Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST A TOT C A aanwijzingsbesluit
Besluit van de rijksoverheid over het toegestane gebruik van een luchthaven.
ADS-B transponder
Afkorting van Automatic Dependent Surveillance-Broadcast. Zender aan boord van een vliegtuig die gegevens uitzendt over de positie, hoogte, grondsnelheid en grondkoers van het vliegtuig.
afhankelijk baangebruik
Gelijktijdig gebruik van banen die elkaar (in het verlengde) kruisen.
Alderstafel
zie: Tafel van Alders.
algemene melding
zie: Overige melding
AMRUFRA
Afkorting van AMsterdam-RUhr-FRAnkfurt. Herindeling van luchtroutes vanaf Schiphol richting Duitsland.
ANDIK
Vaste vertrekroute (SID) naar het noordoosten, ook wel Andijkroute genoemd.
angstmelding
Melding waarbij melder als reden voor het doen van een melding “Angst” heeft aangevinkt.
anti-skidlaag
Laag op een start en landingsbaan die moet zorgen dat vliegtuigen meer ‘grip’ hebben om af te remmen.
APU
Afkorting van Auxiliary Power Unit; hulpmotor in de staart van een vliegtuig om het vliegtuig van stroom te voorzien als de motoren uitgeschakeld zijn.
ARNEM
Vaste vertrekroute (SID) naar het oosten, ook wel Arnhemroute genoemd.
ATS-route
Luchtverkeersweg zoals een vertrekroute (SID) of een luchtverkeersweg tussen b.v. 2 bakens of waypoints, ATS staat voor Air Traffic Service. Op een ATS route zijn luchtverkeersleidings diensten beschikbaar. ATS routes hebben tot doel het luchtverkeer gestructureerd en efficiënt te kunnen afhandelen.
baangebruik
Wijze waarop de start- en landingsbanen worden ingezet om het vliegverkeer op af te handelen.
baangebruikpreferentie
Voorkeursvolgorde van manieren van baangebruik. Deze wordt bepaald door: - veiligheid van het luchtverkeer - capaciteit - geluidhinder voor de omgeving
baanpreferentietabel
Tabel die verkeersleiders gebruiken, met een rangorde voor het inzetten van baancombinaties op basis van de mate waarop deze geluidhinder in de omgeving opleveren.
baanstation
Ruimte bij start-/landingsbaan van waaruit de verlichting van de baan wordt geregeld.
Beaufort
Maat voor windsnelheid die loopt van 0 (windstil, 0-1 km/uur) tot 12 (orkaan, > 117 km/uur).
Bergi
Vertrekroute naar het noordwesten.
Betus
Vaste vertrekroute (SID) vanaf Zwanenburgbaan (18C), tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep door, naar het noorden.
breedrompvliegtuig
Zie wide body vliegtuig
captcha
Wisselende code die moet worden overgetikt na het indienen van 10 meldingen op één dag.
CDA
Afkorting van Continuous Descent Approach. Methode om vanaf een punt verder van de luchthaven op grotere hoogte via een vaste route in een glijvlucht met minimaal motorvermogen de landingsbaan te naderen.
B
C
1
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST C TOT G Centrum Publieksparticipatie
Instantie die in opdracht van ministeries de deelname en consultatie van het publiek bij belangrijke ruimtelijkeconomische projecten begeleidt.
Commissie van Wijzen
Door het Rijk ingestelde beroepscommissie voor klachten over Bas.
convenant hinderbeperking
Afspraken gemaakt aan Tafel van Alders over hinderbeperkende maatregelen te nemen voor de korte (2010) en middellange termijn (2020).
convenant omgevingskwaliteit
Afspraken gemaakt aan de Alderstafel om de kwaliteit van de woon-, werk- en leefomgeving te verbeteren.
CROS
De Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol is een overlegorgaan van bewoners, bestuurders en de luchtvaartpartijen dat onder andere overlegt over maatregelen om vermijdbare hinder te beperken.
CROS Pilot 3b
Gebruik van vaste bochtstraal techniek door Boeing 737 vliegtuigen van KLM op Spijkerboorroute vanaf Kaagbaan (24).
CROS Pilot 3B plus
Experiment dat op 21 oktober 2010 is gestart om meer vliegtuigen die vanaf de Kaagbaan (24) de Spijkerboorroute volgen de vaste bochtstraal te laten vliegen.
CROS Plenair
Plenaire vergadering van de CROS
CTR
Afkorting van Control Zone, gecontroleerd luchtruim. Dit is een luchtverkeersleidingsgebied vanaf de grond tot een bepaalde (verticale) bovengrens.
daalhoek
Hoek waaronder vliegtuig laatste deel van de landing uitvoert
dB en dB(A)
Afkorting van decibel (geluidmaat). Bij dB(A) is rekening gehouden met de gevoeligheid van het menselijk oor.
doorstart
Situatie waarin vliegtuig niet landt maar boven de baan weer optrekt.
dosis-effect relatie
Verband tussen de blootstelling aan een bepaalde mate van geluid en het mogelijke effect dat dit heeft op de gezondheid.
drempelwaarde
Waarde vanaf waarboven NOMOS ‘noise events’ registreert
eerste preferentie
De wijze van het inzetten van de banen in een bepaalde periode die de eerste voorkeur heeft.
emailnotificatiesysteem
Mogelijkheid om door Bas via een email snel op de hoogte te worden gesteld van belangrijke informatie.
etmaalisolatie
Vorm van isolatie waarbij zowel de woon- als slaapkamers van een woning tegen geluid worden geïsoleerd.
externe veiligheidsrisico
Risico dat omwonenden lopen om het slachtoffer te worden van een vliegtuigongeluk.
FIR
Afkorting van Flight Information Region; gebied waarbinnen luchtverkeersleiding wordt aangeboden.
focusgroep
Aantal melders per gebruiksjaar minus veelmelders.
Full Reverse Thrust
Het remmen van een vliegtuig na de landing met de motoren met (maximaal, reverse) vermogen.
gebiedsgerichte projecten
Speciale projecten in gemeenten rond Schiphol ter vergroting van de leefbaarheid, die worden ondersteund door Stichting Leefomgeving.
gebruiksjaar
Periode van 1 november tot 1 november.
gebruiksprognose
Beschrijving van verwachte baan- en routegebruik in komende gebruiksjaar en de geluidbelasting bij dit gebruik voor de omgeving
D
E
F
G
2
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST G TOT K
gebruiksrichting
De richting waarin een start- of landingsbaan gebruikt wordt. Deze wordt aangeduid met de eerste twee cijfers van de kompasrichting ‘Starten 24’ wil dus zeggen starten richting het zuidoosten koers 239° (afgerond 240).
gelijkwaardigheidcriteria
Criteria waaraan de voor Schiphol beschikbare milieuruimte (maximaal toegestane omvang van de milieueffecten) is vastgelegd
geluidbelasting
Berekende hoeveelheid geluid die op jaarbasis door het luchtverkeer op een bepaalde plaats wordt veroorzaakt.
geluidbelastingcontouren
Zie geluidcontouren
geluidcontour
Lijn op een kaart die punten met eenzelfde geluidbelasting verbindt.
geluidheffing
Heffing op ticket waarmee onder meer geluidisolatieprojecten rond Schiphol worden betaald
geluidmeetpost
Zie NOMOS.
geluidpreferentieel baangebruik
Zodanig gebruik van banen dat - indien mogelijk - bij voorkeur die banen worden gebruikt die naar verhouding de minste overlast veroorzaken.
General Aviation
Zie Kleine luchtvaart.
glijpad
Daalprofiel van een vliegtuig tijdens de eindnadering.
glijvluchtnadering
Zie CDA.
grondgeluid
Laagfrequent geluid veroorzaakt door startende vliegtuigen
groot onderhoud
Periode van minimaal enkele weken waarin een startbaan buiten gebruik is vanwege grootschalige onderhoudswerkzaamheden.
handelsverkeer
Commerciële lijn- en chartervluchten.
handhavingspunt
Punt waarvoor een berekende grenswaarde voor geluidbelasting op jaarbasis geldt.
handhavingsrapportage
Halfjaarlijks of jaarlijks rapport van Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) over de naleving door de luchtvaartsector van de wettelijke normen en regels.
hinderbeperkende maatregel
Maatregel uit convenant hinderbeperking.
IATA
Afkorting van International Air Transport Association; vereniging van internationaal opererende luchtvaartmaatschappijen.
Idle Reverse Thrust
Het remmen van een vliegtuig na de landing met de wielremmen, met de motoren in reverse, stationair draaiend.
IKM 3000 certificaat
Keurmerk voor klantgericht klachtenmanagement.
ILS
Afkorting van Instrument Landing System, systeem bestaande uit zender die de daalhoek aangeeft en een zender die de hartlijn van de baan aangeeft.
ILT
Afkorting van Inspectie Leefomgeving en Transport, voorheen Inspectie Verkeer en Waterstaat. Zie IVW.
IVW
Afkorting van Inspectie Verkeer en Waterstaat, de instantie die toezicht houdt op de naleving van de geldende milieuregels voor Schiphol.
jaarrapportage
Rapportage over een gebruiksjaar.
knoop
Eenheid voor snelheid die gelijk staat aan 1,852 km/uur (zeemijlen per uur).
klachtenreglement
Reglement waarin staat hoe Bas meldingen en vragen afhandelt.
H
I
J K
3
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST K TOT M kleine luchtvaart
Alle vluchten met uitzondering van lijn en chartervluchten (zie Handelsverkeer). Veelal wordt met kleine luchtvaart, luchtvaart in kleine luchtvaarttuigen bedoelt.
klimaatneutraal
Term die aangeeft dat een proces door het gebruik van hernieuwbare energie dan wel CO2-compensatie niet bijdraagt aan klimaatverandering
kwartaal
Eén kwart van het gebruiksjaar: - eerste kwartaal 1 november tot 1 februari - tweede kwartaal 1 februari tot 1 mei - derde kwartaal 1 mei tot 1 augustus - vierde kwartaal 1 augustus tot 1 november
kwartaalrapportage
Rapportage over één kwartaal van het gebruiksjaar.
laag-preferente banen
Banen die weinig worden gebruikt, omdat ze laag staan op de preferentievolgorde die Luchtverkeersleiding Nederland hanteert.
Landingsinterval
Afstand in tijd en/of kilometers tussen twee vliegtuigen tijdens het laatste deel van hun nadering.
landingspiek
Periode van de dag dat in korte tijd veel vliegtuigen aankomen en er meestal twee landingsbanen (en een startbaan) in gebruik zijn.
Lden
Afkorting van Level day-evening-night. Maat om de geluidbelasting gedurende een etmaal weer te geven.
LEKKO
Vaste vertrekroute (SID) naar zuidwesten.
Lnight
Afkorting van Level night. Maat om geluidbelasting gedurende de nacht weer te geven.
LOPIK
Vaste vertrekroute (SID) naar het zuidoosten.
luchtcorridor
Een van de vijf doorgaande luchtroutes naar omringende landen op grotere hoogte boven Nederland.
luchthavenverkeerbesluit Schiphol
Besluit uit de Wet luchtvaart die het gebruik van de luchthaven Schiphol bepaalt.
luchtruimvisie
Visie van het Rijk op de toekomstige ontwikkelingen en strategie t.a.v. de inrichting, het beheer en het gebruik van het Nederlandse luchtruim.
luchtvaartnota
Visie van het kabinet op de Nederlandse luchtvaart voor de komende twintig jaar.
luchtverkeerweg
Gebied aan weerszijde van een standaard vertrekroute (SID) waarbinnen vliegtuigen na vertrek over het algemeen tot een bepaalde hoogte moeten blijven.
mainport
Knooppunt van lucht-, weg- en spoorverbindingen, met een grote betekenis voor en impact op de ontwikkeling van een regio en de nationale economie
medium
Indienwijze van een melding zijnde: - website - telefoon of voicemail - post (fax of brief)
meest preferente banen
Zie primaire baan.
meetvlucht
Vlucht om de nauwkeurigheid van de navigatieapparatuur op de grond te controleren.
melder
Indiener van een melding
L
M
4
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST M TOT P
melding
Klacht over overlast ondervonden door vliegverkeer van of naar luchthaven Schiphol onderscheiden in drie types: - specifieke melding - periodepelding - overige melding
minder preferente baan
Zie secundaire baan
monitoringsrapport
Driemaandelijks rapport van de Alderstafel over het baangebruik in relatie tot de voorgestelde regels van het experiment met een nieuw geluidstelsel.
microklimaatproject
Project waarbij op lokaal niveau wordt gezocht naar mogelijkheden om geluidhinder door vliegtuigen te beperken.
minder preferente banen
Zie secundaire baan.
nachtisolatie
Vorm van isolatie waarbij alleen de slaapkamers van een woning tegen geluid worden geïsoleerd
naderingsgebied
Verkeersleidingsgebied in de nabijheid van een of meer luchtvaartterreinen.
naderingsverkeersleiding
Verkeersleiding in naderingsgebied.
netwerkkwaliteit
Directe en betrouwbare beschikbaarheid van een wereldwijd, frequent bediend luchtlijnennet dat bijdraagt aan de regionale en nationale economie
nieuw geluidstelsel
zie NNHS.
NNHS
Afkorting van Nieuw Normen- en Handhavingstelsel. Voorstel van Tafel van Alders voor nieuw systeem om luchtverkeer van en naar Schiphol te handhaven dat vanaf 1 november 2010 voor twee jaar als experiment wordt uitgevoerd.
NOMOS
Noise Monitoring Systeem, geluidmeetsysteem van Amsterdam Airport Schiphol.
NOMOS Online
Internetapplicatie van geluidmeetsysteem NOMOS
noise event
Aan vliegtuigpassage gekoppelde geluidmeting boven de drempelwaarde
noordelijk baangebruik
Starten en landen in noordelijke richting.
NYKER
Vaste vertrekroute (SID) vanaf Zwanenburgbaan (36C), tussen Zwanenburg en Badhoevedorp door, naar het oosten.
onderkant Hoofdstuk 3
Vliegtuigen die net voldoen aan de (geluid)normen van hoofdstuk 3 van Annex 16 van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie ICAO.
oostelijk baangebruik
Baangebruik bij wind uit oostelijke richtingen, waarbij meestal de Buitenveldertbaan (09) wordt gebruikt.
oplijnen
Door luchtverkeersleider op zelfde afstand achter elkaar dirigeren van vliegtuigen voor de eindnadering
overige melding
Melding die geen betrekking heeft op een specifieke of periodemelding.
OVO
Afkorting van Onderzoeksraad voor Veiligheid; instantie die luchtvaartincidenten onderzoekt
pampus (PAM)
Navigatie radiobaken tussen Weesp en Almere. Baken wordt door vliegers gebruikt om te navigeren.
parallel starten
Het gelijktijdig in gebruik zijn van twee startbanen die evenwijdig aan elkaar liggen.
PCA
Afkorting van Pre Conditioned Air; lucht die in het vliegtuig wordt gepompt om de lucht te zuiveren en op de juiste temperatuur te houden.
periodemelding
Melding van een aaneengesloten periode van overlast op één dag.
N
O
P
5
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST P TOT S
plaatselijke verkeersleiding
Luchtverkeersleiding op en in de directe nabijheid van het vliegveld. De luchtverkeersleiders bevinden zich in ‘de toren’ en sturen naast de vliegtuigen ook andere voertuigen op het vliegveld aan. Niet te verwarren met de ‘naderingsluchtverkeersleiding’, deze bevinden zich veelal achter een radarscherm en begeleiden het vliegtuig naar het vliegveld tot het laatste stuk van de landing waarna de ‘plaatselijke luchtverkeersleiding’ het overneemt.
Preferente baan
Zie primaire baan
preferenties
Zie preferentievolgorde
preferentievolgorde
Volgorde waarop banen bij verschillende weerscondities worden gebruikt.
primaire baan
Baan die zowel overdag als ’s nachts als eerste wordt ingezet voor starts en landingen.
privacyverklaring
Verklaring waarin staat hoe Bas met naam- en adresgegevens van melders omgaat.
propellervliegtuig
Vliegtuig uitgerust met propellermotoren.
radartracks
Op website van Bas getoonde radarbeelden van gevlogen aankomst- en vertrekroutes door vliegtuigen van en naar Schiphol.
radiaal
Denkbeeldige rechte lijn vanuit een navigatie radiobaken die vliegtuigen kunnen volgen. Radialen worden aangegeven met graden van de kompasroos.
regulier onderhoud
Kortstondig (meestal niet meer dan een week) jaarlijks onderhoud aan de start- en landingsbanen van Schiphol.
rijbaan
Zie taxibaan.
RMI
Afkorting van Regeling milieu-informatie luchthaven Schiphol. Ministeriele regeling waarin voor Schiphol en LVNL is aangegeven welke gegevens wanneer en met welke frequentie aan Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) moeten worden verstrekt ten behoeve van de handhaving.
runway incursion
Situatie waarbij vliegtuig of grondvoertuig te dicht bij in gebruik zijnde start- of landingsbaan komt
Schiphol Approach
Zie Naderingsverkeersleiding.
secundaire baan
Baan die over het algemeen niet zowel overdag als ’s nachts als eerste wordt ingezet voor starts en landingen, maar tijdens start- en landingspieken.
selectiviteitsbeleid
Beleid afgesproken aan Alderstafel om voorrang te geven aan bepaalde vliegtuigtypen en verkeerssegmenten die ten goede komen aan de mainportfunctie van Schiphol.
SID
Standaard vertrekroute (Standard Instrument Departure) SID’s zijn vooraf vastgelegde vertrekroutes die de luchthaven aansluiten op de hogere luchtverkeerswegen.
sloopzone
Gebied waarbinnen woningen vanwege veiligheidsrisico’s of een te hoge geluidbelasting moeten verdwijnen.
slot
Toestemming om op een slot gecoördineerde luchthaven op een bepaalde tijd te mogen starten of landen.
slotcoördinator
Door overheid aangewezen persoon die op basis van internationale regels de beschikbare slots op een slot gecoördineerde luchthaven verdeelt.
slotmisbruik
Herhaaldelijk en zonder geldige reden een start of landing uitvoeren op een tijdstip waarvoor geen toestemming (slot) is verleend.
specifieke melding
Melding van overlast van één specifieke vliegbeweging.
R
S
6
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST S TOT V Spijkerboorroute
Vaste vertrekroute (SID) vanaf de Kaagbaan, tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep door, naar het noorden.
startpiek
Periode van de dag dat in kortee tijd veel vliegtuigen vertrekken en er meestal twee startbanen (en één landingsbaan) in gebruik zijn.
Stichting Leefomgeving
Stichting die is opgericht om uitvoering te geven aan afspraken uit het Convenant omgevingskwaliteit.
Stichting Mainport en Groen
stichting die toeziet op uitvoering van convenant Mainport en Groen, waarin afspraken zijn gemaakt over de ontwikkeling van recreatie en groen rondom Schiphol.
straalvliegtuig
Vliegtuig uitgerust met straalmotoren.
stuurmaatregel
Het dusdanig inzetten van start- en landingsbanen dat een dreigende overschrijding van de handhavingspunten wordt voorkomen.
Tafel van Alders
Overlegtafel over de toekomst van de luchthavens Lelystad, Eindhoven en Schiphol en hun omgeving onder leiding van de heer Alders.
taxibaan
Route waarover toestel van en naar een start- of landingsbaan taxiet.
TMA
Afkorting van Terminal Control Area of Terminal Manoeuvring Area. Zie naderingsgebied.
tower
Zie Plaatselijke verkeersleiding.
transitienadering
speciale, nachtelijke nadering vanaf grotere hoogte dan overdag in een glijvlucht via een vaste naderingsroute.
transponder
Zender aan boord van vliegtuig of grondvoertuig waarmee positie en identificatie van het toestel of voertuig te ontvangen is.
tweede preferentie
De wijze van het inzetten van de banen die in een bepaalde periode de tweede voorkeur heeft.
UDP
Afkorting van Uniforme Daglicht Periode; periode van 15 minuten vóór zonsopgang tot 15 minuten na zonsondergang.
vaste bochtstraal
vertrekroute met een bocht die door vliegtuigen die daartoe in staat zijn, zeer nauwkeurig kunnen worden gevolgd.
veelmelder
Een melder die meer dan 500 meldingen indient per gebruiksjaar.
VGP
Afkorting van Vereniging Gezamenlijke Platforms; koepelorganisatie voor bewonersvertegenwoordigingen die zich inzetten voor het begrenzen van de groei van Schiphol en het terugdringen van vermijdbare vlieghinder.
vliegplangegevens
Gegevens die een vlieger of luchtvaartmaatschappij vooraf indient bij de luchtverkeersleiding, waarin wordt aangegeven welke vlucht men van plan is te gaan maken. Naast de luchthaven van vertrek en van aankomst geeft men hierin aan welke route men wil volgen, op welke hoogte men deze route wil vliegen en met welk vliegtuig (type, vliegtuigregistratienummer), met hoeveel passagiers aan boord etc.
vliegtuigbeweging
start of landing van een vliegtuig.
vogelradarsysteem
Systeem om vogels in de buurt van een luchthaven te detecteren
T
U
V
7
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl
Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14
Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email:
[email protected]
BEGRIPPENLIJST V TOT Z vortex
Draaiende luchtwervelingen vanaf de uiteinden van de vleugels van een vliegtuig
waypoint
Geografisch punt op een route dat door vliegers wordt gebruikt om te navigeren.
wet luchtvaart
Wet waarin normen en regels voor het gebruik van de luchthaven Schiphol zijn vastgelegd.
wide body vliegtuig
Engelse term voor breedrompvliegtuig; vliegtuig met twee i.p.v. één gangpad.
winterdienstregeling
Schema van starts en landingen tijdens winterseizoen, de periode van eindoktober tot en met eind maart.
wolkenbasis
Hoogte boven grond of water van de laagste wolkenlaag beneden 6.000 meter die meer dan de helft van de hemel bedekt.
woody
Standaard vertrekroute (SID) naar het zuiden vanaf de Zwanenburgbaan (36C).
zienswijzeprocedure
Procedure om te reageren op een ontwerpministeriële regeling of ontwerpwijziging van het Luchthavenverkeerbesluit (LVB).
zomerdienstregeling
Schema van starts en landingen tijdens zomerseizoen, de periode van eind maart tot eind oktober.
zuidelijk baangebruik
Starten en landen in zuidelijke richting.
W
Z
8
AV, Bas
begrippenlijst
februari 2013
-
www.bezoekbas.nl