VE R N I E UWI NG gaat iedereen aan!
Samen werken aan complex Henri Dunant
STAALMANPLEINBUURT ZUIDSTROOK HOEFIJZER HOEFIJZER OVERIG HART STAALMANPLEINBUURT EN SPOORZONE
DELFLANDPLEINBUURT
H E E M STE D E STR AAT
P LE S MAN LAAN
W E STLAN D G R AC HT
OTH O H E LD R I N G STR AAT
E LI SAB ETH B O D DAE RTSTR AAT
J O HAN H U I Z I N GALAAN
ALETTA JACOBSLAAN
VLAAR D I N G E N LAAN
H E N R I D U NANTSTR AAT
O. HE
OO W. B
LD GS TR
AT
AT
A AT
TR A
TR A
RIN
TH S
RTS
AT
A AT
TR A
STR
YS S
UR
DA E
STE
OD E. B
LU ERS A. V
.D. J. V
INHOUD INLEIDING
_________________________________________________________________________________________________________________________
3
Stadsdeel Slotervaart ‘Het is moeilijk te beslissen voor toekomstige generaties’
EEN TUINSTAD VOL BELOFTEN
5
__________________________________________________________
‘De vernieuwing gaat iedereen aan’
De neerwaartse spiraal STAP VOOR STAP NAAR VERNIEUWING
‘Laat ieders mening meewegen’
______________________________
19
Voorfase, november 2003 – juli 2004 PLANNEN: VAN GROOT NAAR KLEIN
__________________________________________
9
Verkenningsfase, augustus 2004 – januari 2005
De integrale aanpak
Opstelfase, februari – december 2005
Van Parkstad 2015 tot realisatieovereenkomst
Beslisfase
‘Ik ben er ongelooflijk onrustig van’
Planning
PLANNEN STAALMANPLEINBUURT
_____________________________________________
11
De grote lijnen
HET SOCIAAL PLAN
_________________________________________________________________________________________
23
’Ik geloof dat ze het spel eerlijk spelen’
Hart Staalmanpleinbuurt en Spoorzone Het Hoefijzer
LEEFBAARHEID
‘We kunnen er met z’n allen iets mooiers van maken’
’Belangrijk dat de bewoners elkaar leren kennen’
HET PARTICIPATIEPROCES
__________________________________________________________________
15
______________________________________________________________________________________________________
25
___________________________________________________________________________________________
27
________________________________________________________________________________________________________
29
MEER INFORMATIE
Waarom vernieuwing? De grenzen van de participatie
DE DAGERAAD
Stichting Eigenwijks
Colofon 1
2
INLEIDING Wonen is een eerste levensbehoefte. Een
seniorenwoningen. Het werd al snel duide-
dit boekje kunt u lezen wat er tot nu toe nog
dak boven je hoofd, een plaats waar je je
lijk dat deze strook te klein is om apart te
meer is gebeurd, hoe de participatie er de
kan terugtrekken, een ruimte met jouw spul-
ontwikkelen. De planvorming voor beide
komende tijd uitziet en waar de grenzen
len en in jouw smaak. ‘In mijn huis ben ik
gebieden kon beter tegelijk gebeuren.
liggen. Ook treft u informatie aan over de
thuis’, je eigen plek. Hoe prettig je hier voelt
Daarnaast bleek het belangrijk voor alle
plannen voor de Staalmanpleinbuurt. En er
bepaalt in belangrijke mate iemands welzijn.
bewoners dat er sneller duidelijkheid kwam
zijn interviews opgenomen met bewoners
De vernieuwing van het complex Henri
over de toekomst van de woningen. Het is
en andere betrokkenen. Zij vertellen hoe zij
Dunant gaat over de woningen van veel
niet prettig als je weet dat er veranderingen
hun woonomgeving ervaren en geven hun
mensen. Daarom willen we zorgvuldig te
in je woonomgeving op stapel staan, maar je
mening over het participatieproces.
werk gaan. Bewoners krijgen de mogelijk-
niet weet hoe ingrijpend deze veranderingen
heid actief mee te praten en mee te denken
zullen zijn.
Wij wensen u veel leesplezier en hopen
over de plannen. Ook willen we goed laten
Eind 2003 legden wij de mogelijkheid om
vooral dat dit boekje een positieve bijdrage
zien waar we mee bezig zijn, waarom we
de planvorming te vervroegen voor aan de
levert aan de planvorming en dus ook aan
welke beslissingen nemen en hoe we het
bewoners, tijdens de zogenaamde huiska-
de vernieuwing van het complex Henri
oordeel van de bewoners in onze beslissin-
mergesprekken. Een ruime meerderheid van
Dunant.
gen laten meewegen.
de deelnemers aan deze gesprekken reageerde positief.
In de oorspronkelijke planning zou de Dageraad pas in 2007 beginnen met het
Eerste stap participatieproces
maken van plannen voor het complex Henri
In feite waren deze huiskamergesprekken
Dunant, maar al in 2003 voor de strook van
de eerste stap in het participatieproces. In 3
4
EEN TUINSTAD VOL BELOFTEN Bos en Lommer, Geuzenveld-Slotermeer,
waterpartijen. Brede stoepen flankeerden
had gewenst; menig arbeidersgezin krabde
Osdorp en Slotervaart. Samen vormen ze
de straten. Drukke hoofdverkeerswegen,
zich tweemaal achter de oren alvorens naar
de Westelijke Tuinsteden, ook wel ‘Nieuw
winkelcentra en bedrijvigheid scheidde hij
zijn droomwijk te verhuizen. Het vele groen
West’ genoemd. In 1934 zagen ze het licht
van plaatselijk verkeer en wonen. Zijn ver-
kwam er wel. Toch, kinderrijke Amsterdamse
als het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP),
nieuwende ontwerp oogstte lof en bewon-
gezinnen die hun zolderkamertjes en ‘drie-
hun schepper heette professor Cornelis van
dering, in binnen- en buitenland.
hoog-achter’ konden verruilen voor een etagewoning in de Westelijke Tuinsteden, waren
Eesteren (1897-1988). Van Eesteren was
dolgelukkig.
een internationaal bekend stedenbouwkun-
De Tweede Wereldoorlog stond uitvoering
dige. Behalve directeur van de Amsterdam-
van het AUP in de weg. Na 1945 riep de
se dienst Publieke Werken was hij ook
Nederlandse regering de woningnood uit
De neerwaartse spiraal
idealist. In zijn wereld woonden arbeiders-
tot ‘volksvijand nummer 1’. Er moest snel
Anno 2004 zijn de opvattingen over wonen
gezinnen niet langer in de piepkleine en
worden gebouwd. En goedkoop, want
veranderd. Mensen beschikken over meer
bedompte woningen van het negentiende-
tijdens de wederopbouw eisten ook econo-
vrije tijd en besteden die vrije tijd op een
eeuwse Amsterdam. Hij droomde van com-
mie, onderwijs en andere maatschappelijke
andere manier. We kijken anders naar elkaar
fortabele, ruime woningen. Van ‘licht, lucht
sectoren geld op. Het AUP werd in een
en naar ons zelf. Normen en waarden zijn
en ruimte’.
hoog tempo gerealiseerd, in een uitgeklede
niet meer zoals toen. Tegenover het groeps-
Van Eesteren ontwierp L-vormige woonblok-
vorm. De bezuinigingen troffen onder meer
gevoel en de saamhorigheid van na de
ken en woonblokken in de vorm van stroken,
de kwaliteit van de woningen: meer hoog-
oorlog staat het individualisme van nu. En in
met veel tussenruimte. Zo kon het daglicht
bouw en minder vierkante meters. De steden-
Nederland vestigden zich andere bevolkings-
goed in de woningen toetreden en was er
bouwkundige oplossingen waren simpeler.
groepen, met andere zeden en gewoonten.
genoeg plaats voor parken, plantsoenen en
De huren vielen hoger uit dan Van Eesteren
Zijn de tuinsteden wel flexibel genoeg 5
geweest, zijn ze meeveranderd? Het ant-
merking komt als je inkomen beneden een
Gelukkig zijn er ook positieve geluiden. Nog
woord is ‘nee’. De woningen voldoen niet
bepaalde grens is. Gevolg: mensen van wie
steeds wonen veel mensen met plezier in
langer aan de eisen van deze tijd. Ze zijn te
de situatie verandert, die bijvoorbeeld
Nieuw West. Ze waarderen de rust en de
klein of niet geschikt voor ouderen, van
behoefte hebben aan een grotere woning of
ruimte, het vele groen en het water. De
binnen zijn ze vaak ‘versleten’. De meeste
juist een kleinere, die meer geld gaan ver-
bereikbaarheid is prima en je kunt er nog
zijn bovendien van hetzelfde type: goedkope
dienen en dus meer luxe willen, kunnen niet
goed je auto kwijt. De levendige binnenstad
huurwoningen, waarvoor je alleen in aan-
binnen de eigen buurt doorschuiven en trek-
is binnen handbereik, wie de stad uit wil zit
ken weg. Economisch en sociaal kwetsbare
zo op de A10.
groepen nemen hun plaats in. Het gemiddelde inkomen van de bevolking in de wijk daalt, het percentage mensen zonder werk stijgt. Omdat de bevolking minder geld te besteden heeft, sluiten winkels en andere voorzieningen hun deuren. Ondertussen gaat de kwaliteit van de woonomgeving, van de openbare ruimte, achteruit. Er ontstaan gevoelens van onveiligheid, met name onder ouderen. De kloof tussen de nieuwe culturen en de eerstkomers, de oudere Nederlanders, lijkt toe te nemen. Uit onderzoek onder de bewoners komt een groeiende onvrede met de eigen buurt naar boven. En in de ogen van buitenstaanders zijn de Westelijke Tuinsteden onaantrekkelijke woongebieden. 6
‘Laat ieders mening meewegen’ Khaddousj: ‘Het is hier heerlijk wonen. Ik
Khaddousj: ‘Van de jeugd heb ik niet zo’n
Khaddousj el Kajjal (38), leidster in een
voel me hier veilig en heb een leuk huis
last, al zal ook ik ze niet gauw op hun
kinderdagverblijf en Zehrou Arzine (35),
met een garage.’
gedrag aanspreken. Mijn eigen kinderen
leidster in een naschoolse opvang.
Zehrou: ‘We zitten overal dichtbij. Dichtbij
zijn jonger. Tegenwoordig laat ik ze alleen
Buurvrouwen. Wonen sinds respectievelijk
de huisarts, dichtbij de winkels in Nieuw-
buitenspelen. Maar dan wel voor het
1996 en 1998 in het complex Henri Dunant
Sloten, dichtbij een ziekenhuis.’
huis, op het landje daar, waar ik ze goed
Khaddousj: ‘Ik mis wel leuke winkels op
kan zien. Je weet het niet. Laatst is een
het Staalmanplein. Winkels waar ze
Chinese man ’s avonds om half tien op
verse producten verkopen, zoals een
straat beroofd. En vorig jaar hebben ze
warme bakker of een groenteman.’
verderop in de sloot een dode man
Zehrou: ‘Toen ik hier kwam wonen, was
gevonden. Toch willen we niet dat het
de buurt rustiger. De kinderen waren
hier plat gaat.’
kleiner.
Zehrou: ‘Nee, dan gaat ieder zijn kant op
Nu zijn ze opgegroeid en hangen ze rond
en zie je elkaar nooit meer terug.’
op straat met hun vrienden. Ze maken
Khaddousj: ‘Opknappen is wel een goed
lawaai. Ik durf er niets van te zeggen. En
idee. De keuken is verroest, de douche
er is meer vuil op straat. Mensen gooien
verouderd en het lekt.’
de rotzooi gewoon achter zich neer. Mijn
Zehrou: ‘Ik geloof wel dat de Dageraad
man kan daar helemaal niet tegen. Die
bij het maken van de plannen naar de
maakt elke keer weer de stoep voor
mensen luistert. Dat is een goede zaak.
onze woning schoon.’
Laat de mening van iedereen meewegen.’ 7
‘Ik ben er ongelooflijk onrustig van’ ‘Toen ik jong was zat er voor de meeste stellen niets anders op Clasina Neuts-Sint (73), gepensioneerd
dan in te gaan wonen. We waren dan ook dolgelukkig met deze
interieur decorator. Is bewoonster van het
vierkamerflat. Een grote woning, een mooie hal. Alles zo gebouwd
eerste uur.
dat je niet bij elkaar naar binnen kon kijken. Veel groen, goed openbaar vervoer en volop winkels. Mensen waren hier gelukkig. Ik woon nog steeds met veel plezier in de buurt. De mensen gaan meestal goed met elkaar om. Ze maken een praatje met elkaar en laten elkaar vrij. En wat de veiligheid betreft: ik durf rustig ’s avonds alleen over straat. Ik zou niet weg willen, voor geen goud. Waar vind ik nog zo’n woning, met een garage? Er is geen lift, maar ach, trappenlopen houd je gezond. De bouwkundige staat is prima, de Dageraad heeft de complexen altijd goed onderhouden. Zelf heb ik in de loop der jaren veel opgeknapt en verbouwd. Verbetering kan ik begrijpen, maar sloop zou mensonterend zijn. Dat is kapitaalvernietiging! Het is ook ons geld, want de generatie van na de Tweede Wereldoorlog heeft hard aan de wederopbouw van Nederland gewerkt. Als je hier 43, 44 jaar woont, is de gedachte aan verhuizen afschuwelijk. Ik ben er ongelooflijk onrustig van.’
8
PLANNEN: VAN GROOT NAAR KLEIN Fysiek: het verbeteren van de woningen
Op wijkniveau kennen we de vernieuwings-
Overheid en woningcorporaties willen de
■
sterke punten benutten en er nieuwe aan
en de openbare ruimte.
toevoegen. Samen met de bewoners van de
■
Westelijke Tuinsteden streven ze naar een
de huidige bewoners, door te investeren in
Voor de buurten of delen van buurten worden
ommekeer. Naar Westelijke Tuinsteden met
onderwijs, veiligheid, ontspanning en
uitwerkingsplannen opgesteld. Hierin staan
nieuw elan. Gevarieerd, veilig, aantrekkelijk,
gezondheid.
de details, zoals: waar komen nieuwe
en met goede mogelijkheden voor iedereen.
■
Richting Parkstad 2015 beschrijft de aan-
nomie, door de bouw van extra bedrijfs- en
vindt sloop-nieuwbouw plaats en hoe komt
pak voor vier stadsdelen. Het is een van de
kantoorruimte en het verbeteren van het
de straat eruit te zien. De uitwerkingsplan-
grootste stedelijke vernieuwingsoperaties
vestigingsklimaat voor bedrijven.
nen zijn onderwerp van inspraak. Na de
plannen, waarin de aanpak op hoofdlijnen is
Sociaal: het vergroten van het welzijn van
Economisch: het stimuleren van de eco-
vastgelegd.
woningen, waar wordt gerenoveerd, waar
inspraakprocedure worden ze besproken in
van Europa. Naast de vier stadsdelen en de
Van Richting Parkstad 2015 tot realisatieovereenkomst
de stadsdeelraad. Als de stadsdeelraad ze
poraties aan deel. Bewoners- en belangenorganisaties zijn bij de plannen betrokken,
Wie zich verdiept in de vernieuwing van de
en het stadsdeel een realisatieovereen-
evenals projectontwikkelaars, beleggers en
Westelijke Tuinsteden, komt allerlei plannen
komst. Deze bevat harde, zakelijk afspraken
andere marktpartijen.
tegen. Het lijkt ingewikkeld, maar de opzet
over aantallen woningen, kantoren, voorzie-
Centrale Stad nemen er twaalf woningcor-
goedkeurt, sluiten de uitvoerende partijen
is in feite vrij logisch. Er wordt gewerkt van
ningen en planning. Daarna kan met de
De integrale aanpak
groot naar klein.
werkzaamheden worden begonnen.
Stedelijke vernieuwing is méér dan alleen
Richting Parkstad 2015 schetst de ver-
huizen opknappen. Er is daarom gekozen
nieuwing van de Westelijke Tuinsteden in
(Alle plannen zijn in principe opvraagbaar,
voor een brede aanpak. De plannen rusten
grote lijnen en dient als kader, als paraplu
zie hiervoor ‘Meer Informatie’ op pagina 27.)
op drie pijlers:
voor de plannen op wijk- en buurtniveau.
RICHTING PARKSTAD 2015 Breed, globaal, voor 4 stadsdelen
Vernieuwingsplan Minder breed, op wijkniveau
Uitwerkingsplan Op buurtniveau, met details
Realisatieovereenkomst Zakelijke afspraken over uitvoering
Uitvoering
Vernieuwingsplan Delflandplein-/Staalmanpleinbuurt Zuidstrook Hoefijzer (gereed 2006)
Hart Staalmanpleinbuurt en Spoorzone (gereed)
Hoefijzer Overig (gereed 2010)
Vanaf 2006
2004
Vanaf 2010
Vanaf 2009
Vanaf 2005
Vanaf 2010
Andere plannen Delflandpleinbuurt
9
10
PLANNEN STAALMANPLEINBUURT In 2002 heeft het stadsdeel Slotervaart het
koopwoningen, dure huurwoningen,
straten, plein en groen, zal verbeteren. Het
Vernieuwingsplan Delflandplein-/Staalman-
maar ook woningen die geschikt zijn voor
aantal parkeerplaatsen op straatniveau ver-
pleinbuurt aangenomen. Het vernieuwings-
grote gezinnen, ouderen en minder validen.
mindert. Bij nieuwbouw is de aanleg van
plan mondt voor de Staalmanpleinbuurt uit
Het aandeel sociale huur is nu nog 90%.
een parkeergarage gepland.
in drie uitwerkingsplannen:
Dat moet straks 50% worden tegenover
■
Zuidstrook Hoefijzer, bij ons beter bekend
als complex Henri Dunant
50% middeldure koop- en duurdere huur-
De sociale pijler
woningen.
■
Er worden woningen gesloopt, maar door
Er komt een brede school. Een brede
school herbergt meerdere voorzieningen.
■
Hart Staalmanpleinbuurt en Spoorzone
■
■
Hoefijzer Overig
nieuwbouw neemt het totaal aantal woningen
Naast een basisschool bijvoorbeeld ook
toe met 20%.
buitenschoolse opvang, sportruimtes, een buurtontmoetingscentrum en cursusruimtes.
(Zie het kaartje op de binnenkant van het
■
omslag.)
of kan aangepast worden voor bewoning
■
door minder validen.
ontspanning en het terugdringen van school-
Alle nieuwbouw is geschikt voor ouderen
De projecten voor jongeren, gericht op
De grote lijnen
■
Het Vernieuwingsplan Delflandplein-/Staal-
woningen. De rest van hun bezit knappen ze
■
manpleinbuurt schetst voor de Staalman-
op. De opknapbeurten variëren van klein tot
bedoeld voor met name ouderen en
pleinbuurt de volgende grote lijnen:
ingrijpend. Ook sloop-nieuwbouw behoort
minder validen.
tot de mogelijkheden.
■
De fysieke pijler ■
Er komen verschillende soorten woningen,
voor alle typen woningzoekenden. Dus
■
De corporaties verkopen 50 sociale huur-
Het tuinstad-karakter van de Staalman-
verzuim en werkloosheid, worden voortgezet. Er wordt een zorgsteunpunt ingericht,
Het stadsdeel zorgt voor meer speelplaat-
sen. Ook zijn er plannen voor een wijkpark.
pleinbuurt blijft behouden. De kwaliteit van
■
de openbare ruimte, dat wil zeggen van
Op het Staalmanplein komt cameratoezicht.
Het veiligheidssteunpunt blijft gehandhaafd.
11
De economische pijler
120 koop- en huurwoningen. Daarnaast laat
Henri Dunant (Zuidstrook Hoefijzer) en het
Volgens het stadsdeel is de Staalmanplein-
het stadsdeel een brede school bouwen;
Hoefijzer Overig. De bewoners, de
buurt een aantrekkelijke vestigingsplaats
deze is in 2007 gereed. Hierin is ruimte
Dageraad en het stadsdeel werken momen-
voor kleinere bedrijven. Het aantal kantoor-
voor een basisschool en verder voor een
teel gezamenlijk aan het opstellen van een uit-
en bedrijfsruimtes voor kleinere bedrijven
naschoolse opvang, een kinderdagverblijf,
werkingsplan voor het complex Henri Dunant.
neemt daarom toe. Verspreid over de wijk
een buurtontmoetingscentrum en een
De planvorming voor de rest van het
komen zo’n 50 woningen waarin ook kan
gebedsruimte. Tot die tijd dient het voor-
Hoefijzer, waar de Dageraad ook woningen
worden gewerkt. Het stadsdeel wil starten-
malige ROC-gebouw als onderkomen voor
bezit, staat gepland voor 2008-2010, de uit-
de ondernemers op verschillende manieren
basisscholen. Zodra de brede school
voering voor 2010-2011.
ondersteunen. Bij de inrichting van de open-
gereed is, kan het voormalige ROC-gebouw
bare ruimte wegen ook de belangen van
plaatsmaken voor een wijkpark. Het stads-
(Zie het kaartje op de binnenkant van het
bedrijven en kantoren mee.
deel is verantwoordelijk voor de planontwik-
omslag.)
keling en aanleg daarvan.
Hart Staalmanpleinbuurt en Spoorzone
In de Spoorzone komen circa 120 huur- en
voor het Hoefijzer, zoals aangegeven in het
In november 2003 heeft de stadsdeelraad
koopwoningen, een zorgcentrum, een dien-
Vernieuwingsplan Delflandplein-/Staalman-
het Uitwerkingsplan Hart Staalmanplein/
stencentrum en bedrijfsruimten. In principe
pleinbuurt, zien er als volgt uit:
Spoorzone aangenomen.
neemt de Dageraad de ontwikkeling van de
■
Spoorzone voor haar rekening. Stadsdeel
van 1031 naar 1228.
en corporatie moeten nog wel een realisatie-
■
overeenkomst sluiten, waarin harde zakelijke
uitzicht op de Aletta Jacobslaan worden
In het Hart Staalmanpleinbuurt komen circa
De grote lijnen van de uitwerkingsplannen
Het aantal woningen neemt toe met 197, De blokjes lage bejaardenwoningen met
afspraken staan over aantallen te bouwen
gesloopt.
woningen en kantoren, prijsklassen, enzo-
■
voort. Voor het zorgcentrum, waar ook
kop worden bijgebouwd.
woningen voor begeleid wonen komen,
■
werkt de corporatie samen met Stichting
bedrijfsruimte neemt toe met 1350 vierkante
Verenigde Amstelhuizen. De Dageraad wil
meter, van 1700 naar mogelijk 3050 vierkan-
omwonenden betrekken bij de uitwerking
te meter. Voor winkels en horeca blijft even-
van de plannen voor het Hart en de Spoor-
veel ruimte gereserveerd als nu.
Bij enkele portiek-etageflats kan aan de Het aantal vierkante meters kantoor- en
zone. Eind 2004 vindt de keuze voor een
■
architect plaats. Begin 2005 kunnen de
sterkt. Zo blijft de opzet met groene binnen-
plannen aan geïnteresseerden worden voor-
terreinen gehandhaafd. Voetgangers krijgen
gelegd.
meer ruimte. Het onderscheid tussen privé-
Het groene karakter van de buurt wordt ver-
groen en openbaar groen wordt duidelijker.
12
Het Hoefijzer
■
Het westelijk deel van de Staalmanplein-
grond, zoals kantoren in plaats van garages.
buurt kent twee deelplannen: het complex
Dat maakt de buurt prettiger en veiliger.
Er komen meer activiteiten op de begane
‘We kunnen er met z’n allen iets mooiers van maken’ ‘Het is leuk en leerzaam om in een klankbordgroep te zitten, maar vooral belangrijk. Ik wil weten wat er met mijn woning
Richard Swart (43), fotoredacteur. Woont
gebeurt, en niet achteraf geconfronteerd worden met plannen
sinds 1990 in het complex Henri Dunant.
die ik niet zie zitten. Dat de Dageraad iets met de woningen wil doen, vind ik prima. Je merkt aan het aantal verhuizingen dat de buurt minder populair wordt. De woningen zijn technisch gezien niet slecht, maar over dertig jaar wil niemand ze meer huren. Als ze willen voorkomen dat de buurt achteruitgaat, moeten ze hier ook duurdere woningen neerzetten. Die trekken nieuwe mensen aan die meer te besteden hebben, en dat is goed voor iedereen. Ik kijk natuurlijk met andere ogen naar de plannen dan mijn oudere buurtbewoners. Die hebben hier het grootste deel van hun leven gewoond. Maar de buurt heeft zoveel sterke kanten. De bereikbaarheid, het groen, de ruimte. We kunnen er met z’n allen echt iets mooiers van maken.’
13
‘Het is moeilijk te beslissen voor toekomstige generaties’ Ilse Neven (28), laborante. Woont sinds
‘Tot nu toe hebben we in de klankbordgroep alleen voorberei-
begin 2003 in het complex Henri Dunant
dend werk gedaan. We hebben als bewoners kort verteld wat
en is lid van de klankbordgroep
onze ideeën zijn en informatie gekregen over de plannen van het stadsdeel en de werkwijze van de Dageraad. Dat was interessant en leerzaam. Ik vond het vooral een eye-opener dat een woningcorporatie zoveel geld moet toeleggen op sociale huurwoningen. Ik wil graag weten wat er met mijn woning gaat gebeuren en daarover kunnen meepraten. Het is volgens mij wel moeilijk nu iets te beslissen voor toekomstige generaties. Het leven verandert zo snel. In de jaren zestig hadden de gezinnen veel kinderen, nu zie je meer alleenstaanden. Straks leven de mensen weer anders, hebben ze weer andere wensen. Ik vind het een goede zaak dat de Dageraad de bewoners bij de planvorming betrekt. Het is ook belangrijk voor de Dageraad zelf. Het zijn je klanten, het heeft weinig zin om iets te bouwen waar niemand in wil wonen of wat niemand kan betalen.’
14
HET PARTICIPATIEPROCES Waarom vernieuwing?
nodig dan een kleine opknapbeurt.
Bij het opstellen van het uitwerkingsplan
Er zijn veel redenen om de huizen aan en
Het is de bedoeling dat de vernieuwing van
hebben zowel de bewoners als de corpora-
rond de Henri Dunantstraat aan te pakken.
het complex in 2010 van start gaat. Eerst
tie en het stadsdeel te maken met grenzen.
In de Staalmanpleinbuurt staan te veel
moeten er plannen worden gemaakt. Het
Op de eerste plaats de kaders zoals die zijn
dezelfde woningen. Door meer variatie aan
kan nog alle kanten op: opknappen, een
aangegeven in het Vernieuwingsplan
te brengen in woningtypen en prijsklassen,
ingrijpende verbouwing, aanbouwen, sloop-
Delflandplein-/Staalmanpleinbuurt. En dan
wordt de bevolkingssamenstelling gevarieer-
nieuwbouw of een combinatie van meerdere
zijn er nog de grenzen die de corporatie
der. Er komen meer mensen met een hoger
ingrepen. Niets is besloten, alles ligt nog
stelt. De Dageraad gaat tientallen miljoenen
inkomen. Dit trekt bedrijvigheid en voorzie-
open. In feite staat maar één ding vast,
euro’s investeren. Ze heeft weliswaar geen
ningen aan. Bijvoorbeeld winkels, maar ook
namelijk dat er iets moet gebeuren.
aandeelhouders voor wie ze winst moet maken, maar de Dageraad wil graag voort-
voorzieningen als een gezondheidscentrum en een school. Dat is een ontwikkeling waar
De grenzen van de participatie
bestaan als bedrijf om te kunnen blijven
iedereen van profiteert.
Doel van de Dageraad is om samen met
investeren in de samenleving. Met andere
Ook de kwaliteit van de woningen zelf vraagt
haar huurders en het stadsdeel stap voor
woorden: er zijn grenzen aan de financiële
om aandacht. Ze voldoen niet altijd meer
stap naar een uitwerkingsplan toe te wer-
mogelijkheden.
aan de wensen van de hedendaagse
ken. Wat een uitwerkingsplan precies is,
Hoe dan ook wil de corporatie de plannen
woningzoekende en voor mensen die moei-
staat op pagina 9 en 21 beschreven. De
samen met haar huurders ontwikkelen. Wijkt
lijker lopen zijn ze ongeschikt. Bovendien
Dageraad wil haar huurders bij elke stap
de corporatie op een punt af van de wensen
doen zich leefbaarheidsproblemen voor. Wil
laten meepraten en meedenken. Het partici-
van de bewoners, dan zal zij haar keuze toe-
de Dageraad de woningen nog pakweg
patieproces is onderverdeeld in fases. Die
lichten en onderbouwen.
veertig jaar kunnen verhuren, dan is er meer
staan in het volgende hoofdstuk beschreven. 15
Stichting Eigenwijks
steeds aanwezig bij de vergaderingen van
Hij is aanwezig bij bijeenkomsten van de
Ook stichting Eigenwijks is betrokken bij de
de Dageraad met de bewoners.
Dageraad met bewoners en volgt nauw-
participatie. Eigenwijks is een onafhankelijke
■
en deskundige stichting die de bewoners
bewoners zich kunnen uitspreken over de
bewaakt hij de taken van de gemeente in de
adviseert en ondersteunt. Zij doet dit op
plannen. De Dageraad is hierbij niet aan-
planvorming. Bijvoorbeeld ontwerp en
verschillende manieren:
wezig. Desgewenst helpt Eigenwijks de
beheer van de openbare ruimte, de wette-
bewoners bij het formuleren van hun stand-
lijke taken met betrekking tot ruimtelijke
punten.
ordening en zaken die raken aan het econo-
■
Een vertegenwoordiger van Eigenwijks is
■
Door bijeenkomsten te organiseren waar
Door bewoners informatie te geven en
eventueel als aanspreekpunt te dienen in geval van problemen. ■
Door bewoners te ondersteunen richting
overheid: bij welke overheidsinstantie moeten de bewoners zijn als het gaat om de besluitvorming en hoe kunnen ze de overheid het beste benaderen en beïnvloeden?
Stadsdeel Slotervaart Naast de huurders en de Dageraad is er nog een derde partij betrokken bij de participatie: stadsdeel Slotervaart. De gebiedsmanager stedelijke vernieuwing Delflandplein-/Staalmanpleinbuurt vertegenwoordigt het stadsdeel bij de planvorming. 16
lettend het participatieproces. Daarnaast
mische en sociale beleid van de gemeente.
‘De vernieuwing gaat iedereen aan’ ´Eigenwijks ondersteunt de bewoners
elkaar trekken. Soms gaan corporaties
door met hen bijeenkomsten te organi-
en stadsdelen daar te gemakkelijk aan
seren waar de Dageraad niet bij is, door
voorbij. Dat de Dageraad daar wel op let,
Dick Glastra van Loon, projectmede-
informatie te verschaffen en door te advi-
is in de huidige stedelijke vernieuwing
werker Stedelijke Vernieuwing van
seren. We zijn onafhankelijk, je moet ons
bijzonder, maar ik vind het normaal. Je
Stichting Eigenwijks
niet zien als belangenbehartigers. Wat wij
merkt aan de Dageraad dat ze veel
doen is bewoners helpen hun eigen
belang hechten aan openheid en aan
belangen te verdedigen. Het gaat om hun
iedereen willen laten zien waarmee ze
standpunt, niet om het onze. Over een
bezig zijn. Hun relatie met de huurders is
keuze voor renovatie of sloop/nieuwbouw
goed, dat zie je ook aan de klankbord-
hebben we als bewonersondersteuners
groep, aan het aantal deelnemers en de
geen mening. Wel over de manier waarop
inzet. Het zijn natuurlijk geen officiële
deze keuze tot stand komt. Als de
vertegenwoordigers van de bewoners,
Dageraad de bewonersparticipatie onrecht
maar ze weten wel heel goed wat er leeft
aandoet, vinden ze ons op hun weg.
in de buurt. Ik hoop dat de leden van de
Belangrijk in dit soort vernieuwingsproces-
klankbordgroep bereid zijn hun ervarin-
sen is dat er rekening wordt gehouden
gen te delen met hun buren. De ver-
met de sociale structuren in een buurt.
nieuwing van het complex gaat per slot
Ook in de Staalmanpleinbuurt zijn in de
van rekening iedereen aan.´
loop van de jaren hechte gemeenschappen ontstaan, die kun je niet zomaar uit 17
18
STAP VOOR STAP NAAR VERNIEUWING Voorfase: november 2003 – juli 2004
huiskamergesprekken deelgenomen. De
goed beeld te krijgen van ieders behoeften
klankbordgroep zit dicht bij het vuur en kan
en mogelijkheden. Dat gebeurt op verschil-
Eind 2003 organiseerde de Dageraad voor
direct meepraten. Zo heeft de klankbord-
lende manieren:
de bewoners van het complex Henri Dunant
groep een stem bij het opzetten van onder-
huiskamergesprekken. Tijdens deze
zoeken en bespreekt ze met de Dageraad
1. Door een ‘mensen- en wensenonderzoek’.
gesprekken lieten de aanwezigen weten of
de resultaten daarvan. In een later stadium
Een extern bureau brengt in kaart wat de
ze voor of tegen een vervroeging van de
praten de leden mee over de plannen. Hetzij
bewoners vinden van hun woning en woon-
planvorming waren. Ook informeerde de
door zelf ideeën in te brengen, hetzij door
omgeving. Verder inventariseert het bureau
Dageraad de bewoners over de participatie-
een mening te geven over de ideeën van de
de woonwensen en de wensen ten aanzien
plannen. Er waren zeven huiskamerge-
Dageraad. In de voorfase heeft de
van de vrijetijdsbesteding. Enquêteurs van
sprekken. De avonden zijn goed bezocht. In
Dageraad de leden van de klankbordgroep
Regioplan hebben persoonlijke gesprekken
totaal waren 143 huishoudens vertegen-
bijgepraat over de vernieuwing van de
gevoerd met bewoners. De Dageraad heeft
woordigd (van de 265). Van hen stemde
Westelijke Tuinsteden. Aan de orde kwamen
de opzet van het onderzoek aan de klank-
100 voor vervroeging van de plannen; 35
onder meer de bestaande plannen en de
bordgroep voorgelegd en zal hetzelfde doen
waren tegen en 8 bewoners twijfelden.
organisatie van de stedelijke vernieuwing.
met de resultaten (eind november 2004). 2. Door een stedenbouwkundige verkenning.
groep. De klankbordgroep is geen officiële
Verkenningsfase: augustus 2004 – januari 2005
bewonersvertegenwoordiging. Elke bewoner
In een uitwerkingsplan zijn de wensen van
gevraagd de situatie ter plekke goed te
kon (en kan) er lid van worden. De huidige
de bewoners en die van de corporatie met
bestuderen, met in het achterhoofd de
twintig leden hebben meestal ook aan de
elkaar in balans. Het is daarom zaak een
sterke en zwakke punten van de Staalman-
Daarnaast konden de bewoners van het complex zich aanmelden voor de klankbord-
De Dageraad heeft een architectenbureau
19
VOORFASE
2003 november
■
Huiskamergesprekken met de bewoners van complex Henri Dunant
2004 maart
■
Eerste bijeenkomst klankbordgroep en de Dageraad ‘Bijpraat’ bijeenkomsten klankbordgroep en de Dageraad: • Vernieuwingsplan Delflandplein-/Staalmanpleinbuurt • Plan Openbare Ruimte • Parkstad, projectbureau, stadsdeel • Volume studie Hart Staalmanplein • de Dageraad financieel
april - juni
■
juli
■
Nieuwsbrief 1 aan alle bewoners complex Henri Dunant
VERKENNINGSFASE
2004 augustus september oktober
november
december
2005 januari
Bespreking opzet mensen- & wensenonderzoek, klankbordgroep – de Dageraad ■ Bespreking stedebouwkundige verkenning, klankbordgroep – de Dageraad ■ Enquêteurs bezoeken bewoners i.v.m. mensen- en wensenonderzoek ■ Bespreking technisch onderzoek en planning voor november – april, klankbordgroep – de Dageraad ■ Verschijning boekje Vernieuwing gaat iedereen aan! ■ Bespreking conceptrapportage mensen- en wensenonderzoek, klankbordgroep – de Dageraad ■ Nieuwsbrief 2 aan alle bewoners complex Henri Dunant ■
■
Opstellen programma van wensen, klankbordgroep – de Dageraad
OPSTELFASE
2005 april - mei juni juni - december
Bijeenkomst (workshop) alle bewoners complex Henri Dunant voor bespreking programma van wensen ■ Nieuwsbrief 3 aan alle bewoners complex Henri Dunant ■ Opstellen van een concept uitwerkingsplan met een stedebouwkundig bureau, klankbordgroep – de Dageraad ■
BESLISFASE BESLISFASE
2006
20
■
Inspraakprocedure stadsdeel uitwerkingsplan Vastleggen uitwerkingsplan door stadsdeelraad
2007/2008
■
Realisatieovereenkomst stadsdeel – de Dageraad
v.a. 2009
■
Uitvoering
■
raad zich over het uitwerkingsplan uit. Als
heeft het bureau schetsen gemaakt van een
Opstelfase: februari – december 2005
mogelijke vernieuwing van het complex
Een stedenbouwkundig bureau zet in
kunnen de Dageraad en het stadsdeel een
Henri Dunant. De schetsen dienen ter inspi-
samenwerking met de Dageraad en de
realisatieovereenkomst sluiten. In de realisa-
ratie en moeten niet beschouwd worden als
klankbordgroep het programma van wensen
tieovereenkomst staat precies wie wat gaat
eerste plannen. Ze zijn besproken met de
om in een voorlopig uitwerkingsplan. Hierin
bouwen of verbouwen.
klankbordgroep.
staan zaken als aantallen woningen, soorten
pleinbuurt. Op basis van dit onderzoek
de stadsdeelraad haar goedkeuring verleent,
woningen (koop of huur), prijzen, kwaliteits3. Door een technisch onderzoek. De
niveau. Vervolgens krijgen alle bewoners
Dageraad onderzoekt de technische kwaliteit
van het complex Henri Dunant de gelegen-
en de staat van onderhoud van de woningen.
heid het concept uitwerkingsplan met de Dageraad te bespreken.
De bovenstaande drie stappen leveren de informatie op waarmee de klankbordgroep
Beslisfase
en de Dageraad een programma van wen-
Het concept uitwerkingsplan wordt onder-
sen kunnen opstellen: wat willen we met de
worpen aan een wettelijke inspraakproce-
woningen en wat zijn de mogelijkheden
dure. Iedereen krijgt gedurende een aantal
gezien de technische staat van de woningen
weken de kans om zijn mening kenbaar te
en de randvoorwaarden die het vernieuw-
maken. Afsluitend worden op een inspraak-
ingsplan stelt. Dit programma van wensen
avond de mondelinge en schriftelijke reac-
wordt besproken met alle bewoners van het
ties behandeld. Het stadsdeel is verantwoor-
complex Henri Dunant. De bewoners wor-
delijk voor de inspraakprocedure en regelt
den dan bijgepraat en gevraagd mee te
alles wat daarmee te maken heeft. Na de
denken met de uitkomsten.
inspraakprocedure spreekt de stadsdeel21
‘Ik geloof dat ze het spel eerlijk spelen’ Louis Kaspers (76), gepensioneerd
‘Toen ik hier kwam, woonden er veel ambtenaren. Een kleer-
kraanmachinst. Woont sinds 1960 in het
maker van de gemeente, een buschauffeur, een ander werkte
complex Henri Dunant
bij het gas. Zelf zat ik in de havens, die waren toen ook van de gemeente. Het was een bijzondere buurt. Busladingen Japanners kwamen kijken. Hoe die Hollanders het hadden geflikt om in no time de tuinsteden uit de grond te stampen. Het is nog steeds fijn wonen, maar er is wel een en ander veranderd. Je hebt een andere bevolkingssamenstelling, en dat is soms best wel lastig. Neem het schoonmaken van het trappenhuis. Vroeger was het vanzelfsprekend dat iedereen daaraan bijdroeg, nu niet meer. En je had aan het Staalmanplein veel winkels, die zijn door de jaren heen bijna allemaal verdwenen. Er moet wat gebeuren, maar de meeste ouderen zijn verknocht aan hun woning. Het is belangrijk dat de Dageraad goed naar iedereen luistert. De bijeenkomsten die de corporatie toe nu toe organiseerde, zijn goed bezocht. Dat heb ik wel eens anders gezien. De Dageraad vertrouw ik wel. Ik geloof dat ze het spel eerlijk spelen.’
22
HET SOCIAAL PLAN De Dageraad wil zoveel mogelijk het woon- en
De Dageraad zal in ieder geval alle aandacht
leefklimaat voor de zittende huurders verbe-
geven aan begeleiding van haar huurders.
teren. Dat komt op de eerste plaats. Natuurlijk
Zeker degenen die meer moeite hebben met
is het moeilijk aan ieders wensen tegemoet
het vinden van hun weg op de woningmarkt
te komen. Ook kunnen de plannen in eerste
en het vervullen van de formaliteiten, kunnen
instantie tot overlast leiden. Bij een ingrijpende
op extra steun rekenen.
renovatie of sloop/nieuwbouw is het noodzakelijk dat bewoners (tijdelijk) ergens anders gaan wonen. Om de pijn zoveel mogelijk te verzachten is er het Sociaal Plan Parkstad. Dit is een regeling voor de zittende bewoners, waarin afspraken zijn vastgelegd over zaken als de verhuisvergoeding, het recht op terugkeer naar de vernieuwde woning en de hoogte van de huren. Het Sociaal Plan Parkstad is in 2002 tot stand gekomen (en in 2004 geactualiseerd), in overleg met de overheid, corporaties en huurdersverenigingen. Meer informatie over dit plan kunt u opvragen bij stichting Eigenwijks. 23
‘Belangrijk dat de bewoners elkaar leren kennen’ Willem Timmerman, politie Amsterdam-
‘Als je het over leefbaarheidsproblemen hebt, heb je het over
Amstelland en buurtregisseur
zaken als straatvuil, losliggende stoeptegels, verkeersproble-
Staalmanpleinbuurt
men. En ja, over de jeugd natuurlijk. Een tijdje geleden was een groep flink fout bezig. Ouders waren bang dat hun kinderen er in meegesleurd werden. Ik heb de indruk dat het iets beter gaat. De laatste twee jaar daalt het aantal aangiften en lijken de mensen zich veiliger te voelen. Er was een soort automatisme om je als jongere hier in de buurt met criminaliteit en vandalisme bezig te houden, ik geloof dat dat doorbroken is. Het streetcornerwork doet goed werk. Als politie steken we meer energie in de opsporing. Tegelijk straft justitie zwaarder. Dat heeft ook zijn effect op die jongens. Ik werk vanuit het steunpunt op het Staalmanplein. Het is belangrijk zoveel mogelijk tussen de mensen te zitten en aanspreekbaar te zijn voor de buurtbewoners. Door de stedelijke vernieuwing zal er nogal wat veranderen. Je moet oppassen dat je geen tweespalt krijgt tussen arm en rijk. Belangrijk is dat de bewoners elkaar leren kennen en dat nieuwkomers in de buurt geïntroduceerd worden. Dan is het gemakkelijker om elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag.’
24
LEEFBAARHEID Of iemand prettig woont, hangt niet alleen
rommel op straat toeneemt. Een vrouw voelt
periode komt de leefbaarheid extra onder
af van de woning zelf maar ook van de buurt
zich na een onprettige ervaring niet meer
druk te staan.
waarin die woning staat. De aanwezigheid
veilig, vooral ’s avonds niet. Er is gesproken
Tijdens een vernieuwingsproces zoals zich
van voorzieningen is belangrijk, zoals win-
over de mate waarin de buurt achteruit gaat,
dat rond het complex Henri Dunant zal
kels, scholen, een huisarts, een postkan-
over de oorzaken en de oplossingen verschil-
afspelen, stelt de Dageraad een complex-
toor, een sportcentrum. Maar vooral de leef-
len de meningen. Over één ding is iedereen
beheerder aan. Hij of zij is dan regelmatig in
baarheid is bepalend. Is de buurt veilig?
het wel eens: hangjongeren vormen het
de buurt, signaleert ontwikkelingen, houdt
Loop je met een prettig gevoel over straat?
hoofdprobleem. En de meeste gespreks-
contact met andere betrokken partijen zoals
Is het er schoon en opgeruimd, ziet de
partners geven aan dat de leefbaarheid
het stadsdeel en zet deze in beweging zodra
openbare ruimte er goed uit?
alleen verbetert als mensen zich verantwoor-
noodzakelijk. Ook introduceert de complex-
delijk voelen voor hun omgeving. Natuurlijk
beheerder nieuwe bewoners in de buurt en
De leefbaarheid van de Staalmanpleinbuurt
hebben ook partijen als stadsdeel, politie en
wijst hen op hun verantwoordelijkheden.
is voor verbetering vatbaar. De meeste
corporaties hun taken, maar betrokkenheid
mensen wonen er met plezier. Ze prijzen de
van de bewoners bij hun omgeving is net zo
rust, het groen, de ruimte en de bereikbaar-
belangrijk. Kortom: bewoners, kom je huis
heid. Toch zijn er ook klachten. Dat blijkt
uit, zet je in voor je buurt!
onder meer uit een groepsgesprek tussen bewoners van het complex Henri Dunant en
Nu speelt de stedelijke vernieuwing zich
de Dageraad in augustus 2004. Men heeft
nog voornamelijk op papier af. Maar na een
het gevoel dat er meer autokraken en inbra-
tijd van plannen maken, komt een tijd van
ken plaatsvinden dan voorheen, dat de
bouwen en verbouwen. Gedurende die 25
26
MEER INFORMATIE Rond de vernieuwing van de Westelijke
en andere zaken worden beschreven.
Websites
Tuinsteden verschijnt een grote hoeveelheid
Vastgesteld door de stadsdeelraad op
■
nieuwsbrieven, krantjes en boekjes. Wie is
22 oktober 2003.
informatie over de vernieuwingsplannen
nu verantwoordelijk voor welke uitgave?
Plannen ■
Richting Parkstad 2015. Een uitgave
van Bureau Parkstad en de deelnemende
voor de Delflandplein- en StaalmanpleinAlle bovenstaande uitgaven zijn bij of via het
buurt. Hier kunt u ook folders en brochures
Projectbureau Stedelijke Vernieuwing van
vinden en digitale versies van de vernieu-
stadsdeel Slotervaart te verkrijgen. Ze staan
wings- en uitwerkingssplannen. Verder pers-
ook op internet: www.dpsp.nl/publicaties.
berichten, brieven van het stadsdeel aan bewoners over zaken die op de stedelijke
partijen. ■
Vernieuwingsplan Delflandplein- /Staal-
www.dpsp.nl Website met uitgebreide
Nieuwsbrieven
vernieuwing betrekking hebben en actuele mededelingen. Het Bureau Stedelijke
manpleinbuurt. Vastgesteld door de stads-
■
deelraad op 13 maart 2002.
bestemd voor de bewoners van het complex
Vernieuwing is verantwoordelijk voor de
Henri Dunant. Verschijnt ongeveer driemaal
samenstelling van de website.
Spoorzone. Vastgesteld door de stadsdeel-
per jaar.
■
raad op 19 november 2003.
■
■
Uitwerkingsplan Hart Staalmanplein/
Nieuwsbrief van de Dageraad. Speciaal
Metamorfose Krantje van stadsdeel
www.parkstad-amsterdam.nl In Bureau
Parkstad werken de betrokken overheden
Plan Openbare Ruimte (POR). Waarin
Slotervaart, Far West en Westwaarts/de
samen: de stadsdelen Slotervaart,
het stadsdeel de ambities schetst voor de
Dageraad. Met daarin informatie over de
Geuzenveld-Slotermeer, Osdorp, Bos en
inrichting van de openbare ruimte. Hoeveel
plannen voor de Delflandplein- en Staalman-
Lommer en de Centrale Stad. Het bureau
groen komt er? Wat doen we met parkeren?
pleinbuurt. De nieuwsbrief verschijnt
houdt zich bezig met het stroomlijnen van
Welke materialen worden gebruikt voor
driemaal per jaar en wordt huis-aan-huis
de uitvoering van de projecten. Op de web-
stoepen, straten, banken enzovoort. Deze
verspreid.
site onder andere informatie over het vinden
■
27
www.slotervaartvernieuwt.nl Over de ver-
Informatiecentrum Parkstad
van een huur- of koopwoning en het sociaal
■
plan. Ook uitgebreide informatie over de
nieuwingsplannen in het stadsdeel
Informatie over de stedelijke vernieuwing
achtergrond van de stedelijke vernieuwing
Slotervaart.
van de gehele Westelijke Tuinsteden.
en de samenwerking tussen stadsdelen,
■
gemeente en woningcorporaties.
www.eigenwijks.nl, de stichting die bewo-
Andere interessante websites:
Osdorpplein 517, 1068 TA Amsterdam Telefoon: (020) 667 5900
ners ondersteunt in het proces van de stedelijke vernieuwing;
de Dageraad
www.eigenwijks.nl/samenwest, website van
James Wattstraat 100, Postbus 95202,
samenwerkende bewonersorgansaties;
1090 HE Amsterdam
www.delflandpleinbuurtsite, website voor
Telefoon: (020) 460 0600
en door bewoners van de Delflandplein-
De balie is iedere werkdag open van 9.00
buurt. Op de website www.dpsp.nl staan
tot 17.00 uur. Specifieke vragen over de
nog meer interessante links.
stedelijke vernieuwing, graag op afspraak. Contactpersoon Staalmanpleinbuurt:
Adressen
Hanneke Engelsman
Stadsdeel Slotervaart, Projectbureau
Telefoon: (020) 460 0413
Stedelijke Vernieuwing
Email:
[email protected]
Pieter Calandlaan 1, Postbus 2010, 1000 CA Amsterdam
Stichting Eigenwijks
Telefoon: (020) 798 9230
Jan Tooropstraat 6, 1062 BM Amsterdam
Contactpersoon Staalmanpleinbuurt:
Telefoon: (020) 346 0670
Harry Wien (gebiedsmanager)
Email:
[email protected]
Telefoon: (020) 798 9281
Contactpersoon: Dick Glastra van Loon
Email:
[email protected] 28
DE DAGERAAD 'Woningstichting de Dageraad' werd in
bieden van goede, betaalbare woningen
1916 opgericht. De stichting kwam voort uit
aan huishoudens met een bescheiden inko-
de Algemene Arbeiders Coöperatie de
men. Extra aandacht gaat uit naar kwetsbare
Dageraad. In de jaren negentig van de vorige
groepen, zoals ouderen, minder validen en
eeuw nam de invloed van de overheid op
grote gezinnen.
woningbouwcorporaties langzaam af en
De Dageraad investeert veel in stedelijke
werden zij uiteindelijk financieel geheel zelf-
vernieuwing. Die investeringen kan de
standig. Veel fusies in woningbouwland
Dageraad niet alleen verdienen door de
volgden. In 1997 ook tussen de Dageraad
opbrengsten uit verhuur, daarom wordt een
en Woningbouwvereniging Amsterdam-
klein deel van het totaal aantal woningen
Zuid, in 1911 opgericht door arbeiders van
verkocht. Daarmee komt de Dageraad ook
de Zuider Gasfabriek.
tegemoet aan de wens van de gemeente
Doordat de ontwikkelingen in de maat-
om het eigen woningenbezit te stimuleren.
schappij steeds sneller gaan, is het al snel
De Dageraad werkt nauw samen met de
tijd voor een nieuwe, dit keer regionale,
andere corporaties in Amsterdam, met de
fusie. Op 1 juli 2001 fuseert de Dageraad
gemeente en de stadsdelen, met huurders-
met drie andere woningcorporaties: Atrium
en bewonersorganisaties en vele andere
(Huizen/Hilversum), SCW (Amersfoort) en
maatschappelijke organisaties.
Groene Stad Almere (Almere). Samen vormen deze corporaties de Alliantie.
Meer informatie over de Alliantie vindt u op
Een apart bedrijf binnen de Alliantie is de
www.de-alliantie.com.
Alliantie Projectontwikkeling. Zij zorgt voor
Colofon
de ontwikkeling en realisatie van nieuwbouwcomplexen van de Dageraad. Alles bij elkaar heeft de Alliantie bijna 60.000 woningen in bezit. Daarmee is zij qua grootte de tweede corporatie van Nederland. Als huurder van de Alliantie in Amsterdam heeft u met de Dageraad te maken. De Dageraad hecht nog steeds grote waarde aan de sociale functie die woningcorporaties van oudsher hebben: het
Voor het project Delflandplein-/Staalmanpleinbuurt wordt samengewerkt met bureau Parkstad, stadsdeel Slotervaart en de consortia Far West en Westwaarts/de Dageraad.
Uitgave van de Dageraad, november 2004 Tekst: Vincent Westzaan, Heemstede Foto’s: Richard Swart, Christien de Kanter, Rob Hoogeveen, Chris de Bode, Ruben San A Jong, Marcus Peters Vormgeving: Karin Hackfoort, Amsterdam Druk: Van Soest & Peereboom, Amsterdam Met dank aan: Khaddousj el Kajjal, Zehrou Arzine, Clasina Neuts-Sint, Dick Glastra van Loon, Ilse Neven, Richard Swart, Louis Kaspers, Willem Timmerman en de klankbordgroep Henri Dunant.
November 2004
