verkiezingswijzer Politiek wil één noordelijke agenda, maar welke? MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 16 NUMMER 1 > 2011

I

NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 16 NUMMER 1 > 2011

verkiezingswijzer Politiek wil één noordelijke agenda, maar welke?

> Joy van der Stel inspireert JNO > Pleidooi voor herpositionering van de NOM > CO2-opslag: noodzaak en kans > Talrijke kansen voor ondernemers in China

Hoe groen is gas?

De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.

Met aardgas naar een groenere toekomst. gaat verder in gastransport

Inhoud NoordNieuws 1 > 2011

1

6

CO2-opslag in het Noorden: noodzaak en kans

15

Verkiezingswijzer voor ­noordelijke ondernemers

26

Interview Limin Yang: China in beeld

Verder in dit nummer: Actueel: 4 ‘NOM moet geprivatiseerd worden’ 10 NoordNieuws in ’t kort 20 Zoektocht naar kwaliteit op internet 21 Vind nieuw talent op dé carrièrebeurs van het Noorden 31 Noordelijke studentbedrijven lanceren hun bedrijfsplan Vereniging: 2 Joy van der Stel inspireert JNO 12 Dynamic Companies: ondernemers leren van elkaar 22 Beelden zoeken bestemming 24 Terugblik bedrijfsbezoek E-ON Delfzijl Vaste Rubrieken: 9 Column Lambert Zwiers 30 Welkom nieuwe leden 32 Agenda

Voorwoord Voor u ligt de eerste editie van NoordNieuws in 2011. Ook dit jaar ontvangt u als lid van onze vereniging vijf edities van dit magazine: half april, eind juni, begin oktober en half december ligt NoordNieuws bij u op de mat. Met ons ledenmagazine willen wij u op de hoogte stellen van wat er in het Noorden gebeurt en wat onze standpunten en activiteiten zijn. Daarnaast hopen wij u te inspireren met interessante interviews en verhalen. Als we het hebben over inspirerende personen, dan is Joy van der Stel wellicht het ultieme voorbeeld. Deze vrouw heeft zoveel wilskracht dat je na het aanhoren van haar levensverhaal nooit meer kunt zeggen: “Ik kan het niet”. Begin dit jaar was zij te gast bij JNO en haar verhaal is nu ook terug te lezen in deze uitgave, die verder in het teken staat van de Provinciale Statenverkiezingen.

VNO-NCW Noorden MKB Nederland Noord hebben net als bij de landelijke verkiezingen een aantal stellingen over de economie voorgelegd aan de verschillende partijen. De uitkomsten hiervan vindt u op de middenpagina’s van deze editie. Hopelijk blijkt uit dit overzicht welke politieke partij het beste bij u past en krijgt u een goed inzicht waar zij vanuit ondernemersoogpunt voor staan. Namens de redactie, Lex Kloosterman

Foto voorpagina: VNO-NCW Noord lijsttrekkersdebat Groningen

2

NoordNieuws februari 2011

Lex Kloosterman [email protected]

Foto’s: JAV Studio’s

Joy van der Stel inspireert JNO

Van model-spast tot sprekend voorbeeld

Joy van der Stel was bij haar geboorte bijna letterlijk ten dode opgeschreven. Zij bleek echter over een ijzeren wil te beschikken en bepaalde uiteindelijk haar eigen lot. Nu is ze een succesvol spreekster, coach, adviseur en bovenal: echtgenote en moeder. Het verhaal van een sterke en inspirerende vrouw.

35 jaar geleden kwam Joy van der Stel ter wereld in een klein dorpje in Zeeland. “Ik werd twee maanden te vroeg geboren, had het gewicht van een pak suiker, alle kleuren van de regenboog en bleek zwaar spastisch door zuurstofgebrek tijdens de bevalling”, zo vertelt Joy aan een zaal vol jonge ondernemers. Op uitnodiging van JNO doet zij eind januari haar verhaal op landgoed & résidence de Hunzebergen in Exloo. De boodschap aan haar ouders kort na de geboorte liet niets aan duidelijkheid te wensen over: “Wacht maar met het versturen van de geboortekaartjes, die is er morgen niet meer.” Joy bewees het tegendeel en kwam op jonge leeftijd in een revalidatiecentrum in Rotterdam terecht. Daar trok men de conclusie dat zij

“Geld verdienen en gehandicapt zijn, dat past niet bij elkaar.” 24 uur per dag zorg nodig had en nooit in staat zou zijn om te functioneren in de maatschappij. “Mijn moeder zag haar gedroomde moeder-dochterrelatie in duigen in vallen. Niet samen winkelen, geen vriendjes over de vloer, noem maar op. Mijn vader dacht er echter anders over. Dit meisje wil wat, anders had ze ons direct al verlaten.”

Wilskracht Haar vader bleek gelijk te krijgen. Toen Joy een jaar of vier was, probeerden de artsen haar zelfstandig te laten eten. Dit lukte niet, waarop haar vader besloot om een dag langs te komen om het zelf te proberen. Joy, die nog niet kon praten, had na vier jaar sondevoedsel geen automatische slikreflex en dat was dan ook de reden dat zij steeds het eten uitspuugde. Door over haar keel te wrijven, lukte het uiteindelijk om haar te laten eten. Het zorgde voor een stukje bewustzijn bij haar ouders. Zij namen hun verantwoordelijkheid en besloten de regie van Joy’s opvoeding (weer) in eigen handen te nemen. Eén van hun eerste beslissingen was om haar spraaklessen te geven. “Ze ontdekten dat ik best iets duidelijk kon maken, als ik het écht wilde. In het begin was de logopedist sceptisch, maar na tien lessen piepte ik iedereen de oren van het hoofd.” De conclusie: als Joy wordt uitgedaagd, dan komt ze een heel eind. “Ik leerde

3

PRAKTIJK

dingen op mijn eigen manier te doen, maar had ook door dat men mij altijd wilde helpen omdat ik gehandicapt ben. Thuis deed ik alles zelf, op school werd alles voor mij gedaan. Het één was bootcamp, het andere Hilton hotel.” Op haar twaalfde, wanneer haar ouders besloten te gaan scheiden, kwam Joy voor een keuze te staan. “Wie ben ik en wat moet ik gaan doen? Ik wilde een gewone opleiding volgen en een diploma halen. Dit betekende dat ik naar Arnhem moest en daar intern kwam op een school voor speciaal onderwijs.”

Kortzichtigheid Alle rapportage over Joy werd keurig naar Arnhem doorgestuurd en het beeld dat men van haar had was erg kortzichtig. “Ze vroegen mij bijvoorbeeld of ik mezelf kon aankleden. Ik dacht: zal ik de waarheid vertellen of het antwoord geven dat ze willen horen? Ik deed het laatste en voldeed aan het beeld dat ze hadden. Ik was een model-spast.” Joy was niet gelukkig op de school en kreeg met meerdere tegenslagen te maken, met name vanuit de begeleiding. Ze werd hier sterk door geremd en kon zich niet ontwikkelen zoals ze wilde. Uiteindelijk, toen ze toch een keer een proefexamen mocht maken, bleek ze

“Ik dacht: zal ik de waarheid vertellen of het antwoord geven dat ze willen horen?”

bovengemiddeld te scoren. Joy: “Ik wilde maar één ding: leren hoe ik met de wereld moest omgaan.”

Lot in eigen handen Die kans kreeg Joy. Ze werd geopereerd aan haar rugafwijking, waar ze ruim twee jaar van moest revalideren. Dat deed haar beseffen dat ze moest stoppen met verstoppertje spelen. Niet langer een model-spast zijn, maar het lot in eigen handen nemen. “Ik besloot zelf te bepalen wat ik kan en niet kan, wat ik doe en niet doe.” Joy was inmiddels bijna volwassen en wilde haar eigen leven opbouwen. Ze werd zelfstandiger, ging naar de ‘elitegroep’ van het speciaal onderwijs en voelde zich als een vis in het water. Ze rondde haar studietijd met goed gevolg af en was de eerste in een elektrische rolstoel die een buitenschoolse stage mocht doen. Joy was hier erg blij mee: “Nu kon ik me eindelijk in de ‘grotemensenwereld’ bewegen waar mijn broer zich ook in bewoog.” Al gauw werd de conclusie getrokken dat Joy ‘te goed’ was voor de studentengroep waarmee zij samenleefde. Ze ging op zichzelf wonen en wilde geld gaan verdienen. “Maar geld verdienen en gehandicapt zijn, dat past niet bij elkaar.” Weer kreeg Joy te maken met het feit dat ze moest leven naar de verwachtingen die men van haar had. “ik baalde er bovendien van dat het kleine beetje geld dat ik verdiende, werd afgetrokken van mijn uitkering. Waar doe je het dan voor?”

Succesvolle carrière Toch zette ze door. Haar vader adviseerde Joy om voor zichzelf te beginnen. “Hoe? Dat moest ik zelf maar uitzoeken.” Langzaam werd haar duidelijk gemaakt dat ze iets met haar levensverhaal moest gaan doen. “Jouw verhaal boeit, daar kun je geld mee verdienen”, werd haar verteld. Negen jaar geleden deed ze haar verhaal voor het eerst, voor een volle zaal van 200 man, en kreeg een staande ovatie. Hierna stroomden de opdrachten binnen. Een jaar later werd haar dochter geboren, maar dit hield Joy niet tegen om haar carrière verder te ontwikkelen. Ze ging trainingen binnen organisaties geven, ging individuen coachen en besloot uiteindelijk om haar verhaal ook op te schrijven. Dit resulteerde in haar boek: De kracht van mijn onmacht. Met haar verhaal legt Joy een vinger op de zere plek binnen de zorg. “Er wordt te veel gefocust op wat je niet kunt, maar dat weet je als gehandicapte zelf ook wel. Het gaat er om hoe je het uiteindelijk wèl kunt en om te proberen in de maatschappij mee te draaien.” Aan de andere kant geeft haar verhaal ook aan dat je er zelf iets aan kunt doen: als je maar genoeg wilskracht hebt, dan bepaal je zelf wat je toekomst is. Niets is onmogelijk. < Geïnteresseerd in het inspirerende verhaal van Joy van der Stel? Kijk eens op www.empowermij.com. Via deze website kunt u ook haar boek bestellen: De kracht van mijn onmacht.

4

NoordNieuws februari 2011

Lambert Zwiers [email protected]

Heft in eigen handen Pleidooi voor herpositionering van de NOM VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord pleiten voor een herpositionering van de NOM en werpen zich op als stakeholder. Het beleid van de NOM moet zakelijk beoordeeld worden en niet politiek.

die van het Noorden) te stimuleren. Een andere ongunstige ontwikkeling is het voornemen om het Fonds Economische Structuurversterking (FES) af te schaffen. Dit fonds werd vijftien jaar geleden opgericht om de opbrengsten uit aardgas duurzamer te investeren. Juist uit dit fonds zijn in het verleden belangrijke infrastructurele projecten gefinancierd, ook in het Noorden.

Krachtig instrument Zoals u in de vorige editie van NoordNieuws heeft kunnen lezen, staat VNO-NCW Noord positief tegenover het regeerakkoord van het nieuwe kabinet. De regering maakt een duidelijke keuze voor gezondmaking van de overheidsfinanciën en versterking van de economie. Wel tekenen we hierbij aan dat het regionaal belang scherp in het oog moet worden gehouden. Zo wil het kabinet €1 miljard minder afdragen aan Brussel. Dit betekent dat er minder middelen uit Brussel deze kant op komen, wat ten koste gaat van de structuurfondsen, bedoeld om de structuur van de regionale economie (waaronder

Het Noorden heeft een krachtig instrument nodig om beloftevolle bedrijven en initiatieven te ondersteunen met een stukje eigen vermogen. Dit is van groot strategisch belang, omdat met extra eigen vermogen ook meer vreemd vermogen van banken kan worden aangetrokken. Tot op heden wordt de NOM aangestuurd door het ministerie van Economische Zaken. Dit is ooit zo ontstaan doordat het Rijk aldus zijn verantwoordelijkheid nam om de achterstandspositie van het Noorden aan te pakken.

“Het Noorden heeft een krachtig instrument nodig om beloftevolle bedrijven en initiatieven te ondersteunen met een stukje eigen vermogen”

Het regionaal beleid wordt door dit kabinet min of meer om zeep geholpen en dat dwingt ons om onze knopen te tellen en te analyseren hoe we onze zaken in de toekomst goed kunnen regelen. Eén belangrijke maatregel is volgens VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord: herpositionering van de NOM (Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor NoordNederland).

In het kader van de herijking van het regionaal beleid wordt onder andere gesproken over herpositionering van de NOM, waarbij het kabinet overweegt om de NOM als het ware over te dragen aan Noord-Nederland. In concreto zou er sprake zijn van een mogelijke overdracht van de NOM aandelen aan de drie noordelijke provincies.

5

Aanjager VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord juichen het toe dat de NOM aandelen in Noord-Nederlandse handen komen. De NOM heeft een uitstekende rol vervuld in het wegwerken van de achterstandspositie van Noord-Nederland op sociaal-economisch gebied en kan in onze ogen ook in de toekomst een wezenlijke bijdrage leveren aan structuurversterking van de noordelijke economie en aan het stimuleren / aanjagen van regionale en innovatieve projecten. Nu de achterstand ten opzichte van de rest van Nederland nagenoeg is ingelopen, is het een passend moment dat Noord-Nederland met betrekking tot de zeggenschap over de NOM het heft in eigen handen neemt. Wat echter in onze ogen niet moet gebeuren, is dat de zeggenschap uitsluitend in handen komt van de drie provincies.

Omdat het Rijk met het regionaal beleid een andere koers wil volgen, met als gevolg minder faciliteiten voor de regio, is het fair dat het Noorden voor de NOM aandelen niet meer betaalt dan het symbolische bedrag van € 1,=. Dit als compensatie voor het mislopen van regionaal beleid middelen in de toekomst. Uiteraard zijn met de mogelijke overdracht de gebruikelijke voorbehouden en een boekenonderzoek verbonden.

ACTUEEL

“De NOM heeft een uitstekende rol vervuld in het wegwerken van de achterstandspositie van het Noorden op sociaaleconomisch gebied”

De activiteiten van de NOM zijn voor het overgrote deel gericht op samenwerking met bedrijven. Daarom is het van het grootste belang dat ook het bedrijfsleven zich in de herpositionering kan herkennen. Als vertegenwoordigers van het bedrijfsleven werpen VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord zich op als stakeholder waaraan een krachtige positie moet worden toegekend. Wij zijn er van overtuigd dat het vertrouwen van het bedrijfsleven in het functioneren van de NOM nog aanzienlijk zal toenemen indien VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord betekenisvolle invloed op het beleid van de NOM kunnen uitoefenen. Een andere belangrijke overweging is dat bij uitsluitende overdracht aan provincies het gevaar dreigt dat het beleid van de NOM om bepaalde bedrijven wel of niet te steunen politiek wordt beoordeeld in plaats van zakelijk.

Symbolisch bedrag Daarom zijn VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord van mening dat de NOM een onafhankelijke positie moet krijgen (bijvoorbeeld onder een stichting) waarin vertegenwoordigers van overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven de mogelijkheid hebben een gezamenlijk beleid te voeren.

Verder kreeg de NOM tot nu toe een jaarlijkse exploitatie bijdrage van het Rijk. Dit bedrag zou contant gemaakt moeten worden en als werkkapitaal aan de NOM beschikbaar gesteld moeten worden, zodat de NOM in de toekomst in principe zijn eigen broek kan ophouden. VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord hebben inmiddels hierover een brief gestuurd naar de drie provincies en het SNN om op korte termijn in gesprek

te komen. Voor een krachtig en effectief regionaal beleid in de toekomst achten wij deze herpositionering een absolute voorwaarde.<

Steun verbetering bedrijventerreinen en winkelgebieden blijft De overheid blijft ondernemers steunen die samen de kwaliteit van hun bedrijventerrein of winkelgebied willen verbeteren. Minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie verlengt het experiment met de Bedrijven Investeringzones (BIZ). Door het BIZ-experiment kunnen ondernemers makkelijker samen afspraken maken over afvalinzameling, het aanbrengen van extra verlichting, onderhoud van gebouwen en het vergroten van de veiligheid door extra surveillance. Vaak stranden de plannen omdat een of enkele ondernemers niet willen meewerken. Met behulp van een BIZ kan aan alle ondernemers een gemeentelijke heffing worden opgelegd om verbeteringen te betalen. “Ondernemers weten zelf het beste hoe ze hun bedrijfsomgeving leefbaarder en veiliger kunnen maken”, aldus minister Verhagen. “Omdat het ondernemers niet altijd lukt hun plannen zelf van de grond te krijgen, helpt de overheid een handje.” Het experiment zou oorspronkelijk tot 1 mei duren, maar veel ondernemers hadden de plannen nog niet ver genoeg uitgewerkt. Daarom wordt het experiment verlengd tot 1 januari 2012. Bron: www.rijksoverheid.nl

6

NoordNieuws februari 2011

Willemien Wink [email protected]

CO2-opslag: noodzaak en kans

CCS unique selling point voor het Noorden Er wordt veel gesproken over afvang en opslag van CO2 in Noord-Nederland. VNO-NCW Noord schetst een beeld van de achtergronden en onderschrijft de kansen die het biedt. “CCS in het Noorden betekent een stevige economische impuls voor de regio.” Volgens een studie van het Intergovernmental Panel on Climate Change zorgt een temperatuurstijging van meer dan twee graden wereldwijd voor onomkeerbare en dramatische effecten. Om de temperatuurstijging tot 2050 onder deze twee graden te houden moet de totale CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 met 50% naar beneden worden gebracht. De wereldwijde energievraag zal echter naar verwachting fors toenemen in de komende decennia. Zolang duurzame energie niet kan voldoen aan deze vraag, zijn we aangewezen op fossiele brandstoffen, die CO2 uitstoten. Om aan de klimaatdoelstellingen te kunnen voldoen, zet het kabinet onder andere in op Carbon Capture and Storage (CCS); grootschalige afvang en opslag van CO2.

Waarom in Noord-Nederland? Noord-Nederland beschikt over (bijna) leeggeproduceerde gasvelden waarin CO2 opgeslagen kan worden. Op 24 juni 2010 heeft het Rijk aangegeven dat de velden Boerakker, Eleveld en Sebaldeburen in beginsel als voorkeurslocatie in aanmerking

komen voor grootschalige CO2-opslag in het kader van een demonstratieproject. Twee grote partijen, Nuon en RWE, treffen inmiddels voorbereidingen om CO2 af te kunnen vangen in de nieuw te bouwen energiecentrales in de Eemshaven. De unieke geologische gesteldheid van de diepe ondergrond voor opslag en de ervaring die regio decennialang heeft opgedaan met de winning van aardgas, maken het Noorden bij uitstek geschikt voor CCS. Door CCS toe te passen in Noord-Nederland kan er een sterk kenniscluster rondom deze technologie opgebouwd worden. De opgedane technologie, kennis en ervaring kan de regio exporteren. Daarnaast biedt het ontwikkelen van hergebruik van CO2 goede kansen. De combinatie van deze factoren is volgens VNO-NCW Noord een unique selling point voor Noord-Nederland. De Europese Commissie ondersteunt middels de NER300 subsidie acht grootschalige CCS demonstratieprojecten in Europa, die middels een tenderprocedure geselecteerd worden. NoordNederland kan zich niet permitteren om deze kans voorbij te laten gaan om met Europese steun een voorloper te zijn in een nieuwe technologie die cruciaal is in de transitie naar duurzame energie. VNO-NCW Noord hecht groot belang aan het tot stand komen van CO2-opslag in Noord-Nederland, omdat dit een stevige economische impuls voor de regio in het algemeen en Energy Valley in het bijzonder betekent.

Potentie van CCS Het Kernteam CCS Noord-Nederland, waarin politiek en bedrijfsleven vertegenwoordigd zijn, heeft in 2009 een Plan van

7

Aanpak opgesteld. Hierin wordt onder andere beschreven hoe Noord-Nederland in drie fasen wil uitgroeien tot één van de koplopers op het gebied van CCS en met welke projecten we deze ambitie kunnen verwezenlijken.

den. De regio heeft de unieke kans om zich te profileren met CO2-afvang, -transport, -opslag en –toepassing. Bovendien kan het Noorden hiermee een internationale voorloper zijn.

Noodzakelijke stappen en tijdlijn De initiële fase (2010-2015) staat in het teken van onderzoek, gericht op de volgende randvoorwaarden: de technologie, de organisatie, het juridisch kader, financiële oplossingsrichtingen en de publieke acceptatie. In deze fase moet ook een demonstratieproject in Noord-Nederland gerealiseerd worden. Gezien de kansen die CCS in het Noorden biedt, wil VNO-NCW Noord actief meehelpen om een demonstratieproject te laten slagen. In de implementatiefase (2015-2020) staat de marktintroductie van CCS centraal. De demonstratieprojecten gestart in de initiële fase zullen bij succes in de implementatiefase opgeschaald worden. Nieuwe projecten waarin CO2 hoogwaardig benut wordt, zullen worden gestart door BioMCN, AkzoNobel en in de glastuinbouw. Nuon en RWE zullen tussen 2013 en 2020 hun activiteiten in de Eemshaven starten. De afgevangen CO2 zal getransporteerd moeten worden naar een geschikte opslaglocatie. Hiermee wordt de CO2-keten gesloten.

Om CCS vanaf het jaar 2020 grootschalig en industriebreed in Nederland te kunnen toepassen, dienen de demonstratieprojecten eind 2015 operationeel te zijn. De bedrijven Nuon en RWE ontwikkelen momenteel onafhankelijk van elkaar een businesscase en een subsidieaanvraag voor een demonstratieproject dat technisch, economisch en qua infrastructuur haalbaar is. De Stichting Borg ondersteunt daarbij technisch en procedureel. In deze projectvoorstellen moet onder andere de vergunningenprocedure toegelicht worden en moet de haalbaarheid van het demonstratieproject aangetoond worden. Waarschijnlijk beslist het Rijk in de eerste helft van 2011 welke van de ingediende projectvoorstellen doorgestuurd zullen worden naar de Europese Unie. De Europese InvesteringsBank zal naar verwachting eind 2011 een besluit nemen over de definitieve toekenning van subsidies.

ACTUEEL

“Bedrijfsleven en inwoners in een energieregio als Noord-Nederland hebben behoefte aan een stabiel en langdurig volgehouden klimaat- en energiebeleid” In de marktgedreven fase is CCS naar verwachting commercieel haalbaar. De Noord-Nederlandse CO2-afvangprojecten die zijn gestart in de implementatiefase, vormen de basis van de CCSprojecten in de marktgedreven fase. De projecten van Nuon en RWE zullen in die fase full scale en volledig commercieel zijn. Daarnaast is het wenselijk dat op lange termijn een internationaal netwerk van CO2-transportleidingen ontstaat met vertakking naar andere CCS-projecten in Nederland en naar het buitenland. Noord-Nederland wil hierin de ‘hub-positie’ innemen. Naast de opslag van CO2 zullen in deze fase de mogelijkheden toenemen om hoge concentraties CO2 te hergebruiken in de industrie en voor de productie van grondstoffen. De afvang en opslag van CO2 kan een goede bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de bio-based economy. Daarbij worden onder meer innovatieve verbindingen gelegd naar hergebruik van reststromen. CO2 gebruik kan in diverse vormen, bekend is o.a. de toepassing in het Westland via de OCAP leiding waar kassen gevoed worden met CO2 vanuit de Pernis raffinaderij. Dit kan ook in Noord-Nederland, waar diverse kassengebieden zijn of ontwikkeld worden. De combinatie is extra interessant vanwege de relatief hoge ‘werkgelegenheidsdichtheid’ van kassenteelt. Ook kan CO2 toegepast worden in de productie van algen, waaruit biobrandstoffen geproduceerd kunnen worden. C (koolstof) en O2(zuurstof) zijn bouwstenen voor de chemie. De belangrijkste andere bouwsteen is H (waterstof). Als deze in de toekomst veelvuldig beschikbaar komt door bijvoorbeeld kernfusie, wordt de opgeslagen CO2 een alternatief voor de olie die nu de basis vormt voor de chemie. Het is duidelijk dat CCS geweldige kansen biedt voor het Noor-

Eerste paal van de bouw van de Nuon energiecentrale met v.l.n.r.: Doede Vierstra (Nuon), Max van den Berg (CdK Groningen), Marijke van Beek (burgemeester Eemsmond), Harm Post (directeur Groningen Seaports), Arnoud Kamerbeek (Nuon), dhr. Yoda (PSEU Mitsubishi) en Masao Ishikawa (Takasago, Mitsubishi).

8

NoordNieuws februari 2011

Minister Verhagen op bezoek in de Eemshaven Minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie bracht begin februari een bezoek aan de provincie Groningen, waarbij hij zich liet informeren over de mogelijkheden van ondergrondse CO2-opslag.

CO2-opslag in het Noorden. Hiervoor is wel enige tijd nodig. VNO-NCW Noord verzoekt de minister dan ook om niet definitief de stekker uit het project te trekken, maar om gezamenlijk de communicatie over CO2-opslag op te pakken, zodat het Noorden alsnog in de race kan blijven voor een pilot.

In de Eemshaven organiseerde VNO-NCW Noord met SBE en het CDA een bijeenkomst over de kansen voor de energie economie in Noord-Nederland en Groningen in het bijzonder. Hierbij kwamen nogmaals de kansen en de noodzaak van CO2-opslag aan bod zoals in dit artikel beschreven: zonder de afvang van CO2 zal Nederland haar klimaatdoelstellingen niet halen en loopt het Noorden een stevige economische impuls mis. De minister gaf aan voor de Provinciale Statenverkiezingen een beslissing te willen nemen en stelde vast dat een gebrek aan draagvlak onder de bevolking een factor van belang is. VNONCW Noord is er van overtuigd dat de bevolking, mits goed voorgelicht, alsnog kan worden overtuigd van de noodzaak van

Gert Jan Lankhorst, CEO van GasTerra overhandigt de plannen voor een Energy Academy aan minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Advertentie

MINDER ROMPSLOMP, MEER ONDERNEMEN

De KPMG MKB Portal Twee MKB’ers, één boodschap: de nieuwste online toepassing van KPMG is een echte aanwinst voor je bedrijf. Zowel Herald Noot van Mebatherm Installatietechniek als Raymond Klompsma van website­ ontwerpers Concept7 is te spreken over de KPMG MKB Portal. Herald: “Mebatherm is een solide totaalinstallateur die het comfort van zijn klanten voorop stelt. Verwarmen, koelen, ventileren, gas, water, sanitair, elektra: juist ook in deze tijd investeren we continu in de relatie met onze opdrachtgevers. En dan helpt het natuurlijk als je een adviseur hebt die

vooruitdenkt. Ervoor zorgt dat je al die routinematige administratieve en fiscale stapels papier op je bureau voortaan via het internet kunt afhandelen. Zodat je meer tijd hebt voor wat je het liefste doet. Inderdaad, ondernemen.” Op de vraag wat de KPMG MKB Portal voor zijn onderneming betekent, antwoordt Raymond: “Wij ontwerpen digitale producten. Sites, applicaties, steeds meer dingen voor de iPad en de iPhone. Doordat de eindgebruiker ons uitgangspunt is, hebben we een flink aantal grote klanten. Van Menzis en FBTO tot Philips, Free Record Shop en bol.com. Kortom, we spelen eredivisie. Nu willen we naar de Champions League. Engeland, Duitsland. Dankzij de KPMG MKB Portal,

waarbij alles overal en altijd op één plek te vinden is, hebben we nu veel meer ruimte om met KPMG over dat soort ambities te praten.” Hier voegt Herald aan toe: “Ja, de meer­ waarde van KPMG is wat er achter de aangiften en de jaarrekeningen aan komt. Wij werken niet voor niets al vijftien jaar met ze. Aan welke discipline je ook behoefte hebt, zij hebben het in huis. Dat maakt je accountant tot een prima sparringpartner. In veel opzichten is hij toch een vertrouwenspersoon.” Tot slot is het woord nog een keer aan Raymond: “Als je naar het kantoortje op de hoek gaat, dan krijg je uiteraard lagere tarieven. Maar KPMG’s prijsstelling is

absoluut concurrerend. En ik betaal liever voor een goede, snelle oplossing dan voor een half antwoord waar je een week op moet wachten. Zeker voor het MKB is het slim om gebruik te maken van de expertise van KPMG. Die mensen weten zo veel van zo veel verschillende branches. Om nog maar te zwijgen over de kansen die hun netwerk biedt.” Belangstelling? Wilt u meer informatie over de KPMG MKB Portal? Kijk op www.online.kpmg.nl. Of wilt u een persoonlijk gesprek over wat we allemaal voor uw organisatie kunnen betekenen? Neem dan contact op met Jacco Oudhof van KPMG Groningen: 050 5222111, [email protected]. Hij helpt u graag verder.

Politiek De Provinciale Staten van Groningen zijn in november 2010 onder strenge voorwaarden akkoord gegaan met CO2-opslag. Naar aanleiding van een spoeddebat is de meerderheid van de Staten bereid te praten over de opslag van CO2 in Noord-Nederland. De Staten willen onder meer dat het kabinet start met een dialoog met de bevolking over onder meer nut en noodzaak van CCS. Verder mag de opslag van CO2 alleen doorgaan als onomstotelijk vaststaat dat het veilig is. Afspraken met het Rijk moeten worden vastgelegd in een nieuw Noordelijk Energieakkoord waarin concrete maatregelen staan voor een meer duurzame energievoorziening. De Provinciale Staten in Drenthe namen op 14 december 2010 een structuurvisie aan, waarin wordt aangeven waar CO2-opslag in Drenthe technisch mogelijk is. Een motie van VVD en CDA om onder voorwaarden wel mee te werken werd met één stem verschil aangenomen. Pas als duidelijk is of zowel het transport/opslaan van CO2 als het opslaan van CO2 in de ondergrond veilig kan plaatsvinden, en naast borging van ‘veiligheid’ ook overtuigend ‘nut en noodzaak’ worden aangetoond, verleent Provinciale Staten medewerking aan een grootschalig demonstratieproject in Drenthe. CO2-opslag valt onder de Toepassingswet Rijkscoördinatieregeling Energieprojecten. Dit betekent dat de minister van ELI de bevoegdheid heeft om een besluit te nemen over de ruimtelijke inpassing van een project. Het Rijk heeft dus de bevoegdheid om een specifieke opslaglocatie en een specifiek transporttracé aan te wijzen, onafhankelijk van de vraag of Provinciale Staten wel of niet instemming verlenen.

Dialoog en politieke moed noodzakelijk Er moeten nog vele publieke en politieke discussies volgen om alle aspecten van CCS en de zorgpunten die er leven helder te krijgen en te mitigeren. Maar bovenal hebben het bedrijfsleven en de inwoners in een energieregio als Noord-Nederland behoefte aan een stabiel en langdurig volgehouden klimaat- en energiebeleid. Een beleid waarvan men weet waar men aan toe is en waarop kan worden gebouwd en vertrouwd. Dit vereist dat we de discussie in Noord Nederland over CO2-opslag moeten (her)starten om uit te zoeken of bestuurders de kansen willen grijpen die CO2-opslag voor het Noorden biedt. Ook geldt dat de bevolking goed geïnformeerd moet worden en vanaf het begin betrokken moet worden bij de plannen. Wanneer duidelijk is dat het ondergronds opslaan van CO2 volstrekt ongevaarlijk is, zal de weerstand afnemen en staat niets Noord-Nederland in de weg om zich te positioneren als voorloper op dit gebied. Het is echter onverstandig om bij dergelijke belangrijke beslissingen de emotie te laten regeren. Een goed bestuurder hoort verder te kijken dan zijn of haar neus lang is. Zonder toepassing van ondergrondse CO2-opslag is het voor Noord-Nederland onmogelijk om de milieudoelstellingen te halen. Wat VNO-NCW Noord betreft moeten we ons de kansen die CCS biedt niet laten afnemen door onnodige angsten en emoties. <

COLUMN

9

Dierenpark Emmen verdient steun van provincie De sector toerisme en recreatie is met een aandeel van ongeveer tien procent erg belangrijk voor de economie in NoordNederland. Om recreanten naar onze regio te blijven trekken, is het van groot belang om te blijven vernieuwen en vernieuwen betekent investeren. Dit geldt met name voor onze dagattracties. Als deze niet in voldoende mate aanwezig zijn, kan de toeristische sector in het Noorden nimmer blijven floreren. Deze boodschap moeten we niet per provincie uitdragen, maar door Noord-Nederland als geheel. Waar de drie noordelijke provincies nu nog ieder hun eigen marketingcampagne hebben, moet in de toekomst veel meer samengewerkt worden. Daarbij moeten we uitdragen dat onze regio zowel schitterende landschappen en natuur te bieden heeft als een breed scala aan dagactiviteiten.

De belangrijkste pijlers op dit vlak zijn het Groninger Museum, het TT-circuit in Assen en natuurlijk het Dierenpark in Emmen. Over dit dierenpark is de laatste tijd het nodige te doen geweest. Zonder daar verder inhoudelijk op in te gaan, staat voorop dat deze dierentuin van essentieel belang is voor de noordelijke economie. Het park is structuurversterkend voor de regio en het is dan ook volkomen terecht dat het in aanmerking komt voor gelden vanuit het Regiospecifiek Pakket (alternatief investeringspakket voor het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn). Ook de provincie Drenthe moet inzien dat het Dierenpark Emmen essentieel is voor de toeristisch-recreatieve infrastructuur in Drenthe en een stevige financiële bijdrage van de provincie is daarom alleszins gerechtvaardigd. Dit geld is noodzakelijk om de positie van het dierenpark ten opzichte van de concurrentie te versterken. Waar het Dierenpark Emmen ooit een conceptuele voorsprong had, geldt inmiddels de wet van de remmende voorsprong. Terwijl Emmen op haar lauweren heeft gerust, is het concept door anderen gekopieerd en verbeterd. Om wederom koploper te worden, zal het Dierenpark Emmen opnieuw trendsettend moeten worden. Dit kan door lef te tonen om een sprong voorwaarts te maken met een nieuwe formule waarmee Emmen zich kan onderscheiden van andere dierenparken in Nederland. Het dierenpark zal jaarlijks in de kwaliteit van haar concept moeten investeren. Door in de exploitatie in staat te zijn om voortdurend te vernieuwen, wordt de kwaliteit gewaarborgd en gaat de dierentuin een mooie toekomst tegemoet. Belangrijk voor ­Emmen, maar zeker ook voor Noord-Nederland, dat in de toeristische sector sterk afhankelijk is van topattracties zoals deze. Lambert Zwiers Directeur VNO-NCW Noord

10

NoordNieuws februari 2011

Noordnieuws in 't kort

Er is niet eerder zoveel gas uit het gasveld van Slochteren gehaald als vorig jaar. Hetzelfde geldt voor de kleine gasvelden elders in het land. De Nederlandse Aardolie Maatschappij meldt een totale gasproductie van 67 miljard kubieke meter, waarvan 51 miljard uit Slochteren en 15 miljard uit de kleine velden. In 2009 was dat respectievelijk 37,6 en 15,7 miljard. Die productie had grotendeels te maken met de vraag: koude winters. Ook de olieproductie was groter, maar dit jaar wordt dat door de hernieuwde winning in Schoonebeek nog veel meer. NAM-directeur Bart van de Leemput noemt 2010 een goed jaar. Voor de komende periode is het volgens hem zaak om te investeren in de kleine gasvelden, zodat die met nieuwe technologie zo lang mogelijk in productie kunnen blijven. Zo wordt in De Wijk begonnen met een proef met stikstofinjectie. Daarnaast wordt gezocht naar nieuwe technieken om mettertijd het oostelijk deel van het olieveld Schoonebeek rendabel te winnen. Nu is begonnen met het westelijk deel, dat goed is voor 25 jaar oliewinning. Volgens Van de Leemput hebben gas en olie nog een flinke toekomst in Nederland, waarbij hij een lans brak voor het gebruik van gas in plaats van kolen voor het opwekken van stroom. Dit vanwege de CO2-productie, die bij kolen dubbel zo groot is. (bron: DvhN).

Breed draagvlak voor Centrale As Meer dan 74 organisaties, waaronder VNO-NCW Noord, hebben een zienswijze vóór De Centrale As aangeboden aan de Commissaris van de Koningin Fryslân, de heer John Jorritsma. Pieter Willem Meinema overhandigde als woordvoerder symbolisch het draagvlak in Noordoost Fryslân vóór De Centrale As aan Commissaris John Jorritsma en Gedeputeerde Piet Adema middels een rol met daarop de namen van alle deelnemende organisaties. Ook zijn een aantal scheppen aangeboden als symbool voor het feit dat de 74 ondertekenaars het belangrijk vinden dat nog dit jaar de schep voor De Centrale As de grond in gaat. De groep bestaat uit zorginstellingen, onderwijsorganisaties, een woningbouwcorporatie, ondernemersverenigingen, dorpsbelangen en wijkraden, toeristischrecreatieve organisaties, landbouworganisaties, verenigingen voor agrarisch

natuurbeheer, talrijke brancheorganisaties en vele anderen. “De aanleg van De Centrale As is voor het wonen en werken in Noordoost Fryslân van essentieel belang”, zo legt Meinema uit. “Wij wachten al meer dan 25 jaar op deze ontsluitingsweg voor de regio. En in de afgelopen 25 jaar is het alleen maar drukker geworden. Dat geeft overlast en veel problemen. Dan hebben we het over de leefbaarheid in

Handen op elkaar voor Leerwerkfabriek Westergozone Ondernemers, onderwijs en Westergozone hebben de handen op elkaar voor het uitvoeren van een business case voor een Leerwerkfabriek in de voedingsindustrie. De Leerwerkfabriek is een mogelijkheid om meer jongeren en zij-instromers aan de slag te krijgen in de food sector en de vergrijzing op te vangen. De business case dient als basis voor de ontwikkeling en totstandbrenging van een Leerwerkfabriek in de Westergozone. In een leerwerkfabriek worden opleidingen niet alleen meer vanuit de theoretische benadering opgezet, maar voor het grootste deel vanuit de praktijk georganiseerd. De Leerwerkfabriek maakt van een werkomgeving ook een leeromgeving. Het is een echt bedrijf, dat producten op de markt zet. De productielijn staat centraal en wordt geheel door leerlingen uitgevoerd. De integrale benadering van het werken in

de praktijk, direct gekoppeld aan leren en leerprocessen, zorgt ervoor dat zowel ondernemers als onderwijs op een nieuwe manier moeten gaan werken. Leerlingen leren de technische kennis en vaardigheden die zij nodig hebben, maar ook wat het betekent om echt te werken. Met dit innovatieve onderwijsconcept , “de Omgekeerde Leerweg” (een concept van Leermeesters BV) ontwikkelt het leren zich van handen via hart naar hoofd. Tot de deelnemende bedrijven en instellingen behoren: FrieslandCampina, AOC Friesland, AB Fryslân, CSK Food Enrichment, Empate en ROC Friesland College. In maart 2011 is de business case naar verwachting klaar.

noordnieuws in 't kort

Goed jaar voor de NAM

11

Centre of Expertise Watertechnologie in Leeuwarden de vele dorpen, de verkeersveiligheid in en de bereikbaarheid van onze regio en natuurlijk ook de sociaal economische ontwikkeling. Noordoost Fryslân kan niet langer wachten. Dit is dé kans om het goed te doen.” “De Centrale As is één van de belangrijkste ontsluitingen voor Noordoost Fryslân. Het is ook een belangrijke drager van het Sociaal Economisch Masterplan. Door De Centrale As krijgt onze regio eindelijk een goede verbinding met het stedelijk netwerk Leeuwarden, Drachten en Groningen. Alleen dan kan Noordoost Fryslân de toekomst met vertrouwen tegemoet zien”, zo onderstreept Meinema het belang van dit initiatief. Commissaris Jorritsma gaf in reactie aan zeer onder de indruk te zijn van de grote respons, maar is vooral verheugd met het brede draagvlak in Noordoost Fryslân vóór De Centrale As. De provincie Fryslân heeft het volste vertrouwen dat de Centrale As kan worden aangelegd.

Annet Dijkema is eind 2010 aangesteld als de nieuwe projectdirecteur van het Seaports Xperience Center (SXC). Vanwege de groei van het SXC heeft het bestuur in samenspraak met Martin Verbree, voorganger van Dijkema, besloten een nieuwe overkoepelende projectdirecteur aan te stellen. SXC promoot de Eemsdelta en biedt informatie over de regio, de sociaaleconomische ontwikkelingen, de opleidingsmogelijkheden en over de bedrijven in de havens.

Het nieuwe Centre is een belangrijke aanvulling op bestaande activiteiten in het Leeuwarden watercluster, zoals de te ontwikkelen Watercampus. De Gemeente Leeuwarden en Provincie Fryslân ondersteunen het Centre of Expertise. In het Centre wordt vijf miljoen euro geïnvesteerd door de ministeries van OCW en EL&I. Deze investering wordt door de partners van het Centre aangevuld met ruim vijf miljoen euro. Primaire partners van het Centre zijn, naast de twee hogescholen: Wetsus, Vitens, Stichting Well en WLN. Hiernaast participeren diverse bedrijven, mbo’s en regionale overheden

in het Centre. Bedrijven voeren onderzoek uit in het laboratorium van het Centre of Expertise, samen met studenten en docenten. Door toegepast onderzoek en productontwikkeling vindt samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven plaats op een schaal die tot nu toe ongekend is in de watersector. Het Centre draagt ook bij aan de onderwijsontwikkeling op het gebied van watertechnologie. De aansluiting mbo-hbo wordt versterkt en er wordt een doorstroomprogramma ontwikkeld van de bachelor Life Sciences naar de master Watertechnologie. De volledige beroepskolom profiteert van het Centre of Expertise. Het Centre of Expertise profileert zich als hét centrum voor kennis en innovatie in watertechnologie. Door intensieve samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en andere partners wil het Centre de innovatiekracht van de regio versterken en de uitstroom van bètatechnisch talent op de arbeidsmarkt bevorderen.

Personalia

Diana Monissen, bestuursvoorzitter van De Friesland Zorgverzekeraar, is opnieuw uitgeroepen tot meest invloedrijke vrouw in de zorg. Net als vorig jaar bezet de 55-jarige topvrouw de zesde plaats op de Skipr 99 lijst. Skipr is een opinieblad voor beslissers in de zorg. Monissen, tevens bestuurslid VNO-NCW Friesland, werkt sinds september vorig jaar als bestuurder bij De Friesland. Ze zegt blij te zijn met de erkenning.

NHL Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein starten een Centre of Expertise Watertechnologie. De focus van het Centre of Expertise ligt op toegepast onderzoek in de watertechnologie. Hiermee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan onderwijsontwikkeling en innovaties in het bedrijfsleven.

Corinne Rodenburg is per 1 december 2010 in dienst getreden bij Koninklijke Van Gorcum als Adjunct-directeur en Hoofd uitgeverij. Haar uitgeefervaring deed Corinne op bij collega’s als Samsom/ Kluwer, Wolters-Noordhoff en Malmberg; bij Malmberg ontwikkelde ze ook haar leidinggevende capaciteiten. Met het team van uitgevers en medewerkers verwacht Rodenburg de educatiefprofessionele fondsen Onderwijs, Sociaal, Management en Gezondheidszorg/ Medisch bij Van Gorcum uit te bouwen. Verder wil zij ruimte scheppen voor de ontwikkeling van het bredere fonds Cultuur & Historie.

Hessel Bouma is benoemd tot algemeen directeur van het Leeuwarden Institute of Minimally Invasive Surgery (LIMIS) Bouma was al als adviseur betrokken bij de strategieontwikkeling voor de verdere uitbouw van LIMIS. Bouma was onder andere de grondlegger van het Healthy Ageing-project HANNN voor Noord Nederland voor o.a. UMCG en RUG. Eerder vervulde hij verschillende managementfuncties in het bedrijfsleven, o.a. bij Philips. Hij is verder actief in verschillende bestuurlijke functies. LIMIS is in 2003 door de chirurgen in het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) opgericht met als doel chirurgen uit Nederland op te leiden in complexe kijkoperaties.

12

NoordNieuws februari 2011

Ingrid Hogenkamp [email protected]

Foto’s: Harm Bellinga, JAV Studio’s

Masterclass Dynamic Companies “Ondernemers kunnen wat van elkaar leren!”

Ondernemers kunnen wat van elkaar leren. Dat was het uitgangspunt toen VNO-NCW Noord en Deloitte vorig jaar met een nieuw gezamenlijk initiatief kwamen: De masterclass Dynamic Companies. Hoe kijkt de eerste groep terug op de masterclass? Dynamic Companies is een masterclass die de deelnemers inzicht geeft in hoe hun onderneming op een verantwoorde en evenwichtige manier verder kan groeien. In eerste instantie benaderd vanuit een theoretisch model, waarvan de praktische toepasbaarheid is bewezen. Maar in tweede instantie vooral ondersteund door de praktijk. En dat houdt in dat niet alleen de ondernemingen dynamisch zijn, maar zeker ook de bijeenkomsten. De masterclass bestaat uit een zestal workshops, waarin de volgende aspecten zijn behandeld: > Strategie en beleidsvorming > Organisatie en processen > Besturing en beheersing > Informatietechnologie > Mens en Cultuur > Leiderschap

Gera van den Wijngaard, Partner bij Deloitte, faciliteert de workshops: “In het eerste deel van de workshop wordt de theorie behandeld van de genoemde thema’s door een spreker van Deloitte. Dit geeft voldoende prikkels om in de tweede helft te discussiëren over deze thema’s en de deelaspecten waar de ondernemers mee worstelen”.

Groepssamenstelling VNO-NCW Noord heeft de zeven deelnemers onder haar leden geworven en geselecteerd. Om in alle openheid te kunnen discussiëren, is het van belang dat de deelnemers geen concurrenten van elkaar zijn en dat ze vergelijkbaar zijn in omvang en compleetheid. Kees Tuin van Deloitte, spreker en mede-initiatiefnemer van de masterclass Dynamic Companies: “De masterclass is beschikbaar voor leden van de VNO-NCW Noord en gericht op DGA’s en directeuren van middelgrote en grote ondernemingen. De samenstelling van deze eerste groep heeft geleid tot zinvolle discussies, waarbij onderling verschillende inzichten zijn uitgewisseld. Het was een actieve en kritische groep met zinvolle feedback”. Ook de deelnemers hebben de samenstelling en de interactie binnen de groep zeer gewaardeerd. Er werd over en weer veel van elkaar geleerd. En doordat er geen sprake was van concurrentie binnen de groep, heerste er een open en

verbonden sfeer. Een sfeer die zeker een positieve bijdrage levert aan de effectiviteit van de workshops.

Van theorie… Verschillende sprekers van Deloitte gaven een uiteenzetting van de theorie per onderwerp. Voor de deelnemers waren deze theorielessen vooral een update van de al aanwezige kennis. De theorie gaf inzicht in de samenhang tussen de verschillende aspecten zien en toonde wat de gezamenlijke invloed ervan is op de ontwikkeling van een onderneming. Het eerste theoretische deel gaf voldoende aanleiding om in het tweede deel te discussiëren en het geleerde te spiegelen aan de eigen organisatie. Met deze kennis kunnen de deelnemers binnen hun eigen organisatie de theorie in de praktijk toepassen, rekening houdend met de eigen bedrijfscultuur.

… naar bedrijfsscan Aan het einde van elke workshop is door de deelnemers een vragenlijst ingevuld. De vragen hadden betrekking op het behandelde onderwerp van die dag en hoe dat is ontwikkeld in de eigen onderneming. Zo ontstond na afloop van de Masterclass een totale bedrijfsscan. Deloitte heeft op haar beurt hier een rapportage voor de deelnemende bedrijven van gemaakt. In deze rapportage wordt de ontwikkeling van de eigen organisa-

13

tie afgezet tegen die van vergelijkbare bedrijven en worden concrete handreikingen gedaan om de onderneming meer in balans te brengen, waardoor de prestaties zullen verbeteren. De rapportages zijn als zeer waardevol ervaren. Enerzijds omdat het de deelnemers inzicht geeft in de verbeterpunten van de organisaties, anderzijds omdat dit wordt afgezet tegen een brede benchmark van andere bedrijven. Deloitte beschikt als accountant en adviesorganisatie over veel gegevens van middelgrote en grote ondernemingen. Daarnaast geeft de rapportage zicht op de ontwikkelrichting van de ondernemingen. Dat wil niet direct zeggen dat de rapportages voor de ondernemers grote verrassingen opleverde, maar het was wel een bevestiging van een gevoel dat al latent aanwezig was en waarbij het rapport de oplossingsrichting aangaf.

VERENIGING

Resultaat Het uiteindelijke resultaat van de masterclass is uiteraard per deelnemer en per onderneming verschillend. Voor de ene deelnemer is de uiteindelijke rapportage het startpunt om een nieuwe businessplanning te gaan maken, terwijl de ander zal kijken naar bepaalde onderdelen om die in zijn dagelijkse praktijk toe te passen. Toch geldt voor alle deelnemers dat het een leerzame ervaring is geweest en dat ook de netwerkfunctie en de nieuwe opgedane contacten als bijkomend voordeel gewaardeerd worden. Dit wordt onderstreept door het feit dat de groep na de afronding van de masterclass heeft besloten om met elkaar door te gaan. De zeven deelnemers zullen de komende tijd bij elkaar op bezoek gaan om te kijken hoe zij de uitdagingen aangaan die uit de masterclass naar voren zijn gekomen. De masterclass is door de deelnemers gewaardeerd met gemiddeld een 8. Voor VNO-NCW Noord en Deloitte zijn de goede ervaringen van de eerste groep deelnemers reden om in de toekomst nieuwe masterclasses te gaan organiseren. Intussen heeft de kick off met de 2e groep plaatsgevonden en is de 3e masterclass gepland voor september a.s. <

Geïnteresseerd in Dynamic Companies? Kijk voor meer informatie op onze website of stuur een mail naar [email protected]

Reacties van de deelnemers Martin Scholma, directeur en eigenaar Scholma Groep “Tijdens de workshops heb ik voor mij al bekende theoretische elementen in een hele nieuwe samenhang leren zien. De workshops heb ik als een hele natuurlijke vorm van coaching ervaren, die heel dicht bij jezelf blijft”.

Gerd Lindemann, directeur en eigenaar ­Holtrop& Jansma “Ik wilde graag weten waar onze organisatie op dit moment staat. Ik zie het als een herijking van onze organisatie ten opzichte van vergelijkbare ondernemingen.”

Thom Sijs, General Manager Jellice Emmen “Eigenlijk weet je heel goed wat er in je onderneming verbeterd zou moeten worden. Maar meestal werken we op de automatische piloot en ontbreekt ons de tijd om de organisatie eens van een afstandje te bekijken. De masterclass is voor mij een hulpmiddel om effectiever en efficiënter naar je eigen onderneming te kijken.”

Ronald de Boer, directeur en eigenaar Datema Delfzijl “Voor mij wat het programma duidelijk een helikopter moment; een moment om je organisatie van bovenaf te bekijken. De bijeenkomsten hebben mij weer even op scherp gezet”.

Eric Koele, directeur en eigenaar Hilmar Industries “Het theoretische deel van de bijeenkomst betekende voor mij een verdieping van de al aanwezige kennis. De door Deloitte opgestelde rapportage is voor ons een bevestiging van waar wij aan moeten werken. Daar gaan wij nu mee aan de slag.”

Johannes Wolters, directeur en eigenaar Lode BV “Voor mij was Dynamic Companies een tool om een scan te maken van onze eigen organisatie en deze te vergelijken met andere ondernemingen. Doordat er geen concurrentie was binnen de groep, konden wij vrijuit spreken en ontstond er een zeker mate van verbondenheid.”

Ook dit nummer wordt gedrukt op 100% FSC-papier

Wilt u ook uw drukwerk 100% duurzaam maken? Bel Kor IJszenga: 0592 379 555 of mail naar [email protected]

017-11

Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e] [email protected] [i] www.vangorcum.nl

Jan-Willem Lobeek [email protected]

Foto: Harm Bellinga, JAV Studio’s

15

Politiek voor één noordelijke agenda Over de inhoud hiervan is men echter hopeloos verdeeld In de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen hebben VNO-NCW Noord en MKB Nederland Noord de lijsttrekkers in de drie provincie 13 stellingen over de economie voorgelegd. Een analyse van de uitkomst.

ACTUEEL

De belangrijkste conclusie uit de reacties van de noordelijke lijsttrekkers op onze stellingen? Een grote meerderheid van de politieke partijen in de drie noordelijke provincies is voor één noordelijke ruimtelijk-economische agenda. Dat wil zeggen, een gezamenlijke agenda op het gebied van ruimtelijke ordening, infrastructuur en economie. Dat klinkt hoopgevend. De lang gekoesterde wens van VNO-NCW Noord om tot een samenhangend en integraal noordelijk ruimtelijk-economisch beleid te komen lijkt in vervulling te gaan. Echter, bij nadere bestudering blijkt men het totaal oneens over de inhoud hiervan. Zo langzamerhand is het onbetwist dat Noord-Nederland veel zaken gemeenschappelijk heeft en dat het goed is om dit in gezamenlijkheid aan te pakken. Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) is hiervan een uitvloeisel geweest toen de regionale economische stimuleringsgelden moesten worden verdeeld. Nu de bindende factor - het geld - weg gaat vallen, is de vraag wat de toekomst van het SNN is. Deze uitvoeringsorganisatie zou een goed vehikel kunnen zijn om allerlei gezamenlijke uitvoerende taken in onder te brengen. Maar dan moet je het wél eens zijn over welke taken en welke beleidsvelden. De realiteit is dat de politieke partijen het vooralsnog niet met elkaar eens zijn hoe die agenda er uit moet zien. Deze verschillen bestaan overigens niet alleen tussen de diverse partijen, maar ook binnen de individuele partijen per provincie. Dit roept serieuze vragen op over de bestuurbaarheid van een noordelijke uitvoeringsorganisatie. De praktijk is dat de verschillen kunnen leiden tot een bestuurlijke verlamming, waardoor er juist minder resultaat geboekt wordt. In plaats van één krachtig noordelijk signaal klinken er drie zwakke en verdeelde stemmen. Voor een gemiddeld kabinet

een eenvoudige zaak om hier naar eigen believen mee om te gaan. De uitspraak van bijna alle noordelijke partijen dat men naar één noordelijke ruimtelijk-economische agenda toe wil, biedt hoop. Immers, als er in gezamenlijkheid één beleid wordt afgesproken op het gebied van ruimtelijke ordening, infrastructuur en economie is de logische vervolgstap om de uitvoering van deze beleidsvelden in één gezamenlijke organisatie onder te brengen. Niet drie afdelingen wegenbouw, maar één. Niet drie subsidieorganisaties, maar één. Zo’n vreemde gedachte is de samenvoeging van uitvoerende diensten niet. Op dit moment zijn de provincies hiermee ervaring aan het opdoen door hun backoffice activiteiten in één hand te brengen. Het gaat hierbij over zaken als financieel beheer, personeelszaken, ICT en administratie. Eén noordelijke afdeling wegenbouw zou niet alleen logisch zijn wanneer er één noordelijke agenda onder ligt, maar past ook in de ambitie

VNO-NCW Noord lijsttrekkersdebat in Groningen

van de provincies om meer Rijkstaken onder andere m.b.t. infrastructuur - over te nemen. Politiek is een kwestie van meerderheden. Voor een sterk Noorden is een duidelijke meerderheid gewenst. Maar dat lijkt nu onmogelijk. Per provincie verschillen de meerderheden, ook al zijn de partijen soms dezelfde. Dan is het lastig om een duidelijk noordelijk meerderheidsstandpunt te formuleren. Het alternatief is een betere democratische legitimatie van het SNN. Als hierbinnen met duidelijke meerderheden gezamenlijke agenda’s kunnen worden vastgelegd én uitgevoerd, dan zou dat pure winst betekenen voor Noord-Nederland. Zeker op het vlak van ruimte, infrastructuur en economie is dat bittere noodzaak. Dit zijn de drie pijlers onder het vestigingsklimaat in Noord-Nederland en die vragen om één beleid en één uitvoering. VNO-NCW Noord zal de partijen de komende jaren blijven herinneren aan hun steun aan de stelling dat NoordNederland één noordelijke ruimtelijkeconomische agenda nodig heeft. Zaak is om dat zo snel mogelijk in de praktijk te brengen. Benieuwd welke partij het beste bij u past? Bekijk op de volgende pagina’s de reacties van de verschillende partijen op onze stellingen over de economie.

16

NoordNieuws februari 2011

DRENTHE VVD

CDA

PvdA

D66

GroenLinks

SP

PVV

ChristenUnie

Er moet één noordelijke ruimtelijk-economi-

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

Noord-Nederland dient de MKB vriendelijkste

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✘

✔

✔

✘

✔

✔

✘

✘

✘

✔

✔

✘

✔

✘

✘

✘

✘

✔

✘

✔

✔

✔

✔

✔

✘

8 omvang zijn moeten de provincies de regie

✘

✔

✔

✔

✔

✘

✘

✘

Er mag een pilotproject voor CO2-opslag in

✔

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✘

10

Groningen Airport Eelde is een onderdeel van de basisinfrastructuur van het Noorden en daarom is een structurele overheidsbijdrage gerechtvaardigd.

✔

✔

✔

✘

✘

✘

✘

✘

11

Het Dierenpark Emmen is essentieel voor de toeristisch-recreatieve infrastructuur in Drenthe. Een financiële bijdrage van de provincie is daarom gerechtvaardigd.

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✘

✔

✔

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✔

✔

✘

✔

✔

✘

✘

✔

1 sche agenda komen.

2 regio van Nederland te worden.

3

Gemeenten moeten worden heringedeeld opdat ze minimaal 50.000 inwoners hebben en een herkenbare stedelijke kern. Provinciale regie hierbij is noodzakelijk.

De drie noordelijke provincies moeten op

4 termijn fuseren tot één provincie.

De NOM moet overgedragen worden van het Rijk naar het Noorden en worden bestuurd

5 door het bedrijfsleven, kennisinstellingen en provincies.

6

Een vernieuwd Energie Akkoord voor NoordNederland moet worden gebaseerd op de pijlers: biobased economy, Carbon Capture & Storage (CCS) en een energie-kenniscampus. Per provincie is er één loket (omgevingsdienst)

7 met betrekking tot vergunningen, regelgeving en handhaving.

Zolang de gemeenten onvoldoende van nemen bij het arbeidsmarktbeleid.

9 Drenthe komen.

Ook in de toekomst van de Waterschappen

12 verdient het bedrijfsleven een geborgde bestuurspositie.

13

Zolang de kilometerbeprijzing op landelijk niveau niet wordt ingevoerd moet er door de overheden extra worden ingezet op mobiliteitsmanagement rondom de stedelijke centra in het Noorden.

17

GRONINGEN CDA

PvdA

D66

GroenLinks

SP

Er moet één noordelijke ruimtelijk-economische

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

Noord-Nederland dient de MKB vriendelijkste regio

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✘

✘

✘

✔

✔

✔

✘

✘

✔

✘

✘

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✘

✘

✔

✘

✔

✘

✔

✘

✘

✔

✘

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✔

✘

✔

✔

✔

✘

✘

✔

✔

✔

✔

✘

✘

✘

✘

✔

✔

✘

✔

✔

✔

✔

✘

✔

✔

1 agenda komen.

2 van Nederland te worden.

3

Gemeenten moeten worden heringedeeld opdat ze minimaal 50.000 inwoners hebben en een herkenbare stedelijke kern. Provinciale regie hierbij is noodzakelijk.

De drie noordelijke provincies moeten op termijn

4 fuseren tot één provincie.

De NOM moet overgedragen worden van het Rijk

5 naar het Noorden en worden bestuurd door het bedrijfsleven, kennisinstellingen en provincies.

6

Een vernieuwd Energie Akkoord voor NoordNederland moet worden gebaseerd op de pijlers: biobased economy, Carbon Capture & Storage (CCS) en een energie-kenniscampus. Per provincie is er één loket (omgevingsdienst) no-

7 dig met betrekking tot vergunningen, regelgeving en handhaving.

Zolang de gemeenten onvoldoende van omvang

8 zijn, moeten de provincies de regie nemen bij het arbeidsmarktbeleid.

Er mag een pilotproject voor CO2-opslag in

9 ­Groningen komen.

De spoorlijn Groningen-Heerenveen moet worden

10 aangelegd, als eerste deel van de toekomstige Zuiderzeelijn.

Groningen Airport Eelde is een onderdeel van de

11 basisinfrastructuur van het Noorden en daarom is

een structurele overheidsbijdrage gerechtvaardigd.

Ook in de toekomst van de waterschappen verdient

12 het bedrijfsleven een geborgde bestuurspositie.

13

Christen- Partij v.h. Unie Noorden

VVD

Zolang de kilometerbeprijzing op landelijk niveau niet wordt ingevoerd moet er door de overheden extra worden ingezet op mobiliteitsmanagement rondom de stedelijke centra in het Noorden.

18

NoordNieuws februari 2011

FRIESLAND VVD

PvdA

D66

GroenLinks

SP

Christen Veren. Unie Links

FNP

50Plus

Partij v.h. Noorden

PBF

Er moet één noordelijke ruimtelijk-

✔ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ ✔ ✘ ✘ ✔ ✔ ✘

Noord-Nederland dient de MKB vrien-

✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

1 ­economische agenda komen.

2 delijkste regio van Nederland te worden.

3

CDA

Gemeenten moeten worden heringedeeld opdat ze minimaal 50.000 inwoners hebben en een herkenbare stedelijke kern. Provinciale regie hierbij is noodzakelijk. De drie noordelijke provincies moeten

4 op termijn fuseren tot één provincie.

✘ ✘ ✘ ✔ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘

✘

✘

✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘

✘

✘

5

De NOM moet overgedragen worden van het Rijk naar het Noorden en worden bestuurd door het bedrijfsleven, kennisinstellingen en provincies.

✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ ✔ ✔ ✘

6

Een vernieuwd Energie Akkoord voor Noord-Nederland moet worden gebaseerd op de pijlers: biobased economy, Carbon Capture & Storage (CCS) en een energie-kenniscampus.

✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✔ ✔ ✔

Per provincie is er één loket (omgevings-

7 dienst) met betrekking tot vergunningen, regelgeving en handhaving.

Zolang de gemeenten onvoldoende van

8 omvang zijn moeten de provincies de

regie nemen bij het arbeidsmarktbeleid.

De Centrale As is onmisbaar voor de ont-

9 wikkeling van Noord-Oost Friesland.

De spoorlijn Groningen-Heerenveen

10 moet worden aangelegd, als eerste deel van de toekomstige Zuiderzeelijn.

Er moet in Fryslân ruimte komen voor

11 een of twee grootschalige ruimtelijkeconomische projecten.

Ook in de toekomst van de Waterschap-

12 pen verdient het bedrijfsleven een geborgde bestuurspositie.

13

Zolang de kilometerbeprijzing op landelijk niveau niet wordt ingevoerd moet er door de overheden extraa worden ingezet op mobiliteitsmanagement rondom de stedelijke centra in het Noorden.

✔ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✘ ✔ ✘ ✘ ✔ ✘ ✔ ✔ ✘ ✔

✘

✘

✔ ✔ ✔ ✔ ✘ ✘ ✔ ✘ ✘ ✔ ✔ ✔ ✘ ✔ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ ✘ ✘ ✔ ✔ ✘ ✘ ✔ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✔ ✔ ✘

✘

✘

✔ ✔ ✘ ✘ ✘ ✘ ✘ ✔ ✘ ✔

✘

✘

✘ ✔ ✔ ✔ ✔ ✘ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✘

20

NoordNieuws februari 2011

Lex Kloosterman [email protected]

Foto: Rianne Visscher

Zoektocht naar kwaliteit op internet

Vanuit Groningen is de stichting Search ­Engine Delta (SED) opgezet om het succes van bedrijven en organisaties actief op het gebied Search & Discovery te versnellen en vergroten. “Onze zoektocht op internet wordt te veel geleid door populariteit.” Iedereen kent Google. Maar kent u Kalooga? Deze zoekmachine publiceert fotoverzamelingen en werkt multidimensionaal, analyseert de context van informatie en zoekt daar relevant materiaal bij. “Het gaat niet om dat ene plaatje van die bekende Nederlander bij een artikel, maar om de passie van de verzamelaar, die vele mooie foto’s heeft”, vertelt directeur Eldert Van Wijngaarden van Kalooga BV. Bij Kalooga draait het om contextueel publiceren van relevante visuele zoekresultaten (250 miljoen keer per maand in Europa), waarbij vervolgens geadverteerd kan worden met een hogere attentiewaarde en meer positieve associatie bij het onderwerp. De zoekmachine gaat verder dan de standaard zoekmachine. “Een afbeelding zonder een duidelijke naam wordt door Google niet gevonden, maar door ons wel.” Op deze manier wordt ‘discovery’ toegevoegd aan het ‘search’-element: “vaak weet je niet wat je precies zoekt, maar wel wat je interesseert”, legt Van Wijngaarden uit.

Populaire berichtgeving Hij noemt in dit kader één van de bedreigingen van internet. “Mensen denken vaak: het staat op pagina 1 als ik zoek via Google, dus het is waar. De berichtgeving op internet wordt geleid door populariteit: hoeveel links heeft een website, hoeveel bezoekers, hoe vaak wordt hij opgeroepen, etc. Hierin schuilt een groot gevaar: het nieuws is niet meer objectief.” Bovendien is er sprake van een vicieuze cirkel: als je in het buitenland zoekt naar nieuws in Nederland, kom je bij de meest populaire berichten, waardoor ze nog populairder worden. “Als je eenmaal snapt hoe het werkt, kijk je ook eens op pagina 4 bij een zoektocht via Google.” Van Wijngaarden omschrijft het internet als accelerator van de economie en de meest fantastische informatiebron, maar ook als “een rechtstreekse aansluiting op het riool”. “Iedereen kan zeggen wat hij wil. De kracht is om deze anarchie te organiseren door de vrijheid indien nodig te beperken. Als je je bijvoorbeeld misdraagt op de meest succesvolle fora op het internet, ben je een jaar lang niet welkom. Vrijheid kan niet zonder regels.”

Objectivering De overdaad aan informatie vraagt volgens Van Wijngaarden om een filtering: de berichtgeving moet worden geobjectiveerd. “Het gaat erom waar je interesses liggen en dat de kwaliteit van informatie voorop komt te staan. Niet het meest populaire bericht moet bovenaan staan, maar het meest rele-

ACTUEEL

Overdaad aan informatie vraagt om objectivering

21

vante.” Van Wijngaarden geeft aan iets met deze insteek te willen doen. “Het zou een toegevoegde waarde hebben om bij populaire berichtgeving een dashboard te creëren hoe mensen daar online over denken.”

het project Spiderman, waarbij een ‘spider’ verschillende pagina’s afgaat en relevante informatie doorzet naar partijen die daar belang bij hebben. “Een goed voorbeeld van een project waarbij het gaat om het kennen van de context.”

Van Wijngaarden is één van de oprichters van Search Engine Delta in Groningen, een stichting die bedrijven en instellingen wil (ver)binden, inspireren, faciliteren en financieren door het aanbieden van een (internationaal) netwerk. “Binnen het netwerk van Search Engine Delta zijn bedrijven actief die nieuws goed in een context kunnen plaatsen en bijvoorbeeld kunnen filteren hoe er vandaag over een bepaald automerk op internet wordt gesproken. Iets dergelijks zou een mooie extra laag zijn over alle informatiebronnen op internet.”

Wikileaks Uiteraard komt ook Wikileaks nog ter sprake: de meest in het oog springende ontwikkeling op internet van het afgelopen jaar. Fantastisch, volgens Van Wijngaarden, omdat het mensen aan het denken zet. “Mensen lekken rapporten, omdat ze iets vinden of denken dat er iets bijzonders in staat, en doen dat via Wikileaks omdat zij pretenderen een veilige omgeving te hebben waar je als ‘lek’ niet gepakt kunt worden.”

“Het internet is de meest fantastische informatiebron, maar ook een rechtstreekse aansluiting op het riool”

De stichting Search Engine Delta heeft als missie om deze boodschap uit te dragen en vormt een netwerk van partijen die iets aan elkaar kunnen hebben. In twee jaar tijd is de stichting flink gegroeid, internationaal actief geworden en er zijn inmiddels meerdere projecten van de grond gekomen. Een voorbeeld is

“De rol van oprichter Julian Assange is echter gevaarlijk, omdat hij filtert en stuurt wat waar naartoe gaat en zich als een god van de informatie kan gaan gedragen. Maar de discussie die hieruit ontstaat is goed en onderstreept mijn boodschap: er is zoveel informatie, dat de noodzaak tot objectivering steeds groter wordt.” <

Vind nieuw talent op dé carrièrebeurs van het Noorden Op 23 maart 2011 wordt in Groningen voor de vijfde maal het succesvolle Talent Recruiting Noord georganiseerd: dé carrièrebeurs van het Noorden waar het Noordelijk bedrijfsleven kennismaakt met ruim 800 hoger opgeleide laatstejaars studenten, Young Professionals en stagiaires. De arbeidsmarkt is continu in beweging. De afgelopen jaren waren zeer turbulent. Maar het tij gaat keren; de komende jaren verlaat de babyboom generatie de arbeidsmarkt. Daardoor stevenen we in Nederland regelrecht af op krapte op de arbeidsmarkt; nu al bekend als de “war for talent”. Talent is ook voor de Noord-Nederlandse bedrijven van levensbelang als het gaat om innovatie en groei. Tijdens de vijfde editie van dé carrièrebeurs van Noord Nederland, Talent Recruiting Noord kunt u kennis met maken met jong hoger opgeleid talent. Ons advies: maak u NU op voor de strijd om talent door uw beste mensen vast te houden en op tijd kennis te maken met de nieuwe generatie Young professionals. Dat kan laagdrempelig en tegen relatief lage kosten tijdens Talent Recruiting Noord. De afgelopen vier jaar zijn door deze beurs al veel bedrijven en studenten aan elkaar gematcht en waardevolle contacten gelegd.

Wat heeft Talent Recruiting Noord uw bedrijf als standhouder te bieden: • B  eursvloer met bedrijfsstands; dit jaar in de prachtige ­ Der Aa-kerk • Bedrijfspresentaties en/of workshops • Bedrijfspitches op het podium • Toegang tot de CV-database van alle ingeschreven ­kandidaten • Sollicitatiegesprekken in spreekcabines tijdens de beurs • Netwerklunches, en -borrels • Eenvoudige deelnameprocedure door interactieve website • Speednetwerksessies, elevator-pitches, en nog veel meer.

Talent Recruiting Noord vindt dit jaar plaats 23 maart 2011 in Der Aa-kerk in Groningen. Deze bijzondere locatie staat garant voor een uniek en sfeervol evenement.

Meer info over de stands Geïnteresseerd in een stand bij het evenement? Vraag dan een informatiepakket aan op www.talentrecruitingnoord.nl. Voor uw overige vragen kunt u contact opnemen met de organisatie op 06 - 31 77 34 94 of via [email protected]

22

NoordNieuws februari 2011

Lex Kloosterman [email protected]

Foto’s: www.heinmader.nl

Beelden zoeken bestemming Hartenwens Hein Mader om collectie bij elkaar te houden Beeldhouwer Hein Mader (85) heeft op zijn terrein in het Friese Tsjeintgum een verzameling van zo’n 160 kunstwerken. Het is zijn levensdoel om hier een geschikte openbare bestemming voor te vinden. Vooralsnog zonder succes, maar de kunstenaar houdt hoop.

Hein Mader, geboren in Oostenrijk, kwam in de jaren zestig naar Amsterdam door de kennismaking met zijn ex-vrouw. Hij had op dat moment, met het bewust meemaken van de Tweede Wereldoorlog, al een bewogen leven achter de rug. “Ik heb meerdere bijna-doodervaringen gehad, waardoor ik me realiseerde dat het leven niet voor niets is.” Mader vertelt uitgebreid over zijn visie op de wereld en over de ‘waanzin’ van de huidige maatschappij. “Of je nou gelooft dat deze wereld is ontstaan door een oerknal of dat hij door God

geschapen is: hoe het nu gaat is niet de zin van de schepping. De wereld is opgezet volgens een plan van de natuur, maar de mens heeft ingegrepen en hem vernield.” In Amsterdam trof de kunstenaar veel kunst die volgens hem vanuit negatieve gedachten is ontstaan. Daar wilde hij wat tegenover zetten. “Mijn beelden zitten goed in elkaar, omdat ik niet van binnen verscheurd ben, omdat ik vrede heb met mezelf.” Volgens Mader is het essentieel om een goed gevoel te hebben bij wat je maakt. Hij genoot in het Oostenrijkse Salz-

23

VERENIGING

burg een opleiding voor het maken van kerkelijke kunst, maar zag het niet zitten om voor de kerk te werken. “Het voelde niet goed.” Twaalf jaar lang maakte Mader kunstwerken in de Amsterdamse Jordaan, zonder ook maar één opdracht te krijgen. Hij dacht: “Als je goede beelden maakt, dan kom je er vanzelf”. Nu weet hij wel beter: een kunstenaar is niets zonder goede promotie. Mader stalde zijn kunstwerken in een loods. Toen op een gegeven moment mensen tussen zijn beelden gingen zitten, zag hij ze opknappen. “Toen had ik door dat ik op de goede weg was. De sfeer in de beelden ging werken.”

Hulp vanuit bedrijfsleven Inmiddels is Mader al jaren in Friesland gevestigd. De beelden, zowel grote exemplaren die vaak op ingenieuze wijze door de wind in beweging komen, als vele kleinere kunstwerken staan in zijn tuin in Tsjeintgum. Daar wachten ze op een openbare bestemming. De zoektocht naar een goede plek kent inmiddels een lange geschiedenis en is een persoonlijk drama geworden. Gerd Lindemann, algemeen directeur van Holtrop en Jansma B.V. in Dokkum, heeft zich het lot van Mader aangetrokken. Lindemann komt net als Mader uit Oostenrijk. De twee ontmoetten elkaar jaren geleden bij een gelegenheid op het landgoed van Lauswolt. “Hier zag ik de beelden van Mader voor het eerst. Kunst moet je raken en deze beelden deden mij iets”, vertelt Lindemann. Hij raakte met de kunstenaar aan de praat en besloot hem te helpen bij zijn missie. Het idee is om de beelden beschikbaar te stellen in een stichting. “Ze zouden bijvoorbeeld in de vorm van een beeldentuin een mooie aanvulling kunnen zijn op het museum Belvédère in Oranjewoud. Ook met de gemeente Dongeradeel heb ik over een plek voor de beelden gesproken. Bijvoorbeeld in de buurt van Esonstad, rondom het Lauwersmeer, kunnen de beelden een toeristische trekpleister worden.” Hoewel beide gemeenten positief reageerden op de ideeën van Lindemann en Mader, zit er weinig schot in de zaak. Lindemann hoopt dan ook dat er een ondernemer of geldschieter zich

aandient om een openbare plek voor de beelden mogelijk te maken. “Alle ideeën vanuit het bedrijfsleven, overheid en politiek zijn welkom”, zegt Lindemann. “Het enige dat we nodig hebben is een geschikte locatie.”

Spirituele plek Ondanks alle tegenslag houdt Hein Mader hoop op een park voor zijn beelden. Het staat voor Mader vast dat zijn kunstwerken bij elkaar moeten blijven. “Dat is de kracht en de waarde van de collectie: door alles bij elkaar te laten, kun je een ontwikkeling zien van mij persoonlijk en mijn ontwikkeling als kunstenaar. Het probleem is echter dat het altijd afstuit op geld. Ik heb iets te geven, 160 schitterende beelden, maar ik heb geen geld om een locatie op te zetten en om zoiets te onderhouden.” Wat de beeldhouwer voor ogen heeft is een locatie waar de uitstraling van de beelden volledig tot recht kan komen. “Ik denk dan aan een grootschalige spirituele plek, met een binnenruimte voor de kleinere beelden en een buitenruimte voor de grote, bewegende beelden. Het moet een plek worden die mogelijkheden biedt tot bezinning en levensbeschouwing en waar de beelden uiteindelijk terugtreden en figuranten worden.” <

Heeft u ideeën voor een geschikte locatie? Gerd Lindemann komt graag met u in contact. U kunt hem bereiken via [email protected] Wilt u meer foto’s van de kunstwerken zien? Kijk dan op www.heinmader.nl

24

NoordNieuws februari 2011

Foto’s: Harm Bellinga, JAV Studio’s

VNO-NCW Noord in beeld Een kijkje in de keuken bij een ander bedrijf is altijd ­interessant en aantrekkelijk voor ondernemers. Daarom organiseert VNO-NCW Noord meerdere bedrijfsbezoeken per jaar. Eind januari waren we te gast bij E.ON in Delfzijl, waar na twee jaar bouwen begin 2010 de nieuwe afvalverbrandingsinstallatie in gebruik is genomen. Afvalverbranding gaat tegenwoordig niet meer om het kwijtraken van afval, maar juist om hieruit nieuwe en duurzame energie op te wekken. Deze nieuwe centrale van E.ON Energy From Waste in Delfzijl doet dat vooral in de vorm van stoom en levert dit aan de omliggende bedrijven. Een geheel nieuw energievoorzieningsconcept dat uitstekend past in de duurzaamheidsambities van Noord-Nederland. <

25

 Bezoek E.ON Delfzijl

26

NoordNieuws februari 2011

Anneke Spanninga [email protected]

Talrijke kansen voor Nederlandse ondernemers

Limin Yang schetst een beeld van de ontwikkelingen in China en mogelijkheden die er liggen voor Nederlandse ondernemers. “Met de juiste kennis en een zekere flexibiliteit liggen hier vele kansen voor succesvol zaken doen.”

China in beeld De Chinese Limin Yang (Shanghai) heeft veel ervaring in het begeleiden van Nederlandse handelsdelegaties tijdens hun bedrijfsbezoeken in China. Zij beschikt over een relevant en uitgebreid netwerk in zowel Nederland als China en kan zorg dragen voor matchmaking, de organisatie en begeleiding van handelsmissies, gericht marktonderzoek, alle juridische voorbereidingen, de marketing en start van het bedrijf. Ook Nederlandse bedrijven die reeds in China gevestigd zijn, kunnen

gebruik maken van het brede dienstenpakket en netwerk. Ze spreekt vloeiend Chinees, Engels en Nederlands. Onlangs was Limin in Nederland en bezocht onder andere VNONCW Noord en de Kamer van Koophandel om te spreken over de manier waarop zij met haar diensten Nederlandse organisaties kan helpen bij het zaken doen in China. In dat verband interviewde Anneke Spanninga haar over de actuele ontwikkelingen in China. Welke sociaal-maatschappelijke en economische ontwikkelingen vallen jou op in het hedendaagse China? Limin: “Aan alles is te merken dat China groeit. In het afgelopen jaar bedroeg de economische groei in China 11,4 % en in Shanghai zelfs 13,3 %. China is na de VS de grootste economie ter wereld en heeft daarmee Japan het afgelopen jaar ingehaald. Naar verwachting zijn er in 2025 15 steden met meer dan 25 miljoen inwoners, 22 steden met ruim 10 miljoen inwoners en 23 steden meer dan 5 miljoen inwoners. Deze ontwikkeling leidt tot een extreme uitbreiding van het wegennet, metrolijnen, spoorwegen, het elektriciteitsnet, scholen, ziekenhuizen en ruim 50.000 wolkenkrabbers met minimaal 30 verdiepingen. China heeft bij deze ontwikkelingen behoefte aan langdurige contracten met het buitenland. Minister-President Wen Jiabao zei in dat kader: “Wij hebben vrienden, tijd en vrede nodig voor deze realisatie”. Er is ruimte voor veel investeringen. De gemeente Chongqing bijvoorbeeld heeft inmiddels een begroting goedgekeurd voor de bouw en renovatie van huizen ter

27

waarde van € 9 miljard. De spoorwegen hebben een investering gepland van $ 560 miljard voor de komende jaren. De Europese unie is nog steeds de grootste handelspartner van China, voor de VS en Japan. Eind vorig jaar meldde de Chinese Minister van Handel Chen Deming dat China in 2011 de import zal verhogen en het huidige niveau van export zal handhaven in een poging de handelsbalans te verbeteren. China zal dan onder andere meer hightech goederen aanschaffen. Verwacht wordt dat met dit beleid het overschot op de handelsbalans (16,7 miljard dollar in september 2010) zal verkleinen.”

PRAKTIJK

Welke demografische ontwikkelingen zijn er nu in China zichtbaar? “In november 2010 heeft de grootste volkstelling ooit plaatsgevonden. De uitkomsten hiervan worden in april 2011 bekend gemaakt. Naar verwachting telt China nu ruim 1,4 miljard inwoners. In 2004 telde China ruim 1,3 miljard inwoners, d.w.z. 20% van de totale wereldbevolking. In China is sprake van een sterke vergrijzing. De huidige levensverwachting is 81 jaar. De gemiddelde grootte van een huishouden is onduidelijk, omdat er per regio grote verschillen zijn. Wel is duidelijk dat in Shanghai een huishouden gemiddeld bestaat uit twee grootouders, twee ouders en een kind. In Shanghai woonden in 2008 ongeveer 18 miljoen mensen, waarvan 4 miljoen migranten. De meeste Chinezen (85%) wonen in de oostelijke kustprovincies. In de grote steden woonden in 2004 ruim 600 miljoen mensen. Op het platteland woonden toen nog zo’n 700 miljoen mensen. In april zal duidelijk worden wat de uitkomst van de laatste volkstelling hieromtrent is.”

Wist u dat… … China de grootste consument van vlees, graan, bier, vis, koelkasten, tv’s, mobiele telefoons, staal en steenkool is? … China sinds 2008 de grootste automarkt (13,6 miljoen verkochte auto’s) ter wereld heeft? … De Chinese huizenprijzen, vooral in de grote steden, jaarlijks met 10% stijgen? … Het aantal Chinese miljonairs het snelst groeit ten opzichte van de rest van de wereld? … Er afgelopen jaar in China ruim 650 miljoen mobiele telefoons in gebruik waren, die tezamen 580 miljard smsberichten verzonden?

Welke trends zijn er binnen China wat betreft ecologische ­ontwikkelingen? “China is het land van uitersten. Was de milieuproblematiek oorspronkelijk geheel onbelangrijk, nu is het een hot item. Er verschijnen dan ook talloze wetten en lokale regels op dit gebied. Hoewel de energiebehoefte toeneemt, sloot China het afgelopen jaar 2500 steenkoolmijnen in verband met de arbeidsomstandigheden en vervuiling. Shanghai heeft met het WWF een sa“Er liggen enorme menwerkingsakkoord getekend voor de kansen voor ondernemers vermindering van CO2-uitstoot. Er wordt veel onderzoek gedaan naar hybride met kennis en ervaring auto’s. Auto’s en vrachtauto’s met te hoge CO2-uitstoot worden onherroepelijk van de op het gebied van weg gehaald.

Welke technologische ontwikkelingen zijn momenteel gaande in China? “De technologische innovatie komt in China op een steeds hoger niveau. Zo heeft een technische universiteit een hele Amemilieuzaken, bouw, rikaanse technische vakgroep naar China informatietechnologie en China voert een streng beleid richting gehaald, bestaande uit de hoogleraar met ondernemers. Milieuvervuilende onderal zijn stafleden. Naast de productie van toerisme” nemingen mogen niet naar de beurs en hoogwaardige apparatuur doet men nu directies van watervervuilende activiteiten krijgen een boete ter ook veel technologisch onderzoek. Jaarlijks worden er meer hoogte van hun halve jaarsalaris. Voor startende ondernemers dan duizend octrooien en patenten op het gebied van techniek is er een verplicht onderzoek naar mogelijke milieuvervuiling. vastgelegd.” Afhankelijk daarvan wordt een vergunning verleend voor een bedrijfsstart. Mogelijkheden met betrekking tot duurzame milieuoplossingen zijn er in China genoeg. Wanneer Nederlandse bedrijven zich met de juiste kennis, een zekere flexibiliteit en geduld aanpassen aan de Chinese markt, dan liggen hier vele kansen voor succesvol zaken doen. De overheid verleent veel subsidies voor milieuvriendelijke bedrijfsprocessen.” Welke politieke ontwikkelingen zijn voor Nederlandse onder­ nemers interessant bijvoorbeeld t.a.v. vestigingsbeleid en regelgeving? “De wet- en regelgeving verandert maandelijks, daarom zijn Chinese juristen en ervaren belastingdeskundigen erg belangrijk. Het is essentieel dat ze de juiste contacten hebben bij de overheid. De laatste jaren zijn er zoveel veranderingen in het belastingsysteem doorgevoerd, dat deskundige hulp hier een belangrijke voorwaarde is. Zo is het op dit moment nog niet mogelijk om de Chinese yuen uit te voeren. Een buitenlands

29

bedrijf mag (nog) geen RMB (Chinese munteenheid) rekening openen, alleen een vreemde valuta-rekening. Ook moeten verkoopcontracten worden opgesteld in euro’s of dollars. Door de sterke bureaucratie moet er een wirwar van documenten worden ingevuld bij de aanvraag van alle vergunningen. Intellectueel eigendom kan men tegenwoordig ook in China laten registreren. Bij schending kan men een advocaat raadplegen. Vrijwel altijd worden dan namaakartikelen vernietigd en de makers/verkopers gestraft.

Platform Internationalisering Noord-Nederland Ondernemers, onderwijsinstellingen en overheid in het Noorden hebben de ambitie uitgesproken om tot een duurzaam platform te komen waarin de coördinatie van internationale relaties tussen en binnen deze drie O’s voorop staat. Het doel van het platform is om elkaar te versterken in het buitenland en het bevorderen van de internationale handel (m.n. export) voor ondernemingen in de provincies Drenthe, Friesland en Groningen. Dit gebeurt door van elkaars kennis en contacten gebruik te maken, beter samen te werken in het buitenland en strategieën op elkaar af te stemmen. Meer weten? Neem contact op met Evert Jan Schouwstra via [email protected]

Het vinden van de juiste, hogere ambtenaren, met beslissingsbevoegdheden is vaak erg moeilijk. Wij werken nauw samen met deze deskundigen en kunnen hierbij adviseren. Indien nodig kan ik ook in (interim)management voorzien.” Welke kansen zie jij op basis van bovenstaande analyse nu en in de toekomst voor ondernemers? “Gelet op alle ontwikkelingen is er in de nabije toekomst in China zeker behoefte aan buitenlandse investeerders. Er liggen enorme kansen voor Nederlandse ondernemers met kennis en ervaring op onder andere het gebied van milieuzaken (waterzuivering, afvalverwerking, opwekking schonere energie), weg- en waterbouw, huizenbouw, informatietechnologie en toerisme.”

Meer informatie In China kunt u voor meer informatie contact opnemen met Limin Consulting & Communication Co. Ltd. via [email protected]. Overige adresgegevens vindt u via de website www.lmconsults.com Contactpersoon voor Limin in Nederland is Anneke Spanninga, bereikbaar via 06-55173174 en [email protected] Heeft u interesse in zakendoen met China en wilt u hierover meer informatie? Neem dan contact op met Willemien Wink van VNO-NCW Noord via w.wink@vno-ncwnoord. Voor belangstellenden kan er eventueel in samenwerking met Limin Yang een seminar georganiseerd worden waarin een verdere oriëntatie op China als zakenpartner centraal staat. <

www.afier.com

Verder denken brengt je verder............ Als je werkt met de nodige diepgang….

Een accountant moet ‘Verderdenken’: meer op actualiteit en toekomst gericht zijn. Wij zijn accountants gericht op diepgang. Geef ons een uitdaging en wij gaan er voor. Accountants én adviseurs, denken verder en doen verder. Voor beide moet u bij Afier zijn. Voor meer info over verderdenken: Mr. André Kool FB Mr. Erik Stuut Drs. Erik-Jan Kreuze RE RA Drs. Marc Oegema RA

Verderdenken, verder doen

Handelsweg 16c Tynaarlo T (0592) 53 09 53

30

NoordNieuws februari 2011

Welkom nieuwe leden De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen A. van der Hoeven Yacht, Groningen Mw M.M. Timmerman Hanze Plaza, Groningen O. Boesjes Polyganics Holding BV, Groningen R.K. Hoogstra Romke Hoogstra Organiseert, Groningen ir. R.J. de Jong Ingenieursbureau Wassenaar bv, Haren Mw drs. M.J. Clarisse Groningen Airport Eelde NV, Eelde J. van der Meer BAM Civiel Noordoost, Zuidbroek C.M. de Jong theFactor.e bv, Groningen A. Middelveld Biblionet Groningen, Groningen R.J. Pronk Biblionet Groningen, Groningen drs.ing. C.L. König ESD-SIC b.v., Farmsum dr. B. Wiersema Rijksuniversiteit Groningen - GESP, Groningen Mw M. Afman Achmea Vitale, Groningen T. Kampijon Actemium, Veendam E.G. Oberfichtner Lafarge Gips BV, Farmsum R. Pfeiffer Grontmij Vastgoedmanagement B.V., Utrecht J. Ridderbos Schoonmaakbedrijf Eemsmond B.V., Farmsum Mw G. de Vries Grontmij Vastgoedmanagement B.V., Utrecht drs. G.J. Aeilkema FFP MKB Support Noord, Muntendam P. Bergman Geertsema Staal BV, Winschoten D. Boomsma Nuon Magnum - Cluster Noord, Eemshaven H.M. Hendriks Delftechniek, Delfzijl ing. J.A. Kramer Smid & Hollander Dakbouw BV, Groningen J.A.S. van der Laan Feederlines B.V., Groningen Mw drs. P. de Nijs Grafisch Museum, Groningen R.E. Tol DVT Communicatie B.V., Groningen J.A. de Vries DVT Communicatie B.V., Groningen drs. J. van der Pol Stichting Novo, Groningen J.R. Hoving Machinefabriek Rusthoven, Groningen W. van der Laan Nieuwhof B.V., Groningen Mw I. Vrieswijk Taxi Vrieswijk B.V., Haren R. Tersluis Universiteitsmuseum Groningen, Groningen W.C. Kusters Aluminium Delfzijl B.V., Farmsum Mw M. Kremer Bijzondere Locaties Groningen, Groningen T. de Vries Syncom, Groningen R. Hof Syncom, Groningen H. Kwak Presswood Grootkeuken, Ter Apel R. Bronsema Beton Industrie Veendam, Veendam H. van Veelen Organisatiebureau Van Veelen, Groningen Mw M. ten Cate Ten Cate Consult, Groningen

Friesland L. Kremer Yacht, Leeuwarden P. Modderman Heijmans Utiliteitsbouw B.V., Leeuwarden ing. P.W. Kloosterboer L. Kielstra Kraanverhuur B.V., Heerenveen mr. J. Nijenhuis Rotshuizen Geense Advocaten BV, Leeuwarden N. Scheeren Tyco Valves & Controls B.V., Breda drs.ing. U.G. Bijlsma Stertil B.V., Kootstertille ing. J.F. Boers Vitablend Holding BV, Wolvega ir R.A.M. Karsmakers Philips Consumer Lifestyle BV, Drachten H. Steenbruggen Museum Belvedère, Heerenveen J. IJben Ottenhome Heeg B.V., Heeg T. Nota Nota Betonvlechtwerken B.V., Bolsward E. Roskammer ABN AMRO Bank N.V., Sneek E.E.B. Westerhof Hubert Stavoren B.V., Sneek R.P. de Klerk Compact Verzuim BV, Leeuwarden C. van Voorn Tres Internet, Heerenveen J. Hanouwer Elkien, Heerenveen H Sijtsma Sijtsma Groep, Franeker A. Buisman Sijtsma Groep, Franeker

Drenthe R. Giezen Blencom ICT Solutions, Assen J.C. de Munck De Munck B.V., Klazienaveen H. van de Pol AA CA FoedererDFK Accountants en Consultants, Assen mr. J.H. Einhaus Stichting Buurtsupport Emmen, Emmen Mw Y. Hendriks Goedewaagen Gouda bv, Nieuw-Buinen J.C.A. ter Stege Ter Stege Personeelsdiensten BV, Hoogeveen drs. I.E. Veen Metier B.V., Assen G. Hoormann Hoormann project- en woninginrichting, Zuidlaren M. Haitsma SPH Verpakkingen B.V., Hoogeveen ing. A. Hamstra Ruitenbeek Installatietechnieken BV, Hoogeveen A. de Gruijter CS Vincent van Gogh, Assen F.M. Samsom ICO Centrum voor Kunst & Cultuur, Assen drs J.B. van der Slijk Rabobank Emmen-Coevorden, Emmen H. Kroes Invent, Beilen J.H. Eising Invent, Beilen mr. W.E. Niemeijer Veldkamp & Prins notarissen, Borger

Ulbe Bijlsma Stertil B.V., Kootstertille

31

Lex Kloosterman [email protected]

De winnaars van Kelf-Engineering S.C. met juryvoorzitter Agnes Mulder van de Kamer van Koophandel

Innovatie voorop bij jonge ondernemers Noordelijke studentbedrijven lanceren hun bedrijfsplan

ACTUEEL

Meer dan dertig studentbedrijven uit Noord-Nederland lanceerden vorige maand hun product of dienst tijdens de ­Company Launch van Jong Ondernemen. Bij de NAM in Assen voerde enthousiasme de boventoon en ging het bedrijf Kelf-Engineering S.C. uiteindelijk als winnaar naar huis. De jeugd heeft de toekomst, ook in ondernemersland. De stichting Jong Ondernemen, mede door VNO-NCW Noord ondersteund, brengt jongeren tijdens hun school- of studieperiode met het ondernemerschap in aanraking en helpt hen bij het herkennen en ontwikkelen van hun kwaliteiten. Het is de ideale start van een onderneming: je krijgt tijdens je studie de kans om zonder financiële risico’s een product of dienst op de markt te zetten, je leert wat er komt kijken bij het opzetten van een bedrijf en ontwikkelt een ondernemende houding. En voor je het weet wil je nooit meer anders: je wordt ondernemer.

Schonere messen Sinds de start van dit studiejaar 2010/2011 zijn de nieuwe studenten weer druk met de uitdaging om hun eigen studentenbedrijf succesvol te runnen. Momenteel vorderen de ondernemingsplannen en wordt duidelijk welk product of dienst zij dit schooljaar in de markt gaan zetten. Op winterse dag eind december konden studenten uit Noord-Nederland hun plannen ontvouwen tijdens de Com-

pany Launch bij de Nederlandse Aardolie Maatschappij in Assen. Meer dan dertig studentbedrijven werden in Assen vertegenwoordigd door één of meer betrokken studenten. In een bomvolle zaal presenteerden zij in een pitch van maximaal twee minuten hun bedrijfsplan en hun product of dienst. De beste pitch werd uiteindelijk gehouden door studenten van de Hanzehogeschool in Groningen en oprichters van het studentenbedrijf Kelf-Engineering S.C. Zij willen een product op de markt brengen waarmee messen in de horeca sneller, eenvoudiger en beter schoongemaakt kunnen worden. Uit handen van juryvoorzitter Agnes Mulder van de Kamer van Koophandel ontvingen zij de bijbehorende beker en een bedrag van € 250, dat zij van de NAM krijgen om in hun bedrijf te investeren. Een eervolle tweede plaats was voor het studentenbedrijf Students for Nature, opgericht door studenten van Stenden Hogeschool in Emmen. Zij brengen vogelhuisjes op de markt waarmee de koper ook de dierentuin Emmen financieel ondersteunt. De derde plaats was voor

Lewa Citytrips, een bedrijf dat bedrijfsuitjes in Leeuwarden organiseert en is opgericht door studenten van de Stenden Hogeschool in Leeuwarden

Innovatief De avond bij de NAM in Assen kende naast deze winnaars vele interessante presentaties, allen gehouden door enthousiaste studenten die ervan overtuigd zijn met hun product of dienst een gat in de markt te hebben gevonden. Wat dacht u van een zwevende lamp, citylockers om je boodschappen tijdens het shoppen in achter te laten, een fietsbel en -licht in één, een bedrijf dat dieren aan gastgezin helpt of een gadget om snel te testen of je nog in de auto mag stappen of dat je al een slokje te veel op hebt? Stuk voor stuk innovatieve ideeën, bedrijven die denken aan duurzaamheid, rendement en tevreden klanten. De studenten zetten in een jaar tijd een eigen studentenonderneming op. Met écht geld, échte leveranciers en échte klanten. Ze verzinnen een product of een dienst met zelf aangebrachte toegevoegde waarde, geven aandelen uit, stellen een ondernemingsplan op en houden (aandeelhouders)vergaderingen. < Benieuwd welke bedrijven aan het eind van dit studiejaar als beste van NoordNederland, Nederland en misschien wel Europa uit de bus komen? Houd dan Jong Ondernemen Noord-Nederland in de gaten via www.jongondernemen.nl.

Colofon

Woensdag 2 maart 2011 BUSINESS BREAKFAST

Dinsdag 12 april 2011 BUSINESS BREAKFAST

NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord verschijnt vijf maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen.

Op informele wijze netwerken aan de ontbijttafel.

Op informele wijze netwerken aan de ontbijttafel.

Plaats: Infrahuis, Groningen Ontvangst: 07.45 uur Einde: 09.00 uur

Plaats: Van der Valk, Drachten Ontvangst: 07.45 uur Einde: 09.00 uur

Jaargang 16 nummer 1 Februari 2011

Maandag 7 maart 2011 LADIES LUNCH VNO-NCW Noord is van mening dat het man/ vrouwdebat binnen de samenleving, maar ook binnen onze vereniging blijvend aandacht verdient. Daarom hebben wij, nadat ze vorig jaar tot haar spijt moest afzeggen, Nebahat Albayrak van de PvdA als sprekend voorbeeld uitgenodigd om haar visie en persoonlijke ervaringen met ons te delen.

Oplage 2.000 exemplaren Redactie Lex Kloosterman (hoofd­redacteur) Akke Groenewoud Jan-Willem Lobeek Willemien Wink Lambert Zwiers [email protected]

Plaats: Havixhorst, De Schiphorst Ontvangst: 12.00 uur Einde: 15.00 uur

Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren

Combinatie van de algemene ledenvergadering met ‘Meet the Chairmen’, waarbij u de kans krijgt om in discussie te treden met onze landelijke en noordelijke voorzitter, Bernard Wientjes en Bert van der Haar. Zij geven hun visie op regionale, nationale en internationale thema’s en maken duidelijk wat de invloed en opinie van VNO-NCW op de actualiteit is. Plaats: Hof van Saksen, Nooitgedacht Aanvang: 15.30 uur Einde: 18.00 uur

agenda

Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen

Woensdag 20 april 2011 ALV / MEET THE CHAIRMEN

Dinsdag 15 maart 2011 NIEUWE LEDENBIJEENKOMST Informele bijeenkomst om nieuwe leden de kans bieden om zowel onze vereniging als elkaar beter te leren kennen. Plaats: Infrahuis Groningen Ontvangst: 16.00 uur Einde: 18.30 uur

Dinsdag 5 april 2011 BEZOEK KONINKLIJKE DE VRIES SCHEEPSBOUW

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.

Op de werven van Koninklijke De Vries Scheepsbouw in Aalsmeer en Makkum worden casco’s afgebouwd tot exclusieve droomjachten van Feadship, een Nederlands merk met een wereldreputatie. Custom-built tot in perfectie voor een selecte internationale klantenkring. Plaats: Koninklijke De Vries Scheepsbouw, Makkum Ontvangst: 16.00 uur Einde: 18.00 uur

Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? Neem dan contact op met de ­redactie via [email protected]. Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt u ons via dit e-mailadres bereiken.

2010

2011

2012

Zonne-energie

en als deze even niet schijnt...

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

aardgas Zonnebloemen hebben het slim bekeken. Om optimaal van zonlicht te profiteren, draaien ze met de

zon mee! De photovoltaïsche cellen op zonnepanelen draaien weliswaar niet met de zon mee, maar halen wel steeds hogere rendementen. Ze genereren zelfs stroom als het bewolkt is. Maar wat als de aarde ’s avonds van de zon wegdraait? Staan we dan in de kou? Nee hoor! Niet met een stabiele energiepartner: aardgas. Zonne-energie en aardgas kunnen elkaar - nog decennia - uitstekend aanvullen. Resultaat van ons direct beschikbare aardgas:

...energizing the future.

2025

2026

2027 . . .

w w w.gas terra.nl