18813000.134-KEVS 12-6423 Vertrouwelijk
Verificatie Carbon Footprint Analyse 2011 MNO Vervat B.V.
Arnhem, 5 juni 2012 Auteur F.T Blank KEMA Emission Verification Services B.V.
In opdracht MNO Vervat B.V.
KEMA Emission Verification Services B.V. Utrechtseweg 310, 6812 AR Arnhem Postbus 9035, 6800 ET Arnhem T (026) 3 56 32 00 F (026) 3 56 32 01
[email protected] www.kema.com Handelsregister Arnhem 09177397
© KEMA Emission Verification Services B.V., Arnhem, Nederland. Alle rechten voorbehouden.
Dit document bevat vertrouwelijke informatie. Overdracht van de informatie aan derden zonder schriftelijke toestemming van KEMA Emission Verification Services B.V. is verboden. Hetzelfde geldt voor het kopiëren (elektronische kopieën inbegrepen) van het document of een gedeelte daarvan. Het is verboden om dit document op enige manier te wijzigen, het opsplitsen in delen daarbij inbegrepen. In geval van afwijkingen tussen een elektronische versie (bijv. een PDF bestand) en de originele door KEMA verstrekte papieren versie, prevaleert laatstgenoemde. KEMA Emission Verification Services B.V. en/of de met haar gelieerde maatschappijen zijn niet aansprakelijk voor enige directe, indirecte, bijkomstige of gevolgschade ontstaan door of bij het gebruik van de informatie of gegevens uit dit document, of door de onmogelijkheid die informatie of gegevens te gebruiken.
-3-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
INHOUD blz. 1
Inleiding ............................................................................................................... 4
2
Verificatie emissie inventaris 2011 ....................................................................... 5
2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6 2.3.7
Organizational boundaries ................................................................................... 5 Operational boundaries ........................................................................................ 6 Vaststellen operational boundaries ...................................................................... 6 Directe GHG emissies (scope 1) .......................................................................... 6 Energie indirecte GHG emissies (scope 2) ........................................................... 6 Andere indirecte GHG emissies (scope 3) ........................................................... 7 Kwantificering van GHG emissies ........................................................................ 7 Kwantificeringstappen en uitsluitingen.................................................................. 7 Identificatie van GHG bronnen ............................................................................. 7 Selectie kwantificeringsmethode .......................................................................... 8 Selectie en verzamelen van GHG gegevens ........................................................ 8 Selectie van GHG conversiefactoren ................................................................... 8 Berekenen van GHG emissies ............................................................................. 8 Checklist conformiteit ISO 14064-1 emissierapportage ........................................ 9
3
Verificatie gegevens emissie inventaris ...............................................................10
4
Conclusies ..........................................................................................................13
5
Aanbevelingen ....................................................................................................15
Bijlage A Kruisverwijzingstabel ISO 14064-1......................................................................16
-4-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
1
INLEIDING
MNO Vervat (KvK 34097034) voert grote infrastructurele werken uit in onder meer Nederland, het Caribisch gebied en Suriname. Hierbij wordt een totaalpakket aangeboden van spoorbouw tot wegenbouw en van tunnelbouw tot verkeersregeling. De bedrijfsactiviteiten worden uitgevoerd vanuit het hoofdkantoor te Nieuw Vennep (Pondweg). Bij grootschalige projecten wordt gebruik gemaakt van tijdelijke units op de projectsites. MNO Vervat heeft KEVS opdracht gegeven de emissie inventaris voor het jaar 2011 te verifiëren van de onder MNO Vervat vallende bedrijven. De verificatie van de emissie inventaris is uitgevoerd aan de hand van onderstaande documenten:
Carbon Footprint 2011, Nummer KRDEI1CF1, versie 1.0 23-05-2012
Emissie registraties in het dossier bij MNO Vervat.
De verificatie van de emissie inventaris door een daartoe bevoegde instelling is een vereiste voor het behalen van de score bij aandachtspunt 3.A.2 van de CO2-Prestatieladder 2.0. De rapportage van de emissie inventaris is getoetst aan de punten a tot en met q van paragraaf 7.3.1 van de norm ISO 14064-1. In deze norm zijn relevantie, compleetheid, consistentie, nauwkeurigheid en transparantie de kernbegrippen. Deze begrippen zijn meegenomen in de beoordeling van de emissie inventaris met focus op de volgende drie beoordelingscriteria:
afbakening organisatorische grenzen
afbakening operationele grenzen, indeling scope 1 & 2
kwantificering van de GHG emissies:
identificatie van de GHG bronnen
selectie kwantificeringsmethode
selectie en verzamelen activiteitsgegevens
selectie en of ontwikkelen emissiefactoren
berekeningen van de GHG emissies.
Dit rapport is een verslag van de bevindingen bij de beoordeling van de emissie inventaris op op 23 mei 2012 bij MNO Vervat in Nieuw Vennep op basis van bovenstaande beoordelingscriteria.
-5-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
2
VERIFICATIE EMISSIE INVENTARIS 2011
In dit hoofdstuk worden de bevindingen van de verificatie over de drie beoordelingscriteria gerapporteerd.
2.1
Organizational boundaries
Voor de bepaling van de organizational boundaries van MNO Vervat voor de CO2-emissie inventaris is gekozen voor de “equity share / aandeel eigendom” methode. Dit betekent voor MNO Vervat B.V. dat de verantwoording voor de CO2 productie wordt genomen voor het eigendoms aandeel van de zuster B.V.’s zoals opgenomen in de emissie inventaris. In de afbakening van de organizational boundaries van MNO Vervat (KvK 34097034) zijn alle onderliggende statutaire entiteiten meegenomen. De organisatiegrenzen voor de inventarisatie bevat MNO Vervat met volgende groepsmaatschappijen:
MNO Vervat Wegen BV
MNO Vervat GWW BV
MNO Vervat Noord BV
MNO Vervat Beton BV
Aannemingsbedrijf de Jong en Zoon Beheer BV.
De betreffende activiteiten worden gevoerd vanuit de volgende vestigingen: Nieuw Vennep
Middenmeer
Biddinghuizen
Rotterdam
Leek.
De gegevens van de vestigingen van MNO Vervat zijn zichtbaar en herleidbaar in de documentatie en database. Voor de vaststelling van de organizational boundaries met betrekking tot de concernaanbieders, is een A/C-analyse uitgevoerd volgens de laterale methode zoals beschreven in de CO2-Prestatieladder. In 2011 zijn er geen nieuwe entiteiten opgenomen in de boundary. Bij voorgaande verificaties is de A/C analyse besproken en ingezien inclusief de onderliggende bewijzen. Deze bedrijven zijn genoemd in de emissie inventaris.
-6-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
2.2
Operational boundaries
2.2.1
Vaststellen operational boundaries
Voor de afbakening van de operational boundaries conform ISO 14064-1 wordt gebruik gemaakt van het scopediagram van de CO2-Prestatieladder 2.0. De emissie inventaris is afgebakend tot scope 1, 2 en 3 (gedeeltelijk), volgens de CO2-Prestatieladder, waarbij de afwijkende hantering van de verschillende scopes is toegepast. Voor de berekening van de CO2 emissie betekent dit:
scope 1 (directe GHG emissies): alle directe CO2-emissies door verbranding van brandstoffen in machines, zakelijk vervoer, verwarming en dergelijke en de emissies van koelapparatuur en klimaatinstallaties. Deze laatste diffuse emissies zijn voor de CO2prestatieladder 2.0 niet vereist
scope 2 (energie indirecte GHG emissies): CO2-emissies van aangekochte elektriciteit, warmte en stoom. In het kader van de CO2-Prestatieladder zijn in deze scope ook de onder scope 3 (andere indirecte GHG emissies) vallende CO2-emissies van privé-auto zakelijk (Personal cars for business travel) en zakelijke vliegkilometers (Business air travel) meegenomen
scope 3 (andere indirecte emissies): emissies van bronnen zoals woon-werk verkeer, openbaar vervoer, afvalverwerking, papier, en dergelijke. Voor de emissie inventaris 2011 zijn de CO2-emissies van openbaar vervoer voor zakelijk verkeer en woonwerkverkeer met niet-bedrijfsvoertuigen meegenomen.
2.2.2
Directe GHG emissies (scope 1)
In de emissie-inventaris zijn onder scope 1 (brandstofverbruik) meegenomen:
aardgasverbruik voor vestigingen
aardgasverbruik voor projectlocaties
aardgasverbruik voor asfaltmolens
dieselgebruik voor schepen
dieselgebruik voor materieel op projectlocaties
gebruik eigen wagenpark/lease auto's voor zakelijk gebruik (benzine, diesel en LPG).
2.2.3
Energie indirecte GHG emissies (scope 2)
In de emissie-inventaris zijn onder scope 2 meegenomen:
-7-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
electriciteitsgebruik vestigingen
electriciteitsgebruik asfaltmolens
elektriciteitsgebruik projectlocaties (stroom van verschillende leveranciers)
zakelijk gebruik van privé-auto's ('personal cars for business travel')
zakelijk vliegen (kilometers).
2.2.4
Andere indirecte GHG emissies (scope 3)
Het onder scope 3 vallende zakelijk gebruik van privé-auto's ('personal cars for business travel') en de zakelijke vliegreizen ('business air travel') worden binnen de CO 2Prestatieladder gerekend tot scope 2. In de emissie inventaris zijn onder scope 3 meegenomen:
openbaar vervoer voor zakelijk verkeer
waste disposal
paper used.
2.3
Kwantificering van GHG emissies
2.3.1
Kwantificeringstappen en uitsluitingen
Voor de kwantificering van de GHG emissies zijn de kwantificeringstappen voor de bepaling van de GHG emissies uitgevoerd zoals beschreven in het GHG protocol / ISO 14064-1. Bij deze kwantificering zijn geen GHG bronnen uitgesloten.
2.3.2
Identificatie van GHG bronnen
Voor de identificatie van de GHG bronnen is gebruik gemaakt van kwantitatieve metingen van de activiteiten die broeikasgas genereren. Hiervoor is gebruik gemaakt van registraties van onder andere leasemaatschappij (brandstof eigen wagenpark), gas- en elektriciteitsverbruik van de bedrijfspanden, asfaltmolens, brandstofverbruik van de schepen, gedeclareerde kilometers financiële administratie en gegevens van zakelijke vliegreizen. Met behulp van deze inventarisatie zijn de GHG bronnen centraal dan wel per vestiging geïdentificeerd.
-8-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
2.3.3
Selectie kwantificeringsmethode
De kwantificeringsmethode voor de GHG bronnen betreffen:
voor directe (aardgas) en energie indirecte (elektriciteit) CO 2-emissies: verbruik uitgedrukt in Nm3 en kWh, facturen afkomstig van de leverancier
brandstoffen voor het eigen wagenpark: gedifferentieerd naar aantal liters benzine, diesel en gas worden aangeleverd door de leasemaatschappij. Brandstof voor prive-kilometers is in deze opgave meegenomen
privé auto's zakelijk verkeer: gedeclareerde kilometers geregistreerd bij financiële administratie, medewerkers
classificatie
voertuigtype
op
basis
van
nagevraagde
gegevens
zakelijke vliegreizen: op basis van gedeclareerde tickets geregistreerd bij financiële administratie, afstand enkele reis in kilometers, rekening houdend met eventuele tussenstops (onderscheid in kort, midden en lange reizen), NB 0 ton in 2011
openbaar vervoer voor zakelijk verkeer: Op basis van gedeclareerde vervoersbewijzen geregistreerd bij financiële administratie, afstand in kilometers op basis van reguliere dienstregeling zoals opgegeven door vervoersmaatschappijen.
2.3.4
Selectie en verzamelen van GHG gegevens
De selectie en verzamelen van de GHG gegevens is uitgevoerd aan de hand van de gebruikte beveiligde excelsheets en de aanwezige registraties van onder andere leasemaatschappijen, facturen leveranciers, financiële administratie.
2.3.5
Selectie van GHG conversiefactoren
De toegepaste conversiefactoren zijn afkomstig uit de CO2-Prestatieladder, versie 2.0 d.d. 23 juni 2011.
2.3.6
Berekenen van GHG emissies
De berekeningen van de CO2-emissie, zoals weergegeven in de Excelsheets van de emissie inventaris, zijn gecontroleerd door de totalen van de activiteitsdata te vermenigvuldigen met de conversiefactoren en gecontroleerd met de opgegeven CO2-emissies. Vastgesteld is dat de berekeningen van de CO2-emissies op de juiste wijze zijn uitgevoerd.
-9-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
2.3.7
Checklist conformiteit ISO 14064-1 emissierapportage
In Bijlage A is een kruisverwijzingstabel opgenomen waarin weergegeven is op welke wijze wordt voldaan aan de vereisten uit paragraaf 7.3.1 van ISO 14064-1.
-10-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
3
VERIFICATIE GEGEVENS EMISSIE INVENTARIS
De gegevensverificatie voor de CO2-emissie heeft betrekking op de emissies van scope 1, scope 2 en scope 3 (gedeeltelijk). Voor scope 3 zijn de gegevens geverifieerd voor de CO 2emissies van openbaar vervoer voor zakelijk verkeer en woon-werkverkeer met nietbedrijfsvoertuigen. De gegevensverificatie betrof de cijfermatige controle van de werking van het systeem en de gerapporteerde cijfers, door middel van steekproeven. Bij de steekproeven is gekeken naar de herleidbaarheid van de gegevens naar facturen, opgave van verhuurders en registratiesystemen. Facturatie van gas en elektra geschied op basis van metingen met comptabele meters, de meetwaarden uit deze facturen zijn door MNO Vervat toegepast. De hoeveelheden brandstof van het eigen wagenpark (scope 1) zijn gebaseerd op de opgave van de leasemaatschappij, afkomstig van de werkelijk getankte liters bij de pompstations.Het geleasde wagenpark bestaat voor een deel uit busjes en bedrijfsauto's in bedrijfskleuren en voorzien van logo's. Hiermee worden geen privekilometers gereden. De prive kilometers ofwel de gebruikte brandstof door de normale personenauto's die geleased worden, zijn meegenomen in de CO2-emissie.
-11-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
Tabel 1
Emissie-inventaris MNO Vervat 2011 Bronnen
Totale
Emissie
Afwijking
emissie (ton)
geverifieerd (ton) / %geverifieerd
emissie (ton)
255,1
212 (83%)
-
5827,2
5827 (100%)
-
153,7
79
5
5831,1
(51%) 5831
-
3436,8
(100%) 3436
-
Scope 1
aardgas vestigingen en projecten
aardgas asfaltmolens
gas projecten
zakelijk personenvervoer
brandstof schepen
(100%)
brandstof materieel en vrachtauto's
15030,3
15030 (100%)
-
174 (80%)
-
Scope 2
elektriciteitsgebruik kantoren
217,3
elektriciteitsgebruik asfaltmolens
592,8
592
-
164,5
(100%) 0
-
elektriciteitsgebruik projecten
zakelijk gebruik van privé auto’s
0
(0%) 0
zakelijke vliegreizen
0
0
-
31508,2
31181
5
Totaal Scope 1 en 2
(99%) Scope 3
indirecte emissies
0,2
0
Waste disposal
2,1
0
paper used
10,0
0
12,3
0
Totaal Scope 3
-
-12-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
Van de totale scope 1 en 2 CO2-emissie van MNO Vervat over 2011 van 31508 ton is 99% geverifieerd (31181 ton) Er Is een afwijking van 0,016% geconstateerd. Deze afwijking wordt veroorzaakt door:
onder S1.3 is bij het gas voor A4 steenbergen de emissiefactor van propaan gebruikt in plaats van aardgas.
Verder zijn voor de emissie inventaris 2011 van MNO Vervat zijn de juiste emissiefactoren gebruikt en deze zijn op de juiste wijze toegepast.
-13-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
4
CONCLUSIES
De verificatie van emissie inventaris 2011 is gebaseerd op de norm ISO 14064-1 volgens de belangrijkste principes van de norm: relevantie, compleetheid, consistentie, nauwkeurigheid en transparantie. Deze begrippen zijn meegenomen in de beoordeling met focus op beoordelingscriteria organisatorische en operationele grenzen en de kwantificering van de GHG emissies. Bij de beoordeling is vastgesteld dat de rapportage van de CO2-emissies in deze emissie inventarissen voldoet aan de vereisten volgens hoofdstuk 7.3.1 ISO 14064-1:2006. De organizational boundaries zijn vastgesteld volgens de “equity share / aandeel eigendom” methode. Dit houdt in dat alle onderliggende statutaire entiteiten en business units van MNO Vervat zijn meegenomen in de Carbon Footprint 2011. De organizational boundary is gewijzigd ten opzichte van 2010, dit is herberekend voor de carbon footprint van 2009 en 2010. De operational boundaries, ingedeeld in scope 1 en 2, zijn conform de vereisten in de CO2Prestatieladder 2.0. In scope 3 is over het emissiejaar 2010 het 'openbaar vervoer voor zakelijk verkeer' en waste disposal meegenomen. Voor de overige scope 3 aspecten zijn ketenanalyses uitgevoerd, deze zijn binnen deze gegevensverificatie niet meegenomen. De directe, indirecte en andere indirecte GHG emissies in de emissie inventaris 2011 van MNO Vervat omvat alle CO2-emissies die behoren tot scope 1, 2 en 3 (gedeeltelijk), waarbij de indeling is gehanteerd van de CO2-Prestatieladder 2.0. De identificatie van de GHG emissies is vastgesteld aan de hand van registraties, zowel centraal (o.a. leasemaatschappij en olie leveringen) als decentraal (o.a. aardgas en elektriciteitsfacturen). De rekensheets en onderliggende documenten van MNO Vervat waren bij de verificatie op locatie in Nieuw Vennep beschikbaar. De toegepaste kwantificeringsmethode is gebaseerd op GHG activiteitsgegevens en conversiefactoren afkomstig uit de CO2-Prestatieladder 2.0. Als input van de gegevens voor de emissie inventaris van 2011 zijn de activiteitsgegevens van de energiestromen toegepast. De gegevens van brandstoffen en elektriciteit zijn gebaseerd op de facturen van de leveranciers. De verreden kilometers (lease en privé) zijn gebaseerd op registratiesystemen van de leasebedrijven en de financiële administratie.
-14-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
De toegepaste conversiefactoren zijn afkomstig uit de CO2-Prestatieladder 2.0 d.d. 23 juni 2011. Deze conversiefactoren zijn juist toegepast. De berekeningen van de CO2-emissie zijn gecontroleerd door de totalen van de activiteitsdata te vermenigvuldigen met de emissiefactoren en gecontroleerd met de opgegeven CO2-emissies. Vastgesteld is dat de berekeningen van de CO2-emissies op de juiste wijze zijn uitgevoerd. Bij de verificatie van de gegevens is een afwijking van 0,016% vastgesteld. Op basis van de bevindingen tijdens de verificatie van de CO2-emissie 2011, weergegeven in onderstaande documenten kan KEMA Emission Verification Services een 'Verklaring met beperkte mate van zekerheid' verstrekken aan MNO Vervat.
-15-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
5
AANBEVELINGEN
De entiteit MNO Vervat GWW was in 2009 nog geen volledig onderdeel van MNO Vervat. Het brandstofverbruik ten behoeve van werkzaamheden voor MNO Vervat is verdeeld en vastgesteld op 250000 liter. Het brandstofverbruik van MNO Vervat GWW is in 2011 nu volledig meegenomen 865000 liter. Het referentiejaar en 2010 zijn hierop bewust niet gecorrigeerd. Dit vertekent de gerealiseerde besparingen. Aanbevolen wordt om de emissies van MNO Vervat GWW te herberekenen, om een beter beeld te geven van het verloop van de emissies vanaf het basisjaar. MNO Vervat is eind 2011 overgenomen door Boskalis. Het wordt aanbevolen om vroegtijdig te onderzoeken wat dit betekent voor het vaststellen van de carbon footprint binnen de nieuwe organisatie structuur
-16-
18813000.134-KEVS 12-6423 vertrouwelijk
BIJLAGE A
KRUISVERWIJZINGSTABEL ISO 14064-1
Normonderdeel a) Beschrijving van de rapporterende organisatie b) Verantwoordelijke person c) Verslagperiode d) Documentatie van de organisatiegrenzen e) Directe emissies, in tonnen CO2e f) Beschrijving CO2 emissies van verbranding van biomassa (4.2.2) g) Reducties of verwijdering GHG removals,in tonnen CO 2e (4.2.2), indien van toepassing h) Uitsluitingen GHG bronnen i) Indirecte emissies j) Basisjaar en referentiejaar k) Wijzigingen in basisjaar of overige historische data l) Kwantificeringsmethoden en toelichting op de keuze m) Toelichting van veranderingen van kwantificeringsmethoden welke voorafgaand gebruikt zijn (4.3.3) n) Referentie/documentatie emissiefactoren en verwijderingsfactoren (4.3.5) o) Beschrijving van invloed van onzekerheden met betrekking tot de nauwkeurigheid van de emissie- en verwijderingsdata (5.4) p) Verklaring van overeenstemming met ISO 14064-1 q) Statement met betrekking tot de verificatie van de emissie-inventaris, inclusief vermelding van de mate van zekerheid.
1
Carbon Footprint 2011 KRDEICF1 versie 1.0, 23 05-2012
1
Invulling/referentie naar rapportage 1 Inleiding 2.1 en 2.3 B. Goedkoop en goedkeuring door Y Korver 1 Inleiding 2.2 Organogram 5 Uitstoot CO2 NVT NVT NVT 2.5 Indirecte emissies 2009 Ja voor 2009 en 2010; alleen emissiefactoren 4 kwantificering van GHG-Emissies 4.5 Selectie van GHG-Conversiefactoren 4.6 Bronnen van uitstoot 4.7 Berekeningsmethode en mate van onnauwkeurigheid 4.1 Kwantificeringsstappen en uitsluitingen Certificaat van KEMA behorend bij deze rapportage