Veteranencruise 2011 Verslag door Annemieke Cazant, secretaris van Stichting Veteranen Purmerend (SVP) (met dank aan W.M.F. Heerschop, projectleider)
Op maandag 25 april vertrekt vanuit de Amsterdamse haven MPS J. Henry Dunant, het vakantieschip van het Nederlandse Rode Kruis. Aan boord ruim 60 veteranen, die gaan genieten van een heerlijke vakantieweek. Dat genieten wordt mogelijk gemaakt door 13 man vaste bemanning en 55 vrijwilligers, die al eerder op woensdag 20 april bijeen kwamen. De medewerkers zijn afkomstig van de Defensie, het Nederlandse Rode Kruis, Koninklijke Pit Pro Rege en het Veteraneninstituut; de organisaties die, samen met het Nationaal Katholiek Thuisfront, de Veteranencruise mogelijk maken. De Defensie bijdrage bestaat uit medewerkers van de 400 GNKbat, staf OOCL, staf 11 Lumb, Kmar en CSZK. In het ECHOS Home in Ermelo hoorden de vrouwen en mannen alle details over hun werkzaamheden aan boord, wie de gasten zijn en wat de precieze route is. Om met het laatste te beginnen: van Amsterdam gaat het naar Wijk bij Duurstede, vervolgens naar Cuijk en op woensdag meert het schip aan in Roermond. Daar gaan de veteranen het Nationaal Indië Monument en het Monument voor Vredesoperaties bezoeken, sommigen voor de eerste keer. Op donderdag ligt het schip in Tiel en vrijdag is de aankomst in Utrecht, waar de veteranen zaterdag uitgerust van boord gaan. De medewerkers hebben verschillende taken. Zo helpen ze de veteranen bij het opstaan, wassen en aankleden, bedienen ze in het restaurant, staan achter de bar en doen de afwas. Met werktijden van 07.30 tot 23.00 uur maken ze lange dagen. De mensen achter de bar werken zelfs tot 01.00 uur. Maar het voor het goede doel, een welverdiende vakantie voor veteranen, hebben ze het graag over. De bijeenkomst verliep vlotjes en riep weinig vragen op. De door het ECHOS Home aangeboden maaltijd ging er vervolgens goed in, een maaltijd waaronder de medewerkers nader kennis met elkaar maakten en vast bespraken hoe ze maandag in Amsterdam zouden komen. Want de reis kan wat hun betreft niet vroeg genoeg beginnen, ze zijn er klaar voor!
Veteranencruise steekt van wal Maandagmiddag, 25 april 2011, de Ruyterkade in Amsterdam. Veteranen arriveren bij het Rode Kruis vakantieschip J. Henri Dunant, gebracht door familie, vrienden of vervoersbedrijf. De vrijwilligers zijn al aan boord, hebben hun briefing gehad, hun bedden opgemaakt en ik sta gereed om de 60 veteranen te verwelkomen. Dat dhr. de Koning meeging was mij al bekend, daar hebben we in het veteranencafé al de nodige grappen over gemaakt. Groot was dan ook mijn verbazing toen ik de heer Jaakke ineens de loopplank op zag lopen. Naar later bleek was hij op het laatste moment gebeld of hij alsnog mee wilde gaan ivm een opengevallen plek.
Koffers, tassen en middelen ter ondersteuning van de mobiliteit van de veteranen gaan met hen mee over de loopplank. Inchecken, hut zoeken, kennismaken met de hutgenoot, de veren schudden, het schip en de andere veteranen leren kennen, afscheid nemen; het is een drukte van belang. Een gezellige drukte welteverstaan, met zicht op een heerlijke vakantieweek in het mooie rivierenlandschap van Midden-Nederland. Tegen de klok van half vier dwingt de bemanning de uitzwaaiers en andere niet opvarenden met zachte hand van het schip. Veteranen en vrijwilligers komen ondertussen bijeen in de salon voor een welkom en een uiteenzetting van wat ze de komende week kunnen verwachten. De motor begint zachtjes te ronken en de loopplank wordt opgehaald. Klokslag vier uur zet het schip koers naar Wijk bij Duurstede. Eerst achteruit stekend, om vervolgens met een fraaie zwaai de boeg te keren naar het Amsterdam-Rijnkanaal.
Rond de klok van half acht arriveert de J. Henry Dunant bij Wijk bij Duurstede, waar op de kade al bezoekers voor sommige veteranen staan te wachten. In Wijk bij Duurstede kan de kapitein Joke Raaymakers de eerste keer deze reis één van de veteranen feliciteren met zijn verjaardag. In de Gemeentehaven wordt de nacht doorgebracht. En dan, morgenochtend, door naar Cuijk om daar vanaf 14.00 uur te passagieren in het fraaie stadje.
Veteranencruise stroomopwaarts naar Cuijk Dinsdag 26 april Om 06.30 is het reveille voor de vrijwilligers, de veteranen kunnen tussen 07.30 en 13.00 ontbijten of brunchen, net wat zij willen.. Vanuit de salon heb je een prachtig uitzicht, achter het glas, over de voorboeg van de boot.
Maar ook op het zonnedek is het heerlijk vertoeven door het prachtige weer.
Het schip trekt zich van het ritme van de gasten weinig aan: zij vaart via Waal, MaasWaalkanaal en uiteindelijk de Maas om in Cuijk aan te komen Daar staan tegen twee uur ’s middag bijna twintig leerlingen van de Koninklijke Militiare School (KMS) gereed om de veteranen te assisteren bij het passagieren. Velen maken van de aangeboden diensten gebruik om zo een terrasje te kunnen pakken of gewoon het oude stadje te kunnen bekijken, dat alles onder een nagenoeg wolkenloze hemel en zomerse temperaturen. Onderleiding van stadsgidsen werden het plaatselijke museum en de kerk bezocht.
De veteranen mochten zich vandaag verheugen op het bezoek van vier bijzondere gasten, de Inspecteur Generaal der Krijgsmacht tevens Inspecteur der Veteranen luitenant-generaal Lex Oostendorp, de Landmachtadjudant Odenkirche, de Directeur van het Veteraneninstituut kapitein ter zee Frank Marcus en de burgemeester van Cuijk de heer Hillenaar. In verschillende gesprekken met veteranen en medewerkers hebben de gasten hun betrokkenheid laten blijken bij het wel en wee van de veteraan.
Na een gezamenlijk diner met de gasten konden de veteranen en medewerkers deze prachtige dag besluiten met het luisteren naar een optreden van het visserkoor uit Beesd dat Nederlandse liederen ten gehore bracht. En daarna, genieten van de zomeravond en uitrusten voor morgen, de tocht naar Roermond en het bezoek van de verschillende monumenten aldaar.
Veteranencruise bezoekt Veteranenstad Roermond Woensdag 27 april In de haven van Cuijk klonk vanochtend om zes uur het zachte geronk van de vertrekkende J. Henri Dunant. Het is goed zes uur varen naar de eindbestemming van vandaag, de Maashaven in Roermond. De reis, stroomopwaarts over de Maas, verloopt geheel volgens planning. Na een laatste sluis op enige honderden meters van de haven meert het vakantieschip net na het middaguur aan. Op de kade zijn ondertussen Defensiebussen en verschillende Rode Kruisbussen, afkomstig van regionale afdelingen uit de omgeving, aangekomen. Hiermee zullen de veteranen naar het Stadspark Hattem gebracht worden, het park waar het Nationaal Indiëmonument en het Monument voor Vredesoperaties staan.
De ontscheping en de verplaatsing, de laatste onder begeleiding van de Koninklijke Marechaussee, gaan vlot en gedisciplineerd. In het monumentenpark staat van alles en iedereen klaar om een volledige kennismaking met de monumenten en inhoudsvolle bijeenkomst te garanderen. Met vereende krachten is ‘s ochtends door leerlingen van het ROC Eindhoven en KMS en militairen van het 17e Painfbat, een tenten onderkomen gebouwd en zijn de vlaaien gesneden. Vrijwilligers van het Nationaal Katholiek Thuisfront (NKT, organisator van de bijeenkomst), de Stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962 (NIM) en de Limburgse Veteranendag zijn de gastengevers aan deze bijeenkomst. De muzikale omlijsting komt voor rekening van het muziekkorps van het Regiment Grenadiers en Jagers; prachtige klanken onder het Limburgs eikenloof. Nelleke Swinkels, directeur NKT, heet de veteranen van harte welkom, waarna burgemeester Van Beers van Roermond een korte schets van de stad geeft en diens, vanwege de monumenten, niet onbelangrijke rol in de veteranenwereld. Een gastheer van het NIM zet vervolgens uiteen hoe de monumenten tot stand kwamen en wat de symboliek erachter is; de vele veteranen die ze nog nooit hebben gezien luisteren aandachtig. Aalmoezenier Mark Lieshout leidde de korte overdenking, waarna iedereen in de gelegenheid wordt gesteld de rozen bij een van de monumenten te leggen en op zijn of haar eigen manier stil te staan bij de gesneuvelden.
Wat erg opvallend is, is dat de veronderstelde kloof tussen de oudere generatie veteranen enerzijds en de jongere veteranen en actieve militairen anderzijds nergens te bekennen blijkt. De omstandigheden waren vroeger natuurlijk anders, maar het menselijke is de brug tussen de generaties. Verlies, leed, mooie en minder mooie momenten; het zijn ervaringen die iedere militair opdoet en meeneemt in zijn of haar levensbagage. Dat is leeftijdsonafhankelijk, evenals het moment waarop opgekropte emoties naar buiten komen. De bijeenkomst is zo’n moment waarop veteranen hun emoties de vrije lopen mogen en kunnen laten. Een begripvol woord, een warme arm of een bemoedigend schouderklopje komt van een collega, onbelangrijk wat diens leeftijd is. Zelfs de leerlingen van het ROC bieden hun jonge schouders aan, waar dankbaar op geleund wordt. Wie zegt dat de jeugd van tegenwoordig geen empathie meer kent was in Roermond de schellen van de ogen gevallen! Terug aan boord maken de veteranen en vrijwilligers zich op voor de “blauwe hap”. In de avonduren praten de verzorgende van 400 Gnkbat nog na met de veteranen over het bezoek aan het park. Her en der verschijnen ook de foto-albums van de veteranen die vol belangstelling bekeken worden.
Veteranencruise in Tiel Donderdag 28 april Wat valt er vandaag te vertellen over de deelnemers aan de Veteranencruise, veteranen die een week vakantie hebben aan boord van het Rode Kruis-schip J. Henri Dunant? Kijk naar buiten en zie wat anderen doen die vrij zijn of hun werk aan of op de rivier hebben. Terwijl het schip net na vijven koers zet naar Tiel, liggen de veteranen en medewerkers nog op één oor. Zo’n vroege start is nodig om tijdig in Tiel aan te komen. Als rond achten al enkele sluizen gepasseerd zijn en de dagdienst het werk heeft begonnen komen ook de veteranen voor het ontbijt naar het restaurant. Het weer leent zich er niet voor om het zonnedek te gebruiken, dus vult de salon zich. In de salon geeft kapitein Joke Raaijmakers, de kapitein van het schip, uitleg over de vaarroute van vandaag.
In Tiel, waar het schip tegen tweeën aan de kade afmeert, gaan de vrijwilligers en veteranen van boord, de laatste geholpen door vrijwilligers van de lokale Rode Kruis afdelingen. Ze hebben een zware klus aan de rolstoelers; de dijk is steil en de temperatuur begint in de middag langzaam op te lopen.
Vlot bereiken ze dan ook het hart van de oude stad, waar terrasjes en ijskramen lokken. Overigens zijn er ook veteranen die stug niets blijven doen, genieten van het goede leven aan boord en het drukke verkeer op het water is ook erg ontspannend. Het is ten slotte vakantie, alles mag en niets hoeft. Tijdens het Kapiteinsdiner krijgt iedereen een voortreffelijke maaltijd geserveerd. Er is keuze uit 3 menu’s. Het glas wijn nodigt uit tot het heffen van het glas voor een toost.
Net voor de aanvang van het avondprogramma brengt de heer Dick Berlijn een bezoek aan de veteranen en medewerkers in de salon. In een korte toespraak spreekt de heer. Berlijn in zijn functie van bestuurslid van het Nederlandse Rode Kruis de veteranen toe en dankt de medewerkers voor hun toegewijde zorgen.
Veteranencruise bereikt eindbestemming Vrijdag 29 april Na een bijzondere week op Nederlands fraaie rivieren, is de J. Henri Dunant met al haar opvarenden aangekomen in Utrecht. Kapitein Joke Raaaijmakers heeft op de laatste vaardag een mooie route gevaren, van de Waal, via de Noord en de Lek naar het Amsterdam Rijnkanaal. Voor de medewerkers betekent de vrijdag een dag van opruimen, schoonmaken en inpakken.
De veteranen kunnen genieten van een mooie, extra lange vaarroute van de kapitein Joke Raaijmakers op de laatste vaardag van de Waal, via de Noord, de Lek naar het Amsterdam Rijnkanaal. De veteranen laten zich tijdens de vaart graag rondleiden door de machinekamer stuurhut, om te zien hoe een modern schip bestuurd word.
Tegen vieren staat een heerlijke en perfect verzorgde High Tea in de eetzaal te wachten; aan kwalitatief hoogstaand eten heeft de Veteranencruise geen gebrek.
Ter afsluiting van de Veteranencruise staat een optreden van Wieteke van Dort, onder veteranen beter bekend als Tante Lien, gepland. De veteranen genieten met volle teugen en zingen uit volle borst mee met de herkenbare en gewaardeerde klanken. Ondertussen was het mijn taak zoveel mogelijk gasten iets in het gastenboek te laten schrijven. Door de meeste teksten werd je tot tranen toe beroerd.
Veteranencruise ontscheept Zaterdag 30april Vandaag gaan de veteranen en alle medewerkers weer naar huis na een fantastische week. Terwijl de veteranen aan het ontbijt zitten wordt op de andere dekken druk gewerkt en de bagage klaar gezet. Het Muziek- en Tamboerkorps van de Verbindingsdienst komt deze Koninginnedag ochtend opluisteren met een aubade op de Keulsekade. Vanaf het zonnedek slaan de veteranen dit met grote belangstelling gade.
Iedereen neemt afscheid van zijn kamergenoot, verzorgende en alle andere met wie zij deze week op pad zijn geweest. Een laatste gesprek over de Veteranencruise wordt gevoerd. Nieuwe vriendschappen zijn ontstaan, oude zijn verstevigd in deze bijzondere week. Als aan het einde van de morgen de auto’s en busje voorrijden gaan in een constante stroom veteranen en medewerkers van boord op weg naar huis. Zonder overdrijven kan ik rustig concluderen dat het een TOP week is geweest, zeker voor de gasten maar ook voor de medewerkers. Het zal best wel enige tijd duren voor alle indrukken, alle verhalen, alle gesprekken een plekje gevonden hebben en verwerkt zijn, maar het was het waard. Voor wat mij persoonlijk betreft, ik heb er alleen maar positieve energie uitgehaald en ben mij nog meer bewust geworden van het persoonlijk leed wat met name de NederlandsIndië veteraan is aangedaan en waar deze onder gebukt gaat. Ik heb het als een eer ervaren hun verdriet, verhalen, en leed te mogen aanhoren en hopelijk troost te kunnen bieden. Overigens is er ook heel veel gelachen en dat maakt deze reis zo bijzonder. Ik hoop dan ook volgend jaar weer mee te kunnen gaan!
