Verenigingen & Stichtingen

Verenigingen & Stichtingen Nieuwsbrief jaargang 5 | nummer 3, december 2014

Met deze nieuwsbrief houden wij u op de hoogte van verschillende actualiteiten rondom verenigingen en stichtingen. Van Lanschot ondersteunt fondsenwervende instellingen, vermogensfondsen en kerkelijke organisaties met adviezen en oplossingen op maat. Van een uitgekiende regie over uw vermogen tot ondersteuning bij governance en mvo.

Rentevisie 3 Stapsgewijs kiezen voor goede doelen

4

Het belang van een goed beleggingsstatuut

6

Wat betekent het nieuwe validatiestelsel filantropie voor u?

7

Een inspirerende congregatiedag

8

Stapsgewijs kiezen voor goede doelen

Voorwoord Is het glas halfvol of halfleeg? 2014 heeft zich laten zien als een jaar van extremen, waarbij de kapitaalmarkten zich per saldo van hun goede kant hebben laten zien. Obligatie- en aandelenkoersen zijn gestegen, ondanks politieke instabiliteit en onzekerheid en twijfels over de robuust heid van het economisch herstel, zeker in Europa. Beleggers ervaren hun glas dus (meer dan) halfvol. Dichter bij huis had u te maken met aangescherpte publicatie richtlijnen vanuit de fiscus in het kader van uw ANBI registratie. Daarnaast lijken overheid en filantropische sector het eens te zijn dat de sector beter gereguleerd moet gaan worden. De bal ligt nu bij de sector om dit via een validatiestelsel handen en voeten te geven. Wat dit voor u betekent als bestuurder is nog onduidelijk. Wij proberen u via deze nieuwsbrief over de bovengenoemde onderwerpen op de hoogte te houden, maar moeten eerlijk heidshalve bekennen dat onze “kristallen bol” niet altijd even helder is. In periodes van onzekerheid is het daarom goed met elkaar in gesprek te blijven. Dat doen wij dan ook graag met u. Zo hielden we dit najaar voor religieuze instellingen een congre gatiedag over de uitdagingen van onze zorgzame samenleving en zijn we gestart met een Charity Service om onze relaties te helpen hun maatschappelijke donatie-ambities vorm te geven. Dit levert mooie gesprekken en initiatieven op, waarbij relaties met elkaar in contact kunnen worden gebracht. Sponsor initiatieven van Van Lanschot richting kunstbeurs de PAN en het Van Goghmuseum bieden hiervoor ook uitstekende gelegenheden. Ik hoop u binnenkort te spreken om goede voornemens voor het nieuwe jaar naar elkaar uit te spreken. Dan kunnen we samen het (volle) glas heffen op een uitdagend 2015.

Ruud van de Ven Wealthmanager Verenigingen & Stichtingen [email protected] (020) 354 47 63

Nieuwsbrief Verenigingen & Stichtingen | december 2014

Rentevisie Wat gaat de rente doen?

Langzame aanloop in rentestijging verwacht

Voor 2014 verwachtten wij dat aandelenbeleggingen aan trekkelijker zouden zijn dan obligatiebeleggingen. Nu is de stand van zaken dat aandelenbeleggingen in opkomende landen en de Verenigde Staten het rendement op vastrentende waarden royaal weten te verslaan. Ook de Europese aandelenmarkten staan in absolute zin op een fraaie plus, maar dit rendement kan het onverwacht goede rendement van Europese staats obligaties niet evenaren. Obligatiebeleggingen doen het goed als de rente daalt en dat is wat er gebeurde toen de groei in de eurozone tegenviel. De Europese Centrale Bank (ECB) toonde ook in 2014 weer haar bereidheid om alles in het werk te stellen om de economische groei te stimuleren. De maatregelen die zij heeft getroffen, zullen geleidelijk aan effect sorteren. Het is waarschijnlijk dat de rentedaling, die obligatiebeleggers geen windeieren heeft gelegd, zal stoppen en dat de rente de komende tijd weer omhoog kan bewegen.

Tijdens hun studie leren economen de ‘gouden regel’ die stelt dat de kapitaalmarktrente gelijk is aan de nominale groei. Ter indicatie van het niveau: in onze langetermijnoutlook 2015 2025 verwachten wij een herstel van de Europese groei naar een niveau van 2 tot maximaal 4% per jaar. We leven nu dus in een periode waarin rentes laag zijn en we een stijging naar circa 3% kunnen verwachten.

Europa kan zich aan Japan-scenario ontworstelen In de vorige nieuwsbrief uitten wij onze zorg dat de europolitici te voorbarig waren over het einde van de eurocrisis. Nood zakelijke economische hervormingen om economische groei en het internationale concurrentievermogen te verbeteren verlopen te traag of worden op de lange baan geschoven. Acute problemen zijn weliswaar opgelost, vooral door de voortvarende aanpak van Spanje en Ierland, maar de relatief grote eurolanden als Italië en Frankrijk weten nauwelijks voortgang te boeken met hun hervormingsagenda. De consument in deze landen begrijpt dat hervormingen noodzakelijk zijn. Hoe langer onduidelijk blijft welke maatregelen worden getroffen, hoe sterker de consument de hand op de knip zal houden. De lage beleidsrente van de centrale bank sorteert dan geen positief effect in de consumentenbestedingen. Ondanks de lage rente kiezen zij voor het aflossen van schulden. Het spookbeeld dat Europa een vergelijkbare ontwikkeling als Japan te wachten staat doemt al op. Om diverse redenen geloven wij daar niet in. Verhoudingsgewijs staat in Europa (gelukkig) niet zoveel vermogen ’onder water’ door waardedalingen in de onroerendgoedmarkt. Verder streeft de ECB in een hoger tempo van balansherstel in de bancaire sector ernaar om het kredietmechanisme weer aan het werk te krijgen. Intussen wordt de Europese export industrie geholpen met de verzwakkende euro.

Hoe is het pad naar dit niveau en waar staan rentes over twee jaar? Vragen die voor obligatiebeleggers van groot belang zijn. De stijging zal hoogstwaarschijnlijk in het begin langzaam gaan. Bovendien verwachten wij dat de rentestijging in Amerika zich sneller zal voltrekken dan in Europa. Oorzaken zijn de genoemde voorkeur voor private schuldafbouw en – voor Europa – de noodzakelijke balansversterking in de bancaire sector. Om hier vaart in te houden, houdt de ECB haar monetaire beleid extreem ruim. Als dit proces is voltooid, zal schuldafbouw door overheden aan de orde komen. Ook dit proces zal de ECB faciliteren met een ruim monetair beleid. Bij de huidige, haperende economische groei kunnen Europese overheden niet binnen twee jaar overschakelen naar schuld afbouw zonder het trage economische herstel aan te tasten. Een lage of zelfs negatieve geldmarktrente is de komende tijd waarschijnlijk. Dan is het ook lastig om een hogere kapitaal marktrente te verwachten. Uiteindelijk, als schuldafbouw vordert en de economische groei aantrekt, wordt het onmogelijk om de kapitaalmarktrente onder de nominale groei te houden. De druk gaat van de ketel en de rentestijging versnelt. De belangrijkste katalysator blijft dus een duurzaam economisch herstel en een indicatie dat de ECB gaat overwegen haar onconventionele maatregelen te laten varen.

Evert Waterlander Kempen Capital Management

3

4


Stapsgewijs kiezen voor goede doelen Begin dit jaar is Van Lanschot gestart met de Charity Service. Als mede-initiatiefnemer kreeg ik de eer om als eerste manager hieraan invulling te geven. De Charity Service biedt klanten met filantropische ambities informatie en advies over effectief en doelgericht schenken aan goede doelen en projecten. Wat is er mooier dan te geven opdat een ander een beter leven kan hebben? Veel van onze klanten delen gelukkig deze ervaring. De rol die de Charity Service hierbij kan vervullen is die van klankbord, gids en aanbrenger van structuur. De service is een onderdeel van vermogensregie: de integrale dienstverlening aan onze private banking relaties. Het hele traject bestaat uit zeven stappen die in aparte modules zijn ondergebracht. Tijdens de eerste vijf stappen adviseren wij de klant. De uitvoering en latere evaluatie laten we aan hem of haar zelf over. Desgewenst kunnen we doorverwijzen naar een externe specialist. Hoewel ik nog maar net begonnen ben, heb ik de afgelopen maanden al diverse klanten gesproken met uiteenlopende wensen en maatschappelijke idealen. De verschillen in ‘geefmotieven’ en ‘geefwijze’ zijn groot, maar er zijn ook overeenkomsten. Voor veel klanten geldt dat kinderen centraal staan. Op alle mogelijke manieren. Kinderen met een ernstige ziekte, met een beperking, in een achterstandsituatie, in oorlogsgebieden of bijvoorbeeld met een bijzonder muzikaal talent. Overigens gaat het daarbij lang niet altijd om geld; ook tijd en expertise willen klanten in meer of mindere mate kunnen geven.

Stap 1 Oriëntatie

Stap 2 Uw doelen

Stap 3 Bepalen geefbudget

Inmiddels heb ik ook veel goededoelenorganisaties op de koffie gehad. Zo willen fondsenwervende organisaties graag weten hoe ze onder de aandacht kunnen komen van potentiële (grote) gevers. Dat is begrijpelijk. Maar iedere keer leg ik weer uit dat de wensen van onze gevende klanten centraal staan en dat wij daar zo objectief en transparant mogelijk mee omgaan. Daarom hebben wij een overeenkomst met de Kennisbank Filantropie gesloten. Wij kunnen nu de database van de kennisbank gebruiken met daarin ruim 6.600 goede doelen. Voor klanten die dat willen, zoeken, vergelijken en verstrekken wij informatie over die organisaties waarvan de doelstelling en aanpak in lijn liggen met hun maatschappelijke ambities. Hoewel ik mijn gesprekspartners van de goededoelenorganisaties dus geen plekje op een shortlist kan (en wil) toezeggen, stel ik de contacten zeer op prijs. De verhalen en achtergronden van veel organisaties zijn voor mij een bron van inspiratie. Overigens kom ik er regelmatig achter dat goededoelen organisaties nog maar zeer weinig informatie bij de Kennisbank Filantropie hebben ingevoerd. Best gek eigenlijk, want hier zijn geen kosten aan verbonden.

Stap 4 Uw geefwijze

Stap 5 Selectie goede doelen

Stap 6 Uitvoering

Stap 7 Evaluatie

Een leuke bijkomstigheid van onze samenwerking met de Kennisbank Filantropie is dat deze de transparantie en zichtbaarheid van organisaties kan verbeteren. Wanneer ik in de kennisbank een organisatie aantref die mogelijk in lijn ligt met de ambities van een van onze klanten en de data over deze organisatie flinke hiaten vertonen, dan meld ik dat aan de Kennisbank Filantropie. Zij neemt dan contact op met de betreffende organisatie met het verzoek om binnen een aantal dagen de betreffende data aan te leveren. Een dergelijke ‘reparatie’ heeft er al een aantal keren toe geleid dat een klant de organisatie selecteert. Het loont voor alle goede doelen om hun profiel in de kennisbank periodiek bij te werken, zodat gebruikers de meest recente missies, resultaten en cijfers kunnen gebruiken om te beoordelen welk goed doel het beste bij hen past. De klanten die het adviestraject van Charity Service doorlopen, kiezen daarvoor omdat zij het prettig vinden begeleid te worden in de uitvoering van hun filantropische ambities. Uiteraard staat het hen vrij om het advies uit hun persoonlijke adviesrapport op te volgen, maar de basis voor een gefundeerde geefstrategie is gelegd.

Andrew Mackay Manager Charity Service

6


Het belang van een goed beleggingsstatuut In 2010 is Van Lanschot in contact gekomen met het bestuur van de stichting Vrienden van Ipse de Bruggen. Dit is een jonge stichting die is ontstaan uit de organisaties Ipse en De Bruggen. Beiden richten zich op de dagbesteding, zorg en behandeling van mensen met een verstandelijke handicap. Iedereen is bijzonder. Die gedachte bepaalt het denken en doen bij Ipse de Bruggen. Zo kijkt Ipse de Bruggen naar haar cliënten, naar de eigen medewerkers en iedereen die betrokken is bij het werk van de organisatie. Op meer dan 390 zorglocaties verspreid over Zuid-Holland bieden zo’n 6.000 medewerkers en 2.000 vrijwilligers zorg aan 5.000 cliënten. Dat doen zij vanuit hun deskundigheid, betrokkenheid en passie. Je kunt gerust stellen: Ipse de Bruggen is bijzonder. De dagelijkse zorg en begeleiding bij Ipse de Bruggen worden gefinancierd uit reguliere middelen. Initiatieven voor extra’s kunnen hieruit helaas vaak niet worden betaald. De separate ANBI stichting Vrienden van Ipse de Bruggen zet zich in om ook deze initiatieven gefinancierd te krijgen. Op verschillende manieren kunnen mensen hieraan een bijdrage leveren. Zie: www.vriendenvan.ipsedebruggen.nl

Beleggingsstatuut Toen Ipse en De Bruggen fuseerden, ontstond een nieuwe vriendenstichting en moesten twee afzonderlijke effectenporte feuilles worden samengevoegd. De beleggingscommissie van de nieuwe stichting vroeg Van Lanschot om advies bij het opstellen van een nieuw beleggingsstatuut. In dit proces bleek volgens de heer Jos van Noort, bestuurslid van de stichting Vrienden van Ipse de Bruggen en voorzitter van de belegginscommissie, de meerwaarde van Van Lanschot. ‘Onze bankier had duidelijk ervaring met dit traject’, vertelt Van Noort. ‘Hij kon bij ons een goede inhoudelijke discussie op gang brengen over wat echt belangrijk voor ons is en dus voor opname in het statuut in aanmerking zou komen.’ De vriendenstichting wilde vooral stappen maken op het gebied van duurzaamheid. ‘Wij wilden absoluut niet beleggen in bedrijven die wapens produceren of zich schuldig maken aan kinderarbeid’, aldus Van Noort. ‘Wat ons bij Van Lanschot aansprak, was dat zij op deze punten – samen met andere grote beleggers – met bedrijven actief de dialoog aangaat.

Dit past ons beter dan een benadering waarbij je bedrijven uitsluit. Door middel van dialoog of ‘engagement’ ben je als betrokken belegger in staat om echt iets te bereiken.’ Ook als het gaat om het uitsluiten van risicovolle beleggingen heeft de stichting volgens Van Noort stappen gemaakt. ‘Wij zaten als nieuwe stichting ineens opgescheept met achter gestelde perpetuele leningen. Vóór 2008 was dit soort leningen niet ongebruikelijk. De bijzondere risico’s ervan heeft onze toenmalige bank onvoldoende belicht. Mede dankzij de adviezen van Van Lanschot zijn we tot actie overgegaan en hebben we ze verkocht. Ons beleggingsstatuut sluit dit soort beleggingen nu nadrukkelijk uit. Datzelfde geldt voor het aanhouden van een banksaldo van meer dan € 100.000. Van Noort benadrukt het belang van een goed doortimmerd beleggingsstatuut. Het levert voor het bestuur een fundamentele discussie op over de te volgen strategie en de visie van een stichting. Waar sta je voor? Wat wil je zijn? En ten slotte, wat betekent dat voor de beperkingen die je jezelf met het beheer van je vermogen oplegt? ‘Misschien nog wel het lastigste was het spanningsveld tussen enerzijds de beperkingen die je jezelf oplegt vanwege de achtergrond, principes of visie van de stichting en anderzijds de mogelijkheid om goed gespreid te beleggen. Daarbij zijn wij door onze nieuwe huisbankier goed geholpen.’


Wat betekent het nieuwe validatiestelsel filantropie voor u? Op 17 oktober kondigde Fred Teeven, de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, de normen van het validatiestelsel filantropie aan, die voortvloeien uit de gedragscode. Het nieuwe validatiestelsel is een volgende stap van de overheid na de publicatieplicht die ze ANBI’s begin dit jaar heeft opgelegd. Hoewel we nog bijna dagelijks worden geconfronteerd met de gevolgen van ontbrekend of afdoende intern en extern toezicht op de sector, vraagt menig stichtingsbestuurder zich af wat de gevolgen van de nieuwe regelgeving zijn. Nu er in de goededoelensector overeenstemming is over een gedragscode via het validatiestelsel, met principes en normen voor ‘goed bestuur’, wordt onder regie van de SBF gewerkt aan de verdere inrichting van het toezicht. Het advies heeft aanzienlijke consequenties voor de sector filantropie en de rol van de rijksoverheid. Commissie-De Jong constateert dat de sector filantropie voor een aantal uitdagingen staat en noemt daarbij een dalend geversvertrouwen, het gebrek aan over zichtelijke en vergelijkbare informatie over (het functioneren van) filantropische instellingen en het belang van het verbeteren van het toezicht op de sector. Het kabinet acht het van belang dat het validatiestelsel filantropie ook van toepassing wordt op instellingen die geen lid zijn van een of meer van de brancheorganisaties van de SBF. Bovendien moet de gedragscode van het validatiestelsel ook van toepassing zijn op vermogensfondsen. Kerkgenootschappen zullen, met inachtneming van de onderliggende normen van de gedragscode, hieraan een eigen invulling geven gelet op hun eigenstandige positie. Het streven van de sector is erop gericht dat vóór 1 januari 2015 het validatiestelsel op hoofdlijnen is vastgesteld. Dan moet er duidelijkheid bestaan over wie verantwoordelijk wordt voor het beheer van de code en de toezichtsnormen respectievelijk de uitvoering van het toezicht. De normen van het validatiestelsel worden wettelijk algemeen verbindend verklaard als het kabinet ze passend vindt. Het niet naleven van de normen kan leiden tot maatregelen, waaronder het intrekken van ANBI-status door de Belastingdienst.

Algemeen wordt positief gereageerd op de aankondiging van een validatiestelsel: iedereen erkent de noodzaak ervan. Daar komt bij dat de sector zelf het voortouw mag nemen en mag bepalen wie, hoe en wat. De overheid behoudt zich echter het recht voor de normen algemeen verbindend te verklaren en overtreders te straffen door de ANBI-schikking in te trekken. Zo kan er in ieder geval een governancestructuur worden opgesteld die inhoudelijk niet veel anders hoeft te worden ingericht dan bijvoorbeeld de bestaande Code-Wijffels, maar die wel rechtsgevolgen heeft, zowel voor de sector als de overheid. En dat ontbrak bij eerdere pogingen. Uiteindelijk gaat het om de aloude regel: niet alleen goede dingen doen, maar de dingen ook goed doen. Blijkbaar is dat niet overal vanzelfsprekend. Ook niet in de filantropische sector, waar in mijn overtuiging juist mensen met het hart op de goede plaats actief zijn.

Ruud van de Ven Wealthmanager Verenigingen & Stichtingen

7


Een inspirerende congregatiedag Op 16 oktober heeft Van Lanschot circa tachtig leden van religieuze instellingen ontvangen in ‘s-Hertogenbosch voor de tweejaarlijkse congregatiedag. Het thema ‘een zorgzame samenleving’ leverde een inspirerende bijeenkomst op, mede dankzij externe sprekers als Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van het bisdom ’s-Hertogenbosch, en mevrouw prof. dr. H.M. Dupuis, lid van de Eerste Kamer en hoogleraar ethiek. De voorzitter van de raad van bestuur van Van Lanschot, Karl Guha, heette de aanwezigen van harte welkom. Bisschop Hurkmans benadrukte de problemen van eenzaamheid. Hij refereerde daarbij aan een boek van Dirk de Wachter: Borderline Times. Functioneel denken en handelen kent ook een schaduwzijde: het succes van de één gaat ten koste van anderen en een te sterke nadruk op succes levert ook verliezers op. Er is echter ook een grote groep mensen die naastenliefde in hun hart draagt en de verantwoordelijkheid voor die zorgzame samenleving wel neemt. Voor bisschop Hurkmans is paus Franciscus hét voorbeeld van hoe je met persoonlijke aandacht het verschil kunt maken, de herder die zich (emotioneel) laat voeden door de kudde. Middels vrije ontmoetingen en luisteren van een functionele naar een meer zorgzame samenleving. Mevrouw Dupuis ziet zorg voor elkaar als de basis van de westerse moraal. Daarbij is volgens Aristoteles de mens een sociaal wezen met de opdracht het goede leven te leiden voor zichzelf en voor anderen. Het gaat erom anderen niet te schaden. Deze zorg is echter niet onbeperkt en heeft een functionele inslag. Drie vragen moeten namelijk worden beantwoord: wie is mijn naaste, wanneer is zorg gewenst en hoe geef ik daar invulling aan? Zorg als morele verplichting moet echter wel kunnen: ‘ought implies can’. Daarbij is oprechtheid natuurlijk wel belangrijk. Tijdens de pauze konden de aanwezigen flink netwerken. Vervolgens blikte onze hoofdeconoom Luc Aben terug op de ontwikkelingen van de financiële markten. Zijn boodschap daagt vooral de relaties met (zeer) defensieve portefeuilles uit. Met een naar verwachting oplopende rente zullen vooral deze portefeuilles moeilijk rendement kunnen maken. Na afloop genoten de aanwezigen van een high tea. Al met al een zeer geslaagde middag.

Disclaimer De informatie die is opgenomen in deze publicatie is uitsluitend bestemd voor algemene doeleinden. Met uw individuele specifieke omstandigheden is geen rekening gehouden. De informatie kan niet worden beschouwd als een juridisch, financieel, fiscaal of ander professioneel advies. Wij adviseren u op grond van de informatie niet meteen tot actie over te gaan en voorafgaand aan uw eventuele actie eerst deskundig advies in te winnen. Deze publicatie is geen aanbod en u kunt aan deze publicatie geen rechten ontlenen. Bij de totstandkoming van deze publicatie hebben wij de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht bij de selectie van externe bronnen. Wij kunnen niet garanderen dat de informatie van deze bronnen die in deze publicatie is opgenomen juist en volledig is of in de toekomst zal blijven. Wij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. Wij zijn niet verplicht de informatie die we hebben opgenomen in deze publicatie te actualiseren of te wijzigen. Alle rechten ten aanzien van de inhoud van de publicatie worden voorbehouden, inclusief het recht van wijziging. Het is niet toegestaan de gegevens in de publicatie geheel of gedeeltelijk te reproduceren, in welke vorm dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van F. van Lanschot Bankiers NV. Overige informatie F. van Lanschot Bankiers NV is statutair gevestigd aan de Hooge Steenweg 29, 5211 JN te ’s-Hertogenbosch, KvK ’s-Hertogenbosch nr. 16038212 met BTW-identificatienummer NL.004 670632.B.01. F. van Lanschot Bankiers NV is als bank geregistreerd in het Wft-register en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank NV (DNB), Postbus 98 1000 AB Amsterdam, en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), Postbus 11723 1001 GS Amsterdam. F. van Lanschot Bankiers NV kan optreden als aanbieder van betaal-, spaar- en kredietproducten, als bemiddelaar in verzekeringsproducten en als aanbieder en/of uitvoerder van beleggingsdiensten. Voor eventuele klachten inzake onze financiële dienstverlening kunt u zich richten tot uw eigen kantoor van F. van Lanschot Bankiers NV, de afdeling Klachtenmanagement van het hoofdkantoor, Postbus 1021 5200 HC ’s-Hertogenbosch of het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD), Postbus 93257 2509 AG Den Haag.

Colofon Uitgave Dit is een uitgave van Van Lanschot Bankiers voor verenigingen en stichtingen. Redactie Marketing | Verenigingen & Stichtingen | December 2014 vanlanschot.nl/vens twitter.com/vanlanschot facebook.com/vanlanschot 12/14

8

Verenigingen & Stichtingen

Recommend Documents