Verslagen Mozmed Gurué Bart Roosenburg
2013
Week 1 Datum: 5 t/m 9 augustus 2013 Team: Hanneke Dekker (arts), Jacinto Joaquim (evangelist), José Orlando (vrijwilliger), Bart Roosenburg (verpleegkundige). Op maandag ook: sr. Mardis (pastor), Dave Holmes (piloot MAF) Maandag 5/8 Bezoek aan de stad voor het treffen van voorbereidingen voor het bezoek aan Gurué, waaronder ophalen van modules voor gezondheidsvoorlichting en overige aankopen voor de komende week. Daarna patiënten opgehaald van het vliegveld, die ’s morgens met de MAF vanuit Moma zijn gebracht. Dit is onderdeel van het Mozmed project en is op indicatie van een van de artsen vanuit het Mozmed project. De patiënten hebben we vervolgens in het “Hospital Central” gebracht, in Nampula. Hier zijn meer behandelingen mogelijk dan in de afgelegen gebieden, omdat er meer specialisten werkzaam zijn. In het ziekenhuis hebben we de patiënten bij de specialist (of op de juiste afdeling) afgeleverd en van de juiste informatie voorzien voor de komende tijd. Daarnaast hebben wij andere patiënten bezocht die eerder vanuit het project in het ziekenhuis zijn opgenomen. Om 14.00h zijn we met de MAF afgereisd naar Gurué. Een mooie vlucht over een indrukwekkend, bergachtig landschap. Eenmaal in Gurué was ik onder de indruk van de natuur.
Airstrip Gurué
Dinsdag 6/8 ’s Morgens in het ziekenhuis in de stad Gurué gewerkt, gewoonlijk worden hier door Hanneke Dekker of Pim de Lijster echo’s gemaakt op indicatie van artsen vanuit het ziekenhuis zelf. Een interessante kennismaking met de mensen die op consult komen. Goed om te oefenen met de taal en het begrijpen van de manier waarop mensen hun klachten omschrijven. In het ziekenhuis heerst een vriendelijke sfeer en is een goede band met de lokale artsen en verpleegkundigen. Ik heb in eerste instantie kennis kunnen maken met het ziekenhuis en de mensen daar en in de toekomst zal ik naast de arts die echo’s maakt andere activiteiten ondernemen. Deze morgen was goed om een indruk te krijgen hoe ik daar vorm aan kan gaan geven.
Verslag Mozmed Gurué
Bart Roosenburg
2
Kamer in het ziekenhuis in Gurué
’s Middags hebben wij een thuisbezoek gedaan bij een mevrouw met een gebroken heup die op een verkeerde manier in het ziekenhuis is behandeld. Het is een hele uitdaging om mensen op de goede plek te krijgen voor de juiste behandeling; maar een nog grotere uitdaging dat mensen daar ook daadwerkelijk behandeld worden. Deze patiënt is een voorbeeld hoe mensen “tussen wal en schip” kunnen belanden. Geprobeerd wordt om de komende dagen hier lokaal een oplossing in het ziekenhuis te vinden, lukt dit niet, dan gaat mevrouw vrijdag a.s. mee naar het ziekenhuis in Nampula. Ondertussen praten we veel met Jacinto over Mozambique, de cultuur en meerdere interessante dingen die helpen om meer inzicht te krijgen in de gebruiken hier. Woensdag 7/8 Vandaag twee klinieken bezocht. De eerste kliniek wordt geleid door een verpleegkundige. Tijdens het werk wordt onderwijs gegeven, zo ook deze dag. De verpleegkundige kreeg onderwijs over medisch rekenen en pathologie. Deze dag was het eerste bezoek aan een kliniek en kon ik goed kennismaken met de werkzaamheden die hier verricht worden. Tijdens het werk heb ik meer een beeld kunnen vormen van het werk dat ik naast de arts kan verrichten. Het werk dat de verpleegkundige hier verricht is een grote en verantwoordelijke taak. Hij heeft de verantwoordelijkheid voor de kliniek en is ook verantwoordelijk voor de medische zorg. Voor hem is het moeilijk om met de beschikbare middelen de goede zorg te kunnen bieden.
De kliniek
Verslag Mozmed Gurué
Onderwijs aan de verpleegkundige
Bart Roosenburg
3
In de wachtruimte voor de kliniek werd door José voorlichting gegeven aan mensen die aan het wachten zijn op een consult. Op een enthousiaste manier vertelt hij over hygiëne in het dagelijks leven en preventie bij malaria.
Voorlichting tijdens het wachten
’s Middags bezochten we een kliniek in de bergen, dus op grote afstand van gezondheidszorg. De kliniek is opgezet vanuit het Mozmed project en wij zijn de enige gezondheidswerkers die hier komen. Natuurlijk zijn er mensen die vanuit dit gebied naar het ziekenhuis in de stad reizen, of zelfs naar Nampula, maar dit is voor een kleine groep weggelegd. In de kliniek kwamen 30 personen voor een consult met een diversiteit aan gezondheidsproblemen. Opvallend is dat een groot aantal mensen de gewoonte hebben om niet of heel laat medische zorg in te schakelen. In het project wordt geprobeerd om mensen van de eigen verantwoordelijkheid hierin te overtuigen. Daarnaast wordt ook veel voorlichting gegeven over diverse aspecten van het dagelijks leven (bijv. hygiëne, wassen, koken e.d.). In gesprek hierover met iemand die bij de kliniek aan het wachten was, heb ik kunnen merken dat mensen bewust bezig zijn met wat ze in de voorlichting te horen krijgen. Hij wist inhoudelijk hier veel van aan mij te vertellen.
Kliniek in de bergen
Verslag Mozmed Gurué
Bart Roosenburg
4
Donderdag 8/8 Vanmorgen een kliniek bezocht waar 70 patiënten voor een consult kwamen. Een groep kinderen heb ik in eerste instantie gezien en vervolgens heb ik mijn aantekeningen en resultaten van testen (bijv. malaria) aan de arts voorgelegd. Met korte lijnen in de communicatie was dit mogelijk en het was voor mij een fijne ervaring om zelfstandig te werken. De komende tijd zoeken we wat dit betreft naar een goede balans en willen we deze lijn voortzetten. Wat betreft de taal kon ik over het algemeen voldoende spreken en begrijpen, ook doordat de tolk (naar Ilonwe) geen perfecte zinnen nodig heeft om het nodige aan patiënten te vragen. Dit is een fijne samenwerking. De problematiek is heel divers, opvallend vanmorgen waren malaria, huidproblemen, pijn in de buik en epilepsie. Na deze groep heb ik verder met de arts meegekeken tijdens de consulten en zonodig hand- en spandiensten verricht.
Kliniek
’s Middags heeft Jacinto een les gegeven aan de gezondheidsvrijwilligers van Missaõ Betesda in een oude en verlaten theefabriek. De les ging over het onderwerp “wie is mijn familie”. De kern van zijn verhaal was dat de er meerdere opvattingen zijn over wat familie is, maar dat het huwelijk met (als God het geeft) kinderen het meest belangrijk is. Hij heeft een vurig pleidooi gehouden dat mannen de verantwoordelijkheid moeten nemen binnen hun gezin, zowel in het contact met de vrouw als de kinderen. Hij onderlegde zijn mening vanuit de Bijbel en sneed zo een gevoelig onderwerp aan in de groep. In de groep rees een vraag over seksualiteit. Hier is het voor mannen gewoon om per dag meerdere keren seksueel contact te hebben, wel 4 of 5 keer werd gezegd. Er werd gevraagd wat Jacinto hiervan vond. Als antwoord gaf hij dat dit volledig respectloos is voor vrouwen en bovendien: een dergelijk leven voldoet nooit aan de behoeften en zal altijd vragen naar meer. De groep is heel sterk opgeroepen tot matigheid en het nemen van verantwoordelijkheid wat dit betreft. Ik vond de les erg goed en bovendien, Jacinto is zelf Mozambicaan en staat heel dichtbij de groep waardoor ze hopelijk dingen van hem overnemen.
Jactinto tijdens de presentatie
Verslag Mozmed Gurué
De groep vrijwilligers
Bart Roosenburg
5
Vrijdag 9/8 Vanmorgen hebben wij een patiënt thuis bezocht en voor haar was al eerder besloten om deze dag met ons mee te gaan naar het ziekenhuis in de stad van Gurué. De patiënt heeft een heupfractuur en zit al drie maanden met gips met haar been in een verkeerde stand. Om verdere complicaties te voorkomen moest vandaag het gips worden verwijderd. De arts heeft consulten gedaan in een kliniek in de buurt van de stad en ik heb (samen met Jacinto en José) de patiënt naar het ziekenhuis gebracht. Hier is vrij snel het gips verwijderd en heb ik José bij de arts in de kliniek gebracht om daar verder te assisteren. Vervolgens ben ik samen met Jacinto terug gereden (40 min) om de patiënt thuis te brengen. Een mooi voorbeeld van hoe je mensen kunt helpen met transport om op de goede plaats te komen voor de juiste behandeling.
Transport naar het ziekenhuis
Weer thuis na een intensieve morgen
Eenmaal terug in de kliniek heb ik met de arts meegekeken en hand- en spandiensten verricht. Dit was maar kort, omdat ik bijna heel de morgen onderweg was. Vervolgens hebben wij de medicijnboxen in het ziekenhuis van Gurué gebracht en zijn we weer terug gevlogen met de MAF naar Nampula. Terug in de stad hebben wij een patiënt in het “Hospital Central” gebracht bij de juiste persoon om daar een behandeling te krijgen.
Verslag Mozmed Gurué
Bart Roosenburg
6
