Verslag cursus Organiseer Jezelf

Verslag cursus ‘Organiseer Jezelf’ Cursusdag 3, 14 september 2013 Kasteel de Essenburgh, Hierden (11.00 – 17.00) Het Jongerennetwerk Visserij organiseert met Stichting ProSea deze driedaagse cursus, met als doel om de jonge visserijondernemer communicatie-tools aan te leren. Daarnaast wordt tijdens de cursus gewerkt aan visieontwikkeling en doelstellingen die de jonge ondernemers aan zichzelf én het Jongerennetwerk stellen. Dit is het verslag van de derde en tevens laatste cursusdag, waarin twee subdoelen werden gekozen en daarvoor een concreet plan van aanpak werd geschreven.

Aanwezigen Cursisten René Sperling Hans Tanis Flerik Kramer Kevin Loos Rick Halma Albert de Vries Hendrik Kramer Stefan Tijsen Durk van Tuinen (alleen begin) Peke Wouda (alleen begin)

Afwezig met kennisgeving Frits van Dellen Max Bakker Lub van Slooten Henk Bais Neil van Leeuwen

Organisatie Sarah Verroen (projectbegeleiding Jongerennetwerk) Marieke Verweij (ProSea) Eric Versteegh (acteur) Bopp van Dessel (ProSea)

Wat hebben we gedaan tijdens de derde cursusdag? Tijdens eerste twee dagen is er veel nagedacht over processen in de sector die jonge vissers aangaan en over persoonlijke en gezamenlijke doelstellingen, als jonge visser, en als netwerk als geheel. Deze derde dag borduurt daar op voort, door een paar concrete subdoelen te selecteren en daarmee antwoord te geven op de vraag ‘Wat willen we en kunnen we, gezamenlijk bereiken?’. Daarnaast is er geoefend met het schrijven van een concreet plan van aanpak (‘hoe behaal ik de doelen’) en met discussiëren met iemand waar je het grondig mee oneens bent.

Discussiëren Met behulp van acteur Eric Versteegh is er flink op los gediscussieerd, zoals te zien in de foto hieronder waar pa en zoon de discussie aangaan met de boze buurman die de voetbal lekgestoken heeft. Een discussie is iemand overtuigen met behulp van argumenten. Bedenk daarbij goed of je argument een feit of een mening is. Is iets een feit? Dan is daar geen discussie over mogelijk (‘het gras is groen’). Maar het kan ook zijn dat jij denkt dat iets een feit is, voor dat iets voor jou vanwege je persoonlijke overtuigingen een feit is, terwijl dat voor de ander niet geldt. Een discussie is net een ijsberg. Je ziet alleen het topje: diegene die voor je staat en zijn of haar gedrag en voorkomen. Wat je niet ziet is waarom iemand het met je oneens is, redenen die misschien niets met de discussie zelf te maken hebben. Heeft iemand nare ervaringen gehad met een visser en vertrouwt hij/zij je daarom niet? Heeft diegene goed geslapen, of hoofdpijn? Ook zit er verschil tussen mannen en vrouwen. Vrouwen vinden het soms belangrijk even te ‘ventileren’ terwijl mannen oplossingsgerichter zijn. Wat wil die ander van je? Hoe is diegene opgevoed, misschien religieus? Allemaal onzichtbare dingen die invloed kunnen hebben op een discussie en die zelfs tegen je kunnen werken. Werkt een discussie niet of kom je er niet uit? Vraag dan naar onderliggende redenen, laat je vooral niet provoceren. Soms helpt het om goed te luisteren want de ander wil misschien vooral een luisterend oor. Loopt het echt niet? Benoem dat dan en besluit de discussie af te ronden en eventueel op een ander moment verder te gaan.

Doelstellingen, prioriteiten en thema’s Het hoofddoel van het Jongerennetwerk is: ‘Het Jongerennetwerk wil een bijdrage leveren aan een toekomst voor jonge vissers in een succesvolle visserijsector’. Tijdens de derde cursusdag is een keuze gemaakt uit de subdoelen die tijdens de tweede cursusdag door de jonge vissers geformuleerd zijn, en bepaald welke subdoelen prioriteit hebben.

Tenslotte is het zo dat je nergens komt als je niet weet waar je heen wilt, zelfs niet met een TomTom. En als je alles tegelijk wil aanpakken schiet je met hagel en dat is ook niet even effectief. Er is onder leiding van Marieke Verweij (ProSea) gekozen voor twee subdoelen “Jonge vissers handvatten geven voor goed ondernemerschap” en “Zichtbaarheid van jonge vissers vergroten binnen en buiten de sector”. Dit zijn twee thema’s waar het Jongerennetwerk vol voor kan gaan, waar behoefte aan is en waar het JNV een echte meerwaarde heeft. Jongeren zijn vaak zo onzichtbaar dat ook specifieke problemen waar ze mee kampen onderbelicht blijven. Dit kwam naar voren toen we bespraken wat uit de verschillende nieuwsbrieven van o.a. VisNed en Vissersbond interessant is voor het Jongerennetwerk, waarbij we bijna op ‘niets’ uitkwamen omdat er weinig besproken wordt wat over jongeren gaat of voor jongeren bedoeld is. Onder goed ondernemerschap valt ook het zijn van een trendwatcher. Ondernemen is omgaan met nieuwe ontwikkelingen, kansen en bedreigingen. Daarvoor moet je weten wat er speelt en dus is ook het zijn van een informatiekanaal iets waarmee we dat ondernemerschap kunnen faciliteren. Ook hoort imagoverbetering onder ondernemerschap. Hoe zorg je voor goede marketing en wat moet je wel en niet doen? Door de zichtbaarheid van de jonge visser te vergroten werken we ook aan imagoverbetering. Mensen vinden het vaak leuk jongeren te zien en te horen, dus hoe meer hoe beter! Daarnaast kan het zien van jonge vissers nieuwe aanwas stimuleren. Een andere manier waarop de jonge visser zichtbaarder te maken is, is door het organiseren van uitwisselingen en excursies met andere stakeholders, zoals wetenschappers en beleidsmakers. Dit versterkt meteen onze rol als informatiekanaal en stimuleert het vormen van meer eenheid, want we zien dat het oplossen van de verdeeldheid in de sector een groter probleem is. Het is niet realistisch als we denken dit probleem als Jongerennetwerk alleen kunnen tackelen.

Plan van Aanpak Om doelen te kunnen bereiken is het belangrijk dat je een vorm van projectmanagement toepast. Daarvoor moet je jezelf een aantal vragen stellen:  Waarom wil je iets veranderen?  Wat wil je veranderen?  Hoe wil je dat gaan doen? Wie heb je daarvoor nodig?  Wanneer wil je dat de verandering plaats heeft gevonden?  Wat kost dat allemaal?  Overige (risico’s in kaart brengen, plan B, exit strategie bedenken) Je plan van aanpak hangt heel sterk samen met de ‘Waarom’ vraag. Wil je verhuizen omdat de buren onuitstaanbaar zijn, of wil je verhuizen omdat het huis te klein is? Beiden vergt een ander plan en beiden hebben een verschillend ‘plan B’ en kostenplaatje.

Voor zowel ‘Ondernemerschap’ als ‘Zichtbaarheid vergroten’ hebben we tijdens de cursusdag en onder leiding van Bopp van Dessel (ProSea) de eerste 3 vragen beantwoord. Zichtbaarheid van jonge vissers vergroten Waarom?  Omdat het niet voor alle beleidsmakers duidelijk is dat er überhaupt nog jongeren in de vissector zijn waardoor de mening van jongeren nog te weinig meegenomen wordt in beleidsontwikkeling  Specifieke jongerenproblemen in de sector, zoals tekortkomingen in het onderwijs en bezwaren over werkomstandigheden en bedrijfsvoering, zijn onzichtbaar  Door onze onzichtbaarheid zijn we moeilijk vindbaar en komt informatie die we graag willen hebben amper bij ons aan.  Jongeren in de media hebben een positieve invloed op het imago van de sector  Sector heeft jongeren (nodig) voor een succesvolle toekomst! Wat?  Er zit een kloof of drempel tussen jongeren en bestuurders. Die moet weggenomen worden.  Informatie over zaken die jongeren aangaan komt op tijd aan  We weten waar we informatie kunnen halen  De politieke/bestuurlijke agenda ziet er anders uit: met meer thema’s die de jonge generatie vissers aangaat  Meer jongeren in de spotlights, op TV, in campagnes, via sociale media etc.! Hoe?  Ingang vinden in besturen (via de voorzitter) om:  Onze specifieke problemen en vraagstukken aan te kaarten en op de agenda te zetten  Informatie op tijd bij ons te krijgen zodat wij deze verder kunnen verspreiden aan jongeren Hiervoor moeten we echter wel eerst weten welke informatie we willen en wie we daar voor nodig hebben.  Iemand de taak geven (online?) op zoek te gaan naar informatie  Het organiseren van bijeenkomsten, werkbezoeken en uitwisselingen  Contact opnemen met het Visbureau voor promotiemateriaal  Cursus mediatraining organiseren/zoeken/meeliften  Het netwerk profileren als groep waar de media jonge vissers kan vinden voor programma’s en input  Handheld camera mee aan boord en YouTube filmpjes maken? Overig  Wel rekening houden met de risico’s van media. Goede TV is niet hetzelfde als goede promotie dus vandaar nadruk leggen op deelname van jongeren aan mediatraining-cursussen (Kadergroep Visketen?)

Jonge vissers handvatten geven voor goed ondernemerschap Waarom?  Als het niveau van ondernemerschap niet verbetert gaat het niet goed in de sector en veel jongeren zien zo geen toekomst.  Er is nu weinig financiële zekerheid  Doordat het nu ‘watertrappelen’ is om het hoofd boven water te houden, zijn de werkomstandigheden niet optimaal en leveren conflicten op met het hebben van een sociaal leven of tijd voor cursussen en bijwonen vergaderingen Wat?  Andere manieren van bedrijfsvoering verkennen en bespreekbaar maken  Zorgen dat jongeren tijd én bagage hebben om over 5 jaar bedrijfsvoering te veranderen en slimmer vorm te geven (minder dagen op zee?)  Betere visprijzen (meer grip op de markt)  Betere interne en externe communicatie in de sector Hoe?  Samenwerken met de Kadergroep en eventueel samenvoegen voor meer zicht op de markt  Regelmatig vergaderen en kennis delen  Rabobank cursus ‘financieel inzicht’ organiseren in samenwerking met de Kadergroep Visketen  Probleem van te summier economisch onderwijs op visserijscholen aankaarten  Werkbezoeken en excursies organiseren Overig  Een notitie die hierbij gemaakt wordt is dat er weinig geïnvesteerd wordt in werknemers aan boord omdat vissers zelfstandigen zijn en er geen binding van werknemers aan een visserijbedrijf zit, geen vast contract o.i.d. Er is dus in vergelijking met bedrijfsleven relatief lage drive om tijd voor personeel te reserveren voor ontwikkeling en cursussen. Een week thuis is zo geregeld maar betekent geen inkomsten. Compensatie zal (bijna) nooit uit het visserijbedrijf komen i.v.m. bovengenoemde. Dit kan door het Jongerennetwerk aangekaart worden. Wellicht heeft iemand hier een slimme oplossing voor (op den duur).

Wat betekenen deze subdoelen voor het Jongerennetwerk? Het vaststellen van deze twee speerpunten (zichtbaarheid en ondernemerschap jonge vissers) betekent dat iedere activiteit van het Jongerennetwerk hieraan getoetst wordt. Heeft deze activiteit positieve invloed op het vergroten van de zichtbaarheid van de jonge visser (bij de juiste personen) of heeft deze activiteit te maken met het stimuleren van de ondernemersgeest van de jonge visser? Zo niet? Dan is het geen activiteit voor het Jongerennetwerk. Dat houdt in dat we gerichter omgaan met mogelijkheden. We zullen dus niet zo snel meer tegen iedere vergadering ‘ja’ zeggen en elk cursusidee omarmen, maar kijken naar of het past bij onze twee prioriteiten. Ook zal de communicatie vanuit het Jongerennetwerk naar buiten toe veranderen. Onze Twitter-, Facebook en Website uitingen zullen meer betrekking hebben op het zichtbaar maken van de jonge visser of tips en trucs voor slim ondernemen. We zullen ook meer gaan letten op leuke events waarbij jonge ondernemers bij elkaar gebracht worden en iets kunnen leren. Heel wat verandering. Maar waar we de cursus mee afsloten is het volgende: “Je bent snel geneigd om bij verandering te denken “nee dat kan niet” of “nee dat lukt toch niet”, maar kijk dan eens tien jaar terug. Had je toen gedacht dat je zou zijn waar je nu bent? Dat je eruit zou zien als dat je er nu uitziet? Of dat de sector er nu zo voor zou staan? Voor verandering moet je dus out of the box durven denken en je toekomstbeelden proberen voor te stellen die je nu nog niet voor mogelijk zou houden. Verandering is een van de meest zekere dingen die er zijn. En veranderen doe je nooit alleen.”

Zelf ook meedoen en –denken? De cursus is helaas afgelopen cursus, maar de lessen die we hieruit leren nemen we mee in al onze activiteiten. Wil je zelf ook meedoen en jezelf verder ontwikkelen, als visser, voedselproducent en ondernemer? Doe dan mee met onze activiteiten. Voor vragen en opmerkingen zijn we bereikbaar via de mail ([email protected]), Twitter (@jnvisserij) en Facebook (www.facebook.com/jongerennetwerkvisserij). Zie voor mogelijkheden onze website: www.jongerennetwerkvisserij.nl. Voor meer info over de cursus: Marieke Verweij, [email protected] (www.prosea.info).