VERSLAG INFORMATIEAVOND NOODOPVANG VLUCHTELINGEN GRONINGEN Datum: Plaats: Tijd:
21 september 2015 Martiniplaza 19.30 – 21.10 uur
Aanwezig: Peter den Oudsten (voorzitter, burgemeester), de heer R. van der Schaaf (wethouder, PvdA), Henk Wolthof (unitmanager COA regio Noord), Ron Schaftenaar (politiechef basisteam Zuid), Ton Schroor (wijkwethouder, D66), Wim Niessen (GGD-arts) en naar schatting ongeveer 500 belangstellenden
1. Opening en inleiding (burgemeester Peter den Oudsten) De burgemeester heet iedereen hartelijk welkom en is blij met de grote opkomst. Het is goed de bijzonderheden van het collegebesluit door te nemen en zoveel mogelijk vragen te beantwoorden. De vluchtelingenkwestie speelt in heel Europa. De gemeenteraad heeft een jaar geleden bij motie als standpunt ingenomen dat Groningen een barmhartige stad is waar opvang voor vluchtelingen een plek krijgt. Veel Groningers vinden dat ook, maar niet allemaal. Het is voorstelbaar dat mensen kritischer en scherper reageren wanneer activiteiten van het COA vlak in de buurt starten. De burgemeester benadrukt dat iedereen vrij is om te spreken, ook als het kritische geluiden zijn. Het college moet met alle geluiden rekening houden. Inspraak is achterwege gebleven vanwege de tijdsdruk door de hoge nood en omdat het college dit een goede locatie voor noodopvang acht. In de foyer staan na afloop stands van organisaties waar mensen zich aan kunnen melden om wat te doen, zoals Humanitas, het Rode Kruis en Groningen verwelkomt vluchtelingen. 2. Toelichting keuze locatie Van Swietenlaan 23 (wethouder Roeland van der Schaaf) Wethouder Roeland van der Schaaf is al lange tijd met het COA in gesprek om als stad een bijdrage te leveren aan de grote internationale problematiek. De gesprekken over azc-locaties lopen al langer en zijn nog niet afgerond. Het COA deed daarnaast het verzoek tot noodopvang, waar andere steden al in groten getale gehoor aan hebben gegeven. Het college is hiertoe in principe bereid, mits het goed past op locatie. Het pand aan de Van Swietenlaan 23 ligt in de linkerbovenhoek van de rotonde aan de westkant van het Martiniziekenhuis. De eigenaar heeft het bij het COA aangeboden. De gemeente heeft goed gekeken of de locatie geschikt is en stelde vooraf belangrijke randvoorwaarden voor noodopvang, waaronder dat aantallen tussen de 400-600 vluchtelingen inpasbaar lijken in de stad. De huisvesting voor noodopvang past op een goede manier in dit voormalige kantoorgebouw. Een voordeel is dat het per direct beschikbaar is en op korte termijn geschikt te maken. Bestemmingsplantechnisch was noodopvang niet direct mogelijk, daarom koos het college voor een tijdelijke omgevingsvergunning om een ontheffing mogelijk te maken. Het college is van mening dat noodopvang van 550 vluchtelingen in deze omgeving kan wat betreft voorzieningen, leefbaarheid en veiligheid. De gemeente gaf aan mee te willen werken. Naast noodopvang werkt Groningen ook hard aan het vinden van geschikte locaties voor meer permanente ’azc’s en voor huisvesting van statushouders om doorstroom te bevorderen, waarbij spreiding van locaties over de stad een hard uitgangspunt is. In de foyer hangen meerdere kaarten van de locatie, die ook online beschikbaar komen. 3. Toelichting aard opvang (unitmanager COA regio Noord Henk Wolthof) Henk Wolthof is verantwoordelijk voor opvang van asielzoekers in de drie noordelijke provincies. Het gaat om 10.000 mensen, van wie ruim 5.000 in Groningen. Het COA deed een brede oproep aan de gemeente om naast de zoektocht naar azc's mee te werken aan het realiseren van noodopvang. Het aangeboden gebouw aan de Van Swietenlaan is zeer geschikt. De opvanglocaties in evenementenhallen met compartimenten in Assen en Zwolle zijn noodoplossingen van mindere kwaliteit. Het kantoorpand biedt veel meer mogelijkheden voor privacy. De vluchtelingenproblematiek wordt breed uitgemeten in de media. De meeste vluchtelingen komen momenteel uit Syrië en Eritrea. Het gaat om echte vluchtelingen die huis en haard achterlaten voor erbarmelijke tochten met grote risico's in gammele bootjes of containers. Door de grote risico's reizen mannen vaak alleen vooruit. Syriërs vluchten voor Assad of IS. In Emmen werd de vraag gesteld of het COA kan garanderen dat er geen IS-strijders tussen de vluchtelingen zitten. Garanderen is nooit mogelijk, maar het COA acht de kans klein. Wanneer je kwaad in de zin hebt, is het onverstandig asiel aan te vragen met een forse screening door marechaussee, vreemdelingenpolitie en IND. Er zijn geen feiten bekend van de geruchten over meereizende IS-strijders. De instroom per week steeg de afgelopen weken van 1800 naar Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
1
3100 vorige week en 3885 mensen deze week. Noodopvang is hard nodig en de veiligheidsregio's is ook gevraagd om tijdelijk extra noodvoorzieningen te organiseren om iedereen een bed te kunnen bieden. Henk Wolthof wil alle mogelijke vragen eerlijk beantwoorden en begrijpt emoties, ook angst voor het onbekende. De noodopvang is een wachtkamer na de eerste screening (ook medisch) in Ter Apel in afwachting van de vervolgprocedure bij de IND. Het verblijf zal eerder weken dan maanden duren, afhankelijk van de doorstroming. 4. Vragen vanuit de zaal Mijn dochter zit op school 100-150m van de noodopvang. Een garantie dat er geen strijders meekomen is niet mogelijk, maar er is maar één gek nodig om het mis te laten gaan. Wat gebeurt er aan de veiligheid van de school? Henk Wolthof (COA) kan nooit garanties geven, maar het COA doet er alles aan door personeel specifiek te trainen op het herkennen van signalen van verkeerd gedrag en het inschakelen van de bijbehorende politiedienst. Er is nog geen enkel signaal geweest over mogelijk terrorisme. Uitsluiten is niet mogelijk, wel het doen van 100% inzet met personeelsleden en beveiligers om te voorkomen dat er gedoe ontstaat. Ron Schaftenaar (politie) trekt gezamenlijk op met het COA en met bewoners. Signalen uit de wijk zijn belangrijk om af te geven en dat kan op verschillende manieren: bij het COA, bij de politie wanneer het niet dringend is op 0900-8844, bij de wijkagent via www.politie.nl en via 112 bij dringende zaken. De wijkagent zal de komende tijd volop aanwezig zijn. 112 is niet meer alleen voor levensbedreigende situaties, maar wanneer de politie dringend nodig is. De politie is over het algemeen binnen een kwartier ter plaatse. Betekent noodopvang dat het na anderhalf jaar voorbij is of wordt het wellicht een permanente azc? Roeland van der Schaaf (wethouder) antwoordt dat het contract aangegaan wordt voor een jaar met de mogelijkheid een halfjaar te verlengen. De vraag of het permanente opvang wordt is nu niet definitief te beantwoorden en zal afhangen van de internationale ontwikkeling en toestroom over een jaar. Er zal dan een nieuwe afweging gemaakt moeten worden door het COA, de eigenaar en de gemeente. De tijdelijke omgevingsvergunning kent een standaard maximumtermijn van vijf jaar en sorteert niet voor op verlenging. De burgemeester begrijpt de ongerustheid. Het is zaak te accepteren dat het college het nog niet weet. Dat betekent inderdaad dat het risico bestaat dat de noodopvang langer openblijft, maar het college stuurt daar niet op. Veel mannen reizen alleen, gezinnen zullen volgen. Waar blijft die toevloed? Roeland van der Schaaf (wethouder) begrijpt de bezorgdheid. Het gaat om een noodopvang voor 550 mensen. Het enige wat nu bekend is, is dat het een contract voor een jaar betreft met de mogelijkheid een halfjaar te verlengen. Mocht verlenging daarna nodig zijn, dan volgt een nieuw besluit na een evaluatie hoe het gegaan is en dan zal de buurt weer betrokken worden. Hoe worden de vluchtelingen verzorgd wat betreft kleding, douchen en levensmiddelen? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat de bewoners verstrekkingen in natura krijgen zoals eten en drinken. 125 medewerkers zijn tot 22.00 uur aanwezig, waarna de beveiliging het overneemt. Vluchtelingenwerk en GGD zijn ook actief. Mensen krijgen geen geld, maar goederen. Ook krijgen ze voorlichting om hen voor te bereiden op de procedure. Er is extra behoefte aan warme kleding en schoenen. Het Rode Kruis wil een Welkomstwinkel inrichten waar mensen goederen in kunnen brengen. Iedereen is welkom om te komen kijken of een rondleiding te krijgen, waarschijnlijk kan dat ook al voordat de bewoning start. Vrijwilligers die iets willen doen in de begeleiding zijn daarnaast van harte welkom. Ik ben in de 80 en loop met mijn hond rond het ziekenhuis. De aankondiging van 550 daar neerzetten geeft al een bedreigd gevoel, laat staan dat ze echt aanwezig zijn. De burgemeester vindt het vervelend dat meneer zich nu al onveilig voelt en spreekt af dat de wijkagent na afloop contact zoekt met meneer. Worden scholen, winkels en andere locaties waar asielzoekers kunnen komen voorbereid en gecoacht, zodat zij een goede reactie kunnen geven en er geen reacties achteraf van politie of COA nodig zijn? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat de bewoners voorlichting krijgen om kennis over de Nederlandse samenleving te verwerven. Het COA trekt ook de wijken in naar scholen en instellingen. Er komt een
Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
2
klankbordgroep met buurtbewoners en ondernemer om snel te kunnen handelen als het misgaat, erop te sturen dat het goed gaat en om voor te lichten over gebruiken van bewoners en eventuele misverstanden. De burgemeester zegt toe op korte termijn goede afspraken met scholen te maken. Ik heb gehoord dat met de eigenaar een contract voor vijf jaar is afgesloten, dat is niet heel tijdelijk. De brief, persconferentie en informatieavond volgden elkaar snel op. De vergunning is er doorheen gejast, terwijl een naburig pand aan de Semmelweisstraat 4 al anderhalf jaar in procedure zit. Roeland van der Schaaf (wethouder) spreekt tegen dat er een contract voor vijf jaar zou zijn. Zowel het contract tussen COA en de eigenaar als de beheersovereenkomst tussen COA en gemeente hebben een looptijd van een jaar met mogelijke verlenging van een halfjaar. Het is wel waar dat vergunningtrajecten lang kunnen duren en soms tot frustraties leiden. De tijdelijke ontheffing is een vorm die vaker in de stad wordt toegepast, bijvoorbeeld bij tijdelijke studentenhuisvesting op het Zerniketerrein. Ook tegen deze omgevingsvergunning is het gewoon mogelijk bezwaar in te dienen. De reden gebruik te maken van een tijdelijke ontheffing is dat de nood hoog is om nu ruimte te maken. Bezwaar maken tegen de vergunning is pas mogelijk na publicatie en bekrachtiging. Waar is deze vergunning bekrachtigd? En hoe zit het met de plannen voor Van Swietenlaan 23-4 voor appartementen en een winkelcentrum, ingediend op 26 juli e gepubliceerd op 19 augustus? Roeland van der Schaaf (wethouder) antwoordt dat de omgevingsvergunning voor noodopvang nog niet verleend is. Er moet ook aan een aantal toetsen worden voldaan. Op korte termijn gaat dit gebeuren en na publicatie is bezwaar mogelijk. De stand van zaken van de plannen voor appartementen en winkels is dat de gemeente daar geen enkel standpunt over ingenomen heeft. Het zou leiden tot een enorme wijziging van het bestemmingsplan. De plannen staan los van elkaar. Wat is de bevolkingsopbouw van de groep asielzoekers? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat de locatie zich bij uitstek leent voor opvang van gezinnen. De evenementenhallen met compartimenten worden gebruikt voor alleenstaande mannen, maar er komen steeds meer gezinnen binnen en daarom is de optie van dit gebouw juist zo goed. Er is geen garantie af te geven dat er alleen maar gezinnen komen, dat hangt af van de instroom per moment. De bedoeling is wel gezinnen op te vangen en die zullen voornamelijk uit Syrië komen. Waarom is de Piccardthof niet op de hoogte gesteld? Ik woon op 500m van de opvanglocatie. Kan Ter Borch ook meegenomen worden in de communicatie? De burgemeester vindt het onhandig dat vandaag pas een brief naar Piccardthof verstuurd is. Hij zegt toe Piccardthof en Ter Borch mee te nemen in de informatievoorziening. In Syrië bestaan andere verhoudingen tussen mannen en vrouwen. Ik ben als vrouw tweemaal lastiggevallen bij een AZC door onbekenden. Het aspect van de mannencultuur moet in de gaten worden gehouden. De burgemeester vindt dat ook. Bij dergelijke incidenten is het goed de wijkagent en het COA te informeren. Henk Wolthof (COA) herkent niet dat het veelvuldig gebeurt, maar incidenten zijn mogelijk. Signalen en vragen worden zeer serieus genomen en incidenten leiden tot maatregelen. Welke taal kan gesproken worden met de vluchtelingen? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat Syriërs zich veelal in het Engels verstaanbaar kunnen maken. Hebben de vluchtelingen allemaal een trauma? Henk Wolthof (COA) is blij dat vluchtelingen niet allemaal getraumatiseerd zijn. Het komt wel voor en er is deskundig personeel en de mogelijkheid naar specialisten door te verwijzen. Vaak uit het zich pas na jaren. De meeste Syriërs willen in Duitsland blijven. Kozen deze vluchtelingen doelbewust voor Nederland? Henk Wolthof (COA) legt uit dat vluchtelingen Nederland op verschillende manieren bereiken. Via Duitsland of België, maar soms ook bewust Duitsland ontwijkend. Soms stopt de container in Nederland en weten vluchtelingen niet waar ze zijn. 95% van de vluchtelingen blijft in de regio, 5% komt naar het westen waarvan een fractie naar Duitsland en Nederland.
Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
3
Wordt de islamitische gemeenschap in Groningen betrokken bij de opvang? Het COA zal zeker contact zoeken met de islamitische beweging in Groningen om te bespreken hoe partijen elkaar kunnen ondersteunen en druk weg kunnen nemen. Het is begrijpelijk dat er veel spanning is en dat er veel onbekend is. Er wonen nu ook al Syriërs en Eritreeërs in Groningen. Is het een goed idee in Groningen het landelijke voornemen van minister Asscher in te voeren dat asielzoekers een soort plechtige belofte moeten doen om zich aan te passen aan de zeden en gebruiken van Nederland? De burgemeester lijkt dit niet aan de orde voor kortlopende noodopvang, maar vindt het interessant om de regering voor te leggen dit zo snel mogelijk toe te passen of te overwegen het in Groningen toe te passen. Er lijkt geen indicatie hoe lang de vluchtelingenstroom aan zal houden. Vrijwel dagelijks moet een nieuw centrum geopend worden. Hoe verhoudt zich dat tot het antwoord dat er voldoende goed opgeleid personeel zou zijn? Henk Wolthof (COA) vindt de vraag terecht. De kwaliteit van de huidige medewerkers wordt over steeds meer locaties uitgesmeerd. Ooit zijn in het Noorden driemaal zoveel vluchtelingen opgevangen en het COA neemt veel voormalig personeel aan, waarmee de kwaliteit gewaarborgd blijft. Gaat de politie preventief extra surveilleren of is het wachten op nare ervaringen van vrouwen? Ron Schaftenaar (politie) ziet geen aanleiding voor onveilige situaties. De situatie gaat er anders uit zien met ruim vijfhonderd extra bewoners, die zullen gaan lopen naar winkels. De eerste tijd wil de politie toezicht houden en gerichter surveilleren totdat het beeld bij de buurt hoort. Wordt er een avondklok ingesteld? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat dit niet het geval zal zijn. De omgeving is slecht verlicht. Voor vrouwen die 's avonds werken is het onprettig om langs te fietsen. Gaat er meer verlichting komen? Roeland van der Schaaf (wethouder) zal kijken of dit nodig is. De noodopvang stelt eisen aan de omgeving, ook wat betreft openbare ruimte en verlichting. De wethouder zegt toe er zo snel mogelijk op terug te komen in overleg met de buurt. Het is prachtig dat de gemeente meewerkt aan noodopvang, al zet de late brief aan de Piccardthof de gemeente qua communicatie op achterstand. De witte school in Ter Borch zal gelukkig diverser worden. Zijn er wel genoeg voorzieningen in de buurt voor de vluchtelingen? Biedt het COA activiteiten aan? Kunnen klassen kinderen adopteren? Henk Wolthof (COA) biedt ’voorlichting aan. Waarschijnlijk zijn de kinderen niet leerplichtig, tenzij wachttijden flink oplopen. Externe instellingen zoals Stichting De Vrolijkheid organiseren allerlei kinderactiviteiten. Voor volwassenen zijn er ook activiteiten, zowel recreatief als voorlichtend. Is de identiteit van mensen goed gescreend? Henk Wolthof (COA) beaamt dat. Marechaussee, Vreemdelingenpolitie en IND screenen de vluchtelingen zorgvuldig in Ter Apel. De noodopvang is een wachtkamer voor de vervolgprocedure. De medische screening bestaat onder andere uit een TBC-screening en een algemeen medisch onderzoek. Ik ben er trots op Groninger te zijn en hoop dat niemand hier ooit in een vluchtelingensituatie terecht komt. Het basisteam Zuid is niet zo groot. Is er voldoende politiecapaciteit bij calamiteiten? Ron Schaftenaar (politie) antwoordt dat het basisteam Zuid uit 120-130 fte bestaat. Er is een gezamenlijk noodhulpplan met andere teams waardoor de capaciteit meer dan volstaat voor calamiteiten. Binnen een kwartier is de politie ter plaatse om op te treden. Veel aanwezigen zijn ongerust. De burgemeester van Weert stelt een speciaal noodnummer in voor de wijk rond de opvang dat 24/7 bereikbaar is. Wil de burgemeester dat in Groningen ook doen? De burgemeester merkt dat het punt bijval krijgt en wil het goed overwegen. Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
4
Wanneer komen de vluchtelingen? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat het vergunningtraject doorlopen moet worden. Het gebouw moet aan alle eisen voldoen. Het duurt minimaal twee weken, misschien langer, voor de eerste bewoners zullen arriveren. In de discussie lijkt het soms haast alsof vluchtelingen criminelen zouden zijn. Zijn er ook informatieavonden voor vluchtelingen? Welke vragen hebben zij voor ons? Het COA informeert de vluchtelingen over gebruiken in Nederland en ook dat er gevoelens van angst leven, waar ze begrip voor hebben. Ik sta volledig achter het beleid vluchtelingen op te nemen. Groningers zouden blij zijn wanneer zij zelf vluchten voor geweld om opgevangen te worden in het buitenland. Hoe zijn terroristen eruit te halen als het zo simpel is een paspoort te vervalsen? En hoe worden niet-vluchtelingen die een graantje mee willen pikken eruit gehaald? Henk Wolthof (COA) legt uit dat de IND de asielaanvraag beoordeelt en daar kundig in is. Het is nooit te garanderen dat er valse paspoorten doorglippen. Het COA, de IND, de Vreemdelingenpolitie, de marechaussee en de Dienst Terugkeer en Vertrek zijn getraind om bijzonder gedrag te signaleren en te melden. Geen enkel systeem is waterdicht. De burgemeester constateert veel bijval voor het gemeentelijk beleid, maar vindt ook dat de kritische vragen terecht zijn. Groningen kan de wereldproblematiek niet op zich nemen, er zit een grens aan. Grote groepen mensen moeten op een goede manier opgevangen worden. Het college wil vanuit barmhartigheid kijken wat te doen is aan het vluchtelingenprobleem, maar acteert en stuurt ook op basis van de kritische vragen. Kritische mensen hebben ook een hart en snappen dat opvang nodig is. Het is verstandig om alleenstaande mannen en gezinnen gescheiden te houden. In culturen als de Syrische horen mannen en vrouwen niet bij elkaar te zijn. Het meeste geweld komt hieruit voort. Daarnaast neemt de drugsproblematiek in Zuid toe en dat kan verergeren met alleenstaande mannen. Wat gebeurt er met mensen wanneer de procedure loopt of wanneer ze niet mogen blijven? Hoeveel procent vertrekt daadwerkelijk? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat asielzoekers tijdens het lopen van de procedure in de buurt van een aanmeldcentrum van de IND zullen verblijven in Ter Apel of Den Bosch. Afgewezen asielzoekers worden door de Dienst Terugkeer en Vertrek begeleid. Het kan met horten en stoten gaan en er zijn beroepsmogelijkheden, maar 70% vertrekt onder begeleiding. Er klinkt veel applaus, maar voor mij bent u een onbetrouwbare overheid. De antwoorden van de wethouder zijn niet afdoende en houden ruimte open. Het COA draait eromheen en is niet eerlijk. De avond valt tegen. De burgemeester waardeert kritische vragen, maar roept op het niet persoonlijk te maken. Hij benadrukt dat alle sprekers naar eer en geweten antwoorden in het besef dat de antwoorden niet iedereen tevreden zullen stellen. Er zijn geen verborgen agenda's. De plek lijkt nu niet geschikt voor gezinnen qua verlichting en uitstraling. Roeland van der Schaaf (wethouder) benadrukt dat het nu een leegstaand kantoorgebouw is en straks een opvang voor 550 mensen in wisselende samenstelling. Er zal goed gekeken worden wat nodig is voor veiligheid en verlichting. De toegang moet goed verlicht zijn. Wanneer de opvang operationeel wordt, zullen COA en gemeente een klankbordgroep vormen met bewoners en de wijkagent om te kijken wat speelt, ook wat betreft verlichting en toegankelijkheid. Het COA stelt de klankbordgroep samen in overleg met bewonersorganisaties en de gemeente. Komen er ook alleenstaande kinderen? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat hier speciale locaties voor zijn elders in het land. Ik heb een aantal jaren naast een AZC gewoond en nooit overlast of bedreiging ervaren. Ik werk in het Martiniziekenhuis en daar is het personeel positief over de opvang. Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
5
Ik sta positief tegenover opvang en merk veel onwetendheid. Hoe zit het nu precies met noodopvang: hoe lang blijven de mensen en waar gaan ze heen? Om onwetendheid tegen te gaan helpt het in gesprek te gaan met vluchtelingen. De burgemeester stelt voor dit punt mee te nemen in het informeren van een groter gebied. Hoe worden christenen in de noodopvang beschermd tegen vaak racistische Arabische moslims? In Brabant braken grote gevechten uit. Henk Wolthuis (COA) heeft veel ervaring met het opvangen van allerlei groepen in een centrum, al is dat hier niet de verwachting. Het COA merkt vaak dat mensen met tegengestelde religies elkaar vinden omdat ze uit dezelfde overtuiging gevlucht zijn. Er is bijna geen overlast tussen christenen en moslims. Voormalig personeel wordt ingezet, maar toen speelde radicalisering nog niet zoals nu. In hoeverre zullen zij radicalisering herkennen? Het is verstandig de AIVD in te schakelen. Het COA traint nieuw en voormalig personeel direct nadat ze zijn aangenomen. Veel van de huidige vluchtelingen zullen waarschijnlijk mogen blijven en hebben woningen nodig. Anticipeert de gemeente hierop zodat ze niet met anderen concurreren? De avond is goed georganiseerd en de burgemeester leidt sterk en ontspannen. Roeland van der Schaaf (wethouder) beaamt dat veel Syriërs kans maken op een status. Gemeenten krijgen een taakstelling om hen te huisvesten, grotendeels in de sociale huurvoorraad. Voorkomen moet worden dat de schaarste toeneemt. Met corporaties zoekt de gemeenten met steun van het Rijk naar andere oplossingen statushouders een goede plek te geven zonder dat dit woonkansen negatief beïnvloedt. Ik heb de afgelopen tijd rondgereisd langs de Hongaarse grens, Boedapest en München en ben erg blij dat Groningen meedoet met opvang. Ik ben een van de ruim 50.000 studenten in Groningen. Veel mensen willen helpen als vrijwilliger. Kan de informatievoorziening op universiteit en HBO beter? Meer mensen zullen zich dan aanmelden. De burgemeester ziet een belangrijke rol weggelegd voor studentenverenigingen in het werven van vrijwilligers en spreekt hier graag over door. Ik werk bij het Rode Kruis. Het Rode Kruis heeft een studentendesk waar studenten zich voor op kunnen geven. Hoe kijkt de burgemeester tegen boerkagebruik aan? De burgemeester benadrukt dat de avond hier niet over gaat. Persoonlijk vindt hij een boerka te ver gaan. De burgemeester heeft geen moeite met hoofddoekjes. Het gaat erom dat je iemands gezicht kunt zien. De burgemeester heeft zijn eigen opvatting, maar de wet is geldend. Blijkbaar zijn de meeste mensen positief. Maar stel dat het misgaat en een vrouw wordt ernstig seksueel lastiggevallen. Komt er dan strafrechtelijke vervolging? De burgemeester beaamt dat. Ook bij bedreigingen is dat het geval, dit kan niet. Sommige buurtbewoners zijn pas vandaag uitgenodigd en konden niet komen. Kunnen zij kennisnemen van de antwoorden? De burgemeester antwoordt dat een notulist heeft meegeschreven en dat de afdeling communicatie een nieuwsverslag maakt, dat gepubliceerd wordt op de gemeentelijke website en op websites van wijkverenigingen. Soms wordt gesproken over 'dat spul' en vraagt men garanties. De garantie is er ook niet dat er in de trein of vanavond in de zaal geen terrorist aanwezig is. Na de Joegoslavië-oorlog zijn tienduizenden gevlucht. 80% van hen keerde terug toen het weer veilig was. Waarschijnlijk zullen Syriërs of hun nazaten ook terugkeren als het ooit veilig wordt. Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
6
Je zult maar als gezin tegen hekken aanlopen en via bootjes en bussen op een plek komen die je niet kent en blijkbaar Groningen heet. Ik ga mij nu als vrijwilliger opgeven. Bewoners van de noodopvang krijgen goederen, geen geld. Hoe gaat dat samen met mogelijke inbraken, winkel- en fietsendiefstal? Henk Wolthof (COA) antwoordt dat het krijgen van goederen en geen geld niet automatisch betekent dat je diefstal pleegt. Mensen zitten kort in de noodopvang en kunnen best een tijdje zonder geld. Daarnaast hebben sommige mensen geld bij zich en kunnen ze daarmee boodschappen doen. Iedereen onderkent de noodzaak van opvang voor mensen in nood. In hoeverre staat de gemeente open voor andere noodopvanglocaties? Zijn er gesprekken gaande en komen er andere locaties? Roeland van der Schaaf (wethouder) is in gesprek met het COA over twee meer permanente azc-locaties, die gesprekken liepen al. Er is niet nog een verzoek voor noodopvang binnengekomen, maar als de nood zo hoog blijft zou dat wel kunnen. De gemeente zal een dergelijk verzoek serieus in overweging moeten nemen. Hoe verloopt de procedure. Normaal moet je toch wachten op een check? Henk Wolthof (COA) herhaalt dat alle vluchtelingen in Ter Apel geregistreerd, gescreend en medisch gecheckt worden voordat ze hier in de noodopvang terecht komen om de vervolgprocedure af te wachten. Ik had een andere verwachting van de informatieavond. Ik hoor veel angst en onwetendheid. Mijn moeder is hier ooit als vluchteling gekomen. Ben ik blijkbaar zo eng en angstaanjagend? Ik hoor veel moslimfobie. Ik leef met iedereen samen en iedereen is bij ons thuis welkom. Het is een verrijking dat de mensen hier komen. De vluchtelingen zijn veel banger dan de mensen hier. Niemand heeft iets tegen echte vluchtelingen, maar 80-90% is arbeidsmigrant. Nog geen 20% bestaat uit gezinnen. Voor de alleenstaande jonge mannen is geen perspectief op de arbeidsmarkt. Wat gaan ze hier doen? De kosten zijn hoog. Ze zouden hoogopgeleid zijn, maar kunnen nog niet een paspoort laten zien. Wat is de reële doorlooptijd van de procedure? Procedures lijken vast te lopen en dat zou een lang verblijf betekenen. Henk Wolthof (COA) antwoordt dat de wachttijd nu enkele weken bedraagt en op zou kunnen lopen tot twee maanden. Het loopt inderdaad vol in de opvanglocaties voor de procedures en er zijn meer noodvoorzieningen nodig voor tijdens de procedure. Deze locatie blijft een wachtkamer tot de vervolgstap in de procedure gezet kan worden. Ik heb vlak voor de verschrikkingen aanvingen door Syrië gereisd. Er is sprake van verwoeste steden. De opmerking over 80% gelukszoekers lijkt niet op ervaring gebaseerd. Er zijn mensen met terechte angsten en voorstanders, die misschien wat naïef zijn. Er is maar een manier om het goed te laten gaan: de stad moet gezamenlijk de schouders eronder zetten, voor- en tegenstanders. De mensen komen hier en hebben hulp nodig. Er wordt gezegd dat vluchtelingen geld kosten, maar dat komt wel ten goede aan Nederlandse bakkers en supermarkten. 5. Sluiting De burgemeester dankt iedereen voor de openhartige bijdragen en sluit de bijeenkomst om 21.10 uur. In de foyer is gelegenheid om na te praten en in gesprek te gaan bij stands van het Rode Kruis, Humanitas en Groningen verwelkomt vluchtelingen.
Verslag informatieavond noodopvang vluchtelingen Groningen d.d. 21 september 2015
7
