VERSLAG DENKDAG MIGRATIECOALITIE MIGRATIE, GRONDRECHTEN EN ONTWIKKELING. Vrijdag 5 juni 2015

VERSLAG DENKDAG MIGRATIECOALITIE MIGRATIE, GRONDRECHTEN EN ONTWIKKELING

Vrijdag 5 juni 2015

Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (PICUM)

Denkdag Migratiecoalitie 5 June 2015 Kadri Soova PICUM Advocacy Officer



Network of more than 130 organisations and 100 individual advocates in 33 countries, primarily in Europe



Aims to promote respect for the human rights of undocumented migrants



Giving visibility to the reality of undocumented migrants



Through monitoring, research, advocacy, awareness raising and capacity-building activities



Bringing undocumented migrants to policy agendas (at national and at EU level) through evidence based advocacy

The concept of “Firewall”

Main areas of work 

  



Access to social rights (health care, housing, education, support services) Access to labour rights Access to justice mechanisms Migration policies (return, criminalisation of migrants, detention, border management) Labour migration policy

 

Underpins all PICUM’s work A clear separation in law and practice between migration law enforcement authorities and the powers and remit of those working in social services (e.g. health providers; shelters for victims of domestic violence) as well as in the justice system (e.g. labor inspectors and courts, police).

1

Common myths 

  

The security approach and repressive policies such as detention act as deterrent to migration “We are full!” Migrants are a strain to our social security We cannot afford to offer universal access to health care services and other services

EU Migration Agenda- main issues 

 





What can we do collectively? 

 



National level work most important in setting the EU agenda on migration Consolidating key messages amongst civil society Communicating directly or through EU level NGO networks to EU institutions Monitoring the implementation of EU law on national level and reporting on this

It is as progressive as the agendas on national level collectively Links human mobility with the security agenda Increased funding for border controls and repressive “migration management” Fails to address complexities of irregularity and the diverse causes Offers very few regular channels for labour migration

Terminology  Choice of correct terminology is crucial, as often language contributes to shape the reality which national authorities present to their population and the world.  In a context where the use of language associates the concepts of migration and criminality, irregular migration becomes, beyond language, intrinsically linked with security concerns and crime.  PICUM campaign to use accurate terminology – also directed at languages other than English.

2

Thanks for your attention! Follow us Facebook: Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants Twitter: @KadriSoova @PICUM_post

PICUM Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants Rue du Congrès/Congresstraat 37-41 1000 Brussels Belgium

Tel: + 32/2/210.17.80 Fax: +32/2/210.17.89 [email protected] www.picum.org

3

Sociale grondrechten realiseren in de superdiverse stad Dr. Pascal Debruyne www.solidariteitdiversiteit.be

Inhoud 1. Superdiversiteit Toenemende complexiteit in toegang tot sociale grondrechten 2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid Toenemende drempels in integratie en toegang tot sociale grondrechten 3. De architecten van superdiversiteit Claims op sociale grondrechten van onderuit

Inhoud 1. Superdiversiteit 2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid 3. De architecten van superdiversiteit

1. Superdiversiteit? Van multiculturalisme naar superdiversiteit? < kwantitief verschil: richting minority-majority cities < kwalitatief verschil: diversiteit binnen de diversiteit Verschillende variabelen zoals land van herkomst, migratiekanalen, legale of illegale status, sociaal kapitaal van migranten, toegang tot werk, lokaliteit, verstrekkers van publieke diensten en burgers

Superdiversiteit

Nationaliteit België

Aantal 2001

% 2001

Aantal 2011

% 2011

701.634

72,8

753.448

67,94

2001-2011

In 2011 waren er 400.000 mensen met een vreemde nationaliteit ingeschreven in het Vlaams Gewest.

Frankrijk

35.811

13,6

53 578

15,2

+49,6

Marokko

54.980

20,9

40 662

11,5

-26,0

Italië

28.771

10,9

28 316

8,0

-1,6

Polen

2.210

0,8

23 620

6,7

1014,2

Het aantal personen van vreemde herkomst lag in dat jaar vermoedelijk meer dan dubbel zo hoog (Noppe, e.a. 2012).

Spanje

21.019

8,0

21 555

6,1

2,6

869

0,09

19 400

5,5

2377,77

Portugal

15.677

6,0

17 254

4,9

10,1

Turkije

15.799

6,0

10 116

2,9

-36

Duitsland

6.959

2,6

9 985

2,8

43,5

Congo

5.980

0,6

9 327

2,6

+56

VK

8.818

3,4

8 816

2,5

0

Griekenland

9.235

3,5

7 608

2,2

-17,6

Bulgarije

404

0,2

6512

1,8

1511,9

Andere

52.449

5,4

95.595

27,3

Totaal

964.405

100

1.119.088

100

Antwerpen kent 186.000 mensen met migratieroots (38%) Gent 63.000 (25%)

Van de Brusselse bevolking op arbeidsleeftijd (=598 934 personen waarvan de origine kon vastgesteld worden)is: • • •

•

•

27% van Belgische origine 6% behoort tot de tweede generatie 29% heeft de Belgische nationaliteit verworven heeft 38% een vreemde nationaliteit heeft en ingeschreven is in het Rijksregister. Dus 73% migratieroots

Roemenië

Superdiversiteit

Op 1 januari 2014 telt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 385 381 buitenlandse onderdanen die niet de Belgische nationaliteit bezitten, ofwel bijna een derde (33,1 %) van de totale bevolking. 63% EU27 landen

74,3% kinderen geboren in 2009 moeder van niet-Belgische origine

Superdiversiteit

Superdiversiteit Legaal statuut bepaalt altijd de sociale rechten:

Bvb.Gent •

•

• •

Recentere migratie uit een brede waaier aan landen (Bulgarije, Slowakije, Polen, exJoegoslavië, Ghana, China…). Eind 2011 woonden er volgens de officiële cijfers, die een onderschatting zijn, 5.656 personen van Bulgaarse origine 1.914 personen van Slowaakse origine 1.096 personen van Poolse origine in Gent.

Inhoud 1. Superdiversiteit

2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid 3. De architecten van superdiversiteit

• Voorwaardelijkheid • Tijdelijkheid • Sociale hiërarchie in sociale rechten • Vraagt nieuwe benadering om ‘de facto’ burgers toegang te geven tot de welvaart –en verzorgingsstaat

Integratie-pioniers (1964-1974) • Als in 1964 België akkoorden tekent met Marokko en Turkije om gastarbeiders aan te trekken, is er nog geen sprake van een 'migratiebeleid'. • De naoorlogse (eerste) generatie migranten komt terecht in de mijn- en textielsector (transfer van autochtone arbeiders). Later komen volgmigranten terecht in de wegenaanleg en chemiesector. • Goedkope & beschikbare woningstock voor migranten, vooral in de 19de-eeuwse gordel van steden door de naoorlogse (autochtone/witte) stadsvlucht: armoede, slechte of geen scholing, marginalisatie. • De ‘integratie-pioniers ‘: progressieve Christenen, geëngageerde individuen uit culturele sector & linkse dokters (WGC). Eerste zelforganisaties ontstaan. Hier en daar legt een pastoor de eerste steen voor een moskee. Sociaal werkers, buurtwerkers beginnen in die periode werkingen met gastarbeiders op te zetten.

Tussen multiculturalisme & beheersing (‘74-’88/’90) Crisis van ’74:  Negatieve gevoelens ten aanzien van toenmalige gastarbeiders.  Ruimtelijke dimensie: achterstandswijken.  Tegelijkertijd verdwijnt terugkeerideologie. 'migratiestop' ingevoerd. 1986: Hobin & Moulaert “het witboek integratiebeleid” inzake migranten in VlaanderenBelgië: pleidooi voor structurele maatregelen om de armoede en uitsluiting tegen te gaan.  1989 KCM (Paula D’Hondt):  probleemanalyse is vooral culturele problematiek  oplossing integratie (‘inpassing’) en migratiecontrole.  Culminatiepunt einde ’80, begin ‘90: Zwarte zondagen/Vlaams belang Integratiecentra sinds ‘90: culmineert in minderhedendecreet 1998  Gestage verschuiving van categoriaal werk naar integraal beleid: Fonds Lenssens, VFIK/SIF: multicultureel model  Ook toenemend beheersing- VECO-middelen  Antiracistische beweging blijft in de marges

Professionalisering & migratiebeheer (2003-2012)  Rond 2000: Experimentele projecten in het middenveld om het onthaal van nieuwkomers te organiseren (Maatschappelijke Oriëntatie’)  Vanaf 2003 integratiesector onder Marino Keulen • Diversiteitsmanagement en interculturalisering • Middenveld wordt uitvoerder. • Emancipatorische en strijd komen op de achtergrond & individuele mobiliteit en competenties • Het eerste inburgeringsdecreet in 2003 • In 2009: integratiedecreet onder Keulen  Zelforganisaties en hun Federaties rechtstreekse werking met de achterban & adviesverlening en participatie, toeleiding.

Het integratie en-inburgeringsdecreet

Het integratie en-inburgeringsdecreet

Op 29 mei 2013 wordt het het integratiedecreet en inburgeringsdecreet' decreet aangenomen door het Vlaams parlement. (CD&V, SP.a en N-VA)

“De meeste acties zijn bedoeld voor de groep van inburgeraars

• Laatste decreet (2013) legt de integratie en-inburgeringssector aan banden. Depolitisering van een (ooit) noodzakelijke “integratie”-praktijk door pioniers van jaren ‘60 & ’70 • Centraal in inburgering en-integratiebeleid: taalnationalisme, eenzijdig plichtendiscours

en er wordt vooral op het taalaspect ingegaan. Aan de slechte socio-economische situatie van allochtone burgers kan niet verholpen worden door taalmaatregelen alleen. Structurele

en een onhaalbare resultaatsverbintenis, geen integratiebeleid (maatschappij afwezig) • Hoge drempels om deel te worden van de gemeenschap, en toegang te krijgen tot

acties die discriminatie en achterstelling aanpakken dringen zich

sociale grondrechten.

op.” (VVSG)

Solidariteit in superdiversiteit? Solidariteit < één territorium < één natie-staat < één gemeenschap < één cultuur < één taal < over generaties heen

Inhoud 1. Superdiversiteit 2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid

VS Diversiteit < verschil MAAR culturele integratie te hoogdrempelig = doodlopend spoor in een superdiverse samenleving

3. De Architecten van superdiversiteit

3. De architecten van superdiversiteit

3. De Architecten van superdiversiteit • Discriminatie en racisme, gebrekkige toegang tot jobs of publieke diensten • Falende integratie en-inburgeringsbeleid: te hoge drempels, weinig « civiel effect » en wederkerigheid • Stuk «zelfhulp » via woningmarkt en arbeidsmarkt (ondernemerschap) • Zelforganisatie om drempelverlagend te werken om toegang tot sociale grondrechten te verwerven. • Effecten van sociale stijging en toegang tot sociale grondrechten voor opeenvolgende generaties (toegang tot onderwijs)

3. De Architecten van superdiversiteit

“De redders van de stad” Stadsvlucht counteren en bevolkingsbalans

• Tussen 1948 en 1976 daalde de Gentse bevolking met 27.000 mensen tot 139.000 inwoners.

3. De Architecten van superdiversiteit • Stadsvlucht counteren en bevolkingsbalans. Ze zorgden ervoor dat de stad niet helemaal ontvolkte.

• Ook in de periode tussen de fusie in 1977 en 1998 bleef de bevolking afnemen, in deze periode vertrokken er nog eens 22.000 inwoners. • Pas vanaf 1999/2000 stabiliseren die cijfers zich enkele jaren. De komst van internationale migranten temperden de effecten van de pijlsnelle leegloop: • tussen 1948 en 1976 groeide de niet-Belgische bevolking immers aan met bijna 6.500 mensen (versus daling van 33.000 belgen) • tussen 1977 en 1999 met nog eens 4.500 (versus daling van 26.500 Belgen)

Migranten uit onder ander Turkije, Marokko en Algerije vulden de vrijgekomen jobs en leegstaande huizen. Ze zorgden ervoor dat de stad niet helemaal ontvolkte.

3. De Architecten van superdiversiteit Wijken van aankomst

3. De Architecten van superdiversiteit Uit onderzoek aan de Universiteit Antwerpen blijkt dat de tweedegeneratiemigranten ook anders ondernemen. "We vermoeden dat de tweede generatie een scherpere businessmentaliteit heeft", zegt onderzoeker Dries Lens. "Zij gaan bewust op zoek naar sectoren met meer zakelijke opportuniteiten dan de vrijwel verzadigde typische migrantenmarkt.“

• •

Kleinschalige handel als sociale lift/stijging ipv imagoverlagende zaken (ondersteuning) Opwaardering leegstaande/laag-kwalitatieve huisvesting (anti-leegstand)

Die ondernemingsgeest zie je ook bij sociale ondernemers van zelforganisaties

3. De Architecten van superdiversiteit Plaatsen van engagement/ praktijken van solidariteit

Voorportaal of sociale lift? Politiek van nabijheid. Er is consensus over de kracht en het 'vanzelfsprekende' bereik van zelforganisaties. Ze werken drempels weg: fundamenten voor vertrouwen door nuldelijnsaanpak

Integraal basiswerk Meer dan culturele functie in decreet sociaal-cultureel werk Ze brengen papieren in orde, organiseren taallessen, naschoolse opvang en ondersteuning voor ouderen met een migratieachtergrond. Ze leiden mensen naar de reguliere gezondheidszorg en dienstverlening en verzorgen culturele activiteiten en vorming.

Emancipatorische functie via burgerschapspraktijken  Politisering via vorming & educatie  Collectieve acties

Voorportaal of sociale lift?

En het sociaal werk/welzijnswerk?

 Er is een mismatch tussen wat het beleid op de schouders afwentelt van zelforganisaties, en de draagkracht van die organisaties

• Reguliere welzijnssector: inadequaat in hun bereik naar “minoritymajority”-groepen

 Recente rapporten wijzen erop dat vrijwilligers letterlijk verdrinken in het werk  Tendens van vermaatschappelijking van de zorg

• Nolf en Wallendael (2012) stellen dat er al jaren een ‘informatiekloof’ is tussen Brusselse bewoners met migratieroots en de (Nederlandstalige) Welzijns en- gezondheidssector.

 Verantwoordelijkheid van beleidsactoren en welzijnsactoren particuliere claims van onderuit op te nemen, te institutionaliseren en universaliseren

• Superdiversiteit is meer dan “diver-sensitieve hulpverlening” (Van Robaeys, 2014; Hoffman, Geldof & Koning, 2014). • Weinig experiment, sociale innovatie en politieke durf • Geeft problemen inzake toegang tot sociale grondrechten

Conclusie • Superdiversiteit is een reële toestand van een verstedelijkte samenleving

• Andere praktijk en visie nodig om solidariteit te denken in een superdiverse samenleving • Architecten van superdiversiteit: Zelforganisaties zijn geen voorportaal maar een sociale lift in een superdiversiteit. Nabijheidspolitiek & solidariteit van onderuit. Zelforganisaties werken vanop de nulde lijn aan de realisatie van grondrechten • Wie is er “regulier”? Toeleiding? ‘onze’ instituties zijn niet-aangepast om toegang tot sociale grondrechten te bieden en sociale stijging te organiseren

•

Nood aan een volwaardig partnerschap: De toekomst van de superdiverse stad wordt gemaakt door wie elke dag van onderuit aan een solidaire samenleving in diversiteit werkt: Zelforganisaties staan centraal.

SOCIALE GRONDRECHTEN REALISEREN IN DE SUPER DIVERSE STAD – PASCAL DEBRUYNE

Verslag aanvullend op de ppt-presentatie. Pascal Debruyne is stadssocioloog, verbonden aan de UGent. Hij gaat het vandaag hebben over drie thema’s: 1. Superdiversiteit: toenemende complexiteit in toegang tot sociale grondrechten 2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid: toenemende drempels in integratie en toegang tot sociale rechten 3. De architecten van superdiversiteit: claims op sociale grondrechten van onderuit

1. Superdiversiteit In onze steden, bv Brussel, vormen minderheden de meerderheid. Onze instituties zijn niet aangepast aan de situatie van de meerderheid. Hetzelfde gegeven zie je in Vilvoorde, Boom, Ronse, … . Dus niet enkel in de grote steden maar ook in de uitlopers van grote steden. Er is een kwalitatief verschil in migratiepatronen. Er is steeds meer diversiteit binnen de diversiteit. Cijfers (zie ppt, figuur 1 evolutie van het aantal immigraties en emigraties van vreemdelingen). We zien een stijgende migratiegolf, ook in de toekomst zal dit zich zo blijven voortzetten. Antwerpen: 38% personen met migratieroots, Brussel: 33% (zonder genaturaliseerde Belgen), Gent: 25%. Dit zijn de officiële cijfers. Arbeidsmarkt en sociale bescherming (cijfers FOD WASO, zie grafiek in ppt): nog maar 27% zijn blanke Belgen van Belgische origine. In Brussel geeft de meerderheid zwaar de doorslag en de meerderheid is gekleurd. 73% op de arbeidsmarkt heeft migratieroots. Antwerpen idem. + vergroening die gekleurd is. Er liggen dus enorme uitdagingen voor jongeren wat betreft arbeidsmarkt, onderwijs enz. Migratie is niet meer beperkt tot een aantal landen (waar dit vroeger veeleer wel het geval was), migranten komen nu uit alle landen. We reageren daarop nog steeds vanuit het trauma van het verleden. Migratie is steeds complexer geworden. Gent heeft een heel grote Oost-Europese migratie (zie ppt, kaart populatie migranten + vb Gent). Er komen tegenwoordig ook heel wat EU-ers (zie ppt verdeling uitgereikte verblijfstitels). Zij krijgen geen toegang tot grondrechten. Benadering migranten en nieuwkomers. Mensen migreren om steeds meer verschillende motieven. Groot issue rond tijdelijkheid. Hoe koppelen we dit aan sociale grondrechten? Nieuwe burgers krijgen heel moeilijk toegang tot de sociale verzorgingsstaat. Gebeurt allerminst. De situatie waarin we zijn beland is dat er nog nooit zoveel over migratie is gepraat en toch hebben we geen integratiebeleid.

Verslag Denkdag Migratiecoalitie – Migratie, Grondrechten en Ontwikkeling

2. Van integratiepioniers tot het dominante inburgeringsbeleid (slide ‘integratiepioniers) Jaren ´60. Akkoord met Marokko en Turkije. Migranten komen terecht in een verschrikkelijke periode die veel kansen biedt. Goedkope huisvesting, jobs die vrijgekomen zijn owv nieuwe sectoren waar de blanke werknemers aan het werken gaan. Migranten gaan ook de huizen innemen van blanke stadsbewoners die zijn gevlucht van de stad. Vandaag is het nog steeds zo dat Vlaanderen leeft met zijn rug naar de steden. En toch richt het beleid zich nog steeds op de blanke tweeverdiener. Maar die gaan dus niet in de stad wonen. (slide ‘Tussen multiculturalisme en beheersing’) Crisis in de jaren ‘70: mensen keren niet terug. Men wil een integratiebeleid gaan voeren. Meteen wordt de omslag gemaakt dat migratieprobleem een cultureel probleem is. Integratie, het culturele en de veiligheidsproblematiek, daarop gaat het beleid focussen. Integratie en inburgeringsdecreet (zie slide). Eenzijdige focus op taal, plichten, resultaatsverbintenis (slagen in taaltest). In het decreet staan slechts 11 regels over integratie. Inburgering is de eerste fase. De tweede is integratie: de maatschappij moet mensen kansen geven. Dit tweede luik is volledig verdwenen. Zelfs de VVSG hekelt het afwezige integratiebeleid (zie slide). We hebben een systeem gecreëerd waarin solidariteit onderhevig is aan zoveel drempels dat migranten geen aanspraak kunnen maken op sociale grondrechten.

3. De architecten van superdiversiteit Discriminatie en racisme zijn blijven bestaan owv een gebrekkige toegang tot jobs of publieke diensten. Migranten hebben zich een stuk gekeerd in zelfhulp. Zelforganisaties hebben een groot deel van de gaten die geslaan werden, opgevuld. Zij zijn de eerste poort voor nieuwkomers om toegang te krijgen tot sociale grondrechten. We moeten nog een andere mythe rond migratie doorprikken. Migranten zijn de redders van de stad. Neem het voorbeeld van Gent. Zonder migranten zou de stad letterlijk zijn uitgestorven. Een groot deel van het leegstaand patrimonium en jobs werd door migranten ingevuld. Was dat niet gebeurd, dan was de stad failliet geweest. Brussel idem: blijft bevolkt door een groot deel migranten en nieuwkomers. Anders zou Brussel letterlijk doodbloeden. De focus van het beleid op blanke tweeverdiener, zien we niet in de cijfers terug. Men zou een beleid moeten opzetten voor de mensen die er effectief wonen. Het zijn aankomststeden. De publieke dienstverlening op deze groepen afstemmen, vanuit hun noden en behoeften vertrekken. Vaak wordt er gesproken over ‘imagoverlagende handel’. Kleinschalige handel doet wijken echter opleven en opwaarderen. Je kan concepten van stadsherwaardering op basis daarvan herdenken. Je ziet steeds meer ondernemingsgeest op economisch en op sociaal vlak bij migrantengemeenschappen. Ze creëren steeds meer zelfjobs in kleinschalige handel en dit wordt van generatie op generatie doorgegeven. Wie vangt die migranten eigenlijk op? Dit zou een stuk de overheid en ook het middenveld moeten zijn. Maar wat zie je? Er zijn veel meer zelforganisaties. Kinderopvang, onderwijs, naschoolse opvang, toeleiding naar gezondheidszorg, psychische bijstand, papieren, OCMW enz. Dus wie niet decretaal erkend is voor deze jobs doet dit. Hoe? Door heel erg nabij te zijn. Heel veel basiswerk is weggevallen, ook in het middenveld. Nabijheid in het middenveld is quasi onbestaand geworden. Mensen hebben veel vertrouwen in de zelforganisaties owv die nabijheid.


Integraal basiswerk doen ze ook. Niet bureaucratisch, wel alles vanuit de noden van hun doelpubliek. Niet doorsturen naar allerlei gespecialiseerde organisaties maar integraal werken. Er wordt gewerkt aan emancipatie, er wordt vorming gegeven en noem maar op om mensen te leren zelf het woord te nemen. Het beleid faalde al door geen integratiebeleid te hebben. Ook hier is er een complete mis match van het beleid. Veel afwentelen op slecht betaalde of op niet betaalde vrijwilligers. Zij verdrinken in het werk. De overheid noemt dit de ‘vermaatschappelijking van de zorg’. Er is nood aan om via basiswerk aan te sluiten op dit soort werk. Reguliere diensten zijn inadequaat in het bereiken van de minderheid die de meerderheid wordt. Er is meer sensitiviteit nodig voor diversiteit. Op de manier waarop we bezig zijn, komen we er niet. Wel: hoe herdenkt je je grondrechten obv je bevolking. Vanuit welzijnswerk zien we maar weinig sociaal experiment en weinig politieke durf. Een project als ‘Housing First’ toont dat bijvoorbeeld wel. Vanuit een stabiele levenssituatie gaat men daar proberen grondrechten te realiseren.

Conclusie Superdiversiteit is reëel. Er is een andere visie nodig om solidariteit in onze samenleving te denken. Dat is ook een oproep naar meer basiswerk en naar aansluiten op basiswerk. Belang van woorden. Praten over een reguliere welzijnssector. Wat is er regulier aan een sector die niet aansluit op een grote groep van mensen? Er is nood aan volwaardig partnerschap met zelforganisaties.

Vragen Kan je binnen een superdiverse samenleving nog spreken van allochtonen en autochtonen? + bedenkingen bij het geven van cijfers: maak je mensen daar niet bang mee, met te zeggen dat de Vlaming niet meer bestaat? Die concepten kan je eigenlijk niet meer hanteren. De stad is altijd een plaats van aankomst geweest. We moeten onze blik en onze woordenschat veranderen. ‘Allochtoon’ = van ergens anders zijn. Dat is bijna een concept uit de biologie. We kunnen de stad op die manier niet vatten. De stad is gemaakt door migratie, het is eigenlijk een migratoire plaats. Cijfers: daarzonder kunnen we zaken niet aankaarten. Mensen bang maken? De Vlaming is er al lang niet meer. De stad die steeds meer meertalig wordt, zowel Nederlands als Frans gaan achteruit. De derde, vierde en vijfde taal zijn Engels, Spaans en Arabisch. Daar tegenover staat een beleid dat vanuit een taalkundige bril (Nederlands – Frans) kijkt. Dat staat als een tang op een varken. Zelforganisaties spelen een grote rol. Hoe staan mensen tegenover vrijwilligerswerk? Mensen uit Oost-Europa hebben nooit te maken gehad met vrijwilligerswerk. Zij aanvaarden niet dat ze het allemaal gratis moeten doen. Wat doe je dan als je geen subsidies krijgt? Je kan alleen oproepen om mensen te financieren naar wat ze doen. … Over de kritiek op het regulier welzijnswerk. Wij maken daar deel van uit (CAW) en merken inderdaad dat we steeds meer moeten doen wat het beleid vraagt. We merken daarbij een sterke focus op het verminderen van overlast. Heeft u daar een oplossing voor? Zelforganisaties worden vaak gezien als het ‘voorportaal’. Dat is al een slecht woord want zij doen al het basiswerk. Een


aantal CAW’s hebben hun praktijk deels aangepast om meer aan te sluiten bij het basiswerk. Toegeven niet te bereiken wie je wil bereiken, toegeven onvoldoende toegankelijk te zijn, is al een moedige stap. Het is ook een stap die moet genomen worden om een volwaardig partnerschap aan te gaan. Er zijn er niet veel die het doen maar er zijn er en dit is nodig. Aanwezig zijn in zelforganisaties is ook belangrijk. Wij hebben geregeld mensen met talenten maar werkgevers kunnen hen niet houden owv niet de juiste diploma’s enz. Hoe gaat men dit duidelijk maken aan de harde sectoren van arbeid? VOKA stond als harde sector initieel heel afwijzend tav een bedrijven waar veel verschillende culturen en talen samen kwamen (80% werknemers met migratieachtergrond). Is intussen wat veranderd. Met claims die uit dergelijke bedrijven komen, willen ze iets doen. Belangenorganisaties zijn onaangepast om daar een antwoord op te vragen, zegt men. Bij grote werkgevers is mens zich er steeds meer van bewust. Zij geven zelf aan dat het waanzin is om geen bio-ingenieurs te vinden terwijl er bio-ingenieurs uit andere culturen onze straten zitten te kuisen. Sociale zekerheid: moet je krijgen. Sociale grondrechten wordt altijd een vraagrecht. OCMW Antwerpen verandert missie: we gaan ons best doen om het te realiseren. Moeten we niet gaan tot ‘wie nood heeft moet het krijgen’? Waarom moet dat anders bekeken worden dan sociale zekerheid? Rol sociaal werkers? Verkeerd opgeleid. Sociaal cultureel, individueel en beleid in één persoon. Er kan wel een erkenning zijn voor. Probleem is dat men er veel groepen zijn in de stad (Roma, Mensen zonder wettig verblijf, …) die niet automatisch de eerste sport van de ladder halen. Omdat sociale rechten zo gebureaucratiseerd zijn. Wat doen we met die groepen die dit niet halen? Ik ben het ermee eens dat de opleiding sociaal werk verder gewijzigd moet worden.

Verslag: Nele Lenaerts


2

Inhoud van de presentatie 1.Introductie interne en internationale migratie International Organization Migration (IOM) 2.Verklarende factoren voorformigratie

International Organization for Migration (IOM)

3.IOM en de internationale context i.v.m migratie en ontwikkeling 4.Impact van migratie op ontwikkeling van landen 5.Perspectief en conclusie

Introductie migratie en de link met ontwikkeling

Overview of Activities, Facts and Figures 1

2

Migratie, een globaal fenomeen  Altijd al bestaan MAAR in de 20ste eeuw: meer verplaatsingen van mensen dan ooit tervoren

1 – Introductie tot interne en internationale migratie

 2013: 232 miljoen internationale migranten + 740 miljoen interne migranten = 1 miljard migranten op de totale bevolking van 7 miljard dus 1 persoon op 7 is een migrant

Internationale Migratie: Voorspellingen van 2005 voor 2050 werden bereikt in 2013! Fenomeen nog sneller dan voorspeld! UN Pop. Div.

 Snelle evolutie gelinkt aan meerdere factoren (demografische groei, kortere geografische afstanden, ontwikkeling ICT enz.)

1

5

Migratie: inleiding Slide Title

MIGRATIE: Verplaatsing van een persoon of een groep personen, ofwel tussen landen ofwel in een land tussen twee plaatsen op het grondgebied. Het begrip migratie omvat alle types van verplaatsingen van populaties die een verandering van gebruikelijke verblijfplaats inhouden, ongeacht de reden, de samenstelling, de duur, inclusief verplaatsingen van werkers, van vluchtelingen, van intern verplaatsten of ontheemden

Migratie: complex en globaal fenomeen: heeft invloed op alle landen of ze nu plaatsen van vertrek, transit of aankomst zijn  Maar enkel sinds jaren 2000: maakt deel uit van specifieke aandacht van ontwikkelingsactoren Migratie is geen wondermiddel tegen armoede en voor ontwikkeling

MAAR, indien goed geleid, kan migratie positieve impact hebben op verschillende ontwikkelingsprocessen

=> GEEN vervangmiddel voor een ontwikkelingsbeleid

Woordenlijst IOM 2011

 Begrip van individuele verplaatsing of collectief  Begrip van intern en internationaal  Geen categorisering van mobiliteit (bv. Op gebied van tijd, statuut, reden…) DE MIGRANT: Er bestaat geen enkele juridische definitie op internationaal niveau van het concept “migrant”. De categoriseringen van migranten bevatten: internationale migrant / economische migrant / vluchteling / asielzoeker / klimatologische migrant / intern ontheemde

positief migratie

6

Migratie: definities Slide Title

ontwikkeling negatief

Maximaliseren van positieve effecten en minimaliseren van negatieve effecten

7

Migratie: definities Slide Title DE DIASPORA: Verspreiding van een volk of van een ethnische groep over de hele wereld. Het begrip diaspora wordt vaak gebruikt om een gemeenschappelijke identiteit te geven ondanks de verspreiding van de groep (Woordenlijst IOM 2011)

Interne migratie Slide Title

8

-Dynamisch en gevarieerd: tussen urbane zones, tussen rurale zones, van rurale zone naar urbane zone of circulair

- Kunnen een groot gedeelte van de bevolking aangaan (bv. 30% in India +21% naar de VS)

 Maar ook hier: geen unieke definitie van diaspora! Enkele voorbeelden  Moeilijk de diaspora te definiëren, te identificeren en te tellen. Bv. De Afrikaanse diaspora =« de 6de Afrikaanse regio »  Term oorspronkelijk gebruikt om de verspreiding van bv. de Joodse, Griekse, Armeense gemeenschappen te beschrijven. Sinds de jaren ’90 ook gebruikt om migranten- en ethnische gemeenschappen te beschrijven  Term die meer en meer ook tijdelijke migranten, vluchtelingen, uitgenodigde werkers, emigranten enz. bevat

- Stichter van niet verwaarloosbare rijkdom (bv. China waar ¼ van het BNP komt van de Chinese plattelandsbevolking die in de industriële sector werkt)

- Kan een internationale migratie creëren en dus een leegte in het land van oorsprong teweegbrengen die een nieuwe interne mobiliteit bevordert

2

9


10


- In ontwikkelingslanden: voornamelijk een rurale uittocht en een sterke stedelijke groei Percentage van interne migranten: (Gallup poll 2013)

- Stedelijke bevolking x 10 tussen 1900 & 2000 (van 262 miljoen naar 2856 miljoen)

Niveau’s van verstedelijking in 1990 en in 2010 (UN)

GMR Team 2013

Maar er is een omgekeerd tendens: - in 1900: 62% in geïndustrialiseerde landen & 38% in ontwikkelingslanden - in 2000: 31% in geïndustrialiseerde landen & 69% in ontwikkelingslanden Verstedelijking is een tendens die zich voortzet in ontwikkelingslanden

11

Internationale migratie

Slide Title

• Internationale migratie: een grensoverschrijdende beweging die vaak gedefinieerd wordt op basis van 2 grote criteria: het land van herkomst en het gastland • Internationale migratie blijft beperkt (=24% van de globale migratie (2013)) maar er is een constante stijging: 1990: 154 miljoen

12


Slide Title

• Vrouwen vertegenwoordigen 48% van de internationale migranten, maar er zijn verschillen per regio. • Voor een grote meerderheid van de landen: stijging van het aantal internationale migranten. Tussen 2000 en 2013, steeg de hoeveelheid migranten in 165 landen en verminderde ze in 63 landen: Evolutie van internationale migranten in de periode 2000-2013

 2013: 232 miljoen • Bijna de helft van de internationale migranten verblijven in 10 landen (2013) • Bijna 6 op 10 internationale migranten verblijven in ontwikkelde landen UN DESA 2013

UN DESA 2013

3


Slide Title

13

• Constante evolutie van internationale migratie met een diversificatie van de bestemmingen


Slide Title

14

• Internationale migratie waarvan de meerderheid intraregionaal is (intraEuropees enz.)

Verplaatsingen in de jaren’60 Migranten volgens de voornaamste regio’s van herkomst en van bestemming (UN DESA 2011)

Verplaatsingen in de jaren 2000


Slide Title

-

Politieke debatten: nadruk ligt op de Zuid-Noord migratie maar er zijn 3 andere assen waarmee ook rekening gehouden moet worden:  Noord/Noord; Noord/Zuid en Zuid/Zuid

-

Slechts 35% van de internationale migranten verplaatsen zich van het Zuiden naar het Noorden

15

Slide Title

16

Migratiestromen op de 4 assen (UN DESA 2013)

2 – Verklarende factoren voor migratie

- En de Zuid/Zuid As = Zuid/Noord As wat het aantal migranten betreft!

- Voorbeeld van een IOM-programma over Zuid/Zuid Migratie: het ACP Migratie Observatorium

4

Verklarende factoren voor migratie

Slide Title

17

- Verschillende factoren voor migratie : sociale, culturele, economische en demografische, politieke, historische, milieu …


Slide Title

18

- Sociale en culturele factoren:

- Er is geen enkelvoudige oorzaak voor migratie maar eerder verschillende factoren die met elkaar verbonden zijn

 belangrijke rol voor conflicten: meer dan 10 miljoen vluchtelingen (UNHCR 2012) en meer dan 29 miljoen intern ontheemden (UNHCR 2013)

- Economische factoren:

 verstedelijking: aantrekking van het moderne leven in de steden

-> zoektocht naar een betere economische situatie /inkomsten: een van de voornaamste redenen

 sociale netwerken van familieleden/vrienden, cultuur, enz. in verschillende regio’s

-> pull factoren: demografische veranderingen en de arbeidsmarkt in meer ontwikkelde landen -> push factoren: verschillen in loon en crisissituaties


Slide Title

19

Slide Title

20

-Milieufactor: -> Factor recent in acht genomen -> migratie naar oorden met meer rijkdommen maar met gevolgen op het ecologisch evenwicht (overstromingen, woestijnvorming, enz.) -> de klimaatverandering zal die trend versterken (landen/eilanden die zullen verdwijnen: waar moeten hun inwoners naartoe?)

3 – IOM en de internationale context i.v.m. migratie en ontwikkeling

5

21

Internationale context – IOM Slide Title - IOM is de leidende intergouvernementele organisatie op het vlak van migratie en is belast met alle gebieden i.v.m. migratie

157 Lidstaten, 10 waarnemende staten en 103 IGO’s & NGO’s, zei het regionale of wereldwijde

Het principe dat menselijke geordende migratie zowel de maatschappij als de migranten ten goede komt

470 kantoren in meer dan 120 landen – Een team van 9000 mensen Meer dan 2300 programma’s met een totaal budget van meer dan 2 miljard USD

Terugkeer van geschoolde onderdanen

Bijstand migratie Arbeiders en vaklieden Studenten en Stagiairs

Expertise-uitwisseling Financiële overmakingen/ overdracht van fondsen

Gezinshereniging

Diasporas & overzeese gemeenschappen

Recrutering en bemiddeling

Gerichte bijstand

Systemen voor inkomst- of verblijfsvisa’s, Grensbeheer Technologische Applicaties Vrijwillige Terugkeer en

Micro-krediet

Brain Drain and Gain

Managed Migration

Documentatie Taalopleiding Culturele Orientering

Gedwongen migratie

Hervestiging van vluchtelingen

Counter-smuggling Geblokkeerde Migranten

Consulaire Diensten

ALGEMENE ACTIVITEITEN -Technische samenwerking en versterking van de capaciteiten -Mensenrechten en internationaal migratierecht - Gegevens en research -Debatten en politieke begeleiding -Regionale en internationale samenwerking -Informatie en openbare opvoeding -Migratie en Gezondheid -Gender -Integratie en re-integratie -Achteruitgang van het milieu en migratie

Internationale context

Slide Title

24

- 2006: 1ste Topdialoog van de VN over M&O! - 2007: 1ste Wereldforum over M&O

Interne ontheemden

Natuurrampen Transitie en Herstel

Re-integratie Counter-trafficking

- Een algemene benadering van migratie: actie op de 4 grote vlakken van het migratiebeheer

23

Algemene benadering van migratie M&O

22

- Doelstelling van IOM: het bevorderen van migratie op en geordende manier met respect voor menselijke waardigheid met een oog om het nut van migratie te maximaliseren en de kosten te beperken, in het belang van allen.

- In het kort:

Internationale context – IOM Slide Title

Internationale context – IOM Slide Title

Voormalige Strijders Vorderingen en Compensaties Verkiezingen & Referenda

- 2013: 2de Topdialoog over internationale migratie en de ontwikkeling - 2014: 7de Wereldforum: in Stockholm - mei 2014: « Het potentieel van migratie vrijlaten voor een inclusieve ontwikkeling »

- 2014: Voorbereidende vergaderingen om het Agenda voor de ontwikkeling Post-2015 uit te werken

6


Slide Title

-

25

Agenda voor ontwikkeling Post-2015: hoofdpunten:


Slide Title

26

Agenda voor de ontwikkeling Post-2015: het standpunt van IOM:

=>Behoud nadruk op het uitroeien van de armoede en vermindering van de ongelijkheden

1.

Migratie moet deeluitmaken van een nieuw wereldpartnerschap voor ontwikkeling

2.

Migratie en haar werkelijkheid moeten geïntegreerd worden in de doelstelling of in de indicatoren wanneer relevant.

3.

De rechten en het welzijn van migranten duidelijk via indicatoren

=>Een universeel agenda voor alle landen =>Fatsoenlijk werk, kwaliteitsgezondheidszorg en school voor iedereen =>Focus t.o.v. problemen i.v.m. het milieu, de economie of op andere vlakken =>Andere financieringsbronnen buiten ODA (b.v. het versturen van fondsen)

- Waarom moet migratie op het Agenda Post-2015 staan? => Een ontwikkelingsprogramma zonder migratie zou de werkelijkheid niet weerspiegelen!

Slide Title

27

Impact van migratie op ontwikkeling

Slide Title

28

- Interacties tussen migratie en ontwikkeling worden steeds meer geanalyseerd.

4 – Impact van migratie op ontwikkeling van landen

- Migratie is potentiële motor van groei en ontwikkeling voor alle betrokken partijen - gastlanden, landen van herkomst en de migranten zelf. - Met name twee onderwerpen zijn de afgelopen jaren onderzocht: de braindrain in verband met arbeidsmigratie en de geldtransfers - Maar de impact van migratie op ontwikkeling is divers (land, sector, enz...) en veel grijze gebieden

7


Slide Title

29


Slide Title

1 – Migratie en werkgelegenheid

1 – Migratie en werkgelegenheid (vervolg)

-

74% van de 232 miljoen internationale migranten zijn op arbeidsleeftijd (UN DESA 2013)

-

Internationale arbeidsmigratie moet begrepen worden binnen het volgende kader:

 Verschillen in ontwikkeling

Andere elementen om in overweging te nemen :

Overmaat en gebrek aan arbeidskrachten in 2020 (BCG)

- Nood aan nationale/internationale wetgeving! - WANT kwetsbaarheid van migranten (illegaliteit, geen sociale bescherming, lagere lonen, enz.) - EN moeilijkheden van integratie in het gastland gerelateerd aan publieke perceptie

 Economische en demografische veranderingen  De internationalisering van arbeidsmarkten

- Categorisering tussen “laagopgeleiden" en "hooggekwalificeerden"

 Sociale factoren (netwerken, publieke opinie etc.)

- Actuele discussies over de gevolgen van de mobiliteit van hoogopgeleide werknemers op de ontwikkeling: "brain drain"><"brain gain / circulation" (voorbeeld IOM project: project RTNQ)

Impact van migratie op ontwikkeling Slide Title

31

2 - Migratie, inkomens en financiële transfers -

-

-

-

30

MAAR welke impact?

Slide Title

32

2 - Migratie, inkomens en financiële transfers (vervolg): De gevolgen van de financiële transfers

Migratie meestal vanuit landen met lage inkomens naar landen met hogere inkomens: bevordert de verdeling van de inkomens tussen individuen en ongelijke economische zones (zowel op internationaal niveau als binnen een land). Sterke groei in « remittances »: 406 miljard USD opgestuurd naar ontwikkelingslanden via de officiële kanalen (WB 2012) = driedubbele van ODA! Vb.: Tadzjikistan: vertegenwoordigt de helft van het BBP; India: bijna het driedubbele van zijn DBI (WB 2013)


WB

Positieve gevolgen

Negatieve gevolgen

Nationaal niveau

• Verhoogt het nationaal inkomen • Stijging kredietwaardigheid op de internationale kredietmarkten • Stabilisatie van de betalingsbalans

• Inflatie stijgt; negatieve invloed op de export • Destabilisatie van zwakke economieën • Verergering van regionale ongelijkheden • Privatisering van diensten

Lokaal/ familiaal niveau

• Versterkt lokale economieën/huishoudens • Het verkrijgen van basisgoederen • Omgaan met risco’s (ziektes, ongelukken,...) • Toename sociale prestige

• Vraag naar ingevoerde goederen • Versterkt de ongelijkheid tussen de begunstigden en niet-begunstigden • Ontwikkelt een afhankelijkheid • Druk op degenen die geld sturen

- Voorbeeld IOM project: project MEDMA

8


Slide Title

33

Slide Title

34

3 – Diverse punten mbt impact ontwikkelingslanden

- Migratie & innovatie (bijv. meeste patent aanvragen in India door migranten)

5. Perspectieven, evolutie en de rol van ontwikkelingsorganisaties

- Kan “comparative advantage” v/ een land versterken (Ierland) - Financieel belang niet alleen remittances maar ook voor FDI - Versterking normen (bijv. rechten vrouwen, democratie)

Voor bovenstaande trouwens niet (altijd) nodig dat migrant terug gaat…

Perspectieven Slide Title Vele uitdagingen: demografie, sociale cohesie, milieu, enz.

35

Perspectieven Slide Title Vele uitdagingen: kennis, politiek / bleid & uitvoering

-« Lessons Learned » om in de praktijk om te zetten:

-Rol voor ontwikkelingssamenwerking:

-Kanaliseer migratie naar reguliere en humane systemen (vb verhoging van de kansen op legale arbeidsmigratie)

- Ondersteuning punten slide hiervoor

-Geef migranten een duidelijk en veilig statuut -Migranten willen hun land van herkomst helpen: benut deze middelen goed -Implementeer een beleid dat tijdelijke en permanente terugkeer aanmoedigt op positive manier (circulaire migratie) => bevorderen “brain gain”

36

- Beleid & onderzoek -Steun aan migranten & diaspora bij hun inzet -Steun aan ontwikkelingslanden om (goed) met hun diaspora te kunnen werken -In Europa: EU…

-Betrek de private sector om de link te maken tussen de behoeften van de landen van herkomst en de gastlanden

9

Slide Title

37

Bedankt voor uw aandacht!

Country Office for Belgium and Luxembourg International Organization for Migration, Brussels, Belgium Office: +32 2 287 74 12 Web: www.belgium.iom.int

10

VERSLAG WORKSHOP: GRONDRECHTEN EN SOCIALE VOORZIENINGEN VOOR MENSEN ZONDER EEN DUURZAME VERBLIJFSSTATUS

Deelnemers: Jozef Devisscher (Solidariteit Onthaalhuis Christus Koning, Brugge), Mia Vroom (vrijwillig lesgeefster in Pigment), Elhasbia Zayou (Vluchtelingenwerk Vlaanderen), Sarah Kaerts (ex-Minderhedenforum, in eigen naam), Sietske (De8 vzw), Angela van de Wiel (coördinator Samenlevingsopbouw Brussel), Daniël Alliet (Begijnhofparochie), Jozef Hertsens (VLOS), Jan Knockaert (ORCA), Nele Lenaerts (Netwerk tegen Armoede), Arne Proesmans (Netwerk tegen Armoede, verslaggever), Ronnie Tack (Samenlevingsopbouw Brussel) Intro We willen via groepsbevragingen van mensen in precair verblijf in verschillende steden peilen naar wat uitsluiting op sociale grondrechten voor hen persoonlijk betekent: impact op gezinsleven, keuze om hier te blijven ondanks restrictie migratiebeleid, ... Deze werkgroep is een aanvulling op die groepsbevraging. Bedoeling is om dit alles te integreren in een nieuw migratierapport dat eind dit jaar naar buiten gebracht zal worden. We willen daarin aantonen op welke mythen het migratiebeleid gestoeld is en welke ‘verliezen’ het veroorzaakt. Theo Francken heeft intussen ook ingestemd met een structureel overleg (4x per jaar) met de Migratiecoalitie. We willen het daar ook hebben over grondrechten (overkoepelend). Komende vergadering staat de opvang van gezinnen op de agenda. We hebben ‘flappen’ opgehangen waarop we per grondrecht een aantal steekwoorden noteerden die aangeven waar mensen in precair verblijf problemen mee ondervinden. We vullen eerst de gekende problemen per grondrecht verder aan, nadien brainstorm rond mogelijke oplossingen of goede praktijken die jullie tegenkomen. (‘gezin’ zit er niet bij want wordt in andere workshop behandeld) NOOT: goede initiatieven die benoemd worden zijn steeds ‘onder protest’! Dit omdat de overheid verantwoordelijkheid zou moeten nemen en goede initiatieven altijd het vullen is van een hiaat dat de overheid heeft gecreëerd. Verder is een langdurig verblijfsrecht uiteraard dé oplossing voor heel veel mensen. Grondrechten 1. Maatschappelijke dienstverlening a. Knelpunten Openbaar vervoer: -

mensen hebben de middelen niet om openbaar vervoer te nemen, bij controle op zwartrijden nemen controleurs hen mee naar politie, ook als ze zich niet kunnen identificeren (wordt soms gevraagd bij omni- of busypass De Lijn, ook op trein) hebben er zijn ook campagnes waarbij politie razzia’s doet op trein en bus (of eigen veiligheidsdiensten?)


Politie: Europese Victims Directive: ongeacht verblijfsstatuut moet een slachtoffer van misdrijf geholpen worden. In de praktijk worden mensen vaak aangepakt wegens verblijfsstatuut ipv ontvangen van hulp als slachtoffer. Gemeenten: -

betrokken bij terugkeerbeleid geven van foute informatie

OCMW: -

-

-

-

-

-

Je bent legaal in het land, verliest je verblijfsstatuut/werk, gaat dan naar het OCMW, na 3 maanden moeten die dat doorgeven aan DVZ, want ‘teveel ten laste van samenleving’ (dus: sociale steun bedreigt verblijfsrecht) Sommige OCMW’s raden mensen dat af, net omdat aanvragen van steun ernstige gevolgen kan hebben op hun verblijfsaanvraag. Soms zou dat ook ten onrechte zijn? Mensen hebben het vaak maar voor heel korte tijd nodig, het is vaak een hulp die een periode kan overbruggen maar die vaak ontbreekt. Subsidiair beschermde of erkend vluchteling die aankloppen bij OCMW voor financiële steun worden vaak geschrapt nadat ze een keer niet op afspraak verschenen of omdat ze niet werkbereid zouden zijn (hier zijn dan geen bewijzen van, willekeur) Mensen krijgen vaak foutieve info, ook bij andere diensten (gemeente, ocmw, dienst arbeidsmigratie, …). Bv ‘het volstaat dat ge werk vindt om wettig te verblijven’, terwijl dat niet altijd zo is. Het hangt af van je situatie of verblijfskaart. Soms nog problemen als mensen zonder wettig verblijf intrekken bij een leefloner. De leefloner krijgt dan plots minder. Terwijl dit niet wettelijk is omdat een persoon zonder wettig verblijf geen inkomen heeft (noot: enkel wanneer deze een duidelijk financieel voordeel bezorgt aan de leefloner in kwestie door bv. voltijds op diens kinderen te gaan letten waardoor de leefloner geen kinderopvang meer dient te betalen. In dat geval wordt dit als een financieel voordeel gezien en kan het OCMW inkomsten van leefloner laten zakken. In andere gevallen niet). In Brussel bij sommige OCMW’s eerst intake aan een balie (geen sociaal assistent), waar dan mensen niet eens een aanvraag van een bepaald recht doen omdat ze met foutieve info worden weggestuurd (‘u moet zich eerst laten regulariseren voor…’) b. Goede praktijken

Gewenst: -

Permanentie van welzijnswerkers in asielcentra: mensen ondersteunen, op pad helpen wat betreft grondrechten (op zoek naar woning, helpen bij arbeidsrechten, …), juiste info geven

Effectief: -

Geen?

2. Juridische bijstand/Pro-deo

-

a. Knelpunten Enkel voor verblijfsprocedure, niet voor grondrechten


-

-

-

-

Toewijzing van pro-deo advocaten wordt vaak geweigerd wanneer men weinig slaagkans ziet. Is dat wettelijk? Soms is dat wel in hun belang. Bv. de8 laat mensen niet betalen voor procedure 9bis omdat ze weten dat dit gaat geweigerd worden, waarna ze dan in uitwijzingsprocedure terecht komen. In dat geval raden zij het dus ook af. Probleem: hoe bewijst iemand zonder papieren zijn gebrek aan inkomen om aanspraak te kunnen maken op pro-deo? Er worden soms attesten gevraagd van sociale organisaties die moeten aantonen dat persoon behoeftig is, maar die worden niet altijd aanvaard. Kwaliteit advocaten: er zijn maar weinig advocaten die gespecialiseerd zijn in vreemdelingenrecht + het is een erg complexe aangelegenheid. Voorbereiding is in deze ook heel belangrijk. Zeker op vlak van pro-deo advocaten zijn dit stevige knelpunten. Opnieuw slecht advies: u heeft geen recht op slachtofferfonds want u heeft geen wettig verblijf. Dit klopt niet. b. Goede praktijken Geen?

3. Onderwijs en vorming

-

-

-

-

a. Knelpunten In het Gentse vb. van iemand die in deeltijds onderwijs stage deed, maar zijn stage was pas begonnen na zijn 18e verjaardag. Hij werd opgepakt en uitgewezen. Mocht die stage (arbeidscontract) voor zijn 18e zijn begonnen dat hij dit had kunnen uitdoen. Kinderen wisselen vaak van school wegens precaire situatie van ouders. Bij opvang van asielzoekers wordt er geen rekening gehouden met schoolgaande kinderen bij overplaatsing. Ze worden vaak niet enkel midden in het schooljaar verplaatst maar vaak ook nog naar ander landsdeel. Zo komen kinderen die Franstalig zijn of dit intussen verstaan, plots op een Nederlandstalige school terecht waar ze niks verstaan. Er is te weinig aandacht voor kinderen en hun welzijn tegenover veel aandacht voor procedures. CLB’s worden geconfronteerd met kinderen van mensen zonder wettig verblijf en weten eigenlijk niet goed hoe daarmee om te gaan. Ze vragen daarin zelf ook ondersteuning. Opvallend: veel signalen (acties) wanneer er een familie wordt uitgewezen. Omdat enkel via de kinderen (school) de Vlaming met de realiteit van mensen zonder wettig verblijf of in precair verblijf wordt geconfronteerd. Dan is er wel steeds veel solidariteit, voelen mensen het onrecht en gaan ze vaak over tot actie. Schoolrekeningen zijn een probleem. b. Goede praktijken

Gewenst: -

Bij uitwijzing mensen minstens hun diploma laten afmaken. Dan kunnen ze op z’n minst terugkeren met bagage. Werk maken van gelijkschakeling van diploma’s. Dat is nu vaak heel lastig en kost veel geld. Zou veel eenvoudiger moeten. Veel meer nadruk op verworven competenties ipv of naast diploma’s zou voor heel wat mensen ook al een verschil maken.

Effectief:


-

CBE laat soms toch nog mensen zonder wettig verblijf toe, hoewel ze er niet voor gesubsidieerd worden (bv. in Brugge). Privé-initiatieven zoals zomerscholen waarin er taallessen worden aangeboden aan mensen zonder wettig verblijf. Ecole Sans Papiers: politieke vorming. Andere private initiatieven waarin er vorming wordt opgezet voor elkaar. OCMW Sint-Niklaas: participatiefonds geeft stukje tussenkomst voor gezinnen in armoede, kan ook voor kinderen zonder papieren. In Sint-Niklaas er wordt les gegeven in asielcentrum (opleidingen + ACV komt daar ook over recht op arbeid praten)

4. Participatie

-

a. Knelpunten Mensen kennen de realiteit van mensen zonder papieren niet Vereniging? Sociale dienst? School kinderen? b. Goede praktijken

Effectief: -

-

Samen inburgeren: duo’s van een vrijwilliger van hier en vluchtelingen (niet zeker of het steeds ook doorloopt als mensen zonder papieren vallen, op sommige plaatsen zeker wel). Duo doet samen activiteiten (uitwisseling), uitbouwen van sociale netwerken. PRISMA en diversiteitsdienst Mechelen in deze ook goede vbn. Vorming Plus heel wat goede vbn waarbij er geen onderscheid gemaakt wordt tussen mensen met en zonder wettig verblijf (in Sint-Niklaas). In Antwerpen ook, rond cultuur. ‘Startpunt van Vluchtelingenwerk Vlaanderen: nieuwkomers, vluchtelingen en werknemers van Vluchtelingenwerk koken samen, organiseren foto-ateliers, … Bedoeling is ook dat mensen uit de buurt elkaar leren kennen

5. Werk en inkomen

-

a. Knelpunten Niet mogen werken (mensen zonder wettig verblijf) Precair verblijf bemoeilijkt werk zoeken (bv. asiel: mogen werken maar niet aantrekkelijk voor werkgever owv tijdelijk statuut) Niet, onregelmatig of te weinig uitbetaald worden Clandestien werk Slechte verloning Arbeidsongevallen, angst om aan te geven Geen geld voor basisbehoeften als kleding, voeding, … Mensen zonder wettig verblijf mogen geen vrijwilligerswerk doen →mogen ook geen vrijwilligersvergoeding krijgen Als ze gaan werken na verlaten opvang, is er onvoldoende begeleiding en info over arbeidsrechten (geldt ook voor wonen) b. Goede praktijken

Effectief:


-

Binnen CSC Brussel probeert men een werkgroep op te richten voor werknemers zonder papieren om collectief arbeidsrecht af te dwingen ORCA neemt het op voor mensen die clandestien werken Recht op vrijwilligerswerk voor asielzoekers (maar dus niet voor mensen zonder wettig verblijf!) is recent mogelijk (vroeger kon dat pas na een aantal maanden in procedure) ILO-conventie

6. Wonen a. Knelpunten - Daklozenopvang ontoereikend - Probleem van thuisloosheid - Eigen huurwoning = moeilijk - Logeren bij vrienden (tijdelijk, gebrek aan privacy, …) - Wonen in kraakpanden - Opvang van families wordt gelinkt aan terugkeer - Vb. van persoon die verbleef in LOI. Zodra hij deeltijds werkte ging zijn hele inkomen op aan zijn gebruikersbijdrage daar. - In Sint-Niklaas werden mensen uit privaat woninginitiatief gezet b. Goede praktijken Gewenst: -

Doorlopende uitbreiding daklozenopvang ook buiten de winter Plaats voor mensen zonder wettig verblijf binnen ‘reguliere’ opvang (probleem: gebrek aan plaats en wordt gezien als concurrentie met mensen met laag inkomen) Meer kwaliteitsvolle woningen. Er zijn er nu al te weinig, dus vallen mensen zonder wettig verblijf zeker uit de boot. Referentieadres: dit is nu niet mogelijk voor mensen zonder wettig verblijf terwijl het soms erg belangrijk is om hun verblijf in regel te kunnen stellen.

Effectief: -

-

-

Sint-Niklaas: er gaat nu een initiatief CAW/ocmw/vlos komen waar mensen zonder wettig verblijf telkens voor 4 à 5 dagen opgevangen kunnen worden (dit is weinig maar al beter dan niets) Alternatieve woonvormen (solidair wonen, cohousing,…) Uitbreiding winteropvang: in principe kunnen mensen zonder wettig verblijf er niet terecht maar lokaal wordt dit vaak door de vingers gezien door niet te vragen naar verblijfsstatuut (blijft: wat buiten de winter?) Onderverhuur van sociale woningen die bv wachten op renovatie via tijdelijke bezetting (gedoogbeleid)

7. Gezondheid

-

a. Knelpunten Ggz ontoereikend Angst en stress Veel problemen met dringende medische hulp (DMH) (grote kloof tussen het wettelijk kader en de toepassing ervan in de praktijk):


o o o

In Antwerpen probeert het OCMW dringende medische hulp terug te vorderen van persoon met wettig verblijf waar rechthebbende inwoont Te lang wachten op beslissing Soms politieke beïnvloeding

b. Goede praktijken Effectief: -

Pilootproject DMH UZGent

8. Vrije tijd

-

a. Knelpunten geen inschrijving voetbalclubs b. Goede praktijken

Effectief: -

Vaak wel mogelijk om bij andere clubs aan te sluiten: andere sportclubs, buurtwerking, les gazelles de Brussel (loopclub)

Prioritaire grondrechten? Zeker wonen (zonder dak boven je hoofd en stabiel verblijf is al de rest heel moeilijk voor mensen) en Juridische bijstand (owv nodig om je grondrechten te kunnen afdwingen). Ook gezondheid (owv grote kloof tussen wettelijk kader en toepassing in de praktijk), werk (opent al de rest en zorgt voor oplossing ‘van onder uit’) en maatschappelijke dienstverlening (owv grote nood aan goed geïnformeerde professionals, het geping-pong met mensen, groep mensen die wel legaal is maar geen aanspraak kan maken op maatschappelijke dienstverlening).

Hoe kunnen we mensen in precair verblijf meer betrekken bij het verdedigen van/opkomen voor hun grondrechten? -

Betrekken van basisorganisaties! Ecole sans papiers = een goed voorbeeld. Mensen worden bewust gemaakt van politiek kader. Geef je dan geen valse hoop? Nee, ze worden zich net bewust van wat de mogelijkheden zijn. Kan hen ook net op weg helpen. Naast opkomen voor grondrechten kan het er ook toe leiden dat mensen realiteit beter onder ogen gaan zien (bv dat kans op bekomen van papieren soms heel erg klein is). Op basis van goede info kunnen zij dan soms gemakkelijker tot keuzes/beslissingen komen.

Publieke opinie bewerken, want politici kijken naar hen

Verslag: Nele Lenaerts


VERSLAG WERKWINKEL: MIGRATIE, HET KAN JE JE GEZIN KOSTEN

Bij het begin van deze werkwinkel werd een praktijksituatie uit de doeken gedaan waarbij ons migratiebeleid het gezinsleven van een koppel met twee kinderen uit mekaar dreigde te trekken. Enkel door verschillende tussenkomsten en een stevig netwerk met goede juridische ondersteuning kon nog net voorkomen worden dat het gezin blijvend uiteengerukt werd. Nadien hebben we ons gebogen over waar we knelpunten zien. Hoe grijpt ons migratiebeleid in op het gezinsleven van mensen? Daarnaast bekeken we ook telkens of we zelf voorstellen hebben over hoe het anders zou kunnen. We focusten ons op: 

Wonen en voorzieningen



Gezinshereniging



Uitwijzing en detentie



Psychosociaal welbevinden



Tracing

Wonen en voorzieningen

Knelpunten

Alternatieven

Voortdurend verhuizen Uitbuiting door de eigenaar (huisjesmelkers; ‘dienstverlening’)

Bij ‘dienstverlening’ kan er klacht ingediend worden in het kader van arbeidswetgeving.

Weinig privéruimte Geen studieruimte voor de kinderen Geen inschrijving; leegstandstaks voor de verhuurder; mensen komen alsnog op straat te staan.

Gezinnen moeten zich kunnen laten registreren op het gemeentehuis als mensen zonder wettig verblijf. (‘veilige lijst’ die niet kan gebruikt worden voor uitwijzingen).

Te weinig goede gratis juridische bijstand


Knelpunten

Alternatieven

Onderwijs mogen volgen maar niet mogen afmaken

Onderwijsverblijf

Krotwoningen/gezondheidsproblemen Geen studiebeurzen Kinderen die niet gekend zijn en niet worden opgeroepen om naar school te gaan. Overleven in een kraakpand Geen financiële middelen voor ontspanning ondervoeding Als het OCMW van slechte wil is krijgen mensen geen dringende medische hulp. Schending K.B. 2004 opvang

Gezinshereniging

Knelpunten

Alternatieven

Mensen hebben vaak geen paspoort Mensen geraken niet aan een geboorteakte De risicovolle reis naar de ambassade of consulaat is zonder hulp in het land van herkomst zeer moeilijk.

Geef mensen de kans om hun aanvraag schriftelijk in te dienen in België, daar wordt uiteindelijk ook over hun aanvraag beslist.

Mensen moeten vaak lang wachten op een visum. Als ze ver van huis zijn moeten ze ergens kunnen verblijven. Soms is er geen ambassade of consulaat in het land van herkomst.


Bij erkende vluchtelingen zijn de voorwaarden voor gezinshereniging gunstiger. Die gezinshereniging moet dan wel worden aangevraagd binnen één jaar na de erkenning.

Laat erkende asielzoeker hun intentie om tot gezinshereniging over te gaan registreren en geef hen vanaf dat moment vijf jaar de tijd om alles te regelen. Zorg dat er tijdens de asielprocedure niet alleen informatie gegeven wordt over terugkeer maar ook over gezinshereniging zodat mensen weten wat ze allemaal moeten regelen als ze erkend zijn.

De inkomensvoorwaarden voor gezinshereniging zijn erg streng.

Uitwijzing en detentie

Knelpunten

Alternatieven

Er wordt geen onderzoek gedaan naar de gezinssituatie

Verplicht een onderzoek naar de gezinssituatie en laat het recht op gezinsleven primeren.

Er is een verbod op contact tijdens de arrestatie Er is geen aandacht voor de kinderen en hun netwerk. Er kan geen afscheid genomen worden van de leefomgeving. Het is vaak onmogelijk voor partners zonder wettig verblijf om op bezoek te komen. Alle spullen en herinneringen blijven achter. Meubels, bankrekening,… De voorbereidingstijd die mensen krijgen om terug te keren is te kort.

Langere termijnen om een duurzaam toekomstproject uit te werken.

De terugkeerwoningen liggen erg afgelegen wat op bezoek gaan bemoeilijkt.


Knelpunten

Alternatieven Cursus internet-netwerk om contacten te onderhouden. Betere voorbereiding vanuit toekomstdenken. Daar moeten tijd en middelen voor vrijgemaakt worden.

Psychosociaal welbevinden

Knelpunten

Alternatieven

Kinderen en hun psychosociaal welbevinden bij Zorg dat er een psycholoog aanwezig is, niet alleen tijdens de uitwijzing, maar ook bij de oppakken en deportaties stappen daarvoor. Onderduiken en sociaal isolement Geen recht op bijstand en ondersteuning van een vertrouwenspersoon. Geen mogelijkheid om iemand te contacteren bij arrestatie en uitwijzing.

Er moet een omschrijving van rechten komen bij de ganse arrestatie- en uitwijzingsprocedure. Die rechten moeten ook te allen tijde duidelijk meegedeeld worden.

Geen kind kunnen zijn. Kinderen zijn vaak de tolk van de ouders in alle situaties. Geen waardering voor elders verworven competenties vanuit vroeger bij het zoeken naar werk. Psychologische problemen van ouders en kinderen door extreme armoede. Dat kan leiden tot hechtingsstoornissen, gedragsproblemen, concentratieproblemen,… Hierover is te weinig kennis bij scholen etc.


Tracing

Knelpunten

Alternatieven

Tracing is moeilijk tot onmogelijk in conflictgebieden Mensen hebben vaak niet de juiste documenten, de juiste scholing of weten niet waar hun familie woont. Het Rode Kruis is erg afhankelijk van samenwerking met lokale overheden

Zorg dat er meerdere organisaties met Tracing bezig zijn en niet alleen via officiële overheidskanalen.

De methodiek is niet aangepast aan de technische mogelijkheden van deze tijd.

Zorg ervoor dat er op verschillende manieren en via verschillende mediakanalen kan gezocht worden (cfr. BBC)

Verslag: Hilde Geraets


VERSLAG WORKSHOP: MOET ONTWIKKELINGSSAMENWERKING MIGRATIE STOPPEN?

Vier stellingen over de link tussen ontwikkelingssamenwerking en migratie worden besproken. Deze worden geïllustreerd met uitspraken van Belgische beleidsmakers.

1. De Belgische ontwikkelingssamenwerking focust zich best op landen met grote migratiestromen naar ons land. Quotes: ‘We doen ontwikkelingssamenwerking met een aantal partnerlanden, waarom ook niet met landen in de Balkan, zoals Kosovo? We hebben er direct belang bij. Waarom wel met landen in Afrika, maar niet met landen in Europa? Omdat het altijd zo geweest is? Ik zal dit met de bevoegde minister bespreken.’ Staatssecretaris Asiel en Migratie Theo Francken P-Magazine, maart 2015 De Belgische ontwikkelingssamenwerking zal zich in de toekomst concentreren op fragiele landen en post-confictzones waar de hulpafhankelijkheid nog groot is, in twee geografisch homogene regio’s: Noord- en West-Afrika en de regio van de Grote Meren. ‘In deze landen hebben armoede en instabiliteit onder meer een impact op de migratiestromen naar ons land en op de radicalisering van de jonge bevolking. De Belgische ontwikkelingssamenwerking moet de ambitie hebben het verschil te maken.’ Beleidsnota Ontwikkelingssamenwerking Minister Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo Discussie: Keuze van de partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Een nieuwe lijst van partnerlanden van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking werd opgemaakt. We gaan van 18 naar 14 landen. Twee nieuwe partnerlanden doen hun intrede: Burkina Faso en Guinee. Migratiestromen naar België werden opgenomen als criterium. Men verwijst hierbij naar Guinee, DRC en Marokko. -

De stelling wordt meteen genuanceerd door een aantal van de aanwezigen. Allicht was dit geen doorslaggevend criterium, als we kijken naar de lijst, zijn er slecht 3 landen met sterke migratiestromen richting België + voor bvb DRC zijn er nog heel wat andere redenen waarom België daar actief blijft. Dit element heeft waarschijnlijk gespeeld maar niet als belangrijkste criterium. Ook andere (voorbeeld Ebola) was opgenomen als criterium. Moeilijk te achterhalen hoe doorslaggevend migratie was.

-

De verwijzing lijkt ons vooral politiek te zijn, gericht naar de Belgische publieke opinie. Dit geeft een signaal van ‘kijk, we doen iets aan het probleem. We lossen het ginder op’. Met andere woorden een communicatieve reden.

-

Ook belangrijk dat de theorie zegt dat als een land een hogere ontwikkelingsgraad heeft dat de migratiestromen net stijgen. Is alvast iets dat meer onderzoek vraagt.


-

Voor de aanwezigen kan migratiestromen geen goed criterium zijn om in acht te nemen bij de keuze partnerlanden. Dit gaat in tegen een effectieve ontwikkelingssamenwerking die duurzame investeringen vraagt op erg lange termijn. Migratiestromen zijn eerder vluchtig. Bovendien is het naïef te geloven dat ontwikkelingssamenwerking überhaubt migratie kan tegen gaan als we zien dat ontwikkeling in eerste instantie net meer migratie met zich meebrengt.

-

Anderzijds kunnen en moeten er wel interessante linken gelegd worden tussen migratie en ontwikkeling. Zo kan het wel interessant zijn om met bvb. Marokko de link te leggen met de grote diaspora in België aanwezig. Hun rol versterken kan een meerwaarde bieden voor ontwikkelingssamenwerking.

-

Ook heeft ontwikkelingssamenwerking volgens een aanwezige de opdracht om te monitoren (hier zit nog een grote lacune). Ontwikkelingssamenwerking moet bijvoorbeeld handelsbeleid en de economische relaties onder de loep nemen. Idem met conflictsituaties en conflictgebieden (de Syrische vluchtelingen in Libanon, situatie in Burundi). Er wordt veel noodhulp/humanitaire hulp gedaan. Maar hier zit een groot structureel verhaal. En deze elementen hebben een grote invloed op migratie. Dit zijn volgens de aanwezigen alvast twee redenen om te zeggen dat ontwikkelingssamenwerking niet alleen moet kijken naar herkomstlanden.

2. De Belgische ontwikkelingssamenwerking mag op geen enkele manier bijdragen aan ‘brain drain’ Quotes: ‘Vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo heeft aan de DirectieGeneraal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) van de FOD Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel de instructie gegeven om voorlopig de uitbetaling van 11 miljoen euro aan Oeganda op te schorten. De beslissing komt er na berichten dat de Oegandese regering 245 Oegandese artsen uitvlagt naar Trinidad en Tobago, terwijl de Belgische ontwikkelingssamenwerking de zwaar noodlijdende gezondheidssector in Oeganda financieel ondersteunt.’ Persbericht Minister De Croo – maart 2015 Context Uganda kreeg olie in ruil voor het ‘leveren’ van 245 artsen aan Trinidad en Tobago. Daarom schortte De Croo een deel van de hulp (11 miljoen) aan Uganda. Algemeen: verschillende meningen tussen de sprekers. De ene groep vindt dat de Belgische OS zich niet moet bezighouden met conditionaliteiten en intern beleid. Dit is peer ex post regels bepalen. Een gemakkelijke manier om punten te scoren maar helpt de Ugandezen geen stap vooruit. De ander groep zegt dat dit politiek signaal absoluut moet en te verantwoorden is. Wel zijn beide het erover eens dat we meer context nodig hebben. We kunnen niet weten hoe deze situatie in elkaar zit, hebben we meer informatie voor nodig. We zoeken een antwoord op twee vragen: 1. De beslissing van de Oegandese regering was een schadelijke braid drain of een potentiële brain gain? Wat is precies een brain drain? Er kunnen zowel positieve als negatieve gevolgen zijn. Het is heel moeilijk hierover te oordelen. Zeker als je in rekening brengt dat de kansen voor hoogopgeleiden in het Zuiden zeer beperkt zijn. Op korte termijn zijn er allicht negatieve gevolgen. Maar wat op de


langere termijn? Hier hebben we niet echt zicht op. Keren deze mensen terug met nieuwe expertise die ze kunnen inzetten om het gezondheidssysteem te versterken? Is dit niet een symptoom van een grondig zieke gezondheidssector? Het is ook normaal dat artsen deze kans grijpen. 2. Nam de Belgische regering een correcte beslissing? De meeste aanwezigen zijn niet akkoord. Het gaat hier om een achteraf opschorten van de hulp. Deze ‘regel’ was niet op voorhand voorgelegd aan de Oegandese regering. Hier moet men erg mee opletten. Men kan wel hulp opschorten indien er sprake is van grove schendingen van de mensenrechten. Dit is hier niet echt het geval. Welke zin heeft het om dit ‘signaal’ te geven? De Oegandese regering zal haar ‘goesting’ gewoon verder doen. Alleszins helpen we de Oegandese gezondheidssector niet vooruit met deze beslissing. Indien er sprake is van definitief opschorten moet er alleszins blijvend (met evenveel middelen) geïnvesteerd worden in de Oegandese gezondheidssector. Dit kan via multi’s of indirecte actoren.

3. De toekenning van ontwikkelingshulp wordt best afhankelijk gemaakt van medewerking aan het Belgische migratiebeleid en het afsluiten van terugname akkoorden. Quotes: Over terugnameovereenkomsten gaan we opnieuw onderhandelen. Landen met hoge migratie en lage terugkeercijfers en landen die een terugkeer bemoeilijken, komen bovenaan de prioriteitenlijst. Op een wijze die de plaatselijke bevolking zo veel mogelijk ontziet, koppelen we, waar nodig en mogelijk, de terugnameovereenkomsten aan diplomatieke druk, handelsakkoorden, ontwikkelingssamenwerking, …’ NVA-Verkiezingsprogramma 2014 ‘In haar ontwikkelingssamenwerkingsbeleid maakt de regering de begrotingssteun aan ontwikkelingslanden afhankelijk van het resultaat van een regelmatige en behoorlijke evaluatie van de inspanningen en verwezenlijkingen van de overheid in deze landen op gebied van corruptiebestrijding, eerbiediging van de mensenrechten en goed bestuur alsook aan de samenwerking inzake migratie en justitie.’ Regeerakkoord Michel I Alle aanwezigen zijn het er over eens dat dit soort koppeling pervers is. Unanimiteit dat ontwikkelingssamenwerking afhankeleijk maken van terugnamenakkoorden geen enkel ontwikkelingsdoel heeft.


4. ‘Migration is a driver for development’ Welke initiatieven zijn nodig om migratie (meer) te laten bijdragen aan ontwikkeling?  Remittances  Innovatie  Investeringen  Diaspora betrekken  Brain gain?  … -

Reguliere migratie mogelijk maken dient nog aan dit lijstje toegevoegd te worden. Remittances is zeker een sterke. De kosten hieraan verbonden moeten afgebouwd worden (volgens één van de sprekers 3 procent). Toch wordt ook de kanttekening gemaakt dat remittances geen wondermiddel zijn en ook hun beperkingen hebben. Het blijven private geldstromen. Bovendien zijn remittances puur geldstromen maar is het onbekend wat de doelstelling kan zijn. Heeft ook veel te maken met ‘vertrouwen’. Mensen die hard werken zullen niet altijd geneigd zijn om hun geld in vb een ngo te investeren in plaats van naar hun familie door te geven.

-

Ook is er binnen het onderwerp van remittances een zeer interessante link tussen migratie en ontwikkeling. Er bestaat een enorme druk op de migrant door het land van oorsprong om geld op te sturen. Migranten die hier geen (goedbetaalde) job hebben voelen deze druk enorm

-

De rol van diaspora in de ontwikkeling van het land van herkomst moet versterkt worden.

Verslag: Flor Didden


FEEDBACK 16 deelnemers vulden een evaluatieformulier in.

0

2

4

6

8

10

12

14

Er was een goed evenwicht tussen lezingen en workshops Er was voldoende ruimte voor achtergrondinformatie

16 ja tussen de twee nee

Er was voldoende ruimte voor vragen Er was voldoende ruimte voor uitwisseling Er was voldoende ruimte voor mijn inbreng Het programma voldeed aan mijn verwachtingen Ik heb vandaag nieuwe informatie, perspectieven en/of inzichten gekregen Deze denkdag was nuttig voor mijn (professioneel) engagement Door deze denkdag zie ik nieuwe mogelijkheden (voor mijn werk)

Wat vond u van ...

0

2

4

6

8

10

12

14

16

De denkdag in zijn geheel

zeer tevreden

De lezing van Kadri Soova

tevreden

De lezing van Pascal Debruyne

neutraal

De lezing van Alpha Barry Migratie: het kost je soms je gezinsleven

ontevreden zeer ontevreden

Grondrechten en sociale voorzieningen … Moet ontwikkelingssamenwerking migratie stoppen? De locatie Het onthaal

De opmerkingen waren – niet verrassend – gelijkluidend. Verschillende mensen vonden dat het opzet van de Denkdag en het dagprogramma (vooraf) duidelijker kunnen. De meest voorkomende aansporing, die we ook op de denkdag zelf registreerden, luidt dat we mensen met een migratieachtergrond meer moeten betrekken. Vanzelfsprekend hechten we hier alle belang aan bij de organisatie van een volgende denkdag.


DEELNEMERS DENKDAG MIGRATIE, GRONDRECHTEN EN ONTWIKKELING

Rein Antonissen

Vluchtelingenwerk Vlaanderen vzw

Alpha Barry

IOM Country Office for Belgium and Luxembourg

Lut Bresseleers

[email protected] [email protected]

[email protected]

Bart Daems

CAW Antwerpen

William De Cock

School Zonder Racisme

Katleen De Ridder

Groen

[email protected]

Jo De Winter

Werkgroep Vluchtelingen Wetteren

[email protected]

Pascal Debruyne

Ugent

Jozef Devisscher

Solidariteit Onthaalhuis Christus Koning

Seppe Devisscher

[email protected] [email protected]

[email protected] [email protected] [email protected]

Flor Didden

11.11.11

Hanne Flachet


Hilde Geraets

ORBIT vzw

Josee Goethals

AZIZ Zemst

Jozef Hertsens

Vluchtelingen Ondersteuning SintNiklaas

Sarah Kaerts

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

Meron Knikman

Vluchtelingdienst CAW Antwerpen

Jan Knockaert

OR.C.A.

Sarah Lamote

11.11.11

Nele Lenaerts

Netwerk Tegen Armoede

Jacques Mevis

11.11.11 Vierdepijlersteunpunt

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]


Erica Michiels

Protestants Sociaal Centrum Brussel

Mireille Nkanga

vsvlo

Arne Proesmans

Netwerk Tegen Armoede

Tetty Rooze

CAW Antwerpen

Kadri Soova

PICUM

Abdoulaye Souna Souley

s-eau-s Sahel

Bruno Spriet

Porticus

Ronnie Tack

De Meeting

Angela van de Wiel

Samenlevingsopbouw Brussel

Hilde van Hoijweghen

Eva Centrum

Wendy Van Loco

CAW Antwerpen

Didier Vanderslycke

ORBIT vzw

Julie Vanstallen

Caritas International

Joris Verschueren


Hugo Verwimp

Werkgroep Merchtem Multicultureel

Bram Vranken

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Mia Vroom

[email protected]

Griet Ysewyn

11.11.11

Elhasbia Zayou


Sietske Zeinstra

[email protected] [email protected] [email protected]


VERSLAG DENKDAG MIGRATIECOALITIE MIGRATIE, GRONDRECHTEN EN ONTWIKKELING. Vrijdag 5 juni 2015

Recommend Documents