Verlies van een kans bij medische aansprakelijkheid
NIS 13 september 2012 August Van
beeradvocaten
Rb. Alkmaar 3 oktober 2002, LJN AE8326 Uitgangspunten: Tijdige behandeling: Te late behandeling:
30% kans op overlijden 100% kans op overlijden
Omvang kansverlies? 70% Methode: Kansverlies = kans op nadeel met fout (100%) minus kans op nadeel zonder fout (30%)
beeradvocaten
Casus Uitgangspunten: Direct ingrijpen: Ingrijpen na 1 uur: Ingrijpen na 2,5 uur: Omvang a) 16% b) 39% c) 59% d) 75%
25% kans op hersenschade 41% kans op hersenschade 65% kans op hersenschade
kansverlies? (41% minus 25%) ((41% minus 25%) gedeeld door 41%) (100% minus 41%) (100% minus 25%)
beeradvocaten
Rb. Maastricht 13 juli 2005 LJN AV0628 Uitgangspunten: Juiste behandeling: Foute behandeling: Omvang a) 3% b) 75% c) 99%
1-2% kans op dystrofie (rb. 1%) 2-4% kans op dystrofie (rb. 4%)
kansverlies? (4% minus 1%) ((4% minus 1%) gedeeld door 4%) (100% minus 1%)
Methode: Kansverlies = kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout beeradvocaten
M. Zaadhof (JA 2006, 44) Uitgangspunten: Juiste behandeling: Foute behandeling: Omvang a) 3% b) 50% c) 99%
1-2% kans op dystrofie (2%) 2-4% kans op dystrofie (4%)
kansverlies? (4% minus 1%) ((4% minus 2%) gedeeld door 4%) (100% minus 1%)
Methode: Kansverlies = (kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout) gedeeld door kans op nadeel met fout maal 100 beeradvocaten
Incidentie per 1.000 gevallen 1200 1000 980
960
800
Extra patiënten met dystrofie door onjuiste behandeling
600 400
Patiënten met dystrofie ondanks juiste behandeling
200 0
Patiënten zonder dystrofie
20
Zonder fout
20
20 >40
Met fout
20/40x100=50%
beeradvocaten
Rb. Amsterdam 14 juli 2010 LJN BO3288 Uitgangspunten: Medicatie 1 dag na TIA: Medicatie 3 dagen na TIA:
2,1% kans op herseninfarct 3,82% kans op herseninfarct
Omvang kansverlies? a) 1,72% (3,82% minus 2,1%) b) 45% ((3,82% minus 2,1%) gedeeld door 3,82%) c) 97,9% (100% minus 2,1%) Methode: Kansverlies = kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout beeradvocaten
Hof 's-Gravenhage 28 april 2009, LJN BI4768 Uitgangspunten: Wel medicatie: Geen medicatie:
0,007175% kans op hersenbloeding 0,00881% kans op hersenbloeding
Omvang kansverlies? a) 0,001635% (0,00881% minus 0,007175%) b) 19% (0,001635% gedeeld door 0,00881%) c) 99,9929% (100% minus 0,007175%)
beeradvocaten
Deskundigen Uitgangspunten: Wel medicatie: Geen medicatie:
0,007175% kans op hersenbloeding 0,00881% kans op hersenbloeding
Omvang kansverlies? a) 0,001635% (0,00881% minus 0,007175%) b) 19% (0,001635% gedeeld door 0,00881%) c) 99,9929% (100% minus 0,007175%) Methode: Kansverlies = (kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout) gedeeld door kans op nadeel met fout maal 100 beeradvocaten
Incidentie per 1.000.000 gevallen 1200 1000
Patiënten zonder hersenbloeding
800
400
Hersenbloeding door ontbreken medicatie
200
Hersenbloeding ondanks medicatie
600
16
0
72
Zonder fout
72
>88
Met fout
16 / 88 x 100 = 19%
beeradvocaten
Hof 's-Gravenhage 28 april 2009, LJN BI4768 Alhoewel de kans op het ontstaan van een hersenbloeding bij een correct optreden van de gynaecoloog met 20,3% verminderd zou zijn vergeleken met de kans op het ontstaan van een hersenbloeding zoals die zich in werkelijkheid heeft voorgedaan, zijn deze kansen zodanig gering (een kans van 1 op 13.937 vergeleken met een kans van 1 op 11.351, ofwel 0,00007175 tegenover 0,0000881) dat deze zich niet laten vertalen in een rechtens relevante mate van gemis aan kans die zich leent voor vergoeding van schade. Methode: Kansverlies = kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout
beeradvocaten
Rb. Alkmaar 3 oktober 2002, LJN AE8326 Uitgangspunten: Tijdige behandeling: Te late behandeling: Omvang a) 70% b) 70% c) 70%
30% kans op overlijden 100% kans op overlijden
kansverlies? (100% minus 30%) ((100% minus 30%) gedeeld door 100%) (100% minus 30%)
Methode: Kansverlies = kans op nadeel met fout (=100%) minus kans op nadeel zonder fout beeradvocaten
Drie methoden • Kansverlies (abstract) – Kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout
• Proportionele aansprakelijkheid (attributief risico) – (Kans op nadeel met fout minus kans op nadeel zonder fout) gedeeld door kans op nadeel met fout maal 100
• Kansverlies (concreet) - Kans op nadeel met fout (=100%) minus kans op nadeel zonder fout
beeradvocaten
Kansverlies concreet
hypothetisch
• CSQN = schade met fout minus schade zonder fout • Kansverlies (abstract) = kans op schade met fout minus kans op schade zonder fout -> als schade nog niet is ingetreden
• Kansverlies (concreet) = 100% minus kans op schade zonder fout -> als schade wel is ingetreden
beeradvocaten
Casus Uitgangspunten: Direct ingrijpen: Ingrijpen na 1 uur: Ingrijpen na 2,5 uur:
25% kans op hersenschade 41% kans op hersenschade 65% kans op hersenschade
Kansverlies (abstract): 41% minus 25% = 16% Proportionele aansprakelijkheid: (41% minus 25%) gedeeld door 41% maal 100 = 39%
Kansverlies (concreet): 100% minus 25% = 75%
beeradvocaten
Waar wordt de onzekerheid tot uitdrukking gebracht? Wanprestatie / o.d.
Causaal verband
Schade
Alles of niets:
Proportionele aansprakelijkheid:
Kans op causaal verband
100%
90% 80% 70% 60%
100% Kansverlies:
Kans op schade
100% 90%
80% 70% 60%
beeradvocaten
Kansverlies • CSQN = schade met fout minus schade zonder fout • Kansverlies (abstract) = kans op schade met fout minus kans op schade zonder fout -> als schade nog niet is ingetreden
• Kansverlies (concreet) = 100% minus kans op schade zonder fout -> als schade wel is ingetreden
beeradvocaten
Is de kans op nadeel met fout wel altijd 100%?
“Je weet pas welke kans je heb verloren, als je weet welke zich heb gerealiseerd.”
beeradvocaten
Kans op letsel met/zonder fout (Casus)
1200 1000
75%
Patiënten zonder hersenletsel
59%
800 600 400 200
16% >41% 25%
25%
0 zonder fout
met fout
Extra patiënten met hersenletsel door te laat ingrijpen Patiënten met hersenletsel ondanks direct ingrijpen
beeradvocaten
Kans op letsel met/zonder fout (Rb. Alkmaar 3 okt. 2002, LJN: AE8326) 1200 1000
70%
70%
800
Overleden door uitblijven behandeling
600 400 200
Hersteld na behandeling
30%
30%
Overleden ondanks ondanks direct ingrijpen
0 zonder fout
met fout
Dit is samen 100%
beeradvocaten
Tussentijdse conclusies •
De kans op nadeel met fout is alleen 100% als de aandoening van de patiënt zonder adequate medische behandeling altijd in ernst toeneemt
•
Als de kans op nadeel met fout kleiner is dan 100% mag deze niet op 100% worden gesteld, ook al heeft de gezondheidsschade zich gerealiseerd
•
Als de kans op nadeel met fout kleiner is dan 100% moet de methode van de proportionele aansprakelijkheid worden gebruikt
•
De methode van het kansverlies is dan niet toepasbaar, tenzij …
beeradvocaten
Kans op letsel met/zonder fout (Casus)
1200 1000
75%
Patiënten zonder hersenletsel
59%
800 600 400 200
16% >41% 25%
25%
0 zonder fout
met fout
Extra patiënten met hersenletsel door te laat ingrijpen Patiënten met hersenletsel ondanks direct ingrijpen
Dit moet samen 100% zijn
beeradvocaten
De juiste bepaling van het kansverlies •
Als de kans op nadeel met fout kleiner is dan 100% moet deze worden vermenigvuldigd met een zodanige factor, dat X maal de kans op nadeel met fout gelijk is aan 100%
•
De kans op nadeel zonder fout dient te worden vermenigvuldigd met dezelfde factor In formule: Kansverlies = X maal de kans op gezondheidsschade met fout minus X maal de kans op gezondheidsschade zonder fout, waarbij X een zodanige waarde heeft dat X maal de kans op gezondheidsschade met fout gelijk is aan 100%
beeradvocaten
Rb. Maastricht 13 juli 2005 LJN AV0628 Uitgangspunten: Juiste behandeling: Foute behandeling:
1-2% kans op dystrofie (rb. 1%) 2-4% kans op dystrofie (rb. 4%)
Kansverlies (abstract): 4% minus 1% = 3%
Proportionele aansprakelijkheid: (4% minus 1%) gedeeld door 4% maal 100 = 75% Kansverlies (juiste methode): (25 maal 4%) minus (25 maal 1%) = 75% 100 25
beeradvocaten
Rb. Amsterdam 14 juli 2010 LJN BO3288 Uitgangspunten: Medicatie 1 dag na TIA: Medicatie 3 dagen na TIA:
2,1% kans op herseninfarct 3,82% kans op herseninfarct
Kansverlies (abstract): 3,82% minus 2,1% = 1,72%
Proportionele aansprakelijkheid: (3,82% minus 2,1%) gedeeld door 3,82% maal 100 = 45% Kansverlies (juiste methode): (26,18 maal 3,82%) minus (26,18 maal 2,1%) = 45% 100 55
beeradvocaten
Hof ‘s-Gravenhage 28 april 2009, LJN BI4768 Uitgangspunten: Wel medicatie: Geen medicatie:
0,007175% kans op hersenbloeding 0,00881% kans op hersenbloeding
Kansverlies (abstract): 0,00881% minus 0,007175% = 0,001635%
Proportionele aansprakelijkheid: 0,001635% gedeeld door 0,00881% maal 100 = 19% Kansverlies (juiste methode): (11.351 maal 0,00881%) minus (11.351 maal 0,007175%) = 19% 100 81
beeradvocaten
Casus Uitgangspunten: Direct ingrijpen: Ingrijpen na 1 uur: Ingrijpen na 2,5 uur:
25% kans op hersenschade 41% kans op hersenschade 65% kans op hersenschade
Kansverlies (abstract): 41% minus 25% = 16% Proportionele aansprakelijkheid: (41% minus 25%) gedeeld door 41% maal 100 = 39% Kansverlies (juiste methode): (2,439 maal 41%) minus (2,439 maal 25%) = 39% 100 61
beeradvocaten
Casus Uitgangspunten: Direct ingrijpen: Ingrijpen na 1 uur: Ingrijpen na 2,5 uur: Omvang a) 16% b) 39% c) 59% d) 75%
25% kans op hersenschade 41% kans op hersenschade 65% kans op hersenschade
kansverlies? (41% minus 25%) ((41% minus 25%) gedeeld door 41%) (100% minus 41%) (100% minus 25%)
beeradvocaten
Wanneer welke methode? 1. Is de gezondheidsschade al ingetreden? – –
Nee: kansverlies = kans op nadeel met fout (abstract) minus kans op nadeel zonder fout Ja: ga naar situatie 2
2. Is sprake van een autonoom voortschrijdend ziekteproces (te laat ingrijpen levert met zekerheid onherstelbare gezondheidsschade op)? – –
Ja: kansverlies = 100% minus kans op nadeel zonder fout Nee: ga naar situatie 3
3. Restcategorie: onzeker of te laat ingrijpen gezondheidsschade heeft veroorzaakt – –
Proportionele aansprakelijkheid of Kansverlies bepalen door beide kansen te vermenigvuldigen met een zodanige factor dat kans op schade met fout gelijk is aan 100%
beeradvocaten
