Verslag van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ICT in de scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge
Dirk Rommens
D
ank aan de ICT-coördinatoren en directies voor de vriendelijke ontvangst in hun scholen. Ik heb vooral waardering voor de openheid waarmee de ICT-coördinatoren deelnamen aan ons gesprek. Mijn speciale dank gaat uit naar het ICT-team van O.L.V. van Groeninge: Johan Blondeel, Rosi Byttebier, Philip Buysschaert en Rudy Deboeuf. Dit verslag draag ik op aan Luc Goderis, coördinerend directeur, die me steeds gesteund heeft om het onderzoek tot een goed einde te brengen.
R
eacties op dit rapport zijn welkom via e-mail op dit adres:
[email protected] of op het forum van http://www.olvgroeninge.be Redactie en vormgeving: Dirk Rommens © Scholengemeenschap O.L.V Groeninge Kortrijk Citeren uit dit rapport is toegelaten, mits duidelijke bronvermelding.
Verslag van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ICT in de scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge
Dirk Rommens
Inhoud
Inhoud Inhoud
4
1. Beschrijving van het onderzoek Uitgangspunten Moeilijkheden Basis van gesprek Bezwaren en Gevaren Verloop van de gesprekken
5 5 5 6 6 6
2. Resultaten van het onderzoek 2.1. 1. Identificatie 2.1.2. Functieomschrijving Samen of alleen? Jobinvulling Ontstaansgeschiedenis Professionalisering Verhouding techniek-didactiek Schoolbeleid Noden en frustraties Stilzwijgende taakomschrijving Beleidsplan Naar evaluatie 2.2. Aandachtsvelden Kloof dichten 2.3. Voorzieningen, Beheer en onderhoud Leren aan elkaar Nood aan vorming 2.4. Leerlingen 2..5. Behoeftenonderzoek 2..6. De rol van de Scholengemeenschap 2..7. Open leeromgevingen
8 8 8 8 8 9 9 9 9 10 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15
3. Vragen en Wensen
16
4. Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9
19 19 22 22 23 24 25 26 27 33
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
4
Dirk Rommens
Verslag van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ICT in de scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge
1. Beschrijving van het onderzoek
Uitgangspunten Bijlage 1 Stichting ICT op School Bijlage 2 Scholengemeenschap Groeninge Bijlage 3 elektronisch formulier
Moeilijkheden
Beschrijving van het onderzoek Bij dit onderzoek werd de enquête ‘Maak de balans op’ (Bijlage 1) van de Stichting ICT op School gebruikt als basis van de gevoerde gesprekken. Er waren 26 ICTcoördinatoren (Bijlage 2) en alle scholen van de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge (Bijlage 3) rechtstreeks of onrechtstreeks bij betrokken. Deze gesprekken vonden telkens plaats in één van de scholen van een scholengemeenschap tussen 3 februari 2005 en 3 mei 2005. Aanvankelijk was het de bedoeling deze enquête d.m.v. een elektronisch formulier te laten invullen, in eerste instantie door de ICTcoördinatoren, en in een latere fase door de leerkrachten. Er waren echter een aantal vrij fundamentele bezwaren: - Er zou alweer een onderzoek gedaan worden, daar waar de (door andere instanties uitgevoerde) vorige enquêtes eigenlijk niet meteen resultaten hadden teweeggebracht — je kunt hier gerust spreken van een enquête-moeheid. - Leerkrachten die de enquête zouden invullen, zijn de meest gemotiveerden, dus zouden hun antwoorden resulteren in een vertekend beeld: de niet-geïnteresseerden zouden dan ook geen enkele stem hebben, terwijl het precies ook die doelgroep is, die het meest significante info zou kunnen verstrekken. - De interpretatie van de vragen is niet eenduidig en dus multi-interpreteerbaar. - Uit wetenschappelijke analyses van gevoerde onderzoeken, is gebleken dat een mondelinge vraagstelling, met éénduidige uitleg door de onderzoeker een meerwaarde heeft. - Aangenomen wordt dat de ICT-coördinator vanuit zijn praktijkervaring het best zicht heeft op het ICT-gedrag van de leerkrachten. - Bovendien zou een verwerking van honderden antwoorden een zware belasting zijn van het ICT-team, terwijl de zekerheid over de waarde van het onderzoek toch steeds in vraag kan worden gesteld (zie de vorige punten).
5
Basis van gesprek
Bijlage 4
elektronisch formulier
Bezwaren en Gevaren
De vragenlijst werd dan ook als uitgangspunt en leidraad genomen, terwijl het gesprek tot doel had een beeld te vormen van het ICT-gebruik in de diverse scholen. Tegelijkertijd had het bezoek aan de diverse scholen een bijkomend positief effect: - de directe persoonlijke kennismaking met en betrokkenheid van de partners; - de concrete visie op de plaatselijke toestand van elke afzonderlijke school. - er kwamen een aantal voorbeelden van goed gebruik van ICT in de lessen aan bod. De afspraken werden dan ook in die zin geregeld. De eerste brief aan de ICT-coördinatoren (Bijlage 4) werd verstuurd op 26 november 2004. Op die eerste zending reageerde geen enkele school, vermoedelijk ook omdat de examens heel nabij waren. De ICT-coördinator van de school diende met een elektronisch formulier de afspraak vast te leggen, wat kennelijk ook niet werkte. Ook bestond om diverse redenen blijkbaar een vrees (aversie?) om deel te nemen aan deze enquête – over de juistheid van de motivatie ervan spreken we ons evenwel niet uit. Onderliggend speelt de perceptie waarmee de Scholengemeenschap gezien wordt, ongetwijfeld een rol: - De scholengemeenschap werd soms aangezien als een ‘noodzakelijk kwaad’: tot voor kort kreeg de scholengemeenschap niet meteen een positief beeld van samenwerken, omdat ze meestal door sommige scholen gecorreleerd werd met besparingen of afbouw van richtingen, wijzigingen van loopbaan, enz. - Een aantal scholen zagen de scholengemeenschap niet meteen in een gunstig daglicht, omdat punten moesten worden afgestaan aan een hoger niveau, terwijl de noden in de eigen scholen groot blijven. - De overheersende idee van beleidsvoerende organen van een hoger niveau hebben na de VSO-perikelen niet meteen de stempel gedrukt op de interpretatie van democratiserende inspraakmogelijkheden; het gevolg daarvan had eerder het omgekeerde effect: het zich afzetten van wat ‘van boven’ werd ‘opgelegd’. - De idee van dit onderzoek zoals zovele andere, zonder echt effect op de realiteit omdat het financiële aspect steeds een bepalende factor is in het schoolbeleid bij het realiseren van wensen, terwijl de ICT-prioriteiten niet meteen vooraan staan. - Ten slotte werden heel wat vragen gesteld over de ICT-werking in de schoot van de scholengemeenschap in een vorige periode.
Verloop van de gesprekken Bijlage 5
Na de jaarwisseling werd een tweede brief via e-mail (Bijlage 5) aan het adres van directies en ICT-coördinatoren verstuurd, waarin nog eens duidelijk werd gemaakt wat de bedoeling van dit onderzoek wel was. We benadrukten vooral het feit dat
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
6
Bijlage 6
we graag elke stem van élke school wilden horen. Er werd een planning met deadline gepubliceerd. De meeste scholen reageerden en er werden via e-mail concrete afspraken gemaakt voor de gesprekken. Ten slotte zou een derde e-mail (Bijlage 6) aan de resterende scholen ervoor zorgen dat geen enkele school redenen had om niet deel te nemen aan deze gesprekken. Op 3 mei had het laatste gesprek plaats en werd de enquête afgesloten. De gesprekken hadden plaats in de diverse scholen. Die verliepen in een informele sfeer, in aanwezigheid van één of meerdere ICT-coördinatoren, één keer in aanwezigheid van een directielid. Zeer uitzonderlijk was een directielid aanwezig, in dit geval omdat de belangstelling van de directie richtingaangevend was voor het ICT-beleid op de school. Toch gaven we er de voorkeur aan dat de ICT-coördinator ‘vrijuit’ kon spreken, dus zonder enige druk van waar dan ook. In de gesprekken hadden we ook steeds de indruk dat de gesprekspartners open en vrijuit konden spreken, zonder ev. minpunten te verdoezelen. We legden er de nadruk op dat de meeste vragen gesteld werden naar de leerkrachten toe, omdat wij meenden dat de ICT-coördinatoren het dichtst bij de collega’s staan, en zij weten wat er in hun school op ICT-vlak al dan niet gebeurt. We hadden niet de indruk dat zij een rooskleurig beeld gaven van de ICT-toestand op hun school — omdat dit uiteindelijk het omgekeerde effect zou kunnen hebben. Het werd duidelijk gemaakt dat de gesprekken geen controlerende of richtinggevende impact zouden hebben, en dat de resultaten van dit onderzoek naar de buitenwereld en in de schoot van de Scholengemeenschap naamloos zouden verwerkt worden — tenzij er andere concrete afspraken werden gemaakt. De duur van de gesprekken varieerde van ongeveer één uur tot twee uur. De vragenlijst werd in bijna alle gevallen als leidraad gevolgd, maar betekende niet dat het gesprek zich niet in een bepaalde richting kon ontwikkelen, ingaand op de concrete situatie in een school.
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
7
2. Resultaten van het onderzoek
2.1. 1. Identificatie
Bijlage 7
2.1.2. Functieomschrijving
Samen of alleen?
Jobinvulling
Resultaten van het onderzoek Identificatie en functieomschrijving De ondervraagde ICT-coördinatoren bestonden voor 59% uit mannen en 41% uit vrouwen (Bijlage 7). Er is kennelijk de laatste jaren een inhaalbeweging ontstaan ten gunste van de vrouwen (20 mannen en 14 vrouwen op de 34 ). Dit zal uiteraard ook te maken hebben met het vervrouwelijken van het onderwijs. Toch is ook het zo dat de vroegere meisjesscholen vanuit die historiek weinig mannen onder hun rangen tellen. Bij de jongeren vinden we trouwens ook het meest vrouwen terug. Je kunt stellen dat de meeste ‘oudere’ collega’s gepokt en gemazeld zijn door de computer waarmee ze ‘opgegroeid’ zijn. Zij zijn dus een generatie ICT-coördinatoren die zal moeten opgevolgd worden door ICT-medewerkers van de nieuwe lichting. Een aantal collega’s tasten bij het begin van hun ICT-loopbaan in het duister, omdat ze gewoon niet kunnen inschatten wat dit werk eigenlijk inhoudt. Vanuit de lerarenopleiding besteedt men blijkbaar niet veel aandacht aan de opleiding tot ICTcoördinator — ook niet bij de specifieke keuze informatica. Een bijkomend probleem is dat in een aantal gevallen de resturen om aan een full-time te komen naar die leerkrachten gaan die niet noodzakelijk ICT-minded zijn. Het enthousiasme dat nog steeds nodig blijkt om andere leerkrachten te overtuigen ICT te gebruiken in de lessen, werkt dus niet automatisch aanstekelijk. Sommige collega’s vinden het positief dat zij met een aantal kunnen samenwerken, waardoor ze ook de permanentie kunnen spreiden. Anderzijds klagen anderen omdat er teveel versnippering is als men de koek teveel verdeelt, en ze denken dat het moeilijk is om een uitgebreider werk te doen, zonder veel tijdverlies. Hierbij is het duidelijk dat een ICT-beleid op de meeste scholen in ieder geval op papier of digitaal ontbreekt, om dit in het geheel van de schooldidactiek te kaderen. Over het algemeen heerst er een zekere persoonlijke tevredenheid om de jobinvulling: voor de echte ‘freaks’ (en die zijn er!) is hun deel van hun beroep hun hobby, en omgekeerd. Ze zijn dan ook bereid om ook andere didactische apparatuur onder handen te nemen (van printer tot beamer), en zelfs uitleg te geven over het gebruik ervan. Hun taak is dan ook eerder technisch, want de meeste leerkrachten wenden zich tot deze eerste-hulp-lijn met alle mogelijke praktische technische problemen. Toch is er ook een vorm van onbegrip als collega’s voor de meest elementaire dingen hen ‘lastig vallen’, terwijl het andere meer noodzakelijke werk daarvoor moet wijken. Het is blijkbaar voor de ASO-scholen een moeilijk te nemen stap om het vele elektronisch materiaal dat er de laatste jaren is bijgekomen, een terechte plaats te bieden in het opvoedingsproject. Ten slotte is dit een pedagogische surplus die
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
8
Ontstaansgeschiedenis
Professionalisering
Verhouding techniek-didactiek
Schoolbeleid
ook aan de leerlingen kan meegegeven worden: zorg dragen voor het eigen materiaal is een wapen tegen de wegwerpmaatschappij. De ICT-coördinatoren worden vooral gerecruteerd vanuit de vakken wiskunde, informatica, technische vorming — zeg maar de ‘exacte vakken’. Er komen weinig ICT-collega’s uit de ‘zachte’ onderwijssector... Wellicht zal dit wijzigen nu de opleidingen niet meer de strenge vakkenindeling kent. Misschien is dit een opportuniteit om naast de technische kennis ook een pedagogische benadering te garanderen. Blijkt immers dat heel wat ICT-coördinatoren het jammer vinden dat zij bijna geen tijd hebben om aandacht te besteden aan het pedagogische en didactische luik van hun opdracht. Het is duidelijk dat bij beleidsbeslissingen men opteert om in de eerste plaats capabele technici aan te trekken. Je kunt immers didactisch noch pedagogisch bouwen op een niet-bestaand technisch net. Het blijkt nu echter meer dan ooit dat de moeilijkheidsgraad om op het niveau van netwerken te denken en te werken, nog grotere inspanningen tot bijscholing vereist van de ICT-coördinatoren, wil men op het niveau van de school het netwerk onderhouden en regelmatig upgraden. ICTcoördinatoren dienen zich dan ook nog eens bij te scholen om mee te zijn. Het zal dus niet zo zijn dat er een einde komt aan de technische ontwikkeling op het vlak van ICT — integendeel. De vragen zullen in de toekomst moeten gesteld worden: zal men een beroep kunnen blijven doen op de eigen personeelsleden, of zal men een beroep moeten doen op externe technici? Zal men op een hoger niveau professioneler opgeleiden moeten ter beschikking stellen van de scholen, en wat zal daarbij de kostprijs zijn om dit in de praktijk te realiseren? In ieder geval, uit de cijfers blijkt overduidelijk dat de verhouding technisch-pedagogisch scheefgegroeid is door de omstandigheden zoals hierboven geschetst: 77% technisch, 23% pedagogisch. Het is uitzonderlijk dat collega’s voor een groot deel van hun tijdsbesteding zich kunnen richten op het didactische aspect van ICT. In die gevallen is de toestand zo geleidelijk gegroeid: een collega die meer geïnteresseerd is in het pedagogische luik, zal daarover meer aangesproken worden. Toch blijkt de ‘noodzaak’ om dit tijd om te zetten in het lesvrij maken heel klein zijn. Veel hangt ook af van het pedagogische beleid: scholen die aandacht hebben voor ICT als pedagogisch middel, leggen accenten op de hele school. Een open leeromgeving is daarbij een trekkend voorbeeld. Hierbij zijn twee uitersten mogelijk: ofwel is iedere leerkracht vrij om ermee te werken, ofwel is er een verplichting om op de een of andere manier de leeromgeving te gebruiken. Het is duidelijk dat de scholen waar een open leeromgeving (kosteloos of betalend — speelt geen rol) gebruikt wordt, het pedagogische en didactische meer kansen krijgen. Maar dan is de eerste vereiste dat ook hier tijd en ruimte wordt besteed
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
9
Noden en frustraties dIdaCTo
Stilzwijgende taakomschrijving
Beleidsplan
aan het introduceren en het werken met een open leeromgeving. Directies en leerkrachten kunnen hier sturend werken: de ICT-coördinatoren zijn de partners die hier meer dan tevreden zullen over zijn. Alleen maar een blik op de elektronische reserveringsmodule geeft hen de waarborg dat het computerpark degelijk gebruikt wordt — en dat willen ze natuurlijk allemaal. Er is inderdaad een correlatie tussen de open leeromgeving en de tevredenheid over het computerpark, maar het heeft ook tot gevolg dat er minder behoefte is aan externe opleiding van ICT-basiskennis en -vaardigheden. ICT-coördinatoren die zich bewust zijn van een bredere taakinvulling, en zich laten inspireren door een groepering als dIdaCTo, voelen dit tekort des te meer aan: de tijd wordt besteed aan het technisch ondersteunen van collega’s, het op punt stellen van computers, enz. Daar waar zij aanvoelen dat de leerkrachten eigenlijk een beroep zouden kunnen doen op hen op het didactische vlak, kunnen ze omwille van die druk aan die pedagogische noden niet tegemoet komen. Anderzijds hoorden we vaak de klacht dat sommige leerkrachten het werk van de ICT-coördinatoren nog bemoeilijken door het slordig omspringen met het materiaal. Ten slotte is er geen duidelijke lijn in hoeverre ICT-coördinatoren tegemoetkomen aan wensen om bij voorbeeld de eigen computers van de collega’s te herstellen: het gaat tot een principieel ‘Daar begin ik niet aan!’ tot een ‘Geen probleem, die leerkrachten gebruiken hun eigen computer toch ook/vooral voor de school, dus...’ Uit wat voorafgaat blijkt duidelijk dat de ICT-collega’s niet meteen een duidelijk omlijnde taakomschrijving hebben. Heel wat van hen zijn erin gegroeid, vaak vanuit een heel persoonlijke interesse, en dan ligt het voor de hand dat de directie een beroep deed op hun know-how en ervaring. Uit de gesprekken blijkt ook dat heel wat ICT’ers zo druk bezig zijn, dat zij gewoon geen tijd nemen om een en ander op papier te zetten. Slechts enkelen deden pogingen om kort te noteren waar ze mee aan het werk waren. ‘De tijd dat wij alles noteren, kunnen we iets zinvollers doen’ is hun weloverwogen redenering. Er is dan ook vaak een vertrouwensrelatie ontstaan tussen de directies en de ICTcoördinatoren, die niet meteen moet bevestigd worden door een papierenwinkel op bureaucratisch gedoe. Of dit ook te maken heeft met de (wiskundige) achtergrond waaruit heel wat ICT-coördinatoren komen, kon niet worden uitgemaakt. Feit is dat in ieder geval de ICT-coördinatoren veel meer doen dan het aantal officiële uren die ze lesvrij zijn. Dit brengt ons vanzelf bij de vraag of er nood bestaat aan een ICT-beleidsplan in de school. In een zeldzaam geval hebben we een papieren of digitaal beleidsplan gezien. Waarom dit bijna nooit gebeurt, heeft ook te maken met wat vooraf gaat. Vaak staan de ICT-coördinatoren heel dicht bij het beleidsniveau: voorstellen wor-
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
10
den ter sprake gebracht bij de directie, de financiële haalbaarheid wordt bekeken, bij dringende zaken worden meteen beslissingen genomen. Het is dus zeker niet zo dat ICT-coördinatoren geen ideeën hebben over wat er in de school op ICT-gebied zou moeten gebeuren. Sommigen vinden de evolutie op het ICT-vlak zo ingrijpend en snel, dat ze vinden dat je gewoon geen (meer)jarenplan kunt opstellen, omdat het al meteen verouderd is. Wat in ieder geval vaak terugkomt is het grote ongenoegen van het wegvallen van het PC-KD-geld. Iemand vertolkte dit gevoel als volgt: ‘Nu hebben we een machinepark, maar nu is er geen geld meer om wat oud is te vervangen! Gelukkig heb ik een potje opzij kunnen leggen voor in geval van hoge nood!’ Anderen vinden het zinloos mooie wensen op papier te zetten, terwijl ze weten dat de financiële mogelijkheden niet ver reiken. Vraag is of een beleidsplan een ‘must’ is? Je zou kunnen stellen dat waar ICT goed gebruikt wordt, men er geen nodig aan heeft — maar dat is ook geen wet van meden en perzen. Een andere motivatie kan zijn dat men ICT-jargon in een menselijke taal omzet, zodat de beslissers een duidelijk zicht kunnen krijgen op wat men op het vlak van ICT wil bereiken op de school. Een getuige stelde dat hij het jammer
Naar evaluatie Bijlage 8
2.2. Aandachtsvelden
vindt niet grondiger te kunnen nadenken over ICT in het onderwijs, terwijl dit toch over de essentie gaat van onderwijs verstrekken; het technische aspect is eigenlijk pas een eerste — zij het zeer essentiële — stap naar didactisch verantwoord gebruik van ICT. Wel lijken een aantal ICT-coördinatoren gewonnen voor een duidelijker taakomschrijving (Bijlage 8): daarmee wordt in ieder geval al aangegeven in welke richting men in die bepaalde school denkt en werkt. Dit gaat hier immers meer dan enkel over de technische impact van een aantal te nemen beslissingen. Daarenboven zal elke leerkracht hoedanook in een later stadium een dergelijke taakomschrijving krijgen, want dit zal de basis vormen van een functionerings- en een evaluatiegesprek.
Aandachtsvelden Bij ICT zijn vier aandachtsvelden te onderscheiden: apparatuurvoorziening, educatieve software, kennis en vaardigheden en visie op gebruik van ICT. Alle scholen hebben zich het meest intensief met de apparatuurvoorziening beziggehouden, wat uiteraard in een beginfase noodzakelijk was. In tegenstelling tot wat blijkt uit wat voorafging, komt de visie op het gebruik van ICT vaak al op de tweede plaats. Vermoedelijk bedoelt men hiermee dat je bij het aankopen van materiaal je toch een idee moet hebben van waar je als school naartoe wenst te gaan, ook al is dat niet meteen aan het papier toevertrouwd. Op de derde plaats ging de aandacht vooral uit naar de kennis en vaardigheden van de leerkrachten. Er blijft - in het licht wat hieraan voorafging - blijkbaar heel
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
11
Bijlage 9
2.3. Voorzieningen, Beheer en onderhoud
Kloof dichten
weinig tijd over om educatieve software ‘onder handen te nemen’; hier verwijst men vaak naar de vakwerkgroepwerking die de nodige impulsen kan geven. De achterliggende gedachte van het presenteren van deze vier aandachtsvelden is dat ze minstens alle vier voldoende aanwezig moeten zijn, maar dat er bovendien leiderschap nodig is om ICT. Citaat: “Uit analyse van succesvolle veranderingen blijkt dat naast deze vier bouwstenen nog andere condities een sleutelrol vervullen voor effectief en efficiënt gebruik van ICT. Deze condities zijn leiderschap en samenwerking. Deze geactualiseerde zienswijze wordt kortweg aangeduid met Vier in Balans Plus.” Aangezien de taakverdeling bij de ICT-coördinatoren voornamelijk gericht is op het technisch onderhoud, is het vrij logisch dat de drie andere velden in mindere mate aanwezig zijn.
ICT-voorzieningen, beheer en onderhoud Over het algemeen zijn leerkrachten vrij tevreden over de ICT-infrastructuur in de diverse scholen. Uiteraard zijn er punten van kritiek, maar de leerkrachten zijn zich ook heel bewust van het feit dat koken geld kost, en dat ICT ‘slechts’ een deelaspect is van het onderwijsinstrumentarium. In alle gevallen is het zo dat de leerkrachten met hun wensen en verzuchtingen bij de ICT-coördinator of de technisch adviseur terecht kunnen, die in de mate van het haalbare en volgens een prioriteitenranglijst deze wensen en verzuchtingen bespreekbaar maakt bij de directie. Deze gang van zaken blijkt in heel wat scholen effectief te werken, ondanks het feit dat er geen gekleurd geld meer is voorzien voor ICT. Daar waar echter het financiële ICT-beleid niet in handen is van de school zelf — wat een uitzondering is — loopt het dan ook mank. M.a.w. als de ICT-coördinator/technisch adviseur en de directie zelf onder toezicht van een hogere instantie staan, kan geen echt educatief ICT-beleid worden uitgevoerd. Omwille van technische en veiligheidsbezwaren stapelen de moeilijkheden zich op. Vragen en wensen van leerkrachten worden op de lange baan geschoven, informaticalokalen die maar geen internetverbinding krijgen en lange tijd leeg blijven, demotivatie bij ICT-coordinatoren omwille van de aanslepende duur, de afhankelijkheid van het gebruik aan niet-schools gebonden structuren: deze situatie leidt tot aversie en inertie in het ICT-gebeuren. Het is duidelijk dat louter administratieve taken die van buiten de school uitgevoerd worden, geen enkele invloed zouden mogen hebben op de educatieve aanpak op het ICT-gebeuren, omdat de doelstellingen volledig anders gericht zijn. Zijn de leerkrachten actieve of eerder passieve gebruikers van wat er aan ICT voorhanden is op hun school? In de grote groep niet-informaticaleerkrachten is er
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
12
Leren aan elkaar
Nood aan vorming
nogal wat verschil: dat gaat van beginnend tot gevorderd computergebruik voor onderwijsdoeleinden. Er bestaat een groep leerkrachten die om diverse redenen de stap niet willen/durven zetten. Er is hoedanook een duidelijk verschil in het gebruik van een individuele computer en het aanwenden van computers in een klas. Wie de stap zet, moet over een aantal dingen grote zekerheid hebben: zullen alle leerlingen aan de computer kunnen werken? Zullen we op het internet kunnen? Kan ik een beroep doen op de ICT-coördinator als er iets verkeerd loopt? Zal ik de leerlingen ‘meester’ kunnen op het vlak van informatica, of zal ik me belachelijk voelen/zal ik belachelijk gemaakt worden en afgaan als een gieter als ik niet kan antwoorden op een vraag van een leerling? De ICT-coördinator speelt daar zeker een grote rol bij om leerkrachten op het ICT-pad te helpen. Maar ook hier valt de klacht: wij kunnen veel te weinig begeleiden, omwille van het vele technische werk — want dit blijft hoedanook essentieel. Collega’s daarentegen die overtuigd zijn van de waarde van ICT kunnen ook een bemoedigende rol spelen. Kleine groepjes leerkrachten leren van en aan elkaar zonder dat daar gestructureerd gewerkt wordt, of er zelfs nood aan is. Vraag is of zij daar altijd de kans toe krijgen, ook om dit in hun lessen te doen, aangezien er volgens hen niet altijd voldoende ICT-voorzieningen zijn om het gebruik van ICT toe te passen voor hun onderwijsdoeleinden. Dat de ASO- en TSO/BSO/BuSO-scholen nogal uiteenlopende behoeften hebben, is vanuit de vakkenstructuur voortgekomen. Er is in ieder geval ruim voorzien in lokalen voor vakgebonden ICT-lessen, die dan ook in vele gevallen zeer goed tot overbezet zijn. Voor de TSO/BSO/BuSO-scholen is er nu ook een duidelijke tendens naar het installeren van één of enkele computers in een vaklokaal zelf, omdat de informaticatechnologieën inherent zijn aan het moderne machinepark. Het is dank zij de categorie leerkrachten die ICT in hun vak moeten integreren en toepassen (dactylo, informatica, handel, handelscorrepondentie...) dat het gemiddeld gebruik van computertoepassingen in de lessen tussen de 26 en 50% liggen. Daarenboven gaat het enkel over het eerder toevallig dan stelselmatig aanwenden van de computer tijdens de lessen. Bovendien beperkt het zich dan ook vaak tot het gebruik van tekstverwerking, e-mail of internet, terwijl de specifieke softwarepakketten voor een vak heel wat minder worden aangewend. De redenen waarom het aandeel van de leerkrachten in het ICT-gebruik zo laag ligt, zijn te vinden in wat voorafging. Leerkrachten vinden dat zij ook maar matig tot voldoende op de hoogte zijn van computertoepassingen voor hun lessen. Ook hier hoorden we de klachten van tijdsgebrek van de ICT-coördinatoren om informatie en vorming op dat vlak aan te bieden of minstens zoveel mogelijk te verwijzen naar gespecialiseerde instanties die cursussen aanbieden of softwarepak-
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
13
ketten voorstellen. De inspiratie wordt vooral gehaald uit de vakbegeleiding die al dan niet ICT als belangrijk element aanbieden op o.m. vakvergaderingen of themadagen. 2.4. Leerlingen
Dit onderzoek is slechts zijdelings leerlingenbetrokken: het oordeel over hoe de leerlingen ICT ervaren is slechts onrechtstreeks aan de orde, d.w.z. dat de antwoorden niet meteen aan de betrokkenen zelf werden gesteld: er is dus een subjectieve benadering. De frequentie waarmee leerlingen na of tijdens de les met ICT in aanraking komen, varieert: van het gebruik van oefenprogramma’s en tekstverwerking (enkele keren per jaar tot ongeveer één keer per maand), internet en e-mail (ongeveer één keer per maand tot wekelijks), tot planning en zelfstandig uitvoeren van leeropdrachten via open leeromgeving (van dagelijks voor de leerlingen die over OLE beschikken tot enkele keren per jaar of nooit). Het is opvallend dat scholen die een open leeromgeving gebruiken op al de vorige vragen positiever scoren omdat precies die communicatiemiddelen in één geheel pakket aangeboden worden. Leerkrachten zullen dan ook meer gebruik maken van deze mogelijkheden waardoor leerlingen ‘verplicht’ worden deze vorm van communicatie te gebruiken. Bovendien zullen leerkrachten ook meer geneigd zijn om ‘op de boot te springen’: het zijn ook in dit geval leerlingen die aan hun leerkrachten vragen of ze niet via de OLE kunnen werken...
2..5. Behoeftenonderzoek
Behoeftenonderzoek Net zoals ook in het begeleiden van leerlingen het vaak komt tot het constateren van wat goed of fout was in het verleden, kan een dergelijk onderzoek eindigen met het noteren van een aantal vaststellingen. Toch was het al bij de aanvang van deze enquête een van de doelstellingen om een aantal halflange tot langetermijndoelen voor ogen te houden. De vragen naar de behoeften moest dan als het ware een bevestiging worden van wat uit het voorgaande zou moeten blijken — en in het slechtste geval zou dit een en ander moeten tegenspreken. Je zou kunnen stellen dat dit een controle is van de eerlijkheid waarmee de gesprekspartners de eerste reeks vragen beantwoordden. Het is evenwel een duidelijke bevestiging geworden: leerkrachten wensen meer samenwerking en kennisuitwisseling binnen de regio (scholengemeenschap), maar de graad waarmee men dit wil is afhankelijk van hoe actief de eigen school/scholengroep ICT aanwendt. Wie zelf sterk staat, heeft logischerwijze minder ondersteuning nodig van buitenuit. De andere vragen naar de behoefte om op andere scholen te gaan kijken, naar meer bruikbaar lesmateriaal, naar goede voorbeelden van ICT en didactiek, naar
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
14
praktische voorbeelden voor het gebruik van computerprogramma’s in de klas, naar cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden), naar extra computers of andere computervoorzieningen, naar directe deskundige hulp als computers of het netwerk haperen worden alle als ‘tamelijk groot’ ervaren. Het is een duidelijk appèl aan het adres van de beleidsmakers, binnen en boven de school om digitale didactiek op de agenda te (blijven) zetten. Leerkrachten willen in vele gevallen ICT in hun lessen introduceren, maar ze wensen een meer gedegen vorming en begeleiding om dit te kunnen doen zonder brokken te maken. Bovendien zijn de technische vereisten voor de moderne aanpak van leren (video, audio, ...) zeer hoog, en kan het computerpark niet blijven steken in een ‘stilstaan is achteruitgaan’. Daar waar de besparingsmaatregelen precies het omgekeerde effect zullen hebben op het personeelsbestand, wenst men niet liever dan dat meer uren gespendeerd worden om leerkrachten het levenslang leren aan te leren, aan zichzelf en aan de leerlingen.
2..6. De rol van de Scholengemeenschap
De rol van de scholengemeenschap Of de scholengemeenschap hierbij een rol kan spelen, is niet rechtstreeks gevraagd. Toch werd een aanzet gegeven door te polsen naar het surfgedrag van de leerkrachten. De website van de scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge wordt ongeveer één keer per maand aangeklikt. Eigenlijk was dit een onrechtstreekse vraag naar de doorstroming van de informatie van de scholengemeenschap naar de leerkrachten. Daar waar de e-mail doorgestuurd wordt naar de collega’s van de school (via interne e-mail of open leeromgeving) lijkt de respons in ieder geval groter dan waar de tekst wordt uitgehangen of in een tijdschrift verschijnt. Het doorklikken naar de site is immers op die manier niet mogelijk. ICT-coördinatoren waren in veel gevallen bereid om de e-mail door te spelen naar het personeel. Men waarschuwde ook vaak voor overinformatie, wat dan weer een contraproductief effect sorteert. De site van Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Bisdom Brugge (DPB) blijkt door de meerderheid van de leerkrachten niet hun geliefkoosde website te zijn, aangezien ze slechts enkele keren per jaar dit adres aanklikken. Het succes is trouwens heel afhankelijk van de vakbegeleider zelf die daar zelf veel of weinig informatie aanbiedt.
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
15
2..7. Open leeromgevingen
Open leeromgevingen De Open Leeromgeving Smartschool wordt gebruikt of zal worden gebruikt in dertien scholen van de scholengemeenschap, idem dito voor Dokeos in vier en Claroline in drie scholen en één school gaat voor BlackBoard - zij het wegens de hoge kostprijs slechts voor enkele tientallen leerlingen. Het is dus duidelijk dat deze vorm van e-learning in de lift zit — om het nog zachtjes uit te drukken. Je kunt gerust stellen dat men in de meeste scholen om heel diverse redenen opteert voor een open leeromgeving. De scholen die ermee starten, gaan eerst door een proefperiode vooraleer zij definitief overstappen op een of meerdere jaren/klassen. In de meeste gevallen zijn het geïnteresseerde leerkrachten die zelf de mogelijkheden leren ontdekken en daarna collega’s en directie overtuigen over de meerwaarde ervan. Anderzijds is de makkelijke communiceerbaarheid tussen directie, leerkrachten en leerlingen een argument om de directie over de streep te trekken. Om de leerkrachten over het didactisch nut te overtuigen worden per plekke korte cursussen georganiseerd. Toch wordt ook hier de nood gevoeld om het didactische meer aan bod te laten komen: het volstaat niet een cursus op de leeromgeving te plaatsen om didactisch bezig te zijn. Vandaar de vraag naar goede voorbeelden en bijscholing.
3. Vragen en Wensen
Vragen en Wensen Uit dit onderzoek kunnen we leren — dit is het minste wat we kunnen besluiten. Het denkwerk dient een omkadering te krijgen in een groter geheel. ICT is immers voortdurend in ontwikkeling. Liever dan de indruk te geven dat dit verslag een spiegelbeeld is van de werkelijkheid, is dit rapport eerder een snapshot van de ICT-situatie in de scholengemeenschap. Wellicht is een en ander onder- of overbelicht, en is soms een beeld onscherp. Toch loopt, dunkt ons, een rode draad doorheen deze tekst: de bekommernis om ICT als (didactisch en pedagogisch) middel ten dienste te stellen van de leerlingen. Dit verslag als eindpunt van het onderzoek is in feite een startpunt voor het nadenken over ICT in het onderwijs. We formuleren dan ook een aantal vragen, die wellicht pas in de loop van de volgende jaren zullen beantwoord worden. De antwoorden zullen afhankelijk zijn van een bewuste strategie, maar evenzeer van de verdere ontwikkeling in het ICT-gebeuren - ook technisch. In ieder geval zal het onderwijs verplicht zijn mee te blijven nadenken en vooruit
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
16
te blikken, zoals goed onderwijs zichzelf verplicht is. Mochten volgende vragen een denkkader vormen voor de toekomst van ICT in het onderwijs. Mocht dit een beginpunt zijn om de volgende jaren een gericht en doelmatig project uit te bouwen. Mocht wat volgt een verkennende ontdekkingstocht zijn die ons kan helpen bij het uitzetten van enkele bakens in het ICT-denken van nu en de toekomst. 1.
In hoeverre is de situatie van je school herkenbaar in dit onderzoek?
2.
Kan de scholengemeenschap op het vlak van ICT een rol spelen volgens jou?
3. Kun je een aantal voortrekkers van je school voor de vuist weg naar voren schuiven op het vlak van ICT? Wie en waarom? 4. Speelt de perceptie van de scholengemeenschap een rol om te geloven dat het sturend effect in het ICT-beleid vanuit de scholengemeenschap belangrijk is/kan zijn? 5. Hoe vinden de leerlingen het ICT-beleid op je school? Is daar onderzoek naar gedaan? 6.
Op welke basis worden ICT-uren aan leerkrachten toegekend?
7.
Hebben de ICT-coördinatoren een duidelijke taakomschrijving?
8. Worden de ICT-uren toegekend om leerkrachten aan een full-time te helpen en waarop is deze keuze dan gebaseerd? 9. Is er sprake van versnippering van de uren bij de ICT-coördinatoren en wordt dit als positief of negatief ervaren? 10. Verwacht je van de ICT-coördinatoren dat zij naast het technische ook didactische taken uitvoeren binnen hun uren? 11. Is de ICT-coördinator ook verantwoordelijk voor het ander didactisch materiaal op school, en is hij ook verantwoordelijk voor het onderhoud ervan? 12. Bestaat er op school een ICT-beleid dat ingekaderd is in het totale opvoedingsproject met duidelijke omschrijving van de verantwoordelijkheid voor de leerling, de leerkracht en de ICT-coördinator/technisch adviseur? 13. Vind je dat een ICT-coördinator een achtergrond moet hebben vanuit zakelijke of technische opleiding en interesse? 14. Zal men in de toekomst voor ICT een beroep kunnen blijven doen op de eigen personeelsleden, of zal men een beroep moeten doen op externe technici? 15. Zal men op een hoger ICT-niveau professioneler opgeleiden moeten ter beschikking stellen van de scholen, en wat zal daarbij de kostprijs zijn om dit in de praktijk te realiseren?
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
17
16. Heb je als beleidsmaker aandacht voor ICT als pedagogisch middel om aldus accenten te leggen op de hele school? 17. Is iedere leerkracht vrij om met een open leeromgeving te werken, of is er een verplichting om op de een of andere manier de leeromgeving didactisch te gebruiken? 18. Verwacht je van de ICT-coördinator een schriftelijke weerslag van het gedane werk of is een vertrouwensrelatie voldoende? 19. Bestaat er een ICT-beleidsplan dat gekaderd is in het opvoedingsproject van de school of vind je dit (niet) wenselijk? 20. Zijn de leerkrachten actieve of eerder passieve gebruikers van wat er aan ICT voorhanden is op hun school? 21. Is er een schoolcultuur waarbij leerkrachten spontaan aan elkaar leren hoe ICT toe te passen in hun lessen? 22. Wensen leerkrachten meer samenwerking en kennisuitwisseling op het vlak van ICT binnen de regio (scholengemeenschap)? 23. Denk je dat leerkrachten ICT in hun lessen willen introduceren, maar een meer gedegen vorming en begeleiding wensen om dit te kunnen doen zonder brokken te maken? 24. Denk je dat de besparingsmaatregelen (onrechtstreeks) effect zullen hebben op het ICT-personeelsbestand? 25. Kan de scholengemeenschap een rol spelen bij het ICT-beleid op je school? 26. Kan de scholengemeenschap een stimulerende rol spelen bij het didactisch gebruik van ICT in je school? 27. Is bijscholing nodig bij het introduceren van een open leeromgeving? 28. Is deze enquête een hulpmiddel om ICT beter te integreren in je school? 29. Denk je dat je school bij de voortrekkers is op het gebied van ICT? 30. Denk je dat de resultaten van deze enquête een invloed zullen hebben op ICT in de scholengemeenschap?
Dirk Rommens Resultaten van het Onderzoek ‘Maak de balans op’ van ITC in de Scholengemeenschap O.L.V. van Groeninge http://www.olvgroeninge.be
18
4. Bijlagen
Bijlage 1
Bijlagen Maak de balans op* van ICT in de Scholengemeenschap O.L.V. Groeninge Vragenlijst voor ICT-coördinatoren als basis voor een gesprek over ICT in de scholen van de scholengemeenschap.
Vul de tekstvakken in of duid keuzes aan. Uit de resultaten van deze peiling zullen prioriteiten worden gelegd vanuit het ICT-team van de scholengemeenschap. Mijn persoonlijke contactgegevens als ICT-coördinator: Ik heet
� Anouk Vergote � Béatrice Ramboux � Brigitte Wille � Elke Naessens � Didier Ghyselen � Dolores Devlaminck � Dominique Lamoral � Ellen Lefebvre � Els Seynaeve � Filip Vankeirsbilck
� Frank Lejaeghere � Frans Kuypers � Gerda D'Hulster � Hans Deseck �Henk Verdru � Ivo Coenen � Jelle Vande Ghinste � Jorie Claerhout �Johan Decruyenaere � Karel Van Dorpe � Pascale Naessens
Mijn school
� H.-Hartinstituut Harelbeke � Instituut Spes Nostra ASO Heule � Sint-Amandscollege Kortrijk � Sint-Amandscollege Harelbeke � Sint-Amandscollege Zuid Kortrijk � Sint-Amandsinsitituut Kortrijk � Sint-Amandsmiddenschool Kortrijk � Spes Nostra Instituut TSO/BSO Heule � Spes Nostra Instituut ASO Kuurne � De Pleinschool - Broelkant � De Pleinschool - Groeningekant � De Pleinschool - Leiekant
Telefoon/GSM
� Vrij Technisch Instituut Kortrijk � Vrij Technisch Instituut Harelbeke � Vrij Technisch Instituut Gullegem � BuSO De Kouter � Don Boscocollege � Lyceum O.L.V. van Vlaanderen � Sint-Niklaasinstituut Kortrijk � Sint-Niklaasinstituut 4e graad Kortrijk � Sint-Niklaasinstituut Zwevegem � Sint-Theresia-instituut � Stella-Marisinstituut Kortrijk
E-mail
Ik geef les in de volgende graad/graden: � KSO - Eerste graad � KSO - Tweede graad � KSO - Derde graad
� ASO - Eerste graad � ASO - Tweede graad � ASO - Derde graad � BSO - Eerste graad � BSO - Tweede graad � BSO - Derde graad
� Philp Blondeel � Pieter Dhuyvetter � Stefaan Meert � Tim Labbe � Tom Van Houdenhove � Willy Messiaen � Wim De Pue � Nele Barbé � Wim Dejonghe � Wouter Messiaen
� TSO - Eerste graad � TSO - Tweede graad � TSO - Derde graad
� BuSo Tweede graad � BuSo Derde graad
Andere onderwijsvorm (vul in:)
� BuSo Eerste graad
Ik geef volgende vakken: (aanvinken en/of aanvullen)
� Aardrijkskunde � Biologie � Chemie � Duits � Economie � Handel � Recht � Engels � Frans � Geschiedenis � Godsdienst � Latijn BIJLAGEN
� Grieks � Esthetica � Maatschappijleer � Muziek � Nederlands � Project Algemene Vakken (PAV) � Sociale vaardigheden � Technologie � Tuin- en landbouw � Wereldoriëntatie
� Wiskunde � Techniek: auto � Techniek: Bouw – architectuur � Techniek: Elektriciteit – Elektronica � Techniek: Glas Glastechnieken � Techniek: Hout � Techniek: Koeling en warmte
� Techniek: Mechanica Pneumatica - Hydraulica � Techniek: Metaal � Techniek: Textiel � Techniek: Wet.en Techn. � Tekenen – CAD Ander vak (vul in:)
19
Gegevens ter situering Ik ben een
� Man � Vrouw
Mijn leeftijd:
jaar
Aantal BPT-uren per week voor ICT uren Aantal (geschatte) effectief gepresteerde uren (50 minuten) per week die ik besteed aan ICT. (thuis en op school). Rond de minuten naar boven af. uren Aantal jaren praktijk als leerkracht inclusief dit schooljaar. jaren Aantal jaren praktijk als ICT-coördinator inclusief dit schooljaar. jaren De vragen naar ICT in de lessen: 1. Hoe zou je het computergebruik voor onderwijsdoeleinden van de leerkrachten het beste typeren? � Geen gebruik en nog geen plannen � Oriëntatie op de mogelijkheden � Beginnend gebruik � Gevorderd gebruik � Vergevorderd gebruik � Geen enkel idee 2. In hoeverre vinden de leerkrachten de ICT-voorzieningen op de eigen school toereikend voor het gebruik van computertoepassingen in de lessen? � Slecht � Matig � Voldoende � Goed � Uitstekend � Geen idee 3. Wat is het oordeel van de leerkrachten over de manier waarop het beheer van de computervoorzieningen op de school is geregeld? � Slecht � Matig � Voldoende � Goed � Uitstekend � Geen idee 4.Welke van de volgende omschrijvingen is het meest van toepassing op het ICT-beleid van de school? � Er is helemaal geen beleid of beleidsplan � Er is een beleidsplan, maar (bijna) niemand gebruikt het � Er is een beleidsplan dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd � Er is een beleidsplan dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd en regelmatig wordt bijgesteld 5. Bij de invoering van ICT zijn vier aandachtsvelden te onderscheiden. Hoe intensief heeft je school zich volgens jou tot nu toe met elk van deze gebieden bezig gehouden? Maak een rangschikking van 1 tot 4.Waar het meest aandacht naar toeging, krijgt een 1, enz. Apparatuurvoorziening e plaats Educatieve software e plaats Kennis en vaardigheden e plaats Visie op gebruik van ICT e plaats 6. Welk deel van de leraren binnen je school maakt volgens jou gebruik van computers tijdens de les? � Minder dan 5% � 6-25% � 26-50% � 51-75% � 76-100% 7.In welke mate zijn de leerkrachten op de hoogte van de computertoepassingen die ze bij hun onderwijs zouden kunnen gebruiken? � Slecht � Matig � Voldoende � Goed � Uitstekend � Geen idee 8.Hoe vaak maakt een willekeurige leerling tijdens of na de lessen gebruik van tekstverwerking (bv. Word)? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 9. Hoe vaak maakt een willekeurige leerling tijdens of na de lessen gebruik van oefenprogramma's voor leerstofonderdelen binnen de vakgebieden? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 10. Hoe vaak maakt een willekeurige leerling tijdens of na de lessen gebruik van het internet voor het opzoeken van informatie? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee
BIJLAGEN
20
11. Hoe vaak maakt een willekeurige leerling tijdens of na de lessen gebruik van het internet voor communicatie- of samenwerkingsdoeleinden (bv. e-mail)? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 12. Hoe vaak maakt een willekeurige leerling tijdens of na de lessen gebruik van programma's die leerlingen ondersteunen bij de planning en het zelfstandig uitvoeren van opdrachten (bv. elektronische leeromgeving)? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 13.Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan samenwerking en kennisuitwisseling binnen de scholengemeenschap? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 14. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan gelegenheid om op andere scholen te kijken hoe ICT wordt gebruikt? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 15. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan meer bruikbaar lesmateriaal voor computergebruik ('content', inhoudelijk)? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 16. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan goede voorbeelden van ICT en didactiek? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 17 Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan praktische voorbeelden voor het gebruik van computerprogramma's in de klas? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 18. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan cursussen gericht op lesgeven met ICT-toepassingen (didactische vaardigheden)? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 19. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan extra computers of andere computervoorzieningen? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 20. Hoe groot is de behoefte van leerkrachten aan directe deskundige hulp als computers of het netwerk haperen? � Zeer groot � Tamelijk groot � Tamelijk klein � Zeer klein � Helemaal geen behoefte 21. Hoe vaak surfen de leerkrachten naar de site van de Scholengemeenschap OLVGroeninge? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 22. Hoe vaak surfen de leerkrachten naar de site van de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Bisdom Brugge (DPB)? � Dagelijks � Wekelijks � Ongeveer 1 keer per maand � Enkele keren per jaar � Minder vaak of nooit � Geen idee 23. Beschikt de school over een open leeromgeving en zo ja, welke? � Neen � Ja: Opmerkingen, vragen, suggesties:
* Dit is de aangepaste en op de 'Maak de balans' gebaseerde versie van de Nederlandse Stichting ICT op school BIJLAGEN
Dirk Rommens, ict-coördinator/didactiek Scholengemeenschap O.L.V.-Groeninge – februari 2005, april 2005 21
Bijlage 2
ICT-coördinatoren: Wim De Pue Nele Barbé Tom Van Houdenhove Dolores De Vlaminck Béatrice Ramboux Ellen Lefebvre Céline Craeynest Veerle Pauwels Tim Labbe Geert Dewitte Henk Verdru Brigitte Wille Pieter D’Huyvetter Els Seynaeve Pascale Naessens Frank Lejaeghere Frederik Houpline Johan Vandamme Willy Messiaen Stefaan Meert Gordon Debels Gerda D’Hulster Frans Kuypers Carole Naessens Jelle Vande Ghinste Philippe Blondeel Bijlage 3
Scholen: Sint-Niklaas Kortrijk Spes Nostra Kuurne Pleinscholen OLV Vlaanderen Sint-Niklaas Zwevegem Spes Nostra Heule ASO H. Hart Harelbeke Spes Nostra Heule TSO Sint-Theresia Kortrijk Don Boscocollege Kortrijk VTI Gullegem VTI Kortrijk Sint-Niklaas 4de graad Stella Maris Kortrijk Sint-Amandscollege Kortrijk Sint-Amandscollege Harelbeke Sint-Amandscollege Zuid Kortrijk Sint-Amandsinstituut Kortrijk Sint-Amandsmiddenschool Kortrijk BuSO De Kouter Kortrijk
BIJLAGEN
22
Bijlage 4 Brief aan de ICT-coördinatoren
29 november 2004
De portaalsite van de scholengemeenschap O.L.V. Groeninge
Brief 1
Aan de ICT-coördinatoren van de Scholengemeenschap O.L.V. Groeninge Voorbeeld van goed gebruik van ICT Beste collega, Zoals aangekondigd in onze tweede nieuwsbrief zou ik de volgende maanden graag een zicht krijgen op ICTtoepassingen en -initiatieven die door leerkrachten in en/of na de les aangewend worden. Het is zonder meer duidelijk dat het niet al kommer en kwel is op het vlak van ICT op school en dat leerkrachten ook vaak ‘hun plan trekken’ in moeilijke omstandigheden. Ja, zoeken naar alternatieven kan vaak voor verrassende oplossingen zorgen. Eén ding is zeker, hoe je het ook draait of keert: in de informatica kan het altijd beter en vlugger. Maar is het niet zo dat hetzelfde geldt voor de leerlingen (en de leerkrachten?); is het niet zo dat we precies het meest plezier hebben als een leerling zij het een klein - stapje vooruit is gegaan – dank zij onze inzet en ons geduld? Ik hou de woorden van natuurkundige Gérard Bodifée in mijn achterhoofd (Knack Column) en betuig hiermee het geloof in mijn collega’s én de (bescheiden) rol van de computer in de klas: Er is de voorbije jaren veel geïnvesteerd in ICT-apparatuur voor de scholen. Er werd in dit land op geen miljoen euro gekeken om bij de tijd te zijn. Het onderwijs is daardoor echter steeds meer gaan drijven op de golven van een technologische ontwikkeling die als een storm over de maatschappij raast. Vernieuwen werd het motto. Wat jong en nieuw is, eist voortaan voor alles de aandacht op. Maar dat is een vergissing. Algemeen vormend onderwijs mag zich niet van zijn wezenlijke taak laten afleiden door een opmars van machines. Niet het schuimende oppervlak van maatschappelijke veranderingen biedt jongeren steun en perspectief, maar de stabiliteit van de bezonken lagen daaronder. (Door mij vetjes gezet)
BIJLAGEN
Maar dat is een vergissing. Algemeen vormend onderwijs mag zich niet van zijn wezenlijke taak laten afleiden door een opmars van machines. Niet het schuimende oppervlak van maatschappelijke veranderingen biedt jongeren steun en perspectief, maar de stabiliteit van de bezonken lagen daaronder. (Door mij vetjes gezet) Ik ben dus op zoek naar collega’s die ICT gebruiken niet om ‘in’ te zijn, maar om de bekwaamheid waarmee ze deze hulpmiddelen aanwenden om de lagen te leggen die bij de leerlingen kunnen bezinken. (Wellicht is enige ‘bezonkenheid’ ingegeven door mijn leeftijd… en ook die van de auteur?) Ik richt dan ook bij deze de vraag rechtstreeks aan jou, die als ICT coördinator van de school het best geplaatst bent om een voorbeeld van goed gebruik van ICT toe te lichten, in aanwezigheid van een collega die daar concrete informatie over kan geven. Het voorbeeld van jouw collega kan stimulerend werken voor anderen. En daar kan een ICT-coördinator maar ‘gelukkig’ om zijn! En is het welzijn van de leerlingen hier ook niet beter door geworden?
De werkwijze: met het gelinkte formulier maak je concrete afspraken om met mij hierover een gesprek te hebben. Daarbij zou minstens één collega dienen aanwezig te zijn, met een concreet lesvoorbeeld of lessenproject (om het even welk vak). Bedoeling zal zijn om hierover een verslag te publiceren op de website van OLVGroeninge als voorbeeld van goed ICT-gebruik in de lessen. Opdat je een idee zou krijgen van wat er gevraagd wordt, kijk je best eerst
Pagina 1 Pagina 2 23
Brief 1 aan de ICT-coördinatoren - Scholengemeenschap OLV Groeninge - 2004-2005
Bijlage 5
Als deze brief slecht wordt weergegeven, kun je een bijlage openen of naar de portaalsite OLVGroeninge surfen!
De formulieren werken nu effectief! De deadlines zijn verlengd! Met onze excuses voor het ongemak!
13 januari 2005 De portaalsite van de scholengemeenschap O.L.V. Groeninge
Brief 2: correctie: Formulieren kunnen nu verstuurd worden. Aan de ICT-coördinatoren van de Scholengemeenschap Maak de Balans op van ICT
AGENDA
Beste collega, In de eerste plaats wens ik je een heel gelukkig nieuw jaar, met heel veel ICT-minded collega's en veel vreugde in je werk! Nadat de portaalsite van O.L.V. Groeninge vorm en inhoud heeft gekregen, kan ik me op een tweede luik van mijn opdracht concentreren: het onderkennen van goede voorbeelden van ICT-gebruik bij de leerkrachten, het beluisteren en in kaart brengen van de mogelijkheden en de moeilijkheden van ICT in de lessen, resulterend in een langetermijnvisie op ICT in de scholengemeenschap.
In een eerste brief vroeg ik je hiervoor een afspraak te maken. De drukte voor de examenperiode was niet meteen het ideale moment om dat te doen, maar het gaf je ondertussen wel de tijd om vooruit te kijken. Dit is nu het goede moment om de concrete stap te zetten. Ik wilde het je makkelijk maken om deze afspraak vast te leggen d.m.v. dit formulier (afspraak).
Ik beloofde ook in deze eerste brief een vragenlijst die zou dienen als leidraad voor ons gesprek over ICT. Je kunt deelnemen aan deze enquête door de elektronische vragenlijst voor ICT-coördinatoren in te vullen. Deze enquête kun je ofwel voor ons gesprek invullen of tijdens ons gesprek.
Om tot een goeie spreiding te kunnen komen van gesprekken, zouden volgende deadlines het best gerespecteerd worden: Deadline
Document
Doelgroep
31/1/2005
afspraak Elektronisch formulier invullen en automatisch opsturen
ICT-coördinator + Leerkracht met ervaring met ICT in de lessen
31/1/2005 of voor het gesprek of tijdens het gesprek
vragenlijst Elektronisch formulier invullen en automatisch opsturen
ICT-coördinator
Einde februari zouden de resultaten van deze peiling moeten verwerkt zijn. Het spreekt vanzelf dat hoe meer ICT-coördinatoren deelnemen aan deze peiling, hoe waardevoller de conclusies zullen zijn.
Hopend op een blijvende vruchtbare samenwerking, groeten we je, Luc Goderis, coördinerend directeur, Dirk Rommens, ICT-coördinator/didactiek, In naam van het ICT-team.
BIJLAGEN
12-15 januari 2005 - Londen BETT 2005
23 februari 2005 - Brussel eTwinning Starthappening .
25-29 januari 2005 - Utrecht NOT 2005
27 feb. - 2 maart 2005 - Gent VLOD
28 februari 2005 - Brugge Deadline brochure Operatie X
1 maart 2005 - Gelderland Digital Playground Gelderland
9 maart 2005 - Waddinxveen TCP/IP met I&I
16 maart 2005 - Kortrijk Vergadering voor alle ICT-leerkrachten van de scholengemeenschap OLVGroeninge (uitnodiging volgt) VHTI Kortrijk 12 april 2005 - Ede Didactiek en ICT congres 2005
19-21 april 2005 - Amsterdam TINE 2005
25 april 2005 - Kortrijk KlasCement - ICT-dag
9 juni 2005 - Katwijk TCP/IP met I&I
Nieuwe CAO in de maak Tsunami scholenactie Lieflijk Kreta en ... grimmig Mycene? Reliëfvormen Latijns woordenboek in Words Latijn. Cultuur, geschiedenis en taal Woordenboek LatijnNederlands
24
Bijlage 6
BIJLAGEN
25
BIJLAGEN
Geen enkel idee/ Geen idee Geen gebruik/Slecht/Minder dan 5% Minder vaak of nooit Geen beleid/geen beleidsplan Oriëntatie/Matig/6/25%/enkele keren per jaar Tamelijk klein
0 1 1 1 2 2
Tamelijk groot/1 keer per maand/Voldoende/ Gevorderd gebruik/Goed/Wekelijks Zeer groot Uitstekend Dagelijks De cijfers bovenaan verwijzen naar de vragen
3
2
4
5
1 4
2
4
5 5 4
4
1
3,6 3,67
5
4
3,44
2 3
4
3,5
3 3,5
3 5 3
3,5 3 3,5
4
4
3,5
3,5
2
3
2,6
1 1324
4 1432
1 1423 1 1324
1 1324
4 5342
4 1324 4 1432 4 1324
4 1432
1 1423
3 3
2
2
3 3 1
3
3
2 3 2,7
4
4 2,5
1 2
3
3
4 3 3
3
1 4
1
4
3
1 2
1
3,4 2,6
2
4
4 4
3
3,5 3,5
3 3 4 3 3,5 3,5
4
4
4
4
4 3
4
4
2 3,5 3,5
3
4
3,7 3,33
4
5
4 4
4
4
4 3 3,5
4
4
2
2
3 3
1
2
3 3 3
2
3
3
2
3 3
3
2
3 3 2
3
3
2
3
3 4
3
3
3 3 3
3
3
2
3
3 4
2
3
3 3 3
3
3
2
3
3 4
2
3
3 3 3
3
3
2
3
3 4
2
3
3 3 3
2
3
2,2 2,47 2,73 2,93 2,93 2,93 2,87
1
5
1 1
1
3
4,5 3,5 1
3
1
4
4
4 4
3
1
1 1 1
2
4
1
2
4 2
1
4
4 3 3
1
4
1
1
1 2
1
2
1 3 3,5
1
1
2,8 2,67 2,73 1,57
4
1
4 3
2
2
3 1 3
2
4
ommunicat Schoolniveau Ll- en leerkrachtenniveau: eva Onderzoek naar de behoeften 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 ICT-gICT-v Behe ICT-bVelden % ge toepatekstvoefeninterne-ma elo same schoolesmag.voo g. procursu ex. C hulp site o site D 3 3 4 1 1324 3 3 2 3 2 3 1 3 3 2 3 3 3 4 3 3 1 3 3 4 4 1 1423 3 4 4 4 4 4 5 1 2 3 3 3 2 4 0 3 1 5 5 4 4 3421 5 4 4 1 3 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 2 5 4 4 4 1423 3 2 2 2 3 3 1 2 2 2 2 2 3 1 4 2 2
Bijlage 7
Code
3 4 4 5 5
26
Bijlage 8
Voorbeeld van Taakomschrijving ICT-coördinatoren Inhoudsopgave 1
Gemeenschappelijke taken 1.1 permanente vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2 contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum 1.3 opmaken en implementeren van ICT-dossier . . . . . . . . . . . 1.4 opvolging implementatie ICT-dossier . . . . . . . . . . . . . . . 1.5 ontwikkeling ICT-visie op lange termijn . . . . . . . . . . . . . 1.6 ondersteuning computerpark van de administratie . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
2 2 2 2 3 3 3
2
ICT-coördinator 1 (4uur BPT) 2.1 permanente vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum 2.3 opmaken en implementeren van ICT-dossier . . . . . . . . . . . 2.4 opvolging implementatie ICT-dossier . . . . . . . . . . . . . . . 2.5 ontwikkeling ICT-visie op lange termijn . . . . . . . . . . . . . 2.6 ondersteuning computerpark van de administratie . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
3 4 4 4 5 5
3
ICT-coördinator 2 (2uur BPT) 3.1 permanente vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum 3.3 opmaken en implementeren van ICT-dossier . . . . . . . . . . . 3.4 opvolging implementatie ICT-dossier . . . . . . . . . . . . . . . 3.5 ontwikkeling ICT-visie op lange termijn . . . . . . . . . . . . . 3.6 ondersteuning computerpark van de administratie . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
5 5 6 6 6 6
3
5
1
Op vraag van de auteurs werden herkenbare namen weggelaten BIJLAGEN
27
Inleiding Het merendeel van de taken worden door beide ICT-coördinatoren uitgevoerd (zie onderdeel Gemeenschappelijke taken), waardoor er o.a. praktisch permanent tijdens de schooluren ondersteuning kan gegeven worden. In de toekomst kan er in dit verband op het gebied van het lessenrooster nog meer gezorgd worden voor een permanente & snelle ondersteuning. Verder in dit document wordt er voor elk van de coördinatoren aangeduid welke de specifieke taken zijn in elk van de zes gebieden. Voor de grotere onderhoudswerken zijn de coördinatoren verplicht van hun toevlucht te nemen tot de schoolvakanties: de hoge bezettingsgraad van het computerpark & de noodzaak van een continue verzekering van netwerk- & internetdiensten zorgen ervoor dat het schier onmogelijk is om grondige veranderingen uit te voeren tijdens de lestijden. Bovendien worden vele configuraties bij de coördinatoren thuis uitgetest vooraleer ze geïmplimenteerd worden op school. We proberen duidelijk een niet dirigistische ICT-politiek te voeren: d.w.z. dat we de collega’s een maximale vrijheid geven in het kiezen van software & hardware (binnen de beperking van het budget), wat ook betekent dat de coördinatoren zich moeten inwerken in ad hoc configuraties & toepassingen.
1 1.1
Gemeenschappelijke taken permanente vorming • vakliteratuur • nascholing
• informatiegaring via de gespecialiseerde media
1.2
contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum • volgen van overlegvergaderingen • bijwonen van beurzen
• uitwisseling van informatie & samenwerking
• kritisch doorlichten & opvolgen van de realisaties binnen de scholengemeenschap • voorbereiden en geven nascholing over ICT-gebruik
1.3
opmaken en implementeren van ICT-dossier • peilen naar de noden op gebied van hardware & software (via enquête), zowel bij leerkrachten als leerlingen • optimalizeren bestaande computerpark
• evaluatie nieuwe aankopen & contacten met leveranciers
• personeel inlichten over nieuwe aankopen, toepassingen & mogelijkheden via school-Info, pedagogische studiedag, personeelsvergadering • bijscholen van collega’s binnen de school (pedagogische studiedagen) • opstellen, bijsturen & implementatie van het intern reglement
• ontwikkelen van strategie & omkadering voor ICT-vorming in de 1ste graad, en overleg met de leerkracht Informatica • support bij computerproblemen bij collega’s (inclusief het werken aan PC’s) • uitbouw & onderhoud van de schoolwebsite
2
BIJLAGEN
28
1.4
opvolging implementatie ICT-dossier • uitwisselen informatie met de overheid i.v.m. infrastructuur en besteding van de middelen • planning i.v.m. aanwenden van de financiële middelen • overleg met de directie i.v.m. de te volgen strategie • bijhouden & controleren van licenties van geïnstalleerde software • overleg met collega’s van andere vakgebieden over het gebruik van ICT binnen hun vakgebieden (inventarisatie) • vrije ICT-sessies (dinsdag- & donderdagavond) o.l.v. de ICT-coördinatoren • organisatie (m.m.v. bereidwillige collega’s) van de vrije Internetsessie over de middag en tijdens de studieuren in de bibliotheek
1.5
ontwikkeling ICT-visie op lange termijn • opzetten en verder consolideren van een betrouwbaar & transparent netwerk, zowel qua infrastructuur als qua besturingssysteem • interne & externe beveiliging van netwerk via Firewall, PDC, User Policies, risicospreiding (internet via kabel & ADSL) • studie naar praktische bruikbaarheid van Open Source-toepassingen (Linux), niet alleen als serverOS, maar voor de Desktop • uitwisselen ideeën met collega’s coördinatoren, met ICT-ontwikkelaars
1.6
ondersteuning computerpark van de administratie • beveiliging computernetwerk • installatie & updates van software • het verzekeren van een stabiele, veilige & permanente internetverbinding • punctuele interventies bij storingen & andere problemen • het eigen maken van de specifieke administratieve software (Edison, Informat, Isabel, Cipers, Boekhandel-databestanden) • prospectie voor automatisering van bepaalde administratieve taken
2 ICT-coördinator 1 (4 uur BPT) 2.1
permanente vorming • Hardware (VVKSO, Antwerpen 19-09-00 en 26-09-00) • Visual Basic (VVKSO, Assebroek 21-11-00 en 28-11-00) • Visual Basic - gevorderden (VVKSO, Tielt 06-03-01) • Windows 2000 Server (VVKSO, Deurne 16-01-01, 23-01-01 en 30-01-01) • Linux (VVKSO, Tielt 22-05-01, 29-05-01 en 05-01-01) • Internet à la carte (Auteurs, Kortrijk 21-02-01) 3
BIJLAGEN
29
• Raamplan ICT (J. Palmans, St-Michiel 25-04-01) • Informat voor Windows (Auteurs, Diksmuide 23-04-01) Dit jaar hebben we gekozen voor een vergaande implementatie van Open Source software, i.h.b. voor Linux. Omdat er hiervoor in Vlaanderen weinig navorming wordt ingericht, hebben wij onze kennis opgedaan via zelfstudie uit boeken, manuals, tutorials, gespecialiseerde websites en nieuwsgroepen.
2.2
contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum • bijwonen van de vergaderingen voor coördinatoren en beurzen ingericht door de scholengemeenschap (12-09-01, dec. 01, 13-03-02 en 11-06-02) • geven van nascholing voor REN (januari ’03) en Eekhoutcentrum (23-10-02, 06-11-02, 05-02-03 en 12-02-03) • correspondentie met de coördinatoren van de scholengemeenschap (o.m. beantwoorden van enquêtes) • overleg met de coördinatoren van de zusterscholen
2.3
opmaken en implementeren van ICT-dossier • peilen naar de noden op gebied van hardware & software (via enquête), zowel bij leerkrachten als leerlingen • planning en optimalizeren van het computerpark, de uitvoering (installatie toestellen tot en met de plaatsing van de bekabeling) en het onderhoud, vaak ’s avonds of tijdens vakantie en weekends. (tijdens het schooljaar 01-02 hebben we welgeteld één maal ter plaatse de hulp moeten inroepen van onze pc-leverancier, nl. voor het administratie-netwerk) • evaluatie nieuwe aankopen & contacten met leveranciers (o.m. bezoek aan bedrijven voor aankopen of herstellingen) • personeel inlichten over nieuwe aankopen, toepassingen & mogelijkheden via school-info, pedagogische studiedag (25-01-02) en personeelsvergaderingen • bijstand aan collega’s over het gebruik van de ict-infrastructuur op de school. • voorbereiding op de invoering van ict in de 1ste graad (o.m. de vergaderingen van 30-01-01 en 05-02-01 en met de directie, bijwonen van informatiesessie op 25-04-01) en overleg met de leerkracht Informatica (o.m. vakvergadering van 07-09-01) • support bij computerproblemen thuis bij collega’s (inclusief het herstellen van PC’s)
2.4
opvolging implementatie ICT-dossier • uitwisselen informatie met de overheid i.v.m. de infrastructuur, de besteding van de middelen en de taakbeschrijving • planning i.v.m. het aanwenden van de financiële middelen • overleg met de directie i.v.m. de te volgen strategie, en het documenteren ervan • bijhouden & controleren van de softwarelicenties en van de geïnstalleerde software • overleg met collega’s van andere vakgebieden over het gebruik van ICT binnen hun vakgebieden (inventarisatie) 4
BIJLAGEN
30
• vrije ICT-sessie op donderdagavond met ondersteuning voor leerlingen met ICT-problemen • permanente aanspreekbaarheid voor leerlingen met ICT-problemen • permanentie op woensdagvoormiddag voor allerlei ICT-taken
2.5
ontwikkeling ICT-visie op lange termijn • opzetten en verder consolideren van een betrouwbaar & transparent netwerk, zowel qua infrastructuur als qua besturingssysteem • interne & externe beveiliging van netwerk via Firewall, PDC, User Policies, risicospreiding (internet via kabel & ADSL) • studie naar praktische bruikbaarheid van Open Source-toepassingen (Linux), niet alleen als serverOS, maar voor de Desktop (i.h.b. de facultatieve lessen informatica in de derde latijnse tijdens het schooljaar 01-02) • uitwisselen ideeën met collega’s coördinatoren, met ICT-ontwikkelaars
2.6
ondersteuning computerpark van de administratie • installatie en beveiliging (anti-virus, backup’s, hardware, . . . ) van het administratie-netwerk • installatie & updates van software • het verzekeren van een stabiele, veilige & permanente internetverbinding • punctuele interventies bij storingen & andere problemen • het eigen maken van de specifieke administratieve software (Edison, Informat, Isabel, Cipers, Boekhandel-databestanden, . . . ) • prospectie voor automatisering van bepaalde administratieve taken
3 ICT-coördinator 2 (2uur BPT) 3.1
permanente vorming • geven van nascholing (REN, DPB) en informatie aan collega’s (pedagogische studiedag) • praktisch dagelijkse opvolging recente ontwikkeling via gespecialiseerde websites • grondige studie van literatuur en documentatie over ICT (gemiddeld één boek/e-book per week)
3.2
contacten met de scholengemeenschap & REN-Eekhoutcentrum • bijwonen van de ICT-vergaderingen van de scholengemeenschap • uitwisselen informatie met de ICT-coördinator van de scholengemeenschap • kritische analyse en rapportering ICT-initiatieven van de scholengemeenschap • medewerking aan initiatieven binnen het REN-Eekhoutcentrum
5
BIJLAGEN
31
3.3
opmaken en implementeren van ICT-dossier • peilen naar het gebruik van de PC bij de leerlingen thuis • nascholing aan collega’s binnen de school via pedagogische studiedag • opstellen, actualiseren & publiceren internet reglement voor computergebruik • het optreden & opvolgen van overtredingen van het computerreglement en de algemene bestaande wetgeving op het gebied van privacy & digitaal verkeer. • uitbouw & actualiseren van de schoolwebsite • support voor collega’s i.v.m. eigen privé-PC
3.4
opvolging implementatie ICT-dossier • overleg met de directie i.v.m. de te volgen strategie • overleg met collega’s van andere vakgebieden over het gebruik van ICT binnen hun vakgebieden (inventarisatie) • vrije ICT-sessies (dinsdag- & donderdagavond) o.l.v. de ICT-coördinatoren (of andere leerkrachten) • organisatie (m.m.v. bereidwillige collega’s) van de vrije Internetsessie over de middag en tijdens de studieuren in de bibliotheek
3.5
ontwikkeling ICT-visie op lange termijn • inzetbaarheid Open Source-software in het SO • consolidatie van het gemengde computerpark (Intel/Linux - Intel/Windows - PPC/MacOS) • ontwikkelen van User Policies & Roaming Profiles • onderzoek naar de mogelijkheden van beter management van het computerpark via rlogin, ssh, vnc, enz.
3.6
ondersteuning computerpark van de administratie • punctuele interventies bij storingen & andere problemen • prospectie & advies voor automatisering van bepaalde administratieve taken
BIJLAGEN
6 32
Bijlage 9
BIJLAGEN
33
