Verslag regionaal overleg 15 maart 2016

Verslag regionaal overleg 15 maart 2016 Aanwezig / Afwezig / Bijlagen verslag : http://logokempen.be/content/over-logo-kempen Locatie: Zaal Amaryllis Geel: 9u30 tot 12u00 AGENDA

Inleiding 1. Geestelijke gezondheid – Lynn Weyns - Week van de geestelijke gezondheid 2. TABAK-ALCOHOL-DRUGS (TAD) – Lynn Weyns - 31 mei Werelddag zonder tabak 3. Valpreventie – Lieselot Wynants - Week van de valpreventie2016 4. Varia - Nieuwe artikels downloadbaar - Voorstelling jaarverslag 2015 5. Toelichting Gezonde Gemeente: Integraal wordt het nieuwe normaal! - Werner de Wael, stafmedewerker Lokale besturen VIGeZ Inleiding: - Van 14 – 16 maart is het ‘ de week van de diëtiste’. Daarom hebben we tijdens deze vergadering aandacht voor gezonde tussendoortjes en een gezonde lunch. We hebben ook een statafel en waterkannen geplaatst. - Geen opmerkingen bij het vorige verslag 1. Geestelijke gezondheid : week van de geestelijke Gezondheid : 10-16 oktober 2016 - Wat is geestelijk gezond? Geestelijke gezondheid en welbevinden zijn aparte zaken.  Wie zich mentaal goed voelt, kan zijn talenten ontplooien, gaat beter om met dagelijkse stress en belangrijke levensgebeurtenissen en draagt meer bij aan de gemeenschap (WHO).  Dit hangt nauw samen met veerkracht, het vermogen om met stress en tegenslag om te gaan. Dit kan je trainen. - Vanuit het logo gaan we voor een gezondheidswinst voor de gehele populatie. - Binnen gezonde gemeente zetten we in op een geestelijk gezondheidsbeleid via 4 pijlers  NokNok, Goed-gevoel-stoel, Zilverwijzer en Fit in je Hoofd (FijH). - Acties die geestelijke gezondheid in de kijker zetten:  rode-neuzen-actie, Te Gek campagne, warme steden (Turnhout is 1 van de 4 geselecteerden), Netwerk CGG Kempen  de werelddag van de geestelijke gezondheid (10/10). - In de Kempen willen we initiatieven bundelen in een week van de geestelijke gezondheid  Het is de bedoeling om deze actie jaarlijks te herhalen.  Jaarlijks leggen we een focus, dit jaar is dit op de tip van de FijH-stappen: ’Vind jezelf ok’.  We willen 3 luiken aanbieden: eye-catcher, zichtbare acties, doe-dingen  Eye-catcher: Dit kan onder de vorm van een moodwall zijn. Op een muur worden buttons met verschillende emoties rond de vraag ‘hoe voel jij je?’ gepind. Het is de bedoeling om gevoelens bespreekbaar te maken, aan te tonen dat iedereen al eens een mindere dag 1

heeft/mag hebben. De muur kan een vast gegeven zijn maar ook uit isolatieplaten bestaan, een bokaal gevuld met pins zijn,…  Zichtbare tools: nieuw voor de actie: complimentenstickervel, taboe-tattoos, spiegelstickers, gedichten. De fietswimpels hebben we uit het gamma gehaald omwille van de hoge kostprijs. Naast deze nieuwe materialen blijft ook ons regulier aanbod beschikbaar: FIJH, NokNok (boekjes, affiches), bladwijzer hulpkompas (voor hulpverleners en algemene bevolking – gratis verkrijgbaar), artikel voor infoblad.  Doe-acties: Lynn wil in een folder een overzicht bundelen van het aanbod onder de vorm van lezingen, workshops, theatervoorstellingen, films in de Kempische gemeenten. Iedereen kan inschrijven en aansluiten zodat de gemeenten een betaalbaar en divers aanbod kunnen brengen. Praktisch: kort na de paasvakantie zijn de informatie en de drukklare bestanden beschikbaar via onze website. - Alle gemeenten kunnen een promotiepakket aanvragen. Ook andere LOGO-partners kunnen gebruik maken van het aanbod o.a. scholen, mut’s,… Het promopakket bevat een begeleidende brief, een voorbeeld van de promotiematerialen, een folder en een bestelbon. - De bestanden worden ofwel digitaal drukklaar aangeleverd zodat de gemeente ze nog kan personaliseren ofwel wordt de niet-gepersonaliseerde bestelling gebundeld door het LOGO. Naargelang de grootte van de bestelling is het mogelijk dat de onkosten minder zijn dan vermeld op de bestelbon. Hoger kan nooit. - Logo maakt de buttons op en gemeenten kunnen creatief aan de slag met de verspreiding. Onderaan elke badge wordt verwezen naar de website ‘FIJH’. - Samen met de bestelbon maakt het LOGO een indicatie van hoeveel buttons er nodig zijn om een m² muur te vullen. Bezorg ons de bestelbonnen ten laatste 30 juni terug, het overzicht van de doe-acties ten laatste 31 juli. Begin september mag je de levering van de materialen verwachten en het digitaal overzicht van alle acties die in de Kempen doorgaan. Vragen - De buttons worden door het Logo aangeleverd. Tip: je kunt muur-materiaal gebruiken waarbij de gaten van een verwijderde pin zichtbaar blijven. Zo toon je aan hoeveel buttons er reeds verspreid zijn. - Aan wat koppel je de verspreiding van de buttons? Gaat de boodschap niet verloren als je doelloos buttons verspreid? De gemeente kan kiezen om er geen losse actie van te maken en koppelen aan reeds bestaande initiatieven, bv. een workshop van FIJH. In het informatiepakketje zit ook een begeleidende brief met meer duiding van het initiatief. Deze kan aan de medewerkers in de gemeente bezorgd worden maar ook aan de moodwall/-pot gekoppeld worden. Je kunt ook een artikel in het gemeentelijk infoblad als duiding van het initiatief publiceren.  Tip: Laat het gemeentepersoneel een pin uit de wand nemen en hiermee zichtbaar naar voor komen.  Tip: via de jeugdbeweging de buttons in roulatie houden. - Deze campagne wordt in de Kempen en Logo Antwerpen aangeboden. In andere LOGO’s worden andere acties aangeboden. Wel in dezelfde periode. Save the date Studiedag 10/10/2016. Samen klinken op welzijnspromotie. ‘Oude wijn in nieuwe zakken? Europeion, Turnhout  Het programma wordt nog meegedeeld. 2. TAD : 31 mei Werelddag zonder Tabak - Dit jaar wordt in Vlaanderen ingezet om het aanbod van groepscursussen en tabacologen meer bekend te maken. In onze regio zijn deze reeds goed ingebed. Heb je interesse, laat het ons weten. - Regionaal bieden we extra een artikel aan voor het gemeentelijk infoblad en een artikel, gericht op deelnemers, huisartsen en intermediairen. Meer informatie over deze onderwerpen: [email protected]

2

3. Valpreventie: week van de valpreventie: 18 -24 april 2016 - Materialen: Aan de educatiebrochure werd een extra getuigenis toegevoegd . Verder zijn nog verkrijgbaar: posters, banners, placemats, sensibilisatiefilmpje, algoritmes voor oordeelkundig gebruik van psychofarmica ihkv valrisico bij ouderen. Nieuw materiaal: flyer ‘van slaappillen kan je vallen’. - Nieuwe activiteit: slaapquiz en een voorstelling van Kris Baert: ‘Hoe slapen weer een zaligheid werd.  Wat? Monoloog, tips, ervaringen met mogelijkheid voor muzikale begeleiding.  In Merksplas is er een voorstelling op 18/04/2016.  Kostprijs: 300 € (met begeleiding van een gitarist) + verplaatsingskosten  Duurtijd: 1.5 u zonder pauze - Wij promoten doe-activiteiten mee op onze website-agenda. Geef de data door. - Aan deze week is een award gekoppeld.  Het origineelste idee kan een geldprijs van 250 € winnen, te investeren in valpreventie in de eigen organisatie.  Inzendingen voor 31 maart maken ook kans om de vliegende reporter over de vloer te krijgen. Deze doorkruist Vlaanderen en brengt initiatieven in beeld. Praktisch - Alle materialen en bijkomende informatie vind je terug op www.valpreventie.be (aanbod in menu) - Bestellen kan via bovenstaande website of mail naar [email protected]. 4. Varia - Nieuwe artikels die je kan downloaden op onze website:  Groen is goed voor je gezondheid  DDK actiemaand maart 2016  BHK actiemaand mei 2016  Alcohol en jongeren: Hoe behoud je controle?  Artikel over teken: aanvulling met tekennet.be - Voorstelling jaarverslag 2015 met dank aan alle gemeenten voor de medewerking die we kregen om via foto’s, interviews en artikels onze werking mee in de kijker te plaatsen. 5. Toelichting ihkv Gezonde Gemeente : groeimeter en masterclass - Integraal wordt het nieuwe normaal - Vanaf het najaar 2016 – begin 2018 kunnen deelnemers van gezonde gemeente deze masterclass volgen. - Wat betekent voor de aanwezigen het woord ‘integraal’?  samen, gedrag, totaliteit, allesomvattend  Werner licht toe dat het de manier is waarop je als lokaal bestuur kunt zorgen om met verschillende diensten een thema aan te pakken, beroep kunt doen op collega’s en op het netwerk. - De gezondheidsmatrix is een registratiemiddel, vertrekkend vanuit de verschillende beleidsdomeinen waarin de gemeente actief is. Maatschappelijke en bestuurlijke trends: - Model ‘Sustainabel development goals’ geeft de internationale ontwikkelingsdoelen, goedgekeurd door de verenigde naties aan. Deze sporen alle landen aan te werken aan opdrachten en engagementen voor de volgende ontwikkelingsdoelen: people, planet, profit ook nodig: peace en partnerships in verschillende beleidsdomeinen. - Op lokaal niveau kan je veel sneller mensen en middelen bijeen brengen. Boek ‘if mayors ruled the world’ geeft aan om dat regionale en federale parlementen los laten en meer macht bij gemeenten (lokale besturen) te leggen. Uit een bevraging in Vlaanderen hebben gemeentebesturen een beter imago dan de federale en Vlaamse overheden. -

Klimaatopwarming heeft impact op gezondheid. Gevaren hiervan zijn bv. wateroverlast, opwarming van de steden, vluchtelingenpolitiek (periodes van droogte leiden tot verhuizing van platteland naar stad)… Bestuurlijke trends dwingen ons tot integraal werken om de werkingsmiddelen te verdelen, bv. toekenning van extra middelen voor een centrumstad, meer uren inzetten op gezondheid vergt meer 3

middelen, intergemeentelijk samenwerken werkt kostenbesparend door verdeling van mankracht en middelen. Wicked problems - complexe maatschappelijke uitdaging met veel oplossingen maar ook veel valkuilen. Denken we hierbij aan armoede- gezondheids- ruimtelijke ordeningsproblematiek. Deze vergen vrijheid om zaken te testen, creatief aan de slag te gaan.  Er bestaat meerdere beschrijvingen van het wicked problem.  Wicked problems zijn niet af te bakenen in tijd.  Oplossingen voor wicked problems zijn niet goed of fout.  Er bestaat geen ultieme test om te oordelen of de oplossing zal werken of niet.  Elke oplossing is het waard om geprobeerd te worden.  Oplossingen voor wicked problems kunnen vooraf niet getest worden.  Er kan geconcludeerd dat ook geen enkele pasklare oplossing mogelijk is. Integraal werken – determinanten – gezondheid als wicked problem - Determinanten van gezondheid: human biology, environment, lifestyle, health care organization =. Leeftijd en omgeving hebben invloed op elkaar maar ook de levensstijl en de toegang tot gezondheidszorg. Meerdere factoren hebben invloed op iemands gezondheid bv. zaken die elkaar beïnvloeden: roken en passief roken, drugs (omgeving, veiligheid,..), de weerslag op gezondheid van opgroeien in armoede, de invloed van mobiliteit, bv. gebruik van de auto voor een korte verplaatsing (stress, slechte conditie,…). - Waar kan je invloed op uitoefenen? Water (dorp, individu,…) Betrokkenheid van de ambtenaar bij opmaak publieke ruimtes. Vermenging/betrokkenheid van bv. gezondheidsraad in de milieuraad adviesraden zijn vaak gesloten in een eigen koker. - Niet te veel focussen op de gezondheid van individuen. Als de omgeving geen kansen geeft dan baten folders ook niet. Inzetten op de omgeving om gezond gedrag te bewerkstelligen. - Een omgevingsgerichte benadering kan van een gezonde keuzes, de meest evidente keuze maken . - ‘One size does not fit all’: een standaardbenadering werkt niet voor iedereen. Er is een grote diversiteit van kenmerken binnen een gemeente. Er moeten stimulansen en kansen zijn voor medewerkers om te experimenteren. - Reflectie over verschillende determinanten van divers werken. Worden ambtenaren gestimuleerd om met elkaar in gesprek te gaan? Taken zijn vaak opgelijst. Heb je in de gemeente/OCMW momenten om bv. een meer integraal project op te zetten, uit te breken uit het eigen kantoor. (citaat De Rynck – verkokering lokale besturen). - Lokale besturen zijn vaak hiërarchisch georganiseerd. Bieden de gemeenten inzage in beleidsbeslissingen? Sommige gemeenten organiseren voor de ambtenaren toelichtingsmomenten van de verschillende beslissingen in de gemeente (Vosselaar, Balen,…). Zo krijgt elke medewerker de mogelijkheid om op de hoogte blijven van de werking in de gemeente. - Dingen juist doen of juiste dingen doen? - Een zwermorganisatie is geïnspireerd op de structuur van een mierennest - Hoeveel beleidsruimte is er om uit te breken uit de structuur. Hoeveel doorzettingsvermogen heb ik om dit uit te voeren? (netwerkmodel) - Welke zijn mijn doelstellingen en welke van collega’s? - Draagvlak: politiek – ambtelijk – maatschappelijk draagvlak (convergerend beleid, divergerend beleid.

4

Doe-opdracht in kleine groepjes 1. Plaats alles in de matrix – tracht om aanknopingspunten te vinden om andere diensten te contacteren. voorbeelden - Dessel; kinder-doe-pad met structureel aanbod vanuit verschillende diensten. - Herentals: kansarme kinderen betrekken bij reguliere werking van jeugdbewegingen. Vertrekken vanuit bepaalde buurten om na te gaan waarom er weinig opkomst is. 2. Wie zijn in mijn gemeenten medewerkers met wie ik nauw of minder samen werk? Wie zijn de partners met wie ik meer of minder samen werk? Wie zijn de partners die ik nauwer wil betrekken? - Belangrijke partners om mee een nieuwe koers te varen in de gemeente. - Partners met kennis en vaardigheden - Partners die aanzetten tot beweging - Partners uit andere fora - Partners die remmend ipv stimuleren werken - Wat zou interessante partners stimuleren om dichter bij het netwerk aan te sluiten? - Kunnen de partners volgens typologie geclusterd worden? (bv. eerstelijn, omgevingsgerichte materie) - Hoe divers is mijn netwerk? Hoe zijn partners onderling verbonden? - Hoe geografisch gespreid zijn de partners? Zijn er blinde vlekken in het netwerk? Probeer om de netwerkoefening te personaliseren, een persoon er op te plakken. Kijk waar je netwerkpartners nog aan verbonden zijn. Trek de netwerkanalyse ruimer, buiten de regio bv. campagne borstkankeropsporing Van LOGO Meetjesland’ houdt van borsten’ . Hierbij betrok de schepen van gezondheid UNIZO. Dit resulteerde in een goedgedragen en gefinancierde campagne. Integraal werken: in gesprek gaan , beleidsruimte toe-eigenen aan jezelf. Breed draagvlak creëren. Durven springen, durven doen.

Voor meer informatie kan je terecht bij [email protected], [email protected], [email protected]. Meer informatie vind je op: www.gezondegemeente.be

Data regionaal overleg 2016 Donderdag 16 juni Dinsdag 20 september Donderdag 8 december

TURNHOUT GEEL TURNHOUT

5