Verslag Seminar ‘Onderzoek naar Projectmanagement’
Baarn, 9 september 2009
15:30 – Introductie Hans Bakker heet iedereen, mede namens Peter Storm, Robbert van Alen, Gerard Scheffrahn, en Eddy Westerveld, van harte welkom. Hans vertelt kort dat 2 jaar geleden door Peter Storm het initiatief voor het oprichten van een platform voor onderzoek naar projectmanagement is genomen. De vraag voor deze dag luidt: wat gaan we met dat initiatief doen?
De aanleiding: De status van projectmanagement als wetenschappelijke discipline Discrepantie met maatschappelijk belang Positie van Nederland in vergelijking tot andere landen Ontwikkelingen in het buitenland Hoe kan dit verbeterd worden?
Wat willen wij als platform? Vraag en aanbod van onderzoek bij elkaar brengen Onderzoek op gebied van projectmanagement promoten door het wijzen op maatschappelijk belang Op gang brengen van kennisdeling tussen organisaties
“Projectmanagement is qua leerweg, zo lijkt het, nog gebaseerd op de middeleeuwse meestergezelstructuur.” Hans merkt (bewust chargerend) op dat internationaal veel onderzoek wordt gedaan naar projectmanagement en dat dit op nationaal niveau zeer beperkt is. Nederland Kennisland loopt achter met onderzoek naar projectmanagement. Het is moeilijk om fondsen te vinden voor onderzoek. “(Hoe) kunnen we meer aan projectmanagement doen in onderzoek?” Hans stelt vast dat de hoeveelheid projectwerk de aankomende 25 jaar alleen maar zal toenemen. Fondsen voor onderzoek zijn er echter nauwelijks. (Hoe) kunnen we dit onderzoek promoten?
Hoe denken wij hieraan te kunnen bijdragen? Het ontwikkelen en publiceren van een onderzoeksagenda Stimuleren van onderzoek naar projectmanagement bij onderzoeks- en opleidingsinstituten Het zoeken en toegankelijk maken van onderzoeksfondsen Het ontwikkelen van een nationaal netwerk en dit koppelen aan de internationale netwerken Actief werken aan het publiek maken van onderzoeksresultaten
De positie van het platform in het veld: Onafhankelijk, initiatiefnemers op persoonlijke titel Het gemeenschappelijk nut staat voorop, geen competitie Neutraal: geen scheidsrechter
Hans wijst op het zoeken naar de grote gemene delers, zowel binnen het onderzoek als binnen het bedrijfsleven. Samen is het mogelijk om het onderzoek naar een hoger plan te trekken. Deze bijeenkomst kan de start van een nationaal netwerk worden dat in de toekomst aansluiting vindt op internationale netwerken. Actief aanwezig zijn op congressen om resultaten te presenteren en inzichten aan de man te brengen kan de internationale koppeling versterken. Het is van groot
belang om het bedrijfsleven en de wetenschap aan elkaar te koppelen. Het platform is geen onderzoeksorganisatie of scheidsrechter, maar beoogt te bemiddelen.
Wat is het doel van deze middag? Kennismaken Ambities delen Verkenning: heeft platform toegevoegde waarde?
Het doel van vandaag is kijken of we samen iets zinvols kunnen doen. Vanuit de zaal volgt de vraag: hoe breed wil het platform werken? Er kan gedacht worden aan project-, proces- en portfoliomanagement, zowel de publieke als private zijde. Een zo breed mogelijke oriëntatie leidt tot wederzijds begrip. 16:00 – Speeddaten Eddy Westerveld licht het concept speeddaten toe. De deelnemers maken in periodes van vijf minuten kennis met elkaar. Tijdens de dates staan de volgende vragen centraal: Wat heb je met projectmanagement? Wat heb je met onderzoek naar projectmanagement? De dates lopen in de meeste gevallen uit tot levendige gesprekken, die door de deelnemers bijzonder worden gewaardeerd. Herman Mooi constateert: speeddaten werkt. Je merkt dat de projectmanagementwereld enorm groot is. Roelof van der Weg merkt op: je proeft dat iedereen wil. 16:45 – Terugkoppeling speeddaten In de terugkoppeling van het speeddaten komen de volgende aspecten naar voren: Er moet worden gewerkt aan een betere relatie tussen enerzijds kennisproductie en anderzijds de vraag van bedrijven. De resultaten van onderzoek zijn lastig te vinden. Er wordt gewezen op het bestaan van de PMwiki (http://www.pmwiki.nl/index.php/Hoofdpagina). Voor organisaties uit de praktijk is het lastig navigeren in de academische wereld. IPMA is ook een verband van praktijk en academie. Er bestaat een verschil in mentaliteit tussen praktijk en academische wereld: de onderzoeker maakt dingen tot in finesse af voordat er gepubliceerd wordt, terwijl in de praktijk door omstandigheden of eigen ambitie gestimuleerd sneller met bèta versies wordt gewerkt. Traditioneel is projectmanagement veel op ‘tools’ gericht. In de zaal wordt de mening gedeeld dat het goed is dat daar nu niet de focus op ligt. 16:45 – Terugkoppeling vier vragen Voorafgaand aan het seminar zijn door de deelnemers antwoorden op de volgende vier vragen geformuleerd: 1 Wat is je interesse in projectmanagement? 2 Wat is je interesse in onderzoek naar projectmanagement? 3 Wat zijn je huidige activiteiten op het gebied van onderzoek binnen projectmanagement? 4 Welk thema of welke thema's vind je onderbelicht op het gebied van projectmanagement? Peter Storm en Eddy Westerveld stellen op basis van de antwoorden een drietal rubrieken voor waarbinnen de verschillende interesses en thema’s ten aanzien van projectmanagement kunnen worden ondergebracht.
Project in zijn context Complexiteit PPS Procesmanagement Samenwerking Contractpartners Project aanpak Business case Implementatie vraagstukken ICT Duurzaamheid Risico management Leiding en samenwerking Managerial learning Leiderschap Projectteams Cross-culturele communicatie wordt genoemd als aanvulling op punt 3. Tevens wordt voorgesteld om de business case onder te brengen bij Project in zijn context. . 17:00 – Verkenning rol platform Om de rol van het platform te verkennen wordt in carrouselvorm (15 minuten per ronde) over drie vragen gebrainstormd.
Gerard Scheffrahn vraagt: welke activiteiten kan/moet het platform initiëren? LinkedIn Website −
Onderzoek gerangschikt Vraag en aanbod ontsluiten (zowel onderzoekers als opdrachtgevers) − Communities/profielen Ontmoetingen organiseren (niet te omvangrijk) Op de barricade Aandachtspunt: theorie en praktijk bij elkaar houden Data uit de praktijk is nodig voor onderzoek Verzamelen en inventariseren onderzoeksbehoefte Platform als matchmaker Relatie IPMA, PMI-NL, PUG et cetera Inventariseren welke rugzak de PM in de praktijk nodig heeft Onderscheid quick wins (bijvoorbeeld afstuderen) en lange termijn resultaten −
Robbert van Alen vraagt: hoe de samenwerking tussen onderzoekers te verbeteren? Rapportcijfer nu: kwaliteit 8, kwantiteit 4 Voortgang bij specifiek onderzoek kan door samenwerking worden geremd (1 of weinig mensen houden eenvoudiger dezelfde focus op het onderzoek), en kan door samenwerking worden vergroot (klankborden met ingewijden in het onderwerp van onderzoek). Uitwisseling over onderzoeksresultaten Inzicht in ander onderzoek is beperkt Hoe krijg je onderzoeksopdrachten voor funding vanuit Brussel? We kijken naar dezelfde beroepspraktijk dus samenwerking loont! Publicatie in beter journal levert meer punten op en dus meer geld De kwaliteit van het onderzoek is bepalend Interuniversitair instituut voor projectmanagement: is dat zinvol? Beproefd concept ‘Hoog gemikt’ maar wellicht wordt het wel dé motor voor onderzoek naar projectmanagement in Nederland Onderzoeksagenda: IPMA projectmanagement parade 2008: discussie kwam niet van de grond Breedte van de typen projecten was mogelijk de drempel Vraagstukken liggen er nog (jaar later) Leidende rol IPMA-NL vanuit haar draagvlak in Nederland Best-practices: academische wereld wil ze bewijzen, de praktijk wil ze gebruiken 1e auteurschap is bij promotieonderzoek noodzakelijk en levert spanning bij samenwerken Samenwerking 1 Binnen 1 onderzoek 2 Tussen lopende/afgeronde onderzoeken 3 Opdrachtgeversperspectief Vergelijking VS: individueel onderzoek Æ sneller elkaar cross-universitair opzoeken Extra punten voor complementair onderzoek, incentive in ‘business model’ platform Spanning in focus van de verschillende groepen bewust gebruiken en positief laten uitwerken Samenwerking tussen onderzoekers en bedrijfsleven verbeteren Onderzoeksresultaten Scandinavië en UK worde n nauwelijks benut Als opdrachtgever willen weten hoe onderzoeksresultaten samenhangen 2 nieuwe masters projectmanagement Æ afstemming? Is belangrijk voor BV-NL
Eddy Westerveld vraagt: Hoe de resources voor onderzoek te verwerven/vergroten? Interessegroep IPMA (bijvoorbeeld portfoliomanagement) PM-wiki (IPMA / PMI, op vrijwillige basis, nu met name bedrijfsleven) Tijd en of geld claimen bij bedrijven (aan de hand van thema’s groepen bedrijven
benaderen) Wetenschap moet inspelen op actuele vragen en met antwoorden komen (wel verantwoord omgaan met snelle conclusies) ‘Raak’ via OCW (fonds voor onderwijsprojecten HBO) KING (kennis in het groot) Bij de overheid veel grote projecten, dus investeren in onderzoek (rijksacademie) MKB-vouchers Æ Senter Novem Promovendi buiten universiteiten Æ kennisregeling Meer onderzoek projectmanagement in onderwijs maar ook meer koppeling met praktijk
18:00 – Bespreken parallelle sessies Peter Storm vraagt de begeleiders van de parallelle sessies kort verslag te doen van de belangrijkste punten die tijdens de sessies naar voren zijn gekomen. Gerard Scheffrahn geeft over de activiteiten die het platform zou moeten initiëren aan dat: 1 het koppelen van mensen uit de praktijk en het onderzoek van belang is (bijvoorbeeld via LinkedIn); 2 een discrepantie bestaat tussen wat ‘de praktijk’ en ‘het onderzoek’ willen. De focus moet worden gelegd op ‘quick wins’ met bijvoorbeeld afstudeeronderzoeken; 3 het platform een neutrale positie in projecten moet aannemen. Er moet bewust worden gelet op de positie van het platform in de omgeving. Eddy Westerveld geeft over het verwerven van resources voor onderzoek aan dat: 1 gebruik moet worden gemaakt van de koppeling met brancheorganisaties (PMI en IPMA); 2 onderzoeksthema’s moeten worden benoemd waar vervolgens bedrijven bij kunnen worden gezocht die mee willen doen; 3 projectmanagement een prominentere plaats in het onderwijs moet krijgen, zodat mensen beter worden opgeleid voor de markt. Robbert van Alen geeft over het verbeteren van de samenwerking tussen onderzoekers aan dat: 1 de fondsenwerving samen opgepakt moet worden; 2 er nu niet veel, maar wel goed, wordt samengewerkt. Het waarderen van complementair onderzoek naar Amerikaans model stimulerend kan werken. Een interuniversitair instituut kan de ‘Big Bang’ zijn; 3 het beschrijven van, en bewust omgaan met, samenhang tussen de verschillende onderzoeken deze onderzoeken waardevoller maakt voor bedrijven.
18:30 – Afronding Peter Storm zegt dat deze bijeenkomst is bedoeld om iets in gang te zetten. Hier wordt vanuit de zaal aan toegevoegd dat afgestapt moet worden van enkel het mechanische projectmanagement. Karel de Bakker noemt dit: ‘het volgende perspectief op projectmanagement.’ Er wordt daarnaast aangegeven dat perceptiemanagement van belang is bij grote projecten en dat hier meer aandacht voor moet komen. De mechanische benadering is de mainstream. Soft skills zijn echter steeds belangrijker. Peter Storm sluit af met de woorden: er zijn altijd durfals nodig die tegen de gevestigde orde in gaan.
Deelnemerslijst
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Voornaam Robbert Hans Karel Kees Joost Cees Arwin Jaap Joop Andreas Liselore Leen Olaf Harm Herman Gerard Gilbert Rommert Peter Roelof Eddy
van de van van
van der
Naam Alen Bakker Bakker Berends Blokland Brouwer Buren Geluk Halman Hartmann Havermans Kroon Lukkassen Meijer Mooi Scheffrahn Silvius Stellingwerf Storm Weg Westerveld
Organisatie Sogeti Shell Rijksuniversiteit Groningen Shell AT Osborne Open Universiteit Erasmus Universiteit Rotterdam HSL Zuid Universiteit Twente Universiteit Twente Universiteit van Amsterdam Hogeschool Den Haag Rijkswaterstaat IPMA-NL Technische Universiteit Delft AT Osborne Hogeschool Utrecht Project Management Institute Kennis & Co ViaDW AT Osborne
