliteiten nemen ze je nooit meer af. Sinds 2006 zijn we ook wettelijk verplicht een bijdrage te leveren aan actief burgerschap en sociale integratie waarbij de onderwijsinspectie in toenemende mate aandacht heeft voor een kwalitatief sterk programma waarbij de visie uitgevoerd wordt en er aandacht is voor democratie integratie en participatie. (Albert Einstein: ".... waarom kennis van buiten leren die we die makkelijk in naslagwerken kunnen opzoeken....") Draagvlak Het werkt. Kinderen zijn enthousiast. Ouders ook. Evenals de leerkrachten en professionals die het kind omringen. Inmiddels wordt gezocht naar mogelijkheden tot uitbreiding van het draagvlak. Diverse regionale organisaties hebben meegedacht en mee-ontwikkeld. Dat maakt LifeStyle tot een breed gedragen initiatief.
!4
3. HUIDIGE CURRICULUM Is wat we nu leren straks nog wel relevant? Is de kennis van nu straks niet achterhaald? Vraagt de toekomst niet om andere vaardigheden, andere kwaliteiten, andere methodes? De ontwikkelingen gaan razendsnel. We leiden nu op voor dingen die straks misschien niet meer aan de orde zijn. Het world wide web is anno 2015 nog maar 15 jaar oud. Email nog maar 10 jaar. 5 jaar geleden kenden we nauwelijks Facebook, Twitter of Apps. Nu bepalen ze de leefwereld van de kinderen. De kinderen van nu gaan met pensioen in 2075. We weten nu niet eens wat ze over 5 jaar bezighoudt. Laat staan over 50 jaar. (Albert Einstein: "....als we doen wat we deden, zullen we krijgen wat we kregen....") Leren leren De toekomst vraagt om andere vaardigheden. Om andere manieren van denken en werken. Om de inzet van andere hulpmiddelen. Middelen die er nu nog niet zijn. Voor beroepen die nu nog niet bestaan. In een maatschappij die nog vormgegeven moet worden. Vaste baan? Kun je wel vergeten. Vast werk? Niet waarschijnlijk. De enige garantie is, dat er geen garanties meer zijn. Het enige constante wordt verandering. Daarvoor zijn andere vaardigheden en kwaliteiten nodig: aanpassingsvermogen, flexibiliteit, creativiteit en samenwerken. Talent-ontwikkeling wordt een kerntaak. Moeten we kinderen niet vooral leren om zichzelf te blijven? Om van zichzelf uit te gaan? Om met veranderingen om te gaan? Moeten we ze niet leren om te werken met dat wat altijd hetzelfde blijft: hun eigen talenten? Moeten we ze niet dingen afleren in plaats van aanleren of misschien wel beide? Moeten we ze niet wijzen op al die verborgen verleidingen? Om waan van werkelijkheid te onderscheiden? Om kunst en kunstmatig uit elkaar te houden. Is de schoolbank nog wel de beste plek om te leren? Of is het misschien het schoolplein, het sportveld, het computerlokaal, een stageplek of de vrije natuur? Of wellicht een combinatie daarvan? Moet dat tussen 8.30 uur en 15.00 uur? Of mag het ook daarna? Kerndoelen Volgens de Kerndoelen Primair Onderwijs (april 2006) heeft het Onderwijs 3 belangrijke functies: 1. Bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling. 2. Zorgen voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden. 3. Kinderen toerusten voor deelname aan de samenleving . Deze functies staan beschreven in maar liefst 58 kerndoelen waarvan er, met de beste bedoelingen, slechts 14 gaan over talentontwikkeling. Wat blijft Natuurlijk is en blijft er taal- en leesonderwijs nodig en zullen wij kinderen moeten leren schrijven en rekenen. Maar hoe en waarmee is nog maar de vraag en waar is ook geen vaststaand gegeven. Ook deze “disciplines” zijn aan verandering onderhevig en zullen mee moeten in de vaart der ontwikkeling.
!5
4. LIFESTYLE LifeStyle heet het talent ontwikkelingsprogramma van Kits Primair. Het programma leert je in het leven te staan, je leven vorm en inhoud te geven. Overeind te blijven onder steeds wisselende omstandigheden in een samenleving die steeds meer gekenmerkt wordt door super diversiteit en mega of ook wel big data. LifeStyle leert kennen en kunnen te combineren. Veelzijdig leeraanbod LifeStyle is geen project. LifeStyle betekent het structureel anders inrichten van je school. LifeStyle is een paradigmaverschuiving. Met het huidige curriculum bereiden we onze leerlingen onvoldoende voor op de (toekomstige) maatschappij. Het doel van LifeStyle is, ervoor te zorgen dat kinderen al hun talenten kunnen ontwikkelen. Niet slechts die talenten waar in men in dit tijdsgewricht de nadruk op wil leggen. Dat gebeurt door een uitgedacht, afwisselend en veelzijdig beredeneerd aanbod. De traditionele wijze van aanbieden, bank, bord, boek zou vaker ingewisseld moeten worden voor nieuwe aanbiedings- en werkvormen, waarin de verschijningsvorm het middel is om het doel (talentontwikkeling) te realiseren. (Albert Einstein: "...Ik heb geen speciaal talent. Ik ben slechts nieuwsgierig...") Doorlopende leerlijn LifeStyle onderscheidt daarin - naast taal, rekenen en deels de zaakvakken - 5 extra leergebieden en 8 verschillende talenten. Leerlingen leren dat spelenderwijs kennen. Zo krijgen ze zicht op hun eigen vaardigheden, interesses en voorkeuren. En dus op hun eigen talenten. Dit aansprekende onderwijsaanbod wordt in principe binnen de reguliere schooltijd aangeboden. Maar, de mogelijkheid bestaat om ook tijdens naschoolse opvang of zelfs tijdens weekenden en vakanties ingevuld te worden. Zo ontstaat een afwisselend, maar doorlopend aanbod waarbij er structureel aandacht is voor de drie eenheid van kennis, vaardigheid en houdingsaspecten. Onderwijs en dus een beredeneerd aanbod op deze drie eenheid leidt tot competente leerlingen. Samenwerking De school zoekt daarvoor nadrukkelijk verbinding met de omgeving. De school komt midden in de maatschappij te staan. Samenwerking met anderen is onontbeerlijk en vanzelfsprekend. Met sportclubs, instellingen en gespecialiseerde organisaties en misschien zelfs wel met het bedrijfsleven. Daar kunnen alle partijen hun voordeel mee doen. Ook wordt voor deze leergebieden een beroep gedaan op vakdocenten en vakspecialisten. Die hoeven niet noodzakelijkerwijs uit het onderwijs afkomstig te zijn. Ze kunnen tijdelijk aan de school verbonden zijn.
!6
5. TALENTEN In het Basisonderwijs worden door de inspectie stevige eisen gesteld aan de inhoud en het proces voor het onderwijsprogramma wat afgesloten wordt met de verplichte eindtoets. Voor de overige leergebieden is nauwelijks iets geregeld. Er zijn richtinggevende uitspraken over de inhoud maar het doel lijkt irrelevant. Niet dat wij hier de wens uitspreken dat de inspectie op die zelfde wijze te werk moet gaan. Maar wel dat we nadenken over een inzichtelijk en beredeneerd aanbod in relatie tot het inzichtelijk maken en daarmee in beeld brengen van de talenten van een leerlingen. We zouden meer en meer af moeten van onderwijs ontwikkelingen die subsidie gestuurd zijn en afhankelijk van het persoonlijk initiatief of voorkeur. (Albert Einstein: "....Verstand brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal....") Extra Leergebieden en de talenten De 5 leergebieden zijn het middel waarbij er binnen elk leergebied nagedacht wordt over de relatie tussen de ontwikkeling van het kind en het aanbod wat daar bij hoort. Wij onderscheiden de volgende leergebieden: - Kunst, Cultuur en Erfgoed - Sport, Educatie en Welzijn - Wetenschap en Technologie - Muziek en Beeldende Vorming - Multimedia educatie Het doel is het zo goed mogelijk ontwikkelen van 8 talenten. LifeStyle legt hierbij de link tussen de 5 leergebieden en de talenten van kinderen. LifeStyle gaat daarbij uit van de volgende talenten:
! Natuur talent Interesse in alles wat groeit en bloeit. In flora en fauna. In milieu, klimaat en het heelal. Gaat goed om met dieren en het klimaat, is graag buiten;
!7
! Fysiek talent Interesse in activiteit en bewegen. Een doener, energiek, fit, krachtig, sterk en fysiek. Maakt gemakkelijk lichaamscontact, heeft een goede lichaamscoördinatie, snapt hiërarchie, wil winnen maar snapt verliezen;
! Creatief talent Interesse in vernieuwing. Scheppend en beeldend vermogen. Muzikaal, origineel en flexibel. Kan goed buiten vaste kaders denken, denkt vaak “anders”, zoekt en wil begrijpen;
! Technisch talent Interesse in knutselen, in dingen maken. Experimenteert met elementen zoals aarde, water, vuur en lucht. Kan ruimtelijk denken, onderzoekt, is een Bob de Bouwer, heeft interesse in bouwkundige zaken en zoekt naar oplossingen;
!8
! Ondernemers talent Interesse in regelen en organiseren. Is initiatiefrijk en besluitvaardig. Onderhandelt, is ambitieus. Kan doelen stellen en heeft doorzettingsvermogen, wil uitdagingen, heeft iets met geld en de handel;
! Cognitief talent Interesse in leren en luisteren. Een denkertje. Neemt informatie op, onderzoekt en beredeneert. Verzamelt en ordent gegevens, hoeft niet het slimste kind te zijn!;
! Sociaal talent Interesse in mensen, bemiddelen en samenwerken. Kan omgaan met emoties. Amuseert graag. Is empatisch, verzorgend en behulpzaam;
! !9
Communicatief talent Interesse in verbinden, praten en expressie. Kan gesprekken voeren en weet op een juiste manier te reageren. Is mediawijs, kan mensen overtuigen.
6. RANDVOORWAARDEN LifeStyle gaat niet alleen over leerlingen en is niet alleen van invloed op de kinderen, maar stelt ook eisen aan de omgeving en de randvoorwaarden. Te beginnen met de leerkracht. Maar uiteindelijk ook aan de school, de locaties en de faciliteiten. Als leerlingen worden aangesproken op een andere, gezonde levensstijl, mag dat ook gevraagd worden van de medewerkers, leerkrachten en misschien zelfs wel ouders. Zij zijn de rolmodellen en dienen het goede voorbeeld te geven. Tegelijkertijd realiseren wij ons terdege dat we niet achter de voordeur kunnen maar ook niet willen regeren. Gezonde Leefstijl Bij leerkrachten wordt er momenteel nog veel gefocust op hun (vak)vaardigheden. Er is weinig aandacht voor het welbevinden van medewerkers. Met het LifeStyle programma kan de organisatie de medewerkers stimuleren goede dingen te doen op de * BRAVO+ thema’s. Voldoende bewegen, gezond leven, goed eten, rust en ontspanning en het aangeven van grenzen dragen bij aan het gevoel van well being en dus aan een prettige LifeStyle. Daarmee wordt ook een opening gemaakt naar het begrip duurzame inzetbaarheid. (Albert Einstein: "....men hoeft de wereld niet te begrijpen, men moet er alleen een plaats in zien te vinden.....") Een gezonde leefstijl werkt positief uit op de schoolprestaties. Maar ook op de prestaties van de school. Scholen die beter willen presteren, die willen verbeteren van zwak naar goed of van goed naar excellent, dienen als collectief na te denken over hoe zij met elkaar een gezonde leefstijl uit dragen. De verbinding De school is geen wereld op zich, zelfs het onderwijs is geen wereld op zich. De school is een plek midden in die samenleving met allerlei verbindingen naar de samenleving. De schoolorganisatie met haar leerkrachten leveren een belangrijke bijdrage aan die samenleving. Zo ook het talentontwikkelingsprogramma LifeStyle. Wie zijn talenten wil ontwikkelen, herkennen en begrijpen kan dat alleen doen in combinatie met de buitenwereld. Co-producties waarin we vraag en aanbod koppelen zullen de belevingswereld van kinderen verrijken en hen inspireren om met passie te werken aan hun talenten. !10
Het LifeStyle programma heeft om die reden allerlei verbindingen met de buitenwereld en haalt haar inspiratie voor het aanbod uit diverse maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Zo levert het techniek pact een bijdrage aan het beredeneerd aanbod voor techniek en technologie. De Gezonde School, het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid en Veilig Verkeer Nederland doen dat voor het aanbod op het gebied van sport, educatie en welzijn. Binnen elk leergebied zijn er trends en ontwikkelingen die bij kunnen dragen aan het verrijken van het aanbod voor talentontwikkeling. LifeStyle maakt geen keuze in leergebieden. LifeStyle biedt ze allemaal en het liefst integraal. Onlosmakelijk betekend dit ook dat de voorzieningen in en rond een school up to date moeten zijn. Goede ict voorziening, uitdagende schoolpleinen en lifestyle ateliers zijn voorwaardelijk om kinderen echt uit te dagen. •
BRAVO+ thema’s zijn: bewegen / roken / alcohol / voeding / ontspanning / + = gebouwen
!11
7. DE PRAKTIJK Normaal gesproken wordt in een leerjaar 40 weken les gegeven. Iedere lesweek bestaat uit gemiddeld 25 uur. Gemiddeld betekent dit 5 uur les per dag, waarvan gemiddeld of ongeveer: - 3 uur aan de basisvaardigheden - 1 uur aan zaakvakken - 1 uur per dag aan de leergebieden binnen Lifestyle De verdeling is afhankelijk van gemaakte keuzes waarmee vlakken groter of kleiner kunnen worden.
!12
Accenten verschuiven Wat je ziet is de intentie om op inhoud met minder partners met dezelfde pedagogische visie samen te werken aan de ontwikkeling van kinderen. Ook hier is de verdeling afhankelijk van gemaakte keuzes waarmee vlakken groter of kleiner kunnen worden.
!13
(Albert Einstein: ".... meer dan het verleden interesseert mij de toekomst, want daarin ben ik van plan te leven.....")
Andere structuur
!14
Bij Kits Primair kent Lifestyle een eigen expertteam. Dat team is beschikbaar voor alle scholen binnen de stichting. Dit expertteam regelt en faciliteert daar waar nodig. Daarnaast gaat het team op zoek naar maatschappelijke partners en doet zij aan fondsenwerving. Er wordt gewerkt met een kenniskring van LifeStyle coördinatoren, een digitaal platform waar het programma inzichtelijk wordt en waarbij kennisdeling om kwaliteitsslagen te realiseren centraal staan. (Albert Einstein: "......te midden van de moeilijkheid ligt de mogelijkheid.....")
Hoe ziet een schooldag er straks uit? Een dag-arrangement kan per kind verschillen. Ouders hebben hun eigen overwegingen en maken daarbij hun eigen keuzes. Het aanbod heeft een vaste basis (onderwijs) met een flexibele en vrijwillige schil (na school). Daarbij wordt gestreefd naar het aanbieden van een 7-tot-7-arrangement. Dat leidt tot een optimale inzet, optimaal effect en optimale bezetting. Dit is echter niet rand voorwaardelijk. LifeStyle kan ook heel goed binnen de huidige schooltijden gerealiseerd worden, maar dan moeten ambities wel bijgesteld worden. Klasse-leerkracht LifeStyle verandert de school. Er wordt een beredeneerd aanbod aangeboden in nauwe samenwerking met vakspecialisten, vakdocenten en derden. Het lijkt dan logisch dat de traditionele klasse-leerkrachten tekort komen of andere competenties moeten hebben dan nu. Dat hoeft niet perse, de klasse-leerkracht kan ook deskundig en werkzaam zijn als vakspecialist of vakdocent.
!15
8. RESULTATEN Uiteindelijk zal een programma als LifeStyle leerlingen af gaan leveren die breder ontwikkeld zijn en beter inzicht hebben in hun eigen talenten. Natuurlijk, ook nu worden er fysieke en creatieve vakken aangeboden. Ook nu spelen kinderen tijdens de pauze buiten. Ook nu krijgen kinderen in de Buiten Schoolse Opvang verschillende, niet-cognitieve activiteiten aangeboden. Maar het meeste van dat aanbod is niet beredeneerd of op basis van subsidies en persoonlijke voorkeuren. Hierdoor is integratie met andere vakken vaak een brug te ver. Dus moet je de vraag stellen, vinden we dit voldoende of kan het beter en effectiever? Gevolg LifeStyle is een beredeneerd en het liefst geïntegreerd aanbod. Daardoor weten kinderen (en hun ouders!) beter waar ze (nog meer) goed in zijn. Dat levert een betere doorverwijzing op in de richting van het Voortgezet Onderwijs. Uit het individuele talentprofiel van de Basisschool wordt duidelijk of een kind beter past op een cultuurprofielschool dan op een Technasium. Of dat een opleiding met een praktische component logischer zou zijn dan een opleiding met alleen theorie. Jong geleerd.... Het zelfvertrouwen van kinderen neemt toe. Het zelfbeeld wordt helder. Met alle voordelen van dien. Iedereen is ergens goed in. De erkenning en waardering die dat met zich meebrengt is onbetaalbaar. Ook is jong geleerd, oud gedaan. Er wordt in een vroeg stadium een houding geactiveerd en een interesse gewekt. Dat gaat in later jaren nog veel voordeel opleveren. Niet alleen voor het kind overigens. (Albert Einstein: ".... probeer niet succesvol te zijn, probeer liever waardevol te zijn.....") Andere samenleving LifeStyle is een investering in een andere samenleving. Niet kennis, maar talent en vaardigheden staan centraal. Mensen worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. Lang niet elk kind groeit op in een stimulerende omgeving waarin het de ruimte krijgt om zichzelf te ontdekken. In andere landen (met name Azië en Zuid Amerika) winnen innovatieve kunst- en cultuuruitingen in hoog tempo aan importantie. Het is belangrijk om bij een dergelijke ontwikkeling aan te haken. Nederland is altijd internationaal georiënteerd geweest. Dat heeft onze economie geen windeieren gelegd.
!16
9. VERZOEK Kits Primair is 3 jaar geleden begonnen met de ontwikkeling en invoering van LifeStyle en wil daarmee doorgaan. Kits Primair gelooft in de positieve uitkomsten voor leerlingen, medewerkers en de maatschappij. Maar nu is het zaak om te zien of het programma breder ingevoerd en verder uitgebreid kan worden. Dat er een breed draagvlak wordt gevonden. Het wordt tijd dat het publiek en de politiek kennis nemen van LifeStyle. Daarna is het de beurt aan het onderwijs. Het vak wordt uitgenodigd om over de grenzen van het huidige onderwijs heen te kijken. Om zich open te stellen voor een totaal nieuwe benadering, nieuwe aanpak, nieuwe werkwijze. Om LifeStyle als innovatief concept kritisch doch opbouwend te benaderen, waarbij een beroep wordt gedaan op visie, durf, inlevingsvermogen en interactie. Ondersteuning Er is inmiddels behoefte aan concrete ondersteuning. Daarbij is kritiek belangrijk, maar is meedenken zo mogelijk nog veel belangrijker. Daarom wordt het volgende gevraagd: • Wetenschappelijke begeleiding: nodig om LifeStyle van een theoretisch kader te voorzien en zo het programma aan te vullen, uit te breiden en steeds beter te maken; • Wetenschappelijke onderbouwing: de mogelijkheid om LifeStyle gedurende meerdere jaren wetenschappelijk te volgen, zodat ook lange termijneffecten in kaart gebracht kunnen worden; • Participatie: deelname van derden. Zowel in tijd als in geld of advies; • Verandering: toestemming om blokkades weg te nemen en visie door te voeren. Evenals tijd en geld om dat te realiseren en de ingezette veranderingen dóór te zetten; • Visie en Leiderschap: capaciteit en leiderschap om LifeStyle ook elders uit te zetten. Wens Kits Primair doet nu al z'n uiterste best om zelf fondsen te organiseren. Deze opgave loopt al. Fondsen op zowel gemeentelijk als ook provinciaal niveau. We zouden moeten zorgen voor een constante geldstroom die het concept in zijn volle breedte bekostigd en niet meer afhankelijk is van politieke voorkeuren, tijdelijke subsidiepotjes en actieve ouders.
!17
10. BIJDRAGEN De volgende organisaties, instanties en personen hebben meegedacht en meegewerkt aan de opzet van LifeStyle en de inbedding ervan in het Maatschappelijk Middenveld. In een serie van 7 bijeenkomsten is over de aanpak, de invoering en het draagvlak uitgebreid gesproken. Drentse Onderwijs Monitor Hanze Hogeschool Het Conservatorium Kunstacademie Prisma Drenthe: Platform Openbaar Primair Onderwijs in Drenthe Het Voortgezet Onderwijs Provincie Drenthe Ouders Bedrijfsleven zoals de recreatie en ict industrie Kinderopvang Biblionet Drenthe Instellingen m.b.t. Natuuredecatie & Duurzaamheid. Lerarenopleidingen Basisonderwijs Initiator Voorzitter werkgroep Secretaris en adviseur
: Jos van Kimmenaede, directeur Kits Primair : Willem Urlings, oud-burgemeester Hoogeveen : Hans Korringa, partner Cabo & partners
Secretariaat 0593-535100
[email protected]
: Diana Eleveld, Kits Primair
11. NAWOORD LifeStyle werkt. Dat zien we bijna dagelijks in de praktijk, want bij Kits Primair wordt daar al veel ervaring mee opgedaan. Maar ook in de vakliteratuur en de onderwijswereld ontstaat er steeds meer kennis en ervaring. Ik hoop dat dit document mensen inspireert en helpt om binnen hun eigen organisaties te werken aan brede ontwikkeling van kinderen Groet Jos van Kimmenaede
!18
12. BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Competentieprofiel LifeStyle coördinator Takenpakket LifeStyle coördinator Opleidingsprogramma van een LifeStyle coördinator Het Kind Centrum als netwerk Lifestyle als PR-profiel Het vignet; “de LifeStyle school” Talentportfolio Talentprofiel Overzicht activiteiten LifeStyle over de 5 leergebieden
!19
Bijlage 1: Bijalge 1: competentieprofiel
Competentieprofiel Lifestyle coördinator
Aan de hand van wet BIO
Interpersoonlijk competent • Je kunt in gesprek met collega's binnen en buiten de school persoonlijke opvattingen ten aanzien van de inhoud en de plaats van Lifestyle op een constructieve wijze kenbaar maken. • Je kunt een planmatige manier van aanpak voor interactie met je collega's en personen uit de culturele omgeving van jouw basisschool bedenken. • Je hebt het vermogen om de relatie met ouders, buurt en instellingen te realiseren en te versterken. • Je kunt daarbij uitwisseling van ervaringen op gang brengen ten aanzien van Lifestyle.
Pedagogisch competent • Je kunt de Lifestyle visie van de organisatie vertalen naar een operationeel plan op jouw locatie. • Je kunt het Lifestyle aanbod op jouw school verantwoorden vanuit de ontwikkeling van kinderen van groep 1 t/m 8.
Vakinhoudelijk en didactisch competent • Je bent inhoudelijk specialist en bent in staat om het aanbod te beoordelen op meerwaarde voor het beredeneerd aanbod in de Lifestyle leergebieden. • Je bent in staat om nieuwe en sociale media breed in te zetten om Lifestyle zowel intern als extern succesvol te maken.
Competent in het samenwerken met collega’s • Je hebt zicht op de verschillende opvattingen van collega’s ten aanzien van Lifestyle en kan deze verbinden. • Je kunt draagvlak creëren: doelgericht het team en collega's informeren, adviseren en inspireren op het gebied van Lifestyle.
Competent in het samenwerken met de omgeving • Je bent bereikbaar en aanspreekbaar als contactpersoon van Lifestyle op jouw school. • Je kunt vragen/wensen vanuit de schoolomgeving beantwoorden vanuit het kader waarbinnen je functioneert. • Je mobiliseert ouders en derden.
Competent in reflectie en ontwikkeling • Je kunt bij het uitoefenen van je taken als Lifestylecoördinator je eigen zwakke en sterke punten benoemen, daaruit leervragen destilleren en
(na of bij-)scholing zoeken. • Je kunt je netwerken gebruiken voor het opdoen en uitwisselen van kennis en ervaringen. • Je kunt via onderzoek een bijdrage leveren aan de onderwijsverbetering en ontwikkeling op het gebied van Lifestyle, waarbij je (je eigen rol) systematisch reflecteert en evalueert.
!20
Organisatorisch competent • Je bent in staat om te verbinden, waarbij je afstemming en draagvlak vindt tussen de vragen en behoeftes van de school en de omgeving. • Je initieert ouderbetrokkenheid rond Lifestyle, waarbij je een reële inschatting maakt over de belastbaarheid en inzetbaarheid van ouders. • Je kunt in goed overleg met anderen flexibel omgaan met onverwachte situaties bij uitvoering van een Lifestyle activiteit op school.
Bijlage 2: Takenpakket LifeStyle coördinator:
!21
1. LifeStyle coördinator. Richtlijn: grote school 200 uur, kleine school 100 uur en 1.5 fte bovenschools De coördinator: Is de primus interparis die verantwoordelijkheid heeft voor de coördinatie en/of uitvoering van alle werkzaamheden die logischerwijs vallen onder de hieronder genoemde zaken Is eerste aanspreekpunt voor de clusterdirectie, medewerkers, externen Geeft samen met de clusterdirectie/MT lid /locatie of bouwcoördinator vorm en inhoud aan het LifeStyle programma
Algemeen: De genoemde taken zijn een richtlijn en hebben geenszins de intentie volledig te zijn! De LifeStyle coördinatoren: Werken conform wet & regelgeving, handelen conform organisatiebeleid, richtlijnen/ procedures en afspraken. Voeren een school en of taak gerelateerde administratie & dossiervorming. Voeren alle voorkomende werkzaamheden uit die opgedragen worden door een MT lid.
!22
Lifestyle zaken • Realiseren van een doorgaande activiteitenlijn van groep1 t/m groep 8 van minimaal 1500 uur en maximaal 2000 uur (verplichte onderwijstijd inclusief steunstichting activiteiten) met daarin activiteiten die vallen onder de volgende gebieden: 1. Sport, educatie & welzijn 2. Kunst, cultuur & erfgoed 3. Muziek & beeldende vorming 4. Wetenschap & Technologie 5. Multimedia educatie Waarbij men de acht talenten evenredig aanspreekt, waarbij het geheel inzichtelijk en bruikbaar wordt weergegeven in de LifeStyle tool. Daarnaast zorgen de LifeStyle coördinatoren voor: • Het faciliteren en verlichtend werken voor de collega’s op de scholen • Contacten met organisaties, verenigingen en stichtingen die bij kunnen dragen aan het lifestyleprogramma (bijv. steunstichtingen) • Uitzoeken en onder de aandacht brengen van methodes en instrumenten op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling • Inzetten en coachen van studenten/stagiaires op de 5 deelgebieden • Effectieve inzet organiseren van de reeds aanwezige materialen en financiële middelen op het gebied van lifestyle • Het ontwikkelen en ondersteunen van integrale onderwijsconcepten en het creëren van actieve leeromgevingen • In mogelijke coproducties binnenhalen van subsidies en uitvoering geven aan landelijke, provinciale en regionale projecten • Trainingen op deelgebieden Bijlage 3: Opleidingsvoorwaarden Een LifeStyle coördinator bezit of is geschoold in de volgende technieken, vaardigheden en leergebieden -
-
Communiceren, coördineren en heeft planningsvaardigheden. Vergader en debat technieken Omgaan met weerstanden en het creëren van draagvlak. Inhoudelijk kennisdrager van de 5 LifeStyle leergebieden. ▪ Sport, educatie & welzijn ▪ Muziek en beeldende vorming ▪ Multimedia-educatie ▪ Wetenschap & technologie ▪ Kunst, cultuur & erfgoed Netwerken, onderzoeken en innoveren.
!23
Bijlage 4: Kind Centrum als netwerkorganisatie Inventarisatie schoolomgeving
!
Inventarisatie KC activiteiten
!24
!
Bijlage 5: LifeStyle als PR-profiel van je school. De scholen binnen Kits Primair geven kleur aan kwaliteit. Ze onderscheiden zich niet alleen door een mooi en goed doordacht programma voor cognitie en talentontwikkeling met sterke leerlingenzorg, maar ook door een school specifiek PR-profiel. De scholen hebben op de 5 LifeStyle leergebieden allemaal een beredeneerd basisaanbod wat georganiseerd wordt door een bovenschools expertteam. Op elke school is een LifeStyle coördinator die de coördinatie verzorgt en de school verbindt in de omgeving. Daarnaast is er een extra aanbod rond de LifeStyle leergebieden dat mede bepaald en betaald wordt door de ouders. De gemeente heeft ruimhartig mede geïnvesteerd in actieve schoolpleinen door middel van LifeStyle courts en denkt na over veranderende subsidiestromen. Deze basis dient om een PR profiel neer te zetten. Zo hebben we een IPC school en een school waar theater centraal staat. De aankomende PR-profielen zijn onder meer rond talentontwikkeling, de ondernemer, de natuur, techniek of sport
Bijlage 6: Het vignet of keurmerk “de LifeStyle school”
!25
We kennen al enkele jaren het vignet; “de Gezonde School”, maar de LifeStyle school gaat verder. Op allerlei, nog nader uit te werken deelgebieden, kan een school deelvignetten of keurmerken halen. Hiermee laat de school zien dat zij de lat niet alleen hoog leggen op een of twee deelgebieden, maar dat de ambitie er is om in de volle breedte van de organisatie een aantrekkelijke partner te zijn voor haar omgeving. In de aankomende periode zal deze systematiek verder worden uitgewerkt. Bijlage 7 : talentportfolio De wens om het traditionele rapport om te bouwen naar een portfolio is op meerdere van onze scholenaanwezig. Net als op het VO ontstaat direct de vraag; van wie is het portfolio en wat moet of mag er dan in staan. In het beginstadium willen we scholen de ruimte geven om te experimenteren om vervolgens tot een gedragen inhoud te komen die bruikbaar is op al onze scholen. Wat ons betreft kan een portfolio helpen om inzicht te krijgen en te geven in het hele kind in zijn brede ontwikkeling. Voor als nog is het motto; alles mag, niets moet.
Bijlage 8 talentprofiel
!26
! Bijlage 9 overzicht activiteiten lifestyle over de 5 leergebieden. !27
!
!28
!
!29
