Verzorging van een darmstoma chirurgie
U heeft een darmoperatie ondergaan en daarbij is een darmstoma aangelegd. De eerste dagen na de operatie zijn niet gemakkelijk. U moet herstellen van de operatie en wennen aan de aanwezigheid van een stoma. Tegelijkertijd moet u ook wennen aan het feit dat u niet meer op de natuurlijke wijze ontlasting heeft. Als de ontlasting voor de eerste keer (vaak nog bloederig) door de stoma naar buiten komt, kunt u dit als vreemd en vies ervaren. Dit is een normale reactie. In deze brochure willen wij u zo goed mogelijk informeren over de verzorging van het stoma. Als u iets leest wat niet duidelijk is, vraag dan nadere uitleg. Algemene informatie voor de verzorging Om uw zelfstandigheid en onafhankelijkheid te behouden is het van belang de stoma zo snel mogelijk zelf te verzorgen. De eerste dagen na de operatie krijgt u van de verpleegkundigen begeleiding bij het zelf leren verzorgen van de stoma. Dit gaat stapsgewijs en begint al snel na de operatie. st omazakje v er wisselen De productie van ontlasting is in het begin wisselend van samenstelling. In ieder geval moet het stomazakje 1x per 24 uur verwisseld worden. Het filter in het zakje dat geurtjes tegenhoudt, is niet langer dan 24 uur werkzaam. Het zakje moet geleegd worden wanneer dit een derde tot halfvol is. huidplaat Ter bescherming van de huid rondom de stoma, is het zakje voorzien van een huidplaat, die direct op de huid wordt aangebracht. De huidplaat is een dikke plak, gemaakt van huidvriendelijk en huidbeschermend materiaal. Er bestaan ook systemen waarbij huidplaat en stomazakje twee losse onderdelen zijn. Daarbij plakt u het zakje op de huidplaat en wordt de huidplaat om de dag vervangen. 1
g eschikt tijdstip De verzorging kan het beste plaats vinden op een tijdstip dat de productie van de stoma zo laag mogelijk is. Meestal is dit `s morgens. douche n, in bad en huidv er zorging Na enkele dagen mag u douchen. Leeg eerst het stomazakje en verwissel het zakje na het douchen. Vermijd op de huid direct rondom de stoma zoveel mogelijk het gebruik van bad/doucheolie, badcrème of vette zalven. Deze kunnen de plakkracht van het stomamateriaal verminderen. bloed bij de ontlasting Als u de stoma verzorgt, kan er in het begin wat bloed te zien zijn. Dit is normaal. Zo nodig kunt u dit deppen met een met koud water natgemaakt gaasje. huid ontharen Onthaar zo nodig de huid op de plaats waar het stomazakje wordt aangebracht. Dit doet u (voorzichtig) met een wegwerpscheermesje, terwijl u de stoma beschermt met een gaasje of stukje toiletpapier. De verzorging van de stoma De verzorging bestaat uit de volgende stappen: 1. benodigdheden klaarzetten; 2. het stomazakje legen; 3. de mal aanpassen en de opening van het nieuwe stomazakje knippen; 4. het stomazakje verwijderen; 5. huid en stoma reinigen; 6. het stomazakje aanbrengen. 1. benodigdheden klaar zetten Leg de volgende benodigdheden klaar: • natte en droge gazen; • afvalzakje; • stomazakje.
2
2. het st omazakje leg en (op het t oilet) Voordat u begint is het handig om het stomazakje eerst leeg te maken. U kunt toiletpapier in het toilet leggen om opspatten tijdens het legen te voorkomen. Leg ook al een stukje toiletpapier klaar, om de sluiting van het stomazakje te kunnen reinigen. U gaat goed achter op de toiletbril zitten met uw benen wijd. U opent het stomazakje en laat de inhoud in het toilet lopen. Dan reinigt u de sluiting van het stomazakje met toiletpapier en sluit het zakje weer. Als deze houding niet lukt, kan het ook eventueel vanuit staande houding. 3. de mal aanpassen en de opening van het nieuwe stomazakje knippen De stoma is in het begin vaak nog gezwollen. Deze slinkt geleidelijk en wordt dan kleiner. Als de opening van het stomazakje te groot is, komt er ontlasting op de huid. Dit moet voorkomen worden, omdat de huid hierdoor geïrriteerd kan raken. De opening van het zakje moet daarom precies op maat worden geknipt. U gebruikt hiervoor een mal. Bewaar de mal voor de volgende keer om te meten of deze maat nog goed passend is. Als u de opening van het zakje op maat heeft geknipt, kunt u het stomazakje even onder uw bovenbeen leggen terwijl u zit. U brengt de huidplaat van het stomazakje daarmee op lichaamstemperatuur, waardoor hij beter plakt. 4 . het st omazakje v er wijderen U verwijdert het stomazakje met een vochtig gaasje (even onder de kraan houden en uitknijpen). Hiermee geeft u tegendruk en de lijmlaag lost zo gelijk op. U moet het zakje rustig van boven naar beneden verwijderen en zeker niet in één keer van de huid af trekken!
3
5 . de huid en de st oma schoonmaken U maakt de stoma en de huid eromheen voorzichtig schoon met vochtige gaasjes. Houd voldoende gaasjes bij de hand; de stoma kan productief worden tijdens de verzorging. Dep daarna de huid rondom goed droog. Vermijd hard wrijven; wees zuinig op uw huid. 6. het nieuw e st omazakje plakken U vouwt de huidplaat van het stomazakje dubbel en brengt hem eerst aan de onderkant aan, daarna de bovenkant. Doe de opening voorzichtig over de stoma heen, zodat de stoma precies in het midden in de opening komt. Ga met uw vingers langs de randen en controleer of de plak nergens dubbel zit en of er nergens plooien zijn. Tot slot
Het zal enige oefening vergen, maar wij proberen u zo goed mogelijk de verzorging van de stoma te leren. Er wordt tijdens uw opname met u gesproken over eventuele thuiszorg, om u in de thuissituatie verder te helpen. Als de ontslagdatum in zicht komt, bespreken we met u of het in uw situatie wenselijk is de stomaverzorging aan een eventuele partner/familielid uit te leggen.
4
Rijnland Ziekenhuis locaties: Meteoorlaan 4 2402 WC Alphen aan den Rijn
Simon Smitweg 1 2353 GA Leiderdorp
postadres: postbus 4220 2350 CC Leiderdorp
T 0172 - 46 74 67
T 071 - 582 82 82
I www.rijnland.nl
05.23 ed.01 07_14 07/2014: 100
© Rijnland Zorggroep Tot Rijnland Zorggroep behoren: Rijnland Ziekenhuis locaties Alphen aan den Rijn en Leiderdorp en Rijnland Verpleging en Verzorging (Verpleeghuis Leythenrode en Verpleeghuis Oudshoorn). Rijnland Zorggroep biedt in een veilige omgeving mensgerichte en deskundige zorg op het gebied van care én cure. Sinds 2009 is het zorgmodel Planetree onze leidraad. Planetree is een totaalconcept gericht op het voortdurend verhogen van de kwaliteit van de zorgverlening die wij bieden. Dit doen wij op basis van respectvolle bejegening en persoonlijke aandacht in een prettige, rustgevende omgeving. I www.rijnlandzorggroep.nl
KvK 28098126
