MEDISCHE AANSPRAKELIJKHEID EN VERZEKERINGEN

FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID F A C U L T E IT R E C H T S G E L E E R D H E ID

MEDISCHE AANSPRAKELIJKHEID EN VERZEKERINGEN

SCRIPTIE INGEDIEND TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN MASTER IN DE RECHTEN

DOOR:

VALERICA VOINEA PROMOTOR:

PROF. DR. K. BERNAUW ACADEMIEJAAR 2009-2010

i

Dankwoord Graag zou ik mijn promotor, Prof. Dr. Bernauw, willen bedanken om mij de kans te willen geven om een thesis te schrijven onder zijn begeleiding en mij daarbij van de nodige opmerkingen en hulp te hebben voorzien zodat ik er ook effectief één heb kunnen afwerken. Ik wou al sinds mijn tweede bachelor iets meer weten over de medische aansprakelijkheid en de daaraan gekoppelde verzekeringen en dit is kunnen gebeuren omdat u dit onderwerp aan mij hebt vertrouwd. Bedankt. Ook zou ik graag gebruik willen maken van deze opportuniteit om nog eens, schriftelijk dan wel, mijn mama te bedanken omdat ze de moed heeft weten vinden om mij naar België te laten komen en zo mijn horizonten te verbreiden. Multumesc mami scump! Niets van mijn leven in België en bijgevolg ook geen thesis schrijven had mogelijk geweest zonder de hulp van mijn Belgische familie. Gepaste dankwoorden voor wat jullie voor mij gedaan hebben bestaan niet. Ik ga jullie altijd verschuldigd blijven. Carine en Johnny, bedankt voor jullie onvoorwaardelijke steun. Tineke, van harte bedankt voor de nuttige feedback! En Tom, ik kan mij niet inbeelden hoe ik deze opdracht had volbracht als jij er niet was met je geduld en goede raad. Bedankt om de grijze hemel keer op keer weer blauw te schilderen. Ik hou van jou!

Gent, 1 mei 2010 Vali

INHOUDSOPGAVE

ii

Inhoudsopgave I

Inleiding

1

II

Medische aansprakelijkheid

5

1

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

2

Administratieve aansprakelijkheid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6

3

Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6

4

Strafrechtelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

4.1

Medische hulpverlening en strafrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

4.2

Voorwaarden voor strafrechtelijke vervolging . . . . . . . . . . . . . . . .

8

4.3

Samenloop strafvordering en burgerlijke vordering . . . . . . . . . . . . .

10

Burgerrechtelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11

5.1

Contractuele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12

5.2

Buitencontractuele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

5.3

Samenloop-problemathiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17

5.4

Foutaansprakelijkheid en/of foutloze aansprakelijkheid . . . . . . . . . . .

18

5

III

Verzekerbaarheid

23

1

Mogelijke medische aansprakelijkheidsverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

2

Verzekeringsdekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

3

Het verzekerde bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

4

De premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29 32

1

Op weg naar een foutloze aansprakelijkheidsregeling in Belgi¨ e Voorstel patiëntenverzekering en afschaffing gemeen aansprakelijkheidsrecht . . .

2

Wetsvoorstel patiëntenverzekering en gemeen aansprakelijkheidsrecht . . . . . . .

36

3

Voorstel ofwel patiëntenverzekering ofwel gemeen aansprakelijkheidsrecht

. . . .

37

4

Voorstel ongevallenverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering . . . . . . . .

38

5

No fault-wet van 15 mei 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

38

Wet naar Frans model: tweesporensysteem

40

Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

41

1.1

41

IV

V 1

Zorgverlener

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

35

INHOUDSOPGAVE

2

iii

1.2

Personen die in aanmerking komen voor vergoeding . . . . . . . . . . . .

41

1.3

Het verlenen van gezondheidszorg

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

42

Schade en schadeloosstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

43

2.1

De vergoedbare schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

43

2.2

Niet vergoedbare schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45

2.3

Oorzakelijk verband . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47

2.4

Schadeloosstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

48

3

(Nog) Geen verplichte verzekering

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

50

4

Het Fonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51

4.1

Oprichting en inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51

4.2

Opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

4.3

Financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

56

Vergoedingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57

5.1

De aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57

5.2

Behandeling van de aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

60

Inwerkingtreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

68

Effect foutloos vergoedingssysteem

69

1

Effect op verzekerbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

70

2

Effect op strafvervolging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

72

3

Effect op tuchtrechtelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

73

4

Effect voor zorgverlener en patiënt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

73

4.1

Zorgvuldigere beroepsuitoefening of juist niet? . . . . . . . . . . . . . . .

73

4.2

Relatie zorgverlener-patiënt be¨ınvloed? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

74

5

6 VI

VII

Besluit

76

Bibliografie

81

Bijlagen

93

1

Algemene voorwaarden BA-medische AMMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

93

2

Algemene voorwaarden BA-medische AG Insurance . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

3

Algemene voorwaarden BA-medische KBC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

4

Algemene voorwaarden BA-medische Ethias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

INLEIDING

1

Hoofdstuk I

Inleiding 1

Slachtoffers schadeloos stellen is de meest belangrijke functie van het gemeen aansprake-

lijkheidsrecht1 . Wie in onze maatschappij schade lijdt door de fout van iemand anders, verwacht dan ook integraal vergoed te worden op basis van het aansprakelijkheidsrecht. Voor die integrale vergoeding moet men wel over de hoge drempel van de bewijslast geraken. Kan men niet bewijzen dat zijn schade zich niet zou hebben voorgedaan zonder de fout van de gemeende aansprakelijke, dan zal men geen schadevergoeding verkrijgen2 .

2

Specifiek op het vlak van de medische aansprakelijkheid stelt men vast dat de schade-

loosstellingsfunctie van het gemeen aansprakelijkheidsrecht haar rol faalt in te vullen3 . De complexe organisatie van de gezondheidszorg en van het aansprakelijkheidsrecht zorgt ervoor dat de patiënt die schade oploopt talrijke moeilijkheden ondervindt bij zijn poging om schadeloosstelling te verkrijgen. Wie schade oploopt in een ziekenhuisomgeving moet zich de vraag stellen van wie hij schadevergoeding kan vragen. Tegenwoordig is een antwoord vinden op die vraag niet zo evident. Patiënten worden niet meer behandeld door één afzonderlijk persoon, maar door een team van zorgverleners zoals artsen, verpleegkundigen, paramedici, etc. Weten wie van die teamleden een fout heeft begaan is geen sinecure. Daarnaast moet de patiënt ook nog 1

B. WEYTS, ”Objectieve aansprakelijkheid”, in X., Aansprakelijkheid, aansprakelijkheidsverzekering en andere schadevergoedingssystemen 2006-2007, Mechelen, Kluwer, 371-415. 2 T. VANSWEEVELT, B. WEYTS, ”Het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht: situering, doelstellingen, krachtlijnen, kritiek en vooruitzichten”, in X., Verantwoordelijkheid en recht, Mechelen, Kluwer, 2008, 110; L. CORNELIS, ”Verkeerd verbonden [contractuele aansprakelijkheid]”, in X., Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 259-333. 3 T. VANSWEEVELT, ”Een no fault-systeem voor medische ongevallen in België: quo vadis”, in X., Liber Amicorum Jean-Luc FAGNART, Louvain-la-Neuve, Anthemis, 2008, 347 e.v.

INLEIDING

2

weten op welke juridische grond hij iemand voor schadevergoeding kan aanspreken, contractuele of buitencontractuele. Dit hangt niet enkel af van het type verband tussen de patiënt en het ziekenhuis of de zorgverlener, maar ook van het statuut van de zorgverlener. Zo heeft het feit dat de zorgverlener als orgaan, aangestelde, werknemer of zelfstandige handelt een verschillende invloed op de schadevergoedingsaanvraag van de patiënt4 . Artikel 17novies Ziekenhuiswet5 werd ingevoerd met de bedoeling dit probleem op te lossen door de aansprakelijkheid bij het ziekenhuis te centraliseren6 voor tekortkomingen inzake patiëntenrechten7 begaan door de beroepsbeoefenaars8 die er werken. Deze bepaling blijkt echter een lege doos te zijn aangezien de ziekenhuizen zich aan elke aansprakelijkheid kunnen onttrekken door dat simpelweg vooraf aan de patiënten te melden.

3

De bewijslast die op de benadeelde patiënt ligt is dikwijls ondraagbaar. Des te meer omdat

algemeen aanvaard wordt dat de zorgverlener slechts een middelenverbintenis9 op zich neemt waardoor het heel vaak onmogelijk wordt voor de patiënt om een fout aan te tonen. Bovendien is de patiënt in de meeste gevallen niet op de hoogte van de medische wetenschap en is dikwijls ook buiten bewustzijn tijdens de medische behandeling. Hoe kan hij dan weten wat te danken is aan een menselijke fout en wat aan een medisch risico? Dit brengt ons naar de volgende moeilijkheid, nl. het bewijs van het oorzakelijk verband tussen de fout en de schade. De medische wetenschap is geen exacte wetenschap wat maakt dat het resultaat van een medische behandeling ook niet met zekerheid kan worden voorspeld. Het valt dus moeilijk te bewijzen dat bepaalde schade zich niet had voorgedaan zou men een andere medische behandeling hebben toegepast. Nog moeilijker slaagt een patiënt erin aan te tonen dat hij onvoldoende ge¨ınformeerd is geweest of dat hij zijn instemming niet heeft verleend10 .

4

T. VANSWEEVELT, De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer en het ziekenhuis, Antwerpen, Maklu, 1992, 947p. 5 Wet 10 juli 2008 betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, B.S. 7 november 2008. 6 Centrale aansprakelijkheid ziekenhuis naar Nederlands voorbeeld. Zie artikel 7:462 NBW. 7 Wet 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt, B.S., 26 september 2002. Verder: Patiëntenrechtenwet. 8 Hiermee bedoel ik de beoefenaars van de beroepen geregeld in het Koninklijk besluit 78 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, B.S. 14 november 1967. 9 Voor nuancering zie verder nr. 18. 10 Art. 7, 1 en art. 8, 1 Patiëntenrechtenwet.

INLEIDING

4

3

De medische aansprakelijkheidsprocessen hebben een verschillend uitkomst al naar gelang

de benadeelde patiënt er al dan niet in slaagt het nodige bewijs te leveren. Dat en het feit dat een gerechtelijke procedure veel kosten met zich meebrengt, zorgt ervoor dat veel patiënten ontmoedigd worden en geen eis tot schadevergoeding meer instellen of tijdens de procedure afhaken. Toch blijkt het aantal ingeleide gerechtelijke procedures tegen zorgverleners de laatste jaren fors te zijn toegenomen. Dit brengt ons ertoe om het probleem ook vanuit het oogpunt van de zorgverleners te bekijken.

5

Ook vanuit het standpunt van de zorgverleners, blijkt het gemene aansprakelijkheidsrecht

tekort te schieten. Omdat het meer kansen tot schadevergoeding biedt, sleuren de patiënten de zorgverleners meer en meer voor de strafrechtbanken (zie verder Strafrechtelijke aansprakelijkheid ). Welke de uitkomst van zo’n procedure ook is, mag het niet verwonderen dat de negatieve publiciteit die daarmee gepaard gaat ervoor zorgt dat de zorgverleners aan goede reputatie moeten inboeten. Daarnaast betekent een gerechtelijke procedure en de disciplinaire gevolgen dat het kan hebben ook voor de zorgverleners een psychologische last en tijdverlies. Om deze ongewenste gevolgen uit de weg te gaan, grijpen veel zorgverleners naar hetgeen bekend staat als ”defensive medicine”(zie verder Foutaansprakelijkheid en/of foutloze aansprakelijkheid, nr. 42 ).

6

Aansprakelijk gesteld worden is een risico dat onlosmakelijk gebonden is aan het uitoefenen

van hun beroep. Daarom is het sluiten van een aansprakelijkheidsverzekering onontbeerlijk voor de hulpverleners. Maar ook hier speelt de evolutie van het aansprakelijkheidsrecht een negatieve rol. Omdat dit risico dikwijls te groot wordt ingeschat, weigeren sommige verzekeraars daar dekking voor te bieden of doen ze het enkel nog tegen exorbitante premies die ondraagbaar zijn voor de zorgverleners.

7

Deze problemen op het vlak van de medische aansprakelijkheid en het verzekeren daarvan,

zijn niet specifiek voor België. Ook andere landen zijn daarmee geconfronteerd geweest of worden daar nog steeds mee geconfronteerd. Een van de oplossingen die daarvoor in het buitenland aan het licht is gekomen is het invoeren van een foutloos vergoedingssysteem voor slachtoffers van medische ongevallen. Ook de Belgische

INLEIDING

4

wetgever heeft daar oog voor gehad (zie verder Hoofdstuk IV en verder). De nieuwe wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg is het laatste wetgevend optreden op dit vlak (op het moment van het indienen van deze thesis). Hierdoor wordt er een tweesporensysteem ingevoegd waarbij het gemeen aansprakelijkheidsrecht en een no fault-vergoedingssysteem naast elkaar blijven functioneren. Het slachtoffer heeft dus de keuze om schadevergoeding ofwel voor de rechter op basis van het gemeen aansprakelijkheidsrecht te vragen ofwel in het kader van een minnelijke procedure voor een Fonds. Juist omwille van het minnelijk karakter van de procedure voor het fonds kan het slachtoffer zich daarna nog altijd tot de rechter wenden moest het resultaat van de procedure hem niet tevreden stellen. Dat betekent in geen enkel geval dat hij twee keer voor dezelfde schade vergoeding zal verkrijgen (zie Hoofdstuk V ).

8

Om voor een goed begrip van dit nieuw systeem te zorgen zal ik in het kader van deze thesis

eerst ingaan op de basisprincipes van het aansprakelijkheidsrecht vanuit de specifieke invalshoek van de medische aansprakelijkheid (Hoofdstuk II ). Het verschil tussen de foutaansprakelijkheid en de foutloze aansprakelijkheid, waar de hele problematiek om draait, zal op deze manier ook duidelijk worden.

9

Uit het voorafgaande blijkt dat zich verzekeren tegen het risico op aansprakelijkheidsstel-

ling een belangrijke bekommernis van de zorgverleners is geworden. Een gedetailleerde bespreking van de mogelijke soorten verzekeringen is dan ook geboden (Hoofdstuk III ). Hierbij zullen de verzekerde risico‘s, de partijen en de andere kenmerken van de verzekering aan bod komen.

10

Verder zal het wetgevend initiatief in de richting van een foutloos aansprakelijkheidssys-

teem in België worden onderzocht (Hoofdstuk IV ) met als hoogtepunt de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg (Hoofdstuk V ).

11

Het laatste hoofdstuk zal worden gewijd aan het weergeven van de gevolgen die het

nieuwe systeem verwacht wordt teweeg te brengen (Hoofdstuk VI ).

MEDISCHE AANSPRAKELIJKHEID

5

Hoofdstuk II

Medische aansprakelijkheid 1

Inleiding

12

Zorgverleners in de gezondheidssector moeten zich behoeden voor verschillende soorten

aansprakelijkheid. Zo zal er sprake zijn van emphadministratieve aansprakelijkheid zodra een inbreuk wordt gepleegd op de voorwaarden inzake terugbetaling van geneeskundige verstrekkingen. De tuchtrechtelijke aansprakelijkheid zal in opspraak komen wanneer een geneesheer de regels van de medische plichtenleer niet of niet correct naleeft. Kan het optreden van de zorgverlener gezien worden als het opzettelijk of onopzettelijk toebrengen van slagen en verwondingen, dan zal deze strafrechtelijk worden vervolgd. Samenhangend met dit laatste of los daarvan, kan een gezondheidszorgverlener ook burgerrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Volgens art. 417 Ger. W. staan de vorderingen die uit deze aansprakelijkheidsvormen kunnen voortvloeien los van elkaar. Een begane fout is niet noodzakelijk een misdrijf of een inbreuk op een bepaald tuchtvoorschrift. Het bestaan van de strafvordering staat de uitoefening van de tuchtvordering of de burgerrechtelijke vordering niet in de weg. De drie vorderingen kunnen worden gecumuleerd1 .

13

De medische aansprakelijkheid maakt reeds het onderwerp uit van verschillende uitge-

breide werken in de rechtsliteratuur2 . In dit hoofdstuk ga ik dan ook enkel de hoofdlijnen 1

B. TILLEMAN, De aansprakelijkheid van de bedrijfsrevisor. Burgerrechtelijke, strafrechtelijke en tuchtrechtelijke aspecten, Brugge, Die Keure, 2003, 192p. 2 Onder andere: T. VANSWEEVELT, De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer en het ziekenhuis, Antwerpen, Maklu, 1992, 947p; H. VANDENBERGHE, ”Medische aansprakelijkheid”, in X.,De professionele aansprakelijkheid, Brugge, Die Keure, 2004,1-124; I. LUTTE, ”Responsabilité juridique (infirmier)”, in X., Mémento de l’art infirmier 2009-2010, Waterloo, Kluwer, 2009, 303-360; J. ABEILLE, ”Responsabilité médicale”, in X., Procréation et droits de l’enfant, Brussel, Nemesis - Bruylant, 2004, 123-135; C. HENNAU-HUBLET,

2 Administratieve aansprakelijkheid

6

weergeven.

2 14

Administratieve aansprakelijkheid Door het verzorgen van personen die verplicht verzekerd zijn voor ziekte en invalidi-

teit, worden de zorgverleners geacht hun medewerking te verlenen aan een openbare dienst3 . Dit brengt verplichtingen met zicht mee. Het niet respecteren hiervan door bijvoorbeeld de voorwaarden inzake terugbetaling van geneeskundige verstrekkingen te negeren, leidt tot een administratieve sanctieprocedure bij de dienst voor geneeskundige evaluatie en controle van het R.I.Z.I.V.. De sanctie bestaat in een tijdelijk verbod om tussen te komen in de kosten van de geneeskundige verstrekkingen verleend door de gesanctioneerde zorgverlener4 . Ze wordt opgelegd los van elk bedrieglijk inzicht of bedoeling om te schaden, wel kunnen onwetendheid en goede trouw de maat van de sanctie be¨ınvloeden5 . Deze administratieve sanctie kan worden opgelegd onverminderd eventuele strafrechtelijke en tuchtvervolging6 .

3 15

Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid Gezondheidszorgbeoefenaars dienen zich te houden aan de deontologische regels die bin-

nen hun beroepsverenigingen gelden. Overtreden ze die regels dan zullen ze een tuchtsanctie opgelegd krijgen. Deze sanctie onderscheidt zich van de strafrechtelijke door het feit dat ze enkel het belang van de beroepsgroep dient en niet van de hele maatschappij. Ze kan dan ook enkel maar bestaan uit een blaam of, in geval van heel zware overtredingen, in een tijdelijk of definitief beroepsverbod7 . De geneesheren en de apothekers beschikken over een instelling die de bevoegdheid heeft om deontologische regels uit te stippelen en de inbreuken daarop te bestraffen, nl. de Orde van Geneesheren en de Orde van Apothekers. Ook de tandartsen, verpleegkundigen en paramedici L’activité médicale et le droit pénal, Brussel - L.G.D.J., Parijs, Bruylant, 2000, 476p. 3 J. BEULS,”De zorgverlener administratief gesanctioneerd: het verbod om tegemoet te komen in de kosten van de geneeskundige verstrekkingen”, in X, Tuchtrecht voor medische beroepen, Gent, Mys en Breesch, 2000, 74. 4 J. BEULS,o.c., 66 5 Nl. Comm. Beroep 9 juli 1979, Rechtspraakrepertorium R.I.Z.I.V., 6.1.2., nr. 1. 6 Art. 156, eerste lid Z.I.V. Wet 1994. 7 E. DE GROOT, ”De Orde van geneesheren: tuchtrechtelijke aspecten”, in X, Juridische aspecten van de geneeskunde, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1989, 145.

4 Strafrechtelijke aansprakelijkheid

7

wensen een eigen orde maar ze zijn er tot op de daag van vandaag niet in geslaagd één op te richten8 . 16

Het tuchtrechtelijk systeem voor de geneesheren werd uitgebouwd door de oprichting

bij wet van de Orde van Geneesheren9 . Lid zijn van deze orde is voor de artsen één van de voorwaarden om de geneeskunde te mogen uitoefen10 17

De organen van de Orde, nl. de provinciale raden en de raden van beroep nemen deel

aan de tuchtrechtelijke procedure. De nationale raad stelt de regels van de medische plichtenleer vast. De provinciale raad kan ambtshalve optreden tegen overtredingen van de plichtenleer maar dit kan ook het gevolg zijn van een klacht van een patiënt of zelfs van het RIZIV. Hoewel de procedure kosteloos is en geen vormvereisten oplegt, maken patiënten maar zeer uitzonderlijk gebruik hiervan, gezien ze op deze manier geen schadevergoeding kunnen bekomen en helemaal niet bij de procedure worden betrokken11 .

4

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

4.1 18

Medische hulpverlening en strafrecht Medische hulp gaat dikwijls gepaard met handelingen die de fysieke integriteit en het

recht op zelfbeschikking van de behandelde patiënt aanraken12 . Enerzijds is de toestemming 13 van de betrokken persoon vereist om aan deze handelingen een geoorloofd karakter te bieden. Anderzijds hebben de zorgverleners de plicht om hulp te verlenen aan personen in nood 14 waardoor de ze strafrechtelijk gesanctioneerd kunnen worden voor het niet behandelen van een patiënt die in de onmogelijkheid verkeerde zijn toestemming te verlenen15 . Men kan zich talloze gevallen inbeelden waarin het bekomen van de voorafgaande ge¨ınformeerde toestemming van de patiënt 8

Y. VERMYLEN, ”Een orde van tandartsen: voor welk model gekozen?”, in X, Tuchtrecht voor medische beroepen, Gent, Mys en Breesch, 2000, 31-42. 9 Wet 25 juli 1938 tot oprichting van een Orde der Geneesheren, B.S., 13 augustus 1938. 10 Art. 38, §1, 1, eerste lid, K.B. nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de geneeskunde, de paramedische beroepen en de geneeskundige commissies, B.S. 14 november 1967. 11 H. NYS, Geneeskunde, recht en medisch handelen, Mechelen, Kluwer, 2005, nr. 257-261. 12 Neem bijvoorbeeld het uitvoeren van een sterilisatie bij een bevalling, zonder de voorafgaande toestemming van de patiënte: Bergen 29 juni 2004, T.Gez. 2006-07, afl. 1, 34. 13 Art. 8 Wet 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt, B.S., 26 september 2002. Verder: Patiëntenrechtenwet. 14 Art. 422bis Sw. 15 Corr. Hasselt 24 december 1999, T.Gez. 2001-02, afl. 3, 167


8

onmogelijk is. Denk maar aan de behandeling van bewusteloze slachtoffers van verkeersongevallen. Daarnaast is het niet uitgesloten dat zorgverleners toch nog beschuldigd worden voor het al dan niet opzettelijk toebrengen van slagen en verwondingen ook al heeft de patiënt met de behandeling ingestemd16 . Het is dan ook niet verwonderlijk dat er zoveel rechtsregels uitgevaardigd werden om de uitoefening van de geneeskunst aan banden te leggen17 . Zo werd er een kader gecreëerd waarbinnen de zorgverleners gerechtvaardigd kunnen handelen zonder a priori te moeten vrezen voor een strafrechtelijke sanctie. Met andere worden genieten ze van een strafrechtelijke immuniteit zolang ze binnen de perken van dat wettelijk kader handelen.

4.2 19

Voorwaarden voor strafrechtelijke vervolging Handelt de gezondheidszorgverstrekker buiten het wettelijk kader van de correcte be-

roepsbeoefening, dan zullen er vier voorwaarden moeten worden vervuld vooraleer er sprake kan zijn van een misdrijf18 . Vooreerst vereist het legaliteitsbeginsel19 dat de feiten aan de wettelijke delictsomschrijving beantwoorden. Dit maakt het materieel element van het misdrijf uit. Zodat men kan spreken over het misdrijf zoals omschreven in art. 398 Sw. bijvoorbeeld, moeten er slagen en verwondingen zijn toegebracht geweest aan een persoon20 . De aanwezigheid van het moreel element van het misdrijf is de tweede vereiste. Men spreekt dan ook van de schuldvereiste 21 . Dit schuldbegrip wordt abstract en objectief ingevuld door vergelijking met de imaginaire figuur van de normaal zorgvuldige en voorzichtige persoon 22 . Men is dan schuldig wanneer hij zich anders gedraagt dan een normaal vooruitziend en voorzichtig persoon, in dezelfde omstandigheden, zou hebben gedaan. Met andere woorden betekent dit dat men in 16

Artt. 392 e.v. SW respectievelijk art. 418 e.v. Sw. Waaronder wellicht de meest bekende zijn: de Patiëntenrechtenwet; KB 78 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, B.S. 12 juni 1968; Wet 29 april 1999 betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen, B.S., 24 juni 1999; Wet 28 mei 2002 betreffende de euthanasie, B.S. 22 juni 2002; Wet 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen, B.S. 26 februari 1987. 18 R. VERSTRAETEN, ”Algemene theorie van de strafrechtelijke aansprakelijkheid”, in X, De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch,1994, 27. 19 P. TRAEST,”Rechts(on)zekerheid in materieel en formeel strafrecht en strafrechtelijk legaliteitsbeginsel”, RW 1993-94, 1190-1207. 20 Het materieel element van het misdrijf slagen en verwondingen zal bijvoorbeeld aanwezig zijn bij het toedienen door een verpleegkundige van geneesmiddelen waardoor er een inwendige letsel wordt veroorzaakt. 21 Cass. (2e k.) 19 december 2006, http://www.cass.be, Rk. Brugge 14 september 2005, TJK 2006, afl. 5, 371. 22 P. ARNOU, ”De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer”, in A. HEYVAERT, R. KRUITHOF, en T. VANSWEEVELT, (ed.), Juridische aspecten van de geneeskunde, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1989, 164-190. 17


9

redelijkheid de nadelige gevolgen van zijn wel of niet handelen probeert te voorzien en deze ook tracht te voorkomen door de gepaste voorzorgsmaatregelen te nemen23 . Vervolgens moeten de feiten die aan de misdrijfomschrijving voldoen wederrechtelijk zijn. Concreet voor de medische sector wilt dit zeggen dat men zich niet kan beroepen op rechtvaardigingsgronden als overheidsbevel, noodtoestand of wettelijk voorschrift24 . Een verpleegkundige die een injectie toedient aan een patiënt realiseert zowel het moreel als het materieel element van art. 398 Sw.: hij pleegt “slagen en verwondingen” en doet dit “opzettelijk” in de zin van art. 392 Sw. Maar doordat het een handeling is die een verpleegkundige mag stellen overeenkomstig het KB 7825 , is de voorwaarde van wederrechtelijkheid niet voldaan. De gestelde handeling is immers gerechtvaardigd op grond van het wettelijk voorschrift26 . Als laatste voorwaarde geldt dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen schuld en schade. Hierbij wordt er toepassing gemaakt van de equivalentietheorie. Volgens deze theorie wordt elke gedraging geacht in causaal verband met de schade te staan, wanneer bij ontstentenis van deze gedraging de schade zich niet of niet op dezelfde manier zou hebben voorgedaan27 .

20

Het verstrekken van gezondheidszorg is het schoolvoorbeeld van teamwork. Dit impli-

ceert dat meerdere personen die samengewerkt hebben bij het plegen van het misdrijf strafrechtelijk kunnen worden vervolgd en dit met toepassing van de regels van strafbare deelneming 28 . Uiteraard is het vereist dat de deelneming bewust gebeurde. Dit zal niet het geval zijn bij onopzettelijke misdrijven29 .

21

De verjaring van de strafvordering wordt bepaald door het soort misdrijf. Gaat het om

een wanbedrijf, dan verjaart de vordering 5 jaar na de feiten met de mogelijkheid tot stuiting waardoor er een tweede en laatste termijn van 5 jaar wordt bijgeteld30 .

23

Corr. Dendermonde 7 februari 2006, R.W. 2006-07, 1203; Rb. Gent 14 september 2005, NjW 2006, 373. R. VERSTRAETEN, ”Algemene theorie van de strafrechtelijke aansprakelijkheid”, in X, De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch,1994, 30 25 Art. 21quinquies, §1, ten 5de KB 78. 26 Art. 70 Sw. 27 Cass. (1e k.) 12 januari 2007, http://www.cass.be, NJW 2007, afl. 171, 845, Cass. 24 april 1981, Arr.Cass. 1980-81, 969, Bull. 1981, 961, Brussel 19 juni 1990, RGAR 1993, nr. 12.083. 28 Artt. 66 en 67 Sw. 29 Cass. 15 oktober 1986, Arr. Cass. 1986-87, 200, Bull. 1987, 185, Pas. 1987, I, 185, RW 1987-88, 21. 30 Voor een uitgebreide uiteenzetting zie: C. VAN DEN WYNGAERT, Strafrecht, strafprocesrecht en internationaal strafrecht, Antwerpen, Maklu, 2006, 747 e.v.. 24


4.3 22

10

Samenloop strafvordering en burgerlijke vordering Of en in welke mate de slachtoffers van een misdrijf betrokken worden bij het strafproces

is een beleidsvraag. Wat betreft de gezondheidssector heeft men het rechtvaardig gevonden om ook het slachtoffer van een medische fout een actieve rol te laten spelen in de strafprocedure31 . De benadeelde kan ofwel de zorgverstrekker rechtstreeks dagvaarden voor het vonnisgerecht, ofwel een klacht met burgerlijke partijstelling voor de onderzoeksrechter neerleggen32 .

23

Wanneer bepaalde feiten zowel het voorwerp uitmaken van een burgerrechtelijke vorde-

ring voor de burgerlijke rechtbank als van een strafvordering voor het strafgerecht, dan neemt de rechtspraak aan dat de strafvordering voorrang heeft op de burgerrechtelijke vordering. Wat de strafrechter beslist wordt geacht de “waarheid” te zijn, die erga omnes, dus ook t.a.v. de burgerlijke rechtscolleges geldt33 . De burgerlijke vordering wordt bijgevolg geschorst tot de uitspraak van het strafgerecht. De burgerlijke rechter zal dan gebonden zijn door hetgeen zeker, noodzakelijk en hoofdzakelijk door de strafrechter werd beslist34 . Dit is slechts zo tot bewijs van het tegendeel35 en enkel t.a.v. wie partij wa in de strafprocedure36 . “Zeker” betekent dat wanneer de strafrechter iemand voor bepaalde feiten vrijspreekt, de burgerlijke rechter achteraf niet mag zeggen dat die persoon die feiten wél heeft gepleegd. De strafrechter heeft zeker beslist dat de schuld van die persoon niet vaststaat37 . “Noodzakelijk” is alles wat in rechte vereist is om de beslissing van de strafrechter te motiveren. Als de strafrechter het bestaan van een strafbaar feit heeft vastgesteld en daarvoor een straf heeft uitgesproken, dan kan de burgerlijke rechter niet oordelen dat dit feit niet bewezen is, en omgekeerd. “Hoofdzakelijk” wijst erop dat de burgerlijke rechter enkel gebonden is door wat de strafrechter over de strafvordering als dusdanig heeft beslist. Wat de strafrechter betreffende incidentele vragen heeft beslist bindt de burgerlijke rechter niet.

31

Zie Burgerrechtelijke aansprakelijkheid. Art. 3 VTSv. 33 P. BOSSARD, ”L’autorité de la chose jugée au criminel sur le procés civil ultérieur”, Rev.dr.pén. 1986, 3-46. 34 Wordt afgeleid uit art. 4 VTSv. 35 I. BOONE, ”Gezag van strafrechtelijk gewijsde en de burgerlijke rechter. Wat blijft er nog over?”, NjW 2002-03, afl. 10, 336-341. 36 Cass. 4 november 2002, J.L.M.B. 2003, 67. 37 Cass. 18 december 2003, NjW 2004, 308. 32

5 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid

24

11

Een belangrijk voordeel van het uitvoeren van de burgerlijke vordering voortvloeiende

uit een medisch schadegeval voor de strafgerechten is wellicht het feit dat de bewijsvoering geleverd wordt door het openbare ministerie38 . Als gevolg hiervan zoeken steeds meer slachtoffers van medische fouten hun toevlucht bij de strafrechtbanken. Dit vermindert immers hun inspanningen voor het bewijzen van de fout of van het causaal verband39 en tegelijkertijd verhoogt het strafrechtelijk gewijsde hun kans op schadevergoeding. De keerzijde van de medaille is wel dat de strafrechter zijn beslissing over de strafvordering mogelijks laat be¨ınvloeden door de eventuele gevolgen daarvan op burgerlijk vlak40 hetgeen uiteindelijk tot een voor de slachtoffers nadelige uitspraak kan leiden.

5

Burgerrechtelijke aansprakelijkheid

25

Het grote aantal personen dat betrokken is bij de behandeling van een patiënt vergroot

de kans dat er iets misloopt. Om dan uit te maken wie aansprakelijk is voor het veroorzaakte schadegeval, moeten de verschillende rechtsverhoudingen tussen de patiënt en de zorgverleners worden onderzocht. Er zal moeten worden onderzocht of er al dan niet een contract werd gesloten. Werd er een contract gesloten dan is het belangrijk te weten met wie het werd gesloten: met het ziekenhuis, met de zorgverlener of met beiden. Wanneer de zorgverlener de tegenpartij is, moet men nog onderzoeken welk statuut deze heeft: zelfstandige, werknemer, (statutair)aangestelde, ziekenhuisorgaan, etc. Het zijn deze verhoudingen die de aard en de omvang van de aansprakelijkheid bepalen. In ieder geval is het bekomen van (integrale)vergoeding enkel mogelijk mits bewijs van de geleden schade, van een fout en van het causaal verband tussen die fout en de geleden schade. Daarom spreekt men in dit verband van foutaansprakelijkheid 41 .

26

De burgerrechtelijke aansprakelijkheid van zorgverleners is zodanig complex dat het niet

mogelijk is om het in zijn geheel te behandelen in het kader van deze thesis. In wat volgt 38

Dit moet wel genuanceerd worden, gezien het feit dat er voor de strafgerechten het vermoeden van onschuld geldt waardoor de bewijslast zwaarder wordt. 39 Zie volgende afdeling nr. 40 C. VAN DEN WYNGAERT, Strafrecht, strafprocesrecht en internationaal strafrecht, Antwerpen, Maklu, 2006, 799. 41 Dit in tegenstelling tot de objectieve aansprakelijkheid of foutloze aansprakelijkheid. Zie hierover meer in Hds. IV en V.


12

zal ik enkel de algemene principes van de contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid weergeven. De productaansprakelijkheid zal ik buiten beschouwing laten. Voor een uitgebreide bespreking verwijs ik naar de uitvoerige bijdrage van VANSWEEVELT, die specifiek handelt over de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheren

5.1 27

42 .

Contractuele aansprakelijkheid Er moeten drie voorwaarden vervuld worden om van contractuele aansprakelijkheid te

kunnen spreken. Er moet een overeenkomst bestaan tussen de zorgverlener en de patiënt. De patiënt moet schade hebben geleden doordat de zorgverlener nagelaten heeft een verbintenis voortvloeiend uit dat contract uit te voeren, of doordat hij deze niet behoorlijk heeft uitgevoerd. Dit moet dan ook te wijten zijn aan een fout van de zorgverlener. Drie hypotheses kunnen dus worden onderscheiden naargelang wie de contractpartijen zijn, nl.: 1. de patiënt heeft enkel met de zorgverlener gecontracteerd; 2. de patiënt heeft enkel met het ziekenhuis gecontracteerd; 3. de patiënt heeft zowel met de zorgverlener als met het ziekenhuis gecontracteerd.

5.1.1

Behandelingsovereenkomst

28

Ten eerste kan het zich voordoen dat de patiënt alleen met de zorgverlener een over-

eenkomst heeft gesloten. In dit geval hebben we te maken met een gezondheidszorgverlener die met het ziekenhuis door een aannemingsovereenkomst verbonden is en die een geneeskundige behandelingsovereenkomst sluit.

29

Voor alle hypotheses geldt dat de zorgverlener zich niet ertoe verbindt om de patiënt te

genezen43 . Hij verbindt zich enkel om alle middelen aan te wenden met het oog op de genezing van de patiënt44 . Hij neemt met andere woorden een inspanningsverbintenis op zich. Dit is evenwel niet altijd zo. Resultaatsverbintenissen in hoofde van de gezondheidszorgverstrekkers 42 T. VANSWEEVELT, De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer en het ziekenhuis, Antwerpen, Maklu, 1992, 947p. 43 Antwerpen (1e k.) 7 mei 2007, T.Verz. 2008, afl. 2, 193. 44 H. VANDENBERGHE,”Medische aansprakelijkheid”, in H. VANDENBERGHE, De professionele aansprakelijkheid, Brugge, Die Keure, 2004, 27.


13

kommen voor wanneer het gaat om een handeling met een zekere afloop. Er is sprake van een handeling met een zekere afloop wanneer het gaat om de eerbiediging van een welbepaald wettelijk gebod of verbod, zoals bijvoorbeeld de hulpverleningsplicht van art. 422 bis Sw.45 , wanneer de resultaatsverbintenis voortvloeit uit de uitdrukkelijke wil van de zorgverlener en de patiënt46 of wanneer ze voortvloeit uit het impliciet zekere karakter van het resultaat van de verbintenis, zoals het bijvoorbeeld het geval is bij een sterilisatie-ingreep47 . Het onderscheid tussen inspannings- en resultaatsverbintenissen is belangrijk omwille van zijn invloed op de bewijslast van de patiënt48 . Bij een inspanningsverbintenis zal de patiënt moeten aantonen dat de zorgverlener waarmee hij gecontracteerd heeft niet zorgvuldig heeft gehandeld terwijl hij bij een resultaatsverbintenis enkel moet aantonen dat de beloofde resultaat niet is bereikt. Het spreekt voor zich dat de bewijslast in het eerste geval veel zwaarder is dan in het tweede. Ook op verzekeringsvlag is het onderscheid belangrijk (zie infra Verzekeringsdekking).

30

De vraag rijst of de zorgverlener contractueel moet instaan voor de fouten van het per-

soneel die hij inschakelt voor de uitvoering van zijn verbintenissen. Gaat het om bijvoorbeeld verpleegkundigen die specifieke ziekenhuistaken uitvoeren, dan is er geen probleem. Het ziekenhuis zal dan aansprakelijk worden gesteld voor hun fouten en dit ofwel op basis van de orgaantheorie, ofwel op basis van de op de aanstellersaansprakelijkheid 49 . Gaat het daarentegen om statutair personeel die u ïtgeleend”werd aan de arts dan klinkt de oplossing enigszins anders. Als de uitgeleende ambtenaar een aangestelde is dan zal de arts-gebruiker aansprakelijk kunnen worden gesteld voor diens fouten ofwel op grond van de aanstellersaansprakelijkheid, ofwel op grond van de contractuele aansprakelijkheidsregels voor andermans daad. Wat dit laatste betreft, geldt er als algemene regel dat degene die gebruik maakt van hulppersonen bij het uitvoeren van zijn verbintenissen, contractueel zal moeten instaan voor de fouten begaan door deze hulppersonen die tot een schending van de hoofdovereenkomst leiden50 . Is de uitgeleende ambte-

45

Zie in de tegenovergestelde zin: Cass. 16 december 2004, T.Gez. 2004-05, afl. 4, 298. Dit zal het geval zijn wanneer de patiënt en de zorgverlener een bepaalde behandelingsmethode overeenkomen of wanneer ze het uitdrukkelijk in hun overeenkomst opnemen dat er geen vreemde voorwerpen zullen in het lichaam van de patiënt zullen worden achtergelaten: Cass. 28 september 1995, RW 1995-96 (verkort), 932. 47 Antwerpen 8 september 2003, NJW 2004, afl. 70, 558, noot I. BOONE, T.Gez. 2004-05, afl. 5, 389. 48 S. CALLENS, ”Gezondheidsrechtelijke bedenkingen bij ziekenhuisinfecties”, T. Gez. 2006, 123-130. 49 Zie infra (Centrale) Aansprakelijkheid ziekenhuis 50 T. VANSWEEVELT,”De civielrechtelijke aansprakelijkheid van ziekenhuizen en ziekenhuisheneesheren”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, 64. 46


14

naar een orgaan van de overheid51 dan kan de benadeelde patiënt ofwel het openbare ziekenhuis aanspreken op grond van de orgaantheorie, ofwel de geneesheer-gebruiker, ofwel beiden.

5.1.2

Ziekenhuisovereenkomst

31

Een tweede hypothese is dat de patiënt enkel met het ziekenhuis contracteert. In dit geval

wordt de patiënt behandelt in een privé-ziekenhuis door een hulpverlener die als uitvoeringsagent van het ziekenhuis wordt beschouwd. De verbintenissen die het ziekenhuis in dit geval op zich neemt zijn zeer ruim: verpleging, huisvesting, voeding, materieel en materiaal, personeel, etc. Er wordt in beginsel aangenomen dat deze verbintenissen inspanningsverbintenissen zijn maar, als ze tegelijkertijd erkenningsnormen zijn waaraan ziekenhuizen moeten beantwoorden, dan gaat het om resultaatsverbintenissen 52 . Het ziekenhuis kan dan aansprakelijk worden gesteld voor eigen fouten of voor fouten van zijn personeel.

32

Wil de patiënt enkel de hulpverlener aanspreken die de fout heeft begaan, dan zal dit

enkel kunnen op buitencontractuele basis53 .

5.1.3

Ziekenhuisovereenkomst en behandelingsovereenkomst

33

In deze hypothese gaat het om gevallen waarin schade wordt geleden wanneer de patiënt

zowel met het ziekenhuis als met een zorgverlener gecontracteerd heeft en fouten werden begaan door andere zorgverleners die als hulppersonen van beiden kunnen worden beschouwd. Er moet dus worden onderzocht wiens verbintenissen de zorgverlener foutief uitvoerde, van het ziekenhuis of van de zorgverlener waarmee het contract werd gesloten.

34

Als de begane fouten noodzakelijk of rechtstreeks in verband staan met de contractuele

verbintenissen van het ziekenhuis of van de contracterende zorgverlener, dan zullen ze aan hen worden toegerekend54 . Uiteraard beschikken het ziekenhuis of de contracterende zorgverlener over een regresvordering tegenover de schuldige zorgverlener. Heeft deze laatste de hoedanigheid 51 Zie omtrent de vraag of een overheidsorgaan ter beschikking kan worden gesteld: VANSWEEVELT, T., ”De civielrechtelijke aansprakelijkheid van ziekenhuizen en ziekenhuisheneesheren”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, 62. 52 Luik 15 november 2006, T.Gez. 2006-07, afl. 5, 362; Antwerpen 22 februari 1999, A.J.T. 1999-00, 481. 53 Zie infra Samenloop-problemathiek. 54 T. VANSWEEVELT, o.c., nrs. 868 en 878-879.


15

van werknemer, dan zal hij enkel kunnen worden aangesproken rekening houdende met art. 18 Arbeidsovereenkomstenwet. Voor dit geval en voor het geval dat hij een orgaan of een aangestelde is, volstaat het naar de bespreking onder Centrale aansprakelijkheid ziekenhuizen. te verwijzen.

35

De schadevergoedingsvordering gebaseerd op de foutieve uitvoering van een overeenkomst

tussen de partijen verjaart na 10 jaar vanaf het ontstaan van de vordering55 .

5.2

Buitencontractuele aansprakelijkheid

5.2.1

Aansprakelijkheid zorgverlener voor eigen en andermans daad

36

Is er geen overeenkomst voor handen dan zal de aansprakelijkheid van de zorgverlener

zijn grondslag vinden in artt. 1382-1383 B.W. als het om aansprakelijkheid voor eigen gedrag gaat of in art. 1382 j art. 1384, al. 3 B.W., als het om aansprakelijkheid voor andermans gedrag gaat. De patiënt die een vergoeding wil bekomen zal moeten bewijzen dat de fout van de zorgverlener of zijn aangestelde in oorzakelijk verband staat met de door hem geleden schade .

37

Het spreekt voor zich dat patiënten met bewijsmoeilijkheden kampen. De fout van een

zorgverlener zal pas bewezen worden geacht wanneer deze niet gehandeld heeft als een normaal en zorgvuldig zorgverlener van dezelfde categorie, geplaatst in dezelfde omstandigheden56 . Bij deze beoordeling in abstracto zal evenwel rekening worden gehouden met de omstandigheden waarin het schadegeval zich heeft voorgedaan57 .

38

Zoals hierboven reeds uitgelegd, komt het soms voor dat de fout van de zorgverlener een

miskenning is van een welbepaalde gedragsregel waarover hij geen beoordelingsvrijheid heeft58 . De schending van deze resultaatsverbintenis is op zich al een fout, waardoor het dus voldoende is dat de patiënt de miskenning aantoont opdat het bewijs van de fout wordt aangenomen59 .

55

Art. 2262bis, 1ste lid B.W. T. VANSWEEVELT, o.c., nrs. 143 e.v. 57 Het ziekenhuis werd aansprakelijk geacht voor een zwaar neurologisch deficit na een verblijf in een recoveryroom met te weinig personeel en te weinig apparatuur: Bergen 28 juni 1994, T.Gez. 1995-96, 291. 58 Zoals de miskenning van het beroepsgeheim voorgeschreven door art. 458 Sw. 59 T. VANSWEEVELT, ”De civielrechtelijke aansprakelijkheid van ziekenhuizen en ziekenhuisheneesheren”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, 49. 56


16

5.2.2

(Centrale)Aansprakelijkheid ziekenhuizen

39

De vraag rijst onder welke voorwaarden een fout van een zorgverlener toegerekend kan

worden aan het ziekenhuis waarin hij werkzaam is. Hierbij dient er een onderscheid te worden gemaakt naargelang het om een privé dan wel een openbaar ziekenhuis gaat. Aan een privé-ziekenhuis zal een fout van een zorgverlener worden toegerekend wanneer deze laatste een aangestelde is60 . Om de aanstellersaansprakelijkheid te kunnen inroepen moet er een band van ondergeschiktheid bestaan tussen de zorgverlener en het ziekenhuis. Dit betekent dat het ziekenhuis de juridische of feitelijke mogelijkheid moet hebben gezag en toezicht op het handelen van de zorgverlener uit te oefenen61 .

40

Ook als het om een werknemer -zorgverlener gaat zal het ziekenhuis aansprakelijk kunnen

worden gesteld. Hiervoor gelden er evenwel de striktere regels van art. 18 Arbeidsovereenkomstenwet62 . Dit betekent dat de patiënt het ziekenhuis zal kunnen aanspreken voor het foutief handelen van de zorgverlener die noch een opzettelijke, noch een zware of een gewoonlijk voorkomende lichte fout uitmaakt. In alle andere gevallen zal hij enkel de zorgverlener-werknemer kunnen aanspreken.

41

In het kader van een openbaar ziekenhuis wordt er een verder onderscheid gemaakt, af-

hankelijk van het statuut van de zorgverlener als orgaan of aangestelde van de staat. Volgens de orgaantheorie zal het plegen van een onrechtmatige daad door de zorgverlener die een orgaan is van de staat en die binnen het kader van zijn bevoegdheid handelt, de rechtstreekse aansprakelijkheid van de staat met zich meebrengen63 . De patiënt kan in dit geval ofwel de overheid, ofwel de zorgverlener-orgaan, ofwel beiden aanspreken voor schadevergoeding. Wordt de overheid aansprakelijk gesteld, dan kan deze op haar beurt de zorgverlener aanspreken op basis van 1382 B.W.

60

Art. 1384, al. 3 B.W. Cass. (1e k.) 3 januari 2002, Arr.Cass. 2002, afl. 1, 8, A.J.T. 2001-02, 768. 62 Wet 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, B.S. 22 augustus 1978. 63 Voor uitgebreide uiteenzetting, zie: T. VANSWEEVELT, o.c., nrs. 635 e.v. 61


42

17

De wetgever heeft getracht om de klachten tegen een beroepsbeoefenaar te centraliseren

door de toevoeging aan de Ziekenhuiswet64 van art. 17novies. Het vierde lid van dit artikel bepaalt dat het ziekenhuis aansprakelijk is voor de tekortkomingen van de daar werkzame beroepsbeoefenaars wat betreft de rechten van de patiënt, zoals bepaald in de Patiëntenrechtenwet. Dit artikel moest een oplossing bieden voor de problemen bij het aanduiden van de contracterende partij en voor de gevallen van onduidelijkheid omtrent de identiteit van de persoon die een fout heeft begaan65 . Helaas is de regeling een lege doos. Het artikel zelf biedt de ziekenhuizen een uitweg. De centrale aansprakelijkheid is uitgesloten indien de patiënten op voorhand wordt medegedeeld welke de rechtsverhoudingen tussen het ziekenhuis en de daarin werkende beroepsbeoefenaars zijn en indien het ziekenhuis ook aangeeft dat het niet aansprakelijk is, gelet op de aard van die rechtsverhoudingen. In dat geval bevindt de patiënt zich in dezelfde situatie als zou dat artikel niet hebben bestaan.

43

De vordering op basis van buitencontractuele aansprakelijkheid verjaart na 5 jaar vanaf

de dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft genomen van de schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon, zonder te kunnen verjaren v´ o´ or de strafvordering. De extracontractuele vordering verjaart in ieder geval na verloop van 20 jaar vanaf de dag volgend op die waarin het schadeverwekkend feit zich heeft voorgedaan66 .

5.3 44

Samenloop-problemathiek Uit het voorafgaande blijkt dat de medische aansprakelijkheid zowel contractueel als

buitencontractueel kan zijn. De vraag stelt zich of een patiënt die een contractuele band heeft met het ziekenhuis of met een zorgverlener, deze ook op extracontractuele basis kan aanspreken om zijn schade vergoed te zien.

45

Het Hof van Cassatie laat de mogelijkheid open om een buitencontractuele vordering in

te stellen tussen contractspartijen indien de fout niet alleen een schending uitmaakt van een 64 Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, geco¨ ordineerd op 10 juli 2008, B.S. 7 november 2008. 65 S. CALLENS, A. VERMOTE en L. MARTENS, ”De patiënt in de gezondheidszorg en medische aansprakelijkheid”, in X, Organisatie van de gezondheidszorg, Antwerpen, Intersentia, 2008, 595. 66 Art. 2262bis, 2de lid B.W.


18

contractuele verbintenis, maar ook van de algemene zorgvuldigheidsplicht en indien de schade niet louter uit de gebrekkige uitvoering van het contract voortvloeit67 .

46

Is de zorgverlener een werknemer van het ziekenhuis dan wordt er een onderscheid ge-

maakt tussen twee gevallen: dat waarin er een contract bestaat tussen het ziekenhuis en de patiënt en dat waarin er geen contract werd afgesloten68 . In het eerste geval zal de patiënt zich moeilijk op de buitencontractuele aansprakelijkheid kunnen baseren om een vordering tegen de zorgverlener in te stellen, terwijl hij deze mogelijkheid wel heeft in het tweede geval. In beide gevallen speelt de immuniteit van art. 18 Arbeidsovereenkomstenwet mee69 .

47

Het enige geval waarin een extracontractuele vordering tegen een medecontractant zonder

problemen wordt aanvaard, is wanneer de fout tegelijkertijd een contractuele en een strafrechtelijke inbreuk maakt70 . Dit is legio geworden in de medische sector71 .

5.4 48

Foutaansprakelijkheid en/of foutloze aansprakelijkheid De op fout gebaseerde aansprakelijkheid is een kind van zijn tijd. Bij het opstellen

van de civielrechtelijke aansprakelijkheidsregels in 1804 ging men ervan uit dat iedereen moest instaan voor zijn fout. Het logische gevolg van de stelling dat iedereen vrij en naar believen mag handelen was dat men zelf moest instaan voor de gepleegde onrechtmatige daden72 . Ook de schade werd bijgevolg verwacht integraal te worden vergoed.

49

De foutloze aansprakelijkheid is veel minder oud dan haar tegengangster, daterende pas

van na de industrialisering en mechanisering van de samenleving. De technologische revolutie heeft het moeilijker gemaakt voor het slachtoffer om de verwekker van zijn schade te kunnen aanwijzen, om zijn fout te bewijzen en om daar u ¨berhoupt vergoeding van te verkrijgen omwille van diens insolvabiliteit. Men is zich er dan ook meer bewust geworden van het risico dat bestaat 67

Cass. 29 september 2006, NJW 2006, afl. 153, 946; Rb. Antwerpen 21 december 2006, T.Verz. 2007, afl. 4,

476. 68

Zie boven contractuele aansprakelijkheid. D. CUYPERS, ”De aansprakelijkheid van de werknemer”, Or. 1992, 274. 70 Zie boven samenloop strafvordering en burgerlijke vordering. 71 Rb. Luik 26 maart 2002, RGAR 2002, afl. 6, nr. 13.572. 72 T. VANSWEEVELT en B. WEYTS, ”Het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht: situering, doelstellingen, krachtlijnen, kritiek en vooruitzichten”, in X., Verantwoordelijkheid en recht, Mechelen, Kluwer, 2008, 116. 69


19

om aansprakelijk te worden gesteld en heeft dan ook de aansprakelijkheidsverzekeringen in het leven geroepen. Nog later werd er voor bepaalde schadegevallen aanvaard dat de benadeelde vergoed kon worden zonder dat hij nog het foutbewijs moest leveren. Als gevolg van invoering van deze foutloze aansprakelijkheid heeft men ook verplichte verzekeringen in het leven geroepen73 . Het doel hiervan is ervoor te zorgen dat efficiënte slachtoffervergoeding mogelijk is buiten het bewijs van een fout. In ruil daarvoor, moet het slachtoffer zich wel tevreden stellen met een gedeeltelijke vergoeding van zijn schade. Dit heeft men aanvaardbaar en noodzakelijk gevonden op het vlak van de arbeidsongevallen74 en de verkeersongevallen75 . De laatste jaren maakte ook de nood aan een foutloos vergoedingssysteem voor de slachtoffers van medische ongevallen zich voelbaar.

5.4.1

Vanuit het standpunt van de pati¨ enten

50

Schade vergoeden is de belangrijkste functie van het civiele foutaansprakelijkheidsrecht76 .

Om schadevergoeding te bekomen moet men het bewijs kunnen leveren van de fout, de schade en het causaal verband daartussen. Hierdoor lijkt de vergoedende functie wat betreft slachtoffers van medische fouten, eerder de plaats te moeten ruimen voor de bescherming van degenen die men verantwoordelijk acht. Niet enkel blijven alle patiënten die schade lijden zonder fout77 in de koud staan, ook bij aanwijsbare fout blijkt het moeilijk om schadevergoeding te bekomen.

51

Wie in ziekenhuisverband schade lijdt zal zich eerst moeten afvragen wie hij aansprakelijk

zou kunnen stellen. Verre van eenvoudig, doet het antwoord op deze vraag nog meer vragen rijzen: welke rechtsverhouding heeft de schadelijder met de eventuele verantwoordelijke? Op welke grondslag kan de schadevordering worden gebaseerd? Welke invloed heeft het statuut van de eventuele verantwoordelijke op de in te roepen aansprakelijkheidsregel? Vervolgens kampt men met bewijsproblemen. Het bewijs van een medische fout is een zware taak voor de patiënt die een leek is en het normale verloop van een behandeling niet kent. Ook is het 73 H. BOCKEN, ”Van fout naar risico. Een overzicht van de objectieve aansprakelijkheidsregelingen naar Belgisch recht”, T.P.R. 1984, 329 e.v. 74 Verplichte persoonsverzekering voor rekening van derden: wet 10 april 1971 betreffende de arbeidsongevallen, B.S. 24 april 1971. 75 Art. 29bis Wet 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, B.S., 8 december 1989 76 L. CORNELIS, Beginselen van het Belgische buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht. Deel 1: De onrechtmatige daad, Antwerpen, Maklu, 1989, nr. 8. 77 S. CALLENS, ”Gezondheidsrechtelijke bedenkingen bij ziekenhuisinfecties”, T. Gez. 2006, 123-130.


20

soms moeilijk te bewijzen dat bepaalde schade geen medisch risico is maar wel degelijk een gevolg van een medische fout. Het bewijs van het causaal verband is ook geen sinecure. Volgens de in België algemeen aanvaarde en toegepaste equivalentietheorie moeten patiënten met gerechtelijke zekerheid 78 bewijzen dat zonder de fout van de zorgverlener de schade zich niet zou hebben voorgedaan, of zich anders zou hebben voorgedaan. Dit bewijs is soms onoverkomelijk waardoor de rechter geen schadevergoeding kan toekennen. Om hiervoor toch een oplossing te bieden, hanteert de rechtspraak reeds sinds de jaren ’80 de verlies van kans-theorie 79 . Deze theorie zorgt ervoor dat een patiënt die het causaal verband niet met zekerheid kan bewijzen toch nog enige vergoeding kan krijgen. Het is weliswaar niet de uiteindelijke schade die vergoed wordt, maar het verlies van de kans om deze schade te vermijden80 . Om in aanmerking te komen voor een vergoeding moet het verlies van een kans wel zeker zijn en in causaal verband staan tot de fout.

52

In het licht van het voorafgaande hoeft het ons niet te verbazen dat gelijkaardige scha-

degevallen dikwijls op een verschillende manier worden opgelost. Wie het nodige bewijs levert ziet zijn schade vergoed81 , wie dat niet kan, blijft zijn schade zelf dragen. Bij een medisch aansprakelijkheidsproces weegt de uitkomst, die heel vaak onzeker is, niet op tegen de kostprijs en het langdurig karakter van het proces.

53

Sommige landen, waaronder België82 , hebben geprobeerd deze problemen op te lossen

door het invoeren van een systeem van foutloze aansprakelijkheid. Hierbij heeft de patiënt recht op schadevergoeding zonder een fout te moeten bewijzen83 . Niet enkel het bewijsprobleem wordt hierdoor opgelost, ook het procesverloop wordt hierdoor versneld en moet de relatie tussen zorgverlener en patiënt minder aan vertrouwen inboeten.

78

J. RONSE, Aanspraak op schadeloosstelling uit onrechtmatige daad, Brussel, Larcier, 1954, nr. 196. Cass. 19 januari 1984, Arr. Cass. 1983-84, 585. Voor een uitgebreide bespreking zie: S. LIERMAN, ”Causaliteit en verlies van kans in de medische context”, T.Gez./Rev. Dr. Santé 2006-07,159-273. 80 H. BOCKEN, ”Het verlies van kans: vergoedbare schade?”, noot onder Cass. 5 juni 2008, www.cass.be. 81 M. LUNNEY, K. OLIPHANT, Tort law: text and materials, Oxford, University Press, 2008, 32. 82 Zie verder Hds IV en V 83 S. LIERMAN, en B. WEYTS, ”Symposiumverslag: Fault, no fault, or...?”, T.Gez./Rev. Dr. Santé 2001-02, 199 e.v.. 79


21

5.4.2

Vanuit het standpunt van de zorgverlener

54

In principe kent het aansprakelijkheidsrecht, naast de vergoedende functie, ook een pre-

ventieve functie. Het zou dus voor een betere kwaliteit van de zorgverlening moeten zorgen en bijgevolg ook voor een daling van het aantal schadevergoedingsvorderingen tegenover zorgverleners en/of ziekenhuizen84 . Ook hier blijkt het aansprakelijkheidsrecht zijn doel te missen. Dit blijkt onder meer uit het feit dat de laatste jaren het aantal schadeclaims is toegenomen85 . Wellicht speelt de integrale schadevergoeding die kan bekomen worden indien men het nodige bewijs levert een belangrijke rol bij het instellen van een schadevergoedingsvordering op basis van de foutaansprakelijkheid.

55

Ook al lijkt de foutaansprakelijkheid in het voordeel van de zorgverleners te spelen,

omdat de slachtoffers er dikwijls niet in slagen een fout aan te tonen, toch kan men aannemen dat de zorgverleners de negatieve invloed van een proces op hun professioneel leven, liever kwijt zijn dan rijk. Hun reputatie wordt op het spel gezet, ze moeten mogelijke consequenties op disciplinair vlak het hoofd kunnen bieden, ze verliezen tijd en moeten dikwijls blijven werken ondanks de psychische last die het proces met zich meebrengt.

56

Het uitoefenen van hun beroep betekent voor de zorgverleners een risico waartegen ze

zich kunnen verzekeren86 . Sommigen menen dat het bestaan van een aansprakelijkheidsverzekering de preventiefunctie van het aansprakelijkheidsrecht tegenwerkt en dat het tot meer onvoorzichtig handelen leidt87 . Mijns inziens is dit niet juist. Zouden de zorgverleners onzorgvuldig te werk gaan omwille van een verzekering, dan zouden ze nog altijd de nadelen daarvan moeten dragen, waaronder het voornaamste, de verhoging van de premie. Stijgen de schadeclaims, dan leidt dit tot een stijging van de premie die ze voor hun verzekering moeten betalen. Dit gebeurt weliswaar na verloop van tijd, hetgeen tot gevolg heeft dat verzekeraars de schadelast niet aankunnen en zich mogelijks uit de markt moeten terugtrekken. Dit betekent een daling van het aanbod aan verzekeringen waardoor er weer een stijging van de verzekeringspremie kan optreden. 84

T. VANSWEEVELT, o.c., nr. 1350 e.v.. X, ”Schadeclaim tegen één specialist op vijf”,10 februari 2009, www.kluwer.be. 86 Zie volgend hoofdstuk 87 J. DUTE, M.G. FAURE en H. KOZIOL (eds.), No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, nr. 120. 85


57

22

Daartegenover staat de zogenaamde praktijk van defensieve geneeskunde waarbij een

zorgverlener bepaalde handelingen weigert uit te voeren of juist onnodig uitvoert, omwille van de daarmee gepaard gaande aansprakelijkheidsrisico’s.

58

Een foutloze aansprakelijkheid voor zorgverleners zou wellicht niet al hun problemen

kunnen oplossen maar het zou ten minste aan hun relatie met de patiënten ten goede komen. Zonder het voortdurend gevaar aansprakelijk te worden gesteld, zullen zorgverleners misschien minder snel tot defensieve geneeskunde overgaan. Ook voor de reputatie van de gezondheidszorgbeoefenaars heeft een foutloos aansprakelijkheidssysteem minder uitgesproken nadelen in vergelijking met de foutaansprakelijkheid.

VERZEKERBAARHEID

23

Hoofdstuk III

Verzekerbaarheid 59

De bewijspositie van de patiënten wordt door de jurisprudentie aanzienlijk verbeterd

door de verlies van kans-theorie 1 toe te passen. Het bestaan van de medische resultaatsverbintenissen wordt traag maar zeker, aanvaard, wat ook in het voordeel van de patiënten speelt. De rechters gaan sneller tot vrije bewijswaardering over, met bewijslastverichting of zelfs bewijsomkering als gevolg (res ipsa loquiqtur-doctrine) wat eveneens voordelig is voor de patiënten en nadelig voor de aangesproken hulpverleners. Onder invloed van het informed consent-principe 2 wordt het meedelen van de risico’s van de medische behandeling strikter ge¨ınterpreteerd met verdere verzwakking van de rechtspositie van de beroepsbeoefenaar tot gevolg. Al deze evoluties in het foutaansprakelijkheidsrecht samen genomen met de risico’s die onlosmakelijk gebonden zijn aan de gezondheidszorgvelening, maken het sluiten van een verzekering onontbeerlijk voor de hulpverleners. Een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering 3 biedt de zorgverlener dekking tegen vor-

60

deringen tot vergoeding van schade volgend uit de door hen geboden gezondheidszorg. Hierdoor wordt tegelijkertijd het vermogen van de zorgverlener beschermd en een betalingswaarborg aan 1

Supra Hds. II, nr. Art. 8 Patiëntenrechtenwet bepaalt dat de patiënt het recht heeft om ge¨ınformeerd, voorafgaandelijk en vrij toe te stemmen in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar. In principe ligt de bewijslast op de patiënt. Toch heeft de rechtspraak in verschillende landen waaronder ook België, beslist de bewijslast om te keren. Zie omtrent: Cass. 16 december 1004, T. Gez. 2004-05, 299, Cass. 28 februari 2002, T. Gez. 2002-03, 12. S. CALLENS, A. VERMOTE, en L. MARTENS, ”De patiënt in de gezondheidszorg en medische aansprakelijkheid”, in X, Organisatie van de gezondheidszorg, Antwerpen, Intersentia, 2008, 566, S. LIERMAN, en B. WEYTS, ”Symposiumverslag: Fault, no fault, or...?”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2001-02, 118. 3 Art. 77 Wet 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst, B.S. 20 augustus 1992. Verder WLVO genoemd. 2

1 Mogelijke medische aansprakelijkheidsverzekeringen

24

de benadeelde patiënt geboden.4 .

1 61

Mogelijke medische aansprakelijkheidsverzekeringen De hulpverleners kunnen5 hun specifieke beroepsrisico’s naar een verzekeringsonderne-

ming overdragen via een verzekering van de (burgerrechtelijke)professionele aansprakelijkheid. Dit kan door een individuele of collectieve polis of door een aansprakelijkheidspolis van het ziekenhuis 6 . In werkelijkheid is de polis die aangepast wordt aan de behoeften van de individuele hulpverlener eerder een uitzondering dan de regel. Meestal wordt er gekozen voor een algemenere polis die door middel van bijzondere voorwaarden afgestemd wordt op de persoonlijke situatie van de betrokken hulpverlener7 . Een ziekenhuispolis dient niet enkel voor het verzekeren van de professionele aansprakelijkheid van het medisch personeel maar ook van de andere risico’s die te maken hebben met de andere dienstprestaties van het ziekenhuis. Het hoeft geen betoog dat zo’n polis reden kan zijn voor oneindige interpretatiebetwistingen. Het is ook daarom aangewezen dat ze gecombineerd wordt met een eigen polis van de hulpverleners (samenloop van verzekeringen). Op deze manier zal elke verzekeraar moeten tussenkomen binnen de grenzen van zijn eigen verplichtingen waardoor de zorgverlener optimale dekking zal genieten8 .

2 62

Verzekeringsdekking Een verzekering voor de medische aansprakelijkheid moet de risico’s dekken die voort-

vloeien uit de uitoefening van het beroep in de gezondheidszorg. Om degelijk te zijn moet deze verzekering niet alleen de aansprakelijkheid voor eigen daad van de betrokken hulpverlener 4 T. VANSWEEVELT, De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer en het ziekenhuis, Antwerpen, Maklu, 1992, nr. 1241. 5 Er bestaat immers geen verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor medische risico’s in België. 6 X, ”Medische aansprakelijkheidsverzekering, TO THE POINT”, (bijlage Assurinfo van 22 juni 2000), www.assuralia.be. 7 H. CLAASSENS, ”Medische aansprakelijkheidsverzekering. Een algemene verkenning”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, nr. 10. 8 H. CLAASSENS, ”Medische aansprakelijkheidsverzekering. Een algemene verkenning”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, nr. 13

2 Verzekeringsdekking

25

dekken, maar ook zijn aansprakelijkheid voor de daden van de personen waarvoor hij moeten instaan 9 en voor de zaken die zij onder hun bewaring hebben.

63

Als de verzekering ook dekking biedt voor de daden van de personen waarvoor de

zorgverlener-verzekeringnemer moet instaan, dan is het aangewezen dat deze personen ook zelf een aansprakelijkheidsverzekering voor hun persoonlijke aansprakelijkheid sluiten. Anders lopen ze het risico in te moeten staan voor de regresvordering van de verzekeraar van de zorgverlener onder wiens gezag zij staan. Nog beter zou zijn, zou de ”hulppersonen” en de betrokken zorgverlener door dezelfde verzekeraar verzekerd worden, omdat de afhandeling van het schadegeval dan vlotter zou verlopen.

64

Geen enkele polis biedt volledige dekking voor alle mogelijke schadegevallen. Een band

tussen de fout en de beroepsuitoefening wordt steeds vereist en sommige risico’s worden impliciet of uitdrukkelijk uitgesloten van dekking.

65

Een impliciete uitsluiting volgt uit de beschrijving van de waarborg in de polis. Dit kan

onder meer betrekking hebben op de aard van de gedekte aansprakelijkheid of op de verzekerde personen. Een medische aansprakelijkheidsverzekering biedt enkel waarborg voor de civielrechtelijke aansprakelijkheid. De strafrechtelijke aansprakelijkheid kan niet worden verzekerd omwille van het persoonlijk karakter van de straffen. In de meeste gevallen worden zowel de contractuele als de buitencontractuele aansprakelijkheid gedekt en dat is ook te verkiezen boven verzekeringen die enkel de contractuele aansprakelijkheid verzekeren

10

van de hulpverleners-verzekerden. In

het verlengde hiervan is het ook van belang dat zowel inspannings- als resultaatsverbintenissen gedekt worden. De resultaatsverbintenissen zouden kunnen uitgesloten worden onder het mom van ”bijzondere verbintenissen die een verzwaring meebrengen van de burgerlijke aansprakelijkheid”11 . Zoals reeds gezegd, is het wenselijk dat de aansprakelijkheidsverzekering van de zorgverlener hem ook dekking biedt voor de aansprakelijkheid voortvloeiend uit fouten van de personen waarop hij 9 Dekking voor de persoonlijke fouten van deze personen zal enkel gedekt worden indien dit uitdrukkelijk gestipuleerd werd in de polis. 10 Zoals in België het geval is bij Callant Verzekeringen (www.callant.be). 11 T. VANSWEEVELT, De beroepsaansprakelijkheidsverzekering van artsen en ziekenhuizen : een vergelijkende analyse, Gent, Mys en Breesch, 1997, nr. 59 e.v.


26

een beroep doet met het oog op het uitoefenen van het gezondheidszorg. Het is niet ondenkbaar dat verzekeraars dit soort aansprakelijkheid van dekking zouden willen uitsluiten. Toch lijkt deze uitsluiting, over het algemeen12 , zeldzaam te zijn (Zie de vergelijkende tabel, infra nr. 76.).

66

De risico’s die uitdrukkelijk worden uitgesloten daarentegen, kunnen verband houden

met het type fout of de soort veroorzaakte schade. De opzettelijke fout van de zorgverlener zal nooit gedekt kunnen worden aangezien ze wettelijk van dekking wordt uitgesloten door art. 8 WLVO13 . Het gaat om een fout die intentioneel begaan is waardoor het kanselement, dat de essentie van de verzekering uitmaakt, verdwijnt14 . De grove fout kan op enkel op uitdrukkelijke wijze worden uitgesloten van dekking15 . Worden onder anderen als grove fouten uitgesloten: dronkenschap, hulpverzuim, patiëntenverwisseling, simultane anesthesie16 , wettelijk of deontologisch verboden activiteiten, een gebrekkige “informed consent”. Medische experimenten die vroeger ook opgenomen werden in de contractuele lijst van grove fouten of uitdrukkelijke waarborguitsluitingen, kunnen nu niet meer uitgesloten worden aangezien de wetgever daarvoor een objectieve aansprakelijkheid en een verplichte verzekering heeft ingevoerd17

67

Wat betreft de contractueel afgesproken grove fouten, behoudt de rechter een marginaal

toetsingsrecht en kan hij beslissen dat er geen uitsluiting van dekking mogelijk is bijvoorbeeld omdat het voordeel van de verzekeraar niet in verhouding staat met de nadeel van de verzekerde zorgverlener18 . Om dit te vermijden kwalificeren de verzekeraars bepaalde fouten niet meer als grove fouten maar sluiten deze gewoonweg uit uit de waarborg19 . Andere uitsluitingen hebben betrekking op de schade veroorzaakt aan bepaalde zaken die de zorgverlener gebruikt of aan bepaalde personen. Dit laatste betekent dat de zorgverlener helemaal geen dekking zal verkrijgen als hij aangesproken wordt door de personen waarvoor de polis 12

T. VANSWEEVELT, De beroepsaansprakelijkheidsverzekering van artsen en ziekenhuizen : een vergelijkende analyse, Gent, Mys en Breesch, 1997, nr. 20. 13 Dit is niet zo als het gaat om opzettelijke fouten van personen waarvoor de verzekeringnemer moet instaan: Cass. (2e k.) 25 maart 2003, Arr.Cass. 2003, afl. 3, 748. 14 Cass. (2e k.) 5 december 2000, T.Verz. 2001, 256. 15 Art. 8, al. 2 en 3 WLVO. 16 Bergen 28 juni 1994, T.Gez. 1995-96, 291; Corr. Leuven 30 juni 1992, T. Gez. 1992-93, 109. 17 Art. 29 wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon, B.S., 18 mei 2004. 18 Cass. 16 december 1982, Arr.Cass. 1982-83, 518. 19 E. DIRIX, ”Bezwarende bedingen en verzekeringscontracten”, in Liber Amicorum Paul De Vroede, Antwerpen, Kluwer, 1994, 694.


27

stipuleert dat zij geen ”derden”zijn. Het gaat meestal om medewerkers of familieleden. Het spreekt voor zich dat de uitsluiting ten aanzien van de medewerkers niet geldt voor de situatie waarin deze buiten de uitoefening van hun functie, zelf als patiënt worden behandeld.

68

Uiteraard kan de dekking ook in tijd en ruimte worden beperkt. Zo waarborgen alle

polissen de medische schadegevallen in België, maar uitbreiding tot andere landen komt tegenwoordig ook veel voor (zie bij wijze van voorbeeld ook de verzekeringspolissen in de vergelijkende tabel, infra nr. 76.).

69

Wat de beperking in tijd betreft, kunnen er verschillende systemen worden onderschei-

den, naargelang het criterium dat gebruikt wordt om een schadegeval binnen het temporele toepassingsgebied van de verzekering te laten vallen. Het zogenaamde ”fact occurence-systeem” biedt enkel dekking voor schade verwekkende feiten die zich tijdens de duur van de verzekeringsovereenkomst voordoen. Het is dus van geen belang wanneer de schade zich voordoet of wanneer de schadevergoedingseis wordt ingesteld. Dit systeem verzekert dus het uitloop- of posterioriteitsrisico maar laat het inloop- of anterioriteitsrisico ongedekt om anti-selectie te vermijden. Zorgverleners die weten dat zij schade hebben verwekt zouden anders te snel van hun verantwoordelijkheid verlost zijn ten kosten van de verzekeraars. Dit moet evenwel worden genuanceerd aangezien de verzekeringnemer de plicht heeft om de verzekeraar zo compleet mogelijk te informeren omtrent omstandigheden die een invloed kunnen hebben op de risico-beoordeling20 . Op basis van de contractuele vrijheid, is het weliswaar niet uitgesloten dat de fact occurrenceverzekeraar ook een extra inloopdekking biedt. Het ”loss occurence-systeem” dekt de schade die zich tijdens de duur van de overeenkomst voordoet. In tegenstelling tot het fact occurrence-systeem wordt er hier dus wel dekking geboden voor het inlooprisico. Zelfs voor het uitlooprisico wordt er een (beperkte) dekking geboden, immers de enige voorwaarde is dat de schade zich voordoet tijdens de periode van verzekering en niet dat de vordering tot schadevergoeding ook binnen dezelfde termijn wordt ingeleid. Aangezien de verzekeringnemer moet bewijzen dat de schade zich tijdens de duur van de verzekeringsovereenkomst had voorgedaan en dat hij zich ook tevreden zal moeten stellen met de 20

Art. 5 WLVO.

3 Het verzekerde bedrag

28

verzekerde bedragen die golden ten tijde van het schadegeval en die wellicht ontoereikend zullen blijken, is dit verzekeringssysteem niet voordelig voor de zorgverlener. Het loss ocurrance-systeem is ook het systeem dat de wetgever voor ogen had bij het invoeren van art. 78 WLVO. Het ”claims made-systeem” waarborgt de gevallen waarin de rechtsvordering ingesteld wordt tijdens de duur van de overeenkomst. Dit systeem biedt meer zekerheid aan de verzekeraars die omwille van de grotere voorspelbaarheid van de schadegevallen en hun kosten, de premies en het aanleggen van reserves beter kunnen berekenen omwille van de grotere voorspelbaarheid van de schadegevallen en hun kosten. Het tegenovergestelde geldt voor de zorgverlenersverzekeringnemers. Hier wordt het uitlooprisico helemaal niet gedekt, wat wil zeggen dat ze daar zelf voor gaan moeten instaan. Ook in dit geval is de verzekeraar vrij om extra dekking te verlenen voor het uitlooprisico.

70

Het fact occurence-systeem is het meest toegepaste systeem in België en vroeger ook in

de V.S.21 . Het is het meest voordelige voor de hulpverleners omwille van de uitlooprisicodekking. Dit is heel belangrijk in de medische sector omdat de schade meer dan eens pas na verloop van een aanzienlijke tijdsspanne wordt ontdekt.

3

Het verzekerde bedrag

71

Is men voor een te laag bedrag verzekerd, dan zal men de schadevergoeding zelf moeten

betalen. Daardoor is de hoogte van het verzekerde bedrag van primordiaal belang.

72

In beginsel zijn partijen vrij om het verzekerde bedrag te bepalen maar bij medische aan-

sprakelijkheidsverzekeringen wordt het bedrag meestal beperkt afhankelijk van het type schade waarover het gaat. Het meest gangbare onderscheid wordt gemaakt tussen lichamelijke en materiële schade waarvoor het bedrag afzonderlijk wordt vastgesteld. De gemiddelde bedragen anno 2010 zijn van e5 mil. lichamelijke schade en e250.000 materiële schade22 . Het verzekerde bedrag kan gelimiteerd worden per schadegeval, per verzekeringsperiode of per 21

M. RHODES,”Professional liability insurance”, in R. LONG (ed.), The law of liability insurance, New York, Matthew Bender, 1990, §12.11. 22 Gegevens overgenomen van op de website van de Algemene Mutualiteit voor Medische Assurantiën, www.amma.be

4 De premie

29

complex schadegeval. In het eerste geval geldt de dekking dus per gebeurtenis die de aansprakelijkheid van de zorgverlener in het gedrang brengt. In het tweede geval is de zorgverlener gedekt gedurende een bepaalde periode tot een bepaald maximumbedrag, ongeacht het aantal schadegevallen. In het laatste geval is het bedrag beperkt in die zin dat het slechts eenmaal wordt uitbetaald ook al zijn er meerdere schadegevallen, omdat ze een gemeenschappelijke oorzaak hebben.

73

Naast de schadevergoeding(en), dekken de aansprakelijkheidsverzekeringen ook de inte-

resten, kosten en advocatenhonoraria. Deze dekking zal enkel integraal zijn wanneer de schadevergoeding, de intresten en de kosten per verzekeringnemer en per schadegeval het verzekerde bedrag niet overschrijden. Wordt het verzekerde bedrag overschreden, dan zal de verzekeraar de vergoeding van de intresten en kosten tot een bepaald bedrag beperken, nl. tot: 1. e495.787,05 wanneer de totale verzekerde som ten hoogste e2.478.935,25 bedraagt; 2. e495.787,05 plus 20 % van het deel van de totale verzekerde som tussen e2.478.935,25 en e12.394.676,24 EUR; 3. e2.478.935,25 plus 10 % van het deel van de totale verzekerde som boven e12.394.676,24, met een maximum van e9.915.740,99.

4

De premie

74

De verzekerde hulpverlener draagt het risico over aan de verzekeraar tegen betaling van

een premie. Om het bedrag van deze premie te bepalen, verdelen de verzekeraars de gezondheidszorgberoepen in klassen, afhankelijk van de daarmee gepaard gaande risico’s. Bij Denert Verzekeringen zijn de klassen als volgt ingedeeld: klassen 1, 2 en 3: lichte geneeskunde en paramedische praktijken, klasse 4: praktijk van gespecialiseerde geneeskunde zonder invasieve handelingen, klasse 5: praktijk van gespecialiseerde geneeskunde met invasieve handelingen zoals gynaecologie zonder heelkunde en klasse 6: praktijk van gespecialiseerde geneeskunde23 . Bij KBC is de indeling als volgt : klasse 1: paramedische beroepen met het laagste risico, klasse 2: paramedische beroepen met groter risico en adviserende artsen, klasse 3: omnipractici, klasse 23

www.denert.be.

4 De premie

30

4: specialisten met beperkt risico, namelijk met ingrepen die door het RIZIV gecatalogeerd worden beneden de K75 of N100 en die bovendien geen invasieve procedures uitvoeren, klasse 5: specialisten die ingrepen uitvoeren die door het RIZIV gecatalogeerd worden vanaf K75 of N100 of die invasieve ingrepen uitvoeren, klasse 6: specialisten met chirurgische ingrepen24 Ook kan het zijn dat een zorgverlener onder verschillende klassen kan worden ondergebracht afhankelijk van de verschillende specialisaties die hij kan uitoefenen25 .

75

Bij iedere klasse hoort dan een bepaalde verzekeringspremie die van geval tot geval wordt

aangepast in verhouding tot de specifieke situatie van de te verzekeren beroepsbeoefenaar. KBC hanteert een basistarief en bijpremies of speciale premies. Het basistarief is afhankelijk van de klasse waaronder de beroepsbeoefenaar valt en varieert tussen e78 voor klasse 1 en e5.501 voor klasse 6. De bijkomende premie is gebonden aan de al dan niet medische/paramedische medewerkers en hulppersoneel van de verzekeringnemer-zorgverlener. De grootte van de bijpremie is afhankelijk van het soort beroep dat de verzekerde uitoefent en de verzwaring van het basisrisico. Een geneesheer, bijvoorbeeld, die in vast verband ook stagebegeleider is zal een extra premie moeten betalen gelijk aan 50% van het basistarief die voor zijn klasse van toepassing is. Een urgentiespecialist die onder klasse 4 valt en full time werkt, zal een extra premie van e2.086 worden aangerekend26 .

24

Zie www.kbc.be. Bij KBC kan een kinderarts voor loutere raadplegingen en huisbezoeken onder klasse 3 vallen, voor zijn prestaties in het ziekenhuis, onder klasse 4 en voor zijn neonatologische (subspecialteit van pediatrie die als de zorg van zieke of vroeggeboren zuigelingen wordt gedefinieerd) prestaties onder klasse 5. 26 P.-J. BLOCKX, ”Polis medische en paramedische beroepen”, http://doks.khleuven.be. 25

4 De premie

76

31

Vergelijking van de algemene voorwaarden van verschillende verzekeringsmaatschappijen AMMA Contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid

Ja.

Facultatief: ongevallen en rechtsbijstand. Waarnemende arts Persoonlijke aansprakelijkheid helpers Uitsluitingen

Verzekerd bedrag

AG Insurance Ja, ook onrechtstreekse schade. Facultatief: dekking schade zonder fout.

Facultatief.

/

Ja, ook rechtsbijstand.

/

Zie bijlage Zie bijlage Zie bijlage 1: art. 3, 2: art. 1, 3: art. 3. 15 en 23. 5, 7, 8. Geregeld in de bijzondere voorwaarden.

Geregeld in de bijzondere voorwaarden.

Dekking in de tijd

Fact occurence.

Geregeld in de bijzondere voorwaarden MAAR enkel voor risico uitbuiting. Loss occurence.

België en EEG.

België en EU.

De hele wereld.

/

Dringende zorgverlening

Ethias

Ja

Verzekerd bedrag

Dekking in de ruimte: algemeen

KBC

Facultatief.

Zie bijlage 4: art. 14.

lichamelijke schade: max. e2.478.935,25 ; materiele schade: max. e123.946,76 ; per jaar: max. e4.957.870,50 Geregeld in de bijzondere voorwaarden.

Fact occurence.

De hele wereld behalve VS en Canada. De hele wereld.

EU.

De hele wereld.

¨ OP WEG NAAR EEN FOUTLOZE AANSPRAKELIJKHEIDSREGELING IN BELGIE

32

Hoofdstuk IV

Op weg naar een foutloze aansprakelijkheidsregeling in Belgi¨ e 77

Het positieve recht is een weerspiegeling van de maatschappelijke verwachtingen op een

gegeven tijdstip. Het principe dat eenieder zijn schade zelf moet dragen moet dan ook gezien worden voor wat het is, een achterhaald rechtsprincipe. Wanneer iemand de dag van vandaag schade lijdt door iemand anders’ schuld, zal hij zijn schade vergoed zien, ofwel door degene die de schade heeft veroorzaakt ofwel door diens verzekeraar. De financiële last van de schade wordt dus verschoven naar de aansprakelijke1 . Deze evolutie is sterk verbonden met de opvatting dat de vergoedende functie de belangrijkste functie van het aansprakelijkheidsrecht is2 .

78

Uit de voorafgaande hoofdstukken blijkt dat de sector van de medische aansprakelijkheid,

met alle daarbij betrokken partijen en een ingewikkeld web van verhoudingen daartussen, nood heeft aan een aangepast schadevergoedingssysteem. Verschillende mogelijkheden zijn denkbaar. In dit hoofdstuk ga ik weergeven welke gedaanten dit aangepast systeem kan aannemen, aan de hand van de wetten en wetsvoorstellen die in België werden voorgesteld en/of goedgekeurd.

1

A. BLOEMBERGEN, ”De invloed van verzekeringen”, in X, Schade lijden en schade dragen. Is het zelf dragen van geleden schade in een sociale rechtsstaat regel of uitzondering?, Zwolle, Tjeenk Willink, 1980, 1-22. 2 B. WEYTS, ”Objectieve aansprakelijkheid”, in X., Aansprakelijkheid, aansprakelijkheidsverzekering en andere schadevergoedingssystemen 2006-2007, Mechelen, Kluwer, 2007, 371-415.


33

De no fault-systemen3 die in de Scandinavische landen worden toegepast hebben een

79

grote rol gespeeld in het redigeren van Belgische wetsvoorstellen en -ontwerpen, daarom is het geboden deze buitenlandse systemen kort toe te lichten vooraleer in te gaan op de Belgische initiatieven. Het Zweedse Patient Insurance System4

80

Het Zweedse no fault-systeem was een primeur. De gemeentelijke overheden financierden het systeem en pasten het vrijwillig toe al sinds 1975. Wettelijk werd het pas in 1996 ingevoerd5 . Simplistisch voorgesteld komt dit systeem erop neer dat het slachtoffer de keuze heeft tussen het op fout gebaseerde aansprakelijkheidsrecht en het no fault-vergoedingssysteem. Kiest hij voor het eerste systeem en slaagt hij erin het nodige bewijs te leveren, dan zal er een integrale schadevergoeding worden toegekend. Kiest hij voor het tweede vergoedingssysteem, dan zal hij zich moeten tevreden moeten stellen met gedeeltelijke vergoeding6 . Alle gezondheidszorgverleners zijn verplicht om een patiëntenverzekering7 aan te gaan met als begunstigden alle patiënten, donors en deelnemers aan medische experimenten8 . Doen ze dat niet dan kunnen de patiënten de Patiëntenverzekeringsassociatie9 voor vergoeding aanspreken. Alle verzekeraars dragen bij tot het financieren van deze associatie10 . Men wordt vergoed als een ervaren specialist de schade had kunnen vermijden. Schade ten gevolge van een noodzakelijke diagnose, behandeling van een ziekte of letsel die onbehandeld levensbedreigend is, wordt evenwel niet vergoedt onder deze wet. Hetzelfde geldt voor schade ten gevolge van onvoldoende informatie of gebrek aan toestemming11 . De schadevergoeding die betrekking kan hebben op de volgende schadeposten: behandelingsschade, materiaal-gebonden schade, diagnose schade, ongeval-gebonden schade, infectieschade en geneesmiddelenschade, is beperkt door vrijstellingen en plafonds.

3

Het systeem dat toegepast wordt in Zweden, Denemarken en Finland loopt niet helemaal gelijk met dat van Noorwegen aangezien deze laatste geen echt verzekeringssysteem is. Zie daarover meer: www.npe.no. 4 Patient Injury Act, www.pff.se. 5 C. ESPERSON, ”The Swedish Patient Insurance”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 303. 6 Dit is een gemeenschappelijk kenmerk voor alle Scandinavische systemen. 7 Section 12, Patient Injury Act. 8 Section 2, Patient Injury Act. 9 Section 15, Patient Injury Act. 10 Section 14, Patient Injury Act. 11 Section 7, Patient Injury Act.


81

34

Het Finse Patient Injuries Act 198612

Het Finse verzekeringssysteem dat ge¨ınspireerd is op het Zweedse systeem, wordt gefinancierd door verplichte13 bijdragen van alle zorgverleners aan het Patients Insurance Center die een groepering is van verschillende verzekeraars14 . Betalen de zorgverleners hun bijdragen niet, dan worden ze gesanctioneerd door een boete gelijk aan een veelvoud van de verschuldigde bijdragen15 . Net zoals in Zweden, wordt de schade van patiënten, proefpersonen en donoren vergoed als ze vermijdbaar was indien de behandeling door een ervaren specialist was uitgevoerd

16 .

Ook de

schadevergoeding is op dezelfde manier begrensd als in de Zweedse wet.

82

Het Deense Patient Insurance Act 199117

Eveneens ge¨ınspireerd op de vorige twee systemen, verplicht het Deense no fault-systeem de zorgverleners een patiëntenverzekering te sluiten. Het systeem biedt bescherming voor schade van patiënten, proefpersonen en donoren, die door een specialist had kunnen vermeden worden18 . Dezelfde schadecategorieën19 als in het Finse en Zweedse systeem komen in aanmerking voor vergoeding en de schadevergoeding is ook hier onderworpen aan vrijstellingen en plafonds20 .

83

Het Noorse patiënten-schadevergoedingssysteem 198821

Het Noorse systeem verschilt van de andere Scandinavische systemen omdat het geen echt verzekeringssysteem is. Sommige rechtsgeleerden menen zelfs dat het geen echt no fault-systeem is22 . Deze beweringen worden ten eerste gestoeld op het feit dat het systeem gefinancierd wordt met bijdragen van de Noorse staat en gemeentelijke overheden, die de eigenaars zijn van bijna alle Noorse ziekenhuizen, aan een eveneens door de staat aangestelde Patients injury compensation board. Ten tweede wordt als argument gegeven dat het hoofdcriterium om schade al dan niet te 12

www.potilasvakuutuskeskus.fi Section 4, Patient Injuries Act. 14 Section 5, Patient Injuries Act 15 Section 5, (3), Patient Injuries Act. 16 M. MIKKONEN, ”The Nordic model: Finnish experience of the patient injury Act in practice”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 793. 17 http://uk.patientforsikringen.dk/legislation/thepatientinsuranceact.html 18 Section 1, (2) Patient Insurance Act. 19 Section 2, Patient Insurance Act. 20 Section 5, Patient Insurance Act. 21 Rules for a provisional system of compensation for injuries to patients,www.npe.no. 22 S. LIERMAN, en B. WEYTS, ”Symposiumverslag: Fault, no fault, or...?”, T.Gez./Rev. Dr. Santé 2001-02, 120. 13

1 Voorstel patiëntenverzekering en afschaffing gemeen aansprakelijkheidsrecht

35

vergoeden de vraag is of de behandeling/diagnose adequaat was waardoor het systeem aanleunt bij het foutbegrip. Opgemerkt moet worden dat het slachtoffer niet zelf moet bewijzen dat de behandeling niet adequaat was. De bewijslast ligt bij de Norsk Patientskadeerstatning. Er wordt geen schadevergoeding toegekend voor schade die het gevolg is van ziekte of de specifieke toestand van de patiënt, van een gekend risico dat in het licht van de medische kennis moet aanvaard worden, van een infectie of van een geneesmiddel. Ze wordt daarentegen wel toegekend als de patiënt zware schade heeft geleden die niet te verwachten viel23 . De schadevergoeding is onderworpen aan vrijstellingen maar wordt niet geplafoneerd24 .

1

Voorstel pati¨ entenverzekering en afschaffing gemeen aansprakelijkheidsrecht

84

Het onderzoekswerk van de interuniversitaire groep Fagnart25 werd in 1996 in een wets-

voorstel gegoten waarin het gemeen aansprakelijkheidsrecht de plaats moest ruimen voor een no fault-systeem voor medische ongevallen26 . Het voorgestelde systeem was gelijkaardig aan het Zweedse systeem. Een vergoedingsfonds zou abnormale schade die het gevolg was van een therapeutisch ongeval, zonder foutbewijs moeten hebben vergoed. De schadevergoedingseisen konden dan ook uitsluitend tot een Vergoedingsfonds worden gericht. Of dit fonds een samenwerkingsverband tussen verzekeraars moest zijn of een overheidsorgaan, werd in het midden gelaten. Wel was het zeker dat de patiëntenverzekering door de gezondheidszorgverleners moest worden gefinancierd. Een ”therapeutisch ongeval”deed zich voor als iemand abnormale schade leed als gevolg van gezondheidszorg of van het ontbreken hiervan. Om uit te maken of bepaalde schade abnormaal was, moest men kijken of ze vermijdbaar was of niet. Was de schade onvermijdbaar, dan behield de patiënt zijn recht op vergoeding als hij er geen kennis van had, of als hij er wel kennis van had maar de schade een ernstig karakter vertoonde die noch het gevolg was van zijn oorspronkelijke toestand noch een

23

Section 3, Rules for a provisional system of compensation for injuries to patients. Section 4, Rules for a provisional system of compensation for injuries to patients. 25 Waar J.-L. Fagnart, T. Tuborgoigne, P. Colle, S. Frédéricq, T. Vansweevelt, H. Nys en M. Vanwijck-Alexandre deel van uitmaakten. De samenstelling is meerdere malen gewijzigd geweest. 26 Weliswaar, waren niet alle leden van de groep gewonnen voor de uitschakeling van het op fout gebaseerde aansprakelijkheidsrecht. Zie J.-L. FGNART, ”De vergoeding van medische ongevallen”, in T. VANSWEEVELTS, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, 43. 24

2 Wetsvoorstel patiëntenverzekering en gemeen aansprakelijkheidsrecht

36

voorzienbare evolutie van die toestand uitmaakte. Om het systeem betaalbaar te houden zouden er geen volledige vergoedingen zijn uitgekeerd geweest. De patiënten zouden enkel vergoed zijn geweest als ze minstens 30 dagen tijdelijk arbeidsongeschikt waren en voor minstens 15 procent blijvend arbeidsongeschikt. Voor de berekening van de economische schade zouden de gederfde beroepsinkomsten maar tot onder een bepaald brutobedrag in aanmerking zijn genomen en de morele schade zou enkel vergoed zijn geweest als ze het gevolg was van blijvende invaliditeit van meer dan 15 procent of van het overlijden van de patiënt.

85

Iedereen was het eens met de voornaamste doelstelling van het voorgestelde stelsel,

namelijk dat het slachtoffer van een therapeutisch ongeval van een vergoeding moet worden voorzien ook wanneer de zorgverleners geen fout hebben begaan. Toch werd het no fault-systeem fel bekritiseerd en kon het geen wortels aan de grond krijgen. Waaruit deze kritiek bestond en welk het gevolg daarvan was, wordt in het volgende onderdeel besproken.

2

Wetsvoorstel pati¨ entenverzekering en gemeen aansprakelijkheidsrecht

86

Het waren zelfs bepaalde leden van de Fagnart-groep die de kritiek uitten op het voorstel

van ’9627 . Verschillende argumenten werden naar voor geschoven om deze kritiek op te stoelen. Ten eerste vonden ze het discriminerend dat er geen aansprakelijkheidsvordering meer mogelijk zou zijn tegen de zorgverleners28 . Ze meenden dat de aansprakelijkheidsimmuniteit niet evenredig29 was met het beoogde doel, namelijk de toestand van de slachtoffers van therapeutische ongevallen verbeteren. Ten tweede betwijfelden ze dat de ware reden voor de voorgestelde hervorming van de medische aansprakelijkheid, het beschermen van de vertrouwensrelatie tussen zorgverstrekkers en patiënten was. Volgens hen was de hervorming ingegeven uit financiële bezorgdheid, hetgeen de onttrekking van de zorgverlener aan de regels van het gemeen aansprakelijkheidsrecht

27 S. FREDERICQ, P. COLLE, ”Alternatieve oplossingen voor het huidige in X, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, 28 S. FREDERICQ, P. COLLE, ”Alternatieve oplossingen voor het huidige in X, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, 29 Evenredigheidsbeginsel. Arbitragehof 1 juni 1994, T.V.R. 1994, 329.

medisch aansprakelijkheidsstelsel”, 93-106. medisch aansprakelijkheidsstelsel”, nr. 17.

3 Voorstel ofwel patiëntenverzekering ofwel gemeen aansprakelijkheidsrecht

37

niet kon verantwoorden30 . Ten derde uitten ze kritiek op het feit dat de sociale zekerheid geen verhaalsrecht meer zou hebben. Dit zou het systeem volgens hen financieel onhaalbaar maken. Een laatste reden van kritiek was dat de schadevergoeding beperkt bleef ook in het geval dat de fout van de zorgverlener vaststond. Zij vonden dat het slachtoffer de keuze moest kunnen maken tussen de gewone weg van het aansprakelijkheidsrecht en het ”no fault”vergoedingssysteem. Bijgevolg stelden ze in 2000 een nieuw wetsvoorstel voor waarin de coëxistentie van beide systemen werd bepleit. In dit alternatief systeem zouden de zorgverleners verplicht zijn om naast hun bijdragen aan een Fonds een aansprakelijkheidsverzekering aan te gaan. Gelijkaardig aan de Scandinavische systemen, zouden de benadeelde patiënten de keuze hebben gehad om naar de rechtbank te stappen als de voorwaarden voor het bekomen van integrale schadevergoeding vervuld zouden zijn geweest en zou hun keuze niet onherroepelijk zijn geweest. Ook dit wetsvoorstel bleef zonder gevolg.

3

Voorstel ofwel pati¨ entenverzekering ofwel gemeen aansprakelijkheidsrecht

87

Een jaar later stelden Baquelaine en Avondrood een nieuw wetsvoorstel31 voor, dat eigen-

lijk niets meer was dan een variante op het vorig wetsvoorstel. Een exclusief tweesporensysteem werd voorgesteld, wat betekende dat het gemene aansprakelijkheidsrecht bleef bestaan naast het no fault-vergoedingssysteem maar d at eens de patiënt voor één van de twee had gekozen, kreeg hij geen toegang meer tot het andere. Koos de patiënt voor het no fault-vergoedingssysteem dan kreeg hij van een Compensatiefonds een beperkte vergoeding voor abnormale schade. Dat de patiënt een onherroepelijke keuze moest maken en zelf de gevolgen ervan moest dragen als achteraf bleek dat het niet de juiste keuze was, heeft ervoor gezorgd dat ook dit voorstel geen navolging kreeg in het Parlement.

30

S. FREDERICQ, P. COLLE, ”Alternatieve oplossingen voor het huidige medisch aansprakelijkheidsstelsel”, in X, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, nr. 18 31 Wetsvoorstel betreffende de diagnostische en therapeutische ongevallen, Parl. St. Kamer 2003, nr. 230/001.

4 Voorstel ongevallenverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering

4

38

Voorstel ongevallenverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering

88

De private verzekeraars en de ziekenfondsen maakten tijdens een congres, georganiseerd

door de FOD Volksgezondheid, duidelijk dat ze voorstander waren van een verzekeringspolis bestaande uit een ongevallenverzekering die het therapeutisch risico zou dekken en alle lichamelijke schade zou vergoeden onder bepaalde grenzen, en uit een aanvullende aansprakelijkheidsverzekering die op grond van foutaansprakelijkheid vergoeding zou bieden tot een maximumbedrag32 . De patiënt zou dan onmiddellijk een vergoeding worden toegekend zonder voorafgaand foutbewijs en zou daarna integraal kunnen zijn vergoed indien hij het bewijs van een fout kon voorleggen. Ook dit voorstel bleef ongehoord.

5

No fault-wet van 15 mei 2007

89

Na eindeloze discussies tussen de belanghebbenden en studies omtrent de kostprijs van

de invoering van een foutloos vergoedingssysteem in België werden er in 2007 twee wetten ingevoerd33 . Het doel ervan was steeds hetzelfde, nl. ervoor zorgen dat de patiënt vergoed werd ook al kon hij niet bewijzen dat zijn schade het gevolg was van een fout van de zorgverlener.

90

Het gemeen aansprakelijkheidsrecht werd afgeschaft. Enkel de opzettelijke fout of de

in de wet limitatief opgesomde gevallen van zware fout34 konden de aansprakelijkheid van de zorgverlener nog in gedrag brengen35 . Ook de burgerlijke partijstelling werd beperkt tot 1 EUR morele schade. Een nog op te richten Fonds voor vergoeding van ongevallen bij gezondheidszorg moest de schade vergoeden samen met de verzekeringsmaatschappij van de betrokken zorgverlener(s). Alle zorg-

32

J. ROGGE, ”Voorstel van de verzekeraars tot vergoeding van medische ongevallen”, T. Gez./Rev. dr. santé 2000-01, 167. 33 Wet 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg en de wet van 15 mei 2007 met betrekking tot de regeling van de geschillen in het kader van de wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, B.S. 6 juli 2007. 34 Nl. alcoholintoxicatie/verdovende middelen, veroordeling wegens schuldig verzuim en uitoefening van wettelijk verboden activiteiten. 35 Art. 7 ”No fault”Wet 15 mei 2007.

5 No fault-wet van 15 mei 2007

39

verleners36 werden dan ook de verplichting opgelegd om een verzekering af te sluiten37 . De wet voerde vrijstellingen en maximumbedragen in voor de schadevergoeding38 .

91

De wet moest in werking treden op 1 januari 2008 maar werd eerst een jaar uitgesteld,

daarna tot een datum dat bij KB moest worden vastgesteld, om nu te kunnen worden opgeheven zonder ooit gewerkt te hebben. Dit had alles te maken met het feit dat de KB’s die de uitvoering van de wet mogelijk moesten maken op zich lieten wachten en met het feit dat de betrokken partijen het niet eens zijn geraakt over, onder andere, de verdeelsleutel met betrekking tot de financiering van het fonds, de vergoedingsregels en de wijze van uitbetaling39 . Het falen van deze regeling is eveneens te danken aan de felle kritiek40 die ze heeft gekregen. Behalve het feit dat de schadevergoeding niet integraal was, werden er nog andere minpunten van de wet onderlijnd. Het gebrek aan een objectief criterium die moet toelaten te bepalen welke maatschappij moet tussenkomen en de voorgestelde financiering41 van het Gemeenschappelijk Waarborgfonds dat moest tussenkomen wanneer de zorgverlener niet verzekerd was, zijn maar voorbeelden.

92

De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Laurette Onkelinx had al in het begin

van 2009 aangekondigd dat ze van plan was om een regeling van schadeloosstelling uit te werken die op het Franse systeem ge¨ınspireerd was en dat is haar ook gelukt. Op 23 oktober 2009 werd er in ministerraad een tweede lezing van haar wetsontwerp goedgekeurd42 die dan ook op 4 maart 2010 in plenaire vergadering door de Kamer werd goedgekeurd en die zonder amendementen van de Senaat wet werd43 . Deze nieuwe wet heft de wet van 15 mei 2007 op44 . Het volgende hoofdstuk wordt integraal hieraan besteed.

36

Beroepsbeoefenaars in de zin van het KB nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van gezondheidszorgberoepen, B.S. 14 november 1967. 37 Art. 8 ”No fault”Wet 15 mei 2007. 38 Art. 6, §2 ”No fault”Wet 15 mei 2007. 39 H. BOCKEN, Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade, Mechelen, Kluwer, 2008, 193p. 40 G. SCHAMPS, Evolution des droits du patient, indemnisation sans faulte des dommages liés aux droit de santé: le droit medical en mouvement, Brussel, Bruylant, 2008, 395-584. 41 Het Grondwettelijk Hof heeft in zijn arrest van 15 januari 2009 het artikel dat de regels hieromtrent inhield vernietigd. Zie: GwH 15 januari 2009, nr. 8/2009. 42 www.presscenter.org 43 Wet 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, BS 2 april 2010; verder: Wet 31 maart 2010. 44 Art. 33 Wet 31 maart 2010.

WET NAAR FRANS MODEL: TWEESPORENSYSTEEM

40

Hoofdstuk V

Wet naar Frans model: tweesporensysteem 93

De doelstellingen van een foutloos aansprakelijkheidssysteem, welke vorm het ook aan-

neemt, zijn altijd dezelfde: de kans op vergoeding van de slachtoffers van medische schade verhogen, de vergoedingsprocedure versnellen, gerechtelijke procedures vermijden, het vergoedingssysteem betaalbaar maken en fouten voorkomen1 . Tot nu toe is het de Belgische wetgever niet gelukt om deze doelstellingen na te komen (zie vorige afdeling). Hij doet daarom nog een poging en laat zich deze keer inspireren door de ervaring van de Fransen op dit vlak. In Frankrijk past men sinds 20022 een tweesporen-vergoedingssysteem voor schade als

94

gevolg van therapeutische risico’s toe. Dit systeem is gebaseerd op het principe van nationale solidariteit en voorziet in de vergoeding van schade die door de patiënt of, in geval van overlijden, zijn rechtsverkrijgenden wordt geleden wanneer geen zorgverlener aansprakelijk kan worden gesteld. De Belgische wet die hierna wordt besproken is hierop gebaseerd maar bevat ook een aantal afwijkende aspecten.

1

S. LIERMAN, Voorzorg, preventie en aansprakelijkheid. Gezondheidsrechtelijke analyse aan de hand van het gebruik van ioniserende straling in de geneeskunde, Antwerpen, Intersectia, 2004, 491. 2 Wet 4 maart 2002 ”Relative aux droits des malades et la qualité du système de santé”, www.legifrance.gouv.fr. Verder: Code de la santé publique.

1 Toepassingsgebied

1

41

Toepassingsgebied

1.1 95

Zorgverlener De wet van 31 maart 2010 regelt de vergoeding van schade die haar oorzaak vindt in een

verstrekking van gezondheidszorg en die ofwel voortvloeit uit een feit dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener, ofwel uit een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid 3 . Een zorgverlener kan een beroepsbeoefenaar zijn zoals bedoeld in het koninklijk besluit nr. 78 of in de wet van 29 april 1999 betreffende de niet conventionele praktijken. Wat dit betreft heeft de wet niets veranderd aan de regeling waarin de wet van 15 mei 2007 voorziet4 : er blijft een onderscheid bestaan tussen beroepsbeoefenaars in opleiding en hun gediplomeerde collega’s. Behalve de beroepsbeoefenaars zijn ook de verzorgingsinstellingen een zorgverlener in de zin van deze wet. Hiermee bedoelt de wetgever elke gezondheidszorgverstrekkende instelling gereglementeerd door de Ziekenhuiswet5 dus o.a. ook de initiatieven voor beschut wonen, de rusten verzorgingstehuizen en centra voor dagverzorging6 . Genoemde instellingen vielen niet onder het toepassingsgebied van de wet van 15 mei 2007, feit dat voor veel kritiek had gezorgd. De nieuwe wet biedt hier dus een oplossing voor. Rustoorden voor bejaarden worden daarentegen buiten het toepassingsgebied gelaten aangezien zij geen federale bevoegdheid zijn. Patiënten die in die instellingen verblijven zouden toch nog schadevergoeding kunnen verkrijgen op basis van deze wet als hun schade het gevolg is van een verstrekking van gezondheidszorg door een beroepsbeoefenaar.

1.2 96

Personen die in aanmerking komen voor vergoeding Patiënten en hun rechthebbenden kunnen op grond van deze wet vergoeding krijgen

voor de schade die zij lijden ten gevolge van het verlenen van gezondheidszorg. Patiënt is eenieder aan wie, al dan niet op eigen verzoek, gezondheidszorg wordt verstrekt7 . Deze definitie

3

Art. 3 en art. 2, 6o en 7o Wet 31 maart 2010. Voor een uitgebreide uitleg zie S. LIERMAN, ”Schade, causaliteit en toepassingsgebied van de Wet Medische Schadegevallen”, in H. BOCKEN, I. BOONE en E. DE KEZEL (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 101-103. 5 Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, geco¨ ordineerd op 10 juli 2008, B.S. 7 november 2008. 6 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 20. 7 Art. 2, 5o Wet 31 maart 2010. 4

1 Toepassingsgebied

42

is overgenomen uit de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt en is identiek aan de definitie die in de wet van 15 mei 2007 werd opgenomen. Bijgevolg is ook de lading van het begrip hetzelfde gebleven. Niet enkel de situatie waarin de patiënt zich vrijwillig laat verzorgen wordt bedoeld, ook de situaties waarin zorg wordt verleend aan patiënten die niet in staat zijn om zorg te vragen of wanneer dit op vraag van een derde gebeurt8 . Ook donoren zouden dus onder het toepassingsgebied vallen. In tegenstelling tot de wet van 15 mei 2007 bepaalt de nieuwe wet niet wie als rechthebbende van de patiënt moet worden beschouwd. In de memorie van toelichting wordt er wel verwezen naar artikel 1122 B.W. Bijgevolg kan worden aangenomen dat ook de naasten van een nog levende patiënt ¨ındirecte”slachtoffers kunnen zijn van het medisch ongeval en dus vergoeding kunnen bekomen voor de schade die zij ten gevolge daarvan lijden9 .

1.3 97

Het verlenen van gezondheidszorg Het nieuwe vergoedingssysteem zou enkel kunnen worden toegepast indien de schade het

gevolg is van het verlenen van gezondheidszorg. De definitie van gezondheidszorgverlening in de nieuwe wet komt overeen met de definitie in de Patiëntenrechtenwet en in het KB nr. 78. Het begrip moet ruim worden ge¨ınterpreteerd zodat alle handelingen die een zorgverlener aan een patiënt verstrekt gedekt worden. Het is echter niet de bedoeling dat de enkele schending van de Patiëntenrechtenwet grond biedt voor dekking op basis van deze wet. Een schending van de Patiëntenrechtenwet brengt enkel dan recht op vergoeding op, als ze aanleiding geeft tot schade. Als er bijvoorbeeld een ingreep wordt uitgevoerd met miskenning van het recht op toestemming van de patiënt en alles verloopt zonder problemen, dan zal er geen schadevergoeding kunnen worden geëist omdat er geen schade is geleden als gevolg van gezondheidszorg. Is de schade daarentegen het gevolg van het verplaatsen van de patiënt binnen het ziekenhuis, wat een verpleegkundige handeling uitmaakt, dan zal ze wellicht wel voor vergoeding in aanmerking komen op basis van deze wet.

98

Aangenomen kan worden dat ook de schade die voortkomt uit het voor gezondheidszorg-

verlening gebruikte materiaal of materieel in aanmerking komt voor vergoeding, aangezien het 8 9

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 22. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 28-29

2 Schade en schadeloosstelling

43

Fonds of de verzekeringsinstelling(en) een regresvordering op basis van de Productaansprakelijkheidswet kunnen instellen10 .

2 2.1 99

Schade en schadeloosstelling De vergoedbare schade De wet heeft tot doel de schade te vergoeden die ofwel haar oorsprong vindt in een feit

dat aanleiding geeft tot de aansprakelijkheid van een zorgverlener ofwel in een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid11 . Het begrip “feit” geeft aan dat het zowel om een handeling als om een verzuim kan gaan12 .

100

Schade als gevolg van gezondheidszorg is dus de algemene categorie waartoe zowel de

schade behoort die voortvloeit uit de aansprakelijkheid van een zorgverlener als de schade die niet haar oorsprong vindt in de aansprakelijkheid van een zorgverlener. Het onderscheidende criterium, de aansprakelijkheid van een zorgverlener, werd verkozen boven het criterium van de fout omdat dit niet zou toelaten rekening te houden met aansprakelijkheidsgevallen die te wijten zijn aan feiten of aan iemand anders13 . Dit is de kern van het tweesporensysteem. Conform het gemeenrecht behoudt het slachtoffer het recht om voor de rechter de vergoeding te eisen als de door hem geleden schade haar oorsprong vindt in de aansprakelijkheid van een zorgverlener, uiteraard mits bewijs dat de schade veroorzaakt werd door de fout van een zorgverlener, of voor zover een ander aansprakelijkheidsstelsel van toepassing is. Indien de aansprakelijkheid van de zorgverlener vaststaat, dan zal zijn verzekeraar de schade vergoeden. De vergoeding zal in dit geval integraal zijn. Naast het gemeen aansprakelijkheidsrecht creëert de wet een nieuw subjectief recht voor de patiënt op basis waarvan hij vergoeding kan krijgen wanneer hij het slachtoffer is van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid. Tijdens een heelkundige ingreep die perfect wordt uitgevoerd wordt er een ”blessure”toegebracht aan de patiënt. De patiënt zal in dit geval enkel vergoed 10 Art. 30 Wet 25 februari 1991 betreffende de aansprakelijkheid voor producten met gebreken, B.S. 22 maart 1991. 11 Art. 2, 6o en 7o Wet 31 maart 2010. Het Franse “aléa thérapeutique”zou in het Nederlands ook als “therapeutisch risico”kunnen worden vertaald maar er werd anders gekozen om duidelijkheidsproblemen te vermijden. 12 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 23. 13 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 11.


44

worden als die blessure een abnormale schade uitmaakt. De schade zal als abnormaal worden beschouwd wanneer ze zich niet had moeten voordoen rekening houdende met de huidige stand van de wetenschap op het moment waarop gezondheidszorg werd verstrekt, met de toestand van de patiënt en de objectief voorspelbare evolutie ervan14 . De verduidelijking van het begrip “abnormale” schade in de memorie van toelichting is op zijn minst merkwaardig. De schade zal als abnormaal moeten worden beschouwd indien ze had kunnen vermeden worden rekening houdende met de huidige stand van de wetenschap15 . Criterium hierbij is de zorgverlener die over het hoogste niveau van wetenschappelijke kennis beschikt. Dit moet worden beoordeeld op het moment van het stellen van de handeling van gezondheidszorg. Het volstaat dus dat een bepaalde medische techniek beschikbaar was op dat ogenblik, zelfs als was het geen wijdverbreide medische praktijk16 . Dit heeft ook tot gevolg dat een patiënt die schade lijdt doordat een dorpsarts de nodige onderzoeksmiddelen niet aanwendt omdat hij er niet over beschikt, voor schadevergoeding in aanmerking zal komen17 . De schade is eveneens abnormaal indien ze niet het gevolg is van de specifieke toestand van de patiënt of geen evolutie is die objectief kon worden verwacht. De toestand van de patiënt moet ook worden beoordeeld op het moment van het stellen van de handeling van gezondheidszorg. Volgens de memorie van toelichting zal er bij het bepalen van de toestand van het patiënt o.a. rekening moeten worden gehouden met zijn voorgeschiedenis, zijn leeftijd, zijn fysieke mogelijkheden, de pathologie waarvoor de zorg wordt verstrekt, een andere pathologie waaraan hij lijdt. De algemene gezondheidstoestand en de redelijkerwijs voorspelbare evolutie daarvan bepalen dus of de schade al dan niet abnormaal is. In tegenstelling tot de Franse wetgever18 die het abnormaal karakter van de schade vanuit het oogpunt van de individuele patiënt beoordeelt, heeft de Belgische wetgever al sinds de wet van 15 mei 2007 de voorkeur gegeven aan een objectief beoordelingscriterium19 . Er wordt dus gekeken naar de schade die een persoon, geplaatst 14

Art. 2, 7o Wet 31 maart 2010. Pagina 26 TvT Wet 31 maart 2010. 16 Hetzelfde criterium wordt gebruikt in buitenlandse systemen: Denemarken: Section 2, 1a Patients Insurance Act; Zweden: Section 6, 2de lid Patient Injury Act. Het Noorse systeem daarentegen leunt meer aan bij het gemeenrechtelijk foutbegrip aangezien de gestelde medische behandeling “adequaat”moet zijn. Zie Section 3 d Rules for a provisional system of compensation for injuries to patients. 17 Naar gemeen recht zou het slachtoffer geen aanspraak op schadevergoeding kunnen maken aangezien de arts geen fout heeft begaan. Op basis van deze wet zal hij dit wel kunnen doen omdat de schade had kunnen vermeden worden rekening houdend met de huidige stand van de medische wetenschap. 18 Art. L1142-1, II Code de la santé publique. 19 Ook andere rechtssystemen hanteren een objectief beoordelingscriterium: Section 6 Zweedse Patient Injury Act, Section 2,3 en 2,7 Finse Patient Injuries Act, Section 2, 1d Deense Patient Insurance Act. 15


45

in dezelfde omstandigheden als het slachtoffer, redelijkerwijze moet verdragen20 . Op deze manier vermijdt men rekening te moeten houden met de graad van verwachting van de individuele patiënt. Aangezien dit afhangt van de informatie die de patiënt al dan niet heeft gekregen van de zorgverlener zou het ertoe leiden dat de vergoeding van de schade opnieuw afhankelijk wordt gemaakt van het al dan niet foutief gedrag van de zorgverlener (die zijn informatieverplichting al dan niet miskent), wat de wet juist wil vermijden.

101

Net zoals in Frankrijk21 zal de schade veroorzaakt door een medisch ongeval zonder

aansprakelijkheid enkel vergoed worden als ze voldoende ernstig is. De criteria die gebruikt worden om de ernst te bepalen houden zowel rekening met de gevolgen van de schade op het beroepsleven22 , als met de gevolgen op het privé leven23 .

102

Het is de bedoeling van deze wet dat voor de ziekenhuisinfecties hetzelfde systeem geldt

als voor schade als gevolg van gezondheidszorg24 . In tegenstelling tot de Franse wetgever25 , heeft de Belgische wetgever het vergoeden van de ziekenhuisinfecties niet willen beperken tot de gevallen van overlijden of van 25% blijvende ongeschiktheid (zie verder onder Schadeloosstelling) en is er ook geen vermoeden van aansprakelijkheid ingelast ten laste van de ziekenhuizen26 .

2.2 103

Niet vergoedbare schade Art. 2, 7o Wet 31 maart 2010 geeft aan dat therapeutisch falen en het stellen van de

verkeerde diagnose zonder fout geen aanleiding kunnen geven tot schadevergoeding aangezien zij niet moeten worden beschouwd als een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid. Het is logisch dat de schade geen gevolg kan zijn van een juiste zorgverstrekking enkel en alleen voor het feit dat het verhoopte resultaat niet wordt bereikt. Het is m.i. dan ook overbodig om een therapeutisch falen (dat uiteraard niet het gevolg is van een fout van de arts want dan zou 20

S. LIERMAN, ”Schade, causaliteit en toepassingsgebied van de Wet Medische Schadegevallen”, in H. BOCKEN, I. BOONE en E. DE KEZEL (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 112. 21 Art. L1142-1-1 Code de la santé publique. 22 Art. 5, 2o en 3o Wet 31 maart 2010. 23 Art. 5, 1o en 3o Wet 31 maart 2010. 24 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 28. 25 Art. L1142-1-1 Code de la santé publique. 26 Art. L1142-1 Code de la santé publique.


46

hij voor schadevergoeding aangesproken kunnen worden op basis van het gemeen aansprakelijkheidsrecht) nog eens uitdrukkelijk uit te sluiten van het toepassingsgebied van de wet. Hetzelfde geldt voor een verkeerde diagnose zonder fout. De wetgever bedoelt hiermee de diagnose die achteraf fout blijkt te zijn omwille van nieuwe ontwikkelingen op medisch vlak, maar die op het ogenblik van het stellen daarvan dus juist was. Schade die het gevolg is van zo’n diagnose zal sowieso geen vergoedbare schade uitmaken aangezien er rekening wordt gehouden met de stand van de wetenschap op het moment van het stellen van de diagnose. De schade zal met andere woorden geen abnormaal karakter vertonen en zal dus niet kunnen vergoed worden als gevolg van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid. Het valt wel te betreuren dat er op dit vlak slachtoffers zullen zijn die op geen enkele grond vergoed zullen kunnen worden: op grond van het gemeen aansprakelijkheidsrecht zal het niet mogelijk zijn omdat er geen fout zal kunnen worden bewezen en het nieuwe vergoedingssysteem sluit het uit als mogelijke oorzaak van schade. De vraag stelt zich of dit aanvaardbaar is in een systeem dat op de nationale solidariteit wordt gestoeld.

104

Aangezien de Experimentenwet27 een eigen objectieve aansprakelijkheidsregeling kent,

is de schade die het gevolg is van een experiment in de zin van deze wet uitgesloten van het toepassingsgebied van de wet van 31 maart 201028 . In verband hiermee stelde de Raad van State voor om ook de wet op het menselijk lichaamsmateriaal29 uit het toepassingsgebied te weren. Deze wet voorziet de mogelijkheid voor de Koning om objectieve aansprakelijkheidsregels vast te stellen maar dergelijk besluit is tot nu toe nog niet genomen. Daarom wordt de Raad van State niet gevolgd30 . Ook de schade die haar oorzaak vindt in een zorgverstrekking met esthetisch doel die niet terugbetaalbaar is krachtens de wet gecoördineerd op 14 juli 1994 betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, is van het toepassingsgebied uitgesloten31 . De vraag stelt zich of deze uitsluiting niet discriminerend is. Het enkele feit dat men die bepaalde zorgverstrekkingen niet terugbetaald krijgt lijkt me niet genoeg verantwoording te bieden voor 27

Wet 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon, B.S. 18 mei 2004. Art. 3, §2, 1o Wet 31 maart 2010. 29 Wet 19 december 2008 inzake het verkrijgen en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal met het oog op de geneeskundige toepassing op de mens of het wetenschappelijk onderzoek, B.S. 30 december 2008. 30 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 30. 31 Art. 3, §2, 2o Wet 31 maart 2010. 28


47

deze uitsluiting. In de memorie van toelichting geeft de wetgever aan dat hij het niet opportuun acht om de vergoeding van verstrekkingen die zuiver van esthetische aard zijn of voor het gemak van de patiënt ten laste te leggen van de nationale solidariteit32 . Zolang het gaat over de vergoeding van de zuiver esthetische verstrekkingen ga ik er volledig mee akkoord dat deze niet door de nationale solidariteit moet worden gedragen. Maar de schade die geleden wordt tijdens die esthetische verstrekking en die voor de rest aan de toepassingsvoorwaarden (voldoende ernstig, vermijdbaar) van de wet van 31 maart 2010 beantwoordt zou m.i. wel moeten vergoed worden. Ook al heeft de betrokken patiënt zelf gekozen om die behandeling te ondergaan, heeft hij er wellicht niet op gerekend dat hij daardoor schade zal lijden. Merkwaardig genoeg rept de Raad van State geen woord over discriminatie in dit verband33 .

2.3 105

Oorzakelijk verband Belangrijk is dus het oorzakelijk verband tussen de geleden schade en een verstrek-

king van gezondheidszorg. Indien de schade niet het gevolg is van een zorgverstrekking, kan ze op basis van deze wet niet worden vergoed. De wet verduidelijkt niet op welke manier dit causaliteitsbegrip moet worden ingevuld. In Frankrijk wordt het slachtoffer enkel vergoed als zijn schade rechtstreeks te wijten is aan een gezondheidszorgverstrekking, wat het vermoeden opwekt dat de wetgever daar de voorkeur geeft aan de adequatieleer boven de equivalentieleer34 . Het causaal verband wordt dus aangenomen wanneer de schade het redelijkerwijs te verwachten gevolg is van de gezondheidszorgverstrekking35 . De vraag stelt zich dus of men in België het Franse voorbeeld moet volgen of het causaliteitsvereiste volgens gemeen recht, met toepassing van de equivalentietheorie, moet invullen. Past men de strikte conditio sine qua non-vereiste toe dan zal de wet op dit vlak geen verbetering betekenen ten opzichte van de wet van 15 mei 2007 en zullen er veel slachtoffers zonder vergoeding achterblijven omwille van bewijsmoeilijkheden36 . Dit laatste moet worden genuanceerd in 32

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 31. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 96. 34 ´ ”La réforme de la responsabilité médicale après la Loi du 4 mars 2002 relative aux droits des C. RADE, malades et la qualité du système de santé”, Resp. Civ. Assur. 2002, 12. 35 C. VAN DEN WYNGAERT, Strafrecht, strafprocesrecht en internationaal strafrecht, Antwerpen, Maklu, 2006, 268. In Nederland passen ze sinds het arrest van de Hoge Raad van 20 maart 1970 de leer van de toerekening naar billijkheid toe. HR 20 maart 1970, NJ 1970, 251. Art. 6:98 BW. 36 S. LIERMAN, ”Schade, causaliteit en toepassingsgebied van de Wet Medische Schadegevallen”, in H. BOCKEN, I. BOONE en E. DE KEZEL (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 33


48

die zin dat de wet het verlies van een kans niet uitsluit als mogelijke vergoedbare schade (mits een van de drempels vastgelegd in art. 5 van de wet wordt bereikt - zie volgend onderdeel) zoals dat wel het geval was is de wet van 200737 .

106

Aangeraden is dat de wetgever zelf aangeeft op welke manier de patiënt het causaal

verband kan bewijzen anders zal dit werk zijn voor de rechterlijke colleges. Het Zweedse systeem waarin de patiënt moet bewijzen dat het voor meer dan 50% zeker

38

is dat hij zijn schade

te danken heeft aan een behandeling van gezondheidszorg, kan hierbij als voorbeeld worden aangehaald.

2.4 107

Schadeloosstelling De schadevergoeding zal naar analogie met het gemeen recht ook integraal zijn. Alle

schadeposten komen dus in aanmerking voor een vergoeding die, in tegenstelling tot de wet van 15 mei 2007, dus niet beperkt zal worden door enige franchise of plafond. Om schadevergoeding te verkrijgen zal de schade veroorzaakt door een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid echter, net zoals in Frankrijk39 , enkel worden vergoed als ze de ernstdrempel bereikt die door de wet wordt vooropgesteld. De niet cumulatieve criteria die gebruikt worden om de ernst te bepalen houden zowel rekening met de gevolgen van de schade op het beroepsleven40 , als met de gevolgen op het privé leven41 . Ten eerste zal er een vergoeding worden toegekend als de patiënt voor 25 procent blijvend invalide is42 In de memorie van toelichting van de wet wordt verduidelijkt dat de definitie van het begrip blijvende invaliditeit terug te vinden is in de bijlage van het KB van 2 juli 1975 tot goedkeuring van de Officiële Belgische Schaal ter bepaling van de graad van invaliditeit (OBSI). Bijgevolg omvat dit begrip elke aantasting van de fysische of psychische integriteit die functionele gevolgen heeft op de dagdagelijkse handelingen, zonder rekening te moeten worden gehouden met de gevolgen op professioneel vlak. Er moet dus geenszins sprake zijn van blijvende arbeidsongeschiktheid. de wet laat het aan het Fonds over om geval per geval te oordelen welke 2008, 116. 37 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 36. 38 Dit is het zogenaamde probabiliteitscriterium. 39 Art. L1142-1-1 Code de la santé publique. 40 Art. 5, 2o en 3o Wet 31 maart 2010. 41 Art. 5, 1o en 3o Wet 31 maart 2010. 42 Art. 5, 1o Wet 31 maart 2010.. Zie ook Art. L1142-1-1, 1ste lid Code de la santé publique.


49

graad van invaliditeit er aanwezig is. Hiervoor zal ze gebruik kunnen maken van de OBSI, de gelijkaardige Europese Schaal of, na verloop van tijd, van een eigen door het Fonds opgestelde schaal43 . Ten tweede zal er een vergoeding kunnen worden bekomen voor het geval de patiënt tijdelijk arbeidsongeschikt is, gedurende minstens zes opeenvolgende maanden of zes niet opeenvolgende maanden over een periode van een jaar44 . Zoals in het gemeen recht, wordt met deze bepaling verwezen naar de gevolgen van de invaliditeit op het vermogen van het slachtoffer, met dien verstand dat deze vermogensschade niet alleen kan worden vernomen door de vermindering van diens economische waarde op de arbeidsmarkt, maar ook door de noodzakelijkheid van een grotere inspanning bij het volbrengen van zijn normale taak45 . Ten derde heeft het slachtoffer recht op vergoeding als zijn schade bijzonder ernstige, eventueel economische, problemen in zijn leven veroorzaakt46 . Hiermee wil de wetgever rekening kunnen houden met de gevallen die niet onder de vorige twee situaties kunnen worden ondergebracht maar waarbij er wel ernstige schade is geleden op professioneel of privé vlak47 . In de memorie van toelichting wordt uitgelegd dat het de bedoeling is om op grond van deze bepaling de schade te vergoeden die niet beantwoordt aan een van de eerste twee criteria maar die het slachtoffer dermate treft dat een niet-vergoeding in strijd zou zijn met de bedoeling van de wet48 . Vanzelfsprekend zal de schade de ernstdrempel overschrijden als het slachtoffer overlijdt49 .

108

In de Franse wet is er nog een criterium opgenomen dat de Belgische wetgever overbo-

dig heeft gevonden50 . Een Franse patiënt kan namelijk ook nog aanspraak maken op vergoeding op basis van het no fault-systeem, als hij definitief ongeschikt wordt verklaard voor de beroepsactiviteit die hij voor het medisch ongeval uitoefende51 .

43

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 38. Art. 5, 2o Wet 31 maart 2010. 45 Wat dit betref gelden dus de gemeenrechtelijke regels en kan het Fonds of de rechtbanken terugvallen op bestaande rechtspraak. Zie bijvoorbeeld: Cass. 8 maart 1976, Pas. 1976, I, 740. 46 Art. 5, 3o Wet 31 maart 2010. 47 Het gaat hier bijvoorbeeld om schade op relationeel, zintuiglijk, sportief of familiaal vlak. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 39. 48 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 40. 49 Art. 5, 4o Wet 31 maart 2010. 50 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 40. 51 Art. L1142-1, II Code de la santé publique. 44

3 (Nog) Geen verplichte verzekering

3

50

(Nog) Geen verplichte verzekering

109

Een van de belangrijkste kritieken op de wet van 15 mei 2007 was dat het systeem

financieel onhoudbaar zou kunnen worden. Doordat die wet een verplichting inhield om een verzekeringsovereenkomst52 af te sluiten, om op die manier te te kunnen bijdragen aan de financiering van het Fonds53 , vreesden de zorgverleners dat ze te hoge premies zouden moeten betalen om het systeem in stand te kunnen houden. Dit heeft de opstellers van de wet ertoe gebracht om de verplichte verzekering opzij te schuiven. In de memorie van toelichting wordt er wel op gewezen dat er in een latere fase van de werking van het systeem wellicht wel een verzekeringsplicht zal moeten worden ingevoerd54 .

110

Bij de bespreking in de kamercommissie voor volksgezondheid werd er uitvoerig op dit

onderwerp ingegaan door de vertegenwoordigers van de verzekeringssector. Ze onderstreepten dat ze niet te vinden zijn voor de invoering van een verzekeringsplicht. Volgens hen zijn er maar weinig zorgverleners die er niet in slagen zich te verzekeren en dit omdat ze wellicht een te groot risico vormen voor de verzekeringsmaatschappijen. Een recht van verzekering aan deze zorgverleners geven, vinden ze dan ook onverantwoord. Ze zien deze liever uit hun functie gezet. Als de bewering dat niet-verzekerden maar enkelingen zijn klopt, dan zou een verplichte verzekering geen enkel probleem moeten zijn, zo merkten sommige volksvertegenwoordigers prompt op. Er werd zelfs voorgesteld dat er zou gewerkt worden aan het uitwerken van een systeem van verplichte basisverzekeringen die kunnen worden aangevuld met specifieke dekkingen op grond van de regelmatig uitgevoerde handelingen per categorie van zorgverleners. Op deze manier zou elke zorgverlener ervoor kunnen zorgen dat hij een verzekeringsovereenkomst sluit die aan zijn specifieke noden is aangepast55 .

52

Over de aard van dit verzekeringsovereenkomst zie: G. JOCQUE, ”Verzekering, fondsen en vergoedingsprocedure”, in H. BOCKEN, I. BOONE en E. DE KEZEL (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, Mechelen, Kluwer, 2008, nr. 2. 53 JOCQUE, G., ”Verzekering, fondsen en vergoedingsprocedure”, in H. BOCKEN, I. BOONE en E. DE KEZEL (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 142-144. 54 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 33. 55 Pagina 48 Verslag namens de commissie voor volksgezondheid, het leefmilieu en de maatschappelijke hernieuwing Doc 52 2240/006, www.dekamer.be/FLWB/PDF/52/2240/52K2240006.pdf

4 Het Fonds

111

51

Momenteel verandert er dus nog niets voor de zorgverleners wat betreft hun verzekering.

De vraag naar de aard van de verzekeringsovereenkomst stelt zich dan ook niet meer. Het is immers duidelijk: de thans bruikbare verzekeringsovereenkomsten ”BA Medische”, waarop de Landverzekeringsovereenkomstenwet van toepassing is, kunnen zonder problemen verder worden afgesloten (Zie Hoofdstuk III). Een eventuele stap naar een verplichte verzekering zal pas gezet worden nadat het systeem de kans heeft gekregen om zijn kinderschoenen af te dragen56 .

4

Het Fonds

4.1 112

Oprichting en inrichting Het Fonds zal de vorm aannemen van een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid

wat betekent dat het in rechte mag optreden57 . De regels betreffende de organisatie en de werking van het Fonds zullen in een koninklijk besluit nader worden gepreciseerd.

113

Een team van dossierbeheerders zullen onder de verantwoordelijkheid van de directeur

van het Fonds de individuele dossiers geval per geval behandelen. Artikel 9, §1 van de wet geeft enkel aan dat het personeel van het Fonds over de nodige competenties beschikt voor de vervulling van zijn taken. Dit personeel zal, tegen vergoeding, door het RIZIV ter beschikking worden gesteld aan het Fonds58 . Met deze regeling wilt de wetgever het Fonds in staat stellen om sneller operationeel re zijn59 . De Raad van Bestuur zal niet tussenkomen in de behandeling van de dossiers. Zijn taak bestaat erin erop toe te zien dat het Fonds zijn opdrachten uitvoert en het toe te passen vergoedingsbeleid uit te stippelen. De memorie van toelichting vermeldt dat het vergoedingsbeleid de lijn zal moeten volgen die reeds door de hoven en rechtbanken op dit gebied getekend is60 . Dit ligt in het verlengde van de doelstelling van de wet om het laatste woord aan de rechter te laten (Zie verder).

56

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 33. Art. 6 Wet 31 maart 2010. 58 Art. 11 Wet 31 maart 2010. 59 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 46. 60 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 41. 57

4 Het Fonds

114

52

De samenstelling van de Raad van Bestuur is gebaseerd op die van de algemene be-

heerraad van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) met dat verschil dat alle leden van de Raad van Bestuur stemgerechtigd zijn61 . Op deze manier zullen de patiëntenvertegenwoordigers mee kunnen werken aan het uitstippelen van het vergoedingsbeleid. De Koning zal de manier bepalen waarop de leden van de Raad zullen worden aangewezen62 .

115

In Frankrijk is de onafhankelijkheid van het Fonds gewaarborgd en houden de magi-

straten rechtstreeks toezicht. Het ziet ernaar uit dat het Fonds in België zowel rechter als partij zal zijn (zie verder).

4.2 116

Opdracht De wet omvat twee grote vernieuwingen voor de patiënten die het slachtkoffer worden

van een medisch ongeval. Enerzijds hebben ze een nieuw recht op schadevergoeding bij afwezigheid van aansprakelijkheid. Anderzijds beschikken ze voortaan over een minnelijke procedure voor het bekomen van schadevergoeding. In beide gevallen speelt het Fonds voor medische ongevallen een belangrijke rol.

4.2.1 117

De opsomming van artikel 4 Wet 31 maart 2010 Ten eerste zal het Fonds ervoor zorgen dat het slachtoffer schadevergoeding verkrijgt

na een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid63 . In dit geval komt het Fonds voor eigen rekening tussen terwijl het in de andere drie gevallen in de plaats van de verzekeraar(s) van de zorgverlener(s) of van de zorgverlener(s) zelf optreedt.

118

Ten tweede zal het Fonds de slachtoffers tegemoetkomen wanneer het van mening is

dat een zorgverlener aansprakelijk is voor de door hen geleden schade en die zorgverlener ofwel niet ofwel onvoldoende verzekerd is64 . In dit geval is het Fonds vergelijkbaar met het Gemeenschappelijk Waarborgfonds die voorzien was in de wet van 15 mei 200765 en vervult het een 61

Vergelijk met art. 10 tem 13 Geco¨ ordineerde wet van 14 juli 1994 betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen B.S. 27 augustus 1994. 62 Art. 7, §2 Wet 31 maart 2010. 63 Art. 4, 1o Wet 31 maart 2010. 64 Art. 4, 2o Wet 31 maart 2010. 65 Art. 28 wet 15 mei 2007. De oprichting van een afzonderlijk waarborgfonds was niet nodig aangezien er geen verzekeringsplicht bestaat.

4 Het Fonds

53

vangnetfunctie. Het Fonds zal het slachtoffer in dit geval enkel kunnen vergoeden als de aansprakelijkheid van de zorgverlener ofwel in het kader van de minnelijke procedure voor het Fonds (zie verder), ofwel door de rechter is vastgelegd of in het geval de zorgverlener zijn aansprakelijkheid erkent. Het spreekt voor zich dat het Fonds over een subrogatoire vordering tegenover de zorgverlener beschikt beschikt (zie verder). Als de rechter uiteindelijk niet tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener besluit, dan zal de uitgekeerde tegemoetkoming door het Fonds moeten worden gedragen zonder de mogelijkheid om ze van de patiënt terug te vorderen66 .

119

Ten derde vergoedt het Fonds het slachtoffer of diens rechthebbenden wanneer er dis-

cussie is omtrent de aansprakelijkheid van de zorgverlener en diens verzekeraar weigert een schadevergoeding te betalen67 . Om vergoed te kunnen worden moet de schade de ernstgraad bereiken die vastgelegd werd in artikel 5 (zie afdeling Vergoedbare schade)68 . Deze regeling zorgt ervoor dat de benadeelde patiënt die ernstige schade lijdt onmiddellijk vergoed wordt en niet meer moet wachten op de uitkomst van het ”technische”geschil over de aansprakelijkheid. Dit geschil zal beslecht worden tussen het Fonds en de verzekeraar zonder dat dit een vertragend effect heeft op de vergoeding van het slachtoffer. Vooraleer hij over kan gaan tot vergoeding, moet het Fonds een advies uitbrengen die tot de aansprakelijkheid van de zorgverlener besluit en de verzekeraar moet de aansprakelijkheid van de door hem gedekte zorgverlener hebben betwist. Ook in dit geval kan het zich voordoen dat de rechter tot de beslissing komt dat er noch sprake is van aansprakelijkheid van de zorgverlener, noch van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid en dat het Fonds dan de uitgekeerde vergoeding niet zal kunnen recupereren.

120

Ten laatste zal het Fonds vergoedend optreden in het geval de verzekeraar van de

zorgverlener die aansprakelijk is voor het medisch ongeval een manifest onredelijk voorstel tot schadevergoeding doet69 . Om uit te maken of een voorstel tot schadevergoeding overduidelijk

66

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 34. Art. 4, 3o Wet 31 maart 2010. 68 Deze bepaling is letterlijk overgenomen uit art. L1142-15 Code de la santé publique. 69 Art. 4, 4o Wet 31 maart 2010.

67

4 Het Fonds

54

ontoereikend is om de schade te dekken, zal het Fonds een vergelijking moeten maken tussen de schadevergoeding die hij zelf voor zo’n geval zou hebben voorgesteld en de vergoeding die de verzekeraar aanbiedt. Dit verschilt van het Franse recht in die zin dat het daar de rechter is die de vergelijking moet maken en dit zonder voorafgaand advies van het Fonds70 .

121

Belangrijk is te vermelden dat twee van deze vier rechten die de patiënten tegenover

het Fonds hebben, niet noodzakelijk tijdens een procedure voor het Fonds dienen te worden afgespeeld. Het gaat om de eerste twee gevallen. Om schadevergoeding te bekomen op basis van art. 4, 3o en 4o moet het Fonds eerst een advies hebben uitgebracht over de aansprakelijkheid van de zorgverlener, respectievelijk over het niet toereikend zijn van het voorstel van de verzekeraar.

4.2.2 122

Taken van het Fonds De belangrijkste opdrachten waarmee het Fonds belast is zijn de organisatie van de

minnelijke procedure voor de schadeloosstelling, de vergoeding van de slachtoffers van een medisch ongeval en de registratie en het bijhouden van statistieken over medische ongevallen en hun vergoeding.

123

In het kader van zijn opdracht om slachtoffers van medische ongevallen te vergoeden

mag het Fonds aan elke natuurlijke- of rechtspersoon alle informatie opvragen die hem kan helpen om de aansprakelijkheid van een zorgverlener of de ernst van de schade te beoordelen71 . Dit betekent dat het Fonds bijvoorbeeld het patiëntendossier zal kunnen opvragen. In dit verband geeft de memorie van toelichting mee dat de personen tot wie het Fonds zich richt verlost zijn van het beroepsgeheim omwille van de verplichting die hen wordt opgelegd om de gevraagde documenten voor te leggen. Het beroepsgeheim is daarentegen wel van toepassing op de medewerkers van het Fonds die de voorgelegde documenten zullen bestuderen72 . Het is dan wel zo dat de patiënt of één van zijn vertegenwoordigers73 steeds zijn toestemming zal moeten geven voor de toegang tot het medisch dossier74 . De persoon die niet of niet tijdig ingaat op het verzoek van het Fonds, zal een vergoeding van 70

Art. L1142-14 Code de la santé publique. Art. 8, §1, 1o , a) Wet 31 maart 2010. 72 Art. 9, §2 Wet 31 maart 2010. 73 Zoals bepaald in art. 14 Patiëntenrechtenwet. 74 Art. 16 Wet 31 maart 2010.

71

4 Het Fonds

55

500 euro per dag vertraging aan het Fonds moeten betalen (zie verder)75 . Het Fonds kan, om niet te zeggen moet, ook beroep doen op gespecialiseerde beroepsbeoefenaars om verduidelijking te krijgen omtrent een specifiek domein van gezondheidszorg en om een tegensprekelijke expertise te organiseren76 . Deze expertise zal ertoe helpen de schade te beoordelen en zal verplicht op de kosten van het Fonds77 moeten worden georganiseerd als er ernstige aanwijzingen bestaan dat het om vergoedbare schade gaat. Deze verplichting geldt niet meer indien de aanvraag kennelijk onontvankelijk of ongegrond is, of indien alle partijen bij de procedure afstand doen van deze expertise. Hoewel de tegensprekelijke expertise een belangrijk element is bij de beoordeling van de schade, heeft ze enkel een adviserende rol. Het Fonds of de rechter, indien de expertise later door één van de partijen voor de rechtbank zal worden ingeroepen, bewaren ten volle hun appreciatiebevoegdheid78 . Het Fonds moet nagaan of de zorgverlener over wie het meent dat hij aansprakelijk is, gedekt is door een verzekeringsovereenkomst en of die dekking toereikend is (Cfr. art. 4, 2o en 6o Wet 31 maart 2010.). Indien het van mening is dat de aansprakelijkheid van de zorgverlener vaststaat, zal het aan diens verzekeraar vragen om een voorstel van schadevergoeding voor de benadeelde te formuleren79 .

124

Op verzoek van de betrokken partijen kan het Fonds een minnelijke procedure overeen-

komstig art. 1742 tot 1733 van het Gerechtelijk Wetboek organiseren, waarbij het een dubbele rol kan spelen. Ofwel beperkt het zich tot de administratieve organisatie van de bemiddeling tussen het slachtoffer en de zorgverlener en diens verzekeraar en neemt het geen deel aan de bemiddeling. Ofwel is de tussenkomst van het Fonds gevraagd in een geval van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid en neemt het dan als partij deel aan de bemiddeling80 .

75

Art. 15, 6de lid Wet 31 maart 2010. Art. 8, §1, 1o , b) en art. 17, §1 Wet 31 maart 2010. 77 Behalve in het geval dat de aansprakelijkheid van de zorgverlener komt vast te staan, art. 20 Wet 31 maart 2010. 78 De bedoeling van de wetgever is om deze expertise onder dezelfde regels te laten vallen als de gerechtelijke expertise ook al gaat de Raad van State daar niet mee akkoord(zie Advies van de Raad van State Nr. 46.742/3 van 23 juni 2009, www.dekamer.be/FLWB/pdf/52/2240/52K2240001.pdf pg. 84.). Daarom werd er in de paragrafen 3 en 4 van artikel 17 een door artikel 966 Ger.W. ge¨ınspireerde regeling van wraking van de experten opgenomen 79 Art. 8, §1, 4o Wet 31 maart 2010. 80 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 44. 76

4 Het Fonds

125

56

Naast de vergoedings- en bemiddelingsopdracht, vervult het Fonds ook nog een advise-

rende functie naar de overheid toe. Het is zijn taak om adviezen uit te brengen over de preventie of de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg81 . Daarnaast zal het Fonds jaarlijks een activiteitenverslag opstellen dat zowel aan de ministers die bevoegd zijn voor Volksgezondheid en Sociale Zaken, als aan de Wetgevende Kamers en aan de Federale Commissie Rechten van de patiënt moet worden bezorgd82 .

4.3 126

Financiering De wetgever heeft oor gehad voor een van de belangrijkste kritieken op de wet van 15

mei 2007 en heeft de financiering van het Fonds niet meer ten laste gelegd van de zorgverleners. De wet geeft aan dat het Fonds gefinancierd kan worden door een jaarlijks bedrag ten laste van de administratieve kosten van het RIZIV83 . Wellicht met het oog hierop heeft de regering al geld voorzien in de begroting, nl. 5 385 000 euro voor 2010, bedrag dat moet dienen om de eerste dossiers te behandelen en 12 507 000 voor 2011 met de bedoeling om binnen 5 jaar 20 miljoen euro daarvoor opzij te zetten84 . Deze bedragen beantwoorden aan de bedragen die het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg in zijn rapport over de budgettaire impact van de omzetting van het Franse systeem in België als kost geschat heeft85 . Daarnaast zou de opbrengst van de subrogatievorderingen (zie verder) waarover het Fonds zal beschikken, gebruikt worden om in eigen financiering te voorzien86 . Ook de financiële opbrengst van de bedragen waarover het Fonds zal beschikken en de aan het Fonds verschuldigde bedragen ten laste van de personen die de gevraagde documenten niet of niet tijdig bezorgt, zullen mee voor de financiering van het Fonds zorgen87 . De Koning zal in het kader van zijn algemene uitvoeringsbevoegdheid88 de modaliteiten van de financieringsregeling moeten bepalen.

81

Art. 8, §2 Wet 31 maart 2010. Zie Koninklijk besluit van 1 april 2003 tot regeling van de samenstelling en de werking van de Federale Commissie ”Rechten van de Patiënt¨ıngesteld bij artikel 16 van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt, B.S. 13 mei 2003 83 Art. 10, 1o Wet 31 maart 2010. 84 www.begroting.be en www.senate.be 85 ´ B-L. YERNA , X. MARECHAL, M. DENUIT, J-P CLOSON en I. VINCK, ”Vergoeding van schade ten gevolge van gezondheidszorg Fase V: Budgettaire impact van de omzetting van het Franse systeem in België”, KCE reports 107A, 2009, www.kce.fgov.be. 86 Art. 10, 2o Wet 31 maart 2010. 87 Art. 10, 3o en 4o Wet 31 maart 2010. 88 Art. 108 GW. 82

5 Vergoedingsprocedure

5

57

Vergoedingsprocedure

5.1 127

De aanvraag Indien abnormale schade wordt geleden ten gevolge van een verstrekking van gezond-

heidszorg (zie Schade en schadeloossteling), dan zal het Fonds geadieerd kunnen door het indienen van een aanvraag door de benadeelde patiënt of diens rechthebbenden89 . Deze laatsten zullen een aanvraag kunnen indienen zowel in het geval van overlijden van de patiënt alsook in het geval dat de patiënt nog leeft. De memorie van toelichting van de wet geeft twee voorbeelden van dergelijke schade bij weerkaatsing, nl. inkomstenderving van het gezin en de morele schade bij het zien lijden van de patiënt90 .

128

Qua vormelijke voorwaarden waaraan de aanvraag moet voldoen geeft de wet aan dat

deze per aangetekende brief moet worden opgestuurd en dat ze een aantal verplichte gegevens moet bevatten91 . Deze gegevens betreffen de identiteit van de aanvrager(s), de datum en de beschrijving van het element dat de schade heeft veroorzaakt, de beschrijving van de schade, de identiteit van de betrokken zorgverlener(s), de burgerrechtelijke of strafrechtelijke procedures die bij het indienen van de aanvraag reeds werden ingesteld met betrekking tot dezelfde schade, de elementen op basis waarvan de oorsprong en de ernst van de schade kunnen worden beoordeeld92 , de vergoedingen die reeds zijn ontvangen of die in behandeling zijn (zie verder) en de identiteit van de verzekeringsinstelling van de patiënt93 . In dezelfde zin moet ook worden aangegeven dat er geen formaliteiten bepaald zijn wat betreft het recht van de aanvrager om zich tijdens de procedure te laten bijstaan door een persoon naar zijn keuze94 en dat de procedure kosteloos is voor de aanvrager95 . De datum die men aangeeft en waarop men van mening is dat het schadeverwekkende feit heeft plaatsgevonden is een belangrijk element bij het berekenen van de verjaringstermijn en bij het 89

Art. 12, §1 Wet 31 maart 2010. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 47. 91 Art. 12, §2 Wet 31 maart 2010. 92 Deze elementen zullen indien nodig worden aangevuld met de informatie die het Fonds kan vragen aan de zorgverlener en de aanvrager of kan verkrijgen uit de tegensprekelijke expertise. 93 Deze verzekeringsinstelling zal door het Fonds op de hoogte worden gehouden van het verloop van de procedure en zal als belanghebbende partij aanwezig kunnen zijn bij de tegensprekelijke expertise. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 49. 94 Art. 18 Wet 31 maart 2010. 95 Art. 20 Wet 31 maart 2010. Hetzelfde geldt voor de zorgverlener en/of diens verzekeraar, tenzij zij aansprakelijk komt vast te staan. 90


58

vaststellen of het ongeval al dan niet dateert van voor de inwerkingtreding van de wet (zie verder). Wat betreft de identiteit van de zorgverlener, zal het zich hoogst waarschijnlijk voordoen dat deze onbekend is aan de patiënt of dat de patiënt zich vergist in het aanwijzen van de zorgverlener die hij als betrokken bij het ongeval beschouwt. Het is de taak van het Fonds om na te gaan of het om de juiste persoon(en) gaat en om deze uit te nodigen om deel te nemen aan de procedure96 . Zoals reeds aangegeven, zet de wet een tweesporensysteem op poten waarbij de benadeelde steeds de keuze heeft tussen de gerechtelijke procedure en de procedure voor het Fonds. Met andere woorden betekent dit dat men in elk stadium van de procedure van spoor kan veranderen. In het verlengde van het doel om gerechtelijke procedures te vermijden, bepaalt de wet dat de procedure voor het Fonds voorrang heeft boven de gerechtelijke procedure. Bijgevolg wordt de burgerrechtelijke procedure geschorst97 op het moment dat het Fonds wordt geadieerd en wordt het simultaan gebruik van de twee sporen vermeden. Daarom was het ook noodzakelijk om de patiënt te verplichten om de gerechtelijke procedures aan te geven die reeds werden ingesteld voor de aanvraag bij het Fonds. Omgekeerd moet de patiënt de betrokken gerechtelijke instanties op de hoogte brengen van de aanvraag bij het Fonds98 . De burgerrechtelijke procedure wordt geschorst tot de dag volgend op de dag waarop de patiënt ofwel een definitief voorstel tot vergoeding aanvaard of geweigerd heeft, ofwel een advies van het Fonds betekend heeft gekregen waarin wordt aangegeven dat het Fonds van mening is dat er geen sprake kan zijn van vergoedbare schade, ofwel zelf aangeeft dat hij de procedure bij het Fonds wil stopzetten. De patiënt kan in de laatste twee hypotheses ofwel de rechtszaak hervatten ofwel het aanbod tot vergoeding, respectievelijk het advies, voor de rechtbank van eerste aanleg betwisten99 . Om ervoor te zorgen dat de keuze voor het ene spoor niet in de weg komt te staan van de latere overstap naar het andere spoor, bepaalt de wet dat de verjaring van de burgerlijke vordering geschorst wordt door de indiening van de aanvraag voor het Fonds en omgekeerd100 .

96

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 48. Art. 13 Wet 31 maart 2010. 98 Art. 12, §6 Wet 31 maart 2010. 99 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 53. 100 Art. 13, §2 en §3 Wet 31 maart 2010. 97


129

59

Nadat het Fonds de aanvraag heeft ontvangen zal het moeten nagaan of deze ont-

vankelijk is en dus of het ongeval dat beschreven werd in de aanvraag wel degelijk onder het toepassingsgebied van de wet valt (zie Toepassingsgebied ). Als voorbeeld van onontvankelijkheidsredenen kan het feit worden aangehaald dat het niet gaat om een verstrekking van gezondheidszorg of dat de aanvrager niet de vereiste hoedanigheid heeft. De wet zelf gaat enkel in op twee specifieke gevallen van onontvankelijkheid. Ten eerste kan het zijn dat de verjaringstermijnen voor het indienen van de aanvraag overschreden zijn. Volgens artikel 12, §3 van de wet, is de aanvraag onontvankelijk wanneer ze aan het Fonds wordt gericht na meer dan vijf jaar te rekenen van de dag volgend op de dag waarop de aanvrager kennis heeft gehad van de schade waarvoor een vergoeding wordt gevraagd, of van de verzwaring ervan, en van de identiteit van de persoon die de schade heeft veroorzaakt101 , of na meer dan twintig jaar te rekenen van de dag volgend op de dag waarop het feit dat de schade heeft veroorzaakt zich heeft voorgedaan. Deze verjaringstermijn komt overeen met de verjaringstermijn die gangbaar is in het gemeen recht tengevolge art. 2262bis, §1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek. De meeste medische ongevallen maken ook een strafrechtelijk delict uit103 waardoor de patiënt in het gemeen recht de keuze heeft tussen het aantonen van een extracontractuele of een contractuele aansprakelijkheid104 . Het is dan ook terecht dat de wetgever voor deze termijn gekozen heeft boven het tienjarig termijn dat het BW bepaalt voor persoonlijke rechtsvorderingen105 . Deze verjaringstermijnen kunnen worden geschorst en gestuit overeenkomstig het gemeen recht106 . Ten tweede kan de aanvraag onontvankelijk zijn als er al een vergoeding werd bekomen voor dezelfde schade of als een andere aanvraag voor vergoeding reeds ongegrond werd verklaard107 . Het kan zijn dat de patiënt al vergoed werd na een procedure voor het Fonds, een gerechtelijke procedure of wanneer de zorgverlener of diens verzekeraar spontaan een aanbod tot vergoeding heeft geformuleerd die door de patiënt aanvaard werd. Dit is niet meer dan een overname van het principe dat men geen twee keer voor dezelfde schade vergoed kan worden108 . Op te merken 101 Ingevolge het advies van de Raad van State102 heeft de wetgever ”de identiteit van de aansprakelijke persoon”hierdoor moeten vervangen aangezien deze termijn ook moet gelden voor de medische ongevallen zonder aansprakelijkheid. 103 Art. 418 - 420 SW. 104 Zie Hds. II, 5.3 Samenloop-problemathiek. 105 Art. 2262bis, §1, eerste lid BW. 106 Art 12, §4 Wet 31 maart 2010. 107 Art. 12, §5 Wet 31 maart 2010. 108 Zie ook art. 3, §3 Wet 31 maart 2010.


60

valt dat het Fonds gebonden is door de gerechtelijke beslissing die zegt dat er geen sprake is van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid. Dit heeft niet tot gevolg dat de aanvraag bij het Fonds onontvankelijk wordt verklaard maar wel dat het onderzoek van het Fonds zich zal moeten beperken tot de hypothese van aansprakelijkheid van de zorgverlener (zie art. 4, 2o tem 4o ). Hetzelfde geldt in het tegenovergestelde geval. Als de rechtbank beslist heeft dat er geen sprake kan zijn van aansprakelijkheid van de zorgverlener, dan zal het Fonds enkel mogen onderzoeken of het om een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid betreft. Dit ligt alweer in het verlengde van de bedoeling van de wetgever om het laatste woord bij de rechter te laten (zie ook Oprichting en inrichting).

130

Beslist het Fonds dat de aanvraag onontvankelijk is, dan zal het dit moeten motiveren

en ter kennis brengen aan de aanvrager en de andere belanghebbenden109 . De wet voorziet geen rechtsmiddel tegen deze onontvankelijkheidsverklaring. In de memorie van toelichting wordt uitgelegd dat dit niet nodig is aangezien de aanvrager over de mogelijkheid beschikt om dit negatief advies van het Fonds bij de rechtbank te gaan betwisten110 .

5.2 131

Behandeling van de aanvraag Het Fonds moet binnen één maand vanaf de ontvangst van de aanvraag een ontvangst-

bewijs aan de aanvrager sturen. Het Fonds kan daarbij, zoals ook hierboven aangegeven, bijkomstige informatie vragen aan de aanvrager of aan de zorgverlener en aan andere personen die niet per se rechtstreeks betrokken zijn bij het medisch ongeval. Deze personen moeten binnen één maand nadat ze aangesproken worden door het Fonds, op deze vraag ingaan. Indien ze dit niet doen zelfs nadat ze een herinneringsbrief van het Fonds hebben ontvangen, dan zullen ze de gevolgen daarvan moeten dragen. Is het de aanvrager die niet ingaat op de vraag van het Fonds, dan zal hij geacht worden afstand te doen van zijn verzoek en van de schorsende werking van de verjaring ervan. Die veronderstelde verzaking maakt een einde aan de procedure, maar belet niet in voorkomend geval later een nieuwe aanvraag te doen, waarvan de ontvankelijkheid wordt beoordeeld op die datum111 . Gaat het om de zorgverlener of anderen die door het Fonds voor meer informatie werden aangesproken, dan zullen deze een forfaitaire vergoeding van 500 109

Art.14 Wet 31 maart 2010. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 54. 111 Art. 15 Wet 31 maart 2010. 110


61

euro per dag verschuldigd zijn vanaf de dag die volgt op de laatste dag van de termijn, en dit tot de overdracht van de gevraagde informatie en documenten, met een maximum van 30 dagen. Daarnaast beschikt de patiënt over de gemeenrechtelijke mechanismen om de weerspannige zorgverlener of derden de gevraagde informatie of documenten te doen overhandigen112 . Men doet er dus beter aan om op de vraag van het Fonds in te gaan ook al is het maar om aan te geven dat men niet beschikt over de gevraagde informatie of dat men die informatie niet mag meedelen. In dit geval van overmacht zal men geen vergoeding verschuldigd zijn. De wetgever heeft het advies van de Raad van State dat een beroep tegen de opgelegde forfaitaire vergoeding moest worden voorzien, gevolgd en heeft de artikelen 569 lid 1 en 633octies van het Gerechtelijk Wetboek aangepast. Eens deze wet aangenomen is door de Senaat, zullen de schuldenaars van die vergoeding deze kunnen betwisten bij de rechtbank van eerste aanleg van hun woonplaats, onverminderd de regels van artikel 624 Ger.W113 .

132

Het Fonds is verplicht om de feiten die aan de oorsprong liggen van de schade aan

te geven bij de bevoegde administratieve, tuchtrechtelijke of gerechtelijke overheden114 . De bedoeling is om dergelijke aangiftes die vandaag de dag door patiënten worden gedaan, over te laten aan het Fonds dat beter geplaatst is om te beslissen wat aan andere overheden moet worden doorgegeven met het oog op het voorkomen van toekomstige schade115 .

5.2.1 133

Advies van het Fonds Een andere doelstelling van de wet is om ervoor te zorgen dat de patiënten die het

slachtoffer zijn geworden van een medisch ongeval sneller vergoed worden dan op basis van het gemeen aansprakelijkheidsrecht. Daarvoor heeft de wetgever relatief korte termijnen opgenomen waarbinnen de dossiers bij het Fonds moeten worden afgehandeld.

112

Zie de mogelijkheid om een vordering in te stellen tot de voorlegging van bepaalde stukken overeenkomstig art. 877 Ger.W, of het recht dat de patiënt kan doen gelden wat betreft de afschrift van zijn patiëntendossier conform art. 9 Patiëntenrechtenwet. 113 Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek in het kader van de wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg, www.dekamer.be/FLWB/pdf/52/2241/52K2241003.pdf 114 Art. 19 Wet 31 maart 2010. 115 Pagina 62 MvT Wet 31 maart 2010, www.dekamer.be/FLWB/PDF/52/2241/52K2241001.pdf


134

62

Het Fonds moet met het oog op het voorafgaande binnen de 6 maanden nadat de

aanvraag werd ingediend een gemotiveerd advies uitbrengen116 . deze termijn is relatief kort daar het gaat om een indicatieve termijn waarin dossiers met middelmatige complexiteit moeten worden afgerond. Het is niet ondenkbaar dat deze termijn verlengd wordt bijvoorbeeld omdat het Fonds te lang moet wachten tot de informatie die het gevraagd geeft overgemaakt wordt of omdat het om een bijzonder complex medisch ongeval gaat, etc.

135

Wat betreft de inhoud, kan het advies ofwel besluiten dat het om een geval van aan-

sprakelijkheid van de zorgverlener gaat, ofwel dat het om een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid gaat. In het eerste geval zal het advies ook gewaag moeten maken van het al dan niet voldoende gedekt zijn van de zorgverlener door een verzekeringsovereenkomst inzake aansprakelijkheid. Het vervolg van de procedure in dit geval wordt onder Voorstel tot vergoeding door de verzekeraar(s) toegelicht. Als het Fonds tot de conclusie komt dat het om een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid gaat, dan zal het advies ook aangeven of de ernstgraad bepaald in art. 5 bereikt is. Een laatste mogelijkheid is dat het Fonds meent dat er noch sprake is van aansprakelijkheid van de zorgverlener, noch van een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid.

136

Het advies samen met alle relevante stukken waarop het gefundeerd is en die de partijen

moeten toelaten over alle elementen te beschikken op basis waarvan het Fonds tot zijn beslissing is gekomen, moet per aangetekende brief aan alle bij de procedure betrokken belanghebbenden worden ter kennis gebracht117 . Door deze bepaling wordt het beginsel van de tegenspraak en van de rechten van verdediging uitdrukkelijk in de wet opgenomen. In de kennisgeving van het advies vermeldt het Fonds de mogelijke rechtsvorderingen en de termijnen waarbinnen deze moeten worden ingesteld. Als dat niet het geval is, worden de beroepstermijnen met zes maanden verlengd.

116 117

Art. 21 Wet 31 maart 2010. Art. 22 Wet 31 maart 2010.


5.2.2 137

63

Voorstel tot vergoeding door het Fonds Zoals eerder aangegeven, is de procedure voor het Fonds een minnelijke procedure die

een snelle schadeloosstelling van de aanvrager beoogt. Daarom is de beslissing van het Fonds een advies dat noch de aanvrager, noch de betrokken zorgverleners of hun verzekeraars, noch, in voorkomend geval, de rechter bindt118 en dat bijgevolg voor de rechtbank betwist kan worden. De wetgever hoopt dat de kwaliteit waarmee het Fonds de dossiers zal behandelen ertoe zal leiden dat zijn adviezen de algemene acceptatie van de betrokken partijen zullen genieten119 .

138

Indien het Fonds concludeert dat het om een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid

gaat (art. 4, 1o ) of indien het van mening is dat een zorgverlener die niet of niet voldoende is gedekt door een aansprakelijkheidsverzekering, aansprakelijk is voor het medisch ongeval (art. 4, 2o ), dan zal het Fonds zelf een voorstel tot vergoeding formuleren120 . Dit voorstel tot schadevergoeding moet binnen de 3 maanden na de betekening van het advies bij een ter post aangetekend schrijven aan de aanvrager worden opgestuurd121 .

139

Het Fonds zal ook nog een voorstel tot schadeloosstelling formuleren nadat de verzeke-

raar van de zorgverlener gevraagd werd om zo’n voorstel te doen, in de gevallen waarin het Fonds in zijn advies geconcludeerd heeft dat het ongeval te danken is aan de aansprakelijkheid van de zorgverlener. Het gaat om de gevallen waarin de verzekeraar geen voorstel formuleert omdat hij de aansprakelijkheid van de zorgverlener betwist of gewoonweg niet reageert, wat gelijkgesteld wordt met de betwisting van aansprakelijkheid (art. 4, 3o ) en om de gevallen waarin het Fonds het voorstel tot vergoeding die door de verzekeraar werd geformuleerd kennelijk ontoereikend acht (art. 4, 4o ). Het Fonds treedt in deze drie hypotheses op in de plaats van de verzekeraar. Ook dit voorstel zal binnen de 3 maanden aan de aanvrager per aangetekende brief worden opgestuurd. Deze termijn neemt aanvang, afhankelijk van het geval, na de betekening van de beslissing van de zorgverlener of zijn verzekeraar om de aansprakelijkheid van de zorgverlener te betwisten (art. 30), na de betekening van het gemotiveerd advies van het Fonds omtrent het klaarblijkelijk ontoereikend karakter van het voorstel van de verzekeraar (art. 31), na het 118

Art. 24 Wet 31 maart 2010. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2241/001, 65. 120 Art. 23 Wet 31 maart 2010. 121 Art. 25, §1 Wet 31 maart 2010. 119


64

verstrijken van de termijn van een maand waarover de verzekeraar beschikt om te antwoorden op de herinnering van het Fonds (art. 32).

140

Het voorstel van het Fonds zal het definitief bedrag van de schadevergoeding vermel-

den indien het mogelijk is om de schade te kwantificeren122 . Indien de schade niet volledig kan worden gekwantificeerd dan zal het voorstel enkel een voorlopige schadevergoeding vermelden die betrekking zal hebben op het meest waarschijnlijk toekomstige nadeel. De memorie van toelichting verwijst in dit verband naar art. 13, §1 van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor de motorrijtuigen. Op het moment dat de schade volledig kan worden gekwantificeerd omdat de ongeschiktheid bijvoorbeeld al geconsolideerd is, zal de patiënt een aanvullende aanvraag moeten doen om een bijkomstige schadevergoeding te bekomen, die bijgevoegd zal woorden bij de initiële aanvraag.

141

In elk geval zal er rekening worden gehouden met de reeds ontvangen vergoedingen en

de vergoedingen waarop de aanvrager recht heeft ten laste van andere instellingen, de reeds gemaakte kosten, de aard van de letsels en het nadeel van de reeds verstrekken periodes van ongeschiktheid. Deze vergoedingen zullen worden afgetrokken van de schadevergoeding ten laste van het Fonds123 . Dit betekent dat de vergoeding die het Fonds betaalt een residuaire vergoeding is. Met andere woorden zal een slachtoffer slechts recht hebben op vergoeding voorzover zijn schade groter is dan de schadeloosstelling die hem toekomt op grond van de sociale zekerheid. Hierdoor wordt er een uitzondering gemaakt op het principe dat het ziekenfonds de prestaties moet weigeren indien voor de schade werkelijk schadeloosstelling is verleend krachtens een andere wetgeving en enkel nog prestaties moet verstrekken in de mate dat de vergoedingen verleend krachtens de andere wetgeving minder bedragen dan de prestaties van de ziekte- en invaliditeitsverzekering124 . Dat de wetgever de nieuwe vergoedingsregeling een aanvullende rol laat spelen ten aanzien van de sociale zekerheid125 , heeft te maken met de financiële haalbaarheid van het systeem. In die zin is het mij niet duidelijk waarom de wetgever het recht op indeplaatsstelling van de zieken-

122

Art. 25, §2 Wet 31 maart 2010. Art. 25, §4 Wet 31 maart 2010. 124 Art. 136, §2 Ziektewet 125 Dit zou trouwens ook zo zijn geweest moest de wet van 15 mei 2007 in werking zijn getreden. 123


65

fondsen niet heeft uitgeschakeld voor wat betreft de vergoeding ten laste van het Fonds, zoals hij het wel gedaan zou hebben als de wet van 15 mei 2007 gewerkt zou hebben. Het is niet erg logisch dat de ziekenfondsen verhaal kunnen nemen op het Fonds aangezien dit Fonds in grote mate gefinancierd wordt ten laste van de begroting van het RIZIV126 . Verder zal de schadevergoeding integraal moeten zijn en zal ze overeenkomstig het gemeen recht worden berekend.

142

De aanvrager die een voorstel tot vergoeding van het Fonds heeft ontvangen, zal binnen

de 60 dagen moeten laten weten of hij het aanvaardt of betwist. Als hij binnen deze termijn niet antwoordt, dan wordt hij geacht het voorstel te hebben geweigerd waardoor de procedure voor het Fonds tot een einde komt. Aanvaardt hij het voorstel, dan zal hij binnen de maand na de uitdrukkelijke aanvaarding betaling ontvangen van de voorgestelde vergoeding127 . Indien de aanvrager het voorstel van het Fonds betwist dan zal hij dat voor de rechtbank van eerste aanleg kunnen doen. De bevoegdheid van de rechtbank van eerste aanleg zal in die zin uitgebreid worden128 . Hierbij heeft de wet een vervaltermijn ingelast: de betwisting moet binnen de 60 dagen voor de rechtbank worden gebracht anders zal ze vervallen en zal de procedure beëindigd zijn129 .

5.2.3 143

Voorstel tot vergoeding door de verzekeraar(s) Indien het Fonds besluit dat een zorgverlener aansprakelijk is voor het medisch ongeval,

dan verzoekt het Fonds de verzekeraar van de betrokken zorgverlener een voorstel tot vergoeding te doen ten gunste van de aanvrager, en licht het de andere partijen bij de procedure hierover in130 .

144

Voor het formuleren van het voorstel, de aanvaarding van het voorstel en de uitbeta-

ling van de vergoedingen gelden dezelfde regels als voor het geval dat het Fonds het voorstel formuleert, met dat verschil dat andere vergoedingen niet mogen worden afgetrokken van de 126

Art. 10, 1o wet 31 maart 2010. Art. 26, §1 Wet 31 maart 2010. 128 Wetsontwerp tot wijziging van het Gerechtelijk van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van www.dekamer.be/FLWB/pdf/52/2241/52K2241003.pdf. 129 Art. 27 Wet 31 maart 2010. 130 Art. 29 Wet 31 maart 2010. 127

Wetboek in het kader van de wet schade als gevolg van gezondheidszorg,


66

vergoedingen als geformuleerd in het voorstel.

145

Als er meerdere verzekeraars betrokken zijn bij een medisch ongeval dan zal men terug

moeten grijpen naar de bepalingen van de Landverzekeringsovereenkomstenwet (WLVO)die van toepassing is aangezien de nieuwe wet geen specifieke bepalingen inhoudt die daarvan afwijken131 .

146

Drie hypotheses kunnen zich voordoen. Ten eerste kan het zijn dat de verzekeraar de

aansprakelijkheid van de zorgverlener betwist (zie boven, eerste paragraf onder

132 ).

Doet hij

dit, dan moet hij het Fonds, de aanvrager en desgevallend diens verzekeraar op de hoogte brengen. Het Fonds zal zich dan, indien de schade de drempel van art. 5 bereikt, in de plaats van de verzekeraar stellen en zelf een voorstel formuleren en het volgens de hierboven beschreven procedure, naar de aanvrager overmaken. Hij zal daarna in de rechten van de aanvrager tegen de zorgverlener en zijn verzekeraar kunnen optreden (zie verder Subrogatierecht). Op deze manier wordt vermeden dat het slachtoffer nodeloos moet wachten op de beslechting van de betwisting van aansprakelijkheid. Een tweede hypothese betreft het geval dat de verzekeraar de aansprakelijkheid van de zorgverlener niet betwist, maar een kennelijk ontoereikend voorstel tot vergoeding formuleert133 . Het kan zijn dat dit voorstel geformuleerd werd op aanvraag van het Fonds of het kan gaan om een minnelijk voorstel tot vergoeding. In dit laatste geval kan de verzekeraar van de zorgverlener het Fonds schriftelijk om advies vragen betreffende dit voorstel. Het Fonds zal dan binnen de twee maanden na de schriftelijke aanvraag een gemotiveerd advies uitbrengen over de al dan niet toereikend karakter van het voorstel van de verzekeraar. Indien het voorstel kennelijk ontoereikend is, dan zal het Fonds zelf overgaan tot het opstellen van een voorstel en zal de procedure verder verlopen zoals hierboven reeds uitgelegd. Een laatste hypothese is deze waarin de verzekeraar die door het Fonds aangesproken wordt om een voorstel tot schadevergoeding te formuleren, dit niet binnen de drie maanden doet en ook niet binnen de maand nadat het een herinneringsbrief van het Fonds heeft ontvangen134 . 131

Als er meerdere verzekeraars betrokken zijn die niet onderling verbonden zijn, dan zal het Fonds om het even welke verzekeraar kunnen aanspreken voor het opstellen van een schadevergoedingsvoorstel (art. 45 WLVO). Gaat het daarentegen om een geval van medeverzekering, dan zal die verzekeraar moeten worden aangesproken die in de verzekeringsovereenkomst als eerste werd aangewezen (art. 28 WLVO). 132 Voorstel tot vergoeding van het Fonds 133 Art. 31 Wet 31 maart 2010. 134 Art. 32 Wet 31 maart 2010.


67

Dit stilzwijgen van de verzekeraar wordt dan gelijkgesteld met de betwisting van de aansprakelijkheid van de zorgverlener. Ook in dit geval zal het Fonds vergoedend optreden in de plaats van de verzekeraar en zal het daarna trachten de uitgekeerde bedragen van de verzekeraar te recupereren.

5.2.4 147

Subrogatierecht In het geval dat het Fonds bij de aansprakelijkheid van de zorgverlener toch vergoedend

tussenkomt omdat de verzekering niet voldoende dekking blijkt te geven of gewoonweg afwezig is (art. 28), of de zorgverlener en/of zijn verzekeraar de aansprakelijkheid betwist (art. 30), of omdat de verzekeraar een kennelijk ontoereikend voorstel tot vergoeding heeft gedaan (art. 31), of stilzwijgend geweigerd heeft om zo’n voorstel te doen (art. 32), zal het Fonds in de rechten van de aanvrager tegen de zorgverlener treden. Het Fonds beschikt dus over een subrogatoir verhaalsrecht135 . Dit betekent dat het enkel zal kunnen terugvorderen hetgeen het zelf aan het slachtoffer heeft uitgekeerd en in ieder geval niet meer dan wat het slachtoffer zelf zou kunnen gevorderd hebben van de aansprakelijke136 . Het Fonds doet dit door een rechtsvordering tot betaling in te stellen, gebaseerd op de burgerlijke aansprakelijkheid volgens het gemeen recht, tegen de verzekeraar en/of de zorgverlener.

148

Artikel 28 van de wet vermeldt expliciet dat indien de rechter oordeelt dat de door

het Fonds aan de aanvrager betaalde sommen niet verschuldigd zijn, dan zullen ze niet kunnen worden teruggevorderd en dat het Fonds deze vergoedingen dus zelf zal moeten blijven dragen137 .

149

Bij de bespreking van het wetsvoorstel in de Kamercommissie Volksgezondheid meende

mevrouw Muriel Gerkens (Ecolo-Groen!) dat de verzekeraars zullen trachten om via procedurele middelen onderuit te komen aan hun terugbetalingsverplichting. Deze idee werd door de heer Philippe Colle (Assuralia) zonder moeite weerlegd. Hij onderstreepte dat de verzekeraars er geen enkel belang bij hebben de gerechtelijke procedures af te remmen aangezien de schadevergoedingen vermeerderd worden met de wettelijke rentevoet en de in het ongelijk gestelde partij

135

Art. 28 Wet 31 maart 2010. I. BOONE, Verhaal van derde-betalers op de aansprakelijke, Antwerpen, Intersentia, 2009, 66. 137 Zie Advies van de Raad van State Nr. 46.742/3 van 23 juni www.dekamer.be/FLWB/pdf/52/2240/52K2240001.pdf pg. 104. 136

2009,

6 Inwerkingtreding

68

een rechtsplegingsvergoeding moet betalen138 .

6

Inwerkingtreding

150

De wet is gedeeltelijk in werking getreden op de tiende dag nadat ze gepubliceerd werd,

nl. op 10 april 2010. De bepalingen die in werking zijn getreden hebben betrekking op oprichting (art. 6), de Raad van Bestuur (art. 7), het personeelskader (art. 9) en de financiering (art. 10) van het Fonds. Ook de opheffings- en wijzigingsbepalingen (art. 33 en 34) zijn reeds in werking getreden. De andere bepalingen van de wet zullen in werking treden op een datum die door de Koning zal worden vastgelegd139 , wellicht nadat de nodige koninklijke besluiten zijn aangenomen en nadat het Fonds werkzaam is.

151

De wet zal kunnen worden toegepast op schade die veroorzaakt werd door feiten die

zich na 2 april 2010 hebben voorgedaan140 .

138

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/006, 51. Art. 35, §1 Wet 31 maart 2010. 140 Art. 35, §2 Wet 31 maart 2010.

139

EFFECT FOUTLOOS VERGOEDINGSSYSTEEM

69

Hoofdstuk VI

Effect foutloos vergoedingssysteem 152

Na veel zwoegen is er in België eindelijk zicht op de inwerkingtreding van een vergoe-

dingssysteem voor slachtoffers van medische schade die niet gebaseerd is op de aansprakelijkheid van de zorgverleners. Zoals uit de bespreking in het vorig hoofdstuk van de nieuwe wet blijkt, wordt er niet meer geopteerd voor een volledige aansprakelijkheidsimmuniteit van de zorgverlener maar zal het aansprakelijkeidsrecht parallel worden toegepast met het nieuwe no fault-systeem.

153

Door de grote toegankelijkheid en de snelheid van de procedure voor het Fonds, de

inschakeling van de nationale solidariteit wat betreft de financiering van het Fonds en het behoud van het gemeen aansprakelijkheidsrecht, beoogt de nieuwe wet een garantie te bieden aan de patiénten die het slachtoffer zijn van een medisch ongeval, ongeacht of dit de aansprakelijkheid van een zorgverlener met zich meebrengt brengt, dat ze daadwerkelijk zullen worden vergoed, dat het beroep op de rechter zo veel mogelijk zal woorden voorkomen, dat de minnelijke regelingen zullen worden bevorderd en dat de verzekeringspremies voor de zorgverleners zullen worden gestabiliseerd. Verder zal ik onderzoeken welke effecten dit nieuw systeem verwacht wordt met zich mee te brengen.

154

Vooraleer daarop in te gaan, is er een kleine parenthese geboden door een recente ont-

wikkeling op het vlak van het sociale zekerheidsbeleid in de Verenigde Staten. Door het enorme aantal processen, gaan Amerikaanse zorgverleners o.a. over tot positieve defensieve geneeskunde en rekenen ze de kosten daarvan alsook de kosten van hun aansprakelijkheidsverzekering door

1 Effect op verzekerbaarheid

70

aan hun patiënten. Een ziekte- en invaliditeitsverzekering is op dit moment niet verplicht in de VS waardoor de patiënten deze extra kosten dikwijls zelf moeten dragen. President Obama is onlangs zijn belofte nagekomen om het sociale zekerheidssysteem te hervormen zodanig dat er meer mensen toegang zullen krijgen tot een ziekte- en invaliditeitsverzekering. De vraag stelt zich welk gevolg dit zal hebben op het vlak van de medische aansprakelijkheid in dat land. Gezien de Belgische ervaring met deze problematiek denk ik niet dat het feit dat de Amerikaanse burgers gemakkelijker aan een ziekte- en invaliditeitsverzekering zullen geraken als gevolg zal hebben dat de schadevergoedingsclaims voelbaar zullen dalen. Beter zou het zijn zou men in de VS de regels van het medische aansprakelijkheidssysteem hervormen1 en tegelijkertijd overstappen naar een minder resultaatsgebonden vergoeding van de advocaten. De toekomst zal het juiste antwoord op deze vraag aanwijzen.

1

Effect op verzekerbaarheid

155

Aangezien het systeem niets wijzigt aan het huidige aansprakelijkheidsrecht, zullen

de zorgverleners hun verzekeringsovereenkomsten burgerlijke aansprakelijkheid zonder probleem kunnen verderzetten voor de medische ongevallen waarvoor een aansprakelijke zorgverlener kan worden aangewezen. Als er geen fout is daarentegen, is er geen aansprakelijkheid en komt er dus ook geen schadevergoeding toe aan de slachtoffers ten laste van de verzekeraar van de niet foutief handelende zorgverlener. De verzekeringssector vindt het dan ook normaal dat de Staat een regeling instelt om die slachtoffers toch schadeloos te stellen, zonder dat de zorgverleners of hun verzekeraars de schadevergoedingslast mee moeten dragen2 . Ze worden immers, in tegendeel tot hetgeen opgenomen was in de wet van 15 mei 2007, niet verplicht om zich te verzekeren om zo in de financiering van het Fonds te voorzien (zie (Nog) Geen verplichte verzekering). Als het Fonds medische schadegevallen zonder aansprakelijkheid zal moeten vergoeden dan zullen de uitgekeerde bedragen (ten minste voor een deel) gedragen worden door de belastingbetaler (zie Financiering).

156

Een verhoging van de premies die de zorgverleners moeten betalen aan hun verzekeraars

worden niet verwacht de hoogte in te gaan. In tegendeel zelfs, er wordt verwacht dat de premies 1 2

Dit is ook de mening van Senator Cornyn (Texas): www.heritage.org. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/006, 46.

1 Effect op verzekerbaarheid

71

zullen worden gestabiliseerd. Men meent dat, het feit dat de tussenkomst van de rechterlijke macht minder zal worden gevraagd, een besparing zal betekenen voor de verzekeraars wat betreft advocatenhonoraria en gerechtskosten en dat dit ervoor zal zorgen dat de premies niet zullen worden opgetrokken3 . Niet iedereen lijkt even optimistisch als de wetgever. Mvr. Martine Bogaert, één van de vertegenwoordigers van de Belgische Vereniging voor de Artsensyndicaten, uitte tijdens de kamerbespreking van de wet, haar vrees dat het tegendeel zich gaat voordoen, nl. dat het totale aantal procedures, administratieve of gerechtelijke, enkel maar zal stijgen en daarmee gepaard gaande, ook het aantal schadevergoedingen door de verzekeraars, waardoor de premies dezelfde stijgende richting zullen opgaan4 .

157

Het feit dat er geen verplichte verzekering is vooropgesteld stemt overeen met de wensen

van de verzekeringssector. De sector wil vermijden dat er een gemeenschappelijk verzekeringsfonds zou worden opgericht, waarin een tariferingsdienst5 zou worden opgenomen en staat op die manier regelrecht tegenover de sector van de zorgverleners die dat wel wenselijk achten. Een tariferingsbureau zou als opdracht hebben de premie en de verzekeringsvoorwaarden vast te stellen voor de zorgverleners die op de markt geen verzekering of niet meer een verzekering BA medische vinden of er slechts één vinden aan een zeer hoog tarief. De verzekeraars menen dat een dergelijk bureau, dat wel denkbaar in het kader van de burgerlijke aansprakelijkheid voor voertuigen, omdat de solidariteit daar gespreid is over een brede bevolking, niet denkbaar is met betrekking tot de medische aansprakelijkheid. In dit laatste geval zou de solidariteit enkel gespreid worden over een groep die niet groter is 40 000 verzekerden, wat voor een stijging van de premies zou zorgen6 . Terecht stellen zij nog dat als de zorgverleners verplicht worden zich te verzekeren, dit een recht op verzekering impliceert, waardoor een zorgverlener zich tot een tariferingsbureau zou moeten kunnen wenden om een verzekering te sluiten. Wanneer een contract wordt gesloten tegen de door het tariferingsbureau gehanteerde tarieven, wordt het risico gedragen door de in dat segment actieve verzekeraars en uiteindelijk dus door hun verzekerden, 3

Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/001, 17. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/006, 38. 5 Voor een bespreking van het bestaande tariferingsbureau in het kader van de verplichte motorvoertuigenverzekering: G. JOCQUE, ”De W.A.M.-verzekering: recente evoluties in wetgeving, rechtsleer en rechtspraak”, in X., De Praktijkjurist VIII, Academia Press, Gent, 2004, 153-167. 6 Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/006, 48. 4

2 Effect op strafvervolging

72

en niet op solidariteit op nationaal niveau (de gehele Belgische bevolking).

158

Een van de vertegenwoordigers van de verzekeringssector, Bruno Didier (Assuralia),

meende dat de Orde van Geneesheren erop moet toezien dat zorgverleners die hun deontologische plicht7 om gedekt te zijn door een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid niet nakomen, een verbod opgelegd krijgen hun beroep uit te oefenen8 .

159

Door zich tegen een verzekeringsplicht te kanten, probeert de verzekeringensector m.i.

te vermijden dat ze zorgverleners die voor hen een groot risico inhouden, tegen schappelijke tarieven zullen moeten verzekeren. Het lijkt mij niet billijk en ook tegenstrijdig met de strekking van de wet, toe te laten dat juist zorgverleners waarbij het risico op medische fouten groot is onverzekerd blijven en op die manier het recht van de patiënt op vergoeding ondermijnen. In die zin meen ik dat het aangewezen is om in de toekomst ofwel over te gaan tot een verplichte verzekering, met alle gevolgen vandien, ofwel specifieke wetgeving uit te vaardigen die de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering voor de medische sector en de tarieven daarvoor aan banden wordt gelegd.

2

Effect op strafvervolging

160

Op dit moment hebben de slachtoffers van een medisch ongeval die hun schade vergoed

willen zien, geen andere keuze dan de aansprakelijkheid van de zorgverlener voorop te stellen. Hiervoor richten zij zich almaar meer naar de strafrechtbanken, die als enige in staat worden geacht om uiteindelijk een schuldige aan te wijzen of ten minste een aansprakelijke9 . Dit zal ook zo blijven nadat de nieuwe wet in werking is getreden.

161

Dankzij het feit dat de slachtoffers van medische ongevallen na de volledige inwerking-

treding van de nieuwe wet, het recht hebben om op de kosten van de staat vergoed te worden, als er geen aansprakelijkheid voor handen is en dat ze zich tot het Fonds kunnen richten om door middel van een minnelijke procedure vergoeding te krijgen van de zorgverlener/verzekeraar wiens

7

Art. 34 §2, 159 §5 en 162 §5 k Code van geneeskundige plichtenleer, www.ordomedic.be/nl/code/inhoud/. Parl. St. Kamer 2009-10, doc. 52 2240/006, 49. 9 Zie Strafrechtelijke aansprakelijkheid

8

3 Effect op tuchtrechtelijke aansprakelijkheid

73

aansprakelijkheid buiten kijf staat, zullen de strafrechtelijke procedures tegen de zorgverleners verminderd worden. Ten minste, dat is wat de wetgever beoogt te bereiken.

3

Effect op tuchtrechtelijke aansprakelijkheid

162

De tuchtrechtelijke aansprakelijkheid van de zorgverleners wordt niet rechtstreeks be¨ınvloed

door de nieuwe wet. De Orde van Geneesheren en de andere disciplinaire colleges blijven erover waken dat de zorgverleners hun beroep met waardigheid blijven uitoefenen en straft deze die dit nalaten te doen10 . Het disciplinair recht is over het algemeen niet gecodificeerd maar er wordt wel voorzien dat de feiten die een inbreuk betekenen op de eer en de waardigheid van het beroep, gestraft mogen worden. De tuchtrechter mag oordelen dat een bepaald feit een disciplinaire inbreuk is, zelfs als dit niet uitdrukkelijk in de disciplinaire code is voorzien. Hij oordeelt ook vrij welke sanctie op een bepaalde fout moet worden opgelegd11 .

163

Het enigste wat op dit vlak zal veranderen is het feit dat de aangifte van de feiten die

aan de oorsprong liggen van een medisch ongeval, door het Fonds zal worden gedaan en niet meer door de patiënten12 . Dit doet weliswaar geen afbreuk aan het recht van de patiënten om dat zelf te doen, maar verwacht wordt dat ze het Fonds beter geplaatst zullen vinden om die aangifte te doen.

4

Effect voor zorgverlener en pati¨ ent

4.1 164

Zorgvuldigere beroepsuitoefening of juist niet? Bij gebrek aan wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van het no fault-systeem

op de relatie tussen zorgverleners en patiënten, kan ik enkel mijn persoonlijke mening geven daaromtrent. Ik geloof niet dat het nieuw ingevoerde systeem een wijziging zal brengen in het zorgvuldigheidsniveau waarmee de gezondheidszorgverstrekkers hun beroep uitoefenen. Ze hebben immers dezelfde morele en deontologische plichten tegenover de personen die zij behandelen.

10

De Franse Code des Assurances verplicht de zorgverleners bijvoorbeeld ertoe een verzekering te sluiten. Doen ze dat niet, dan wordt hen door de tuchtinstantie een straf opgelegd. ww.legifrance.gouv.fr 11 www.ordomedic.be 12 Art. 19 wet 31 maart 2010.

4 Effect voor zorgverlener en patiënt

74

Daarnaast werd er niets veranderd aan het gemeen aansprakelijkheidsrecht waardoor zij nog altijd het risico lopen om voor schadevergoeding te worden aangesproken als ze onzorgvuldig zijn geweest en een fout hebben begaan. Des te meer nu het Fonds kan worden ingeschakeld, dat over meer deskundigheid beschikt dan de patiënten om die fout te bewijzen. Ook het feit dat er op verzekeringsrechtelijk vlak niets verandert in die zin dat er geen verplichte verzekering werd opgelegd, is voor mij een extra argument om te denken dat zorgverleners even zorgvuldig gaan optreden. Doen ze dat niet, dan zullen de verzekeringsmaatschappijen hen als een groot risico bestempelen en hen bijgevolg hogere premies aanrekenen of zelfs erger, hen geen verzekering meer willen aanbieden.

165

Ik wil hierbij ook mijn hoop uiten dat de adviezen die door het Fonds zullen moeten

worden opgesteld omtrent preventiemaatregelen13 , tot een verbetering van de gezondheidszorgverstrekking gaan zorgen en dus tot minder schadegevallen. Dit zal uiteraard enkel maar het geval zijn indien de adviezen gepubliceerd worden en toegankelijk zijn voor elke zorgverlener.

4.2 166

Relatie zorgverlener-pati¨ ent be¨ınvloed? In de buitenlandse rechtsliteratuur14 beweert men soms dat de kwaliteit van de gezond-

heidszorg eerder achteruit dan vooruit wordt geholpen door een no fault-vergoedingssysteem. Uit onderzoek blijkt dat deze bewering niet gefundeerd is. In tegendeel zelfs. Het no fault-systeem zorgt er niet enkel voor dat de kwaliteit van de gezondheidszorg verbetert, het zorgt ook voor een verbetering van de relatie tussen zorgverleners en patiënten. In de landen waar het systeem werkt, is dit laatste is te danken aan het feit dat zorgverleners zich opener opstellen en sneller en eerlijker informatie vrijgeven omtrent medische ongevallen waarbij zij betrokken zijn15 . Op deze manier verandert de relatie tussen de patiënt en de zorgverlener niet meer u ¨berhaupt van een vriendelijke in een vijandelijke.

167

De relatie tussen zorgverleners en patiënten is een vertrouwensrelatie en zoals in eender

welke vertrouwensrelatie is de communicatie tussen de partijen van primordiaal belang. Een 13

Art.8, §2, 1o wet 31 maart 2010. B.A. KOCH en H. KOZIOL, ”Compensation in the Austrian health care sector”, in J., DUTE, M.G., FAURE, en H., KOZIOL (eds),No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, 115. 15 R.G. JØRSTAD, ”The Norwegian system of compensation to patients”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 545. 14

4 Effect voor zorgverlener en patiënt

75

zorgverlener heeft de verplichting om zijn patiënten te informeren over hun gezondheidssituatie en over de behandeling die zij van plan zijn uit te voeren16 , terwijl de patiënten verplicht zijn om alle informatie over hun pathologie aan de geneesheer bekend te maken. In dit licht kan het betreurd worden dat sommige verzekeraars de zorgverleners aanraden om niets te onthullen over hoe het medisch ongeval heeft plaats gehad17 . Dit werkt het wantrouwen van de patiënten tegenover de gezondheidszorgbeoefenaars in de hand. Hopelijk gaat dit probleem op termijn worden opgelost omdat de zorgverleners verplicht zullen zijn mee te werken aan het onderzoek dat het Fonds naar de medische ongevallen zal verrichten18 .

168

Onderzoeken naar de werking van bestaande no fault-vergoedingssystemen hebben aan-

getoond dat het noodzakelijk is om het systeem bekend te maken aan19 . Anders mist het zijn doel en worden patiënten die misschien wel recht op vergoeding hebben niet vergoed omwille van onwetendheid. In België zou dit eventuele probleem vermeden kunnen worden als men de zorgverleners de verplicht hun patiënten over het systeem te informeren.

16

Art. 7 en 8 Patiëntenrechtenwet. Persoonlijke mededeling van een geneesheer specialist. 18 Art. 15 e.v. wet 31 maart 2010. 19 L. WENDEL, ”Compensation in the Swedisch Health Care Sector”, in J. DUTE, M.G. FAURE, en H. KOZIOL (eds), No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, 385. 17

BESLUIT

76

Hoofdstuk VII

Besluit 169

Op alle mogelijke vlakken van het leven in een gemeenschap worden er compromissen

gesloten die tot doel hebben tegemoet te komen aan de, dikwijls tegenovergestelde, wensen van de gemeenschapsleden. Ook de regels betreffende de medische aansprakelijkheid en de daarmee onlosmakelijk verbonden medische aansprakelijkheidsverzekeringen, moeten twee tegenovergestelde belangen dienen, nl. die van de zorgverleners die zekerheid willen hebben omtrent de aanspraken op hun vermogen en die van de patiënten die hun schade als gevolg van een verstrekking van gezondheidszorg vergoed willen zien. Vanuit het standpunt van de zorgverleners is de medische aansprakelijkheid een risico waartegen ze zich moeten verzekeren door middel van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Vanuit het standpunt van de patiënten is de medische aansprakelijkheid een basis voor hun schadevergoedingsclaims. Deze twee standpunten kunnen evenwel niet los van elkaar worden gezien. Hoe meer schadevergoedingseisen worden ingeleid hoe hoger de risicoschatting door de medische aansprakelijkheidsverzekeraars en hoe hoger de premies die de zorgverleners voor hun verzekeringen moeten betalen. Omgekeerd, hoe meer schadevergoedingseisen worden afgewezen, hoe meer kritiek op het gemeen aansprakelijkheidsrecht als vergoedingssysteem. De doelstelling van deze thesis was om te onderzoeken op welke manier men in België ervoor heeft gezorgd dat de belangen van patiënten en die van gezondheidszorgverleners met elkaar worden verzoend in het geval een medisch ongeval zich heeft voorgedaan.

BESLUIT

170

77

Eerst werd de werking van gemeen aansprakelijkheidsrecht onder de loep genomen (Zie

Medische aansprakelijkheid.). Deze bleek tekort te schieten, zowel voor de patiënten als voor de zorgverleners. De nood van de slachtoffers om een rechtvaardige vergoeding te verkrijgen heeft ertoe geleid dat de rechtbanken de geldige gemeenrechtelijke principes in hun voordeel begonnen te manipuleren. Volgens deze principes dient het slachtoffer te bewijzen dat zijn schade zich niet of niet op dezelfde manier zou hebben voorgedaan zonder de fout van de zorgverlener, opdat hij van deze laatste schadevergoeding kan verkrijgen. De rechtspraak heeft deze bewijslast op drie manieren verzacht. Ten eerste hebben ze het foutbegrip vervormt door meer en meer te gaan aanvaarden dat de verbintenissen van de zorgverleners geen inspanningsverbintenissen zijn, maar resultaatsverbintenissen. Ten tweede hebben ze het “alles of niets”karakter van het oorzakelijk verband omzeild door het kansverlies als vergoedbare schade te aanvaarden. Ten laatste hebben ze de positie van de patiënt verbeterd door een bewijslastomkering te aanvaarden wanneer de patiënt zijn zorgverlener een gebrek aan informatie verwijt1 . Dit heeft zowel hoop gegeven aan de patiënten als wanhoop aan de zorgverleners. De wilde groei van de gerechtelijke processen tegen de zorgverleners, samenhangend met de stijging van de verzekeringspremies, heeft hen ertoe gebracht om aan defensieve geneeskunde te gaan doen(Zie Verzekerbaarheid.). De cruciale vraag is of ze voldoende bescherming vinden in hun beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen. Als de verzekeringsovereenkomst geen waarborg biedt voor resultaatsverbintenissen en de rechter beslist dat het schadegeval een resultaatsverbintenis betreft, dan zal de verzekeraar niet tussenkomen en zal de betrokken zorgverlener zelf de schadevergoeding moeten dragen. Een gelijkaardig probleem doet zich voor wanneer de zorgverlener niet gedekt wordt voor bepaalde, uitdrukkelijk in de polis opgenomen, grove fouten. De praktijk van sommige verzekeraars om deze fouten als algemene uitsluiting in het verzekeringscontract op te nemen, leidt tot meer onzekerheid. Ook het bedrag van de dekking kan in sommige gevallen problematisch zijn. Immers, als de schadevergoeding gevorderd wordt na verloop van een aanzienlijke tijdsspanne, kan het zijn dat het verzekerde bedrag ontoereikend blijkt. Een ander bron van bezorgdheid kan de dekking in de tijd zijn. De zorgverlener die zich optimaal wil verzekeren zal zich goed moeten informeren over de werking van de beschikbare systemen van verzekeringsdekking in de tijd. Het fact occurence-systeem dekt de zorgverlener als het 1

Luik 30 april 1998, Rev. dr. santé 1998-99.

BESLUIT

78

schadeverwekkende feit zich voordoet tijdens de duur van de verzekeringsovereenkomst. Dit is het meest voordelige systeem aangezien de zorgverlener beschermd blijft tot het einde van de verjaringstermijn van de vordering tot schadevergoeding. In het kader van een loss occurencesysteem zal de zorgverlener niet beschermd zijn wanneer de schade zich buiten de looptijd van de verzekeringspolis voordoet. Ook het claims made-systeem biedt een beperkte dekking aangezien het noodzakelijk is dat de schadevergoedingseis ingesteld wordt tijdens de duurtijd van verzekering. Dit systeem is dan weer voordeliger voor de verzekeraar die geen reserves dient aan te leggen voor mogelijke latere claims. We hebben dus weer te maken met tegenovergestelde belangen.

171

Vervolgens werd onderzocht hoe deze problemen werden aangepakt (Zie Hoofdstukken

IV en V.). Al van in de jaren ’90 denkt men in België dat de invoering van een no fault aansprakelijkheids-/vergoedingssysteem deze problemen gaat oplossen. Deze idee werd op ver´ en optie was om het aansprakelijkheidsrecht volledig uit te schakelen. De schillende benaderd. E´ schadevergoeding moest dan beperkt zijn en de patiënt kon geen beroep doen op het gemeen aansprakelijkheidsrecht om zijn schade integraal vergoed te zien. Een andere mogelijkheid was om het aansprakelijkheidsrecht naast het bijzondere no fault systeem te laten bestaan en de keuze tussen de twee systemen aan het slachtoffer te laten ofwel zonder de mogelijkheid om op zijn beslissing terug te komen, ofwel met de mogelijkheid om ten aller tijde van ”spoor”te veranderen. Een eerste compromis werd pas in 2007 in een wettekst gegoten. Het betrof een no faultvergoedingssysteem dat door de zorgverleners moest worden gefinancierd. Het gemeen aansprakelijkheidsrecht werd grotendeels uitgeschakeld en de schadevergoeding was geplafonneerd, ondanks het feit dat de wet zelf de bewoording “integrale vergoeding”gebruikte. De wetgever meende dat het op deze manier beter was dan de keuze open te laten tussen dit systeem en het aansprakelijkheidsrecht aangezien het zicht op een integrale schadevergoeding ertoe zou hebben geleid dat de slachtoffers toch voor het gemeen recht zouden hebben gekozen. Omwille van hevige kritiek werd deze wet ondertussen vervangen zonder ooit in werking te zijn getreden. De nieuwe wet van 31 maart 2010 introduceert een tweesporen-systeem waarbij het slachtoffer van een medisch ongeval ten aller tijde voor het gemeen aansprakelijkheidsrecht boven het no

BESLUIT

79

fault-vergoedingssysteem of omgekeerd kan kiezen. Het uitgangspunt van het stelsel is dat er een nieuw recht op vergoeding wordt gecreéerd voor het slachtoffer van een medisch ongeval, ongeacht of de zorgverstrekker al dan niet een fout heeft begaan. Als er sprake is van een fout, zal de verzekeraar betalen, als er geen sprake is van een fout, dan is er tussenkomst voorzien van een fonds dat gefinancierd wordt door de staat. Wanneer uit de expertise van het Fonds blijkt dat er sprake is van een fout, maar de verzekeraar deze fout betwist, zal het Fonds het slachtoffer onmiddellijk vergoeden en daarna deze kosten verhalen op de verzekeraar. Het Fonds vergoedt de slachtoffers ook wanneer de zorgverstrekkers geen verzekering hebben. De vergoeding is integraal en dus niet onderworpen aan franchises en/of plafonds. Blijkt achteraf dat het Fonds onterecht de schadevergoeding heeft betaald, dan zal het deze vergoeding niet kunnen terugvorderen. Er is slechts één voorwaarde om vergoed te worden, nl. dat de schade één van de volgende ernstniveaus moet bereiken: permanente invaliditeit van minstens 25%, tijdelijke invaliditeit gedurende 6 op elkaar volgende maanden (of 6 maanden op een periode van een jaar), zeer ernstige stoornissen (ook van economische aard) in de bestaansomstandigheden of het overlijden van een patiënt. De ziekenhuisinfecties, indien zij het gevolg zijn van een zorgprestatie, en de schade als gevolg van ingrepen van plastische chirurgie die terugbetaald worden, zullen ook in aanmerking komen voor vergoeding. De procedure via het Fonds is minnelijk, (relatief) snel en eenvoudig. Het Fonds moet alle informatie zelf verzamelen maar er werden er sancties voorzien voor het niet meewerken aan de informatievergaring.

172

Ten laatste werd onderzocht welk effect de nieuwe wetgeving verwacht wordt te heb-

ben voor de medische aansprakelijkheid (Zie Hds. VI.). Aangezien het gemeen aansprakelijkheidsrecht overeind blijft, zal er niets veranderen aan de strafrechtelijke en tuchtrechtelijke aansprakelijkheid. Wat betreft de verzekerbaarheid van de burgerlijke aansprakelijkheid van zorgverleners, verwacht men positieve ontwikkelingen in die zin dat de premies geen stijging zullen kennen specifiek omwille van het no fault-systeem. Dit zou te danken zijn aan het feit dat het nieuwe systeem door de staat moet worden gefinancierd en niet door de verzekeraars, zoals in een voorgaand wetgevend initiatief werd voorgesteld.

173

Welke de werkelijke gevolgen van de nieuwe wet zullen zijn, zal nog moeten blijken na

haar volledige inwerkingtreding. Hopelijk slaagt de Belgische wetgever er deze keer wel in om,

BESLUIT

80

ondanks de nieuwe regeringscrisis, de nodige koninklijke besluiten uit te vaardigen. Ook al is de nieuwe wet aan de media-aandacht ‘ontsnapt’, ben ik ervan overtuigd dat het kritische oog van de rechtsgeleerden daar wel op is gefocust.

BIBLIOGRAFIE

81

Bibliografie Boeken en/of bijdragen in een boek 1. ABEILLE, J., ”Responsabilit mdicale”, in X., Procration et droits de l’enfant, Brussel, Nemesis - Bruylant, 2004, 123-135. 2. ARNOU, P., ”De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer”, in HEYVAERT, A., KRUITHOF, R. en VANSWEEVELT, T. (ed.), Juridische aspecten van de geneeskunde, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1989, 164-190. 3. BEULS, J., ”De zorgverlener administratief gesanctioneerd: het verbod om tegemoet te komen in de koste van de geneeskundige verstrekkingen”, in X, Tuchtrecht voor medische beroepen, Gent, Mys en Breesch, 2000, 63-93. 4. BLOEMBERGEN, A., ”De invloed van verzekeringen”, in X, Schade lijden en schade dragen. Is het zelf dragen van geleden schade in een sociale rechtsstaat regel of uitzondering?, Zwolle, Tjeenk Willink, 1980, 1-22. 5. BOCKEN, H., Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade, Mechelen, Kluwer, 2008, 193p. 6. BOONE, I., Verhaal van derde-betalers op de aansprakelijke, Antwerpen, Intersentia, 2009, 722p. 7. BOONE, I., ”De rol van het aansprakelijkheidsrecht in het nieuwe vergoedingssysteem voor medische schadegevallen”, in BOCKEN, H., BOONE, I. en DE KEZEL, E. (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei

BIBLIOGRAFIE

82

2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 163-193. 8. CALLENS, S., VERMOTE, A. en MARTENS, L., ”De patiënt in de gezondheidszorg en medische aansprakelijkheid”, in X, Organisatie van de gezondheidszorg, Antwerpen, Intersentia, 2008, 677p. 9. CLAASSENS, H., ”Medische aansprakelijkheidsverzekering. Een algemene verkenning”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, 129-150. 10. CORNELIS, L., ”Verkeerd verbonden [contractuele aansprakelijkheid]”, in X., Actuele ontwikkelingen inzake verbintenissenrecht, Antwerpen, Intersentia, 2009, 259-333. 11. CORNELIS, L., Beginselen van het Belgische buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht. Deel 1: De onrechtmatige daad, Antwerpen, Maklu, 1989, 744p. 12. DE GROOT, E., ”De Orde van geneesheren: tuchtrechtelijke aspecten”, in X, Juridische aspecten van de geneeskunde, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1989, 451-465. 13. DEWALLENS, F., ”De vaststelling van de schuldige tekortkoming van een zelfstandig ziekenhuisarts”, in X., Tuchtrecht voor Medische Beroepen, Gent, Mys en Breesch, 1999, 51-63. 14. DUTE, J., FAURE, M.G. en KOZIOL, H. (eds.), No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, 491p. 15. ERIN, C. A. en OST, S., The criminal justice system and health care, New York, Oxford University Press, 2007, 286 p. 16. ESPERSON, C., ”The Swedish Patient Insurance”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 303. 17. FREDERICQ, S., COLLE, P., ”Alternatieve oplossingen [voor het huidige medisch aansprakelijkheidsstelsel”, in X, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, 93-106.

BIBLIOGRAFIE

83

18. FAGNART, ”De vergoeding van medische ongevallen”, in T. VANSWEEVELT, Aansprakelijkheid en medische ongevallen, Gent, Mys en Breesch, 1996, 11-52. 19. HENNAU-HUBLET, C., L’activit mdicale et le droit pnal, Brussel - L.G.D.J., Parijs, Bruylant, 2000, 476p. 20. JOCQUE, G., ”Verzekering, fondsen en vergoedingsprocedure”, in BOCKEN, H., BOONE, I. en DE KEZEL, E. (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 125-162. 21. JOCQUE, G., ”De W.A.M.-verzekering: recente evoluties in wetgeving, rechtsleer en rechtspraak”, in X., De Praktijkjurist VIII, Academia Press, Gent, 2004, 212 p. 22. JONES, M. A., Medical negligence, Londen, Sweet and Maxwell, 2008, 1226p. 23. JØRSTAD, R.G., ”The Norwegian system of compensation to patients”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 538-545. 24. KHOURY, L., Uncertain causation in medical liability, Oxford Portland, Hart Pub., 2006, 270p. 25. KOCH, B.A. en KOZIOL, H., ”Compensation in the Austrian health care sector”, in DUTE, J., FAURE, M.G. en KOZIOL, H. (eds), No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, 89-120. 26. LIERMAN, S., ”Schade, causaliteit en toepassingsgebied van de Wet Medische Schadegevallen”, in BOCKEN, H., BOONE, I. en DE KEZEL, E. (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 99-142. 27. LIERMAN, S., Voorzorg, preventie en aansprakelijkheid. Gezondheidsrechtelijke analyse aan de hand van het gebruik van ioniserende straling in de geneeskunde, Antwerpen, Intersectia, 2004, 606p. 28. LUNNEY, M., OLIPHANT, K., Tort law: text and materials, Oxford, University Press, 2008, 993p.

BIBLIOGRAFIE

84

29. LUTTE, I., ”Responsabilit juridique (infirmier)”, in X., Mmento de l’art infirmier 20092010, Waterloo, Kluwer, 2009, 303-360. 30. MIKKONEN, M., ”The Nordic model: Finnish experience of the patient injury Act in practice”, in X, Book of Proceedings 13th World Congress on Medical Law, Helsinki, 2000, 793. 31. NYS, H., ”De ontwikkelingen in het medisch recht in 2008”, in X, Recht in beweging [2009], Antwerpen, Maklu, 2008, 147-164. 32. NYS, H., Geneeskunde, recht en medisch handelen, Mechelen, Kluwer, 2005, 714p. 33. RHODES, M., ”Professional liability insurance”, in LONG, R (ed.), The law of liability insurance, New York, Matthew Bender, 1990, 12.11. 34. RONSE, J., Aanspraak op schadeloosstelling uit onrechtmatige daad, Brussel, Larcier, 1954, nr. 196 JUISTE AANTAL PAGINAS ZOEKEN. 35. SAGE, W. M. en KERSH, R. (ed.), Medical malpractice and the U.S. health care system, New York, Cambridge university press, 2006, 393 p. 36. SCHAMPS, G., Evolution des droits du patient, indemnisation sans faute des dommages lis aux droit de sante: le droit medical en mouvement, Brussel, Bruylant, 2008, 395-584. 37. SCHUERMANS, L., ”Verzekering van medische aansprakelijkheid¨ın HEYVAERT, A., KRUITHOF, R. en VANSWEEVELT, T. (ed.), Juridische aspecten van de geneeskunde, Antwerpen, Kluwer rechtswetenschappen, 1989, 435-447. 38. TILLEMAN, B., De aansprakelijkheid van de bedrijfsrevisor. Burgerrechtelijke, strafrechtelijke en tuchtrechtelijke aspecten, Brugge, Die Keure, 2003, 192p. 39. VANDENBERGHE, H., Medische aansprakelijkheid, in X., De professionele aansprakelijkheid, Brugge, Die Keure, 2004, 1-124. 40. VAN DEN EEDEN, E., CAROLUS, K., CUYPERS, R., NYS, H. en OSSIEUR, S., ”Juridische en deontologische regelingen”, in X., Zakboekje voor de Ziekenhuisarts, Zaventem, Kluwer, 2008, 21-113.

BIBLIOGRAFIE

85

41. VAN DEN WYNGAERT, C., Strafrecht, strafprocesrecht en internationaal strafrecht, Antwerpen, Maklu, 2006, 1314p. 42. VANSWEEVELT, T., ”De hystoriek van de Wet Medische Schadegevallen en alternatieven”, in BOCKEN, H., BOONE, I. en DE KEZEL, E. (ed.), Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade. De Wet van 15 mei 2007 betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorgen, Mechelen, Kluwer, 2008, 77-95. 43. VANSWEEVELT, T., WEYTS, B., ”Het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht: situering, doelstellingen, krachtlijnen, kritiek en vooruitzichten”, in X., Verantwoordelijkheid en recht, Mechelen, Kluwer, 2008, 108-131. 44. VANSWEEVELT, T., ”Een no fault-systeem voor medische ongevallen in België: quo vadis”, in X., Liber Amicorum Jean-Luc FAGNART, Louvain-la-Neuve, Anthemis, 2008, 1014 p. 45. VANSWEEVELT, T., De beroepsaansprakelijkheidsverzekering van artsen en ziekenhuizen : een vergelijkende analyse, Gent, Mys en Breesch, 1997, 46. VANSWEEVELT, T., ”De civielrechtelijke aansprakelijkheid van ziekenhuizen en ziekenhuisheneesheren”, in X., De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch, 1994, 45-80. 47. VANSWEEVELT, T., De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de geneesheer en het ziekenhuis, Antwerpen, Maklu, 1992, 947p. 48. VERSTRAETEN, R., ”Algemene theorie van de strafrechtelijke aansprakelijkheid”, in X, De aansprakelijkheid in ziekenhuisverband, Gent, Mys en Breesch,1994, 25-44. 49. VERMYLEN, Y., ”Een orde van tandartsen: voor welk model gekozen?”, in X, Tuchtrecht voor medische beroepen, Gent, Mys en Breesch, 2000, 31-42. 50. WEILER, P. C., HIATT, H. H. en NEWHOUSE, J.P. (ed.), A measure of malpractice : medical injury, malpracticelitigation, and patient compensation, Cambridge, Harvard university press, 1993, 178p.

BIBLIOGRAFIE

86

51. WENDEL, L, ”Compensation in the Swedisch Health Care Sector”, in DUTE, J., FAURE, M.G. en KOZIOL, H. (eds),No-fault compensation in the health care sector, Wenen, Springer, 2004, 367-391. 52. WEYTS, B., ”Objectieve aansprakelijkheid”, in X., Aansprakelijkheid, aansprakelijkheidsverzekering en andere schadevergoedingssystemen 2006-2007, Mechelen, Kluwer, 2007, 371415.

Artikels 1. AERTS, B., ”Medisch aansprakelijkheidsrecht lopt mank”, De Juristenkrant2008, 1-2. 2. ANKAERT, E., ”Foutloze medische aansprakelijkheid: van twistappel tot wet”, TVW 2007, afl. 4, 455-458. 3. BLOCKX, P.J., ”Polis medische en paramedische beroepen”, http://doks.khleuven.be. 4. BOCKEN, H., ”Vergoeding van medische schade: aansprakelijkheid of solidariteit?”, TPR 2009, afl. 1, 5-20. 5. BOCKEN, H., ”Het verlies van kans: vergoedbare schade?”, noot onder Cass. 5 juni 2008, www.cass.be. 6. BOONE, I., ”Gezag van strafrechtelijk gewijsde en de burgerlijke rechter. Wat blijft er nog over?”, NjW 2002-03, afl. 10, 336-341. 7. BOSSARD, P., ”L’autorité de la chose jugée au criminel sur le procès civil ultérieur”, Rev.dr.pn. 1986, 3-46. 8. CALLENS, S., ”Medische aansprakelijkheid: verlies van een kans en aansprakelijkheid van een ziekenhuis voor fouten van artsen”, T. Gez. 2008-09, afl. 1, 34-35. 9. CALLENS, S., ”Gezondheidsrechtelijke bedenkingen bij ziekenhuisinfecties”, T. Gez. 2006, 123-130.

BIBLIOGRAFIE

87

10. COLETTE-BASECQZ, N. en HAUTENNE, N., ”Les critres dapprciation de la faute de mdecins et du lien causal avec le dommage dans le cadre de poursuites pnales du chef datteinte la vie et lintgrit physique”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2000-01, 309-313. 11. CUYPERS, D., ”De aansprakelijkheid van de werknemer”, Or. 1992, 253-274. 12. DE GENDT, T. en BROUWERS, S, ”Verpleegkundigen in de gehandicaptensector: zelfde beroep, andere aansprakelijkheid?”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2007-08, 151-156. 13. DELBEKE, E., ”De informatieplicht over de relevante risicos van een medische ingreep: draagwijdte, determinerende factoren en gevolgen bij miskenning”, T.Gez./Rev. Dr. 200708, 355-369. 14. DE SMET, J.M., ”De verjaring van de medische aansprakelijkheidsverzekering”, Bull. Ass.- De Verz. 2000, 560-593. 15. FAGNART, JL., ”Le silence et le risque”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2007-08, 122-127. 16. GIBSON, J., ”Doctrinal feedback and (un)reasonable care”, http://heinonline.org, geraadpleegd op 29 april 2009. 17. HAVIGHURST, C.C., ”Vicarious liability: relocating responsibility for the qwality of medical care”, www.heinonline.org, geraadpleegd op 29 april 2009. 18. HARRIS, C.T., PEEPLES, R. en METZLOFF, T.B., ”Does being a repeat player make a difference? The impact of attorney experience and case-picking on the outcome of medical malpractice lawsuits”, http://heinonline.org/HOL/License, geraadpleegd op 29 april 2009. 19. LIANG, B.A. en REN, L., ”Medical liability insurance and damage caps: getting beyond band aids to substantive systems treatment to improve quality and safety in healthcare”, http://heinonline.org/HOL/License, geraadpleegd op 29 april 2009. 20. LEMMENS, C., ”Medische hulpmiddelen, veiligheid en nosocomiale infecties: een inspanningsdan wel een resultaatsverbintenis?”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2007-08, 135-184. 21. LIERMAN, S., ”Causaliteit en verlies van kans in de medische context”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2006-07,159-273.

BIBLIOGRAFIE

88

22. LIERMAN, S. en WEYTS, B., ”Symposiumverslag: Fault, no fault, or...?”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2001-02, 61-177. 23. MCCAULEY, K.M. en DEMAREST, W.F., ”Medical malpractice law”, www.heinonline.org, geraadpleegd op 29 april 2009. 24. MORREIM, E.H., ”High-deductible health plans: litigation hazards for health insurers”, www.heinonline.org, geraadpleegd op 29 april 2009. 25. NAUDS, R., ”Verslag studiedagen: Nieuwe wettelijke regelingen voor vergoeding van gezondheidsschade”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2007-08, 314-321. 26. PIRE, V., ”La loi du 15 mai 2007 relative l’indemnisation des dommagesrsultant de soins de sant (M.B., 6 juillet 2007) et la loi du 15 mai 2007 concernantlerglement des diffrends dans lecadre de la loi du 15 mai 2007 relative l’indemnisation des dommagesrsultant de soins de sant (M.B., 6 juillet 2007)”, REDC 2006, afl. 4, 294-296. 27. RAD, C., ”La rforme de la responsabilit mdicale aprs la Loi du 4 mars 2002 relative aux droits des malades et la qualit du systme de sant”, Resp. Civ. Assur. 2002, 4-12. 28. ROGGE, J., ”Voorstel van de verzekeraars tot vergoeding van medische ongevallen”, T. Gez./Rev. dr. sant 2000-01, 167. 29. RYELANDT, M., ”Rechtsvergelijkend overzicht nofault en evolutie van medische aansprakelijkheid”, Con. M. 2007, afl. 3-4, 113-122. 30. SCHAMPS, G., ”De foutloze vergoeding van schade inzake gezondheidszorg: Een stand van zaken”, T.Gez./Rev. Dr. Sant 2008/09, 364-371. 31. SCHOLLEN, A., ”Le rejet de l’application de la thorie de la perte de chance”, T. Verz. 2008, afl. 4, 433-434. 32. STUDDERT, D.M. e.a., ”Toward a workeble model of ”No-fault”compensation for medical injury in the Unided States”, http://heinonline.org, geraadpleegd op 29 april 2009. 33. TRAEST, P., ”Rechts(on)zekerheid in materieel en formeel strafrecht en strafrechtelijk legaliteitsbeginsel”, RW 1993-94, 1190-1207.

BIBLIOGRAFIE

89

34. VANDENWIJNGAERT, G., ”De hervorming van de medischeaansprakelijkheid vanuit het perspectief van de (aansprakelijkheids-)verzekeraar”, A. Hosp. 2008, afl. 1, 95-104. 35. X, Schadeclaim tegen één specialist op vijf,10 februari 2009, www.kluwer.be. 36. X, Medische aansprakelijkheidsverzekering, TO THE POINT(bijlage Assurinfo van 22 juni 2000), www.assuralia.be. ´ 37. YERNA, B-L., MARECHAL, X., DENUIT, M., CLOSON, J-P. en VINCK, I., ”Vergoeding van schade ten gevolge van gezondheidszorg Fase V: Budgettaire impact van de omzetting van het Franse systeem in Belgi”, KCE reports 107A, 2009, www.kce.fgov.be. 38. www.amma.be 39. www.denert.be 40. www.legifrance.gouv.fr 41. www.lof-forsakring.com 42. www.npe.no 43. www.presscenter.org

Rechtspraak 1. GwH 15 januari 2009, nr. 8/2009. 2. Arbitragehof 1 juni 1994, T.V.R. 1994, 329. 3. Cass. (1e k.) 12 januari 2007, http://www.cass.be, NJW 2007, afl. 171, 845. 4. Cass. (2e k.) 19 december 2006, http://www.cass.be. 5. Cass. 29 september 2006, NJW 2006, afl. 153, 946. 6. Cass. (1e k.) 12 mei 2006, AR C.05.0021.F, http://www.cass.be (21 juni 2006), concl. P. DE KOSTER, J.T. 2006, afl. 6232, 491 en T. Gez. 2008-09, afl. 2, 116, noot J. FAGNART.

BIBLIOGRAFIE

90

7. Cass. 16 december 2004, NjW 2006, 316, T. Gez. 2004-05, 299. 8. Cass. 16 december 2004, T.Gez. 2004-05, afl. 4, 298. 9. Cass. 18 december 2003, NjW 2004, 308. 10. Cass. 4 november 2002, J.L.M.B. 2003, 67. 11. Cass. (2e k.) 25 maart 2003, Arr.Cass. 2003, afl. 3, 748 12. Cass. 28 februari 2002, T. Gez. 2002-03, 12. 13. Cass. (1e k.) 3 januari 2002, Arr.Cass. 2002, afl. 1, 8, A.J.T. 2001-02, 768. 14. Cass. (1e k.) 14 december 2001, AR C.98.0469.F, Arr. Cass. 2001, afl. 10, 2200, concl. J. DU JARDIN, http://www.cass.be (3 februari 2002) en T. Gez. 2001-02, afl. 5, 239, noot J. FAGNART. 15. ass. (2e k.) 5 december 2000, T.Verz. 2001, 256. 16. Cass. 28 september 1995, RW 1995-96 (verkort), 932. 17. Cass. 15 oktober 1986, Arr. Cass. 1986-87, 200, Bull. 1987, 185, Pas. 1987, I, 185, RW 1987-88, 21. 18. Cass. 19 januari 1984, Arr. Cass. 1983-84, 585. 19. Cass. 16 december 1982, Arr.Cass. 1982-83, 518. 20. Cass. 24 april 1981, Arr.Cass. 1980-81, 969, Bull. 1981, 961. 21. Cass. 8 maart 1976, Pas. 1976, I, 740. 22. HR 20 maart 1970, NJ 1970, 251. 23. Brussel (4e k.) 10 december 2007, J.T. 2008, afl. 6319, 489. 24. Antwerpen (1e k.) 24 september 2007, T. Gez. 2008, 47. 25. Antwerpen (1e k.) 7 mei 2007, T.Verz. 2008, afl. 2, 193. 26. Luik (20e k.) 17 april 2008, RGAR 2009, afl. 1, nr. 14460.

BIBLIOGRAFIE

91

27. Bergen (8e k.) 10 april 2008, T. Verz. 2008, afl. 4, 430, noot A. SCHOLLEN. 28. Luik 15 november 2006, T.Gez. 2006-07, afl. 5, 362. 29. Gent 16 mei 2006, T. Gez. 2006-07, afl. 2, 114. 30. Bergen 29 juni 2004, T.Gez. 2006-07, afl. 1, 34. 31. Antwerpen 8 september 2003, NJW 2004, afl. 70, 558, noot BOONE, I., T.Gez. 2004-05, afl. 5, 389. 32. Antwerpen 22 februari 1999, A.J.T. 1999-00, 481. 33. Luik 30 april 1998, Rev. dr. santé 1998-99. 34. Bergen 28 juni 1994, T.Gez. 1995-96, 291. 35. Brussel 19 juni 1990, RGAR 1993, nr. 12.083. 36. Rb. Antwerpen (1e k. B) 19 juni 2008, T. Verz. 2008, afl. 4, 446. 37. Rb. Leuven (7e k.) 29 april 2008, T. Verz. 2008, afl. 4, 443. 38. Rb. Brussel (20e k.) 26 oktober 2007, T.Gez. 2008-09, afl. 2, 128. 39. Rb. Neufchteau 4 mei 2007, T. Verz. 2008, afl. 4, 436. 40. Rb. Antwerpen 21 februari 2007, T. Gez. 2006-07, afl. 5, 373. 41. Rb. Antwerpen (11 k. B) 21 december 2006, T. Verz. 2007, afl. 4, 476. 42. Rk. Brugge 14 september 2005, TJK 2006, afl. 5, 371. 43. Rb. Gent 14 september 2005, NjW 2006, 373. 44. Rb. Luik 26 maart 2002, RGAR 2002, afl. 6, nr. 13.572. 45. Corr. Dendermonde 7 februari 2006, R.W. 2006-07, 1203 46. Corr. Hasselt 24 december 1999, T.Gez. 2001-02, afl. 3, 167. 47. Nl. Comm. Beroep 9 juli 1979, Rechtspraakrepertorium R.I.Z.I.V., 6.1.2., nr. 1.

92

Bijlagen

1 Algemene voorwaarden BA-medische AMMA

1

Algemene voorwaarden BA-medische AMMA

93

Telefoon

+32 2 209 02 13 +32 2 209 02 07 +32 2 209 02 02

Telefax

+32 2 218 50 32 +32 2 218 69 82 +32 2 217 12 90

E-mail

MEMBER

e-mail : [email protected] http://www.amma.be Bank : 550-3117000-92

[email protected] [email protected] [email protected]

AMMA VERZEKERINGEN o.v. Renaissancelaan 12 bus 1 B-1000 Brussel Tel. : +32.2.209.02.13 – Fax : +32.2.217.12.90

Page 1 of 17 02-BA-AV-PDF-0502-V01-NL S/Margaretha Huens/27/11/2002 10:16 P/bernard.degavre/27/11/2002 10:21

___________________________________________________________________________________

MEMBER

Renaissancelaan 12 bus 1 B-1000 Brussel België

Contracten Ongevallen Boekhouding

onderlinge verzekeringsonderneming toegelaten door de Controledienst voor de Verzekeringen onder codenummer 0126 (K.B. 04 en 13.07.1979 - B.S. 14.07.1979)

medische verzekeringen sinds 1944

B.A. Beroep Algemene voorwaarden

AMMA VERZEKERINGEN

medische verzekeringen sinds 1944 _____________________________________________________________________________________________________



___________________________________________________________________________________

ARTIKEL 27 - DE INWERKINGTREDING VAN DE POLIS .......................................................................................................13 ARTIKEL 28 - DUUR .....................................................................................................................................................13 ARTIKEL 29 - VERPLICHTING TOT MEDEDELING ..............................................................................................................13 ARTIKEL 30 - WIJZIGINGEN ..........................................................................................................................................14 ARTIKEL 31 - BIJDRAGE ...............................................................................................................................................14 ARTIKEL 32 - NIET-BETALING .......................................................................................................................................14 ARTIKEL 33 - WIJZIGINGEN VAN DE VERZEKERINGSVOORWAARDEN EN/OF VAN HET TARIEF .................................................14 ARTIKEL 34 - EINDE VAN HET CONTRACT .......................................................................................................................15 ARTIKEL 35 - OPZEGGINGSWIJZEN ................................................................................................................................15 ARTIKEL 36 - UITWERKING VAN DE OPZEGGING ..............................................................................................................15 ARTIKEL 37 – MEDEDELINGEN EN KENNISGEVINGEN .......................................................................................................15 ARTIKEL 38 - AANGETEKENDE ZENDING .........................................................................................................................16 ARTIKEL 39 - OVERLIJDEN VAN DE VERZEKERINGNEMER ..................................................................................................16 ARTIKEL 40 - WET OP DE VERZEKERINGSOVEREENKOMSTEN EN RANGORDE VAN DE VOORWAARDEN .....................................16 ARTIKEL 41 - DIVERSE BEPALINGEN ...............................................................................................................................16

ALGEMENE BEPALINGEN GEMEENSCHAPPELIJK AAN ALLE WAARBORGEN .................................................. 13

HOOFDSTUK I. VOORWERP ....................................................................................................................................11 ARTIKEL 17 - DE VERZEKERDE RISICO'S ...........................................................................................................................11 ARTIKEL 18 - KOSTEN EN ERELONEN..............................................................................................................................11 ARTIKEL 19 - BEHEER VAN HET DOSSIER .........................................................................................................................11 ARTIKEL 20 - VRIJE KEUZE VAN EEN ADVOCAAT EN DESKUNDIGE .......................................................................................11 ARTIKEL 21 - WEIGERING TOT TUSSENKOMST .................................................................................................................12 ARTIKEL 22 - OBJECTIVITEITSCLAUSULE.........................................................................................................................12 ARTIKEL 23 - UITSLUITINGEN........................................................................................................................................12 ARTIKEL 24 - RECHTEN ONDER VERZEKERDEN .................................................................................................................13 ARTIKEL 25 - MAXIMALE TUSSENKOMST ........................................................................................................................13 HOOFSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN ...........................................................................................13 ARTIKEL 26 - VERPLICHTINGEN BIJ SCHADEGEVAL ..........................................................................................................13

DERDE WAARBORG - RECHTSBIJSTAND EN VERHAAL ...................................................................................... 11

HOOFDSTUK I. VOORWERP ......................................................................................................................................9 ARTIKEL 14 - DE VERZEKERDE RISICO'S .............................................................................................................................9 ARTIKEL 15 - UITSLUITINGEN..........................................................................................................................................9 ARTIKEL 16 - OMVANG VAN DE WAARBORGEN .................................................................................................................9 HOOFDSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN .........................................................................................10

TWEEDE WAARBORG - ONGEVALLEN.................................................................................................................. 9

HOOFDSTUK I. VOORWERP .....................................................................................................................................4 ARTIKEL 1 - HET VERZEKERD RISICO .................................................................................................................................4 ARTIKEL 2 - FACULTATIEVE UITBREIDINGEN ......................................................................................................................4 ARTIKEL 3 - DE NIET VERZEKERDE RISICO'S........................................................................................................................5 ARTIKEL 4 - DE GELDIGHEID VAN DE WAARBORG IN DE TIJD ...............................................................................................5 ARTIKEL 5 - DE TERRITORIALE GELDIGHEID ......................................................................................................................5 ARTIKEL 6 - VERZEKERDE BEDRAGEN, GRENZEN VAN TUSSENKOMST, VRIJSTELLINGEN ...........................................................6 HOOFDSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN ...........................................................................................7 ARTIKEL 7 - OPZET EN GROVE SCHULD .............................................................................................................................7 ARTIKEL 8 - VERPLICHTINGEN BIJ SCHADEGEVALLEN ........................................................................................................7 ARTIKEL 9 - LEIDING VAN HET GESCHIL ...........................................................................................................................7 ARTIKEL 10 - OVERDRACHT VAN DE STUKKEN ...................................................................................................................8 ARTIKEL 11 - NIET VERSCHIJNING ...................................................................................................................................8 ARTIKEL 12 - SCHADELOOSSTELLING DOOR DE VERZEKERDE ...............................................................................................8 ARTIKEL 13 - INDEPLAATSSTELLING .................................................................................................................................8

EERSTE WAARBORG - BURGERLIJKE BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID.................................................................. 4

BEPALINGEN ......................................................................................................................................................... 3

BELANGRIJK.......................................................................................................................................................... 3

INHOUDSTAFEL


1 Algemene voorwaarden BA-medische AMMA 94

VERZEKERDE : Ieder persoon wiens burgerlijke aansprakelijkheid door het contract gedekt is.

DERDE : Wordt als derde aanzien, elke andere natuurlijke of rechtspersoon dan :

D.

E.



___________________________________________________________________________________

SCHADEGEVAL : Ieder schadeverwekkend feit dat schade veroorzaakt heeft en aanleiding kan geven tot de waarborg van het contract.

2.

de

de onderschrijver, de verzekerde en hun echtgeno(o)t(e) alsook hun : ascendenten en descendenten en hun echtgeno(o)t(e); de bloed- en aanverwanten voor zover zij bij hen inwonen of door hen onderhouden worden; de personen die, in welke hoedanigheid ook, deelnemen aan de beroepsactiviteiten van de verzekerde, behalve wanneer zij door hem verzorgd worden.

ONDERSCHRIJVER-VERZEKERINGNEMER : De natuurlijke of de rechtsperso(o)n(en) verzekering afsluit(en) en zich ertoe verbind(t)(en) de bijdrage te betalen.

C.

1.

VERZEKERINGSJAAR : De periode tussen 2 jaarvervaldagen van het contract.

B. die

A.M.M.A. : De Algemene Mutualiteit voor Medische Assuranties

A.

BEPALINGEN : Voor de toepassing van dit contract wordt verstaan onder :

BEPALINGEN

A.

de persoonlijke burgerlijke aansprakelijkheid van de helpers, voor zover zij werken voor rekening en/of onder leiding en/of toezicht van de verzekerde; de verzekerde in zijn hoedanigheid van directeur, diensthoofd, stagemeester, enz ...

b.

c.



___________________________________________________________________________________

het beroep doen op regelmatige helpers of op door de verzekerde bezoldigde helpers, bijvoorbeeld: stagiaires, geneesheren in specialisatie, enz ... op voorwaarde dat hun aantal gepreciseerd wordt; a.

De verzekering kan, mits uitdrukkelijke overeenkomst, waarborgen :

Artikel 2 - Facultatieve uitbreidingen

F. De schade veroorzaakt door vuur, water of rook; evenwel blijft de materiële schade die het gevolg is van deze gevaren uitgesloten, indien zij veroorzaakt wordt door toedoen van een gebouw dat de verzekerde, zelfs gedeeltelijk, bezit, huurt of betrekt.

E. De ongevallen overkomen aan derden, vanaf het betreden tot het verlaten van de lokalen in dewelke de verzekerde zijn kunst uitoefent, met inbegrip van de toegangswegen gelegen buiten de openbare weg, dit voor zover deze ongevallen niet door een andere verzekering van burgerlijke aansprakelijkheid zouden gewaarborgd zijn;

D. De plaatsvervanger, handelend voor rekening van de verzekerde, in dezelfde hoedanigheid, tijdens de inactiviteit van deze laatste; de persoonlijke burgerlijke aansprakelijkheid van de plaatsvervanger is gewaarborgd onder dezelfde voorwaarden, tenzij deze door een ander contract gewaarborgd wordt;

C. Het beroep doen op toevallige, door de verzekerde niet-bezoldigde helpers;

B. Het uitreiken van geneesmiddelen en andere producten door de verzekerde of door ieder ander persoon door hem gemachtigd;

Zonder afwijking aan de bepalingen van voorgaande paragraaf, wordt de schade veroorzaakt door elk feit of opeenvolging van feiten van dezelfde oorsprong die schade veroorzaakt hebben, van het ogenblik af dat dit feit of deze feiten of zekere veroorzaakte schade afkomstig zijn van of voortvloeien uit radioactieve eigenschappen of tegelijkertijd uit radioactieve en toxische eigenschappen, ontplofbare of andere gevaarlijke eigenschappen van nucleaire brandstoffen of radioactieve producten of afval, niet gedekt.

Het gebruik van instrumenten, apparaten en substanties (met inbegrip van de schade veroorzaakt door uitstralingen bij diagnostische of therapeutische verzorgingen) gebruikt in de uitoefening van de verklaarde discipline, behalve wanneer de verzekerde het eigen gebrek ervan kende en met uitsluiting van de schade veroorzaakt aan de voorwerpen zelf.

De verzekering breidt zich kosteloos uit tot :

Informeer U, indien nodig, bij uw eventuele vorige verzekeraar(s) teneinde mogelijke dekkingshiaten te voorkomen.

Door deze verzekering waarborgt AMMA VERZEKERINGEN de contractuele en extra-contractuele burgerlijke aansprakelijkheid van de verzekerde uit hoofde van alle lichamelijke of materiële schade aan derden berokkend en die het gevolg zijn van de normale en wettelijke uitoefening van zijn kunst, zoals omschreven in de bijzondere voorwaarden.

Artikel 1 - Het verzekerd risico

HOOFDSTUK I. VOORWERP

EERSTE WAARBORG - BURGERLIJKE BEROEPSAANSPRAKELIJKHEID


Schade ingevolge activiteiten uitgevoerd vóór de aanvang van het contract wordt niet verzekerd.

Het posterioriteitsrisico wordt door ons verzekerd overeenkomstig de wettelijke verjaringstermijn van de aansprakelijkheidsvordering.

Aldus wordt uw aansprakelijkheid gewaarborgd voor alle activiteiten uitgevoerd tijdens de duur van de polis, zelfs wanneer vorderingen tegen U worden ingediend na het einde van het contract ("posterioriteitsrisico").

Huidige polis verzekert uw burgerlijke beroepsaansprakelijkheid volgens het stelsel van het "SCHADEVERWEKKEND FEIT".

BELANGRIJK



betwistingen m.b.t. het betalen van honoraria of disciplinaire aangelegenheden;

schade die voortkomt uit een aansprakelijkheid zonder fout krachtens elke communautaire, regionale of nationale wetgeving of reglementering of krachtens soortgelijke buitenlandse wetgevingen, tenzij uitdrukkelijk anders bepaald in de algemene of de bijzondere voorwaarden;

de objectieve aansprakelijkheid bij brand of ontploffing zoals bepaald in artikel 8 van de wet van 30 juli 1979;

schade veroorzaakt aan goederen waarvan de verzekerde eigenaar, huurder of betrekker is of die hij, in welke hoedanigheid ook, in zijn bezit heeft. Wat nochtans dierenartsen en hun eventueel verzekerde helpers betreft, is de schade toegebracht aan toevertrouwde dieren gewaarborgd door het contract;

schade toegebracht door het gebruik van ongeacht welk voertuig, uitgezonderd motorloze voertuigen nodig voor zorgverstrekking;

schade veroorzaakt tijdens een oorlog, een staking, een lock out, oproer, daden van terrorisme of sabotage, gewelddaden met collectieve inslag al dan niet gepaard gaande met verzet tegen de overheid;

schade veroorzaakt door orkanen, windhozen, cyclonen, overstromingen, aardbevingen en andere natuurverschijnselen van catastrofale aard;

elke vordering voor aantasting van het milieu en in het bijzonder alle lichamelijke letsels, verlies of stoffelijke schade, alle nadelen en uitgaven, die rechtstreeks of onrechtstreeks veroorzaakt worden door : de vervuiling of bezoedeling van de bodem, het water en de atmosfeer; het lawaai, reuk, temperatuur, vocht; de trillingen en de stralingen.

C.

D.

E.

F.

G.

H.

I.

J.

in de lidstaten van de EEG zelfs wanneer de verzekerde er een opleiding volgt in één of andere specialiteit in een door de bevoegde Belgische commissie goedgekeurd centrum; op voorwaarde

B.



___________________________________________________________________________________

in België;

A.

Op voorwaarde dat de verzekerde in België verblijft en er zijn hoofdactiviteit heeft, is de verzekering geldig :

Artikel 5 - De territoriale geldigheid

Na het einde van het contract, blijft de waarborg verworven aan de verzekerde, alsmede aan zijn erfgenamen en rechthebbenden, voor zover de schadeverwekkende feiten dateren van de periode tijdens dewelke de waarborg toegestaan was.

Artikel 4 - De geldigheid van de waarborg in de tijd

activiteiten van biomedische opzoekingen of proefnemingen met inbegrip van de testen ad hoc;

activiteiten die bestaan uit : het concipiëren, bestuderen, creëren of testen van producten; het bereiden, voorschrijven, fabriceren, commercialiseren, verdelen, verkopen, toedienen of importeren van producten wanneer deze producten of hun ingrediënten niet werden onderworpen aan voorafgaandelijke tests en controles in overeenstemming met de vigerende reglementaire of wettelijke bepalingen of niet werden goedgekeurd door de bevoegde overheden;

A.

B.

Worden uit de verzekering uitgesloten :

Artikel 3 - De niet verzekerde risico's

d.


in de hele wereld bij het toedienen van dringende verzorging.

de reddingskosten op voorwaarde dat de verzekerde AMMA VERZEKERINGEN onmiddellijk op de hoogte brengt van de door hem genomen reddingsmaatregelen; de intresten die betrekking hebben op de in hoofdsom verschuldigde vergoeding; de kosten betreffende de burgerlijke rechtsvorderingen; de honoraria en de kosten van advocaten en experts voor zover deze kosten door AMMA VERZEKERINGEN of met haar toestemming werden gemaakt; de kosten waarvan sprake in paragraaf d. hiervoor in geval van belangenconflict dat niet te wijten is aan de verzekerde voor zover die kosten niet onredelijk zijn gemaakt.

De reddingskosten en de intresten en kosten zijn ten laste van AMMA VERZEKERINGEN in de mate dat zij betrekking hebben op de door huidig contract verzekerde prestaties. Zij zijn slechts voor rekening van AMMA VERZEKERINGEN naar evenredigheid van haar verbintenis.

Deze bedragen zijn gekoppeld aan de evolutie van het indexcijfer van de consumptieprijzen met als basisindexcijfer dat van november 1992, zijnde 113,77 (basis 1988 = 100).

Voor zover de reddingskosten, de intresten en de kosten, en de in hoofdsom verschuldigde vergoeding het verzekerde totaalbedrag overschrijden, zijn de reddingskosten enerzijds en de intresten en kosten anderzijds begrensd tot : € 495.787,05 wanneer de totale verzekerde som ten hoogste € 2.478.935,25 bedraagt; € 495.787,05 + 20 % van het deel van de totale verzekerde som tussen € 2.478.935,25 en € 12.394.676,24; € 2.478.935,25 + 10 % van het deel van de totale verzekerde som boven € 12.394.676,24, met een maximum van € 9.915.740,99.

e.

b. c. d.

a.

AMMA VERZEKERINGEN neemt eveneens ten laste :

de reddingskosten die voortvloeien uit maatregelen om een schadegeval te voorkomen zonder dat er nakend gevaar is of wanneer het nakend gevaar is afgewend; de reddingskosten die voortvloeien uit het feit dat de verzekerde niet de veiligheidsmaatregelen ondernam die hij normaal gezien had moeten ondernemen; de gerechtelijke, bij wijze van dading opgelegde, fiscale, administratieve, disciplinaire of economische boetes, de schadevergoedingen bij wijze van strafmaatregel of intimidatie zoals de "punitive damages" of "exemplary damages" in bepaalde buitenlandse wetgevingen.



___________________________________________________________________________________

-

-

-

6.4. Worden altijd uitgesloten :

C.

B.

A.

6.3. De reddingskosten en de kosten en intresten

Voor de in hoofdsom verschuldigde vergoeding, kent AMMA VERZEKERINGEN haar dekking toe tot de in de bijzondere voorwaarden vermelde bedragen.

6.2. De in hoofdsom verschuldigde vergoeding

Alle vorderingen die hun oorsprong vinden in eenzelfde schadeverwekkend feit of in een opeenvolging van schadeverwekkende feiten van dezelfde aard, ongeacht het aantal schadelijders, vormen één en hetzelfde schadegeval.

AMMA VERZEKERINGEN verleent haar dekking, per schadegeval en per verzekeringsjaar, zowel voor de hoofdsom als voor de kosten en de intresten en welk ook het aantal slachtoffers weze, tot beloop van de bedragen vermeld in de bijzondere voorwaarden.

6.1. De grenzen van de waarborg

Artikel 6 - Verzekerde bedragen, grenzen van tussenkomst, vrijstellingen

In elk geval zal huidige verzekering complementair zijn aan alle andere polissen van dezelfde aard, waarvan de verzekerde geroepen zou zijn te genieten in het vreemde land.

C.

dat de verzekerde de uitoefeningsvoorwaarden vervult die in België worden vereist voor de aangegeven praktijken en voor zover hij zich schikt naar de wetgeving van het vreemde land;



de schade veroorzaakt door de verzekerde wanneer deze zich in staat bevindt van alcoholintoxicatie of van intoxicatie tengevolge van geneesmiddelen of wanneer hij zich in een gelijkaardige toestand bevindt te wijten aan het gebruik van andere producten dan alcoholhoudende dranken of geneeskrachtige producten;

de schade ingevolge niet-naleving van de bepalingen van artikels 422bis en 422ter van het strafwetboek m.b.t. het niet-verlenen van bijstand aan personen in nood.

B.

C.



___________________________________________________________________________________

Vanaf het ogenblik dat AMMA VERZEKERINGEN tot het verlenen van dekking gehouden is en voor zover deze wordt ingeroepen, is AMMA VERZEKERINGEN verplicht zich achter de verzekerde te stellen, binnen de grenzen van de dekking.

AMMA VERZEKERINGEN verbindt er zich toe de verzekerde op de hoogte te houden en zal de nodige schikkingen treffen om de geschillen met de grootst mogelijke discretie te behandelen en, in de mate van het mogelijke, af te handelen via een minnelijke schikking.

AMMA VERZEKERINGEN mag onderhandelen met de slachtoffers en hun rechthebbenden en de maatregelen treffen die zich opdringen.

Artikel 9 - Leiding van het geschil

Voor zover mogelijk wordt de schadeaangifte gedaan op het formulier dat AMMA VERZEKERINGEN ter beschikking stelt aan de verzekeringnemer.

De verzekerde verbindt er zich toe op eigen initiatief, geen onnodige wijzigingen aan te brengen die de vaststelling en de oorzaken van het schadegeval of de evaluatie van de schade zouden kunnen bemoeilijken of onmogelijk maken.

De verzekerde moet alle redelijke maatregelen treffen om de gevolgen van de schade te voorkomen en te beperken.

De verzekerde moet zonder verwijl aan de verzekeraar alle nuttige inlichtingen verstrekken en op de vragen antwoorden die hem worden gesteld, teneinde de omstandigheden en de omvang van de schade te kunnen vaststellen.

De aangifte moet plaats, datum, uur, oorzaak, omstandigheden en de vermoedelijke gevolgen van het schadegeval vermelden. Bovendien moeten de identiteiten van de auteur, het slachtoffer en de eventuele getuigen worden vermeld.

Ieder schadegeval moet onmiddellijk en ten laatste binnen de acht dagen nadat de onderschrijver of de verzekerde er kennis van namen, schriftelijk aan AMMA VERZEKERINGEN medegedeeld worden.

Artikel 8 - Verplichtingen bij schadegevallen

de schade ingevolge de uitoefening van wettelijke of reglementaire verboden professionele activiteiten;

A.

Wordt uitgesloten de schade die het gevolg is van de opzettelijk veroorzaakte schade en de hiernavermelde handelingen en feiten die uitdrukkelijk aanzien worden als gevallen van grove schuld :

Artikel 7 - Opzet en grove schuld

HOOFDSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN

De vrijstelling is niet van toepassing voor wat "de reddingskosten" betreft.

Indien het contract een vrijstelling voorziet, draagt de verzekeringnemer in ieder schadegeval het eigen risico dat vermeld wordt in de bijzondere voorwaarden en dat toegepast wordt op het bedrag van de verschuldigde vergoedingen en op alle kosten, intresten, uitgaven en honoraria hoe ook genaamd.

6.5. Vrijstelling


in

van



___________________________________________________________________________________

AMMA VERZEKERINGEN kan evenwel verhaal uitoefenen op de in het vorige lid genoemde personen, voor zover hun aansprakelijkheid daadwerkelijk door een verzekeringsovereenkomst is gedekt.

AMMA VERZEKERINGEN heeft geen verhaal op de bloedverwanten in de rechte opgaande of nederdalende lijn, de echtgenoot en de aanverwanten in de rechte lijn van de verzekerde, noch op de bij hem inwonende personen, zijn gasten en zijn huispersoneel, behoudens kwaad opzet.

De indeplaatsstelling mag de verzekerde of de begunstigde, die slechts gedeeltelijk vergoed is, niet benadelen. In dat geval kan hij zijn rechten uitoefenen voor hetgeen hem nog verschuldigd is, bij voorrang boven de verzekeraar.

Indien, door toedoen van de verzekerde of de begunstigde, de indeplaatsstelling geen gevolg kan hebben ten voordele van AMMA VERZEKERINGEN, kan deze van hem de terugbetaling vorderen van de betaalde schadevergoeding in de mate van het geleden nadeel.

AMMA VERZEKERINGEN treedt in de rechten en rechtsvorderingen van de verzekerde ten belope van het bedrag van de vergoeding die zij betaald heeft.

Artikel 13 - Indeplaatsstelling

Het erkennen van feiten of het verstrekken van eerste geldelijke of medische hulp door de verzekerde kunnen voor AMMA VERZEKERINGEN geen grond opleveren om haar dekking te weigeren.

Elke erkenning van aansprakelijkheid, elke dading, elke vaststelling van schade, elke belofte van schadevergoeding of elke door de verzekerde gedane vergoeding zonder schriftelijke toestemming van AMMA VERZEKERINGEN, is haar niet tegenwerpbaar.

Artikel 12 - Schadeloosstelling door de verzekerde

Wanneer de verzekerde bij verzuim niet verschijnt of zich niet onderwerpt aan een door de rechtbank bevolen onderzoeksmaatregel, moet hij de schade die AMMA VERZEKERINGEN zou geleden hebben vergoeden.

Artikel 11 - Niet verschijning

Iedere oproep, dagvaarding en in het algemeen alle gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken betreffende een schadegeval moeten onmiddellijk na de kennisgeving, de betekening of de terhandstelling aan de verzekerde, overgemaakt worden aan AMMA VERZEKERINGEN, bij verzuim waarvan de verzekerde AMMA VERZEKERINGEN moet vergoeden voor de schade die ze geleden heeft.

Artikel 10 - Overdracht van de stukken

De definitieve schadevergoeding of de weigering om te vergoeden worden zo spoedig mogelijk aan de verzekeringnemer medegedeeld.

De tussenkomsten van AMMA VERZEKERINGEN houden geen enkele erkenning aansprakelijkheid vanwege de verzekerde en mogen hem ook geen nadeel berokkenen.

Ten aanzien van de burgerrechtelijke belangen en in zover de belangen van AMMA VERZEKERINGEN en van de verzekerde samenvallen, heeft AMMA VERZEKERINGEN het recht om, in de plaats van de verzekerde, de vordering van de benadeelde te bestrijden. Hij kan deze laatste vergoeden indien daartoe grond bestaat.



de schade ingevolge door de verzekerde uitgevoerde zorgen en/of ingevolge door de verzekerde voorgeschreven, toegediende, bereide, gecommercialiseerde of verkochte farmaceutische of andere producten en/of ingevolge feiten die de beroepsaansprakelijkheid van de verzekerde meebrengen; de schade die uitgesloten of niet verzekerd is krachtens de verzekering "Burgerlijke Beroepsaansprakelijkheid"; de schade die opzettelijk veroorzaakt werd; de schade die voortvloeit uit zelfmoord of poging tot zelfmoord, of uit mentale stoornissen, ook wanneer deze slechts tijdelijk zijn; de schade wanneer het slachtoffer zich in een staat van dronkenschap of van alcoholintoxicatie bevindt of onder de invloed is van verdovende middelen; de schade ingevolge het innemen van niet-voorgeschreven geneesmiddelen of ingevolge misbruik van voorgeschreven geneesmiddelen; de schade, in de mate dat ze het gevolg is van een ziekte, een lichamelijk of psychisch gebrek of elke andere voorafbestaande toestand.

In geval van blijvende invaliditeit van het slachtoffer : de betaling van een vergoeding berekend op een bedrag van € 4.957,87 in verhouding tot de graad van invaliditeit volgens de Officiële Belgische Schaal van Invaliditeiten, zonder rekening te houden met het beroep of met de

Dit bedrag wordt uitbetaald : aan de niet van tafel en bed gescheiden of feitelijk gescheiden echtgenoot, ten persoonlijke titel; bij ontstentenis, aan de wettige erfgenamen van het slachtoffer, tot de tweede graad inbegrepen, ten persoonlijke titel.

In geval van overlijden of van verwondingen die de dood van het slachtoffer tot gevolg hebben binnen de termijn van één jaar, te rekenen vanaf de datum van het ongeval : de betaling van een bedrag van € 4.957,87, op voorwaarde dat AMMA VERZEKERINGEN geen enkele andere vergoeding voor blijvende invaliditeit heeft betaald voor hetzelfde slachtoffer in hetzelfde schadegeval.



___________________________________________________________________________________

B.

A.

AMMA VERZEKERINGEN waarborgt, tot beloop van een verzekerd bedrag van € 12.394,68 per schadegeval :

Artikel 16 - Omvang van de waarborgen

-

-

-

-

-

-

Van deze waarborg is uitgesloten :

Artikel 15 - Uitsluitingen

Onafgezien of de aansprakelijkheid van de verzekerde al dan niet betrokken is, waarborgt AMMA VERZEKERINGEN de betaling van de in Artikel 16 - Omvang van de waarborgen- hierna voorziene vergoedingen aan de patiënten van de verzekerde of aan de hen begeleidende personen, wanneer deze het slachtoffer zijn van een ongeval in België : - in het gebouw of het gedeelte van het gebouw dat voor het publiek toegankelijk is en door de verzekeringnemer gebruikt wordt voor de uitoefening van zijn verklaarde beroepsactiviteiten ten aanzien van zijn privé cliënteel; - op de toegangswegen van dat gebouw.

Artikel 14 - De verzekerde risico's


Indien er meerdere slachtoffers betrokken zijn in een zelfde schadegeval, zal de verzekeringnemer bepalen welke voorrang er bij de uitputting van de verzekerde bedragen moet verleend worden.

De waarborg wordt enkel verleend op voorwaarde dat de dekking ervan vermeld wordt in de bijzondere voorwaarden.

TWEEDE WAARBORG - ONGEVALLEN


In geval van medische kosten en materiële schade : de terugbetaling van de medische kosten na tussenkomst van de wettelijke verzekering en de vergoeding van de materiële schade. De waarborg is verworven tot beloop van € 1.239,47, mits de toepassing van een vrijstelling van € 61,97.



___________________________________________________________________________________

De bepalingen van Artikel 8 - Verplichtingen bij schadegevallen, Artikel 9 - Leiding van het geschil, Artikel 10 - Overdracht van de stukken, Artikel 11 - Niet verschijning, Artikel 12 - Schadeloosstelling door de verzekerde en Artikel 13 - Indeplaatsstelling, zijn van toepassing.

HOOFDSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN

C.

specifieke bezigheden van het slachtoffer en voorzover die graad van invaliditeit hoger ligt dan 5 %. Indien de consolidatie van de letsels één jaar na de datum van het ongeval nog niet verworven is, betaalt AMMA VERZEKERINGEN de vergoeding in verhouding tot de op dat ogenblik voorzienbare graad van invaliditeit, voorzover deze hoger ligt dan 5 %.



Onvermogen van verantwoordelijke derden : wanneer een schadegeval, door de onderschrijver geleden, recht geeft op de toepassing van de waarborg Verhaal (zie A. hiervoor) en zo de behoorlijk geïdentificeerde aansprakelijke derde als onvermogend erkend wordt, neemt AMMA VERZEKERINGEN de schade ten laste tot beloop van het verzekerd bedrag.

Strafrechtelijke verdediging : AMMA VERZEKERINGEN neemt de strafrechtelijke verdediging waar van de verzekerde - nadat de burgerlijke belangen geregeld zijn - bij strafrechtelijke vervolging, ingevolge een door de verzekering "Burgerlijke Beroepsaansprakelijkheid" gedekt schadegeval.

B.

C.

na voorlegging van de bewijsstukken, de terugbetaling van de reis- en verblijfkosten die rechtmatig en met overleg gemaakt zijn door de verzekerde, wanneer zijn persoonlijke verschijning voor een buitenlandse rechtbank vereist is bij wet of bevolen is bij gerechtelijke beslissing.

B.

Met uitzondering van de dringende bewarende maatregelen, blijven de kosten en erelonen in verband met het om het even welke verplichting, gemaakt zonder voorafgaandelijk akkoord van AMMA VERZEKERINGEN, ten laste van de verzekerde.

B.



___________________________________________________________________________________

De verzekerde is vrij in de keuze van een advocaat of van iedere andere persoon die de vereiste kwalificaties heeft krachtens de op de procedure toepasselijke wet om zijn belangen te verdedigen, te vertegenwoordigen of te behartigen :

Artikel 20 - Vrije keuze van een advocaat en deskundige

AMMA VERZEKERINGEN onderzoekt samen met de verzekerde de aan te wenden middelen om tot een oplossing te komen.

A.

Artikel 19 - Beheer van het dossier

de betaling van : de kosten en erelonen van advocaten en deurwaarders, de kosten van expertise, de kosten van gerechtelijke en buitengerechtelijke procedures ten laste van de verzekerde, noodzakelijk voor de verdediging van de belangen van de verzekerde.

A.

AMMA VERZEKERINGEN neemt voor haar rekening :

Artikel 18 - Kosten en erelonen

Verhaal : AMMA VERZEKERINGEN neemt de betaling van de in Artikel 18 - Kosten en erelonen omschreven uitgaven voor haar rekening nodig om schadeloosstelling te bekomen bij een derde, die extra-contractueel aansprakelijk is, voor de door de onderschrijver opgelopen lichamelijke letsels of materiële schade, die het gevolg zijn van een ongevalsgebeurtenis. Huidige waarborg wordt de onderschrijver verleend als hij de voorwaarden vervult om van de verzekering "Burgerlijke Beroepsaansprakelijkheid" te genieten.

A.

Artikel 17 - De verzekerde risico's


Indien er meerdere verzekerden betrokken zijn in een zelfde schadegeval, dient de verzekeringnemer te bepalen welke voorrang er bij de uitputting van het verzekerd bedrag moet verleend worden aan elk der verzekerden.

De waarborg wordt enkel verleend op voorwaarde dat de dekking ervan vermeld wordt in de bijzondere voorwaarden.

DERDE WAARBORG - RECHTSBIJSTAND EN VERHAAL


wanneer moet worden overgegaan tot een gerechtelijke of administratieve procedure; telkens als er zich een belangenconflict met AMMA VERZEKERINGEN voordoet.

sprake

in

de

verzekering

"Burgerlijke

is de waarborg niet verworven indien het bedrag van het uit te oefenen verhaal, in hoofdsom, minder dan € 123,95 of - bij voorziening in Cassatie - minder dan € 1.239,47 bedraagt.

waarvan



___________________________________________________________________________________

A.

Onverminderd de uitsluitingen Beroepsaansprakelijkheid" :

Artikel 23 - Uitsluitingen

Indien tegen het advies van deze advocaat, de verzekerde op zijn kosten een procedure begint en een beter resultaat bekomt dan hetgeen hij zou hebben bekomen indien hij het standpunt van AMMA VERZEKERINGEN zou hebben gevolgd, is AMMA VERZEKERINGEN die de stelling van de verzekerde niet heeft willen volgen gehouden haar waarborg te verlenen en de kosten en honoraria van de raadpleging terug te betalen die ten laste van de verzekerde zouden zijn gebleven.

Indien de geraadpleegde advocaat de stelling van de verzekerde bevestigt, bij middel van een schriftelijk en met reden omkleed advies, is AMMA VERZEKERINGEN, ongeacht de afloop van de procedure, ertoe gehouden haar waarborg te verlenen, met inbegrip van de kosten en de honoraria van de raadpleging.

Zo de advocaat het standpunt van AMMA VERZEKERINGEN bevestigt, wordt aan de verzekerde de helft terugbetaald van de kosten en honoraria van deze raadpleging.

Bij verschil van mening met AMMA VERZEKERINGEN over de gedragslijn die zal worden gevolgd voor de regeling van het schadegeval en na betekening door AMMA VERZEKERINGEN van haar standpunt of van haar weigering om de stelling van de verzekerde te volgen, heeft de verzekerde het recht een advocaat van zijn keuze te raadplegen onverminderd de mogelijkheid om een rechtsvordering in te stellen.

Artikel 22 - Objectiviteitsclausule

Bij meningsverschil geniet de verzekerde evenwel van de "objectiviteitsclausule" hierna.

AMMA VERZEKERINGEN mag haar tussenkomst weigeren of stopzetten wanneer zij van mening is dat : - het instellen van een vordering of het uitoefenen van een verhaal geen ernstige kansen op succes biedt; - een voorgestelde minnelijke schikking bevredigend is.

Artikel 21 - Weigering tot tussenkomst

Indien AMMA VERZEKERINGEN van oordeel is dat de kosten en erelonen van de door de verzekerde gekozen advocaten, of deskundigen overdreven hoog zijn, verbindt de verzekerde zich ertoe, op verzoek van AMMA VERZEKERINGEN, de tuchtrechtelijke overheid waarvan die personen afhangen of de bevoegde rechtbanken te vragen deze bedragen vast te stellen.

Indien de verzekerde beslist van advocaat of van deskundige te veranderen, zullen de daaruit vloeiende bijkomende kosten en erelonen te zijnen laste blijven, behalve voor de gevallen waarin de verzekerde buiten zijn wil om gedwongen wordt een andere advocaat of deskundige te kiezen.

Wanneer de aanstelling van een deskundige zich rechtvaardigt, mag de verzekerde deze deskundige vrij kiezen. Indien de verzekerde een deskundige kiest die gedomicilieerd is buiten de provincie waar de opdracht dient uitgevoerd te worden (of een gelijkwaardig administratief gebied indien de opdracht in het buitenland dient uitgevoerd te worden), zal hij zelf de daaruit vloeiende bijkomende kosten en erelonen dragen.

Indien de verzekerde een advocaat kiest die niet ingeschreven is aan de Balie van het rechtsgebied van het Hof van Beroep waar de zaak moet gepleit worden (of een gelijkwaardige rechtsmacht indien in het buitenland moet gepleit worden), zal hij zelf de daaruit vloeiende bijkomende kosten en erelonen dragen.

-



AMMA VERZEKERINGEN neemt niet voor haar rekening, de betaling van : straffen, boeten, opdeciemen en dadingen met het Openbaar Ministerie; de te betalen bedragen, in hoofdsom en bijkomende bedragen, waartoe de verzekerde zou kunnen veroordeeld worden.

12.394,68 6.197,34 12.394,68



___________________________________________________________________________________

De bijdragen die vervallen zijn tot op het ogenblik waarop AMMA VERZEKERINGEN kennis heeft gekregen van het opzettelijk verzwijgen of het opzettelijk onjuist meedelen van gegevens, komen haar toe.

Wanneer het opzettelijk verzwijgen of het opzettelijk onjuist meedelen van gegevens over het risico AMMA VERZEKERINGEN misleidt bij de beoordeling van dat risico, is de overeenkomst nietig.

De verzekeringnemer is verplicht bij het sluiten van de overeenkomst alle hem bekende omstandigheden nauwkeurig mee te delen die hij redelijkerwijs moet beschouwen als gegevens die van invloed kunnen zijn op de beoordeling van het risico door AMMA VERZEKERINGEN.

Artikel 29 - Verplichting tot mededeling

Het uur voor de beëindiging van de verzekering wordt bepaald op 24 H 00.

Op het einde van de verzekeringsperiode wordt de overeenkomst stilzwijgend van jaar tot jaar hernieuwd, tenzij zij door één der partijen ten minste drie maanden voor het verstrijken van de lopende periode wordt opgezegd.

De overeenkomst is opzegbaar op elke jaarlijkse hoofdvervaldag.

Artikel 28 - Duur

De waarborg neemt aanvang op de datum vermeld in de bijzondere voorwaarden en op voorwaarde dat de eerste bijdrage of het eerste bijdragegedeelte betaald werd.

Artikel 27 - De inwerkingtreding van de polis

ALGEMENE BEPALINGEN GEMEENSCHAPPELIJK AAN ALLE WAARBORGEN

Zonder afwijkingen aan de bepalingen van Artikel 8 - Verplichtingen bij schadegevallen, van Artikel 9 - Leiding van het geschil, van Artikel 11 - Niet verschijning en van Artikel 13 - Indeplaatsstelling hiervoor, verbindt de verzekerde er zich toe AMMA VERZEKERINGEN. op de hoogte te houden van het verloop van het dossier en zo nodig, alle nuttige maatregelen te treffen die de afwikkeling van het schadegeval vergemakkelijken.

Artikel 26 - Verplichtingen bij schadegeval

HOOFSTUK II. VERPLICHTINGEN TUSSEN PARTIJEN

Verhaal (punt A. van Artikel 17 - De verzekerde risico's) Onvermogen (punt B. van Artikel 17 - De verzekerde risico's) Strafrechtelijke verdediging (punt C. van Artikel 17 - De verzekerde risico's)

De maximale tussenkomst, per schadegeval, wordt als volgt vastgesteld : € € €

De waarborg wordt nooit verleend aan verzekerde personen, andere dan de verzekeringnemer, wanneer zij rechten kunnen laten gelden ofwel tegen elkaar, ofwel tegen de verzekeringnemer.

B.

Artikel 25 - Maximale tussenkomst

Wanneer een verzekerde, die deze waarborg geniet overlijdt, wordt de waarborg toegekend aan zijn echtgenoot niet gescheiden van tafel en bed of niet feitelijk gescheiden, zijn ascendenten en descendenten voor iedere vordering tegen een voor dit overlijden mogelijk aansprakelijk derde.

A.

Artikel 24 - Rechten onder verzekerden

B.


de gevallen voorzien in Artikel 2 - Facultatieve uitbreidingen - a, b. en c.; de uitbreiding van zijn beroepsactiviteit tot andere disciplines; de stopzetting of eventueel verbod van zijn beroepsactiviteit uit te oefenen; de onderschrijving van iedere waarborg van dezelfde aard bij (een) andere verzekeraar(s); iedere lichamelijke of psychische ongeschiktheid die het risico dat het verzekerde voorval zich voordoet, kunnen verzwaren; de overdracht van zijn woonplaats of van zijn voornaamste verblijfplaats naar het buitenland.



___________________________________________________________________________________

Indien AMMA VERZEKERINGEN de verzekeringsvoorwaarden en/of haar tarief wijzigt, past zij deze overeenkomst aan op de volgende jaarlijkse vervaldag. Zij stelt de verzekeringnemer van deze aanpassing in kennis. De verzekeringnemer mag evenwel de overeenkomst opzeggen, per aangetekend schrijven, binnen 30 dagen na kennisgeving van de aanpassing. Door deze opzegging eindigt de overeenkomst op de volgende jaarlijkse vervaldag.

Artikel 33 - Wijzigingen van de verzekeringsvoorwaarden en/of van het tarief

De kosten voor vervolging ter betaling van bijdragen en bijpremies zijn ten laste van de verzekeringnemer.

De schorsing van dekking doet geen afbreuk aan het recht van AMMA VERZEKERINGEN de later nog te vervallen bijdragen op te eisen op voorwaarde dat de verzekeringnemer in gebreke werd gesteld overeenkomstig de eerste paragraaf hiervoor. Het recht van AMMA VERZEKERINGEN wordt evenwel beperkt tot de bijdragen voor twee opeenvolgende jaren.

Wanneer AMMA VERZEKERINGEN haar verplichting tot het verlenen van dekking geschorst heeft, kan zij de overeenkomst nog opzeggen indien zij zich dit recht voorbehouden heeft in de ingebrekestelling, bedoeld in het 1ste lid; in dat geval wordt de opzegging, ten vroegste 15 dagen te rekenen vanaf de eerste dag van de schorsing, van kracht. Indien AMMA VERZEKERINGEN zich die mogelijkheid niet heeft voorbehouden, geschiedt de opzegging mits een nieuwe aanmaning overeenkomstig lid 1 en 2.

De geschorste waarborgen treden pas opnieuw in voege om 0 uur de dag volgend op de dag van de integrale betaling van de vervallen bijdragen, in voorkomend geval vermeerderd met de intresten en de aanmaningskosten.

De schorsing van de dekking of de opzegging gaat in na het verstrijken van een termijn van 15 dagen, te rekenen vanaf de dag volgend op de betekening of de afgifte ter post van de aangetekende brief.

AMMA VERZEKERINGEN kan bij niet-betaling van de bijdrage op de vervaldag de dekking van de overeenkomst schorsen of de overeenkomst opzeggen indien de verzekeringnemer in gebreke is gesteld bij deurwaardersexploot of bij een ter post aangetekende brief.

Artikel 32 - Niet-betaling

De bijdrage, verhoogd met de taksen en kosten, moet op de vervaldagen vooruit betaald worden.

Alle uit hoofde van dit contract geheven of te heffen belastingen, taksen of kosten zijn ten laste van de verzekeringnemer. Zij worden samen met de bijdrage geïnd.

De bijdrage is een haalschuld. Zij is betaalbaar tegen voorlegging van de kwitantie of bij ontvangst van een vervaldagbericht.

Artikel 31 - Bijdrage

F.

A. B. C. D. E.

De verzekerde verbindt er zich toe aan AMMA VERZEKERINGEN o.m. volgende wijzigingen mede te delen :

In de loop van de overeenkomst heeft de verzekeringnemer de verplichting de nieuwe omstandigheden of de wijzigingen van de omstandigheden aan te geven die van die aard zijn om een aanmerkelijke en blijvende verzwaring van het risico dat het verzekerde voorval zich voordoet, te bewerkstelligen.

Artikel 30 - Wijzigingen



AMMA VERZEKERINGEN kan de overeenkomst geheel of gedeeltelijk opzeggen :



___________________________________________________________________________________

De woonplaats van de partijen wordt in rechte gekozen, te weten voor AMMA VERZEKERINGEN in haar maatschappelijke zetel en voor de verzekerde op het in het contract aangeduide adres of op het achteraf aan AMMA VERZEKERINGEN bekendgemaakte adres.

Artikel 37 – Mededelingen en kennisgevingen

Behoudens bij andersluidende bepalingen en bij het bedrieglijk niet nakomen van de verplichtingen opgelegd bij schadegeval, heeft de opzegging uitwerking na het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen van de dag volgend op de betekening, op de datum van het ontvangstbewijs of op de afgifte ter post in het geval van een aangetekende brief.

Artikel 36 - Uitwerking van de opzegging

De opzegging tegen de eindvervaldag evenals in geval van niet-betaling van de bijdrage dient echter gedaan te worden volgens de bepalingen respectievelijk beschreven in Artikel 28 - Duur en in Artikel 32 - Niet-betaling.

Het contract kan worden opgezegd per aangetekende brief ter post afgegeven, deurwaardersexploot of door afgifte van de opzeggingsbrief tegen ontvangstbewijs.

per

tegen het einde van elke verzekeringsperiode overeenkomstig Artikel 28 - Duur; na iedere aangifte van een schadegeval, maar uiterlijk één maand na de kennisgeving door AMMA VERZEKERINGEN van uitbetaling of de weigering tot uitbetaling van de schadevergoeding; in geval van wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of van het tarief overeenkomstig Artikel 33 - Wijzigingen van de verzekeringsvoorwaarden en/of van het tarief; wanneer tussen de datum van het sluiten en de aanvangsdatum een termijn van meer dan een jaar verloopt. Deze opzegging dient betekend, uiterlijk drie maand voor de aanvangsdatum van de overeenkomst; wanneer AMMA VERZEKERINGEN een einde stelt aan de dekking van één of meer verzekerde risico's; ingeval van vermindering van het risico overeenkomstig de wettelijke bepalingen ad hoc.

De verzekeringnemer kan het contract geheel of gedeeltelijk opzeggen :

tegen het einde van elke verzekeringsperiode overeenkomstig Artikel 28 - Duur; in geval van opzettelijke of onopzettelijke verzwijging of onjuiste mededeling van gegevens betreffende de omschrijving van het risico, volgens de wettelijke bepalingen ad hoc; in geval van niet-betaling van de bijdrage of schorsing van de overeenkomst overeenkomstig Artikel 32 - Niet-betaling; na iedere aangifte van een schadegeval, maar uiterlijk één maand na de uitbetaling of de weigering tot uitbetaling van de schadevergoeding; in geval van publicatie van nieuwe wettelijke bepalingen die een invloed hebben op de waarborgen van de overeenkomst; in geval van overlijden van de verzekeringnemer, overeenkomstig Artikel 39 - Overlijden van de verzekeringnemer.

Artikel 35 - Opzeggingswijzen

F.

E.

D.

C.

A. B.

34.2

F.

E.

D.

C.

A. B.

34.1

Artikel 34 - Einde van het contract

De in het eerste lid bepaalde opzegmogelijkheid bestaat niet wanneer de wijziging van het tarief of van de verzekeringsvoorwaarden voortvloeit uit een algemene aanpassing die door de bevoegde overheid wordt opgelegd en die, in de toepassing ervan, gelijk is voor alle maatschappijen. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de bepaling van Artikel 28 - Duur.

Na verloop van de termijn van 30 dagen, worden de nieuwe voorwaarden of het nieuw tarief als aanvaard beschouwd door de partijen.




___________________________________________________________________________________

Onverminderd het recht van de verzekeringnemer om een gerechtelijke procedure in te spannen, kan hij voor iedere klacht m.b.t. huidige overeenkomst terecht bij de CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN, Kortenberglaan 61 te 1000 Brussel.

Geen enkele bijvoeging, wijziging aan de tekst of afwijking van de gedrukte of geschreven voorwaarden is geldig indien zij niet bekrachtigd is door de handtekening van een directielid of een gevolmachtigde van AMMA VERZEKERINGEN.

Artikel 41 - Diverse bepalingen

De speciale en bijzondere voorwaarden vullen de algemene voorwaarden aan en herroepen ze in de mate dat ze er strijdig mee zijn.

De dwingende bepalingen van de wet op de landverzekeringsovereenkomsten van 25.06.92 en haar uitvoeringsbesluiten zijn van toepassing in huidig contract. Zij vernietigen, vervangen of vervolledigen de voorwaarden die ermee strijdig zijn.

Artikel 40 - Wet op de verzekeringsovereenkomsten en rangorde van de voorwaarden

AMMA VERZEKERINGEN kan het contract opzeggen binnen de drie maanden te rekenen vanaf de dag waarop zij kennis kreeg van het overlijden.

De erfgenamen kunnen het contract opzeggen binnen de drie maanden en veertig dagen volgend op het overlijden.

In geval van overlijden, gaan de rechten en verplichtingen van het contract over op de erfgenamen.

Artikel 39 - Overlijden van de verzekeringnemer

Bij weigering van deze brieven en correspondentie worden zij beschouwd als bij hem aangekomen.

De verzekeringnemer verbindt er zich toe alle aangetekende of andere brieven en correspondentie, die AMMA VERZEKERINGEN of haar gemachtigde afgevaardigden hem zouden toezenden in ontvangst te nemen; hij is verantwoordelijk voor iedere inbreuk op deze verplichting.

Artikel 38 - Aangetekende zending

Elke kennisgeving geschiedt geldig op deze adressen, zelfs ten opzichte van erfgenamen of rechtverkrijgenden van de verzekerde, zolang zij geen adresverandering aan AMMA VERZEKERINGEN. hebben bekendgemaakt. Is er meer dan één verzekeringnemer die de polis ondertekend heeft, dan geldt elke mededeling van AMMA VERZEKERINGEN. aan één van hen, voor allen.



Telefoon +32 2 209 02 13 +32 2 209 02 07 +32 2 209 02 02

Telefax +32 2 218 50 32 +32 2 218 69 82 +32 2 217 12 90

E-mail

MEMBER

e-mail : [email protected] http://www.amma.be Bank : 550-3117000-92

[email protected] [email protected] [email protected]



___________________________________________________________________________________

MEMBER

Renaissancelaan 12 bus 1 B-1000 Brussel België

Contracten Ongevallen Boekhouding

opgericht op 20.12.1944 statuten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 13.01.1945, 18.05.1968, 02.08.1973, 11.09.1987

toegelaten door de Controledienst voor de Verzekeringen onder codenummer 0126 voor de takken ongevallen, ziekte, auto, brand, andere schade, b.a. auto en algemene b.a. (K.B. 04 en 13.07.1979 – B.S. 14.07.1979)

Algemene Mutualiteit voor Medische Assuranties onderlinge verzekeringsonderneming vereniging voor onderlinge verzekeringen met vaste en onveranderlijke bijdragen krachtens artikel 2, § 2 van de wet van 25.06.1992 (B.S. 20.08.1992)

medische verzekeringen sinds 1944



2 Algemene voorwaarden BA-medische AG Insurance

2

Algemene voorwaarden BA-medische AG Insurance

103

"B.A. medische en paramedische beroepen" omvat de volgende waarborgen :

Het lexicon op pagina 11 geeft u de definitie en de juiste draagwijdte van een aantal begrippen, die de eerste keer dat ze in de tekst voorkomen, worden aangeduid met een asterisk.

De inhoudstafel geeft u een duidelijk overzicht van de structuur van uw contract. Zo kan u gemakkelijk een artikel terugvinden dat u wenst te raadplegen.

. .

Hoe uw contract raadplegen ?

De bijzondere voorwaarden vermelden de gegevens van het contract die voor u persoonlijk van toepassing zijn. Ze bevatten ook de afgesloten waarborgen, de verzekerde bedragen en de premie.

2

11 11 11 12 12 12 12 13 13 13 14

Lexicon

9 9 9 10 10 10

7 7 7 8

6 6 6

3 4 4 4 4 5 5 5

Blz

De inwerkingtreding van het contract De duur van het contract De betaling van de premie De opzegging van het contract De opzeggingsmodaliteiten De wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of de premies Het overlijden van de verzekeringnemer De woonplaats De bevoegde rechtbank De toepasselijke wetgeving en controle

Hoofdstuk V : Verloop van uw contract

Uw verplichtingen Onze verplichtingen Het niet-naleven van uw verplichtingen In geval van verzwaring van het risico of fraude in de beschrijving De in-de-plaatstelling Het recht van verhaal

De nauwkeurige beschrijving van het risico De verzwaring van het risico De fraude in de beschrijving van het risico De vermindering van het risico

Hoofdstuk III : Beschrijving van het verzekerd risico

De vergoeding verschuldigd in hoofdsom De intresten en kosten De vrijstelling

Hoofdstuk II : Beperkingen van de waarborg

Hoofdstuk IV : Rechten en verplichtingen bij schadegeval

. .

E. Jacqmainlaan 53, B-1000 Brussel - Tel. +32(0)2 664 81 11 - Fax +32(0)2 664 81 50

0079-2002603N-21112009

Hoofdstuk I : Omvang van de waarborg Het beroepsrisico Het onrechtstreekse beroepsrisico Het risico uitbating De verzekerde aansprakelijkheid De verzekerde schade Het verzekeringsgebied De duur van de waarborg De algemene uitsluitingen

De algemene voorwaarden zijn het reglement van uw contract. Ze beschrijven de wederzijdse verbintenissen van de maatschappij en de verzekeringnemer.

Inhoudstafel

Uw contract bestaat uit :

Welke documenten omvat uw contract ?

U kan eveneens, samen met dit contract de waarborg "Rechtsbijstand Uitbating" afsluiten.

.

- het risico uitbating

- het onrechtstreekse beroepsrisico

- het beroepsrisico

.

Welke waarborgen omvat dit contract ?

Indien het een aansprakelijkheid betreft die u zou oplopen in het kader van uw beroepsactiviteiten, zal de "B.A. medische en paramedische beroepen" in uw plaats de schade vergoeden, binnen de grenzen van dit contract.

Eén van de basisregels van ons recht is dat indien u door uw fout schade berokkent aan iemand anders, u deze schade zal moeten vergoeden.

Waarom een verzekering "B.A. medische en paramedische beroepen" afsluiten ?

AG Insurance nv - RPR Brussel - BTW BE 0404.494.849 - www.aginsurance.be

Voorwoord

Verzekering B.A. Medische en Paramedische Beroepen

Algemene Voorwaarden


2 Algemene voorwaarden BA-medische AG Insurance 104

3

k. de schade die het gevolg is van het uitvoeren van technieken of behandelingen die in de beoefende medische tak algemeen als voorbijgestreefd beschouwd worden en waarvoor op het moment van de daad er, gelet op de huidige stand van de wetenschap, algemeen aanvaarde alternatieven bestaan of het bewust uitvoeren van technieken of behandelingen die volledig overbodig zijn.

j. de schade dit het gevolg is van de verrichting van medische of paramedische daden of behandelingen zonder de vereiste bewaking en reanimatieapparatuur, zodanig dat de patiënt bewust wordt blootgesteld aan een zeker en voorzienbaar risico tenzij in geval van bijstand aan een in gevaar verzekerend persoon ;

h. de schade dit het gevolg is van activiteiten die erin bestaan nieuwe geneesmiddelen, toestellen of producten bestemd voor verzorging of cosmetica te ontwerpen, bestuderen of fabriceren, alsook alle daarmee samenhangende experimenten en tests die niet vooraf bij de verzekeraar zijn aangegeven ; i. de schade die het gevolg is van het bereiden, verdelen, verkopen, voorschrijven of toedienen van farmaceutische producten die niet zijn erkend door de bevoegde autoriteiten of die in strijd zijn met de aanbevelingen van de Raden van de Orde ;

g. de schade ingevolge de uitoefening van wettelijke, deontologische en disciplinaire verboden medische en paramedische activiteiten ;

f. de schade veroorzaakt aan de instrumenten, toestellen en substanties die u of uw helpers gebruiken ;

Wij verzekeren niet :

e. door de confrater, houder van een gelijkwaardig diploma die u vervangt wegens vakantie, ziekte of ongeval. Zijn persoonlijke aansprakelijkheid is niet verzekerd.

d. door uw toevallige helpers handelend voor uw rekening en in de wettige uitoefening van hun medische en paramedische functies, daarin begrepen de studenten geneeskunde die bij u een vormingsstage lopen. Hun persoonlijke aansprakelijkheid is eveneens verzekerd ;

c. door uw assistenten, helpers, technici of door uw ontvangsten secretariaatspersoneel handelend voor uw rekening en in de wettige uitoefening van hun functies overeenkomstig de kwalificaties en functies zoals aangegeven en omschreven in de bijzondere voorwaarden. De persoonlijke aansprakelijkheid van deze personen is niet verzekerd, tenzij vermeld in de bijzondere voorwaarden ;

b. door het gebruik van instrumenten, toestellen en substanties die noodzakelijkerwijze deel uitmaken van uw verzekerde beroepsactiviteit en in het bijzonder door het gebruik van medische apparatuur met ioniserende stralingen en radioactieve substanties voor medische doeleinden, overeenkomstig de bepalingen van het koninklijk besluit van 28 februari 1963 (B.S. van 16.05.63) houdende het algemene reglement op de bescherming van de bevolking en van de werknemers tegen het gevaar van de ioniserende stralingen ;

a. door daden of nalatigheden die het gevolg zijn van de wettige uitoefening van uw beroep, overeenkomstig uw kwalificaties en functies zoals aangegeven en omschreven in de bijzondere voorwaarden ;

Wij* verzekeren u*, binnen de grenzen vastgesteld in de algemene en bijzondere voorwaarden, wanneer uw contractuele en/of extra-contractuele burgerrechtelijke aansprakelijkheid betrokken is wegens schade veroorzaakt aan derden* :

Artikel 1 : Het beroepsrisico

HOOFDSTUK I : OMVANG VAN DE WAARBORG


4

Wij verzekeren niet de gerechtelijke, bij wijze van dading opgelegde, administratieve of economische boetes, de schadevergoedingen bij wijze van strafmaatregel of intimidatie zoals de "punitive damages" of "exemplary damages" in bepaalde buitenlandse wetgevingen, alsmede de gerechtskosten bij strafvervolgingen.

- de materiële schade.

- de lichamelijke schade ;

Wij waarborgen de vergoeding van :

Artikel 5 : De verzekerde schade

Wij verzekeren niet de schade die voortvloeit uit een aansprakelijkheid zonder fout krachtens elke communautaire, regionale of nationale wetgeving of reglementering of krachtens soortgelijke buitenlandse wetgevingen, tenzij uitdrukkelijk anders bepaald in de bijzondere voorwaarden.

De waarborg wordt verleend binnen de grenzen van de wettelijke bepalingen inzake burgerrechtelijke aansprakelijkheid, zonder dat wij gehouden zijn tot betaling van een ruimere schadevergoeding ingevolge bijzondere verbintenissen die u zou hebben aangegaan.

Wij verzekeren uw burgerrechtelijke aansprakelijkheid, zoals deze omschreven wordt door het recht dat van kracht is op het ogenblik van het schadegeval.

Artikel 4 : De verzekerde aansprakelijkheid

e. uw objectieve aansprakelijkheid bij brand of ontploffing zoals bepaald in artikel 8 van de wet van 30 juli 1979.

d. wat verzekerbaar is door de waarborg "Verhaal van derden" in een brandverzekeringscontract ;

Wij verzekeren niet :

c. door brand, vuur, ontploffing, rook of water die uitsluitend zijn oorsprong vindt in het gebouw of gedeelte van het gebouw bestemd voor de uitoefening van uw beroep.

b. door onderhouds-, schoonmaak-, en herstellingswerken van de plaatsen vermeld in punt a ;

a. door het gebouw of gedeelte van het gebouw bestemd voor de uitoefening van uw beroep ; hierin begrepen de toegangswegen, binnenplaatsen en voetpaden ;

Wij verzekeren u, binnen de grenzen vastgesteld in de algemene en bijzondere voorwaarden, wanneer uw extracontractuele burgerrechtelijke aansprakelijkheid betrokken is wegens schade veroorzaakt aan derden :

Artikel 3 : Het risico uitbating

Wij verzekeren niet de schade die voortvloeit uit de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in het kader van de verplichte motorrijtuigenverzekering.

Wij verzekeren uw extra-contractuele burgerrechtelijke aansprakelijkheid wegens schade veroorzaakt aan derden (inclusief patiënten) tijdens de uitoefening van uw verzekerde beroepsactiviteit en die niet het rechtstreeks gevolg is van een door u gestelde medische of paramedische daad.

Artikel 2 : Het onrechtstreekse beroepsrisico



5

Wij verzekeren niet : a. de schade die het gevolg is van een staat van alcoholintoxicatie, intoxicatie ten gevolge van medicijnen, of de schade veroorzaakt onder invloed van verdovende middelen of door flagrante fysische of psychische ongeschiktheid ; b. de opzettelijk veroorzaakte schade ; c. de schade die voortvloeit uit een weigering om een in gevaar verkerend persoon te helpen ; d. de schade die rechtstreeks of onrechtstreeks voortvloeit uit de thermische, mechanische, radioactieve of andere gevolgen van een wijziging van de atoomstructuur van de materie, van de kunstmatige versnelling van de atoomdeeltjes, van stralingen afkomstig van radio-isotopen, uitgezonderd de schade verzekerd in art. 1. b ; e. de schade veroorzaakt door oorlog, burgeroorlog en feiten van dezelfde aard ; f. de schade veroorzaakt tijdens een staking, een lock-out, oproer, daden van terrorisme of sabotage, gewelddaden met collectieve inslag (politiek, sociaal, ideologisch en andere) al dan niet gepaard gaande met verzet tegen de overheid, tenzij de verzekerde aantoont dat er geen enkel oorzakelijk verband bestaat tussen die gebeurtenissen en het schadegeval.

Artikel 8 : De algemene uitsluitingen

Wij verzekeren niet : c. de schade die het gevolg is van de daden of feiten die zich hebben voorgedaan vóór de datum van inwerkingtreding van het contract, maar die u bij uw vorige verzekeraar had aangegeven ten bewarende titel waarvan de schadeverwekkende gevolgen ten laste van deze verzekeraar vallen overeenkomstig artikel 78 § 2 van de wet van 25 juni '92 op de landverzekeringsovereenkomst ; d. de schade die het gevolg is van de daden of feiten die u vóór de inwerkingtreding van het contract bekend waren, maar die u bij de onderschrijving niet had aangegeven.

Wij verzekeren u : a. wegens schade die zich voordoet tijdens de geldigheidsduur van het contract ; b. voor de eisen tot schadevergoeding die na afloop van het contract worden ingediend en dit, tot de wettelijke verjaring, voor zover deze eisen betrekking hebben op een schade die zich voordoet tijdens de geldigheidsduur van het contract.

Artikel 7 : De duur van de waarborg

6

Wij verlenen onze waarborg per schadegeval* tot het beloop van de in de bijzondere voorwaarden vermelde bedragen.

De vrijstelling is slechts éénmaal per schadegeval van toepassing, ongeacht het aantal in het geding zijnde derden.

Deze vrijstelling zal afgetrokken worden van het bedrag van de materiële schade.

U behoudt ten uwe laste een in de bijzondere voorwaarden bepaald aandeel en enkel voor wat het risico uitbating betreft.

Artikel 11 : De vrijstelling

De intresten en kosten zijn ten onze laste in de mate dat zij betrekking hebben op de door dit contract verzekerde prestaties. Ze zijn slechts voor onze rekening naar evenredigheid van onze verbintenis.

Indien de intresten en kosten en de als hoofdsom verschuldigde vergoeding het verzekerde totaalbedrag overschrijden, zijn de intresten en kosten beperkt tot 495.787,05 EUR. Dit bedrag is gekoppeld aan het indexcijfer der consumptieprijzen waarbij het basisindexcijfer dat is van november 1992 namelijk 113,77.

Voor zover de intresten en kosten en de als hoofdsom verschuldigde vergoeding het verzekerde totaalbedrag niet overschrijden, wordt het totaal van de intresten en kosten integraal door ons gedragen.

Wij nemen ten laste de intresten betreffende de als hoofdsom verschuldigde vergoeding, de kosten met betrekking tot de burgerrechtelijke vorderingen evenals de erelonen en kosten van advocaten en experten voor zover deze kosten door ons of met onze toestemming gemaakt werden.

Artikel 10 : De intresten en kosten

Artikel 9 : De vergoeding verschuldigd in hoofdsom

Wij verzekeren u in België en in de lidstaten van de Europese Unie voor zover u de volgende voorwaarden vervult : - u bent gemachtigd om in België een praktijk uit te oefenen ; - u heeft uw hoofdactiviteit in België ; - u heeft uw regelmatige beroepsactiviteiten binnen de Europese Unie aan de maatschappij aangegeven ; - u voldoet aan de Belgische of buitenlandse wetgeving m.b.t. uw beroepsactiviteiten. Indien u doctor in de geneeskunde bent, verzekeren wij u over de hele wereld : - bij toediening van onbezoldigde dringende verzorging ; - ter gelegenheid van vormingsstages van maximum 30 dagen in het buitenland onder de verantwoordelijkheid van een gemachtigde stagemeester en voor zover deze stage geschiedt in het kader van de specialisatie waarvoor u door het huidig contract verzekerd bent, met uitzondering van de Verenigde Staten en Canada.

HOOFDSTUK II : BEPERKINGEN VAN DE WAARBORG


Artikel 6 : Het verzekeringsgebied



7

Al de premies die vervielen tot op het ogenblik waarop wij kennis kregen van de fraude, zijn ons verschuldigd als schadevergoeding en intresten.

b. in de loop van het contract, kunnen wij het met onmiddellijke uitwerking opzeggen.

a. bij het sluiten van het contract, is dit rechtswege nietig ;

Indien het verzwijgen of onjuist meedelen opzettelijk gebeurt, waardoor wij bij de beoordeling van het risico misleid worden

Artikel 14 : De fraude in de beschrijving van het risico

Indien u het voorstel tot wijziging van het contract weigert of indien u, bij het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen vanaf de ontvangst van dit voorstel, dit laatste niet aanvaard heeft, kunnen wij het contract binnen 15 dagen die de termijn van één maand volgen, opzeggen.

b. het contract opzeggen indien wij het bewijs dat wij het risico in geen geval zouden verzekerd hebben.

- met terugwerkende kracht op de dag van de verzwaring van het risico, in de loop van het contract, ongeacht u deze verzwaring al dan niet heeft aangegeven ;

- op de dag waarop wij in kennis gesteld werden van de onjuiste of onvolledige beschrijving van het risico bij het sluiten van het contract ;

a. een wijziging van het contract voorstellen met aanvang :

Binnen een termijn van één maand te rekenen vanaf de dag waarop wij in kennis werden gesteld van een onjuiste of onvolledige beschrijving van het risico of van een verzwaring ervan, kunnen wij :

Artikel 13 : De verzwaring van het risico

De dekking zal slechts verworven zijn na onze toestemming die u schriftelijk zal worden bevestigd.

U dient ons elke nieuwe activiteit, zowel tijdelijke als blijvende mee te delen.

U dient ons correct zo spoedig mogelijk iedere wijziging in die omstandigheden of nieuwe omstandigheden mee te delen die u redelijkerwijze moet beschouwen als gegevens die de kans dat een schadegeval zich voordoet aanzienlijk en blijvend verzwaren.

b. In de loop van het contract

U dient ons namelijk nauwkeurig in te lichten omtrent alle bestanddelen en alle bijzonderheden van de door u uitgeoefende beroepsactiviteit alsook omtrent deze van de andere verzekerden.

U dient ons al de omstandigheden mee te delen waarvan u kennis heeft en die u redelijkerwijze moet beschouwen als gegevens die voor ons van belang kunnen zijn bij de beoordeling van het risico.

a. Bij het sluiten van het contract

Het contract wordt opgesteld volgens de beschrijving die u geeft van het te verzekeren risico.

Artikel 12 : De nauwkeurige beschrijving van het risico

HOOFDSTUK III : BESCHRIJVING VAN HET VERZEKERD RISICO


8

Indien wij niet tot een akkoord komen met u over de nieuwe premie binnen één maand te rekenen vanaf uw verzoek tot vermindering, kunt u het contract opzeggen.

Wanneer het verzekerde risico aanzienlijk en blijvend verminderd werd, en wel zo dat, indien de vermindering had bestaan op het ogenblik van het sluiten van het contract, wij onder andere voorwaarden zouden verzekerd hebben, zullen wij een overeenkomstige premievermindering verlenen vanaf de dag waarop wij van de vermindering van het risico kennis hebben gekregen.

Artikel 15 : De vermindering van het risico



9

Wij komen onze waarborg weigeren indien het niet-naleven van deze verplichtingen met bedrieglijk opzet is gebeurd en ons contract opzeggen, met ingang vanaf de datum van betekening.

Wij kunnen onze prestatie reduceren in verhouding tot het nadeel dat wij hebben geleden, indien u één van de verplichtingen voorzien in artikel 16 niet nakomt.

Artikel 18 : Het niet-naleven van uw verplichtingen

Indien u strafrechtelijk vervolgd wordt en de burgerlijke belangen niet geregeld zijn, nemen wij zowel uw strafrechtelijke als uw burgerrechtelijke verdediging waar, voor zover u aanspraak kan maken op de waarborg beroepsaansprakelijkheid. Indien u maar recht heeft op een verminderde prestatie of indien wij dienen tussen te komen in het voordeel van de derde met verhaalsrecht tegen u, zullen wij uw strafrechtelijke verdediging niet waarnemen.

Onze tussenkomst houdt geen enkele erkenning in van uw aansprakelijkheid en kan u geen nadeel berokkenen.

Wij hebben het recht om in uw plaats de vordering van de benadeelde te bestrijden, voor zover onze belangen samenvallen op het gebied van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid. Wij kunnen de benadeelde vergoeden indien daartoe grond bestaat.

Wij stellen ons achter u binnen de grenzen van de waarborgen, vanaf het ogenblik waarop u deze inroept.

Artikel 17 : Onze verplichtingen

g. u onthouden van elke erkenning van aansprakelijkheid, van elke transactie, van elke vaststelling van schade, van elke betaling of belofte van schadevergoeding. De erkenning daarentegen van de materiële feiten of het toedienen van de eerste materiële of medische hulp worden evenwel niet beschouwd als een erkenning van aansprakelijkheid.

f. op de zittingen verschijnen, u onderwerpen aan de onderzoeksmaatregelen opgelegd door de rechtbank en alle procedurehandelingen vervullen waar wij om verzoeken ;

e. onze richtlijnen volgen en alle maatregelen treffen waar de maatschappij om verzoekt;

d. ons zonder verwijl alle stukken ter rechtvaardiging van de schade en alle documenten betreffende het schadegeval overmaken. De dagvaardigingen en in het algemeen alle gerechtelijke en buitengerechtelijke akten met betrekking tot het schadegeval moeten aan ons worden overgemaakt van zodra ze overhandigd of betekend zijn, of ten laatste binnen de 48 uur na hun ontvangst ;

c. ons zo vlug mogelijk alle correcte, volledige en nuttige inlichtingen verschaffen over de omstandigheden van het schadegeval ;

b. ons het schadegeval schriftelijk aangeven binnen acht dagen nadat u er kennis van heeft genomen of zo spoedig als redelijkerwijze mogelijk is ;

a. alle redelijke maatregelen nemen om de gevolgen van het schadegeval te voorkomen en te beperken ;

U moet :

Artikel 16 : Uw verplichtingen

HOOFDSTUK IV : RECHTEN EN VERPLICHTINGEN BIJ SCHADEGEVAL


10

Het verhaal heeft betrekking op de betaling van de vergoedingen die wij moeten betalen in hoofdsom alsook op de gerechtskosten en de intresten.

Wanneer wij verplicht zijn een derde te vergoeden, beschikken wij, onafhankelijk van elke andere rechtsvordering, over een verhaalsrecht tegen u in de mate waarin wij onze prestaties hadden kunnen weigeren of verminderen.

Artikel 21 : Het recht van verhaal

Wij hebben geen enkel recht van verhaal op uw bloedverwanten in opgaande of neerdalende lijn, uw echtgeno(o)t(e) en aanverwanten in rechte lijn, noch op de bij u inwonende personen, uw gasten en huispersoneel, behoudens kwaad opzet. Wij kunnen evenwel verhaal uitoefenen op deze personen voor zover hun aansprakelijkheid daadwerkelijk door een verzekeringscontract is gedekt.

De in-de-plaatsstelling mag noch u, noch de begunstigde benadelen indien de schadeloosstelling slechts gedeeltelijk is gebeurd. In dat geval kunt u, alsook de begunstigde uw rechten uitoefenen voor hetgeen nog verschuldigd is, bij voorrang boven ons.

Indien, door uw toedoen of door de begunstigde, de in-de-plaatsstelling geen uitwerking meer kan hebben in ons voordeel, dan kunnen wij van u of van de begunstigde de betaalde schadevergoeding terugvorderen in de mate van het geleden nadeel.

U kunt bijgevolg geen afstand van verhaal aanvaarden ten voordele van enige natuurlijke of rechtspersoon of organisme zonder ons voorafgaand akkoord.

Wij zijn gesubrogeerd in uw rechten en vorderingen of deze van de begunstigde tegen de aansprakelijke derde ten belope van onze uitgaven.

Artikel 20 : De in-de-plaatsstelling

Wij zullen het schadegeval niet ten laste nemen indien u ons opzettelijk heeft misleid met betrekking tot de elementen ter beoordeling van het risico.

Indien wij echter het bewijs leveren dat wij het risico in geen geval zouden verzekerd hebben, zullen wij ons beperken tot de terugbetaling van alle premies betaald vanaf het ogenblik waarop het risico onverzekerbaar werd.

Indien dit verzwijgen of onjuist meedelen u daarentegen wel kan verweten worden, leveren wij de prestatie naar verhouding tussen de betaalde premie en de premie die u zou moeten betaald hebben indien u het risico waarvan de ware aard door het schadegeval aan het licht kwam, correct had beschreven.

Wij leveren de overeengekomen prestatie indien het verzwijgen of het onjuist meedelen bij de beschrijving van het risico u niet kan verweten worden.

Artikel 19 : Bij verzwaring van het risico of fraude in de beschrijving



11

Indien wij ons dit recht niet hebben voorbehouden in de ingebrekestelling, kan de opzegging slechts gebeuren mits een nieuwe ingebrekestelling zoals hoger vermeld.

Wij kunnen het contract opzeggen indien wij ons dit recht hebben voorbehouden in de eerste ingebrekestelling. In dat geval wordt de opzegging van kracht na het verstrijken van een termijn die ten minste 15 dagen bedraagt, te rekenen vanaf de eerste dag van de schorsing.

De premies die tijdens deze schorsingsperiode vervallen, blijven ons verschuldigd op voorwaarde dat u in gebreke gesteld werd zoals hoger vermeld. In dat geval herinnert de ingebrekestelling de schorsing van de waarborgen. Onze vordering kan echter niet meer bedragen dan de premies voor twee opeenvolgende jaren. De waarborgen zullen terug in voege gesteld worden om 0 uur de dag nadat wij de integrale betaling van de gevorderde premies, desgevallend verhoogd met de intresten, zullen ontvangen hebben.

Indien wij onze waarborg geschorst hebben, kunnen wij het contract opzeggen indien wij ons deze mogelijkheid hebben voorbehouden in de ingebrekestelling. In dat geval heeft de opzegging slechts uitwerking ten vroegste na het verstrijken van een termijn van 15 dagen te rekenen vanaf de eerste dag van de schorsing.

Indien de premie niet betaald is binnen de 15 dagen na de dag volgend op die ingebrekestelling, zullen alle in het contract voorziene waarborgen geschorst worden of zal het contract opgezegd worden ; in dat geval heeft de schorsing slechts uitwerking na het verstrijken van deze termijn van 15 dagen.

Indien de premie niet betaald is, sturen wij u per deurwaardersexploot of per aangetekende brief een herinnering die geldt als ingebrekestelling. Wij behouden ons het recht voor u hierbij eveneens een forfaitair bedrag voor de administratiekosten aan te rekenen.

De premie moet betaald worden tegen de vervaldag na ontvangst van het bericht waarin u om betaling wordt gevraagd.

Het op het vervaldagbericht vermelde bedrag dat de belastingen, de bijdragen en de kosten omvat, moet u betalen.

Artikel 24 : De betaling van de premie

Op het einde van de verzekeringsperiode wordt uw contract stilzwijgend vernieuwd voor de periode vermeld in de bijzondere voorwaarden, tenzij het door één van de partijen ten minste drie maanden voor het verstrijken van de lopende periode werd opgezegd bij een ter post aangetekende brief.

De duur van uw contract is vermeld in de bijzondere voorwaarden.

12

In geval van overlijden gaan de rechten en verplichtingen van het contract over op uw erfgenamen. De erfgenamen kunnen het contract opzeggen binnen de 3 maanden en 40 dagen volgend op het overlijden. Wij kunnen het contract opzeggen binnen de 3 maanden te rekenen vanaf de dag waarop wij kennis hebben gekregen van het overlijden.

Artikel 28 : Het overlijden van de verzekeringnemer

Indien wij de verzekeringsvoorwaarden en/of de premies wijzigen kunnen wij deze gewijzigde voorwaarden of premies toepassen op elke waarborg van dit contract vanaf de volgende jaarlijkse vervaldag, nadat we u daarover hebben ingelicht. U kunt echter het contract of de betrokken waarborg binnen de 3 maand na ontvangst van dit bericht opzeggen. De mogelijkheid tot opzegging bestaat niet wanneer de wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of de premies voortvloeit uit een algemene aanpassing die door de bevoegde overheid wordt opgelegd en wanneer de toepassing ervan gelijk is voor alle maatschappijen.

Artikel 27 : De wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of de premies

Het contract wordt opgezegd met een deurwaardersexploot, met een aangetekende brief of door afgifte van de opzeggingsbrief tegen ontvangstbewijs. Tenzij anders overeengekomen gaat de opzegging in na het verstrijken van een termijn van één maand te rekenen vanaf de dag volgend op de betekening of de datum van ontvangstbewijs of, in geval van aangetekende brief, te rekenen vanaf de dag volgend op de aangifte bij de post.

Artikel 26 : De opzeggingsmodaliteiten

j. in geval van overlijden van de verzekeringnemer, overeenkomstig artikel 28.

i. in geval van weigering van uwentwege de maatregelen te treffen ter voorkoming van het schadegeval en die door de verzekeraar onontbeerlijk worden geacht ;

h. na het zich voordoen van een schadegeval maar ten laatste één maand na de betaling of de weigering tot uitbetaling van de schadevergoeding ;

g. in geval van niet-betaling van de premie, overeenkomstig artikel 24 ;

f. in geval van onopzettelijk verzwijgen of onopzettelijk onjuist meedelen van gegevens bij de beschrijving van het risico bij het sluiten van het contract of in geval van verzwaring van het risico, volgens de modaliteiten voorzien in artikel 13 ;

Wij kunnen het contract opzeggen : d. op het einde van elke verzekeringsperiode, overeenkomstig artikel 23 ; e. in geval van opzettelijk verzwijgen of opzettelijk onjuist meedelen van het risico tijdens het contract, overeenkomstig artikel 14 ;

c. in geval van vermindering van het risico, overeenkomstig artikel 15.

b. in geval van wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of premies, overeenkomstig artikel 27 ;

U kunt het contract opzeggen : a. op het einde van elke verzekeringsperiode, overeenkomstig artikel 23 ;

Artikel 23 : De duur van het contract

Artikel 25 : De opzegging van het contract

Tenzij anders overeengekomen, treedt uw contract in voege op de datum vermeld in de bijzondere voorwaarden.


Artikel 22 : De inwerkingtreding van het contract

HOOFDSTUK V : VERLOOP VAN HET CONTRACT



13

Heeft u een klacht, dan kunt u terecht bij de Controledienst voor de Verzekeringen, Kortenberglaan, 61 te B-1000 Brussel, onverminderd uw recht een rechtsgeding aan te spannen.

De Belgische wetgeving is van de toepassing op dit contract dat meer bepaald geregeld wordt door de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst en door de wet van 16 maart 1994 tot wijziging van sommige bepalingen van deze wet.

14

Vormt één enkel en hetzelfde schadegeval, het geheel van schade die gesteund zijn op éénzelfde oorspronkelijke oorzaak of op een geheel van identieke oorzaken. In deze hypothese heeft het schadegeval betrekking op het gehele jaar waarin de eerste schade voorgevallen is.

Het zich voordoen van schade die recht geeft op waarborg.

Schadegeval

De waarborg omvat eveneens de tenlasteneming van uw aansprakelijkheid voor de kosten gemaakt door de derden om een schade te stoppen of te beperken of de verzekerde goederen te vrijwaren tegen de gevolgen van een schadegeval.

Deze waarborg dekt de aansprakelijkheid die u kan oplopen krachtens de artikels 1382 tot 1386 bis van het Burgerlijk Wetboek voor de materiële schade, de bewarings- en opruimingskosten alsmede de onbruikbaarheid van onroerende goederen veroorzaakt door een brand of een ontploffing gewaarborgd door een brandverzekering en die overgaat op de goederen die de eigendom zijn van derden, met uitsluiting van schade veroorzaakt door vervuiling van de bodem, de lucht of het water evenals de grondwaterlaag ;

Verhaal van derden

De natuurlijke persoon of de rechtspersoon die dit contract afsluit.

Verzekeringnemer

AG Insurance nv ingeschreven in het Rechtspersonenregister onder het nummer 0404.494.849 gevestigd te B-1000 Brussel, E. Jacqmainlaan 53 onderneming toegelaten onder codenummer 0079

Wij

iedere beschadiging, waardevermindering, vernieling of verlies van zaken of energie of iedere schade aan een dier.

Onder materiële schade verstaat men :

de geldelijke of morele gevolgen van iedere aantasting van de lichamelijke integriteit van een persoon en met name, medische kosten, inkomensverlies, de herstel-, transporten begrafeniskosten, de vergoeding voor esthetische, morele en andere soortgelijke schade.

Artikel 31 : De toepasselijke wetgeving en controle

Onder lichamelijke schade verstaat men :

Schade

De verzekeringnemer en de verzekerden.

U

Elke persoon waarvan de burgerrechtelijke aansprakelijkheid verzekerd is volgens de algemene en bijzondere voorwaarden.

Verzekerde

De periode tussen 2 jaarvervaldagen van het contract.

Verzekeringsjaar

De betwistingen tussen de partijen die betrekking hebben op het verzekeringscontract zullen voorgelegd worden aan de rechtbank van uw woonplaats.

LEXICON


Artikel 30 : De bevoegde rechtbank

Om geldig te zijn moeten de berichten die voor ons bestemd zijn worden gestuurd naar onze maatschappelijke zetel of aan één van onze regionale kantoren in België ; de voor u bestemde berichten zijn geldig verzonden aan uw laatst gekende woonplaats.

De woonplaats van de partijen wordt van rechtswege gekozen : de onze is deze van de maatschappelijke zetel of één van onze regionale kantoren in België ; de uwe is het adres dat vermeld is in de bijzondere voorwaarden of het adres dat ons later werd meegedeeld.

Artikel 29 : De woonplaats



15

- de aangestelden en hun rechthebbenden, in de mate dat zij kunnen aanspraak maken op de vergoedingen voorzien door de wetgeving op de arbeidsongevallen.

- de echtgeno(o)t(e) van de verzekerde en de andere personen die gewoonlijk onder zijn dak wonen voor zover hij persoonlijk de schade heeft veroorzaakt ;

- de verzekerden ;

- de verzekeringnemer ;

Elke andere natuurlijke of rechtspersoon dan :

Derde



3 Algemene voorwaarden BA-medische KBC

3

Algemene voorwaarden BA-medische KBC

112

ABDN8

1

de persoon die u of één van voornoemde medewerkers vervangt tijdens de periode van inactiviteit wegens ziekte, va kantie of verblijf in het buitenland;

de werknemers en andere aangestelden in de uitoefening van hun functies, alsmede de meewerkende gezinsleden op voorwaarde dat voornoemde personen geen medisch of paramedisch beroep uitoefenen.

-

-

schadegevallen veroorzaakt door experimentele behandelingen of ingrepen tenzij de patiënt of zijn wettelijke vertegenwoordiger hiervoor uitdrukkelijk zijn toestemming heeft gegeven;

schadegevallen veroorzaakt door behandelingen of ingrepen die niet tot de (para)-medische specialisatie behoren van de verzekerde en waarvoor geen erkende opleiding werd gevolgd. Deze uitsluiting wordt niet toegepast bij dringende hulp aan personen in nood;

betwistingen in verband met erelonen, onkosten of andere betalingen en in het algemeen de schade die het rechtstreeks of onrechtstreeks gevolg is van financieel beheer;

schadegevallen die verband houden met kernreacties, radioactiviteit of ioniserende stralingen tenzij de schade is veroorzaakt door een bron van ioniserende straling, bestemd voor diagnose of therapie en nodig voor de

-

-

-

De verzekering blijft gelden voor de verzekerde die aantoont dat hij niet op de hoogte was of moest zijn van voornoemde gebeurtenissen;

schadegevallen veroorzaakt door opzet of door één van de volgende gevallen van zware fout: . het veroorzaken van een schadegeval in een staat van dronkenschap of in een gelijkaardige toestand door gebruik van andere producten dan alcoholische dranken; . het doelbewust uitvoeren van overbodige ingrepen of behandelingen; . het toepassen van procedures en werkwijzen die medisch onverantwoord zijn en de bedoeling hebben om kosten of tijd uit te sparen. Deze uitsluiting geldt ook bij het gebruik van minderwaardige prothesen, implantaten en ander materiaal waarvan de deugdelijkheid niet bewezen is.

-

-

Zijn van deze verzekering uitgesloten:

3 Uitsluitingen

de medewerkers en stagiairs van wie de naam en activiteit omschreven worden in de bijzondere voorwaarden;

-

Naast uzelf kunnen ook de volgende personen een beroep doen op deze verzekering:

2 Andere verzekerden

Deze verzekering geldt zowel voor uw beroepsaansprakelijk heid ingevolge professionele fouten of nalatigheden, als voor de algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst die u oploopt naar aanleiding van de uitoefening van uw beroep.

Deze verzekering dekt de burgerrechtelijke aansprakelijkheid die u in uw beroepsleven kunt oplopen overeenkomstig het Belgisch of buitenlands recht.

1 Omschrijving van de verzekering

De uitoefening van het medisch of paramedisch beroep dat omschreven wordt in de bijzondere voorwaarden.

Beroepsleven:

KBC Verzekeringen, NV met maatschappelijke zetel in België, Waaistraat 6, 3000 Leuven, HR Leuven 121.

Wij:

U: de verzekeringnemer.

In deze verzekering wordt verstaan onder:

Begrippen

BURGERRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID

POLIS MEDISCHE EN PARAMEDISCHE BEROEPEN 2

de dadingen met het openbaar ministerie, de boetes en de gerechtskosten in strafzaken.

Het geheel van de schade die voortvloeit uit dezelfde schadeverwekkende gebeurtenis of uit een opeenvolging van schadeverwekkende gebeurtenissen met eenzelfde oorzaak, beschouwen wij als één schadegeval. Het schadegeval wordt geacht zich voorgedaan te hebben in het verzekeringsjaar waarin de eerste schade zich heeft gemanifesteerd.

Voor schade die voorvalt na het einde van de verzekering, geldt een maximaal verzekerd bedrag van 5 000 000 EUR voor alle schadegevallen samen en ongeacht de aard van het schadegeval.

De totale waarborg per verzekeringsjaar bedraagt echter ten hoogste 5 500 000 EUR, ongeacht het aantal schadegevallen die zich in de loop van het jaar voorgedaan hebben.

De maximale waarborg bedraagt 5 000 000 EUR per schadegeval voor schade die voortvloeit uit lichamelijke letsels. Voor de andere schade bedraagt onze maximale tussenkomst 500 000 EUR per schadegeval. Heeft het schadegeval betrekking op milieuverontreiniging, dan bedraagt het verzekerde bedrag 250 000 EUR per schadegeval.

6 Verzekerde bedragen

De aansprakelijke verzekerde en zijn gezinsleden kunnen geen vergoeding krijgen uit hoofde van deze verzekering.

5 Uitgesloten schadelijders

Als deze verzekering eindigt omwille van de stopzetting van het omschreven beroep of door uw overlijden, dan kan de verzekeringswaarborg volgens dezelfde modaliteiten behouden blijven voor schade die nog voorvalt tijdens de volledige duur van de wettelijke verjaringstermijn en dit ongeacht het tijdstip waarop de fout of de nalatigheid begaan werd. Om van deze mogelijkheid gebruik te maken volstaat de betaling van een eenmalige premie die overeenkomt met het rekenkundig gemiddelde van de drie laatste jaarpremies.

b

Voor uw beroepsaansprakelijkheid betekent dit dat het schadevoorval overeenkomt met de eerste medische vaststelling van de letsels of van de feiten waarvoor uw aansprakelijkheid wordt ingeroepen. Het is niet vereist dat bij die gelegenheid reeds het juiste oorzakelijk verband werd gelegd met de fout of de nalatigheid.

De waarborg van deze verzekering geldt voor schade die is voorgevallen tijdens de duur ervan. Onder "schadevoorval" verstaan wij het ogenblik waarop de schade zich voor het eerst heeft gemanifesteerd.

a

4 Waarborg in de tijd

-

schade veroorzaakt door luchtvaartuigen en vaartuigen te water. De aansprakelijkheid als gewoon passagier blijft verzekerd;

de aansprakelijkheid en de vergoedingen die onderworpen zijn aan een verplichte verzekering. Wat betreft het risico dat onder toepassing valt van de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, dekt deze verzekering nochtans wel uw aansprakelijkheid als werkgever, voor de schade die een aangestelde in de uitoefening van zijn functie veroorzaakt met een onverzekerd motorrijtuig waarvan u niet de eigenaar, huurder of houder bent;

-

-

de schade aan goederen veroorzaakt door brand, vuur, ontploffing en rook ontstaan in of meegedeeld door gebouwen waarvan de verzekerde eigenaar, huurder, houder of gebruiker is;

de schade aan goederen waarvan een verzekerde huurder, houder of gebruiker is of die hem, om welke reden dan ook, werden toevertrouwd;

de aansprakelijkheid voor milieuverontreiniging en voor schade aan personen of goederen die hieruit voortvloeit, tenzij de schade het gevolg is van een plotse en voor de verzekerde onverwachte gebeurtenis. Onder verontreiniging wordt verstaan: de nadelige beïnvloeding van de atmosfeer, bodem en water door de aanwezigheid van stoffen, organismen, warmte, stralingen, geluid of andere vormen van energie;

boete-, schadevergoedings -, garantie-, vrijwarings - of soortgelijke bedingen. De wettelijke aansprakelijkheid die zou bestaan zonder een dergelijk beding is wel verzekerd;

uitoefening van het in de bijzondere voorwaarden omschreven beroep;

ABDN8

-

-

-

-

POLIS MEDISCHE EN PARAMEDISCHE BEROEPEN

3 Algemene voorwaarden BA-medische KBC 113

ABDN8

3

1

de werknemers en andere aangestelden in de uitoefening van hun functies, alsmede de meewerkende gezinsleden op voorwaarde dat voornoemde personen geen medisch of paramedisch beroep uitoefenen.

Wij:

8 Territorialiteit

U kunt een beroep doen op deze verzekering op voorwaarde dat u uw gewone verblijfplaats én de plaats waar u gewoonlijk uw beroep uitoefent in België hebt. De verzekering geldt dan in de gehele wereld, met uitzondering van de USA en Canada. In deze landen wordt enkel waarborg verleend als u tijdens uw aanwezigheid onverwacht dringende hulp moet bieden aan personen in nood.

het Fonds tot hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden.

-

Als wij uw strafrechtelijke verdediging ten laste nemen, dan verdedigen wij u ook tegen de burgerlijke partijstelling

U veroorzaakt schade

Wordt u verdacht van een opzettelijk misdrijf of een daarmee samenhangende tuchtrechtelijke inbreuk, dan verlenen wij u geen rechtsbijstand, tenzij de definitieve gerechtelijke beslissing opzet niet weerhoudt. In dat geval betalen wij u de erelonen en kosten terug die in deze rechtsbijstand verzekerd zijn; deze uitbreiding geldt echter niet voor misdaden en gecorrectionaliseerde misdaden.

Wij verdedigen u eveneens voor de Belgische orde of voor elke andere Belgische medische of paramedische commissie die toeziet op de naleving van de plichtenleer indien u zich moet verantwoorden voor een tuchtrechtelijke inbreuk.

Wij verdedigen u tijdens het gerechtelijk onderzoek en voor de onderzoeks - en strafgerechten wanneer u vervolgd wordt naar aanleiding van een onopzettelijk misdrijf, zelfs wanneer dit misdrijf in uwen hoofde een zware fout uitmaakt.

U wordt verdacht van een misdrijf of van een tuchtrechtelijke inbreuk

de verzekeraar of instelling die u als zwakke weggebruiker wettelijk moet vergoeden op grond van de wet inzake de verplichte motorrijtuigenverzekering;

-

Wij nemen niet enkel de terugvordering ten laste tegen de persoon die aansprakelijk kan gesteld worden, maar staan u ook bij om een vergoeding te bekomen van:

U bent het slachtoffer van een verkeersongeval of van een geweldpleging

Hebt u een contractuele relatie met deze persoon, dan nemen wij terugvordering op voor de lichamelijke letsels die u oploopt en voor de schade die u lijdt aan andere goederen dan deze waarop het contract betrekking heeft. Wij mengen ons niet in het geschil over het contract zelf zoals bv. discussies over het gekochte product, over het uitgevoerde werk of over de aangerekende prijs.

Wanneer u schade hebt geleden, dan vorderen wij deze terug van de persoon die hiervoor burgerrechtelijk aansprakelijk is.

U lijdt schade

U kunt een beroep doen op onze rechtsbijstand wanneer u in uw beroepsleven persoonlijk geconfronteerd wordt met de volgende situaties:



Beroepsleven:

DEFENDO, de gespecialiseerde afdeling rechtsbijstand van KBC Verzekeringen, NV met maatschappelijke zetel in België, Waaistraat 6, 3000 Leuven, HR Leuven 121.

de persoon die de verzekeringnemer of één van de voornoemde medewerkers vervangt tijdens de periode van inactiviteit wegens ziekte, vakantie of verblijf in het buitenland;

-

de medewerkers en stagiairs van wie de naam en beroepsactiviteit omschreven worden in de bijzondere voorwaarden;

de verzekeringnemer die zijn praktijk en zijn gewone verblijfplaats in België heeft;

ABDQ6

-

-

U:


Begrippen

RECHTSBIJSTAND


-

Ten slotte nemen wij de kosten van uw strafrechtelijke verdediging ten laste zolang de burgerlijke belangen niet geregeld zijn; u hebt evenwel op elk moment de mogelijkheid om op eigen kosten zelf uw strafrechtelijke verdediging te organiseren.

Wij nemen eveneens de intresten ten laste en de kosten van de burgerlijke verdediging, inclusief de kosten en erelonen van advocaten en deskundigen. De betaling van deze intresten, kosten en erelonen gebeurt volgens dezelfde begrenzingen als deze die gelden voor de reddingskosten.

Wij betalen eveneens de wettelijk voorgeschreven reddingskosten voorzover ze betrekking hebben op schadegevallen die door deze verzekering gedekt worden; deze kosten worden ten laste genomen zelfs boven de verzekerde bedragen, maar binnen de limieten tot dewelke de betaling ervan wettelijk kan begrensd worden.

7 Bijkomende kosten



ABDQ6

2

de kosten en erelonen die verschuldigd zijn aan advocaten, gerechtsdeurwaarders en deskundigen;

de kosten van de gerechtelijke of buitengerechtelijke procedure;

de noodzakelijke reis - en verblijfkosten wanneer in het kader van de gerechtelijke procedure uw aanwezigheid in het buitenland vereist is;

de kosten van één procedure van tenuitvoerlegging per uitvoerbare titel;

de kosten voor het eventueel indienen van een genadeverzoek of een aanvraag tot eerherstel in geval van een strafrechtelijke veroordeling.

-

-

-

-

-

Indien wij uw schade terugvorderen op basis van de principes van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst, dan betalen wij een voorschot zodra het vaststaat wie de vergoeding verschuldigd is en op welke vergoeding u recht hebt.

c Voorschotregeling

Deze waarborg bedraagt maximaal 40 000 EUR per schadegeval voor alle begunstigden samen.

Wij verlenen onze persoonlijke borg of schieten de kosten voor als u in het buitenland aangehouden wordt wegens een schadegeval dat gedekt is in de aansprakelijkheidsverzekering van deze polis en als uw vrijlating afhankelijk wordt gesteld van een borgsom.

b Strafrechtelijke borgtocht

De vergoeding bij insolventie is verschuldigd in de mate dat geen enkele andere instelling de schade kan ten laste nemen.

Wij vergoeden deze schade tot 12 500 EUR. Voor schade die voortvloeit uit een lichamelijke letsel voorzien wij in een bijkomend bedrag van 12 500 EUR. Deze bedragen gelden per schadegeval en voor alle begunstigden samen. Schade van louter immateriële aard vergoeden wij niet.

Indien met deze rechtsbijstandverzekering geen vergoeding kan bekomen worden omwille van de insolventie van de persoon die burgerrechtelijk aansprakelijk is buiten overeenkomst, dan vergoeden wij zelf de schade die u hebt geleden.

a Vergoeding bij insolventie

3 Extra waarborgen

Wij betalen geen boeten of minnelijke schikkingen.

Bij het bepalen van deze bedragen wordt er geen rekening gehouden met onze eigen beheerskosten. De verzekerde bedragen gelden per schadegeval en voor alle begunstigden samen.

Bovengenoemde kosten zijn verzekerd tot maximaal 40 000 EUR.

de kosten die wij zelf maken om een minnelijke regeling na te streven en om uw belangen te verdedigen;

-

Wij staan u bij in de procedure voor de rechtbank. De erelonen en kosten die wij in deze verzekering ten laste nemen, hebben betrekking op:

Wij informeren u over uw rechten en de manier waarop u deze kunt afdwingen. Wij helpen u alle gegevens (bewijzen, attesten, getuigenverklaringen) te verzamelen en gelasten de nodige onderzoeken om uw belangen optimaal te behartigen.

Wij streven in de mate van het mogelijke een minnelijke regeling na.

2 Verzekerde prestaties

Hetzelfde geldt, buiten elk strafgeding, als u het wettelijke recht hebt om meteen een advocaat te kiezen omdat er een belangenconflict bestaat in de aansprakelijkheidsverzekering van deze polis.

als in de aansprakelijkheidsverzekering van deze polis voorbehoud wordt gemaakt om het schadegeval te betalen omwille van een zware fout of een andere tekortkoming die u zou begaan hebben.

POLIS MEDISCHE EN PARAMEDISCHE BEROEPEN ABDQ6

3

onroerende goederen of gedeelten ervan die u niet gebruikt voor uw praktijk; de maatregelen inzake sociaal verweer die in het kader van een strafprocedure kunnen worden genomen; de wetgeving op de arbeidsongevallen en de arbeidsverhoudingen in het algemeen; de terugvordering van immateriële schade of vermogensschade tenzij deze schade het gevolg is van een lichamelijk letsel of een zaakschade waarvoor wij terugvordering verlenen; stakingen en lock-outs waarbij u actief betrokken bent, oproer en (burger)oorlog of gelijkaardige feiten; kernreacties, radioactiviteit en ioniserende stralingen, tenzij u hieraan werd blootgesteld ingevolge een medische behandeling.

-

U beschikt over de vrije keuze van een advocaat of van iedere andere persoon die de vereiste kwalificaties heeft krachtens de toepasselijke wet om uw belangen te verdedigen, te vertegenwoordigen of te behartigen:

8 Vrije keuze van advocaat

De verzekering geldt wereldwijd, behalve in de Verenigde Staten en Canada. De uitzondering geldt niet als u tijdens uw aanwezigheid daar onverwacht dringend medische hulp moet bieden aan personen in nood.

7 Territoriale geldigheid

Het is derhalve vereist dat ook het schadegeval, het misdrijf of de tuchtrechtelijke inbreuk die aanleiding geeft tot onze tussenkomst, zich hebben voorgedaan binnen de geldigheidsduur van de verzekering.

Wij verlenen geen rechtsbijstand voor het geschil waarvan wij aantonen dat u bij de aanvang van de verzekering wist of redelijkerwijze diende te weten dat het zou ontstaan.

Deze rechtsbijstand geldt voor geschillen die ontstaan tijdens de geldigheidsduur van de verzekering.


het bezitten, houden of besturen van motorvoertuigen en aanhangwagens, van luchtvaartuigen, spoorvoertuigen, zeilboten van meer dan 300 kg en motorboten van meer dan 10 PK;

-

Wij zijn geen rechtsbijstand verschuldigd voor geschillen die verband houden met:

b Op grond van de aard van het geschil

Deze beperking geldt niet voor de terugvordering van schade die daadwerkelijk kan afgewenteld worden op een andere aansprakelijkheidsverzekering dan die in deze polis.

Wij verlenen geen rechtsbijstand voor geschillen tussen u onderling.

a Op grond van de relatie tussen de betrokken partijen

5 Beperkingen en uitsluitingen

Dezelfde verzekeringsvoorwaarden als deze die voor u gelden zijn dan eveneens op hen van toepassing.

Ook uw bloed- en aanverwanten kunnen een beroep doen op deze verzekering om de schade die zij lijden door uw overlijden of lichamelijk letsel, terug te vorderen van de aansprakelijke derde.

4 Uitbreiding tot andere begunstigden

Het voorschot bedraagt maximaal 12 500 EUR per schadegeval voor alle begunstigden samen. In geval van een lichamelijk letsel voorzien wij in een bijkomend bedrag van 12 500 EUR.

Wij betalen het voorschot als u akkoord bent om de vordering tot betaling aan ons af te staan of om ons de vergoedingen terug te betalen zodra u ze ontvangt.



telkens er zich met ons een belangenconflict voordoet; wij zullen u verwittigen van zodra zich een dergelijk conflict voordoet.

de medewerkers en stagiairs van wie de naam en activiteit omschreven worden in de bijzondere voorwaarden.

Indien de verzekerde bedragen niet zouden volstaan om de erelonen en kosten te voldoen of wanneer de verzekerde bedragen van de extra waarborgen ontoereikend zijn, hebt u de voorrang op de mogelijke andere begunstigden.

10 Voorrangsregeling

Misdrijven en tuchtrechtelijke inbreuken

Burgerlijke verdediging Wij verdedigen u niet tegen een vordering tot vergoeding van schade die verzekerd is in de aansprakelijkheids verzekering van deze polis omdat uw burgerlijke verdediging op basis van deze aansprakelijkheidsverzekering georganiseerd en betaald wordt.

-

U kunt aanspraak maken op deze verzekering wanneer u verdacht wordt van een onopzettelijk misdrijf of als u zich moet verantwoorden voor een inbreuk op de plichtenleer van uw beroep. Wij verlenen geen rechtsbijstand voor een opzettelijk misdrijf en de daarmee samenhangende tuchtrechtelijke inbreuk, tenzij de definitieve gerechtelijke beslissing opzet niet weerhoudt. In dat geval betalen wij u de erelonen en kosten terug die in deze rechtsbijstand verzekerd zijn; deze uitbreiding geldt echter niet voor misdaden en gecorrectionaliseerde misdaden.

-

Het principe van deze verzekering is dat u er een beroep kunt op doen voor alle juridische geschillen die niet uitgesloten worden. Zie hiervoor naar punt 6. Voor de hierna opgesomde situaties, gelden volgende verduidelijkingen:


U kunt een beroep doen op deze verzekering voor alle juridische geschillen die niet uitgesloten worden.

Voor welke juridische geschillen?

Indien u zelf het initiatief neemt tot een procedure die niet tot doel heeft een belangentegenstelling te regelen, maar die wettelijk is voorgeschreven om bepaalde handelingen te stellen of bepaalde rechten te bekomen (de zogenaamde procedures van willige rechtsmacht of van actief bestuur), dan is er eveneens sprake van een juridisch geschil wanneer in het kader van zo een procedure een beslissing werd genomen die uw belangen schaadt.

Een juridisch geschil is een conflictsituatie waarin uw belangen strijdig zijn met deze van een andere partij en die kan beslecht worden met toepassing van rechtsregels en -procedures.

Wat is een juridisch geschil?

U kunt een beroep doen op onze rechtsbijstand wanneer u in uw beroepsleven als medicus of paramedicus persoonlijk geconfronteerd wordt met een juridisch geschil. De verzekering geldt ook als u in het kader van dit beroep personeel tewerkstelt en als werkgever een juridisch geschil hebt.

Wanneer kunt u een beroep doen op deze verzekering?

1 Toepassingsgebied

Bevestigt de advocaat ons standpunt, dan betalen wij de kosten en erelonen van de raadpleging voor de helft terug.

Wanneer u tegen het advies van deze advocaat in, toch op eigen kosten een procedure begint en een beter resultaat bekomt dan wij voorspelden, dan verlenen wij opnieuw waarborg en betalen wij u alle verzekerde kosten en erelonen terug, met inbegrip van de kosten en erelonen van de raadpleging.


Beroepsleven:

DEFENDO, de gespecialiseerde afdeling rechtsbijstand van KBC Verzekeringen, NV met maatschappelijke zetel in België, Waaistraat 6, 3000 Leuven, HR Leuven 121.

Wij:

de verzekeringnemer die zijn praktijk en zijn gewone verblijfplaats in België heeft;

1

-

ABDQ7

-

U:


Begrippen

RECHTSBIJSTAND MEDI+


Bevestigt de geraadpleegde advocaat uw stelling, dan verlenen wij waarborg en betalen wij u de kosten en erelonen van de raadpleging terug.

Indien u het niet met ons eens bent over de gedragslijn die gevolgd zal worden voor de regeling van het verzekerde geschil, dan hebt u het recht om een advocaat van uw keuze te raadplegen na de bekendmaking van ons standpunt of van onze weigering om uw stelling te volgen. Deze raadpleging doet geen afbreuk aan uw recht om een rechtsvordering in te stellen.

9 Arbitrage

Wenst u de behandeling van het dossier aan de aangestelde advocaat te onttrekken en aan een andere advocaat toe te vertrouwen, dan betalen wij de kosten en erelonen van de nieuwe advocaat indien u ons vooraf hebt aangetoond dat er gegronde redenen bestaan voor deze vervanging.

U bent volledig vrij in uw contacten met deze personen, maar u moet ons wel op de hoogte houden van de evolutie van het geschil.

telkens er moet worden overgegaan tot een gerechtelijke of administratieve procedure;

4

-

ABDQ6

-



ABDQ7

2

Fiscale geschillen

Onroerende goederen

de kosten en erelonen die verschuldigd zijn aan advocaten, gerechtsdeurwaarders en deskundigen;

de kosten van de gerechtelijke of buitengerechtelijke procedure;

de noodzakelijke reis - en verblijfkosten wanneer in het kader van de gerechtelijke procedure uw aanwezigheid in het buitenland vereist is;

de kosten van één procedure van tenuitvoerlegging per uitvoerbare titel;

de kosten voor het eventueel indienen van een genadeverzoek of een aanvraag tot eerherstel in geval van een strafrechtelijke veroordeling.

-

-

-

-

-

De vergoeding bij insolventie is verschuldigd in de mate dat geen enkele andere instelling de schade kan ten laste nemen.

Wij vergoeden de schade tot 12 500 EUR. Voor schade die voortvloeit uit een lichamelijk letsel voorzien wij in een bijkomend bedrag van 12 500 EUR. Deze bedragen gelden per schadegeval en voor alle begunstigden samen. Schade van louter immateriële aard vergoeden wij niet.

Indien met deze rechtsbijstandverzekering geen vergoeding kan bekomen worden omwille van de insolventie van de persoon die burgerrechtelijk aansprakelijk is buiten overeenkomst, dan vergoeden wij zelf de schade die u hebt geleden.

a Vergoeding bij insolventie

4 Extra waarborgen

Wij betalen geen boeten of minnelijke schikkingen.

Bij het bepalen van deze bedragen wordt er geen rekening gehouden met onze eigen beheerskosten. De verzekerde bedragen gelden per schadegeval en voor alle begunstigden samen.

Bovengenoemde kosten zijn verzekerd tot maximaal 40 000 EUR. Voor contractuele, fiscale en sociaalrechtelijke geschillen bedraagt onze maximale tussenkomst 10 000 EUR en dient het belang van het geschil, indien dit financieel kan gewaardeerd worden, minstens 200 EUR te bedragen.

de kosten die wij zelf maken om een minnelijke regeling na te streven en om uw belangen te verdedigen;

-

Wij staan u bij in de procedure voor de rechtbank. De erelonen en kosten die wij in deze verzekering ten laste nemen, hebben betrekking op:

Wij informeren u over uw rechten en de manier waarop u deze kunt afdwingen. Wij helpen u alle gegevens (bewijzen, attesten, getuigenverklaringen) te verzamelen en gelasten de nodige onderzoeken om uw belangen optimaal te behartigen.

Wij streven in de mate van het mogelijke een minnelijke regeling na.

3 Verzekerde prestaties

Wij verlenen u rechtsbijstand voor het onroerend goed of gedeelte ervan dat u gebruikt voor uw praktijk, ongeacht of u hiervan eigenaar, huurder of gebruiker bent. Wij zijn evenwel geen rechtsbijstand verschuldigd voor contractuele geschillen in verband met het (doen) bouwen, verbouwen of afbreken van voormeld onroerend goed tenzij deze geschillen verband houden met instandhoudings - of onderhoudswerken.

-

Hebt u een geschil met de fiscale overheid, dan verlenen wij u rechtsbijstand zodra u bij de bevoegde rechtbank in beroep kunt gaan tegen de op uw naam gevestigde aanslag, d.w.z. na beëindiging van de voorgeschreven procedure bij de fiscale overheid.

-

U kunt wel aanspraak maken op rechtsbijstand zodra uw belangen strijdig zouden zijn en u over het wettelijk recht beschikt om uw verdediging meteen toe te vertrouwen aan een advocaat van uw keuze.


3

de terugvordering van het Fonds tot hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden; de s trafrechtelijke en tuchtrechtelijke verdediging.

-

uw erelonen en het innen van schuldvorderingen van diensten of leveringen die u verricht; de verdeling en de overdracht onder bezwarende titel van uw praktijk; onroerende goederen of gedeelten ervan die u niet gebruikt voor uw praktijk;

-

Wij zijn geen rechtsbijstand verschuldigd voor geschillen die verband houden met:

b Op grond van de aard van he t geschil

Deze beperking geldt niet voor de terugvordering van schade die daadwerkelijk kan afgewenteld worden op een andere aansprakelijkheidsverzekering dan die in deze polis.

Wij verlenen geen rechtsbijstand voor geschillen tussen u onderling.

a Op grond van de relatie tussen de betrokken partijen

6 Beperkingen en uitsluitingen

Wij verlenen geen rechtsbijstand voor deze begunstigden als zij met u of onder elkaar een geschil hebben.

de terugvordering van schade op basis van de wettelijke regels inzake de burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst of op basis van art. 29bis van de wet inzake de verplichte motorrijtuigenverzekering;

-

Deze uitbreiding wordt verleend volgens dezelfde verzekeringsvoorwaarden als deze die voor u gelden en blijft beperkt tot volgende geschillen:

Voor wat?

uw bloed- en aanverwanten die door uw overlijden of lichamelijk letsel schade lijden.

uw werknemers, andere aangestelden en de meewerkende gezinsleden die zelf geen medisch of paramedisch beroep uitoefenen en voorzover zij zich bevinden in de uitoefening van hun werkzaamheden voor u;

-

-

de collega die u vervangt tijdens de periode van inactiviteit wegens ziekte, vakantie of verblijf in het buitenland;

-

De volgende personen kunnen ook een beroep doen op deze rechtsbijstand:

Wie?

5 Uitbreiding tot andere begunstigden

Deze waarborg bedraagt maximaal 40 000 EUR per schadegeval voor alle begunstigden samen.

Wij verlenen onze persoonlijke borg of schieten de kosten voor als u in het buitenland aangehouden wordt wegens een schadegeval dat gedekt is in de aansprakelijkheidsverzekering van deze polis en als uw vrijlating afhankelijk wordt gesteld van een borgsom.

c Strafrechtelijke borgtocht

Het voorschot bedraagt maximaal 12 500 EUR per schadegeval voor alle begunstigden samen. In geval van een lichamelijk letsel voorzien wij in een bijkomend bedrag van 12 500 EUR.

Wij betalen het voorschot als u akkoord bent om de vordering tot betaling aan ons af te staan of om ons de schadevergoeding terug te betalen zodra u ze ontvangt.

Indien wij uw schade terugvorderen op basis van de principes van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst, dan betalen wij een voorschot zodra het vaststaat wie de vergoeding verschuldigd is en op welke vergoeding u recht hebt.

b Voorschotregeling



de maatregelen inzake sociaal verweer die in het kader van een strafprocedure kunnen worden genomen;

het vennootschapsrecht en het bezit, het beheer of de aan- en verkoop van effecten;

industriële en intellectuele rechten;

het personen- en familierecht, erfrecht, schenkingen, testamenten en het huwelijksvermogensrecht;

borgstelling, aval, schuldvernieuwing en rechten die verworven worden door cessie en subrogatie;

stakingen en lockouts waarbij u actief betrokken bent, oproer en (burger)oorlog of gelijkaardige feiten;

kernreacties, radioactiviteit en ioniserende stralingen, tenzij u hieraan werd blootgesteld ingevolge een medische behandeling;

de uitvoering van deze polis rechtsbijstand .

-

-

-

-

-

-

-

telkens er zich met ons een belangenconflict voordoet; wij zullen u verwittigen van zodra zich een dergelijk conflict voordoet.

-

Indien u het niet met ons eens bent over de gedragslijn die gevolgd zal worden voor de regeling van het verzekerde geschil, dan hebt u het recht om een advocaat van uw keuze te raadplegen na de bekendmaking van ons standpunt of van onze weigering om uw stelling te volgen. Deze raadpleging doet geen afbreuk aan uw recht om een rechtsvordering in te stellen.

10 Arbitrage

Wenst u de behandeling van het dossier aan de aangestelde advocaat te onttrekken en aan een andere advocaat toe te vertrouwen, dan betalen wij de kosten en erelonen van de nieuwe advocaat indien u ons vooraf hebt aangetoond dat er gegronde redenen bestaan voor deze vervanging.

U bent volledig vrij in uw contacten met deze personen, maar u moet ons wel op de hoogte houden van de evolutie van het geschil.

telkens er moet worden overgegaan tot een gerechtelijke of administratieve procedure;

-

U beschikt over de vrije keuze van een advocaat of van iedere andere persoon die de vereiste kwalificaties heeft krachtens de toepasselijke wet om uw belangen te verdedigen, te vertegenwoordigen of te behartigen:

9 Vrije keuze van advocaat

In de andere gevallen geldt de verzekering voor geschillen die beslecht worden naar Belgisch recht of die onder de bevoegdheid vallen van de Belgische rechtbanken.

Voor contractuele geschillen kunt u aanspraak maken op onze rechtsbijstand in alle landen van de Europese Unie en Zwitserland.

U kunt in de hele wereld een beroep doen op rechtsbijstand om uw schade terug te vorderen van de persoon die hiervoor burgerrechtelijk aansprakelijk is buiten overeenkomst en om u strafrechtelijk of burgerrechtelijk te verdedigen.

8 Territoriale geldigheid

Het is derhalve vereist dat ook de gebeurtenis die aanleiding geeft tot het geschil, zich heeft voorgedaan binnen de geldigheidsduur van de verzekering.

Wij verlenen geen rechtsbijstand voor het geschil waarvan wij aantonen dat u bij de aanvang van de verzekering wist of redelijkerwijze diende te weten dat het zou ontstaan.

Deze rechtsbijstand geldt voor geschillen die ontstaan tijdens de geldigheidsduur van de verzekering.


het bezitten, houden of besturen van motorvoertuigen en aanhangwagens, van luchtvaartuigen, spoorvoertuigen, zeilboten van meer dan 300 kg en motorboten van meer dan 10 PK;

4

-

ABDQ7

-


5

Indien de verzekerde bedragen niet zouden volstaan om de erelonen en kosten te voldoen of wanneer de verzekerde bedragen van de extra waarborgen ontoereikend zijn, hebt u de voorrang op de mogelijke andere begunstigden.

11 Voorrangsregeling

Wanneer u tegen het advies van deze advocaat in, toch op eigen kosten een procedure begint en een beter resultaat bekomt dan wij voorspelden, dan verlenen wij opnieuw waarborg en betalen wij u alle verzekerde kosten en erelonen terug, met inbegrip van de kosten en erelonen van de raadpleging.

Bevestigt de advocaat ons standpunt, dan betalen wij de kosten en erelonen van de raadpleging voor de helft terug.

Bevestigt de geraadpleegde advocaat uw stelling, dan verlenen wij waarborg en betalen wij u de kosten en erelonen van de raadpleging terug.



ABDN9

1

alle redelijke maatregelen neemt om de gevolgen van het schadegeval te voorkomen of te beperken;

binnen tien dagen na het schadegeval hiervan aangifte doet;

alle inlichtingen verstrekt die wij vragen in verband met het schadegeval en de vereiste medewerking verleent, zodat het schadegeval vlot geregeld kan worden;

persoonlijk voor de rechtbank verschijnt indien dat nodig is en alle rechtsplegingshandelingen stelt die wij nuttig achten;

geen handelingen stelt waardoor ons wettelijk recht beperkt wordt om de gedane betalingen terug te vorderen van de aansprakelijke derde;

geen aansprakelijkheid erkent en geen afstand doet van verhaal, niets betaalt of overeenkomt om te betalen in de gevallen waarin deze polis uw aansprakelijkheid dekt; het louter erkennen van de feiten of het verstrekken van eerste geldelijke of medische hulp wordt niet beschouwd als een erkennen van aansprakelijkheid.

-

-

-

-

-

-

De voorafgaande regeling geldt niet bij bedrieglijk opzet. In dat geval kunnen wij de wettelijke nietigheid of verbreking van de verzekering inroepen, onze prestatie weigeren en de vervallen premies behouden.

Indien zich een schadegeval voordoet voordat de aanpassing of de opzegging van de polis van kracht wordt, dan zullen wij de overeengekomen prestaties verlenen indien het u niet kan verweten worden dat u uw mededelingsplicht niet nagekomen bent. Kan dit u wel verweten worden, dan mogen wij de verzekerde prestaties beperken volgens de verhouding die bestaat tussen de betaalde premie en de premie die betaald had moeten worden indien wij naar behoren ingelicht waren. Als wij echter aantonen dat wij het werkelijke risico niet verzekerd zouden hebben, dan mogen wij onze prestatie beperken tot het terugbetalen van alle premies.

Zodra wij vernemen dat het werkelijke risico niet overeenstemt met het risico zoals dat meegedeeld werd, doen wij binnen een maand een voorstel om de polis aan te passen aan het werkelijke risico vanaf de dag waarop wij hiervan kennis kregen. Gaat het om een risicoverzwaring die zich heeft voorgedaan tijdens de duur van de verzekering, dan heeft de aanpassing terugwerkende kracht tot op de dag van de verzwaring. Het staat u vrij om het voorstel tot aanpassing al dan niet te aanvaarden.

2 Gevolgen bij een onjuist meegedeeld of gewijzigd risico

De polis werd opgesteld op basis van de inlichtingen die u ons verstrekt hebt. Wanneer tijdens de duur van de verzekering de waarderingselementen die vermeld zijn in de bijzondere voorwaarden wijzigen, dan moet u ons dit meedelen indien door deze wijziging het risico dat het verzekerde voorval zich voordoet, blijvend en aanzienlijk verminderd of verzwaard is.

1 Mededelingen

BEPALINGEN BETREFFENDE DE POLIS

Wij kunnen de waarborg weigeren indien u met bedrieglijk opzet gehandeld hebt.

Het niet-naleven van een voornoemde verplichting geeft ons het recht om de verzekerde prestaties te verminderen of terug te vorderen ten belope van het nadeel dat wij door uw verzuim geleden hebben. Het niet-naleven van een termijn kan echter niet als een verzuim ingeroepen worden indien u de gevraagde melding zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk was, gedaan hebt.

3

Zo wordt van u verwacht dat u:

2

Wanneer zich een gebeurtenis voordoet waarvoor de waarborg van deze polis geldt, dan dient u (en desgevallend ook de begunstigde) een aantal verplichtingen in acht te nemen zodat wij de overeengekomen prestaties kunnen leveren.

1

BEPALINGEN BETREFFENDE DE SCHADEREGELING

POLIS MEDISCHE EN PARAMEDISCHE BEROEPEN ABDN9

2

bij een risicovermindering indien u, binnen een maand na de aanvraag tot premievermindering, hierover met ons geen akkoord bereikt.

-

als blijkt dat het werkelijke risico zwaarder is dan het meegedeelde risico:

-

bij een wijziging in wetgeving, indien de verzekerde prestaties hierdoor aanzienlijk verzwaard worden.

-

Behalve bij niet-betaling van de premie geldt voor elke opzegging de hierna omschreven regeling. Een opzegging wordt gedaan per aangetekende brief, door afgifte van de opzeggingsbrief tegen ontvangstbewijs of bij deurwaardersexploot. De opzegging heeft dan uitwerking na het verstrijken van een termijn van een maand, in geval van een aangetekende brief, te rekenen van de dag die volgt op zijn afgifte ter post, in de andere gevallen te rekenen van de datum van het ontvangstbewijs of van de dag volgend op de betekening.

Vorm en uitwerking van de opzegging

Indien een verzekering door de ene partij opgezegd wordt, dan heeft de andere partij het recht om tegen dezelfde datum ook andere verzekeringen uit deze polis op te zeggen.

bij niet-betaling van de premie of wanneer een andere contractuele verplichting niet werd nagekomen;

-

. indien u het voorstel tot aanpassing van de polis weigert of niet aanvaardt binnen een maand na de ontvangst ervan; de opzegging moet dan gebeuren binnen vijftien dagen; . indien wij aantonen dat wij het werkelijke risico in geen geval zouden verzekerd hebben; de opzegging moet dan gebeuren binnen een maand nadat wij kennis kregen van het werkelijke risico;

na een schadegeval, maar ten laatste een maand na de uitvoering van de verzekerde prestatie of de weigering ervan;

-

Wij mogen de verzekering opzeggen:

na een schadegeval, maar ten laatste een maand na de uitvoering van de verzekerde prestatie of de weigering ervan;

-

U kunt tussentijds opzeggen:

Tussentijdse opzegging

De verzekering eindigt van rechtswege bij het overlijden van de verzekeringnemer. Niettemin kunnen zijn rechtsopvolgers de waarborg afsluiten die wij aanbieden bij het einde van het contract, zoals omschreven in art. 4b.

Overlijden

4 Einde van de verzekering

De verzekering begint en eindigt telkens om nul uur.

De verzekering begint op de datum die vermeld is in de bijzondere voorwaarden, op voorwaarde dat de polis ondertekend en de eerste premie betaald werd. De duur van de verzekering is eveneens vermeld in de bijzondere voorwaarden. Bedraagt deze minder dan een jaar, dan komen de partijen overeen dat op de einddatum, een nieuwe polis ingaat met een duur van een jaar, tenzij een van de partijen hieraan verzaakt. Deze verzaking moet tenminste dertig dagen voor de einddatum per aangetekende brief ter kennis worden gebracht. Bedraagt de duur van de verzekering een jaar, dan wordt deze op de vervaldag stilzwijgend verlengd voor opeenvolgende periodes van een jaar, tenzij een van de partijen zich hiertegen verzet met een aangetekende brief die ten minste drie maanden voor de vervaldag op de post is afgegeven.

3 Begin en duur van de verzekering



ABDN9

3

Voor alle rechtsgeschillen zijn uitsluitend de Belgische rechtbanken bevoegd.

Klachten in verband met deze polis kunnen eveneens gericht worden aan de Controledienst voor Verzekeringen, Kortenberglaan 61, 1000 Brussel. U behoudt evenwel het recht om een gerechtelijke procedure in te leiden. U kunt ook terecht bij de ombudsdienst van KBC Verzekeringen, Waaistraat 6, 3000 Leuven of deze van BVVO, de Meeûsplantsoen 29, 1000 Brussel.

De inlichtingen die u ons verstrekt worden gebruikt om het risico te beoordelen, de polis te beheren en uit te voeren en een optimale dienstverlening te bieden. De personen over wie gegevens verzameld worden, hebben het wettelijk recht tot inzage en verbetering. Aanvullende inlichtingen in dit verband kunnen bekomen worden bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gevestigd te Brussel.

4

3

Deze polis wordt beheerst door het Belgisch recht en in het bijzonder door de wet van 25 juni 1992. Bij eventuele interpretatieproblemen in verband met de voorwaarden van deze polis, geldt de wettelijke regeling vermits hiervan niet mag worden afgeweken.

2

Onze mededelingen worden geldig gericht aan het adres dat aangeduid is in de bijzondere voorwaarden of dat ons later werd meegedeeld.

1

DIVERSE BEPALINGEN

Als wij ons tarief verhogen, mogen wij de premie van de verzekering aanpassen vanaf de eerstvolgende premievervaldag die minstens vier maanden verwijderd is van de datum waarop de tariefverhoging werd meegedeeld. Deze tariefaanpassing wordt van kracht indien de verzekering niet wordt opgezegd tegen de vervaldag.

Tariefverhoging

De premie, met inbegrip van de taks, is vooraf verschuldigd en is eisbaar op de vervaldag. Als u een premie (met taks) niet betaalt, dan manen wij u aan tot betaling. Deze ingebrekestelling gebeurt per aangetekende brief of bij deurwaardersexploot. De gevolgen van niet-betaling van de premie (schorsing en/of opzegging), worden in de ingebrekestelling vermeld.

Betaling

5 Premie en premiebetaling



4 Algemene voorwaarden BA-medische Ethias

4

Algemene voorwaarden BA-medische Ethias

121

ALGEMENE VOORWAARDEN VERZEKERING BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN MEDISCHE EN PARAMEDISCHE BEROEPEN 7 7 7 7 8 8 8 8 9 9

Artikel 3: Doel van de waarborg Artikel 4: Procedurekeuze en -kosten Artikel 5: Omvang van de waarborg Artikel 6: Beheer van het schadegeval Artikel 7: Objectiviteitsclausule Artikel 8: Belangenconflict Artikel 9: Waarborg « borgstelling » Artikel 10: Pluraliteit van belangen Artikel 11: Overlijden van de verzekerde Artikel 12: Opzegging

10 10 11 11 11 11 11 11 12 12 12 12 13 13 13 14 14 14 14 14

7

Titel II - Rechtsbijstand

10

5 5

Artikel 1: Doel en omvang van de verzekering Artikel 2: Gewaarborgde bedragen, grenzen van tussenkomst, vrijstelling

Artikel 13: Territoriale grenzen Artikel 14: Uitsluitingen Artikel 15: Omschrijving en wijziging van de risico’s Artikel 16: Totstandkoming van het contract - Aanvang van de dekking Artikel 17: Geldigheidsduur van de waarborg Artikel 18: Duur van de verzekeringsovereenkomst Artikel 19: Overbrenging van de woonplaats naar het buitenland Artikel 20: Overlijden van de verzekeringsnemer Artikel 21: Opzegging Artikel 22: Premie Artikel 23: Taksen en belastingen Artikel 24: Aanpassing van het tarief Artikel 25: Niet-betaling van de premie - Schorsing van de dekking Artikel 26: Administratieve kosten Artikel 27: Schadegevallen Artikel 28: Verval Artikel 29: Subrogatie Artikel 30: Woonplaats - Correspondentie Artikel 31: Aangetekende zending Artikel 32: Rangorde van de voorwaarden

5

Titel I - Burgerlijke aansprakelijkheid

Gemeenschappelijke bepalingen van Titels I en II

4

Blz.

Definities

Inhoudstafel

Verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid van Medische en Paramedische Beroepen

4 Algemene voorwaarden BA-medische Ethias 122

BIC: ETHIBEBB.

De aanvraag tot schadevergoeding of de reeks aanvragen tot schadevergoeding. Onder reeks aanvragen tot schadevergoeding verstaat men alle aanvragen tot schadevergoeding waaraan oorspronkelijk eenzelfde verwekkend feit of een opeenvolging van verwekkende feiten van dezelfde aard aan de basis liggen, ongeacht het aantal benadeelde personen.

5. Schadegeval

Alle andere personen dan de verzekerde en zijn aangestelden terwijl zij onder zijn gezag staan.

4. Derde

4

IBAN: BE78 8270 8216 8086

De verzekeringsnemer of elke andere in de speciale en/of bijzondere voorwaarden vermelde personen waarvan de burgerlijke aansprakelijkheid door deze verzekeringsovereenkomst gewaarborgd is.

3. Verzekerde

RPR Luik BTW BE 0404.484.654 Rekening Ethias Bank: 827-0821680-86

Verzekeringsonderneming toegelaten onder het nr. 0196 voor de beoefening van alle verzekeringstakken Niet-Leven, de levensverzekeringen, de bruidsschats- en geboorteverzekeringen (KB van 4 en 13 juli 1979, BS van 14 juli 1979) alsook de kapitalisatieverrichtingen (Beslissing CBFA van 9 januari 2007, BS van 16 januari 2007)

Ethias nv, rue des Croisiers 24, 4000 Luik

2. Ethias

De fysieke- of rechtsperso(o)n(en) die de verzekeringsovereenkomst sluit(en).

1. Verzekeringsnemer

Definities


3.

2.

1.

Doel en omvang van de verzekering

Burgerlijke aansprakelijkheid

Gewaarborgde bedragen, grenzen van tussenkomst, vrijstelling

c) Boeten en minnelijke schikkingen, teruggaven en kosten voor strafrechtelijke vervolging kunnen in geen enkel geval ten laste van Ethias zijn.

5

b) De hiervoor omschreven kosten en interesten zijn slechts ten laste van Ethias in de mate dat ze betrekking hebben op de door deze verzekeringsovereenkomst verzekerde prestaties; zij vallen slechts ten laste van Ethias in verhouding tot haar verbintenis.

a) De interesten betreffende de in hoofdsom verschuldigde schadevergoeding en de kosten betreffende de burgerlijke rechtsvorderingen, alsook de honoraria en de kosten van de advocaten en de deskundigen vallen ten laste van Ethias, zelfs boven de verzekerde sommen, met nochtans een maximum van 20 % van de verzekerde som.

Kosten en interesten

Voor de in de hoofdsom verschuldigde schadevergoeding staat Ethias haar waarborg toe tot beloop van de hiervoor bepaalde bedragen met aftrek van de eventueel aan de verzekerde opgelegde vrijstelling en omschreven in de bijzondere voorwaarden.

In hoofdsom verschuldigde schadevergoeding

Voor de schade voortvloeiend uit het beoefenen van de veeartsenijkunde wordt de schade veroorzaakt aan dieren gelijkgesteld met lichamelijke schade.

Per verzekeringsjaar is de waarborg daarenboven uitdrukkelijk beperkt tot 4 957 870,50 euro ongeacht het aantal slachtoffers en de aard van de schade.

Per schadegeval is de waarborg van Ethias beperkt tot 2 478 935,25 euro inzake de lichamelijke schade en tot 123 946,76 euro inzake materiële schade.

Gewaarborgde bedragen

Artikel 2

b) toevallige, niet bij de verzekerde in dienst zijnde helpers in de uitoefening van hun medische en paramedische functie, voor zijn rekening handelingen verrichten; de persoonlijke burgerlijke aansprakelijkheid van deze helpers is echter niet door deze verzekeringsovereenkomst gedekt.

a) een confrater hem overeenkomstig de wettelijke bepalingen vervangt wegens vakantie, afwezigheid of ziekte; de persoonlijke burgerlijke aansprakelijkheid van de vervangende confrater is nochtans niet door deze verzekeringsovereenkomst gewaarborgd;

De waarborgen van deze polis blijven op de in de bijzondere voorwaarden vermelde verzekerde van toepassing bij schade berokkend aan derden wanneer:

e) de aanwending van gassen bestemd voor anesthesie. Deze worden in het kader van deze verzekeringsovereenkomst niet als springstoffen beschouwd.

d) het gebruik van eigen beroepslokalen en -meubelen;

c) het gebruik van medisch materiaal, ook indien het een voor de verzekerde onbekend gebrek vertoont;

b) het gebruik van als zodanig erkende medische en voor anesthesie bestemde stoffen;

a) vergissing, nalatigheid, onvoorzichtigheid, verkeerde behandeling, onhandigheid, vergetelheid of gebrek aan voorzorgsmaatregelen;

Is ondermeer verzekerd, de schade voortspruitend uit:

Ethias waarborgt de burgerlijke aansprakelijkheid die ten laste van de verzekerde gelegd kan worden op basis van de Belgische wetgeving (met name de artikelen 1382 tot 1386bis van het Burgerlijk Wetboek) tengevolge van schade aan derden veroorzaakt door een ongeval tijdens de wettelijke uitoefening van zijn beroep dat overeenstemt met zijn kwalificatie en vermeld in de bijzondere voorwaarden.

Artikel 1

Titel I



4.

Vrijstelling

6

Bij een schadegeval behoudt de verzekeringsnemer eventueel een gebeurlijk in de speciale voorwaarden vermelde deelname te zijner laste. De waarborg van Ethias wordt slechts toegestaan boven dit bedrag om het even of het de hoofdsom of kosten en interesten betreft. In dat geval zal de vrijstelling steeds van de bedoelde tussenkomst van Ethias worden afgetrokken.


Doel van de waarborg

Rechtsbijstand

Procedurekeuze en -kosten

Omvang van de waarborg

Beheer van het schadegeval

7

Indien tot een gerechtelijke procedure dient overgegaan te worden moet Ethias over het gevolg van de procedure ingelicht worden. Bij ontstentenis verliest de verzekerde het recht op de waarborg in de mate dat Ethias een nadeel onderging.

Het regelingskantoor Legibel E.S.V., Koningsstraat 55 te 1000 Brussel is belast met het beheer en de schaderegelingen. Het neemt de leiding van alle besprekingen, onderhandelingen en minnelijke schikkingen op zich.

Artikel 6

De verzekering waarvan sprake in deze titel is slechts geldig indien dit uitdrukkelijk in de bijzondere voorwaarden vermeld wordt.

Artikel 5

Ethias neemt eveneens, tegen voorlegging van de stavingsstukken, de terugbetaling van de reiskosten met het openbaar vervoer en de verblijfskosten ten laste wanneer een verzekerde wettig bevolen wordt als beklaagde voor een buitenlandse rechtsmacht te verschijnen.

Indien, tijdens de procedure, en behoudens overmacht, de verzekerde van deskundige en/of van advocaat verandert, zullen de verplichtingen van Ethias beperkt zijn tot de kosten en honoraria waartoe zij gehouden zou geweest zijn indien de oorspronkelijk aangeduide deskundige en/of advocaat de procedure zou afgehandeld hebben.

De verzekerde heeft de vrije keuze van advocaat, deskundige of van elke andere persoon die de vereiste kwalificaties heeft krachtens de op de procedure toepasselijke wet.

Ethias neemt de honoraria en kosten van deskundige onderzoeken, van de advocaat en van de procedure voor elke Belgische en buitenlandse rechtsmacht ten laste.

Artikel 4

Strafrechtelijke, burgerlijke of andere veroordelingen en de hiermee verband houdende schikkingen waartoe de verzekerde gehouden zou zijn, vallen niet ten laste van Ethias.

b) de verzekerde te verdedigen in elke burgerlijke of strafrechtelijke procedure wanneer een der gewaarborgde aansprakelijkheden van de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering in het gedrang gebracht wordt en de te verdedigen belangen verschillen van die van Ethias. Geschillen van disciplinaire of administratieve aard zijn uitdrukkelijk uit de waarborg gesloten.

De tussenkomst van Ethias zal in geen geval het bedrag van de te vorderen schadevergoeding mogen overschrijden;

a) via minnelijke of gerechtelijke weg vergoeding van schade te bekomen, ten laste van een aansprakelijke derde, en opgelopen door de verzekerde bij een ongeval in het kader van zijn beroepsactiviteit, zelfs indien de schade voortspruit uit een opzettelijke daad of zware fout van een derde.

De waarborg behelst het ten laste nemen, tot beloop van 12 394,68 euro per gebeurtenis, van de honoraria en de gerechtelijke en buitengerechtelijke kosten voorzien in artikel 4 ten einde:

Artikel 3

Titel II



Objectiviteitsclausule

Belangenconflict

Waarborg « Borgstelling »

Pluraliteit van belangen

8

Indien tengevolge van eenzelfde schadegeval verschillende verzekerden aanspraak maken op het voordeel van deze waarborg, wordt het verzekerd bedrag evenredig met hun respectieve belangen onder hen verdeeld.

Artikel 10

Wanneer de door Ethias gestorte borgsom in beslag wordt genomen of geheel of gedeeltelijk gebruikt wordt voor betaling van een geldboete, strafrechtelijke schikking of gerechtskosten in strafzaken, is de verzekerde verplicht Ethias, op haar eerste verzoek, terug te betalen.

Zodra de gestorte borgsom vervalt, moet de verzekerde, op straffe van schadeloosstelling jegens Ethias, alle formaliteiten vervullen die van hem geëist worden opdat zij de terugbetaling verkrijgt.

Wanneer naar aanleiding van een door deze verzekeringsovereenkomst gewaarborgd schadegeval de verzekerde aangehouden is of zijn goederen in beslag genomen zijn en een borgsom wordt geëist voor vrijlating van de aangehoudene of teruggave van zijn goederen, is Ethias verplicht zo snel mogelijk haar persoonlijke borg te geven of, indien nodig, de borgsom te storten. Indien de borgsom door de verzekerde gestort werd, stelt Ethias haar persoonlijke borg ervoor in de plaats of, indien deze niet aanvaard wordt, betaalt zij de verzekerde terug. In geen geval kan de verplichting van Ethias 6 197,34 euro overschrijden.

Artikel 9

In de zin van deze bepaling zijn de belangenconflicten deze die bestaan tussen de verzekerde en Ethias omwille van het feit dat deze laatste hem in het kader van een andere verzekering dekt of dat zij een andere verzekerde dekt.

Telkens er een belangenconflict ontstaat tussen Ethias en de verzekerde heeft deze laatste de vrije keuze van advocaat of van elke andere persoon die de vereiste kwalificaties heeft krachtens de op de procedure toepasselijke wet.

Artikel 8

Wanneer de verzekerde, ondanks het negatief advies van zijn advocaat, een rechtsvordering instelt en een beter resultaat behaalt dan hetgeen hij zou verkregen hebben indien hij het standpunt van Ethias zou aanvaard hebben, verleent deze laatste haar waarborg en neemt de rest van de kosten en honoraria van voornoemd advies ten laste.

Indien de advocaat daarentegen de stelling van Ethias bevestigt, draagt deze laatste 50 % van de kosten en honoraria van voornoemd advies en zet zij haar tussenkomst stop.

Indien de advocaat de stelling van de verzekerde bevestigt, verleent Ethias, ongeacht de uitslag van de procedure, haar waarborg en draagt alle kosten en honoraria van voornoemde raadpleging.

Indien nochtans een verzekerde de mening van Ethias niet deelt, heeft hij het recht, ter staving van zijn stelling, een schriftelijk en gemotiveerd advies van een advocaat naar keuze voor te leggen, zonder afbreuk te doen aan de mogelijkheid tot het starten van een gerechtelijke procedure.

d) indien uit de inlichtingen die zij ingewonnen heeft blijkt dat de als aansprakelijk beschouwde derde onvermogend is.

c) volgens haar een verhaal tegen een gerechtelijke beslissing geen ernstige kans op slagen biedt;

b) zij oordeelt dat een voorstel tot schikking van de derde billijk en voldoende is;

a) zij de stelling van een verzekerde onhoudbaar of het geding nutteloos acht;

Ethias behoudt zich het recht voor haar medewerking te weigeren of haar tussenkomst te onderbreken wanneer:

Artikel 7

Verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid van Medische en Paramedische Beroepen Overlijden van de verzekerde

Opzegging

9

Indien één van de partijen deze waarborg om welke reden dan ook opzegt, kan de andere partij, op dezelfde datum, de verzekeringsovereenkomst integraal opzeggen per aangetekende brief verstuurd binnen de veertien dagen na het verzenden van de opzeggingsbrief van de waarborg.

Artikel 12

Indien de verzekerde overlijdt tijdens de procedure zal de waarborg verworven zijn aan zijn niet in feite of in rechte gescheiden echtgeno(o)t(e) of, bij ontstentenis, aan zijn ascendenten of descendenten.

Artikel 11



Territoriale grenzen

Uitsluitingen

de kunstmatige versnelling van atoomdeeltjes;

de uitstralingen van radio-isotopen.

•

•

10

i)

de schade voortspruitend uit het gebruik van gevaarlijke en verouderde technieken of behandelingsmethoden waarvoor op het ogenblik van het schadegeval, wetenschappelijk gezien, algemeen aanvaardbare alternatieven bestaan;

h) de schade voortvloeiend uit het beoefenen van activiteiten of de toepassing van behandelingen die wettelijk, deontologisch of disciplinair verboden zijn;

g) ongeacht welke schade, toegebracht aan roerende en onroerende goederen, dieren inbegrepen, die aan de verzekerde gegeven, verhuurd of uitgeleend zijn of hem toevertrouwd werden om bewaakt, bewerkt, hersteld of vervoerd te worden of die hem eenvoudigweg ter beschikking gesteld worden. Wat nochtans de veeartsen en hun eventueel verzekerde helpers betreft, is de schade aan toevertrouwde dieren gewaarborgd door deze polis;

f ) schade die rechtstreeks of onrechtstreeks voortvloeit uit brand of ontploffing en veroorzaakt aan eigendommen waarvan de verzekerde eigenaar, vruchtgebruiker, huurder of bewoner zou zijn tegen ongeacht welke voorwaarden, en aan de inhoud ervan, alsmede aan de naburige eigendommen en hun inhoud; deze risico’s moeten gedekt worden door een brandverzekering;

Nochtans blijft de waarborg verworven voor het gebruik voor medische doeleinden van medische toestellen met ioniserende stralingen en radioactieve stoffen overeenkomstig de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 28 februari 1963 (BS van 16 mei 1963) inhoudend het algemeen reglement ter bescherming van de bevolking en de werknemers tegen de gevaren van ioniserende stralingen;

de thermische, mechanische, radioactieve of andere werkingen voortkomend van ongeacht welke wijziging in de atoomstructuur van de stof;

•

e) schade die rechtstreeks of onrechtstreeks voortvloeit uit:

d) schade die rechtstreeks of onrechtstreeks voortvloeit uit het bezit van springstoffen of vuurwapens;

c) schade die het rechtstreeks of onrechtstreeks gevolg is van het gebruik van ongeacht welke motorrijtuigen;

b) schade veroorzaakt door uitdagingen, weddenschappen of wedstrijden, in staat van dronkenschap of in een analoge staat, te wijten aan het gebruik van andere producten dan alcoholische dranken. Er wordt nader bepaald dat de verzekerde gedekt blijft indien hij betrokken wordt bij dergelijke schade die buiten zijn medeweten aangericht wordt door personen waarvoor hij instaat, onverminderd het verhaal van Ethias tegen deze personen;

Indien deze vrijwillige daad of deze activiteiten gepleegd worden door een helper of aangestelde, terwijl krachtens de wettelijke bepalingen de in de bijzondere voorwaarden aangeduide verzekerde verantwoordelijk is, zal Ethias de benadeelde derde schadeloosstellen en zal, los van elke andere vordering waartoe zij bevoegd is, een verhaalsrecht uitoefenen tegen deze helper of aangestelde. Het verhaal betreft de schadeloosstelling welke Ethias verplicht is te betalen in hoofdsom, alsmede de vergoedingsinteresten, de gerechtelijke interesten en kosten;

a) schade met opzet veroorzaakt of voortspruitend uit activiteiten uitgeoefend in overtreding met de wettelijke bepalingen die de geneeskunde en de uitoefening van hieraan verbonden beroepen regelen.

Zijn van de waarborg van deze verzekeringsovereenkomst uitgesloten, de aanvragen tot vergoeding voortvloeiend uit:

Artikel 14

Behoudens een in de speciale of bijzondere voorwaarden vermelde tegenstrijdige overeenkomst, is de waarborg geldig in de landen van de Europese Unie indien de in de bijzondere voorwaarden aangeduide verzekerde voldoet aan de in België vereiste voorwaarden voor de uitoefening van de opgegeven praktijken en zich richt naar de wetgeving van het vreemde land. Buiten deze grenzen blijft de waarborg geldig wanneer de aangeduide verzekerde verplicht is dringende zorgen te verstrekken aan een persoon in nood.

Artikel 13

Gemeenschappelijke bepalingen van titels I en II

Verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid van Medische en Paramedische Beroepen de schade voortspruitend uit het weigeren van bijstand aan een persoon in nood;

Totstandkoming van het contract - Aanvang van de dekking

Geldigheidsduur van de waarborg

Duur van de verzekeringsovereenkomst

Overbrenging van de woonplaats naar het buitenland

Overlijden van de verzekeringsnemer

11

c) Ethias kan, binnen drie maanden te rekenen vanaf de dag waarop zij kennis heeft gekregen van het overlijden, de overeenkomst opzeggen bij een ter post aangetekende brief, bij deurwaardersexploot of door afgifte van de opzeggingsbrief tegen ontvangstbewijs, mits inachtname van een vooropzeg van één maand, te rekenen vanaf de dag volgend op de afgifte ter post of van het ontvangstbewijs.

b) De erfgenamen of rechthebbenden kunnen, binnen drie maanden en veertig dagen na het overlijden de verzekeringsovereenkomst opzeggen bij een ter post aangetekende brief, mits inachtname van een vooropzeg van één maand, te rekenen vanaf de dag die volgt op zijn afgifte ter post.

a) De uit de verzekeringsovereenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen blijven bestaan ten gunste of ten laste van de erfgenamen of van de rechthebbenden van de verzekeringsnemer.

Artikel 20

Vanaf het ogenblik dat de verzekeringsnemer zijn woonplaats of zijn hoofdverblijfplaats naar het buitenland overbrengt, houdt de verzekering van rechtswege op.

Artikel 19

Behoudens tegenstrijdige overeenkomst wordt een verzekering met een looptijd van minder dan één jaar niet stilzwijgend hernieuwd.

Het uur van beëindiging van de verzekering is bij overeenkomst op middernacht vastgesteld.

De verzekeringsovereenkomst wordt afgesloten voor de in de bijzondere voorwaarden aangegeven duur zonder een periode van één jaar te overschrijden. Behalve wanneer een van de partijen zich er tegen verzet door een aangetekend schrijven dat minstens drie maanden voor de jaarlijkse vervaldag van de overeenkomst ter post is afgegeven, wordt ze stilzwijgend verlengd zonder enige formaliteit en tegen dezelfde bepalingen en voorwaarden, voor opeenvolgende periodes van één jaar.

Artikel 18

De daad, het feit, de vergissing of vergetelheid die de schade veroorzaakte, moet gebeurd zijn tussen de begin- en einddatum van de verzekeringsovereenkomst.

Artikel 17

De verzekeringsovereenkomst komt tot stand bij ontvangst door Ethias van het voor haar bestemd en door de verzekeringsnemer ondertekend exemplaar van de bijzondere voorwaarden. Na de totstandkoming gaat de dekking in op de in de bijzondere voorwaarden vermelde datum om nul uur.

Artikel 16

Bij het afsluiten van de verzekeringsovereenkomst heeft de verzekeringsnemer dus de meldingsplicht van alle omstandigheden die hem bekend zijn en waarvan hij redelijkerwijze kan veronderstellen dat ze voor Ethias elementen bevatten die bepalend zijn bij de beoordeling van het risico.

Deze verzekeringsovereenkomst is opgesteld volgens de gegevens en inlichtingen verstrekt door de verzekeringsnemer, die voor hun nauwkeurigheid instaat.

Omschrijving en wijziging van de risico’s

de schade veroorzaakt tijdens ingrepen uitgevoerd zonder de vereiste reanimatieapparatuur.

Artikel 15

l)

k) de schade te wijten aan simultane anesthesiën of de niet-aanwezigheid van de anesthesist gedurende de hele duur van de anesthesie;

j)



Opzegging

Niet-betaling van de premie - Schorsing van de dekking

b) kan Ethias de verzekeringsovereenkomst opzeggen wegens niet-betaling.

Taksen en belastingen

Aanpassing van het tarief

12

De verzekeringsnemer kan evenwel de volledige verzekeringsovereenkomst binnen dertig dagen na de betekening ervan opzeggen. Hierdoor houdt de uitwerking van de verzekeringsovereenkomst tegenover de verzekerde op vanaf de eerstvolgende jaarlijkse vervaldag, op voorwaarde dat de betekening van de aanpassing van het tarief ten minste drie maanden vóór die vervaldag is geschied.

Deze tariefaanpassing zal van toepassing zijn vanaf de jaarlijkse vervaldag die volgt op de betekening ervan aan de verzekeringsnemer.

a) Indien Ethias haar tarief verhoogt zonder verandering van het verzekerd risico, mag zij het nieuwe tarief opleggen.

Artikel 24

Deze taksen, belastingen of kosten zullen vooraf en samen met de premie geïnd worden.

Alle onder gelijk welke benaming en door om het even welke autoriteit ten laste van Ethias uit hoofde van geïnde premies of verzekerde sommen geheven of te heffen taksen, belastingen en kosten zijn en blijven uitsluitend voor rekening van de verzekeringsnemer.

Artikel 23

De premie is vooraf betaalbaar op de in de verzekeringsovereenkomst bepaalde vervaldagen, bij aanbieding van de factuur of bij bericht van de vervaldag, en is haalschuld voor Ethias. In elk geval staat een verzoek tot de betaling van de premie en bijkomende kosten gelijk met het aan huis aanbieden van de kwitantie.

Schadegevallen

f ) afzien van elke erkenning van aansprakelijkheid, van elke transactie, van elke schikking van schade, van elke betaling of belofte van schadevergoeding. De eerste materiële of medische hulp of de eenvoudige erkenning van de feiten houden geen erkenning van aansprakelijkheid in.

e) het Ethias mogelijk maken de aard en de omvang van de schade vast te stellen en na te gaan;

13

d) alle gerechtelijke en buitengerechtelijke akten binnen de 48 uur na betekening of afgifte ervan aan Ethias bezorgen, op de zittingen verschijnen en alle door Ethias gevraagde proceshandelingen vervullen. Deze laatste leidt de onderhandelingen met derden en het burgerlijk geding;

c) op eigen initiatief geen onnodige wijzigingen aan het verzekerde goed aanbrengen die de vaststelling van de oorzaken van het schadegeval of de schatting van de schade zouden kunnen bemoeilijken of onmogelijk maken;

b) zo vlug mogelijk, en uiterlijk binnen acht dagen, aan Ethias aangifte doen van het schadegeval, van de omstandigheden, (ondermeer de plaats, datum en het uur van het schadegeval), van de gekende of vermoedelijke oorzaken en van de naam, voornaam en woonplaats van de eventueel aansprakelijke personen en van de belangrijkste getuigen. Ethias zal zich niet op deze termijn beroepen indien de aangifte zo spoedig als redelijkerwijze mogelijk gedaan werd;

a) alle redelijke maatregelen treffen om de gevolgen van een schadegeval te voorkomen of te beperken;

Bij schadegeval moet de verzekerde:

Artikel 27

Als Ethias genoodzaakt wordt om de invordering van een schuld toe te vertrouwen aan een derde, zal er van de verzekeringsnemer een schadevergoeding worden gevorderd, begroot op 10 % van het verschuldigde bedrag met een minimum van 10,00 euro en een maximum van 100,00 euro.

Indien de verzekeringsnemer nalaat om Ethias een gelijkaardige, zoals hierboven beschreven geldsom te betalen (bijvoorbeeld bij niet-betaling van de premie), zal deze Ethias dezelfde vergoeding verschuldigd zijn voor iedere aangetekende brief die Ethias hem zendt.

Behoudens tegenstrijdige bepaling is de premie een jaarpremie; in geval van opzegging na schadegeval, opheffing of vermindering van de verzekering, betaalt Ethias, binnen een termijn van vijftien dagen, de premie terug die betrekking heeft op de vernietigde waarborgen en de niet-verstreken verzekeringstermijn.

Premie

Artikel 22

Administratieve kosten

Indien Ethias nalaat om de verzekeringsnemer te gepasten tijde een vaststaande, opeisbare en onbetwiste geldsom te betalen en indien deze Ethias daartoe aangetekend in gebreke heeft gesteld, dan vergoedt Ethias zijn algemene administratieve kost, forfaitair begroot op 10,00 euro.

Artikel 26

Tijdens de schorsing kan geen enkele gebeurtenis voor Ethias bindend zijn en de vervallenverklaring van de verzekering blijft bestaan, zelfs indien tijdens of na een eventueel schadegeval de verzekerde de premies betaalt.

De onbetaalde premie en de premies die tijdens de schorsing vervallen, komen aan Ethias toe als forfaitaire vergoeding; dit recht is evenwel beperkt tot de premies voor twee opeenvolgende jaren.

4. In geval van opzegging bedoeld onder de punten 2. b) en c) en 3., betaalt Ethias de premie terug die betrekking heeft op de niet-gelopen verzekeringstermijn.

b) in geval van faillissement. De curator kan de overeenkomst opzeggen binnen de drie maanden na de faillietverklaring.

a) na elk aangegeven schadegeval en ten laatste binnen de maand na de uitbetaling of de weigering tot tussenkomst. In dit geval wordt de opzegging van kracht drie maanden na de betekening ervan;

3. De verzekeringsnemer kan de overeenkomst opzeggen onder één van de vormen vermeld onder punt 1. hiervoor:

in geval van faillissement van de verzekeringsnemer, ten vroegste binnen drie maanden na de faillietverklaring.

c)

Indien de dekking is geschorst: a) wordt als gevolg van de betaling van de achterstallige premies door de verzekeringsnemer een einde gemaakt aan de schorsing;

De schorsing of de opzegging heeft slechts uitwerking na het verstrijken van deze termijn.

In geval van niet-betaling van een premie wordt de dekking geschorst of de verzekeringsovereenkomst opgezegd bij een ter post aangetekende brief, waarin de verzekeringsnemer wordt aangemaand de premie te betalen binnen een termijn van vijftien dagen te rekenen vanaf de dag die volgt op zijn afgifte ter post.

Artikel 25

b) Indien Ethias haar tarief verlaagt, zal de verzekerde ervan genieten vanaf de eerstvolgende jaarlijkse vervaldag.

Zo niet blijft de uitwerking van de verzekeringsovereenkomst na de jaarlijkse vervaldag verder van kracht gedurende de tijd die vereist is om de termijn van drie maanden te voltooien.


b) na elk aangegeven schadegeval en ten laatste binnen de maand na de betaling van de schadeloosstelling of de weigering tot tussenkomst. In dit geval wordt de opzegging van kracht drie maanden na de betekening ervan. Wanneer de verzekerde één van zijn verplichtingen, ontstaan door het schadegeval, niet is nagekomen met de bedoeling de maatschappij te misleiden wordt de opzegging van kracht één maand na de betekening ervan;

a) bij niet-betaling van de premie;

2. Ethias kan de overeenkomst bij aangetekende brief opzeggen:

1. De overeenkomst kan worden opgezegd bij een ter post aangetekende brief, bij deurwaardersexploot of door afgifte van de opzeggingsbrief tegen ontvangstbewijs. Behoudens andersluidende bepaling heeft de opzegging uitwerking na het verstrijken van de termijn vermeld in de opzeggingsakte. Deze termijn mag niet korter zijn dan één maand te rekenen vanaf de dag volgend op de betekening of de datum van het ontvangstbewijs of, ingeval van een aangetekende brief, te rekenen vanaf de dag die volgt op zijn afgifte ter post.

Artikel 21



Verval

Woonplaats - Correspondentie

Aangetekende zending

Rangorde van de voorwaarden

14

De speciale en bijzondere voorwaarden vullen de algemene voorwaarden aan en herroepen ze in de mate dat ze er strijdig mee zouden zijn.

Artikel 32

Bij weigering van deze brieven en correspondentie, worden zij beschouwd als bij hem aangekomen.

De verzekeringsnemer verbindt zich ertoe alle aangetekende of andere brieven en correspondentie, die Ethias of haar gemachtigde afgevaardigden hem zouden toezenden, in ontvangst te nemen; hij is verantwoordelijk voor elke inbreuk op deze verplichting.

Artikel 31

Ingeval er meerdere verzekeringsnemers zijn, is elke mededeling van Ethias, gericht aan een van hen, geldig ten opzichte van allen.

De voor Ethias bestemde mededelingen en kennisgevingen moeten aan haar zetel gedaan worden; de voor de verzekeringsnemer bestemde worden geldig gedaan op het adres dat hij in de verzekeringsovereenkomst heeft vermeld of op zijn laatst gekende adres.

Artikel 30

Ethias treedt tevens in de rechten van de verzekerde voor de terugvordering van betalingen die zij ten laste genomen of voorgeschoten heeft evenals van procedurekosten.

Louter uit hoofde van deze verzekeringsovereenkomst, subrogeren de verzekerden Ethias in al hun rechten en vorderingen tegen alle personen die om welke reden ook aansprakelijk zouden zijn voor het schadegeval en dit ten belope van de betaalde of te betalen sommen.

Subrogatie

in de andere gevallen, de vergoeding verminderen of terugvorderen tot beloop van het door haar geleden nadeel.

haar waarborg weigeren indien de niet-naleving van de verplichtingen gebeurde met bedrieglijk oogmerk;

Artikel 29

• •

Indien de verzekerde één van de andere verplichtingen, vermeld in artikel 27 niet nakomt, kan Ethias:

Indien de verzekerde de verplichtingen, bepaald in de punten d) en f ) van artikel 27 niet nakomt, is hij aan Ethias een schadevergoeding en interesten ten belope van het door haar geleden nadeel verschuldigd.

Artikel 28


>

Ethias « Dienst 2260 » Prins-Bisschopssingel 73 - 3500 Hasselt - Fax 011 28 25 60 - [email protected] Ombudsdienst Verzekeringen de Meeûssquare 35 - 1000 Brussel - Fax 02 547 59 75 - [email protected]

• •

Elke klacht over de verzekeringsovereenkomst of over het beheer van een schadegeval kan worden gericht aan:

Ethias Zetel voor Vlaanderen Prins-Bisschopssingel 73 - 3500 Hasselt Tel. 011 28 21 11 Fax 011 28 20 20 www.ethias.be [email protected]

Voor meer informatie


2252-528 • 02/09

MEDISCHE AANSPRAKELIJKHEID EN VERZEKERINGEN

Recommend Documents