Vier workshoprondes met meer dan 25 workshops. Intermezzo door verhalenvertelster. Uitreiking Nationaal Groenfonds Natuurprijs 2012

Vier workshoprondes met meer dan 25 workshops Intermezzo door verhalenvertelster Uitreiking Nationaal Groenfonds Natuurprijs 2012

Inschrijven: [email protected]

algemene informatie Kennisdag

Info

Op welke manier kunnen we er voor zorgen dat bezoekers zich welkom voelen in de natuur? Welke rol spelen de natuur- en recreatieorganisaties bij het aantrekkelijk maken van natuur en landschap in de toekomst? En hoe kan dit een meerwaarde opleveren voor het natuurbeheer?

Inschrijven

Deze en andere vragen worden beantwoord tijdens de Kennisdag ‘Welkom in de natuur’ op donderdag 29 november 2012 op Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp. • • • • •

Vier workshoprondes met meer dan 25 workshops Ruimte om uw netwerk te vergroten Spreker Uitreiking van de Nationaal Groenfonds Natuurprijs Afsluitende borrel

Programma 09.00-09.30 09.30-10.20 10.30-11.20 11.20-12.30 12.30-13.20 13.30-14.20 14.40-14.50 14.50-15.25 15.25-15.30 15.30-16.30 16.30-17.30

Inloop Workshopronde 1 Workshopronde 2 Lunchpauze Workshopronde 3 Workshopronde 4 Start plenair gedeelte Spreker Intermezzo Anne van Delft, vertelster Uitreiking Nationaal Groenfonds Natuurprijs Borrel

Als u op de Kennisdag op 29 november wilt komen, kunt u zich in schrijven via: [email protected]

Kosten

€ 35,- per persoon inclusief lunch. Studenten gratis (exclusief lunch)

Locatie

Hogeschool Van Hall Larenstein Larensteinselaan 26a, 6882 CT Velp

Informatie

www.vanhall-larenstein.nl/kennisdag www.nationaalgroenfonds.nl

Nationaal Groenfonds Natuurprijs De Nationaal Groenfonds Natuurprijs is een initiatief van Nationaal Groenfonds. Tien genomineerde projecten strijden om de Natuurprijs van € 10.000,- en de Aanmoedigingsprijs van € 2.500,-. Genomineerde projecten presenteren zich op 29 november in de centrale hal van Van Hall Larenstein. Omschrijving van de genomineerde projecten vindt u op de site van Nationaal Groenfonds (www.nationaalgroenfonds.nl).

Workshops Meer info over de workshops is te vinden op de volgende pagina’s. De keuze voor de workshops kunt u op de dag zelf maken.

Spreker

Organisatie

Prominente spreker uit politiek of wetenschapswereld zal ingaan op het thema ‘Welkom in de natuur’.

De Kennisdag ‘Welkom in de natuur’ wordt georganiseerd door Nationaal Groenfonds en Hogeschool Van Hall Larenstein met medewerking van; APnl, Bosschap, De 12 Landschappen, FPG, IVN, Koninklijke Horeca Nederland, Landschapsbeheer Nederland, Nationale Parken, Natuurmonumenten, Recron, Samenwerkende Recreatieschappen, SBNL, Servicenet Nationale Landschappen, Staatsbosbeheer, Unie van Bosgroepen, Veelzijdig Boerenland en VOFF.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

thema gezondheid en welzijn

Erik van der Spek (Staatsbosbeheer) Welkom o ja? Waarom die extra drempels dan?

Günther Schwandt (Hogeschool Van Hall Larenstein), Peter Gielen & Karel Blokker (GGZ Eindhoven) Groen en helende omgeving

Natuurorganisaties willen dat zoveel mogelijk mensen genieten van hun gebieden, ook mensen met een beperking. Hoe houd je rekening met de specifieke wensen van mensen met een beperking? Vragen die aan de orde komen in deze workshop: Hoe maak je een gebied toegankelijk voor mensen met een beperking? Hoe werk je aan verwachtingsmanagement? En wie kunnen helpen deze doelen te bereiken?

Opdrachtgevers en studenten blikken in deze workshop terug op de ervaringen die zij opdeden bij het ontwerpen van een groen binnenterrein van de Woenselse Poort in Eindhoven. Deze instelling verleent zorg aan psychiatrische patiënten met een forensisch verleden. Hoe zijn de studenten in contact gekomen met de cliënten, op welke manier zijn de specifieke wensen omgezet in een ontwerp? Dit project is uniek zijn soort.

Dinand Ekkel (Christelijke Agrarische Hogeschool) Landbouw en Gezondheid Natuur is belangrijk voor onze gezondheid. Steeds meer onderzoeken tonen dat aan. Natuur stimuleert mensen meer te bewegen, het verbetert de luchtkwaliteit en mensen in de buurt van groen voelen zich gezonder. Een groot deel van Nederland bestaat uit agrarisch cultuurlandschap. Hoe kan dit potentieel aan groen bijdragen aan de gezondheid van de mensen? Daarover gaan de deelnemers met elkaar in gesprek voor de nodige inspiratie.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

Roos van Doorn (Hogeschool Van Hall Larenstein) Boswachters en burgers, het out-of-the-box spel In deze workshop gaat Roos van Doorn met de deelnemers aan de slag met een spel dat is gebaseerd op ervaringen van docenten en studenten van Van Hall Larenstein. Het spel is bedoeld om ontmoetingen tussen beheerders en bezoekers van natuurgebieden op een speelse manier te stimuleren. In het spel word je door middel van prikkelende vragen uitgedaagd om op een creatieve manier het publiek van natuurgebieden te verrassen. Iedereen kan een eigen case inbrengen of er ter plekke een verzinnen.

Kars Veling (De Vlinderstichting) Tellen voor beheer Natuurbeheer zorgt voor behoud en herstel van planten en dieren in ons land. Maar goede data over deze soorten is nodig voor het uitvoeren van passend beheer of het uitvoeren van gerichte maatregelen op de juiste plek. Maar wat wordt er geteld? En hoe doe je dat op zo’n manier dat beheerder en de natuur er optimaal van profiteren? Naast vlinders en libellen, gaat deze workshop ook in op andere soortgroepen.

thema participatie

Alje Zandt (Natuurmonumenten) Van natuur- naar mensenbeheerder Het is mode: betrekken van mensen bij het beheer van natuur en landschap. Maar waarom zou je dat doen? Jij bent toch de deskundige? Wat vraagt het van jouw rol als natuurbeheerder? Tijdens de workshop vertelt Alje Zandt over voorbeelden uit zijn praktijk waar omwonenden mede verantwoordelijk worden voor de toekomst van natuur. Aansluitend denk je samen met de deelnemers na over een goede aanpak en de do’s en don’ts.

Derk Stobbelaar (Hogeschool Van Hall Larenstein) Binding met de streek; Samenwerken om mensen te bereiken Hoe kun je ervoor zorgen dat meer mensen zich gaan binden aan de natuur? In het project Montferland werken Natuurmonumenten en Hogeschool Van Hall Larenstein samen om dat te realiseren. Het project is een zoektocht naar nieuwe wegen en oplossingen. Vragen die centraal staan in deze workshop: Hoe kun je als natuurorganisatie werken aan meer groen(beleving)? En kan het lokale bedrijfsleven een grotere rol spelen in de zorg voor natuur en landschap?

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

Erik van Eek (Landschapsbeheer Gelderland) Klompenpaden; wandelen over boerenland Klompenpaden laten bezoekers genieten van het cultuurlandschap. Het ontwikkelen van deze paden gebeurt in samenwerkingen met bewoners en vrijwilligers. Elk jaar komen er een aantal wandelingen bij en in 2012 wordt er gewerkt aan extra belevingswaarde door de Klompenpaden via app’s te ontsluiten. In de workshop wordt ingegaan op het proces, de samenwerking met de streek en grondeigenaren, het product en de duurzaamheid, oftewel de instandhouding en het onderhoud van de paden.

Marjel Neefjes & Miranda Koffijberg (Communicatiebureau de Lynx) Liefdesbrieven aan de natuur, nieuwe communicatie Veel communicatie over natuur is technocratisch geworden: het gaat te weinig over schoonheid en te vaak over habitattypen en procedures. De tijd is rijp om voor teksten en beelden waar de liefde voor de natuur van afspat en die mensen prikkelen om de natuur op te zoeken. In deze workshop gaan de deelnemers die liefde aanboren, kijken hoe je die in de communicatie kunt gebruiken en oefenen met teksten voor een flyer, infopaneel of website.

thema communicatie

Monic Deichmann (Stichting Klinker) Culturele ontmoetingen in de ruigte Stichting Klinker organiseert culturele ontmoetingen vanuit een monumentale steenfabriek, pal aan de Rijn in het ruige natuurgebied Meinerswijk. In deze lezing vertelt Monic Deichmann aan de hand van concrete projecten op welke manier deelnemers als co-producent bij Klinkerprogramma’s worden betrokken. Hierdoor wordt duidelijk hoe nieuwe waarden worden toegevoegd aan de bestaande en hoe de binding met Meinerswijk wordt versterkt. Verder gaat zij in op de nieuwe functie van de monumentale steenfabriek als ontmoetingsplek in het gebied.

Franke van der Laan (Stichting M.E.E.R. Groen) Het betrekken van stedelingen bij hun groene leefomgeving Acht jaar natuurmarketing vanuit een heemtuin is zo prettig uit de hand gelopen dat een professionele stichting met leden uit bedrijfsleven, politiek en maatschappelijke organisaties nodig werd. Meer dan duizend vrijwilligers zetten zich het afgelopen jaar in. Deze workshop gaat in op het Haarlemmermeerse model, dat bestaat uit de voorbeeldtuin en uitvalsbasis, een permanente stroom van natuurnieuws, het openleggen van ‘pareltjes’, een NME concept en het bieden van permanente groei in handelingsperspectieven.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

Tecla Bloemkolk (adviseur Stichting Natuurkampeerterreinen) & Tim van der Grinten (ontwerper) Trek-in, duurzame trekkershut Stichting Natuurkampeerterreinen bespreekt in deze workshop de duurzame Trekkershut: de Trek-in. Hij is ontworpen door studenten van de Technische Universiteit te Eindhoven. De Trek-in is bijna helemaal gebouwd van hergebruikte materialen en is gepresenteerd op de Dutch Design Week. De workshop gaat in op: hoe ontwerp je een verblijfsaccommodatie die een architectonisch icoon is, maar die ook ‘welkom in de natuur’ is? Hoe is de trekkershut geschikt voor jongeren? En wat is duurzaam?

Riek Guikema (Landschapsbeheer Groningen) Landschapsgidsen Landschapsbeheer Groningen en IVN hebben de afgelopen jaren in meerdere regio’s Landschapsgidsen opgeleid en hier een format voor ontwikkeld. Landschapsgidsen zijn bij uitstek mensen die breed naar het landschap kijken en plezier hebben in informatieoverdracht aan een breder publiek. In deze workshop wordt ingegaan op drie aspecten van de cursus: het inhoudelijke aspect (karakteristieken van een gebied), het educatieve aspect (werkvormen, veiligheid, presentatie) en de excursies (het gebied in).

thema recreatie

Jikke van Haeften (SmartAgent) Recreanten hebben leefstijlen “De” recreant bestaat niet! Zoveel mensen, zoveel wensen. Recreanten zoeken een activiteit die bij hun past, die hun aanspreekt. Voor organisaties en ondernemingen is het daarom erg van belang een goed beeld te hebben van de doelgroepen die zij willen bedienen. In deze workshop wordt ingaan op het verdelen van consumenten in leefstijlen. Leefstijlen is meer dan leeftijd, gezinsfase, opleiding en inkomen! Leefstijlen gaat ook over u zelf!

René van der Duim (Wageningen Universiteit) Toerisme, natuurbescherming en armoedebestrijding als ‘business’ In Afrika wordt al jarenlang geëxperimenteerd met ‘conservation enterprises’: commerciële activiteiten waarmee natuurbescherming wordt ondersteund. In deze workshop gaat René van der Duim in op de ervaringen met conservation enterprises en laat hij zien hoe deze ideeën worden toegepast in o.a. ‘Rewilding Europe’. Aan bod komen voorbeelden, de huidige stand van zaken en de samenwerking tussen Wageningen Universiteit, Van Hall Larenstein en Helicon om deze kennis te verzamelen en te verspreiden.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

Jaap Wilting (Staatsbosbeheer) Van excursie naar natuurbeleving Excursies bij Staatsbosbeheer staan steeds meer in teken van natuurbeleving. Voor het betrekken van een breder publiek bij natuur heeft Staatsbosbeheer arrangementen ontwikkeld. Op safari per boot of in een Landrover op zoek naar een ree, wild zwijn, edelhert, bever of zeehond. Compleet verzorgd met eten en drinken, vuurkorven en broodjes bakken. In deze workshop gaat Jaap Wilting in op het vernieuwde aanbod van ‘natuurbelevingen’.

Jaap van Raffe & Tineke de Boer (JaTi – GPS-events) Alles over GPS en Geocaching GPS is het ideale hulpmiddel om natuur te verkennen en te beleven. In deze workshop wordt verteld wat je met GPS kunt doen vanuit recreatief oogpunt. Aan de orde komt hoe je GPS gebruikt bij wandelen en fietsen, hoe je zelf routes ermee maakt en hoe je routes van anderen kunt vinden. Tot slot komt het populaire spel Geocaching (schatzoeken met een GPS) aan bod. Wat is het en hoe is het georganiseerd?

thema jeugd & nieuwe media

Mirjam Koedoot, Marianne van Lier (Netwerk Springzaad) & Margriet Brouwer (Landschapsbeheer Flevoland) Modder aan je broek Modder aan je broek: ooit was dat heel normaal bij spelende kinderen. Tegenwoordig is het niet meer vanzelfsprekend. Kinderen hebben steeds minder groene speelruimte. Jammer, want natuurlijk spelen is avontuurlijk, gezond en het brengt kinderen in aanraking met natuur. De begeleiders vertellen over ervaringen uit het project ‘Modder aan je broek’ en vragen deelnemers naar de eigen buitenspeelervaringen.

Laurien Holtjer (Sovon) Natuurbeleving via sociale media De echte natuurbeleving vindt natuurlijk buiten plaats, in de open lucht. Maar dankzij internet is het ook mogelijk om op afstand van de natuur te genieten. Leer hoe je met sociale media mensen met natuur kunt verbinden en betrokkenheid en draagvlak kan vergroten.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

Peter Doornenbal (buroBlad) & Willeke de Jong (Stichting Bos der Omarming) Het Bos der Omarming: Een bijzonder burgerinitiatief Het Bos der Omarming wordt een bijzonder herdenkingsbos voor overleden kinderen, waar de natuur een troostende functie heeft, maar ook het leven gevierd kan worden. Het is ontstaan uit een burgerinitiatief en gaat onderdeel uitmaken van een uitbreidingsplan van recreatiegebied Geestmerambacht te Noord-Holland. In deze workshop vertellen de begeleiders over dit bijzondere project en het ontstaan van dit burgerinitiatief.

Nationaal Groenfonds Natuurprijs 2012 Uit ruim vijftig inzendingen zijn ze gekozen: de tien genomineerden voor de Nationaal Groenfonds Natuurprijs 2012! Allemaal uitstekende voorbeelden van het thema ‘Welkom in de natuur’. In tien korte films presenteren zij hun projecten. Wat drijft deze mensen om hun plannen te verwezenlijken en hoe krijgen zij dit voor elkaar? In deze workshop is er alle gelegenheid om vragen te stellen. De juryleden van de Natuurprijs 2012 zijn hierbij ook aanwezig.

thema innovatie

Babke Dekker & Rachel Santegoets (ontwerpers) Jonge ontwerpers over recreatie & beleving Twee ontwerpers presenteren hun afstudeeropdracht voor de Design Academy. Babke Dekker laat zien in ‘Zandbank ik kom eraan’ hoe op het brede en veranderlijke strand van Ameland toerisme en natuurbehoud samen kunnen gaan. Rachel Santegoets vertelt over haar Zeven musea museum’. Een buitenmuseum dat het industriële verleden van dorpen rondom Eindhoven doet herleven, inclusief de band met het landschap.

Eveline Visser & Lucas Zoutendijk (Studio 1:1) Koppeling tussen natuurlijke en stedelijke facetten In deze lezing laat Studio 1:1 zien hoe natuurlijke ritmes en ontwikkelingen gekoppeld kunnen worden met stedelijke vormgeving en systemen. Bijvoorbeeld door nestkasten op een stedelijke manier vorm te geven of door specifieke biologische ritmes van beesten in te bouwen in een ziekenhuisomgeving. Andersom kunnen menselijke systemen en netwerken ook een toevoeging zijn op ontbrekende schakels in natuurlijk gebieden.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

thema veranderend natuurbeleid

Jaap Dirkmaat (Vereniging Nederlands Cultuurlandschap) De natuurbeschermer van vandaag de dag

Erik Versluijs & Lotte van Geel (Dutch Nature Forum) Nederlandse natuursector: de kansen vanuit jongerenperspectief

Natuurbeschermers zitten tegenwoordig teveel in de verdediging: ze kunnen zich vinden in bezuinigen en terugtredende overheden, er worden excuses gezocht voor natuurbehoud en als sluitstuk is er het magische vangnet van de ‘intrinsieke waarde’. In deze workshop overdenkt Jaap Dirkmaat hoe de natuurbescherming afkomt van linkse hobby’s en het afwegen van een sectoraal belang tegen economische belangen.

In deze workshop komen kansen en mogelijkheden aan bod, zoals jongeren ze zien. De jongeren van Dutch Nature Forum willen met het publiek in discussie over hoe natuurorganisaties, overheid en particuliere ondernemingen beter kunnen samenwerken. Zodat meer mensen ‘welkom in de natuur’ kunnen zijn. In deze workshop geen pasklare antwoorden, maar actief meedenken.

Hans Hoek (Veelzijdig Boerenland) Samen verantwoordelijk voor een vitaal agrarisch platteland Veelzijdig Boerenland, het samenwerkingsverband van agrarische natuurverenigingen, vraagt zich af hoe je beleefbaarheid, agrarische natuur en een vitaal platteland combineert. Iedereen moet bezuinigen en je wilt toch tegemoet komen aan de groeiende behoefte aan beleving van de natuur en het platteland. Veelzijdig Boerenland komt in deze workshop met een aantal vernieuwende ideeën.

Inschrijven Kennisdag: [email protected]

workshops

thema financiën

Jessica Winter en Rob le Rutte (Landschap Overijssel) Vrijwillig natuur- en landschapsbeheer, dat is toch gratis?

Pieter Baars (Nationaal Groenfonds) Nationaal Groenfonds als financier voor Natuur en Landschap

De uitdaging van Landschap Overijssel is: meer beleving en vrijwillige inzet in natuur en landschap effectief ondersteunen met minder geld. De workshopbegeleiders geven aan dat het beheer niet kan zonder overheidsgeld, maar willen bovenal op zoek gaan naar creatieve ideeën en oplossingen. Dat doen ze in deze workshop samen met de deelnemers, met de werkvorm ‘negatief brainstormen’. Neem deel, denk mee, ontdek deze werkvorm!

Nationaal Groenfonds is voortdurend op zoek naar middelen en manieren om te helpen de bezuinigingen op de overheidsmiddelen voor natuur en landschap op te vangen. Denk aan het rendabel maken van gebruik van biomassa of het ontwikkelen van financieringsmethoden voor de aanleg van nieuwe natuur. In deze workshop maak je kennis met een aantal van de ideeën van het Groenfonds.

Jac. Meter (Nationaal Groenfonds) Samen ons gebied financieren Wel eens van de Gebiedsagenda gehoord? Juist in de tijd dat overheidsgelden minder worden, groeit de aandacht voor private betrokkenheid om gebiedsprocessen en projecten van de grond te krijgen. Denk aan integrale aanpak van de gebiedskwaliteit voor een goed woon- en leefklimaat. Gebieds- of Streekfondsen kunnen daarbij een grote rol spelen. Nationaal Groenfonds ondersteunt deze processen met raad en daad en vertelt hierover in deze workshop.

Ine van Huet (IVN Limburg) Ambassadeurs van het landschap In deze workshop vertelt Ine van Huet over het door IVN ontwikkelde cursusmodel ‘Ambassadeurs van het landschap’. Deze cursus is bedoeld voor ondernemers in de toeristisch- (agrarisch) recreatieve sector. Zij zijn van groot belang voor de publiciteit van het landschap. Met meer kennis van het gebied en de lokale geschiedenis kunnen zij hun gasten beter informeren en gerichter activiteiten aanbieden.

Inschrijven Kennisdag: [email protected] Meer info: www.vanhall-larenstein.nl/kennisdag www.nationaalgroenfonds.nl