Verloop

Verslag van BIES100-Samen richting kiezen!

Vooraf/Verloop Elke jaarwissel brengt heel wat veranderingen met zich mee. Dat zal niet anders zijn als we 2013 inruilen voor 2014. Vanaf 1 januari krijgen alle lokale besturen en provincies in Vlaanderen er een plicht bij, namelijk het hanteren van de nieuwe ‘beleids- en beheerscyclus’ (BBC). Concreet wil dit zeggen dat er voortaan naast een financieel plan ook een inhoudelijk plan moet worden uitgeschreven. Beleid en financiën worden dus meteen aan elkaar gekoppeld. De bestuursploeg van Bilzen wenst een grote betrokkenheid van de inwoners bij het beleid en ziet in die nieuwe wetgeving een opportuniteit. Zo werd eind mei met de BIES100 gestart, een nieuw project rond burgerparticipatie. Heel wat Bilzenaren willen graag hun mening geven en ideeën voorstellen rond allerlei belangrijke maatschappelijke thema’s en die kans krijgen ze nu ten volle. Het advies dat wordt gegeven, zal worden meegenomen door het bestuur bij het maken van een aantal moeilijke keuzes, want de financiële situatie van de stad ziet er niet rooskleurig uit. Een werkgroep, bestaande uit personeelsleden van de stad, kwam in de maanden voor het effectieve begin van het participatieproject meermaals samen om de lijnen uit te zetten, met een eerlijke transparantie van het bestuur in het achterhoofd. Rond elf belangrijke beleidsthema’s werden zo tien acties – die de stad wil uitvoeren of al uitvoert – geformuleerd. Het ging om “participatie”, “onderwijs en academie”, “wonen, leefmilieu en veiligheid”, “toerisme en evenementen”, “verenigingen en vrijwilligers”, “vrije tijd”, “senioren”, “welzijn”, “lokale economie en tewerkstelling”, “zorg en thuiszorg” en “mobiliteit” (zie het schema in bijlage). De inwoners van Bilzen konden zich telefonisch of via de website van de stad kandidaat stellen om deel te nemen aan de “BIES100”. De adviesraden werden door de stad zelf aangeschreven. Uiteindelijk werd de kaap van 130 unieke deelnemers gehaald, een representatieve mix van jong en oud uit heel groot-Bilzen. Op woensdag 29 mei (19u30), zaterdag 8 juni (9u30) en dinsdag 11 juni (19u30) werden interessante bijeenkomsten – met een lekker croissantje of borrelnootje en een drankje bij de hand - georganiseerd in cultuurcentrum De Kimpel. Op de eerste dag verwelkomden we ongeveer vijftig leden van de verschillende adviesraden. Tijdens de andere twee sessies waren om en bij de tachtig burgers vertegenwoordigd (zie de aanwezigheidslijst in bijlage).

Elke sessie bestond uit drie constructieve momenten. Na de keuze voor één specifiek(e) thema/tafel (zes tot acht deelnemers per thema/tafel) bij aankomst werden de tien acties van de stad uit de doeken gedaan en konden de burgers er ook nieuwe formuleren. Bovendien mochten ze een persoonlijke droom (los van het thema) neerpennen die ze ooit graag verwezenlijkt zien in Bilzen. In ronde twee moesten de burgers – gezien de economisch gevoelige situatie – uiteindelijk nog maar tien acties overhouden na een stemming. Een zware oefening, maar steeds werd het een goede mix van bestaande en door de burger voorgestelde acties. De deelnemers namen dus in overweging wat volgens hen echt belangrijk is voor de stad en selecteerden bestaande maatregelen niet indien ze dat nodig achtten en vervingen die door nieuwe ideeën. In ronde drie was het aan de burgers om na te gaan of nietgeselecteerde acties eventueel door een burgerinitiatief zouden kunnen worden gerealiseerd. Het onthaal moedigde burgers – die na een eerste sessie ook naar een tweede afzakten – aan om een ander thema te kiezen dan de eerste keer. Zo kregen we voor alle behandelde thema’s zoveel mogelijk unieke inbreng. Deelnemers die uiteindelijk hun ‘favoriet’ thema niet konden kiezen wegens bijvoorbeeld ‘volzet’ na laattijdig arriveren, konden hun ei nog kwijt in het gastenboek. De tafelgesprekken werden in goede banen geleid door moderatorenduo’s, enthousiaste werkkrachten van de stad met flink wat kennis over de hun toebedeelde thema’s. Burgemeester Frieda Brepoels, bevoegd voor informatie/communicatie en participatie, gaf bij elke sessie het startschot. “Wij willen uw steun, uw advies krijgen over het volledige beleidsveld. Wij willen van gedachten wisselen, nieuwe ideeën horen, zonder discussie of verantwoording”, motiveerde ze de aanwezige burgers. “We hebben gezocht naar andere technieken en methodieken dan bijvoorbeeld hoorzittingen, wat in het verleden een zeer passieve vorm van inspraak bleek. Dit nieuwe project willen we zes jaar lang volhouden.” Ook de schepenen van de stad woonden de sessies bij. Samen met de burgemeester namen ze tijdens het constructieve overleg en denkwerk slechts de rol van luisteraar op, om niemand te beïnvloeden. Enkelen ontpopten zich voor de gelegenheid wel tot volleerd ‘garçon’ of namen de gelegenheid om de aanwezige pers te woord te staan. De voornaamste ideeën en conclusies bundelen we graag per thema. Voor een volledig overzicht kan u terecht in het schematische overzicht. De stad belooft alvast om weldra de volgende stappen in het BIES100-verhaal toe te lichten. Als bepaalde voorstellen of ideeën niet opgepikt zullen worden, zal daar een open en eerlijke communicatie over worden gevoerd.

Thema 1: burgerparticipatie (drie sessies) Tot groot plezier van de werkgroep burgerparticipatie heeft de ‘BIES100’ drie keer de tien finale acties gehaald. De Bilzenaren apprecieerden dat ze creatief mochten meedenken en willen dat in de toekomst nog doen “áls er ook wat met hun inbreng wordt gedaan”. Daarbuiten werden nog drie andere bestaande acties drie keer meegenomen door de burgers. Het ging om het financieel en administratief ondersteunen van de adviesraden en beheersorganen, het communiceren van de besluitvorming naar een zo breed mogelijk publiek en het informeren van Bilzenaren via diverse kanalen zoals de ‘Dertien’, ‘De Demer’ en allerhande folders. Burgers hechten dus belang aan een goede communicatie door de stad. Opmerkelijk is dan wel dat sociale media zoals Facebook en Twitter nog niet goed in de markt liggen. De drempel naar deze nieuwe kanalen blijft hoog. Tijdens de sessie van de adviesraden werd er wel gepleit voor gerichte digitale informatie op aanvraag. De burgers vulden dan weer aan dat beleidsinformatie doorgestuurd moet worden naar geïnteresseerden, net als de agenda en de notulen van de gemeenteraad. Er was wat kritiek omdat het soms te lang (“tot vier maanden”) wachten is op de berichtgeving over de gemeenteraden op de website van de stad. Het vragenkwartiertje vóór de Bilzerse gemeenteraad bleek niet zo populair, de actie werd eveneens drie keer niet weerhouden. Als het initiatief blijft bestaan, moet er volgens de Bilzenaren een drempelverlagende vragendoos worden geplaatst waarin vragen/ideeën kunnen worden gedeponeerd of de stad moet een ombudsman aanstellen. Het idee voor het aanbieden van een livestream van alle gemeenteraden werd maar één keer gelanceerd en daar goed bevonden. Enkele andere burgerideeën die minstens één keer werden aanbevolen: het organiseren van een referendum voor het nemen van grote beslissingen (met bijhorende hoorzitting en informatievergadering), een duidelijk overzicht aanbieden van alle participatiemogelijkheden én de invoering van een positieve meldingskaart, waarop burgers het bestuur een pluim kunnen geven voor een bepaalde beslissing. Werden bedacht maar niet geselecteerd: het gebruik van een rode kaart tijdens de gemeenteraad, de samenstelling van een politiek onafhankelijk schaduwkabinet, het aanstellen van een dorpsverantwoordelijke, de burgemeester lokale zituren geven in de deelgemeentes en aandelen in grote projecten verkopen aan burgers. Er werd eveneens gepleit voor een strenge controle op aanwezigheid in de scholen om achterstand en/of leerproblemen te vermijden. Bij dit initiatief kunnen vrijwilligers bijvoorbeeld naschoolse bijles Frans aanbieden. Alhoewel dit initiatief niet rechtstreeks verband houdt met het thema wordt het voorstel toch vermeld.

Thema 2: onderwijs en academie (drie sessies)

Vier bestaande stadsacties werden op de bijeenkomsten keer op keer geselecteerd. De burgers vonden het belangrijk dat hun kinderen kleuter- en basisonderwijs kunnen volgen in de nabije omgeving. Dat gold ook voor levenslang en levensbreed leren dankzij vormingsinitiatieven van de stad, het aanbieden van stedelijk kunst- en muziekonderwijs met als doel de artistieke ontplooiing van de jeugd én het met lokale krachten inzetten van de stad op flankerend onderwijsbeleid. Voorbeelden van dit laatste initiatief zijn projecten rond drugspreventie en de organisatie van schoolvoorstellingen in De Kimpel voor alle onderwijsnetten. Dat kinderen het dierbaarste bezit van de Bilzenaren zijn, bleek uit de burgeracties die één of meermaals bij ‘de definitieve tien’ terechtkwamen. Zo pleitte men voor een optimale veiligheid in de omgeving van de scholen door snelheidsremmers te plaatsen, door het uitdelen van fluohesjes en snelheidsbeperkingen op te leggen. Daarnaast moet het jonge leven bewuster worden gemaakt van de gevaren van het verkeer. Ook de opleiding van de allerjongsten werd als belangrijk beschouwd. Zo zouden kinderen al op jonge leeftijd geprikkeld moeten worden voor het ondernemerschap. Door hen het belang hiervan aan te leren en hen de manier van denken van ondernemers te tonen, zou dat later een impact moeten hebben op het aantal ondernemingen en op de werkgelegenheid. Voorts zouden de technische vormingen opgewaardeerd moeten worden. Als de stad haar sportinfrastructuur ter beschikking stelt van de scholen kunnen leerlingen meer lesuren kwalitatief sporten. Nog aangenomen acties: het vroeg en spelenderwijs aanleren (multimedia) van vreemde talen via naschoolse opvang, taalkampen of zelfs via een circulerende juf én het bewust maken van het bestaan van groene economie. De BIES100-club vond wel dat de stad niet noodzakelijk zelf moet instaan voor de organisatie van gemeentelijk kleuter- en basisonderwijs. Die bestaande actie werd drie keer niet weerhouden. Dat gold ook voor het investeren in de uitbouw van de hedendaagse infrastructuur van het gemeentelijke basisonderwijs, net als voor de stimulatie van artistieke ontplooiing door het aanbieden van deeltijds stedelijk kunstonderwijs voor volwassenen. Werd evenmin geselecteerd: het organiseren van welzijnswerk in de grootste sociale woonwijken om de jongeren uit kansgroepen hun talenten te laten ontdekken en ontwikkelen. Dit laatste initiatief werd op de sessie van de adviesraden wel als belangrijk omschreven en de hoop werd geuit dat het zeker toch wordt meegenomen door het beleid. Enkele nieuwe ideeën die ook net niet werden aanbevolen: het organiseren van brainstormsessies waar lokale leerkrachten ideeën en materiaal kunnen uitwisselen, de aanmaak van een digitaal platform voor secundaire scholen op Facebook (soort smartschool) en het aanbieden van een infobrochure ‘Wat na school?’ waarin uitleg te vinden is over vakbonden en administratie en een stappenplan voor jonge werklozen.

Thema 3: wonen, leefmilieu en veiligheid (drie sessies)

De bestaande stadsacties van het derde thema scoorden het best. Per sessie belandden respectievelijk zeven, zes en zeven stuks bij de finale tien. Vier acties werden drie keer op rij als belangrijk bestempeld: het proactieve beleid ter verbetering van de woonkwaliteit (+ informeren van burgers over premies), de controles op sluikstorten, het brengen van een groene toets in het straatbeeld en het Plan Leeuwerik om maximale kansen te creëren op het vlak van biodiversiteit. Na de eerste sessie voor de adviesorganen werd de actie uniforme huisnummering vervangen door het inschakelen van gemeenschapswachten om het veiligheidsgevoel te verhogen. Dit omdat het project rond de reflecterende huisnummerplaatjes eerder al werd afgerond. Bij de nieuwe acties die werden aanbevolen, was er duidelijk aandacht voor de sociale invalshoek. Het initiatief sociaal tuinieren is daar een voorbeeld van. Het gaat hier om het verenigen van het dorp of een straat om voedsel te telen of zelfs kleinvee te houden. Dit zorgt niet alleen voor sociaal contact, maar ook voor lichaamsbeweging en gezonde voeding. Een ander initiatief is een vorm van sociale controle waarbij een verantwoordelijke wordt aangeduid die in nauw contact met de wijkagent staat en toezicht houdt op woningen en sluikstorten. De Bilzenaren willen rond het thema ‘wonen’ meer inspraak. Zo werd er tweemaal gepleit voor participatie bij grote bouwprojecten. Als er bijvoorbeeld protest is van buurtbewoners moet dat in kaart worden gebracht. Bovendien zou in de toekomst de klemtoon eerder op het opknappen van bestaande woningen moeten liggen. Er werd ook participatie gevraagd bij initiatieven betreffende alternatieve energie. Nieuwe ideeën die net niet werden geselecteerd, waren onder meer het recht op inspraak bij het plaatsen van beveiligingscamera’s, het verkeersveiliger maken van de winkelboulevard, de aanleg van ‘voorzieningen 16+’ om de strijd tegen hangjongeren aan te gaan en de opening van een repair café. Daarin kunnen mensen terecht voor het laten herstellen van elektronica en kledij door vrijwilligers. Het repair café zou eventueel door middel van een mobiele tent de deelgemeentes kunnen aandoen. Tijdens de ronde burgerinitiatief werd onder meer nog opgemerkt dat niet alleen de stad pesticidenvrij onkruid moet verdelgen, maar dat ook de bewoners hiervoor gesensibiliseerd moeten worden. Nog zo’n opmerking uit die ronde: de ouderraad van scholen kunnen bij vrijgave van terreinen door stad of kerkfabriek deze zelf omtoveren in groene speelruimtes, eventueel met hulp van de jeugdbewegingen.

Thema 4: toerisme en evenementen (drie sessies) Bilzen is ‘biesonder boeiend’ en iedereen moet dat weten! Daarom vinden de Bilzenaren dat hun stad in brochures en in mediacampagnes in de markt moet worden gezet als een belevingsvolle stad. Die stadsactie kreeg drie keer een ‘go’ van de BIES100. Dat gold ook voor twee andere acties: het ontsluiten van het historische erfgoed van Bilzen mét aandacht voor de culturele eigenheid van de streek én het organiseren/aantrekken van sfeerscheppende evenementen zoals de Dickens’ Dagen, Marktrock,… De stadsactie voor de uitbouw van het gamma van streekproducten en de bijhorende promotiecampagnes werd eerder gekoppeld aan een burgerinitiatief. Zo stelde een deelnemer voor om een kookboek te lanceren met streekgerechtjes, die ook een plaats verdienen op de menukaarten van de plaatselijke horeca. Op de avond van de adviesorganen viel het idee voor de inrichting van toeristische routes in Bilzen zoals een Kastelenroute, de Jazz Bilzen-route en een Kapellekensroute. Het voorstel kreeg heel wat stemmen. De laatste tafel droomde dan weer van een groot hotel in de stad met zeker vijftig kamers. Private investeerders zouden aangesproken moeten worden. Kregen ook groen licht van de burgers: het uitbreiden van het openbaar vervoer naar de deelgemeentes bij evenementen én het bundelen van het aanbod overnachtingen in een flyer of op een website. De Bilzenaren hopen ook op enkele nieuwe evenementen. Een daarvan is een multicultureel evenement, dat de verdraagzaamheid en samenhorigheid moet bevorderen. Op verschillende pleinen in de stad zouden dan standjes staan, die elk een land vertegenwoordigen waar je kunt proeven van hun specialiteiten. Een ander evenement is een muziekbeurs of festival met diverse muziekstijlen met één hoofdact en er is voldoende aandacht voor lokale bands. Enkele nieuwe acties die werden voorgesteld zonder geselecteerd te worden: de organisatie van een ‘handmade-markt’ waar Bilzenaren een standje kunnen huren en eigen creaties kunnen aanbieden, de organisatie van een retro-evenement waar elektriciteit verboden is en plaats is voor oude spelen en cafés, het uitschrijven van een wedstrijd voor hobbyschilders (wie maakt het beste portret van de burgemeester?) én het invoeren van volledig gratis parkeren in de stad waardoor de blauwe schijf overbodig wordt.

Thema 5: verenigingen en vrijwilligers (drie sessies)

Het verenigingsleven in onze stad is bruisend en verdient om nog wat meer in de kijker te worden gezet. Zo zou in het stadsmagazine ‘Dertien’ telkens een bepaalde vereniging de nodige aandacht mogen krijgen, met nieuws over activiteiten of ledenwervingen. Op beide sessies werd geoordeeld dat er een grote, maar toegankelijke databank moet komen met informatie en agenda’s van alle Bilzerse verenigingen. Er werd ook meermaals gepleit voor een jaarlijkse beurs, op de Markt bijvoorbeeld, om verenigingen te promoten. Een goede accommodatie voor de verenigingen is belangrijk. Op twee BIES100-avonden werd gepleit voor een betere huisvesting. Zo zou iedere deelgemeente een aangepaste vergaderruimte/zaal moeten krijgen. In hartje Bilzen moet een grote feestzaal tegen een democratische prijs gehuurd kunnen worden. Een goede bereikbaarheid van alle zalen wordt als erg belangrijk omschreven. Enkele leuke, nieuwe ideeën die het net niet haalden: het aanbieden van de Vrijwilligersvespa die gebruikt kan worden voor promotie op openbare plaatsen, het aanmoedigen van een gezamenlijke aankoop van software én het via het verenigingsleven promoten van donorschap (een hele groep die samen bloed gaat geven bijvoorbeeld). Enkele jonge leden van de BIES100-club zagen het oprichten van een promoteam met blonde en bruine hostesses wel zitten, de snoepers. Van de bestaande stadsacties werden er drie steeds geselecteerd: het uitreiken van een werkingstoelage aan de Bilzerse verenigingen, het voorzien van een degelijke huisvesting voor de activiteiten van de verenigingen met ondersteuning voor onderhoud én het ondersteunen van de verenigingen met goed werkende diensten (bijvoorbeeld een uitleendienst materialen) en allerhande initiatieven (bijvoorbeeld het uitreiken van projectsubsidies). Tijdens de ronde voor het burgerinitiatief werd het idee voor de organisatie van een quiz geopperd over de eigen vereniging of de sector waarin die actief is. Enkelingen zagen het iets sportiever. Zij zagen wel wat in een teambuildingsdag waarbij de leden van de verschillende verenigingen over groepen worden verdeeld. Het zou een jaarlijks gebeuren kunnen worden met een doorgeefbeker. Deze unieke dag kan afgesloten worden met een afterparty.

Thema 6: vrije tijd (drie sessies)

Hoe kan je je vrije tijd in Bilzen kwaliteitsvol invullen? De BIES100-leden staken de koppen bij elkaar en dat resulteerde in heel wat nieuwe ideeën. Deze nieuwe acties werden het bestuur warm aanbevolen: de aanleg van een bewegwijzerd routenetwerk voor joggers/lopers, het aanleggen van veilige en verlichte Finse pistes in de deelgemeentes én het starten van een aan Bilzen gerelateerde ‘Start to…’-reeks. Die richt zich niet op het sportieve, maar op de kunst- en eetcultuur. Er wordt bijvoorbeeld gestart met een workshop koken of naaien en nadien volgen tien lessen met de mogelijkheid om deze nieuwe hobby voort te zetten in een club of vereniging. Voor de Bilzenaren mag het zwembad wat gebruiksvriendelijker worden. Zo zou er in het water ruimte moeten worden voorzien voor élke groep, gaande van peuters tot de meest ervaren zwemmers. Er wordt ook gepleit voor een voordeeltarief voor de eigen inwoners gezien de grote instroom uit de buurgemeentes én voor flexibele openingsuren (vroeg én laat kunnen zwemmen). Het idee dat de stad eenmalig de sportpas van alle kinderen zou betalen, werd niet weerhouden. Dat initiatief moet kinderen aanzetten tot sporten en van alle disciplines laten proeven. Ook geen selectie voor het ‘Spel zonder grenzen’ waarbij straten of deelgemeentes elkaar zouden bekampen (mét ludieke acties én een afsluitende barbecue). De oprichting van een werkgroep evenementen, bestaande uit burgers, werd uiteindelijk ook niet aangeraden. Deze soort van BIES100 zou als doel hebben elk jaar een nieuw evenement te organiseren. Men pleitte voor aandacht voor variatie en het behoud van eigenheid. Twee stadsacties werden elke keer meegenomen. De eerste: voor de Bilzerse jeugd is er elke schoolvakantie een brede waaier aan activiteiten via de Grabbel- en Swappas. De tweede: het cultuurcentrum De Kimpel biedt een waaier aan culturele activiteiten aan, gaande van voorstellingen tot vormingen. Op de laatste sessie werd wel opgemerkt dat die Swappas beter gepromoot moet worden. Dat zou kunnen via de scholen of via Facebook. Uit de ronde burgerinitiatief kunnen we onder meer onthouden dat verenigingen kunnen worden ingeschakeld om folders van evenementen uit te delen. Sportkampen kunnen ook van externe organisaties uitkomen. Een lid van KLJ Waltwilder uitte ook de wens voor een betere accommodatie.

Thema 7: senioren (twee sessies)

De maatschappij vergrijst en daarom is de belangstelling voor het thema senioren vandaag vrij groot. Wat op de oude dag? Als het niet meer zo goed gaat, op wie kan ik dan rekenen en wat kan de stad doen? De stad krijgt alvast goede punten van de “BIES100”. Vijf acties werden twee keer bij de finale tien opgenomen waaronder het Seniorenhuis (ontmoetingsplaats voor alle Bilzerse senioren), de organisatie van opleidingen en vormingen op maat van senioren onder de noemer ‘levenslang leren’, de dorpsrestaurants, de kans geven aan 55-plussers om hun engagement als vrijwilliger op te nemen met de bijhorende zorg en begeleiding én tot slot het ondersteunen (financieel, promotioneel,…) van de seniorenverenigingen. Twee stadsacties werden tijdens de twee burgersessies niet geselecteerd, namelijk het organiseren van intergenerationele projecten en het sturen van een seniorennieuwsbrief. Wat met de door de burger geformuleerde acties? De stad organiseert dan wel bezoeken aan alleenstaande 80-plussers, toch werd er tweemaal voorgesteld om een beter plan op te zetten om deze niet-actieve of mindervalide senioren uit hun isolement te halen door ze bijvoorbeeld te betrekken bij activiteiten. Eén keer werd het voorstel weerhouden, de andere keer niet. Het stadsbestuur zou rond dit thema geen afwachtende houding moeten aannemen. Deze acties haalden het: het organiseren van een cursus “op pensioen gaan”, met andere woorden een goede begeleiding aanbieden bij het afscheid van de arbeidsmarkt. Daarnaast moeten ouderen bewust worden gemaakt van het feit dat ze ooit zorgbehoevend kunnen worden en daarom zijn proactieve aanpassingen aan de woning soms noodzakelijk. Enkele burgeracties wisten niet iedereen te overtuigen, zoals het afstemmen van de kleedruimtes van het zwembad op senioren of op jonge gezinnen. Er werd ook voorgesteld om allochtone senioren meer te betrekken bij vrijwilligerswerk. Burgerinitiatief kan leiden tot de organisatie van bijeenkomsten van mensen uit hetzelfde geboortejaar. Mensen worden bijvoorbeeld op hun 60e, 65e en 70e bij elkaar geroepen en krijgen dan gepaste informatie. Daarnaast viel ook nog de opmerking dat iedere senior het verdient om gelukkig oud te worden. Buitenkomen is dan belangrijk. Zo kunnen er verplaatsingen aangeboden worden per shuttle. Om de vervoerskosten te drukken kunnen, gemeenten en verenigingen sponsoren.

Thema 8: welzijn (twee sessies)

Voor het thema welzijn pleitten de Bilzenaren voor meer drempelverlagende initiatieven. Zo werd op de eerste BIES100-sessie een nieuwe actie weerhouden die de uitwerking van een stappenplan aanbeveelt, namelijk rond het informeren over hulpverlening. Dat zou kunnen resulteren in een website, folders of informatiesessies per dorp. De mensen weten dan sneller waar ze terecht kunnen voor bepaalde hulp of waarvoor die ene procedure dient. De actie om een globale infostand op te richten in de nieuwe bib rond kansarmoede, mindervaliden,… werd niet als formele aanbeveling meegenomen, net als het voorstel om het OCMW (“bekende afkorting doet afschrikken”) een naamswijziging op te leggen. De aangenomen nieuwe voorstellen bleken heel creatief. Zo werd het idee voor een bewustmakingscampagne gelanceerd opdat gezonde, mobiele mensen het gevoel van invaliditeit kunnen ervaren. Het houdt in dat tieners en politici bijvoorbeeld geblinddoekt of in een rolstoel een parcours moeten afleggen door het centrum. Dit moet aantonen hoe moeilijk het werkelijk is voor een mindervalide om zich goed te kunnen verplaatsen. Een andere actie die werd geselecteerd, was de inrichting van een vertrouwenscentrum voor ouders en/of kinderen. Een vaste vertrouwenspersoon staat hen er te woord met gepaste informatie over gokken, drugs, alcohol en schoolproblemen. Lokale artsen of brochures op maat zorgen voor de doorverwijzing. Niet elk nieuw voorstel wist voldoende te charmeren zoals het starten van een radioomroep in het rusthuis - waar senioren plaatjes kunnen aanvragen - én de organisatie van een hobbyavond voor moeders met kinderen jonger dan twee jaar (kinderopvang is voorzien!). Drie bestaande acties werden twee keer niet aangeraden. Het gaat om het aanbieden van een budgetmeter door het OCMW én de wijkwerkingen in Schoonbeek en Gansbeek om de plaatselijke bewoners maximaal kansen te geven om deel te nemen aan de samenleving. Ook de opvoedingswinkel bleek niet zo populair. Onder de vijf bestaande acties die het wel steeds haalden onder meer: het organiseren van kinderopvang, het door het OCMW aanbieden van een leefloon onder voorwaarden én de financiële tussenkomst in de schoolrekening van kansarme kinderen. Tijdens de ronde burgerinitiatief greep een BIES100-deelnemer de kans om de schepen van openbare werken proficiat te wensen omdat die in de wintermaanden “eindelijk” de parkings van de scholen ijsvrij liet maken.

Thema 9: lokale economie en tewerkstelling (twee sessies)

Het onderhouden en het verstevigen van de lokale en regionale economische netwerken door de stad én het bouwen/ontsluiten van moderne, duurzame en goed bereikbare bedrijventerreinen. Dat zijn twee stadsacties waarvoor de Bilzenaar binnen dit thema veel aandacht vraagt. Het ondersteunen en coördineren van de werkwinkel én bestaande/potentiële ondernemers met raad en daad bijstaan in het Huis van de Economie werden als belangrijke initiatieven omschreven. Uiteindelijk werden ze niet geselecteerd, want men ging er van uit dat dit toch zou blijven gebeuren. De sluiting van Ford Genk kwam meermaals ter sprake. Zo vroeg een burger naar aanleiding van het einde van dit stukje Limburgse geschiedenis meer aandacht voor omscholing en tewerkstelling in de buurt door de overname van het open leercentrum van de autoconstructeur om talenten op te leiden onder de noemer ‘Quid na Ford?’. De BIES100-mensen bevolen ook volgende acties aan het bestuur aan: het oprichten van een waarborgfonds voor starters en/of innovatie, wat belangrijk zou kunnen zijn met het oog op toekomstige tewerkstelling. Steun zou er enkel moeten komen bij een correct financieel plan. Maar ook het organiseren van open kantoren (mét hotspots en vergaderruimtes) voor ondernemers vond voldoende steun, net als het idee voor een administratieve helpdesk voor zelfstandigen (kleine vergoedingen!). Betalen vinden we niet fijn. Zo werd op de laatste sessie gepleit voor een belastingvermindering voor jonge gezinnen of zelfs de vrijstelling bij de renovatie van een leegstaand pand.

Deze nieuwe acties werden niet weerhouden: het ontwikkelen van een tuinbouwzone waar alle bloemenkwekers worden ondergebracht én het initiatief om in de ‘Dertien’ een deelgemeente in de kijker te zetten met aandacht voor de plaatselijke KMO’s en handelszaken (met kortingsbonnen). Wat kan burgerinitiatief betekenen in dit thema? Een aangestelde peter die nieuwe ondernemers begeleidt bijvoorbeeld of een student die als eindwerk een ondernemersdatabank aanlegt. Er werd ook gesuggereerd dat een student journalistiek de hierboven bedoelde artikels rond de deelgemeentes kan schrijven.

Thema 10: zorg en thuiszorg (één sessie)

Burgers vonden het belangrijk dat bij de bouw van nieuwe woonwijken ook wooneenheden worden voorzien voor zowel grote gezinnen, mindervaliden en senioren. Ook in de uitbouw van een themacafé zag men wel wat. Daar kunnen op frequente basis avonden worden georganiseerd voor vaste doelgroepen, bijvoorbeeld rond dementie. Dat heeft niet alleen informatieverstrekking als doel, maar ook het verbeteren van contacten tussen lotgenoten. Andere nieuwe acties die werden geselecteerd: het bouwen van zorg/clusterwoningen voor senioren zodat die in eigen dorp kunnen blijven wonen én het beleid afstemmen op het ‘Wonen-Welzijn-Zorg’-principe. Dit laatste houdt onder meer in dat mensen in een kwetsbare positie zo lang mogelijk kunnen deelnemen aan welzijnsactiviteiten (zie schematisch overzicht). De oude dag doorbrengen in eigen dorp, blijkt erg belangrijk voor de Bilzenaren. Er werd ook een actie bedacht om de zorg te decentraliseren om zo het sociale weefsel in de deelgemeentes te versterken, maar die werd die avond niet weerhouden.

Ook het idee om acute noodopvang voor senioren te organiseren, werd niet aanbevolen. Het verblijf zou maar enkele dagen betrokken mogen worden en zou onder toezicht staan van één centraal persoon. In de ronde burgerparticipatie werd gezegd dat dit idee kan gekoppeld worden aan de huisartsenwachtpost, mits coördinatie van de stad. Uit diezelfde ronde kwam ook nog de opmerking dat jeugdverenigingen tijd kunnen vrijmaken voor huisbezoeken. De burgers besloten vier bestaande stadsacties niet te selecteren. Het ging om het uitreiken van een verwarmingstoelage door het OCMW (voor gezinnen in financiële moeilijkheden), het uitkeren van een mantelzorgpremie, het door het OCMW aanbieden van crisisopvang aan mensen die niet meer in eigen huis kunnen wonen én het beperken van de gezondheidsrisico’s van de Bilzenaren door een samenwerking van de stad met lokale en bovenlokale gezondheidsspelers.

Het thema zorg en thuiszorg werd enkel op de laatste BIES100-sessie behandeld.

Thema 11: mobiliteit (twee sessies)

Kinderen moeten zich veilig van en naar school kunnen verplaatsen. De Bilzenaren vinden dit heel belangrijk, zo blijkt uit de door hen bedachte ideeën. Op de eerste sessie werd de actie voor een tijdelijke autovrije zone aan de schoolpoorten aanbevolen. Als de schoolbel bijna gaat rinkelen, wordt het verkeer in de buurt omgeleid. Dat kinderen veilig naar de speelplaats kunnen trekken, moet op termijn hun zelfstandigheid stimuleren. De autovrije zone moet rondliggende parkingzones met zich meebrengen, voor het afzetten en het afhalen van de kleine spruiten. Haalde op de eerste sessie ook de tien finale acties: het belonen van kinderen als ze per fiets of te voet naar school gaan, met hippe fluorescerende stickers bijvoorbeeld.

De BIES100-leden vonden niet dat de politie aan de schoolpoorten post moet vatten om de staat van de kinderfietsen te controleren. In de ronde burgerinitiatief werd geopperd dat dit eventueel kan gebeuren door een plaatselijke fietshandelaar of dat de oudercomités hier het initiatief voor nemen. Twee stadsacties die niet werden weerhouden: het Bilzerse strooiplan en de vrijwilligers van de mindermobielencentrale. Op de sessies werd duidelijk dat die laatste actie bekendheid mist. Er werd verwezen naar het Vlaamse Kruis als mogelijk alternatief, maar die organisatie staat in voor medisch vervoer en niet voor een rit naar de kapper of een begrafenis. Het strooien van de wegen zagen de Bilzenaren dan weer als een basisopdracht waarvan zij verwachtten dat die sowieso zal worden uitgevoerd. Vier van de tien stadsacties moesten volgens de burgers zeker behouden worden. Het ging om het jaarlijks investeren in het onderhoud en de aanleg van wegen, het twee uur gratis parkeren in het centrum, het aanleggen van veilige fietsverbindingen langs gewestwegen én het garanderen van vlotte verbindingen tussen het stadscentrum en de dorpskernen via openbaar vervoer en een doordacht belbussysteem. Enkele acties die door de burgers werden bedacht, maar uiteindelijk niet werden geselecteerd: het invoeren van een wekelijkse autoluwe dag in het stadscentrum én het weren van traag vervoer (vespa’s, golfkarren, tractors,…) van de hoofdwegen. Uit de ronde burgerinitiatief onthouden we onder meer dat iemand een Bilzen-app zou moeten creëren en dat de actie ‘Onderhoud voor eigen deur’ afgesloten kan worden met een straatfeest.

Slotwoord

Burgemeester Frieda Brepoels, de schepenen van de stad Bilzen en de werkgroep BIES100 wensen alle deelnemers te bedanken voor de gezellige sessies en de warme sfeer, maar vooral voor de nieuwe ideeën die tot stand kwamen na het constructief brainstormen in De Kimpel. Het is nu aan het bestuur om in het kader van de strategische meerjarenplanning keuzes te maken. Met de ideeën en adviezen die tijdens BIES100 werden gelanceerd, zal rekening worden gehouden waar mogelijk. Zoals eerder gezegd zal er een open en eerlijke communicatie volgen over wat wordt opgepikt en wat niet. Elke deelnemer aan de eerste BIES100-sessie krijgt dit volledige verslag als eerste onder ogen. Vanaf eind augustus zal deze bundel ook ter beschikking liggen aan het onthaal van het stedelijk administratief centrum (SAC) en wordt het verslag ook online geplaatst op de website van de stad. Dan kunnen alle Bilzenaren de vele voorstellen lezen. Nog even een korte handleiding voor het schematische overzicht. Het is de bedoeling dat per thema de bladzijden naast elkaar worden gelegd om een duidelijk overzicht te krijgen van welke stadsacties en welke nieuwe initiatieven werden weerhouden (groen) of niet (rood). Per sessie (29 mei, 8 juni en 11 juni) konden de tien weerhouden acties uiteraard al eens verschillen.

Bijlage: Aanwezigheidslijst

NAAM

GEMEENTE

29/mei

8/jun

11/jun

Alex Appermont Alija Imamovic An Somers Andy Schils

TOERISME

VERENIGINGEN

PARTICIPATIE WELZIJN PARTICIPATIE

Ann Van Goethem Annie Stulens

SCHOONBEEK BILZEN BILZEN BEVERST GROTESPOUWEN BEVERST

Arnold Spijker Ava Kholwadia Bart Briers Bart Claesen Bert Vangronsveld Bram Bijnens Carina Clerinx Caroline Stevens Chloë Gijbels Christel Willems Daisy Hermans Daniel Balcer Daniel Thijs Dirk Habex

WALTWILDER BILZEN SCHOONBEEK SCHOONBEEK BILZEN MUNSTERBILZEN HOELBEEK ROSMEER BILZEN MOPERTINGEN SCHOONBEEK SCHOONBEEK BILZEN WALTWILDER

Dirk Potargent

BEVERST GROTESPOUWEN BILZEN

Eddy Poelmans Edwin Wils Ellen Schoenmaekers

MARTENSLINDE

Els De Munck Els Herbots Erik Jermei

BILZEN ROSMEER BEVERST

Ernestine Smets Eske Goossens Etienne Barthels

BILZEN BILZEN WALTWILDER

Evelyn Neven François Boonen

BILZEN BILZEN

Frank Boelen Frans Kwanten Frany Gregoor Freddy Moors

MARTENSLINDE BILZEN MUNSTERBILZEN EIGENBILZEN

TOERISME VERENIGINGEN WELZIJN ONDERWIJS TOERISME LOKALE ECONOMIE

VERENIGINGEN

WONEN

MOBILITEIT

WONEN TOERISME

PARTICIPATIE ONDERWIJS ONDERWIJS VRIJE TIJD ONDERWIJS VRIJE TIJD

VERENIGINGEN

TOERISME SENIOREN

ONDERWIJS ONDERWIJS

MOBILITEIT LOKALE ECONOMIE

VRIJE TIJD

PARTICIPATIE

MOBILITEIT

WELZIJN LOKALE ECONOMIE

VRIJE TIJD

ONDERWIJS TOERISME SENIOREN

WONEN

VRIJE TIJD

WONEN VERENIGINGEN SENIOREN VRIJE TIJD

PARTICIPATIE ONDERWIJS MOBILITEIT ZORG THUISZORG WELZIJN ONDERWIJS

VERENIGINGE

TOERISME VERENIGINGEN

ZORG THUISZORG VRIJE TIJD VERENIGINGEN TOERISME

Geert Indestege

EIGENBILZEN

Geert Koninckx Georges Castro

BILZEN HOELBEEK

Gerard Grosemans Gerard Peeters

BEVERST BILZEN

Gert Cielen Ghislain Hubrechts Heleen Loyens

MUNSTERBILZEN WALTWILDER SENIOREN EIGENBILZEN

Hilde Vanrusselt Hubert Loyens Inge Jamaers

BILZEN WALTWILDER HOESELT

Ingrid Festjens Jacques Henkens Jan Kellens Jan Peeters

BILZEN BILZEN HOELBEEK BILZEN

Jan Vos Jean Biesmans

BILZEN BILZEN

MOBILITEIT VERENIGINGEN PARTICIPATIE ONDERWIJS LOKALE ECONOMIE VERENIGINGEN

MUNSTERBILZEN BILZEN

Johan Heedfeld Johan Mercken Johan Schoups Johnny Rosmeulen Johny Vanspauwen Jos Castermans Jos Dreesen

BILZEN EIGENBILZEN MUNSTERBILZEN BILZEN SCHOONBEEK MUNSTERBILZEN BILZEN GROTESPOUWEN MOPERTINGEN BEVERST WALTWILDER HEES BEVERST BILZEN MUNSTERBILZEN BILZEN WALTWILDER MARTENSLINDE BEVERST

Jos Nivelle Jos Stevens José Bosmans Josiane Hex Jozef Hermans Julius Vandamme Karel Appeltans Karel Lowet Karine De Bock Kathleen Bijnens Katrien Bruggeman Kees van den Berg

LOKALE ECONOMIE ONDERWIJS LOKALE ECONOMIE

SENIOREN WELZIJN VRIJE TIJD

LOKALE ECONOMIE

PARTICIPATIE LOKALE ECONOMIE ONDERWIJS WONEN

TOERISME VRIJE TIJD

LOKALE ECONOMIE VRIJE TIJD WONEN

Jean-Marie Lenaerts BILZEN Jean-Martin Hoeven BILZEN Jef Vissers MUNSTERBILZEN Jeroen Lowist Jochen Jaspers

MOBILITEIT

ZORG THUISZORG

MOBILITEIT PARTICIPATIE LOKALE ECONOMIE

TOERISME LOKALE ECONOMIE WONEN PARTICIPATIE WONEN MOBILITEIT LOKALE ECONOMIE

PARTICIPATIE

VERENIGINGEN MOBILITEIT TOERISME VERENIGINGEN VERENIGINGEN… PARTICIPATIE PARTICIPATIE SENIOREN ONDERWIJS VRIJE TIJD

ONDERWIJS ZORG/THUISZORG VRIJE TIJD VERENIGINGEN WONEN

WONEN PARTICIPATIE SENIOREN VRIJE TIJD WELZIJN ONDERWIJS PARTICIPATIE

ONDERWIJS

Kim Loyens Kristof Gregoor Kristof Leën Lambert Moors Leon Peters Lien Baron Lizette Wouters Lorry Stulens Luc Crommen Luc Thoelen Lucas Crommen Lucia Vandooren Ludo De Bruyn Ludo Willems

BILZEN MUNSTERBILZEN HEES MUNSTERBILZEN SCHOONBEEK BILZEN BILZEN EIGENBILZEN HOELBEEK MARTENSLINDE BILZEN EIGENBILZEN BILZEN SCHOONBEEK

Ludovic Bruninx Marie-Jeanne Marting Moritz Blomme Nathalie Toppets Ozgur Uyar Paul Dubois Petra Haesen Philippe Igodt Pierre Parthoens Pierre Vanstipelen Rachelle Schoebrechts

WALTWILDER KLEINESPOUWEN BILZEN EIK BILZEN BILZEN ROSMEER BILZEN BILZEN BILZEN

VERENIGINGEN VERENIGINGEN WELZIJN SENIOREN

WALTWILDER BILZEN KLEINERené Simons SPOUWEN KLEINERichard Opdenakker SPOUWEN Rik Maurissen BILZEN Robrecht Wijnen MUNSTERBILZEN Ronny Swennen ROSMEER Rosette Claesen EIGENBILZEN Rudy Jackers SCHOONBEEK Sabine Liebens MOPERTINGEN Sander Tilkin BILZEN Sandra Vissers MUNSTERBILZEN Sara Tans WALTWILDER Siegert Saeren BILZEN BILZEN BILZEN BILZEN BILZEN

WONEN VRIJE TIJD

MOBILITEIT PARTICIPATIE SENIOREN PARTICIPATIE PARTICIPATIE VERENIGINGEN WONEN WONEN LOKALE ECONOMIE TOERISME

VRIJE TIJD MOBILITEIT LOKALE ECONOMIE WELZIJN

WONEN VRIJE TIJD MOBILITEIT WONEN WONEN VRIJE TIJD WONEN

MUNSTERBILZEN

Relinde Willems René Daerden

Simonne Silvi Sofie Clerix Stijn Moechars Sybille Lathouwers

ONDERWIJS ONDERWIJS

MOBILITEIT

WELZIJN

WONEN

WELZIJN WONEN

MOBILITEIT LOKALE ECONOMIE ZORG THUISZORG PARTICIPATIE

TOERISME

WELZIJN

VERENIGINGEN

WELZIJN

PARTICIPATIE TOERISME PARTICIPATIE

WELZIJN VRIJE TIJD WONEN

ONDERWIJS

WONEN

WONEN VERENIGINGEN

VRIJE TIJD

ONDERWIJS TOERISME VRIJE TIJD VERENIGINGEN TOERISME MOBILITEIT WELZIJN VRIJE TIJD VERENIGINGEN TOERISME

TOERISME LOKALE ECONOMIE VERENIGINGEN

Sylvain Renson Teshnizi Naderi Tony Castermans Tony Wouters Vic Meyers Wendy Stouten Wim Verjans Wim Voncken Yannick Meers Yvo Vandeloo

EIGENBILZEN MUNSTERBILZEN BILZEN SCHOONBEEK BILZEN DIEPENBEEK HOESELT BILZEN KLEINESPOUWEN RIJKHOVEN

SENIOREN WELZIJN

WELZIJN

SENIOREN VERENIGINGEN PARTICIPATIE TOERISME VRIJE TIJD ONDERWIJS VERENIGINGEN PARTICIPATIE

TOERISME MOBILITEIT