VERSLAG
Contactpersoon Sjaak van Nes T 078 639 89 89
Datum
13 november 2008
Betreft
Tweede Informatiebijeenkomst Hostel Eulerlaan
Aanwezig
Wethouder, Leger des Heils, Projectleider, Gebiedsmanager, Projectteam, Bewoners Sterrenburg
Notulist
Sjaak van Nes
1. Opening door Els van Leeuwen, gebiedsmanager. Els van Leeuwen heet alle aanwezigen welkom en stelt de mensen aan tafel voor: Aaike Kamsteeg (wethouder Volkshuisvesting, Welzijn en Zorg namens het college van B&W) en Tjalling Vonk (manager primair proces Leger des Heils) Er is ook bij deze tweede bijeenkomst een hoge opkomst (circa 400 bewoners van Sterrenburg). 2.
Presentatie door de heer Tjalling Vonk.
In het hostel wordt actief zorg geboden aan de bewoners. Het gaat om een woonvoorziening met 24 plaatsen die worden verdeeld in kleinere woongemeenschappen. De toekomstige bewoners leven nu op straat en houden zich veelal op in het centrum van de stad. Als referentie wordt het model Utrecht gevolgd. Het is bedoeld voor mensen met een zware verslaving die daarnaast psychiatrische problemen hebben. Er zijn wel andere opvang voorzieningen voor deze mensen, maar daar kan men niet wonen omdat dan het gebruik moet worden gestaakt. Uniek in het hostel is dat er (op de eigen kamer) drugs mogen worden gebruikt Het Leger des Heils heeft de raadsleden in 2004 uitgenodigd om eens te kijken naar een hostel in Utrecht. Daarna is een motie in de raad aangenomen om te onderzoeken of zo’n hostel in Dordrecht kon worden gerealiseerd. Dit onderzoek is uitgevoerd door het (toenmalige) Sociaal Geografisch Bureau (nu Onderzoek Centrum Drechtsteden). Aansluitend is een verdiepingsnotitie door de betrokken instellingen opgesteld. Op basis daarvan heeft de raad besloten dat in Dordrecht een hostel moet komen. Belangrijk is dat mensen eerst onder dak komen, daarna is sprake van enige stabilisatie. De mensen krijgen goed te eten en er worden mogelijkheden geboden voor dagbesteding. Uiteindelijk gaat het beter met deze mensen. Vraag: Hoe komt men aan drugs en wie betaalt de drugs? Antwoord: Op dit moment komen mensen ook aan drugs en men gebruikt dit in de openbare ruimte. Hostelbewoners hebben een uitkering. Het is niet bekend of en hoeveel mensen stelen om drugs te kunnen betalen.
Pagina 1/10
E www.dordrecht.nl
Kenmerk Datum
18 november 2008
Er zijn geen statistieken van hoe deze mensen aan hun drugs komen. Uit het rapport over Utrecht blijkt dat men dezelfde middelen gebruikt als nu. Dit verandert niet met de komst van een hostel. Een ervaringsgegeven is wel dat de verwervingscriminaliteit in de omgeving van het hostel niet toeneemt. Een hostel heeft geen invloed op de wijze van verkrijgen van drugs, bestaande kanalen blijven intact. De criminaliteit in de omgeving van een hostel neemt niet toe. In de hostels in Utrecht wordt methadon verstrekt als onderdeel van een programma en onder streng toezicht. De ervaring is dat als men op methadon overgaat het andere druggebruik minder wordt. Binnen het hostel gelden huisregels. Er wordt op gelet dat in de omgeving van het hostel niet wordt gedeald. Belangrijk is te bedenken dat de mensen iets te verliezen hebben als ze eenmaal in een hostel wonen; dit motiveert om zich aan regels te houden. Bewoners willen hun plek niet kwijt. In het uiterste geval worden mensen verwijderd maar de ervaring leert dat mensen het veelal niet zover laten komen. Binnen een straal van 2 km is verscherpt toezicht. Bestaande lijnen en contacten om drugs te verkrijgen blijven in tact. Gegeven uit de praktijk is ook dat druggebruik veelal afneemt als mensen in het hostel afstand hebben genomen van het harde leven op straat. Er komt een beheergroep; het is niet vanzelfsprekend dat dingen (altijd) goed gaan. Maar er zijn voorbeelden dat het ook zonder beheergroep goed kan gaan. Bijvoorbeeld bij het sociaal pension in Gorinchem, waar dit zelfs naast een school (plein) is gesitueerd. Er is in de avond extra toezicht omdat zich daar hangjongeren ophouden. In de praktijk blijkt dus dat zo’n voorziening naast een school bijvoorbeeld wel kan. In Gouda daarentegen was sprake van veel aanloopproblemen. Nu gaat het inmiddels veel beter. In Rotterdam-Zuid is een sociaal pension (De Lichtboei) genomineerd als beste buur. Vraag: De Nederlandse wetgeving verbiedt drugs; is er overleg met justitie? Antwoord: Het concept dat in Utrecht is toegepast kan in Dordrecht ook. Er worden hiervoor dezelfde stappen gezet als in Utrecht. Als de wetgever het niet wil komt het hostel er niet. Drugshandel is wettelijk verboden, dat geldt ook voor het hostel. Er zal streng op worden toegezien dat er niet wordt gedeald in en om het hostel. Vraag: Wat voor soort psychiatrische patiënten komen er te wonen? Antwoord (medewerker Bouman GGZ): Het meest komt schizofrenie voor. Vraag: Wat is het dagprogramma? Antwoord: We willen dat de mensen zo snel mogelijk wat gaan doen, bijvoorbeeld in de klussenploeg of het schoonhouden van de buurt of werken in het groen via Drechtwerk. Ook werken op een zorgboerderij is een optie.
Pagina 2/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Vraag: Wat zijn de selectiecriteria voor het hostel? Antwoord: Het gaat om mensen die nu op straat leven. Als ze een gevaar vormen voor de buurt of voor medewerkers, worden ze niet geselecteerd. Vooraf worden potentiële risico’s in beeld gebracht. Reactie bewoners naar aanleiding van het verslag van de bijeenkomst op 30 oktober: Er is ergernis bij de bewoners dat daarin staat dat er geen zedendelinquenten in het hostel komen, terwijl dat niet zo gezegd is. Antwoord: Zedendelinquenten worden niet op voorhand uitgesloten, dus dat moet worden gecorrigeerd in het verslag. Reactie bewoners: Jullie nemen Utrecht als referentie. Daar houdt 57% zich bezig met straatactiviteiten zoals dealen en prostitutie. Onze zorg ligt niet zozeer bij het gebruik op de eigen kamer, maar bij de zoektocht naar drugs, zeker als mensen ook afkickverschijnselen vertonen. Men wil meer uitleg en het voorstel is om een afspraak te maken. De heer Vonk zegt dit toe. Vraag: Hoe wordt het project bekostigd? Antwoord: Het merendeel wordt bekostigd uit de Awbz. Het Leger des Heils gaat dit samen met het Zorgkantoor en de woningcorporatie regelen. Reactie bewoners: Hoe kun je dit verkopen? Er wordt steeds bezuinigd op de zorg terwijl juist hier een dure voorziening wordt neergezet. Vraag: Waarom een hostel hier en niet bij u in de buurt? Antwoord: Toevallig zijn er bij mij in de buurt ook voorzieningen. Dit levert geen problemen op en ik heb er geen moeite mee. Het is begrijpelijk dat mensen angst hebben voor zoiets. Vraag: Waarom niet op het industrieterrein? Is het essentieel dit in een woonwijk te doen? Antwoord: Het gaat om rehabilitatie. Mensen moeten weer in de samenleving kunnen functioneren. Vraag: Wat maakt het hier anders dan in het Kromhout? In september werd toegegeven dat de situatie daar niet in de hand kon worden gehouden. Antwoord:
Pagina 3/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Er zijn belangrijke verschillen: Daar worden drugs op straat gebruikt en verhandeld. Daarnaast zijn overlastgevers op het Vrieseplein geen cliënten van het Leger des Heils. Vraag: Waarom kan een hostel niet op het Kromhout? Antwoord: Mensen moeten daar opgevangen worden met andere problematiek. Vraag: Het SGB heeft geconcludeerd dat een hostel in het centrum moet (5 minuten loopafstand)? Antwoord: Het SGB heeft verschillende instellingen geïnterviewd. In eerste instantie was dat een criterium, later is dat veranderd in dat er goede busverbindingen moeten zijn. Reactie van een bewoner die het sociaal pension in Gouda bezocht heeft: Nu worden daar minder mensen opgevangen die ook een minder grote problematiek hebben. Er wordt wel gemakkelijk over deze situatie heen gestapt. Antwoord: Het is van belang goede informatie te krijgen vanuit verschillende locaties in het land. In Gouda gaat het om een sociaal pension: mensen moeten naar buiten om drugs te gebruiken en dat is een wezenlijk verschil met een hostel. Reactie van bewoners: Wij komen om discussie te voeren. Er worden vaak antwoorden gegeven zonder dat de kern van de zaak wordt geraakt. Onveiligheid ontstaat omdat mensen drugs gaan zoeken/scoren. Ze moeten met de bus naar het centrum. Het geld is al snel op. Wat dan? Dan zullen ze gaan kraken, stelen en een spoor van vernielingen achter zich laten. Waarom is de behandeling niet in fasen, zodat ze pas in het hostel komen als ze daar klaar voor zijn. Antwoord: De heer Vonk geeft aan graag in gesprek te komen met de bewoners over deze zaken. Interactie op dit punt juicht hij toe. Vraag: Wat is de noodzaak om het hostel hier neer te zetten? Antwoord: Voor het Leger des Heils hoeft het niet per se in Sterrenburg. Uit de zoektocht kwam deze als meest geschikte locatie naar voren. Reactie bewoners: Als er geen absolute noodzaak is waarom dan hier en niet buiten de woonwijk? Antwoord: Dit is vorige keer door de wethouder aangegeven. Er waren in eerste instantie 50 locaties. Deze zijn allemaal gescreend en uiteindelijk kwam de Eulerlaan er als beste locatie uit. En het hostel kan heel goed in een woonwijk, kijk maar naar de voorbeelden elders. Reactie bewoners:
Pagina 4/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Die mensen willen een dak boven hun hoofd houden wordt gesteld, maar zij zijn ziek en kunnen zich dat toch niet meer realiseren? Vraag: Is het draagvlak bij de toekomstige bewoners van het hostel nagegaan? Is bekend wat ze er van vinden om hier in een woonwijk te wonen? Antwoord: Hier is inderdaad onderzoek naar gedaan (voordat deze locatie in beeld was) en aantal van hen wil graag in een hostel wonen. We konden het toen dus niet over deze specifieke plek hebben, maar wel over karakteristieken. Die zijn in het plan van aanpak opgenomen en de locatie is daarop getoetst. Reactie bewoners: Men heeft op veel punten gekeken, maar blijkbaar de essentiële zaken buiten beschouwing gelaten. Het werk dat door de gemeente is verricht scoort een onvoldoende. U kunt niet aangeven waarom het probleem in Sterrenburg getackeld moet worden. Vraag: Er wordt gezegd: Het kan goed gaan. Maar wat te doen als het niet goed gaat? Wij hebben niet gekozen voor dit probleem. Dit is een veilige wijk. Wat als het fout gaat? Antwoord: Incidenten kunnen niet worden uitgesloten. In de beheergroep moeten duidelijke afspraken worden gemaakt. Openbare orde en veiligheid is een verantwoordelijkheid van de politie in de hele stad. We willen hier inzetten op een straal van 2 km. Een beheerplan voor de hele stad gaat natuurlijk niet. Zo’n plan gaat over een bepaald gebied. Het beheerplan komt wel bovenop de inzet die er onder meer van politie nu al is in de hele stad.
3. Presentatie wethouder Kamsteeg In 2004 kwam de opdracht van de raad om te onderzoeken hoe mensen konden worden geholpen die dak- en thuisloos zijn, verslaafd en ook voor een groot deel overlast veroorzaken. Er is 4 jaar aan gewerkt. We willen er voor zorgen dat mensen een menswaardig bestaan hebben. Bij andere hostels zie je dat bewoners doorstromen. De opdracht van het gemeentebestuur is moeilijk: We willen mensen bereiken en een hulpaanbod voor die mensen hebben. Het is nu lastig om deze groep te bereiken en ook voor de politie om ermee om te gaan. Het uitgangspunt van het gemeentebestuur is een woonvoorziening realiseren in een woonwijk. Geen enkele wijk zit daarop te wachten, dat snap ik ook. We hebben een concept voor ogen dat bij een goede inpassing echt kan werken. In Dordrecht is de groep behoorlijk goed in beeld. Deze mensen en de samenleving zijn erbij gebaat. Als je het beheer goed regelt kun je incidenten snel oplossen. Reactie bewoners:
Pagina 5/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Wij zijn niet toe aan hoe beheerd moet worden! Vraag: Welke opleidingen hebben de hulpverleners? Antwoord: Dit is een verantwoordelijkheid van de instellingen. Het gaat natuurlijk om voldoende gekwalificeerde medewerkers. De opleiding van de medewerkers varieert, afhankelijk van de functie, van Mbo tot mensen met een universitaire opleiding. Vraag: Klopt het dat de Eulerlaan buiten beeld is geweest in eerste instantie? Antwoord: Dat klopt, omdat nieuwbouw eerst te duur was. Reactie bewoners: Kijk naar de uitstroomcijfers elders. Een aantal wordt geschorst of gedetineerd. Je kunt dus zeggen dat het bij een groot deel niet heeft gewerkt. Vraag: De afstand tussen obs De Driehoek en het hostel is 136 meter. Bij coffeeshops moet toch een bepaalde afstand in acht worden genomen? Antwoord: De afspraak is dat coffeeshops niet mogen binnen een straal van 250 meter van scholen. Ten aanzien van coffeeshops voert Dordrecht een ontmoedigingsbeleid. Als er een sluit, komt er geen meer voor terug tot het minimum is bereikt (uitstervingsbeleid). In een hostel mogen de bewoners op de kamer gebruiken. Binnen een hostel wordt niet verhandeld, in tegenstelling tot een coffeeshop. Vraag: Kunt u aangeven of u zich ook op andere hostels heeft georiënteerd? Hoeveel zijn er door u bezocht en waneer was dat? Antwoord: Ik heb er persoonlijk een bezocht. De leden van het projectteam hebben meerdere hostels bezocht. Daarnaast heb ik alle in- en outs bestudeerd. Ik ben niet over één nacht ijs gegaan. Vraag: Kunt u bevestigen 100% zorgvuldig te zijn geweest met de locatie keuze? Antwoord: Naar eer en geweten: Zorgvuldig. Reactie bewoners: Bij het hostel dat u heeft bezocht staat geen woning in de buurt. Waarom nu toch de keuze voor een woonwijk? Antwoord: Dat is een principiële keuze. Ieder mens heeft recht om te kunnen wonen in een woonwijk. In een woonwijk is dan ook de meest logische plek. We vinden dat het in een woonwijk kan, dus moet je dat ook zoveel mogelijk doen. Vraag:
Pagina 6/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Hoe zit het met waardevermindering van de woningen? Antwoord: Hierover valt van tevoren niets te zeggen. Dit is afhankelijk van het bestemmingsplan. Indien uw woning daadwerkelijk in waarde vermindert als gevolg van een bestemmingsplanwijziging, is er een planschaderegeling. Vraag: Eerder zijn Wielwijk en Crabbehof als optie gepasseerd. Waarom kan daar een hostel niet en hier in Sterrenburg wel? Antwoord: Dat hangt samen met de draagkracht van een wijk. Daarbij gaat het om de sociale structuur van een wijk, het gemiddeld inkomen van mensen en achterstanden die er zijn. In Crabbehof en Wielwijk investeren we fors om daarin verbetering aan te brengen en dat is niet zonder reden. Reactie bewoners: Dus u stelt dat deze wijk zo goed is opgebouwd dat een minnetje kan worden gedragen. Antwoord: In de Vogelbuurt wonen veel mensen die bij de Grote Rivieren cliënt zijn. Daar is een goed evenwicht bewerkstelligd. Vraag: Wat is de status van de beslissing? Antwoord: B&W heeft besluit genomen. De raad had de kaders hiervoor vastgesteld. Op 18 november is het sprekersplein. Dan kunnen mensen hun opvattingen aan de raad meegeven. Op 25 november vinden de beraadslagingen van de raad plaats. Er zal worden nagegaan of het proces, de keuze en het besluit zorgvuldig en verstandig was. De raad kan op basis van de conclusies een motie indienen en het B&W verzoeken een andere plek te zoeken. Vraag: Wat is de kans dat het anders kan worden? Antwoord: De ervaring leert dat de raad het niet altijd eens is met B&W. Reactie bewoners: De raadsbrief van december 2007 roept de wethouder op tot vroegtijdige communicatie. Zoals het nu is gegaan is het een politieke doodzonde. Geheimhouding is een doodzonde. Het principebesluit is in een besloten vergadering voorgelegd: Dit mag helemaal niet. Antwoord: Dit is een aangelegenheid van de raad; dit moet u dus aan de raad voorleggen. Reactie bewoners: Deze groep heeft recht op een menswaardig bestaan, maar onze kinderen ook. Daarbij is de veiligheid in het geding. We zijn voor onze dochter verhuisd naar Sterrenburg. Nu zegt de gemeente we gaan u opzadelen met verslaafden. Antwoord:
Pagina 7/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
Ik heb ook de zorg voor u en uw kinderen voor ogen. Er zijn voorbeelden dat het mis kan gaan maar het gaat ook vele malen goed. Vraag: Waarom niet de Overkampweg locatie? Is deze afgevallen vanwege de tijdelijke vestiging van de Beatrixschool? Antwoord: Er zijn 50 plekken onderzocht, waaronder de Overkampweg. Deze is afgevallen omdat de ruimte te klein is en de voorzieningen te ver weg gelegen zijn van de locatie. Ik ben nog steeds van mening dat de Eulerlaan een goede plek is. Vraag: Hoe kunt u het verkopen 24 mensen te helpen ten koste van de duizenden die hier wonen? Antwoord: Het gaat om een afweging en ervoor zorgen dat het veilig is en blijft. De opdracht was vind een zo geschikt mogelijke plek. Geen enkele plek zou wellicht een 10 scoren. Vraag: Komen er ook andere mensen dan uit Dordrecht alleen? Antwoord: Het gaat om het gebied Zuid-Holland Zuid, maar het gaat om veel mensen uit de stad zelf. Vraag: Als mensen van buiten komen moeten ze hier nieuwe dealers zoeken en dat trekt misschien weer dingen aan uit Rotterdam? Antwoord: Er is geen overloop uit Rotterdam. We willen ook bijvoorbeeld het aantal opvangplaatsen niet uitbreiden. In dat geval zou sprake kunnen zijn van een aanzuigende werking. Inzet van het beleid is: Geen mensen meer op straat. We willen het aantal huisuitzettingen terugbrengen. Vraag: Welke invulling geeft de gemeente aan de rest van het terrein? Antwoord: Er zijn nog geen ideeën over de rest van het terrein. Het gebouw wordt gesloopt. Er moet wel worden voorkomen dat het een kraakruimte wordt. Er moet nog nagedacht worden over de verdere bestemming van het gebied. Misschien worden er woningen geprojecteerd. Hiertoe zal een open en transparante procedure worden gevolgd. Reactie bewoners: Kan voor 100% zeker worden gesteld dat de procedure zorgvuldig is verlopen? Nu hebben weldenkende mensen u uitgelegd waarom het niet kan. Geef toe dat er fouten zijn gemaakt. Denk er nog een keer goed over na. U bent uitgenodigd voor de koffie.
Pagina 8/10
Kenmerk Datum
18 november 2008
We hangen de boodschapper niet op. Het bestuur kwam met de boodschap: we hebben beslist. Gelukkig is hier nog een democratie. U heeft de sfeer en de weerstand geproefd. En als het nodig is gaan we door tot de Raad van State. Ik ken de wethouder als een integer Christen. De kogel is nog niet door de kerk. Ik zou het erg vinden het bestuur te moeten aanduiden als ondeugdelijk bestuur. Vraag: Wat is de begroting voor dit complex? Antwoord: Het Leger des Heils gaat dit samen met Progrez regelen. Bij een tekort zal het Zorgkantoor moeten inspringen. Reactie bewoners: In Gouda werkten de beheersafspraken niet. Ze hadden geen bevoegdheden. Er waren heel veel wisselingen in het personeel. Komt er ook echt goed personeel? Politieke standpunten kunnen veranderen. De mensen moeten tegen zichzelf worden beschermd en tegen de omgeving. U maakt ons niet wijs dat u niet weet wat er met de rest van het terrein gaat gebeuren. Antwoord: Er is niet gezegd dat er nooit wat zal gebeuren. Maar goede beheerafspraken zijn van groot belang. We willen ook Utrecht niet kopiëren. We hebben veel geleerd van situaties elders. Daar moeten we kennis van nemen en dat hebben we ook gedaan. Vraag: Bent u bereid uw huiswerk over te doen? Ruimtelijke ordening wordt nog een hele strijd. Reken daar maar op. Zo’n voorziening in een woonwijk is gedoemd te mislukken. Antwoord: Dit ligt bij de raad. Het is niet zo dat dit op een paar maanden steekt. Er moet hoe dan ook een goede belangenafweging worden gemaakt. Reactie bewoners: De hele avond gaat het over de legitimiteit van het hostel. Maar waarom hier? Doe een concessie en plaats de voorziening niet in de directe omgeving van scholen en kinderen. Antwoord: We zijn niet tot de conclusie gekomen dat dit geen verstandig en verantwoord besluit is. Ik ben van mening dat het hier kan. Vraag: We verzoeken u te heroverwegen welke fouten er zijn gemaakt. Antwoord: Ik ben niet het type bestuurder dat als ik A gezegd heb, het altijd A moet blijven. Maar ik ben nog niet aan de slotsom toe dat het geen A moet zijn.
Hierna wordt de bijeenkomst gesloten.
Pagina 9/10
Kenmerk Datum
Pagina 10/10
18 november 2008
