Verslag Klankbordbijeenkomst Leefbaarheid Haaften 3 februari 2011

Verslag Klankbordbijeenkomst Leefbaarheid Haaften 3 februari 2011

Aanwezig: Vanuit gemeente Neerijnen: Marcel Dijks, Bjorna Peeters, Gerard de Kruiff, Johan de Gooijer, Michel Brouwer, Peter van Veluw, Eric van Dijk, Wim Vulto. Vanuit Zorgcentrum De Wittenberg: Cor van de Craats Vanuit Plattelandsjongeren Gelderland: Martijn Roumen Vanuit Stichting Welzijn Ouderen Neerijnen: Albert van Schaik Vanuit Woningstichting De Goede Woning Neerijnen: Gerard van den Anker Vanuit VKK Gelderland: Josien Hissink (voorzitter & verslaglegging)

Agenda: 1. Kennismaken en introductie project Leefbaarheid Haaften 2. Bespreken onderwerpen leefbaarheid Haaften: wat leeft er in Haaften en welke onderwerpen zijn kansrijk voor uitvoering? 3. De rol van professionals bij dorpsontwikkeling; struikelblokken en succesfactoren 4. Samenvatting en afsluiting

1. Kennismaking Iedereen vertelt bij het voortellen kort waar hij of zij aan denkt bij Haaften:  Peter van Veluw (Beleidsmedewerker samenlevingszaken, onderwijs, CJG, WMO). Haaften: twee scholen als sociale factor in het dorp. Meer verbinding naar andere onderdelen van de samenleving is een kans. Alle partijen hebben daar baat bij.  Marcel Dijks (Beleidsmedewerker samenlevingszaken, WMO, Burgerparticipatie, ouderenbeleid). Haaften: MFC is bindende factor voor de kern. De Wittenberg is belangrijk voor ouderen. Helaas speelt ook jongerenoverlast in het dorp als probleem.  Gerard de Kruiff (Teammanager samenlevingszaken. Interactief werken: jeugd, jongeren, samenleving. Communicatie is het belangrijkste en moeilijkste aspect om goed te doen. College wil interactief werken, met bijvoorbeeld dorpspanels in gesprek raken over wat er in het dorp leeft.). Haaften: vrijwilligerssteunpunt oprichten in samenwerking met SWON.  Albert van Schaik (directeur SWON sinds 1 november 2010). Haaften: ouderen doen veel vrijwilligerswerk, dus een doelgroep met potentieel voor leefbaarheid en participatie. Nieuw project in het dorp is het ontwikkelen van een steunpunt vrijwilligerswerk en een steunpunt mantelzorg in Haaften. Voorzieningen zoals de Rabobank zijn in Haaften verdwenen uit de kern. Combinaties maken van accommodaties en voorzieningen biedt wellicht mogelijkheden voor Haaften.  Bjorna Peeters (Beleidsmedewerker ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. Werkt aan woningbehoefteonderzoek). Haaften: wat zijn de woonwensen? Qua ruimtelijke ordeing zijn we bezig met een Centrumplan waar ook MFC bij hoort. Dit wordt in het bestemmingsplan vastgesteld, buiten alle ontwikkelingen om. Ook werken we aan de structuurvisie voor de gehele gemeente.

1















Michel Brouwer (Beleidsmedewerker welzijn, subsidies, sportaccommodaties en jeugd; tezamen leefbaarheid). Haaften: veel potentie in het dorp, onder andere in MFC. Probleem op gebied van leefbaarheid is jaarwisseling en het trage proces om zaken te realiseren. In het dorp zijn altijd voor- en tegenstanders wat het belemmerd om één gedragen plan te maken. Gerard van den Anker (Directeur DGWN). Haaften: Voorzieningen staan onder druk. Veel voorzieningen zijn verdwenen. Vestigen in Haaften voor starters is daardoor niet aantrekkelijk. De verenigingen en de school zijn wel belangrijke vestigingsfactoren. Johan de Gooijer (Cultuurtechniek, groen onderhoud en begraafplaats). Haaften: Centrum ’t Kempke en fraaie bomenlanen. ’t Kempke is achteruit gegaan want er is 17 jaar weinig aan gedaan. Een zorg is het verdwijnen van trapveldjes in het dorp. Eric van Dijk (wijkbeheerder Neerijnen-West. Ogen en oren van de gemeente in het dorp). Haaften: weinig problemen, vroeger was er bijvoorbeeld drugsoverlast maar daar hoor je momenteel niets over. Wim Vulto (VROM, APV en opsporingsambtenaar). Haaften is een dorp waar mensen kunnen wonen en werken. Aan het aspect ‘werk’ zou meer aandacht geschonken kunnen worden. Er zijn ook verschillende soorten woningen wat zorgt voor een gemêleerde bevolkingssamenstelling. Het is lastig voor de gemeente om te luisteren en te reageren op alle wensen uit de tien dorpen. De gemeente moet een helder standpunt innemen en kaders stellen. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om in iedere kern een MFC en diverse sportaccommodaties te huisvesten. In Haaften zou er wel initiatief door inwoners genomen kunnen worden om het dorp meer leefbaar te maken. Martijn Roumen (werkzaam bij PJG). Haaften: kijken wat er mogelijk is, in overleg met Mozaïek Welzijn en stichting Jewelz. De dienstbaarheid van de gemeente is een belangrijk punt waar de gemeente een stelling in moet nemen zodat er duidelijk is wat er van het dorp verwacht moet worden en wat de gemeente kan bieden. Cor van de Craats (Directeur zorgcentrum De Wittenberg). Haaften: vergrijzing is goed voor de Wittenberg. De openheid en bereikbaarheid van Haaften is kenmerkend voor het dorp. De Wittenberg is een gebouw waar mensen makkelijk in en uit lopen. ’s Avonds is het onveilig; er komen vreemden (Oost-Europeanen) in het pand om naar hun ‘opa’ of ‘oma’ te vragen die ze niet hebben in de Wittenberg. De Wittenberg wordt pas bekend bij mensen als ze er zelf heen moeten. Het zou voor de Wittenberg goed zijn om een intensievere band te hebben met het dorp en met maatschappelijk betrokken organisaties. De Wittenberg communiceert 5-10 maal per jaar in plaatselijke kranten. De protestants-christelijke identiteit van de Wittenberg kan een belemmering zijn in het contact met inwoners van Haaften. Toch staat de wittenberg nadrukkelijk open alle mensen, ongeacht geloofsovertuiging.

2

Introductie project Leefbaarheid Haaften Josien Hissink licht het project in Haaften toe aan de hand van een powerpointpresentatie. Hieronder enkele slides met toelichting. De VKK is een overkoepelende organisatie voor dorpsbelangenorganisaties (stichting/vereniging voor het algemeen belang). In Gelderland zijn ongeveer 270 kleine kernen (tot 6000 inwoners) en in 200 kernen is bekend dat er een dorpsbelangenorganisatie is. 131 zijn lid bij de VKK, dus we weerspiegelen een aardig deel van Gelderland. Leden benaderen VKK met problemen/vragen. VKK stimuleert informatie-uitwisseling, bijvoorbeeld over duurzaamheid, starterswoningen, dorpsinrichting etc.

Leefbaarheid is een breed begrip, wij benoemen daarbinnen vier aspecten: - Sociaal-culturele zaken: tradities, feesten, identiteit, cultuur - Sociaal- economische eigenschappen: werkgelegenheid, leven in de brouwerij, verkeersstroom, sponsoring van evenementen door bedrijven; bedrijvigheid heeft ook een sociale component. Een troefmarkt is bijvoorbeeld ook een ontmoetingsplek. - Ruimtelijk gebied: natuurbouw, wandelpaden, verkeersveiligheid, infrastructuur, woningbouw - Politiek-bestuurlijke aspecten: hoe gaat het dorp om met de gemeente, maatschappelijke organisatis. Maar ook intern in het dorp: wat gebeurt er en wat wordt er afgesproken. Ook weten van elkaar waar je je mee bezig houdt; wat is het domein. Door dit af te spreken voorkom je conflicten en dat processen vastlopen. Met het project RIEH werken we aan twaalf leefbare dorpen, verdeeld over vier gemeenten. We kijken wat er speelt in dorpen waar nog geen dbo is of waar deze nog niet goed functioneert. Ook het contact met de gemeente en maatschappelijke organisaties hoort daarbij. (kleine kernenbeleid) Een ander belangrijk aspect is het betrekken van jongeren bij een dorpsbelangenorganisatie door ze zelf te laten werken aan een project. Werken vanuit kansen in plaats van problemen. 3

Elementen van het project: 1. Zelfwerkzame inwoners die de schouders eronder zetten en zich verantwoordelijk voelen voor hun eigen leefomgeving (een traject op zich) 2. Zelfverzekerde en bewuste jongeren 3. Betrokken gemeente en betrokken maatschappelijke organisaties Elkaar kennen en ontdekken waar samengewerkt kan worden is essentieel voor de verbinding. Het project beslaat een aantal stappen per element. Op de slide zijn ze goed terug te lezen, daarom die wat groter weergegeven. Blauw lijntje om de dorpsagenda: gemeente en sociale organisaties zijn erbij betrokken. Groen lijntje om jongeren betrekken bij leefbaarheidsprojecten: inwoners zijn hier ook bij betrokken.

4

Thema’s Haaften: Het doel van deze klankbordbijeenkomst is om de thema’s te bepalen die tijdens de bewonersavond/brainstormavond voor Haaften gehanteerd worden. Uit de interviews en SWOTanalyse zijn veel onderwerpen genoemd, maar lenen die zich wel voor een dorpsagenda waarbij inwoners de gewenste ontwikkelingen op papier zetten? Een voorbeeld: de containeroverslaghaven is belangrijk voor het dorp, maar in hoeverre kunnen inwoners hier invloed op hebben? Als het als thema op de bewonersavond wordt gepresenteerd, komen er ongetwijfeld veel ideeën uit het dorp. Als vervolgens blijkt dat er niets met die ideeën gedaan kan worden, zorgt dat voor wantrouwen, demotivatie, frustratie. Het gevoel ‘er wordt toch niet geluisterd’ moet worden voorkomen. Dat doen we door alleen te vragen naar ideeën voor thema’s waarbij dat mogelijk is. Die thema’s bepalen we samen. De onderwerpen die wel belangrijk zijn voor het dorp, maar die niet beïnvloed kunnen worden door het dorp, moeten in de inleiding worden besproken: waarom niet ter discussie? Wat zijn de plannen? Wat is de planning? Waar vinden mensen informatie? Enzovoorts.  Opmerking: voor het maken van de structuurvisie wordt per dorp een avond gehouden. Het moet duidelijk zijn welke onderwerpen op welke avond worden behandeld; overlap is niet wenselijk want dat zorgt voor onduidelijkheid. Het voorstel is daarom: Ruimtelijke onderwerpen bespreken op avond over structuurvisie, Sociale onderwerpen bespreken op avond over leefbaarheid.

5

De onderwerpen uit de interviews:

                  

               

Containeroverslaghaven Weinig nieuws, wel verontrustend onderwerp Grote zorg, past niet bij klein dorp. Industrieterrein past ook niet Visie op imago/karakteristiek dorp en omgeving van gemeente is niet helder. Wat is visie gemeente? Wat is identiteit Haaften? Containerhaven is bedreiging Gemeente Als inwoner, initiatiefnemer of actieveling bij een vereniging krijg je het gevoel niet gehoord en niet gesteund te worden Gemeente uitgestrekt, gemeenteraad ver weg. Haaften mist volksvertegenwoordiging in adviesraden/gemeenteraad. Weinig vertrouwen Visie gemeente onduidelijk: wat wordt gestimuleerd in dorpen en omgeving? Wat is identiteit Haaften? Communicatie verbeteren staat centraal Jeugd en jongeren Veel jeugd op straat, Meer controle nodig, Geen jeugdwerker Rol sportverenigingen groot! Veel jeugdleiders bij voetbal Wat wil de jeugd? Willen ze zelf iets organiseren? Eigen honk? Veel jeugdclubs van de kerk, toegankelijk voor alle kinderen uit het dorp. Kindervakantiespeelweek wordt door alle kinderen goed bezocht. Idee: terugkomdag in dorpshuis. Speeltuin moet blijven/verbeteren Sport Veel verenigingen Beachvolleybal, volleybal, voetbal zorgt voor ontmoeting. Sporthal nu zeer slechte staat en niet representatief. Tenniskantine altijd dicht: geen gezellige nazit met hapje/drankje mogelijk na sporten Ook de ongeorganiseerde sport/recreatie zou gestimuleerd kunnen worden: wandelen en buiten spelen bijvoorbeeld. Multifunctioneel Centrum (MFC) Hot item! Nieuw gebouw is urgent! Oude dorpshuis veroorzaakt geluidsoverlast Commotie rondom de locatie. Het nieuwe MFC is gepland tegenover een paprikakwekerij. I.v.m. vrachtwagens en geluidsoverlast (WKK) misschien niet de meest geschikte locatie. Aandachtspunt: Is het wel veilig bereikbaar voor schoolkinderen of worden die dan allemaal met de auto gebracht? Niet alle inwoners krijgen de nieuwsbrief. Geen nieuwsbrieven, geen ontwikkelingen? Inwoners zijn murw vanwege het langdurige proces. Positief: MFC = bindmiddel! Negatief: Geen extra ruimte sportzaal! School Geen vergrijzing, aantal kinderen stabiel Samenwerking tussen scholen wordt met nieuwe MFC gestimuleerd Weinig hulp van ouders bij onderhoud aan het gebouw Schoolgebouw Willem Alexanderschool is in slechte conditie Omgeving van Haaften Prachtige omgeving: kansen. De dijk is karakteristiek voor Haaften. Idee: pontje Zaltbommel / Brakel: rondje 25 km fietsen. Wens: mee struinroutes Prachtige omgeving: kansen. De dijk is karakteristiek voor Haaften, hier gaat iedereen wel heen. Toeristisch/recreatie: Geen bezienswaardigheden. Geen horeca aan de Waal, wel particuliere theetuin. Geen recreatieve/toeristische aantrekkingskracht. 6

          

      

             

Sociale samenhang Geen aansturing/aanspreekpunt vanuit het dorp namens inwoners/verenigingen/ondernemers. Eenheid dorp zou verbeteren als er DBO zou zijn. Er zijn verschillende groepen in Haaften. Geen ‘wij zijn Haaften’ gevoel Kerkelijke en niet-kerkelijke gemeenschap gaan nu goed samen. Men respecteert in het dorp de zondagsrust Haaftenaren zullen niet snel spontaan bedanken of zeggen niet snel dat ze iets goed vinden! Initiatiefnemers en vrijwilligers moeilijk te vinden. Actieve 40’ers ontbreken/zitten liever thuis op de bank Negatieve houding van Haaftenaren Trapveldjes en speelplekken Speeltuin moet blijven/verbeteren Groene gebieden dorpskern behouden speelruimte kinderen! Trapveldjes behouden voor jeugd en als verzamelplaats. Kempke en speeltuin zijn goed voor jeugd in het dorp. Speeltuincommissie moet geld inzamelen, maar waarom, speeltuin onderhoud is toch een gemeentetaak? Commissie zou leuke activiteiten voor kinderen kunnen organiseren ipv langs de deuren hoeven te leuren! Activiteiten Dorpsfeest juni, jaarmarkt brengt veel mensen op de been Diverse verenigingen, geen algemene jeugdvereniging (Jewelz is misschien nog niet bekend in het hele dorp, red.) Wens voor meer feesten, bijv in okt/nov Initiatiefnemers moeilijk te vinden Leuk idee om algemene activiteitenmiddagen en –avonden te organiseren voor alle mensen. Mensen met aanzien en groot persoonlijk netwerk moeten betrokken worden in het organisatie van evenementen! Communicatie vanuit het dorp is er weinig (geen website bvb). Verenigingen kunnen onderling en tussen dorpen beter communiceren en agenda’s afstemmen. Geen feesten tegelijk, elkaars activiteiten promoten Voorzieningen Primaire voorzieningen aanwezig Openbaar vervoer redelijk Ontmoetingsplekken: C1000, kempke, school, winkels, snackbar. Verspreide winkels, geen centrum Rabobank verdwenen: grote impact op ouderen. Steden dichtbij en goed bereikbaar Postkantoor is nu in winkel ondergebracht Sinds kort is er een bibliotheek in kinderdagverblijf KrisKras. Door vrijwilligers gerund Ruimtelijke inrichting Haaften Schoolterreinen en trapveldje worden volgebouwd: geen coördinatie vanuit dorp op plannen! Nadelen Kempke: Hondenpoep, overlast vandalisme en drugs: onveilig gevoel. Betere verlichting nodig. Idee: kiosk Wonen: Inbreiding bebouwing. Weinig huurwoningen, lange wachtlijst. Er ook meer speelruimtes en recreatiemogelijkheden nodig. Weinig stoepen om over te wandelen met bvb kinderwagen Natuurgebied prachtig, maar zijn daar plannen voor slib-opslag? Wonen: Inbreiding bebouwing. Weinig huurwoningen, lange wachtlijst. Door meer huizen in Haaften te bouwen en de scholen samen te voegen zijn er ook meer speelruimtes en recreatiemogelijkheden nodig.

7

Het vormen van thema’s uit alle onderwerpen In twee groepen wordt er gebrainstormd over de onderwerpen en hoe deze zijn samen te voegen in thema’s voor de brainstormavond voor Haaften. Groep 1: 1. Ontmoeting Jong en oud  MFC  Sport  Sociale samenhang  Voorzieningen  School 2. Invulling openbare ruimte  Jeugd en jongeren  Trapveldjes en speelplekken (inwoners zijn bang dat die in het centrumplan niet meer voorkomen)  Omgeving Haaften  Ruimtelijke inrichting Haaften 3. Communicatie; gemeente – bewoners, organisaties – bewoners, bewoners – bewoners.  Gemeente  Activiteiten 4. Stimuleren vrijwilligers Kansarme onderwerpen: containeroverslaghaven Groep 2: 1. Verbinding (tussen alle partijen en over locaties in het dorp. Dat zorgt voor sociale samenhang)  Gemeente  Voorzieningen  School  MFC  Jeugd/Jongeren  Sport  Trapveldjes/speelplekken  Sociale samenhang 2. Communicatie 3. Activiteiten/voorzieningen  Activiteiten 4. Veiligheid Kansarme onderwerpen: Omgeving van Haaften, Ruimtelijke inrichting Haaften, Containeroverslaghaven  deze onderwerpen komen ter sprake op de avond over de structuurvisie.

8

Thema’s voor de bewonersavond van Haaften: de ideeën van de twee groepen samengevoegd. De bewonersavond gaat niet over onderwerpen die ruimtelijke consequenties hebben omdat die heel sterk met elkaar samenhangen. In de inleiding wel de toezegging doen dat de trapveldjes wel degelijk bij het centrumplan worden behandeld. Deze en andere onderwerpen worden op de avond over de structuurvisie besproken. De bewonersavond gaat over sociale thema’s: communicatie, activeren en ontmoeting: 1. Communicatie als verbindingsmiddel o Website voor dorp(en) o Betrouwbaarheid en voorwaarden voor een platform o Uitwisseling informatie over evenementen o Rol van de gemeente o Kerncontactpersoon van de gemeente / dorpsmakelaar (is hier mogelijkheid voor, wat zijn de gemeentelijke randvoorwaarden?) 2. Activeren van inwoners o Vrijwilligers ondersteunen o Activiteiten/voorzieningen 3. Ontmoeting o Ontmoeting tussen jong en oud stimuleren o Sociale samenhang Centrale vraag: hoe gaan inwoners van Haaften om met het beroep dat in de toekomst op hen zal worden gedaan? Zelfwerkzaamheid, eigen verantwoordelijkheid, participatie.

Vragen aan professionals:  Welke rol kunt u spelen? Welke ondersteuning kan ik vanuit mijn organisatie aan werkgroepen van inwoners bieden bij het uitwerken van de ideeën van de bewonersavond?? - Facilitaire hulp  vergaderruimte, kopiëren, beamer, materiaal - Advies  wat zijn werkbare oplossingen, waar is ervaring mee? - Procesbegeleiding  ondersteunen van werkgroepen met maken van plan van aanpak bijvoorbeeld - Uitvoering  bijvoorbeeld: jongeren mogen voetballen op het grasveld van de Wittenberg. - Financieel  subsidies, fondsen, slimme combinaties  Welke professionals moeten bij dit project betrokken worden? - Meedenken over thema’s - Luisteren tijdens bewonersavond - Ondersteunen bij uitwerken van ideeën

9