VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
Verslag Netwerkbijeenkomst Kunstvakdocenten 5 november 2014
M CCA
Op 5 november 2014 organiseerde de MoccaAcademie de zevende netwerkbijeenkomst voor kunstvakdocenten in het primair onderwijs. De bijeenkomst vond plaats bij SBOW (StichtingKeizersgracht Bewonersplatform Oud-West). 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
Tweemaal per jaar organiseert Mocca deze netwerkbijeenkomsten voor kunstvakdocenten, omdat vakdocenten een belangrijke rol spelen in de cultuureducatie op de scholen waar zij werken. Daarnaast willen de vakdocenten graag met elkaar van gedachten wisselen en willen zij graag op de hoogte worden gehouden van de laatste ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie. De afgelopen netwerkbijeenkomsten gingen over het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie en de raamleerplannen. De meeste kunstvakdocenten zijn op de hoogte hiervan, ook door de samenwerking met de disciplinedeskundigen. Daarom was deze netwerkbijeenkomst gekozen om het over verschillende onderwerpen te hebben die raken aan de leerlijnen(labs) onder de noemer: Samenwerking.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
1
Er waren 21 vakdocenten. Een vaste groep vakdocenten bezoekt de bijeenkomsten altijd. Daarnaast zijn er op elke bijeenkomst ook nieuwe leden die willen toe treden tot het netwerk.
>>
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
In h ou del i j k p ro g ram m a Het inhoudelijk programma van de middag begon met actuele informatie over cultuureducatie in Amsterdam door Peggy Brandon, directeur van Mocca, en Martijn Pool, accountmanager cultuur bij Mocca en coördinator van de MoccaAcademie.
M CCA Stand van zaken Basispakket*
Op basis van de in het raamleerplan benoemde competenties komt de school tot een combinatie van wat zowel gewenst als haalbaar is, tot een antwoord op de leervraag en tot een uitgewerkte leerlijn op maat van de school. Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam
T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
E X P E R*stand T I S E N Evan T W Ezaken R K C Uop L T5U november U R E D U C A T2014 IE
In het afgelopen schooljaar hebben veel basisscholen hun keuzes gemaakt voor leerlijnen binnen het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie. Hieronder een overzicht met de keuzes van de scholen: 1e LEERLIJN
2e LEERLIJN
MUZIEK: 185 BEELDEND: 15 THEATER: 2 ERFGOED: 2 NOG GEEN KEUZE: 42
BEELDEND: 114 ERFGOED: 12 MUZIEK: 9 THEATER: 11 DANS: 4 NIEUWE MEDIA: 1 NOG GEEN KEUZE: 95
Leerlijnenlabs Amsterdamse PO-, VO-, SBO- en VSO-scholen kunnen in het kader van het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie deelnemen aan een LeerlijnenLab, indien een leerlijn ontwikkeld wordt in beeldend, theater, erfgoed of dans. Hiermee krijgen de basisscholen de mogelijkheid om samen met een culturele instelling of kunstenaar een leervraag te onderzoeken en te onderzoeken hoe ze kunnen samenwerken binnen de leerlijn. De financiële bijdrage die bij een LeerlijnenLab hoort geeft scholen de mogelijkheid om dit zelfstandig te doen.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
2
1. Scholen die deelnemen ontvangen een bijdrage van maximaal 2.500 euro, te besteden aan activiteiten. 2. Scholen hebben een extra mogelijkheid om een leervraag te exploreren en om erover uit te wisselen met andere scholen. 3. Scholen krijgen scholing via de MoccaAcademie (kosteloos een studiemiddag of studiedag) 4. Scholen krijgen extra begeleiding van een disciplinedeskundige.
Kijk voor alle up-to-date informatie op: www.basispakketamsterdam.nl/leerlijnenlabs Wilt u met uw school meedoen aan een LeerlijnenLab? Laat dit weten aan uw accountmanager!
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
In h ou del i j k p ro g ram m a Beoordelingsinstrument Kunstvakken AHK Onderzoek Kunstbeschouwing Hannie Kortland (docent didactiek Academie voor Beeldende Mocca gaat een onderzoek doen naar Vorming AHK) en Corina Lok (docent didactiek Opleiding Thekunstbeschouwing. In dit onderzoek staat ater Docent AHK) zijn op het moment bezig met een praktijkde vraag centraal: onderzoek naar toetsinstrumenten kunstvakken PO vanuit het “Wat is het belang van kunstkijken voor lectoraat van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Zij Keizersgracht kinderen, plek heeft het momen440 1016 welke GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 wilden in gesprek met een aantal vakdocenten uit de verschilteel in het cultuureducatie aanbod in EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl lende disciplines om te brainstormen over de vragen: Amsterdam en wat is er nodig om kunstkijken een plek te geven in het bestaande • Worden er nu ook beoordelingsinstrumenten gebruikt en door en nog te ontwikkelen cultuureducatie wie? vakleerkracht en/of leerkracht? aanbod voor het Amsterdamse basison• Worden deze beoordelingsinstrumenten formatief of summaderwijs?” tief gebruikt? • Is dit model werkbaar, welke hoofdrubrieken moeten er zeker Voor het onderzoek wordt naast deskrein? search, ook gesprekken gevoerd met de • Missen er aspecten en hoe gedetailleerd moet dit? Voor de Amsterdamse musea, experts en scholen. vakdocenten muziek en dans willen we vragen om hoofdtheHiervoor zullen de vakdocenten ook bema’s aan te dragen vooral voor de taartpunt kennis/vaardignaderd worden. Wilt u deelnemen aan het heden en techniek. onderzoek of heeft u vragen? Stuur een • Is het vakjargon een struikelblok in de praktijk bij de leere-mail naar Martijn Pool: mpool@moccakrachten mbt tot de kunstdiscipline (kortom begrijpen zij het amsterdam.nl vakjargon)? • Willen ze het uitproberen in middenbouw PO? Zo ja op welke Om de vakdocenten een nieuwe manier termijn? van kunstkijken te laten ervaren zijn ze uitgenodigd om met Mocca naar de Grote De brainstormsessie vond plaats op 26 november op het Kunstshow te gaan van Johan Idema in de kantoor van Mocca. Wilt u meer informatie over het beoordeStadsschouwburg. Hier werd zeer enthoulingsinstrument, stuur een e-mail naar Hannie Kortland: hannie. siast op gereageerd door de aanwezigen.
[email protected] Zondag 30 november ging Mocca met meer dan 20 vakdocenten naar de show!
M CCA
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
3
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
Moc c a Ac ad em i e MoccaAcademie De MoccaAcademie biedt iedereen die werkzaam is in cultuureducatie in Amsterdam de mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen. Er zijn programma’s en activiteiten voor docenten, cultuurcoördinatoren, vakdocenten en schoolmanagement, en ook voor medewerkers van culturele instellingen en kunsteKeizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 naars. EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
M CCA
Dit schooljaar organiseert de MoccaAcademie onder andere de volgende bijeenkomsten: • ICC-cursus • Cursus Fondsenwering • ICC Alumni • Netwerkbijeenkomsten Primair Onderwijs • Directeuren inspiratiebijeenkomsten • Cultuureducatie in Amsterdam 2015 • NIEUW: Schoolteamtrainingen Klik hier voor uitgebreidere informatie over de cursussen, over netwerk- en inspiratiebijeenkomsten en over schoolteamtrainingen.
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
4
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
P r e s e n t a t i e e n w o rk s h o p Y v o n n e B o k d a m Yvonne Bokdam is naast theatermaker, liedjesschrijver, dramalingen. Dit orkest houdt jaarlijks audities docent en actrice, dramadocent op de Pro Regeschool. De Pro en wordt begeleid door een dirigent Rege is een oecumenische basisschool in Amsterdam Nieuwvan de Muziekschool. Het oefenen vindt West, die de leerlingen goed en uitdagend onderwijs in een plaats onder schooltijd. veilige omgeving biedt. De school zet daarnaast echt in op en Ook voor de ouders is er een rol in het besteed extra aandacht aan kunst en cultuur. Op de website van Keizersgracht kunstEén a twee 440 en 1016cultuuronderwijs. GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 de school staat erover: keer per jaar zijn er workshops van EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl ouders die hun passie en talenten willen ‘Kunst en cultuur maken het leven rijker en versterken het delen met onze kinderen.’ emotionele leven. Ze brengen mensen bij elkaar en geven plezier en voldoening. Alle reden om daar extra in te investeren! Yvonne vertelde enthousiast over haar Bij ons op school leren de kinderen hun talenten te ontdekken werk op de school. Aan het eind van de op het gebied van muziek, dans, drama, tekenen en verhalen bijeenkomst liet ze door verschillende vertellen. drama oefeningen zien hoe ze te werk Onze leerkrachten hebben allemaal een bepaalde affiniteit gaat met de kinderen. De aanwezige met kunst en cultuur. Zij willen hun persoonlijke kwaliteiten vakdocenten genoten heel duidelijk, er inzetten voor de ambities van de school. In elke groep is er werd heel veel gelachen en iedereen ging aandacht voor muziek en/of drama. Ook betrekken wij externe geïnspireerd weer naar huis. partners, zoals de Muziekschool en SEP (Stichting Educatieve Projecten). De Krakeling, het Muziekatelier en BIK (BeroepsMeer weten over Yvonne of hulp nodig bij bijvoorbeeld de musical voor groep 8? kunstenaars in de klas) komen regelmatig in de school. Ook Kijk op haar website: is er een schoolorkest [link invoegen], voor en door de leer www.yvonnebokdam.nl
© Martijn Pool met zijn iPhone
M CCA
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
5
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
W or l d C af é S a m en w erk i n g Na de introductie en de presentatie van Yvonne zijn de vakdocenten in groepjes aan tafels in gesprek gegaan over samenwerking met de groepsleerkracht, ouders en externen voor de invulling van de leerlijn. Hieronder volgt een beeld van de gesprekken.
M CCA
E X P E RSamenwerking T I S E N E T W E R K C kunstvakdocent U L T U U R E D U C A T I E en groepsleerkracht
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
Hoe gaat de samenwerking nu? Op deze vraag werd heel divers geantwoord. Dit blijkt heel erg te verschillen per school. Van heel betrokken, tot totaal niet. Op scholen die thematisch werken is er meer samenwerking en overleg. Verder ligt hier ook een rol van ICC’er en directie om dit te stimuleren en belangrijk om samen te overleggen. Een overzicht van enkele opmerkingen van de vakdocenten op de vraag: • Sporadisch, over gedrag van kinderen. Niet over de inhoud van vak. • Leerkrachten zijn bij de les aanwezig en doen mee met de les • Na inventarisatie van de thema’s (alle vakken + activiteiten) is het gesprek mogelijk en ontstaat er verbinding tussen de vakken • Goed, leerkracht krijgt van mij opdrachten. Bijv. interviews afnemen met leerlingen. • Opdrachten nav thema (school werkt thematisch) • Over het algemeen heel goed • Overleg projecten vaak vakoverstijgend met de bouwcoördinatoren; grote lijn lessen voorstellen / overleg thema’s; na goedkeuring mail naar leerkrachten en dan aan de slag • Kan altijd beter -> samenwerking te veel incidenteel, wandelgangen, groepsleerkracht afhankelijk • Samenwerking gaat prima – initiatief ligt voor grootste deel bij vakdocent, leerkracht komt mee naar de les, maar is niet altijd gemotiveerd • Genoegen nemen met enthousiasme en simpelheid van de groepsleerkracht • Van tevoren les opzet toesturen. Wie, waar, waarom?
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
6
Wat is er nodig om de samenwerking te verbeteren? Vervolgens werd ook bovenstaande vervolgvraag gesteld. Naast zaken als wederzijds respect, extra tijd en geld kwamen zeer diverse antwoorden en ideeën naar boven uit het gesprek over deze vraag: • Toon jouw meerwaarde als vakdocent • Praat over mogelijkheden • Probeer structureel te overleggen • Zorg dat kunst en cultuur opgenomen worden in het jaarrooster • Betrokkenheid moet verhoogt worden bij groepsleerkracht • Geef als vakdocent informatie wat er inhoudelijk en wat werkvormen in de kunstlessen gebeurt, zodat ze zich betrokken voelen • Laat de leerkracht meer participeren door ze te laten observeren aan de hand van een observatie instrument • Samen met de groepsleerkracht meer openheid voor experimenteren met methode overstijgend werken • Loop als vakleerkracht langs de leerkrachten om te vragen waar ze mee bezig zijn • Communiceer belang van de les duidelijk aan de groepsleerkrachten • Betrek de leerkrachten bij de uit werking van de leerlijnen • Goede afspraken en overdracht • Stel niet teveel eisen, begin klein • Het belang van het samen opvoeden benadrukken binnen de school
>>
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
W or l d C af é S a m en w erk i n g Samenwerking kunstvakdocent en ouders
Welke rol kunnen ouders spelen in de invulling van de leerlijn? Waar ouders geen rol hebben in de gesprekken over de invulling van de leerlijn, zouden Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 ze in sommige gevallen wel een rol kunnen EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl spelen in de daadwerkelijke invulling: • Hun eigen talent inzetten door bijvoorbeeld te helpen bij decor bouwen, kostuums maken • Gebruik maken van expertise ouders • Ouders vragen om workshop te geven, informatieles • Uitnodigingen voor openingen van spe• Gespecialiseerde ouder mee laten denken over de kunstvakciale vieringen zoals Kinderboekenweek ken • Hand en span diensten laten doen • Oproep inbreng restmaterialen • Documentatie bij rapporten • Hulp/begeleiding bij lessen als praktische ondersteuning bij • Rapport ‘cijfers’ geven arbeidsintensieve lessen • Digitale vitrine op de site van de school • Begeleiding bij culturele uitjes, vormt ook de ouders en helpt • Verslag doen op facebook van school de school • Bij kerstdiner ouders muziek laten • Hulp bij doen van subsidie aanvragen maken Om dit te bereiken is het belangrijk om te achterhalen wat de • Presentatie per groep op podium, eind talenten van de ouders zijn. Hiervoor kan de oudercontactpervan de dag soon ingezet worden, of dit wordt meegenomen in de ouder • Workshop geven aan ouders gesprekken. • Algemene voorlichtingsavond – kunstvakken agenderen Hoe betrek je ouders bij jouw vak? • Ouderbegeleiding bij cultuuruitjes; waar Dit doen de vakdocenten op veel verschillende manieren. Hiermoeten ouders aan voldoen? Wat zijn onder een lijst van voorbeelden: de verwachtingen van ons? • Openbare lessen (na elk blok) voor de ouders • Groot project – gezamenlijke training • Ouderavonden; zijn zeer geschikt, met namen nieuwe ouders! • Schoolbrede projecten • Nieuwsbrief: tweewekelijkse verslagen • Ouder-kindles • Fotoverslagen in de gang: laten zien wat er gebeurt in de les • Crea circuit voor kinderen: ouders • Disco avonden voor ouders bedenken activiteiten • Tijdens openbare les kijkwijzer laten invullen • Presentatie bij informatie avond aan • Via exposities en presentaties als afsluiting het begin van schooljaar • Leerlingen leiden ouders rond langs resultaten van de kunst• Eindvoorstellingen + kerstpresentatie; vakken ouders komen kijken! • Workshops geven in de avonden in de cultuurmaanden met broers en zussen • Circusvoorstelling maken; dan komen >> ze kijken MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
M CCA
7
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
W or l d C af é S a m en w erk i n g Samenwerking met culturele instelling binnen leerlijn(enlab)? De invulling van de leerlijn wordt meestal niet volledig door de vakdocent en/of de groepsleerkrachten gedaan. Hiervoor wordt samengewerkt met culturele instellingen en kunstenaars uit de stad. Soms worden deze de school ingehaald, maar belangrijk Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 AmE X P E Ronderdeel T I S E N E T W E is R Kook C U Lhet T U Ubezoeken R E D U C A T I Evan culturele plekken
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl sterdam. In dit gesprek stonden de vragen centraal: Hoe werk je samen met externen om je leerlijn in te vullen? Waarom? En hoe kies je ze uit?
M CCA
Waarom werk je samen met externen? • Voor de meerwaarde en diepgang van de discipline • Vanwege het grensverleggende karakter • Frisse blik, out of the box • Stimulans voor de kinderen en jezelf • Inspiratie, andere benadering, expertise; voor leerlingen en leerkrachten • Omdat je specialisten nodig hebt • De professional aan het werk zien • Aanvulling van eigen aanbod. Dat wat je niet in huis hebt kun je inkopen • Het vult aan – voegt toe aan wat er al op de school gebeurt – voor kinderen en leerkrachten • Goede samenwerking is meer dan de som der delen • Samen weet je meer dan alleen • Naar instellingen toe gaan • Inspiratie voor leerkrachten
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
8
Hoe werk je samen met externen? • Deels op het aanbod en deels vooraf een gesprek om tot elkaar te komen. Maar soms is het toevallig en valt zo een project op zijn plek • De ICC’ers proberen de taalthema’s aan te laten sluiten op het aanbod) • Intensief vooraf contact; veel mail contact • Zelf ook meedoen in de les ter inspiratie • Door deel te nemen aan projecten van aanbieders • Gesprekken om de wensen op elkaar af te stemmen • Intensieve samenwerking met aanbieder om eigen deskundigheid uit te breiden; bv leren stopmotion filmpjes maken in EYE • Samenwerking op maat • Goede informatie naar beide partijen; duidelijke vraagstelling (bijv kruisbestuiving disciplines), doelen, wat hebben ze te bieden, weten met welke doelgroep ze te maken krijgen -> eerst op school komen kijken • Overdracht; regels van de school; bijzondere leerlingen • Het samendoen is prioriteit >>
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
W or l d C af é S a m en w erk i n g
Hoe kies je ze uit? • Wat er voorbij komt • We proberen steeds gericht te kiezen • We kiezen de disciplines die we niet in huis hebben • Mocca Aanbieders markt E X P E R• T I Suggesties S E N E T W E R K via C U Louders/de T U U R E D U C Abuurt TIE • Eigen ervaring • Website Mocca • Via via (vakdocenten) • Bekende instellingen
M CCA
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
9
Waar baseer je je keuze op? • Wat je mee wilt geven aan de kinderen • Wat praktisch haalbaar is • Prijs • Aanvulling en verdieping van het eigen Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955 programma op school
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl • Thema’s van het jaar • Dat wat zich aanbied aan projecten/ kunstenaars • Op de meerwaarde -> past/haakt aan bij methodes, leerlijnen, thema’s etc. • Klik – energie moet je ervan krijgen, dan werkt het ook met de kinderen • Passend binnen context (thema’s) • Wat is je beleid – wat past bij de school – leerlijnen ondersteunen
VERSLAG NETWERKBIJEENKOMST KUNSTVAKDOCENTEN
C ont a c t g eg ev en s Contactgegevens aanwezige vakdocenten De contactgegevens van de vakdocenten hebben wij niet in de online versie opgenomen in verband met privacy. Mocht een vakdocent de contactgegevens van de collega vakdocenten willen hebben, dan kunnen ze Martijn Pool mailen (
[email protected]) en die zal ze toesturen.
M CCA
Keizersgracht 440 1016 GD Amsterdam T 020 - 620 9567 F 020 - 523 0955
[email protected] | www.mocca-amsterdam.nl
EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
Aanwezig vanuit Mocca:
Peggy Brandon (directeur Mocca) Martijn Pool (accountmanager cultuur en coördinator MoccaAcademie) Ben Hekkema (coördinator MoccaAcademie) Clare McGrath (accountmanager PO)
CCA
Baarsjesweg 224 1058 AA Amsterdam T 020 - 620 9567 |
[email protected] www.mocca-amsterdam.nl | www.mocca-academie.nl
MATCH ONDERWIJS CULTUUR AMSTERDAM
ENETWERK CULTUUREDUCATIE
10