Stimuleringsproject LOB in het mbo
Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten
Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB)? Welke doelstellingen streven we na? Wie zijn er allemaal betrokken bij LOB in een doorlopende leerlijn? De ervaring leert dat betrokkenen verschillende opvattingen over LOB kunnen hebben, zonder dit van elkaar te weten. Je kunt je gemakkelijk voorstellen dat dit belemmerend werkt bij het ontwikkelen van gezamenlijke LOB-activiteiten. Om tot een succesvolle samenwerking te komen, is het dus belangrijk om een gemeenschappelijke regionale visie op LOB te ontwikkelen. Regionale inspiratiebijeenkomsten zijn een goede werkvorm om input te genereren voor het een dergelijke visie. Daarnaast helpen ze om LOB in de doorlopende leerlijn goed op de kaart te zetten bij de betrokkenen in de regio. Dit document bevat de draaiboeken van vier eerder georganiseerde regionale inspiratiebijeenkomsten. Het staat de lezer vrij om de informatie te benutten en aan te passen voor gebruik in de eigen regio. Bijeenkomst 1 Verkenning van de wijze waarop LOB op de scholen in de regio is vormgegeven en het identificeren van mogelijke gezamenlijke thema’s en aanpak. Bijeenkomst 2 Vervolg op bijeenkomst 1 Bijeenkomst 3 Verschillende workshops met voorbeelden van good practices op het gebied van LOB. Bijeenkomst 4 Docentenbijeenkomst met onderlinge kennismaking en uitwisseling over een gezamenlijke werkwijze en aanpak in een doorlopende leerlijn LOB.
2
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Verkenning van de wijze waarop LOB op de scholen in de regio is vormgegeven en het identificeren van mogelijke gezamenlijke thema’s en aanpak. Bijeenkomst 1
Inhoud bijeenkomst 1 1. Thema Regionale samenwerking op het gebied van LOB
2. Doel van de bijeenkomst Deze eerste bijeenkomst is bedoeld om met elkaar te verkennen hoe LOB op de scholen in de regio is vormgegeven en welke thema’s de betrokkenen gezamenlijk kunnen oppakken. In de tweede bijeenkomst is er een verdere uitwerking.
3. Duur van de bijeenkomst Variabel: van 2 uur tot een dagdeel.
4. Doelgroep • • • • • •
Leidinggevenden vmbo en mbo Loopbaanbegeleiders vmbo en mbo Decanen/mentoren Coördinatoren zorg vmbo en mbo BPV-begeleiders vmbo en mbo Vertegenwoordiger RMC-regio (Regionaal Meld en Coördinatiepunt)
Met het oog op de werkbaarheid, kun je het beste maximaal 20 personen voor deze bijeenkomst uitnodigen. Is de groep groter dan 20 personen? Organiseer dan meerdere bijeenkomsten of kies een andere werkvorm.
5. Beschrijving opzet en aanpak a. Start Een inspirerende regionale of landelijke spreker met een succesverhaal over samenwerking in de regio.
4
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
b. Brainstorm Over thema’s en onderwerpen die belangrijk zijn voor LOB in de doorlopende leerlijn; inclusief het benoemen van kansen en bedreigingen. Enkele voorbeelden van onderwerpen: • Visie • Organisatie • Ontwikkeling en begeleiding • Samenwerking • Organisatorische en financiele randvoorwaarden • De jongere in beeld • Doorgaande leerlijn LOB: inhoud en begeleiding • Kennismaking met mbo: inhoud en organisatie • Overdracht vmbo-mbo • Registratie van gegevens Inspiratie • LOB scan vo • LOB scan mbo • Visie en beleid - mbo loopbaanoriëntatie en -begeleiding • Betere overgangen in het onderwijs - Onderwijsraad • Standaarden voor een optimale overgang naar het mbo - KPC c. Nabespreking Met elkaar benoemen welke elementen belangrijk zijn voor de regionale samenwerking. In de tweede bijeenkomst komen deze terug.
5
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Vervolg op bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2
Inhoud bijeenkomst 2 1. Thema Regionale samenwerking op het gebied van LOB (vervolg)
2. Doel van de bijeenkomst Deze bijeenkomst geeft op basis van de uitkomsten van de eerste bijeenkomst een aanzet tot het ontwikkelen van een gezamenlijke visie op LOB. Daarnaast verkennen de deelnemers met elkaar of het wenselijk is een meer structurele vorm van samenwerking op verschillende niveaus op te zetten, met bijvoorbeeld een stuurgroep (strategisch niveau; kan bestaan uit bestuurders), een projectgroep (tactisch niveau; kan bestaan uit lijnmanagers) en/of werkgroepen (operationeel niveau; kan bestaan uit docenten).
3. Duur van de bijeenkomst Variabel: van 2 uur tot een dagdeel.
4. Doelgroep • • • • • •
Leidinggevenden vmbo en mbo Loopbaanbegeleiders vmbo en mbo Decanen/mentoren Coördinatoren zorg vmbo en mbo BPV begeleiders vmbo en mbo Vertegenwoordiger RMC-regio (Regionaal Meld en Coördinatiepunt)
Met het oog op de werkbaarheid, kun je het beste maximaal 20 personen voor deze bijeenkomst uitnodigen. Is de groep groter dan 20 personen? Organiseer dan meerdere bijeenkomsten of kies een andere werkvorm.
5. Beschrijving opzet en aanpak a. Start Terugkijken op de opbrengsten en uitkomsten van de eerste bijeenkomst, nogmaals het belang van een verkenning naar de mogelijkheden om samen te werken op het gebied van LOB onderstrepen.
7
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
b. Discussie Doel van de discussie is om impliciete opvattingen over LOB expliciet te maken. Om tot een gemeenschappelijke visie te komen is het noodzakelijk om opvattingen over LOB met elkaar te delen. De discussie vindt plaats aan de hand van stellingen. Hieronder staan enkele voorbeelden. • De leerling/student staat centraal, niet het onderwijsproces. • De leerling/student moet in zijn persoonlijke ontplooiing beschermd worden door het stellen van een reëel arbeidsperspectief. Dit kan betekenen dat er een streep door diens ambities gaat. • Je moet reflectie vastleggen aan de hand van opdrachten, maar verweven met het onderwijsproces. • Een gezamenlijke aanpak in de regio is niet noodzakelijk! • Het moet en vraagt om moed! c. Nabespreking Conclusies uit de discussie formuleren, met elkaar bespreken of het wenselijk is om een regionale netwerkgroep of platform LOB op te richten en vervolgafspraken maken.
8
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Verschillende workshops met voorbeelden van good practices op het gebied van LOB. Bijeenkomst 3
Inhoud bijeenkomst 3 1. Thema LOB en de overgang vmbo-mbo
2. Doel van de bijeenkomst De derde bijeenkomst richt zich op een succesvolle overgang van vmbo naar mbo en de rol van LOB daarin.
3. Duur van de bijeenkomst Variabel: van 2 uur tot een dagdeel.
4. Doelgroep • • • • • •
Leidinggevenden vmbo en mbo Loopbaanbegeleiders vmbo en mbo Decanen/mentoren Coördinatoren zorg vmbo en mbo BPV-begeleiders vmbo en mbo Vertegenwoordiger RMC-regio (Regionaal Meld en Coördinatiepunt)
Met het oog op de werkbaarheid, kun je het beste maximaal 20 personen voor deze bijeenkomst uitnodigen. Is de groep groter dan 20 personen? Organiseer dan meerdere bijeenkomsten of kies een andere werkvorm.
5. Beschrijving opzet en aanpak a. Start Een inspirerende regionale of landelijke spreker met voorbeelden van samenwerking in andere regio’s of plaatsen of bijvoorbeeld een (oud)leerling die vertelt over eigen, persoonlijke ervaringen met het onderwerp. b. Workshops In de workshops worden good practices gepresenteerd of inhoudelijke thema’s besproken. Doel van
10
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
de workshops is om inspiratie en verdieping te realiseren.
Voorbeeld-programma 1 Workshop 1: Spirit4you (Mondriaan) Workshop 2: VOROC (Digitaal leerlingvolgsysteem Mondriaan) Workshop 3: Good practices LOB (bijvoorbeeld talentenmap-Onderwijsgroep Tilburg) Workshop 4: Loopbaandossier/loopbaanpaspoort Workshop 5: De loopbaancoach Workshop 6: On stage Voorbeeld-programma 2 Workshop 1: Deelnemer of onderwijsproces centraal! Workshop 2: Het loopbaandossier: een gezamenlijke verantwoordelijkheid van vmbo en mbo Workshop 3: Wanneer is een loopbaandossier goed en volledig? Wie is eigenaar van het loopbaandossier? Workshop 4: Wat is het startniveau van de vmbo’er die instroomt in het mbo? Workshop 5: Wat mag het mbo verwachten van het vmbo (en andersom) als het gaat om een succesvolle overgang tussen vmbo en mbo?
c. Nabespreking Conclusies, bouwstenen en principes formuleren voor een succesvolle overgang vmbo-mbo en vervolgafspraken met elkaar maken. Dit gebeurt plenair.
11
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Docentenbijeenkomst met onderlinge kennismaking en uitwisseling over een gezamenlijke werkwijze en aanpak in een doorlopende leerlijn LOB. Bijeenkomst 4
Inhoud bijeenkomst 4 1. Thema Elkaars wereld leren kennen
2. Doel van de bijeenkomst De vierde bijeenkomst richt zich op het organiseren van de ontmoeting tussen docenten van het vmbo en het mbo, die samen vorm gaan geven aan loopbaanoriëntatie in een doorlopende leerlijn. Elkaar en de verschillende werelden van vmbo en mbo kennen is een voorwaarde voor samenwerking op de werkvloer en een gedeeld verantwoordelijkheidsbesef. De ontmoeting vindt plaats in de vorm van speed-dating. Het is de bedoeling dat de deelnemers aan het eind van de bijeenkomst concrete afspraken voor onderlinge werkbezoeken maken.
3. Duur van de bijeenkomst Variabel: van 2 uur tot een dagdeel.
4. Doelgroep • Leidinggevenden vmbo en mbo • Docenten en loopbaanbegeleiders vmbo en mbo • Decanen/mentoren Met het oog op de werkbaarheid, kun je voor het speeddaten het beste maximaal 30 personen (15 medewerkers uit het vmbo en 15 uit het mbo) uitnodigen. Is de groep groter dan 30 personen? Organiseer dan meerdere bijeenkomsten of kies een andere werkvorm.
5. Beschrijving opzet en aanpak De leidinggevenden van vmbo en mbo bepalen vooraf waarover de vmbo- en mbovertegenwoordigers met elkaar in gesprek gaan. Om het gesprek op gang te brengen, kunnen aan het begin van de bijeenkomst enkele voorbeeldvragen gepresenteerd worden.
13
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Voorbeeldvragen • Welke loopbaanactiviteiten vinden bij jullie plaats? • Wat zijn de ervaringen bij deze loopbaanactiviteiten? • Welke loopbaanactiviteiten sluiten goed aan bij de leerling? • Welke moet je beter uitwerken? Wat mis je daarbij nog? • Waarbij heb je ondersteuning van het mbo nodig? • Welke activiteit zouden we in gezamenlijkheid kunnen ontwikkelen? • Heb je nog tips voor de collega’s? • Wat zou je graag als vervolg willen zien?
a. Start Uitleg over het doel en de aanpak van de bijeenkomst voor de aanwezigen, presentatie voorbeeldvragen. b. Speeddating Elke aanwezige voert 3 gesprekken van 30 minuten. Ter plekke vullen zij in met welke 3 personen zij dat zouden willen, op nummer 1, 2 en 3. De organisatie verwerkt de wensen van de docenten en geeft aan wie met elkaar verder gaan daten. c. Nabespreking De bijeenkomst eindigt met een plenaire terugkoppeling van de eerste indrukken uit het speeddaten. Daarnaast krijgen de aanwezigen gelegenheid om onderling gegevens uit te wisselen en een concrete afspraak voor een onderling werkbezoek te maken. Daarbij kunnen (vanuit de organisatie) ook eventueel afspraken gemaakt worden over de tijdsperiode waarin de onderlinge werkbezoeken plaatsvinden.
14
Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Stimuleringsproject LOB in het mbo