E-BOEK
Samen werken aan gezondheid Praktische tools voor de realisatie van persoonlijke preventie
Preventweb.nl
Voorwoord
Wij staan aan het begin van een omslag in de gezondheidszorg die preventie effectiever en dichter bij de belevingswereld van de burger gaat brengen. Daardoor zal de burger of de patiënt meer dan tot nu toe de handen aan het eigen stuur willen en kunnen nemen. Zonder die bijdrage van de burger of patiënt zelf wordt de zorg onhoudbaar omvangrijk en zal niet iedereen voldoende zorg meer kunnen krijgen De zorg is traditioneel iets van medici, maar bij preventie is het aantal spelers veel groter. Bedrijfsartsen doen al veel aan preventie. Ook diëtisten, sportcoaches en bewegingstherapeuten hebben een rol. Veel GGD-en zijn in wijken volop met gezondheidsbevordering bezig. Huisartsen en specialisten hebben in toenemende mate aandacht voor preventie. Zorgverzekeraars en bedrijfsleven willen steeds vaker investeren. Gestaag ontstaan regionale gezondheidsnetwerken die de omslag naar preventie faciliteren. Bij samenwerking is het belangrijk om begrippen, (toekomst)beelden en ervaringen ofwel praktische kennis te delen. Deze samenwerking heeft in het kader van Persoonlijke Preventie al geleid tot het Prevent-model. Nu zijn ook andere praktische tools beschikbaar. De inzet van de tools is afhankelijk van jouw eigen ambitie en context, in welke fase de samenwerking zich bevindt en wat jouw eigen positie is. Zijn waarden en doelen nog onduidelijk, dan ligt het organiseren van verbindende netwerkbijeenkomsten of inspirerende gezondheidsmarkten het meest voor de hand. Zijn de doelen wel al helder, dan kun je wellicht aan de slag met het opstellen van een business case. De meest simpele methode om de juiste tool te kiezen is ze voor te leggen aan partners met de vraag welke aspecten aanspreken en samen opgepakt kunnen worden. Actie leidt altijd tot reactie. Veel succes!
Inhoudsopgave
1. Het Prevent-model 2. Bekostigingsvisie 3. Waarden 4. Kerncompetenties 5. Vraaganalyes 6. Basisprofielen voor sociale marketing 7. Business Case 8. Gezondheidsnetwerken 9. Motivational Interviewing 10. E-Health Bronnen
1
Het Prevent-model
Persoonlijke Preventie (PP) is het op basis van individuele behoeften en risicofactoren inschatten van de kans op een chronische ziekte(n) en met passende informatie of (leefstijl)interventies hierop inspelen. Persoonlijke Preventie vraagt om hechte landelijke en regionale samenwerking en goede beslisondersteuning, waar mogelijk met ICT. Vertrekpunt is het Prevent-model. Het Prevent-model draait om het geïnformeerde en gemotiveerde individu in een gezonde leefomgeving, die mee kan doen in de maatschappij. Als het individu daartoe niet in staat is, kan hij of zij gebruik maken van een sluitend netwerk van hulpverlening. Dit gebeurt op basis van een (digitaal) advies op maat dat een individu op basis van risicoprofilering uitnodigt zelf gezonde keuzes te maken en in beweging te komen. Voor meer informatie: Persoonlijke preventie verbindt en ontzorgt (Boom Lemma, 2012) en Preventweb.nl. Het implementeren van Persoonlijke Preventie vraagt om een samenspel tussen vijf bekostiging(f)actoren.
1 Focus op regionale en lokale aanpak
2 Persoonlijk gezondheidsadvies als (gratis) service voor burgers
4 Burgerinitiatieven, sociaal ondernemerschap en participatie
3 Keten- en netwerkzorg 3.0
5 Prestatie-indicatoren, benchmark en cliëntmonitoring Parallelle arrangementen We hebben het hier over (f)actoren, omdat het niet alleen over de financieringswijze gaat maar ook over welke arrangementen naast elkaar kunnen worden georganiseerd en wie waarvoor verantwoordelijk is. Daarbij staat centraal dat het individu zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk is of (weer) wordt voor de eigen gezondheid.
2
Bekostigingsvisie
1 Focus op regionale en lokale aanpak Lokale overheden zijn volgens de WPG verantwoordelijk voor de organisatie en financiering van preventie (= systeemverantwoordelijkheid). De WPG legt een basis voor samenwerking tussen de publieke gezondheidszorg, curatieve zorg en participatie. Gemeenten en zorgverzekeraars stellen politiek-bestuurlijke prioriteiten en stemmen hun budgetten hierop af. Dit op basis van informatie over gezondheidsrisico’s die lokaal aanwezig is en regionale gezondheidswinst die wordt verwacht. Gemeenten in de regio maken onderling bestuurlijke afspraken over ambities en taakverdeling, daarnaast ook met zorgverzekeraars. Er is een regionaal convenant of agenda met andere relevante regionale partners. 2 Persoonlijk gezondheidsadvies als (gratis) service voor burgers Via de Persoonlijke Gezondheid Applicatie (dit organiseren vraagt om het expliciteren van procesverantwoordelijkheden, zowel landelijk als regionaal) kunnen burgers kiezen voor het ontvangen van een persoonlijk gezondheidsadvies. Er zijn twee complementaire bekostigingswijzen: 1) Een bevolkingsonderzoek dat publiek wordt gefinancierd. 2) De burger betaalt een eigen bijdrage. Mensen onder de 45 of 55 jaar betalen een eigen bijdrage of declareren dit bij hun zorgverzekeraar, werkgever, UWV of hun pensioenfonds. 3 Keten- en netwerkzorg 3.0 Het actief opsporen van mensen met een hoog risico is een gewoon onderdeel van goede zorg en vraagt om samenwerkingsafspraken(= resultaatsverantwoordelijkheid). Bij keten- en netwerkzorg 3.0 gaat het om digitale kennis- en expertsystemen waarmee preventie en zorg online beschikbaar zijn voor teams en ‘hun’ patiënten. Populatiegerichte bekostiging is het financieren van integrale zorg (dus inclusief preventie) op basis van gezondheidsrisico’s, zorgbehoeften en gezondheidsuitkomsten. Dit gebeurt gebieds- of populatiegericht. 4 Burgerinitiatieven, sociaal ondernemerschap en participatie Op lokaal niveau worden stimulerende coalities gevonden tussen burgers, lokale overheid, werkgevers, professionals, ondernemers, zorgverzekeraars of pensioenfondsen. Coalities gericht op een vitalere gemeenschap en leefbare omgeving. Hun gemeenschappelijke doel en maatschappelijke verantwoordelijkheid: een gezonde buurt! Kwetsbare groepen worden via internet en bestaande zorgplekken slecht(er) bereikt, maar ook zij hebben recht op een persoonlijk gezondheidsadvies. Vanuit laagdrempelige inlooppunten in de wijk, nieuwe participatie-initiatieven en sociaal ondernemerschap wordt gerichte (digitale) ondersteuning geboden. 5 Prestatie-indicatoren, benchmark en cliëntmonitoring Werken aan gezondheid in de wijk of regio, en aan Persoonlijke Preventie in het bijzonder, moet resultaten opleveren en is meetbaar via prestatie-indicatoren. Er komt brede overeenstemming over relevante prestatie-indicatoren en een benchmark die prestaties per regio en wijk inzichtelijk maakt.(= systeemverantwoordelijkheid).
3
Waarden
Via het gezamenlijk inventariseren en benoemen van waarden voor Persoonlijke Preventie kun je samenwerking verdiepen en versterken. Doe dit tijdens een Invitational Conference of een netwerkbijeenkomst met (beoogde) partners. Werkwijze Individuele opdracht Vraag de deelnemers drie waarden te omcirkelen en inventariseer plenair waar de overlap in de waarden zit. Kijk ook welke waarden niet omcirkeld zijn. Wellicht is er sprake van ‘blinde vlekken’? Kom plenair tot vier gedeelde waarden en probeer hier een mooie zin of een aansprekend motto van te maken. Groepsopdracht Vraag aan groepjes (gemengd of ingedeeld rond dezelfde achtergrond) om per groep drie gedeelde waarden te omcirkelen. Inventariseer de gedeelde waarden en kijk waar overlap tussen de groepjes zit. Kom plenair tot vier gedeelde waarden en probeer hier een mooie zin of een aansprekend motto van te maken. Brede communicatie Communiceer breed over de gedeelde waarden. Vermeld de zin of het motto op alle communicatie-uitingen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Vrijheid van individu ∙ Zelfbeschikkingsrecht ∙ Transparantie van informatie en kennis ∙ Transparantie van resultaten ∙ Eenduidige verantwoordelijkheden ∙ Respect en luisteren ∙ Gelijkwaardige relatie ∙ Vrijwilligheid ∙ Concurrentiebevorderend ∙ Wetenschappelijk verantwoord ∙ Professionaliteit ∙ Kwaliteit ∙ Kosteneffectief voor maatschappij ∙ Financieel rendabel ∙ Ondernemerschap ∙ Overheidsgestuurd ∙ Marktgestuurd ∙ Behoeftengedreven ∙ Gezondheidsgedreven ∙ Meerwaarde ∙ Flexibiliteit ∙ Sturen op gedrag ∙ Vertrouwen ∙ Betrouwbaarheid ∙ Authenticiteit
4
Kerncompetenties
Proactief
Doel- en procesgericht: heeft voorop staan dat het individu goed geïnformeerd, gemotiveerd en zelfstandig (weer) met gezondheid bezig is. De regie ligt bij de persoon zelf. Is uitnodigend: oordeelt niet over een ongezonde leefstijl, maar zoekt natuurlijke momenten en neutrale aanknopingspunten voor bewustmaking van de eigen verantwoordelijkheid. Sluit aan bij wat het individu aan kan: beseft dat het veranderen van een ongezonde leefstijl in fasen verloopt en voor de persoon behapbaar moet zijn.
Activerend
Kan enthousiasmeren: stimuleert dat iemand zélf beslissingen neemt en activiteiten ontplooit die gezond gedrag daadwerkelijk bevorderen. Loslaten: durft te vertrouwen op het beslissings- en het lerend vermogen van het individu vanuit de aanname dat diens eigen wilskracht dan groeit. Stimuleert participatie: adviseert hoe het eigen sociale netwerk rond een persoon kan worden ingezet of wordt geactiveerd.
Persoonlijk
Onderzoekt wat iemand motiveert: luistert, vraagt door en helpt drijfveren, passies en/of talenten te verwoorden. Is reflectief: laat iemand stilstaan bij de eigen leefstijl, geeft nader inzicht in mogelijke risico’s en geeft hierop gerichte feedback. Vraaggericht: zoekt samen naar de persoonlijke voorkeuren en geeft advies op maat over een bijpassende interventie.
Waarderend
Kan een positieve dialoog voeren: gaat oplossingsgericht en op basis van gelijkwaardigheid met de ander in gesprek. Deelt complimentjes uit: reageert positief op elke stap of activiteit die een individu zelf heeft gezet of wil gaan zetten. Zet de eigen ervaringen in: is een eerlijke spiegel voor de ander. Voorbeeldgedrag leidt tot wederzijdse erkenning.
Samen werken
Kent trends en ontwikkelingen: kijkt actief over de grenzen van het eigen vakgebied, functie of organisatie heen en deelt kennis met anderen. Heeft kennis van het regionale netwerk, sociale marketing en media: kent het preventie-aanbod en onderhoudt contacten. Werkt (samen) in multidisciplinaire teams en diverse settings: heeft de eigen rol, verantwoordelijkheid en meerwaarde duidelijk en (ver)krijgt de benodigde faciliteiten.
Waar kun je als gezondheidswerker allemaal actief zijn?
Buurt, wijk, school, winkel, inloopcentrum, WMO-loket
Werkgevers, sportservices, vriendenclub, teamverband
Internet, (regionale) tv/ radio, mobiel, telefoon, iPad
Zorgcentrum, hulppraktijk, fitnessplek, behandelkamer
Netwerken, brand/merk, (na)scholing, initiatieven
5
Vraaganalyse
Wat is het?
Een vraaganalyse is het bevragen van burgers of klanten in relatie tot postcode-, wijkanalyses of bedrijfsanalyses. Deze analyses zijn nodig om een preventie-activiteit qua focus, taal en toonzetting zoveel af te stemmen op de behoeften van een doelgroep. ‘Confrontatie’ met de klant leidt ook tot veel creativiteit. Tevens zijn vraaganalyses relevant voor een dialoog met opdrachtgevers en scherpe besluitvorming over prioriteiten en de inzet van middelen.
Initiatief en/of opdrachtgeverschap
Iedereen kan een vraaganalyse maken! Ga om tafel zitten met enthousiaste professionals, gemeenten en/of zorgverzekeraars en informeer hen over het initiatief. Zij moeten op termijn (ook) iets met de uitkomsten doen, dus is het van belang ze er vroegtijdig bij te betrekken. Wellicht willen zij als sponsor of opdrachtgever optreden, maar je kunt een vraaganalyse ook zien als een investering.
Postcodeanalyse(s)
Vraag de zorggegevens op van een bepaalde doelgroep, wijk of een ander gebied bij de zorgverzekeraar of het gezondheidscentrum als je hier werkt. Deze partijen weten op basis van het zorgverbruik en/of declaraties welke aandoeningen of gezondheidsproblemen veelvuldig voorkomen. Tip: ook de VAAM (www.vaam.nl) verschaft inzicht in de verwachte vraag naar en het aanbod van eerstelijnsgezondheidszorg op gemeente- en postcodeniveau.
GGDgegevens
GGD-en houden elke vier jaar onder verschillende bevolkingsgroepen van hun regio een gezondheidsmonitor. Met een monitor wordt informatie verzameld over de gezondheid (zowel lichamelijk als geestelijk) en de factoren die met de gezondheid samen hangen, zoals leefstijl, sociale en fysieke omgeving en zorg.
Focusgroep
Vraag het patiëntenplatform, de wijkraad of een andere onafhankelijke organisatie de vragen en behoeften van een doelgroep of in een gebied te inventariseren. Dit kan via workshops of focusgroepen. Er worden tussen de tien en twintig personen uitgenodigd om heel open te vertellen wat de persoonlijke ervaringen, vragen en behoeften zijn. Leg de geëxpliciteerde vragen en behoeften vast.
Confrontatie, prioritering en verankering
Breng cliënten, professionals en opdrachtgevers bij elkaar om samen te bepalen op welke punten gezondheidswinst kan worden geboekt. Allereerst is het nodig om de beelden die men van elkaar heeft op elkaar af te stemmen. Dit kan met spiegelgesprekken en simulatie- of rollenspellen waarin knelpunten en behoeften worden nagespeeld. Het effect is dat alle aanwezigen doorleven wat er met een burger, patiënt of cliënt gebeurt. Bespreek daarna de geëxpliciteerde vragen en behoeften. Kom vervolgens de prioriteiten overeen en formuleer hierop activiteiten. Maak concrete afspraken over hoe en door wie een project of een programma wordt gerealiseerd. Communiceer breed over deze afspraken, zodat iedereen op de hoogte is van de voorstellen. Breng de activiteiten onder gezamenlijke regie van de keten (zorg) of het netwerk (breder).
6
Basisprofielen voor sociale marketing
“Ik wil en kan mijn gezondheid zelf regelen! Ik weet wat te doen.”
++ “Jaah, ik weet dat ik ongezond leef, maar kan ‘t niet veranderen.”
+?
Beslisser: bewust en (zeer) gemotiveerd Je leeft gezond en bent hier dagelijks mee bezig. Je maakt gezonde keuzes: gevarieerd eten, bewegen, genieten, op tijd rusten, actief met gezin of vrienden. Lekker lang en gezond leven heeft jouw aandacht, tijd en inzet. En zo prikkel je ook weer anderen. Zeg eens, deel je die ervaringen al? Op verjaardagsfeestjes, op het internet of via een burgerinitiatief?
Twijfelaar: bewust en bijna gemotiveerd Je kent de voordelen van gezonder leven, het doen is wat anders. Je kent geen mensen in de eigen omgeving die ook hiermee bezig zijn. Je gelooft niet dat het jou lukt. En kost het niet veel geld? Wellicht eerst maar eens kijken bij een proefles, een workshop, een open dag of evenement. En foldertjes inkijken. Kortom, van alles een beetje uitproberen.
Zapper: onbewust en gemotiveerd “Ik ben niet ziek. Heb wat vage klachten die geen last opleveren!”
-+ “Werken aan mijn gezondheid? Waarom zou ik? Flauwekul!”
-- “OK, ik leef ongezond. De drang of verleiding is gewoon te groot.”
+-/?
Je bent niet met ‘ziek zijn’ bezig of welke mogelijke risico’s je loopt. Je weet ook niet welke erfelijke ziekten in jouw familie voorkomen. Je hebt wel wat vage klachten, maar je maakt je geen zorgen. Dat hoeft ook niet. Soms surf je op het internet en kijk je bij fora, games of naar een televisieprogramma. Als je precies wist er aan de hand was dan zou je iets doen met die informatie.
Wijsneus: onbewust en ongemotiveerd Je staat niet open voor alles wat met gezond gedrag te maken heeft en al helemaal niet als anderen vertellen wat je moet doen. Je houdt niet van ‘betutteling’. Wie wel! Persoonlijke verhalen en succesvolle voorbeelden spreken jou wel aan. Echter, alleen als ze rechtstreeks afkomstig zijn van een vertrouwenspersoon. Of als deskundige bronnen het beweren.
Gelukzoeker: bewust en zeer ongemotiveerd Je weet dat je ongezond leeft, maar voelt geen noodzaak dit te veranderen. Een nieuwe liefde, huis, baan of (klein)kind kan tot verandering leiden. Dan moet je wel goed voor de dag te komen. Als drang plaatsmaakt voor nieuwe contacten en als zij in de buurt zijn, kom jij in beweging. In feite zoek je zelf naar zingeving, inspiratie en een toekomstperspectief.
7
Business Case
Een business case dient om een investeringsbeslissing te onderbouwen. De kern ervan is een kosten- en batenanalyse. Een business case is nodig om de continuïteit van de keten of de zorg te borgen en in aanmerking te komen voor een keten-DBC. Bij een keten-DBC is de dienstverlening van de keten voor een specifieke doelgroep het uitgangspunt, niet (meer) het domein van organisaties of sectoren. De volgende aanpak is mogelijk:
Stap 1: Expliciteer de dominante problematiek en/of de te verwachten maatschappelijke opbrengst van de keten. Doe dit via een doelgroepanalyse, (primair) procesanalyse, dataanalyse, vraaganalyse of een behoeftenonderzoek. Organiseer over de uitkomsten een werkconferentie met sleutelfiguren en benoem de problemen, kansen en uitdagingen. Ga daarna verder in een werkteam dat bestaat uit enthousiaste leden van de kernpartners. Zij werken de afspraken nader uit. Stap 2: Benoem de kerncompetenties die nodig zijn om de dienstverlening te organiseren. Stap 3: Bepaal in gezamenlijkheid welke partners die competentie(s) hebben. Stap 4: Maak strategische keuzes met sleutelfiguren over resultaat, activiteiten, rollen, indicatoren, capaciteit en financiering. Verdeel de lusten en lasten zoveel mogelijk over de partners. Mogelijke rollen zijn: logistieke procescoördinator, regisseur, opdrachtnemer, facilitator/beheerder, sponsor/investeerder, toezichthouder/auditor, professionals en gebruikers. Soms moeten ketens aan meerdere instanties verantwoording afleggen, hetgeen veel bureaucratie met zich meebrengt. In dit stadium kan gezocht worden naar een toezichthouder die namens de andere toezichthouders optreedt of een gezamenlijke format die alle toezichthouders accepteren. Stap 5: Maak een businessplan en zoek hierbij een of meer opdrachtgevers. Dit kan een concern of (grote) instelling zijn of externe financiers zoals verzekeraars en gemeenten. Ook kan een combinatie van financiers benaderd worden. Stap 6: Inhoud van het businessplan:
omvang van doelgroep en reikwijdte van werkgebied ketendoelen en beoogde resultaten richtlijnen en/of (zorg)standaarden activiteiten/proces/programma/model of hoofdlijnen rollen/verantwoordelijkheden, waaronder opdrachtnemer/hoofdaannemer namens de keten kwaliteitsindicatoren en auditing capaciteit en financiering communicatie en innovatie kennis- en/of informatiedelen(systeem) merknaam en marketing
Ga van tevoren na of een zorgverzekeraar of een gemeente een format heeft voor het opstellen van een business case en weet hoeveel ruimte er (niet) is om hiervan af te wijken. Stap 7: Presenteer het businessplan als ketenpartners gezamenlijk aan een of meer opdrachtgevers of potentiële financiers. Gezamenlijk wordt het aanbod gedaan ‘dit kunnen we leveren tegen deze kwaliteit en volgens deze prijs’. Stap 8: Maak afspraken met de financier(s) en werk de opdrachtgeversrol samen uit.
8
Gezondheidsnetwerken
Gezondheidsgegevens en belevingsvragen per groep of gebied worden verkregen via postcodeanalyses en focusgroepen. Opdrachtgevers hebben deze informatie nodig om besluiten te nemen.
Partners willen SMART-afspraken maken (in een programma of business case). Het beoogde resultaat en de verwachte gezondheidswinst zijn vooraf gedefinieerd.
Probleemeigenaarschap en besliskracht zijn belegd via een stuurgroep, strategische alliantie, (gedeeld) opdrachtgeverschap of inkoopcombinatie. Waar een gedeelde urgentie en wil aanwezig zijn, is een weg.
Burgers, professionals en ondernemers creëren nieuwe concepten en formules die aansluiten bij de diverse behoeften uit wijk- of vraaganalyses.
Er is een prioritering van (urgente) doelgroepen in relatie tot strategische vindplaatsen. Gemeenten en zorgverzekeraars stemmen hun keuzes op elkaar en met het werkveld af. Er is een open ontmoetingsplek en/of gezondheidsmarkt voor continue kennisdeling, kwaliteitsverbetering en een (digitale) sociale kaart van preventie-initiatieven.
Regionale of lokale project- of procescoördinatie is ook gericht op het stimuleren van (overheids)maatregelen voor een gezonde leefomgeving en participatie in de buurt.
ICT-, data- of informatiemanagement in de regio is goed georganiseerd. Idealiter is er één aanspreekpunt voor ICT in de regio met een duidelijk gedefinieerde procesverantwoordelijkheid.
9
Motivational interviewing
Motivational Interviewing (MI) is een directieve persoonsgerichte gespreksstijl, bedoeld om verandering van gedrag te bevorderen door ambivalentie ten opzichte van verandering te helpen verhelderen en op te lossen. Hierbij wordt de ander gestimuleerd om zelf (mede) verantwoording voor de behandelingskeuze te nemen. De onderstaande vijf principes spelen een belangrijke rol bij Motivational Interviewing:
1. Wees empatisch Leef je werkelijk in in een ander en doe niet alsof je meeleeft (bijvoorbeeld mee-hummen zonder dat je je werkelijk inleeft)! Door reflectief te luisteren, laat je blijken dat je begrijpt wat een ander zegt, voelt en denkt. In een sfeer van vrijheid heeft de ander de gelegenheid na te gaan of zijn gedrag de oorzaak is voor problemen en welke aspecten er aan zijn of haar probleemgedrag kleven.
2. Weerstand? Mee-veren! Weerstand is een product van de kwaliteit van de communicatie tussen jou en anderen. Het is dus geen onderdeel van het ‘ziektebeeld’ of de pathologie van de ander. Daarmee wordt het niveau van weerstand ook jouw verantwoordelijkheid. Hoge niveaus van weerstand worden geassocieerd met lage kansen op gedragsverandering, dus het is jouw taak om weerstandsniveaus zo laag mogelijk te houden. Als er in een gesprek sprake is van weerstand kun je daar ten positieve gebruik van maken. Allereerst is het een signaal dat je het contact met de ander dreigt te verliezen, indien de weerstand aanwezig blijft of zelfs toeneemt. Je kunt dan bijvoorbeeld reflecties toepassen om met de weerstand mee te veren, door je in het standpunt van de ander te verplaatsen en diens argumenten te herhalen, eventueel met zekere overdrijving.
3. Ondersteun eigen-effectiviteit Je ondersteunt en versterkt het vertrouwen dat anderen in zichzelf hebben datgene te doen dat nodig is om hun doelen te bereiken: de eigen-effectiviteit. Geloof en hoop zijn van invloed op het slagen van gedragsverandering. Je versterkt de succeservaringen van de ander door verandering in gedrag te bevestigen. Verder lokt het positieve ervaringen uit door bijvoorbeeld af te spreken tijdelijk haalbare veranderingen door te voeren.
4. Ontwikkel discrepantie In een motiverend gesprek wordt geprobeerd de balans te veranderen tussen 'hoe je bent' (het gewoontegedrag) en 'hoe je wilt zijn' (gewenst gedrag). Een techniek die gebruikt kan worden, is de ander de baten en lasten van de huidige leefstijl te laten uiteenzetten. Je streeft daarnaast naar explicitering en verscherping van verschillen tussen huidig gedrag en mogelijk ander, nieuw gedrag. Door het uitlokken van zelfmotiverende uitspraken roept je discrepantie op bij de ander.
5. Discussie/argumentatie vermijden Een eventuele keuze die iemand maakt om te veranderen accepteer je altijd. Iemand is zelf deskundig en verantwoordelijk voor beslissingen die zijn eigen leven betreffen. Een discussie wijst op een defensieve houding. Een zodanige houding is improductief als de ander tot verandering moet komen. Jij werkt juist samen met de ander naar een positieve beslissing om te veranderen en de nadruk ligt op de eigen verantwoordelijkheid en keuzevrijheid van de ander. De relaties tussen coach-sporter of gids-bergbeklimmer zijn meer van toepassing dan die van artspatiënt of hulpverlener-cliënt.
10 E-Health Persoonlijke Gezondheid Applicatie De Persoonlijke Gezondheid Applicatie (PGA) is een routeplanner voor persoonlijke preventie ofwel een TomTom voor jouw gezondheid. Op basis van een persoonlijk profiel kan een match worden gemaakt met passende interventies. Deze interventies kunnen (nieuwe) vormen van participatie en/of zorg betreffen, afhankelijk van het profiel.
Digitale risicoprofilering Via een geïntegreerd risicoprofiel kan de gezondheid van een persoon digitaal in kaart worden gebracht. Inclusief inzicht in de eigen leefstijl, motivatie en voorkeuren voor face-to-face contact, (begeleide) zelfzorg, online advies of op locatie, in een groep of individueel. Voor risicoprofilering is een database nodig met gevalideerde kennis(modules).
Webommunities / sociale netwerken Web 2.0 leidt tot nieuwe online communicatie- en relatiekanalen tussen burgers onderling en met professionals. Met name de fora rond specifieke ziektebeelden of aandoeningen worden erg goed bezocht door patiënten.
Online coaching en e-learning Via e-learning en e-coaching kunnen burgers en professionals meer pro-actieve competenties verwerven. Online (zelfhulp)programma's zijn vaak net zo effectief als face-to-face-hulp. En het kost minder tijd van de begeleider (1 tot 2 uur in plaats van 15 uur) en leidt tot meer maatwerk.
Digitale kennis- en rekenmodules en virtuele marktplaatsen Met landelijke gedigitaliseerde kennismodules en rekenmodellen kunnen professionals en regio’s zelf beslissingen nemen en zelf kosten- en batenanalyses maken. Via virtuele marktplaatsen kunnen (nieuwe) aanbieders een aanbod indienen.
Transparante ketennetwerken Onderdeel van de infrastructuur is een transparant overzicht van alle preventie-initiatieven in een regio, inclusief een sociale (en interactieve netwerk)kaart. Deze kaarten zijn nodig om de individuele vraag aan het beschikbare aanbod te koppelen.
Bronnen Zelf kiezen voor gezondheid; naar gepersonaliseerde preventie Maatschappelijke agenda voor geïndividualiseerde preventie van chronische ziekten (2010) Persoonlijke preventie verbindt en ontzorgt, Publiek-privaat samenwerken aan gezondheid en zelf kiezen voor leefstijl, Boom Lemma (2012) Bekostigingsvisie Persoonlijke Preventie, werkdocument Platform Personalized Prevention (2012) Tools voor ketenzorg, Naar actie en reactie, CBO en Stichting Ketennetwerk (2007) Motivational Interviewing, Diabetes Zorg Beter, www.diabeteszorgbeter.nl
Alle tools zijn reeds gepubliceerd op Preventweb.nl.
