Verenigingen & Stichtingen

Verenigingen & Stichtingen E-KCM news

> Jaargang 2 > nummer 2 > Amsterdam > mei 2011

Vragen nav de artikelen? Neem contact op met Ruud van de Ven via [email protected] of 020-348 8836

Voorwoord u

Magere jaren

op komst voor goede doelen? Laten wij eerst stilstaan bij het goede nieuws.

Hiervan komt € 1,9 miljard van particuliere huis-

Uit recent onderzoek blijkt dat 88% van de Ne-

houdens. Daarbij geven vermogende Nederlanders

derlanders aan goede doelen geeft. De totale

relatief veel aan kunst en cultuur. Dit zijn natuurlijk

giften beslaan met € 4,7 miljard bijna 1% van

fantastische cijfers, waarmee wij ook internationaal

het bruto nationaal product van Nederland.

bij de top van de gulle gevers horen.

Er gloort echter niet alleen licht aan het eind van de tunnel.

en laten zich nauwelijks horen. De enige pyrrusoverwinning is een

Onvoorwaardelijk altruïsme maakt langzaam plaats voor gulheid

uitstel tot 1 juli 2011 van de btw-verhoging op podiumkunsten.

waarbij het de donateur niet alleen te doen is om een goed gevoel,

Festivalbezoekers probeerden voor het eind van het 2010 nog een

maar hij of zij ook materieel iets wil terugzien. Er wordt steeds minder

ticket te bemachtigen tegen het lage btw-tarief. Maar hoe moeten

aan de kerk gegeven, en steeds meer calculerend en op grond van

armlastigen, zieken, ontvangers van ontwikkelingshulp of de natuur

sponsoring. De algemene trend in 2009 is daarnaast dalend. Gezien

zich laten horen? Hun lot ligt toch vooral in uw handen. Het is hier

het economisch zware weer in 2010 en 2011 hoeven wij ons geen

al vaker benadrukt, maar de filantropische sector ontkomt er niet

illusies te maken over de nabije toekomst. Economische tegenwind

aan om zich te organiseren en als één front te opereren. De bekende

heeft (zij het met enige vertraging) een negatieve invloed op het

koepelorganisaties (VFI, FIN, CBF) zijn weliswaar goed georganiseerd,

geefgedrag van zowel het bedrijfsleven als de particulier.

maar hebben wellicht te weinig emotionele ’smoel’ om voldoende impact te creëren. Met name de geldwervende instellingen

Samen staat u sterker

hebben dat zeker wel. U allen zet zich in voor een specifiek doel, waar u persoonlijk uw motivatie uit haalt. Waarom niet de handen

Ook vanuit de overheid zijn de tekenen niet positief. De ANBI-regeling

ineengeslagen om zo sterker naar buiten te treden? Zo kunt u

wordt steeds strakker. Deels om zo fraude en terrorisme te bestrijden,

gezamenlijk duidelijk maken dat de particuliere- en bedrijfsdonaties

maar er zijn ook duidelijke economische en financiële redenen.

juist nu hard nodig zijn om te voorkomen dat wat de afgelopen

Als vermogensfonds zit u namelijk op een spaarpot van uitgesteld

jaren met veel bloed, zweet en tranen is opgebouwd nu door een

belastinggeld. Nu de overheid de broekriem moet aantrekken, heeft

financiële en economische crisis wordt afgebroken. Creativiteit en

zij meteen een geldig excuus gevonden om de subsidies aan de

originaliteit zijn hierbij noodzakelijk, want de potentiële donateurs

’zachtere’ civil society sterk terug te schroeven.

zijn op dit gebied al heel wat gewend. Ik wens u hierbij heel veel

Uw achterban en stakeholders zijn toch minder georganiseerd

succes. Wij zullen van onze kant als vermogensbeheerder ons uiterste

dan bijvoorbeeld de achterban in onderwijs, vervoer, zorg of het

best doen om in deze moeilijke marktomstandigheden te waken over

bedrijfsleven. Voor landelijke stakingen hoeft de overheid niet te

uw vermogen, en uw en onze rendementsambities waar te kunnen

vrezen. Sommige acties hebben eerder een ludiek karakter, zoals de

maken. Maar daarmee vertel ik u natuurlijk niets nieuws.

bezetting van het Amsterdamse Rijksmuseum door kunstenaars om te protesteren tegen de korting van de subsidie voor cultuurfondsen.

Ruud van de Ven

De kunstafnemers en consumenten zijn echter niet georganiseerd,

Directeur Verenigingen en Stichtingen



Onze Macro Outlook

Vragen nav de artikelen? Neem contact op met Ruud van de Ven via [email protected] of 020-348 8836

u

u

Visie op het beleggingsjaar 2011

Tijd om de balans op te maken en een nieuwe blik vooruit te werpen... Lars Dijkstra Lees meer

Geefwet 2012

Een belangrijke bron van inkomsten van veel charitatieve instellingen is de particuliere of zakelijke gift. Voor de verstrekkers van deze giften ... Lukas Koppens Lees meer

u

B oekpresentatie Geven in Nederland 2011

Op 19 april vond in het auditorium van de Vrije Universiteit de tweejaarlijkse boekpresentatie “Geven in Nederland” plaats, dit jaar met het thema “Een particulier alternatief?!”... Andrew Mackay Lees meer

u

Dubbele petten

Onlangs kwam ik dankzij een introductie van een advocaat in contact met de voorzitter van een stichting die zich inzet voor kansarme kinderen... Casper Knol Lees meer


u


Visie op het

beleggingsjaar 2011 In de vorige editie van deze update heeft

relatief aantrekkelijke waarderingen en de

u kunnen lezen hoe Kempen Capital

verwachting dat het ingezette economische

Management in 2010 stapsgewijs de

herstel door zou zetten. Inmiddels ligt het

hoeveelheid risicodragende beleggingen in

eerste kwartaal van 2011 alweer achter

de beleggingsportefeuilles heeft verhoogd.

ons. Tijd om de balans op te maken en een

Dit gebeurde tegen een achtergrond van

nieuwe blik vooruit te werpen.

Beleid gehandhaafd Ten tweede is er de aanhoudende schuldencrisis in de eurozone.

in het assetallocatiebeleid. Wij zijn nog steeds overwogen in

Deze situaties houden wij nauwlettend in de gaten. De natuur-

aandelen en onderwogen in staatsobligaties. Binnen aandelen

en nucleaire ramp in Japan mogen wij natuurlijk niet vergeten.

handhaven wij de overweging in opkomende markten, hoewel

Lokaal zal deze waarschijnlijk voor lange tijd een grote impact

we deze wel licht terug hebben gebracht. Naar aanleiding

hebben. Wij denken echter niet dat deze ramp, evenmin als

van de ramp in Japan hebben wij ervoor gekozen de tactische

de andere twee bovengenoemde risico’s het herstel van de

onderweging in Japan grotendeels te neutraliseren naar de

wereldeconomie in de weg staan.

normweging.

Vinger aan de pols Waar liggen de risico’s? Al met al blijven wij overwegend positief over de Het uitblijven van grote wijzigingen in de assetallocatie is

mondiale economische vooruitzichten voor 2011. In het

indicatief voor het feit dat onze verwachtingen voor de

assetallocatiebeleid vertaalt zich dit in een onderweging in

wereldeconomie niet wezenlijk zijn veranderd. Het ingezette

staatsobligaties en een overweging in aandelen. Echter, bij

economische herstel zet nog steeds door en zal dat naar

verdere stijging van aandelen en credits zullen wij de komende

verwachting ook de komende periode blijven doen. Wel

maanden winst gaan nemen. Natuurlijk houden wij de komende

verwachten we dat de snelheid van het herstel langzaam

tijd alle ontwikkelingen goed in de gaten, zodat we tijdig kunnen

af zal nemen terwijl de volatiliteit (de beweeglijkheid van

bijsturen wanneer nodig.

de markt) juist zal toenemen. Daarnaast is er een aantal risico’s geïdentificeerd dat een gevaar kan vormen voor het

Lars Dijkstra

economische herstel. Op de eerste plaats is er de onrust in het Midden-Oosten en Noord–Afrika, en de impact hiervan op de olieprijs. Potentieel is dit het grootste risico, maar daarvoor moet de olieprijs wel structureel boven de US$ 150 komen te liggen.

home

3

In het eerste kwartaal zijn er geen grote wijzigingen aangebracht


u


Geefwet 2012: giftenaftrek

beperkt tot ANBI’s met renseigneringsplicht? charitatieve beweegreden, is hierbij vaak

van veel charitatieve instellingen is de

de fiscale behandeling van deze gift van

particuliere of zakelijke gift. Naast de

belang.

Staatssecretaris Weekers van Financiën heeft afgelopen maand

Belang Behartigende Instellingen. Dat betekent bijvoorbeeld dat

namens het Kabinet de Fiscale agenda naar de Tweede Kamer

de voor de inkomstenbelasting aftrekbare notariële schenking

gestuurd. Deze bevat een toekomstvisie op een eenvoudiger,

aan kwalificerende verenigingen komt te vervallen. Er zal enkel

meer solide en fraudebestendiger belastingstelsel, om de

nog belastingaftrek gelden voor ANBI’s en ook nog eens met

Nederlandse economie sterker te maken. Dit raakt onder

een renseigneringsplicht. Een renseigneringsplicht is een

andere de invulling van de Geefwet, waarover de afgelopen

verplichting om de Belastingdienst te voorzien van de voor

maanden overleg heeft plaatsgevonden tussen verschillende

de belastingheffing relevante informatie met betrekking tot

ministeries. De goededoelensector heeft aangegeven meer

belastingplichtigen.

regie op de inzet van middelen te willen zien. Ten behoeve van de uitwerking van de Geefwet wordt onderzocht hoe het

De invoering van een gewijzigd belastingstelsel kan gevolgen

geven nog meer gestimuleerd kan worden. Tegelijkertijd wordt

gaan hebben voor uw instelling. Wij zullen de ontwikkelingen

het ondernemerschap in de filantropische sector versterkt,

nauwgezet voor u blijven volgen.

waaronder de verantwoordelijkheid voor het genereren van private middelen.

Lukas Koppens

Andere onderwerpen van aandacht zijn een sterker toezicht, een grotere transparantie van de inzet van de middelen van goede doelen, versterking van good governance en een verbetering van het vertrouwen dat het publiek stelt in de goededoelensector. Het tegengaan van misbruik en oneigenlijk gebruik van de fiscale faciliteiten moet in dit licht worden gezien. Over de voortgang met betrekking tot die onderwerpen zal het Kabinet de Kamer later dit jaar berichten.

Giftenaftrek voor SBBI’s niet langer vanzelfsprekend Een van de voorgestelde onderdelen van de Geefwet is de beperking van de fiscale aftrek. Er ligt een voorstel om een streep te zetten door de giftenaftrek voor de SBBI’s, de Sociaal

home

4

Een belangrijke bron van inkomsten


u


Boekpresentatie Geven in

Nederland 2011 “Een particulier alternatief?!” in Nederland publiceert de werkgroep

de Vrije Universiteit de tweejaarlijkse

filantropische studies van de Vrije Universiteit

boekpresentatie “Geven in Nederland”

sinds 1997 haar bevindingen over cijfers en

plaats, dit jaar met het thema “Een

trends in het geefgedrag van particulieren,

particulier alternatief?!” Met het boek Geven

bedrijven, fondsen en goededoelenloterijen.

Aanwezigen kwamen uit de wereld van fondsenwervers,

Bij vermogende Nederlanders, mensen met een vermogen

vermogensfondsen, wetenschap, overheid, goededoelenloterijen

groter dan € 60.000, is het bedrag aan giften gemiddeld 13

en diverse dienstverlenende bedrijven. Het programma begon

keer hoger, maar is het geefgedrag ook anders. Vermogende

met een presentatie van de belangrijkste cijfers en trends

Nederlanders geven relatief meer aan kunst en cultuur, en soms

door vier onderzoekers van de VU. Dit jaar is in het bijzonder

aan een ‘eigen’ goededoelenstichting. Men geeft daarentegen

onderzoek gedaan naar ‘geven door vermogenden’. Na de

relatief minder aan de kerk.

pauze volgde een boeiende paneldiscussie onder leiding van Mieke van der Weij.

Wat zijn de nieuwe trends? Toename giften bedrijfsleven, lichte daling bij huishoudens

Zoals altijd bij de presentatie hebben de onderzoekers van de VU de nieuwste trends in de filantropische sector op een rijtje gezet: > Lokale fondsen winnen aan populariteit

Een opvallende conclusie uit het onderzoek was dat, ondanks

> De dynamiek van het geefgedrag neemt toe

de economische crisis, de giften aan de filantropische sector

> Het vertrouwen in goede doelen neemt af, met name van

in 2009 ten opzichte van 2007 met EUR 400 miljoen zijn

grote fondsen wordt meer uitleg verwacht over hun kosten.

gestegen naar € 4,7 miljard (0,8% van het BNP). Filantropische instellingen ontvingen van huishoudens € 1,9 miljard, uit

Nederlanders blijven zoals gezegd een warm hart houden

nalatenschappen € 232 miljoen, van vermogensfondsen

voor filantropie, maar men gaat niet meer geven als

€ 215 miljoen, uit beleggingen € 172 miljoen en van

de overheid terugtreedt. Particulier initiatief kan door

goededoelenloterijen € 461 miljoen. Het geefgedrag van

overheidsbezuinigingen ontstane tekorten maar beperkt

huishoudens is nagenoeg gelijk gebleven, gecorrigeerd voor

compenseren. Om succesvol te blijven zou filantropie beter

inflatie is er echter wel sprake van een beperkte daling. De groei

gecoördineerd moeten worden.

zat met name in de toename van giften van bedrijfsleven en goededoelenloterijen.

Bedrijven zijn ten tijde van de economische crisis niet minder

Vastgesteld werd dat Nederlanders in hoge mate bijdragen aan

gaan geven aan goede doelen, wel meer ‘calculerend’: er wordt

filantropie; 88% van de Nederlanders geeft aan goede doelen.

minder ‘gegeven’ en meer ‘gesponsord’. Opvallend daarbij is

home

5

Op 19 april vond in het auditorium van



dat weinig bedrijven een geefbeleid hebben. Bedrijven geven

Meer en beter overleg nodig

relatief meer aan gezondheid en cultuur, en minder aan kerk en levensbeschouwing. Daarnaast zijn giften door bedrijven in de

Door de voorgenomen bezuinigingen van de landelijke

vorm van ‘mankracht’ verdubbeld! MVO en het onderkennen

overheid is het reëel om te veronderstellen dat het beroep

van het belang ervan nemen toe.

op het particulier initiatief, en de fondsen in het bijzonder, zal toenemen. De landelijke overheid lijkt nu overigens wel meer bereid tot overleg met de fondsen. Er is echter nog veel

Paneldiscussie buigt zich over visie overheid

onduidelijk en het is de vraag of lokale overheden en fondsen elkaar inmiddels beter weten te vinden. Misschien dat het

Het thema van de dag “Een particulier alternatief?” had als

tijd is voor een nieuwe ronde debatten “Fondsen en overheid

doel om antwoord te krijgen op de vraag: Wat mag er van

in dialoog” zoals Van Lanschot eerder in 2006/2007 heeft

het particulier initiatief worden verwacht in het licht van de

georganiseerd.

terugtrekkende publieke sector?

“Het particulier alternatief was er al en zal er altijd zijn, we moeten het koesteren”.

Wanneer de overheid zich terugtrekt bij maatschappelijke projecten sneuvelen particuliere initiatieven. Een gevolg is dat

Theo Schuyt van de VU verkondigde tot slot dat er wat hem

fondsen veel meer aanvragen krijgen die ze maar in beperkte

betreft een ‘dag van de filantropie’ komt, voor het eerst op

mate kunnen honoreren. Fondsen kunnen echter hun middelen

26 april 2012!

gericht gebruiken om energie te mobiliseren in plaats van alternatieven in te zetten. Er zijn echter ook vermogensfondsen

Andrew Mackay

die wel bereid zijn om gaten (deels) op te vangen mits duidelijk is welke keuzes de overheid maakt. Op het onderwerp bezuinigingen door de overheid moest met name de staatssecretaris van OC&W Halbe Zijlstra (helaas niet aanwezig) het ontgelden. Het zou de overheid ontbreken aan een visie over hoe de nadelige effecten van bezuinigingen kunnen worden beperkt en hoe gezamenlijk met particuliere initiatieven kan worden opgetreden. Een dergelijke visie is wel noodzakelijk en kan dienen als fundament om ook de samenwerking met de fondsen van de grond te krijgen. “De overheid moet zich bewust zijn van haar eigen houding en stimuleren in plaats van afbranden”. Op de vraag waar behoefte aan is kwam naar voren dat de overheid de samenwerking inhoud kan geven door het wegnemen van belemmeringen en het faciliteren van mogelijkheden om particulier initiatief van de

Boek

grond te krijgen.

Auteur : Th.N.M. Schuyt

De overheid heeft filantropie overigens ondergebracht bij het

Uitgeverij : Reed Business

ministerie van Veiligheid en Justitie. Dat onderzoekt nu hoe het

ISBN

tot samenwerking met de fondsen kan komen.

Website : http://www.geveninnederland.nl

: Geven In Nederland 2011

: 9789035245296

home

6


u


Dubbele petten

Onlangs kwam ik dankzij een introductie

het jaarlijkse rendement uit het vermogen

van een advocaat in contact met de

uit te keren aan een gemeentefonds dat

voorzitter van een stichting die zich

zich bezighoudt met de financiering van

inzet voor kansarme kinderen. Meer

verschillende projecten voor kansarme

specifiek heeft de stichting als doel om

kinderen in de stad.

Het gemeentefonds legt jaarlijks verantwoording af over het

op dit gebied fundamenteel van mening. De voorzitter was

gevoerde beleid in een jaarverslag. Hierdoor komen ook de

voorstander van een onafhankelijke auditcommissie bestaande

activiteiten van de stichting enigszins in de openbaarheid. Zo

uit minimaal twee externe experts die de bestuurders jaarlijks

voelt de voorzitter het althans.

zouden controleren op hun uitvoerende taken en hierover zouden rapporteren in het jaarverslag. De penningmeester die naar eigen zeggen jarenlang een degelijk beleggingsbeleid had gevoerd, was hier fel tegen.

Deze voorzitter, die in het werkzame leven accountant is

Een andere discussie binnen het bestuur betrof het functioneren

geweest, is sinds 1 jaar betrokken bij de stichting. De situatie die

van de penningmeester zelf.

hij daar destijds aantrof, stemde hem niet vrolijk. Dit gold met

Het rendement op de beleggingen blijft al jaren achter bij het

name voor de manier waarop de governance is ingericht.

marktgemiddelde. De samenwerking met de bank waar de

De stichting beschikt namelijk niet over een beleggingsstatuut

stichting klant van is, vindt plaats op basis van Beleggingsadvies.

waarin de richtlijnen voor het te voeren beleggingsbeleid zijn

Dat wil zeggen dat de bank pas mag overgaan tot het verrichten

vastgelegd. De voorzitter vraagt zich onder meer af: “Met

van transacties na uitdrukkelijke toestemming van het bestuur in

welk doel belegt de stichting eigenlijk? Zijn er bepaalde assets

casu de penningmeester. Twee jaar geleden was deze bank bijna

uitgesloten, speelt duurzaamheid een rol van betekenis?” Ook

de wacht aangezegd door het toenmalige bestuur vanwege

zijn er geen afspraken vastgelegd over de bevoegdheden en

de tegenvallende beleggingsresultaten. Uiteindelijk was toch

verantwoordelijkheden van de drie bestuurders, en de wijze

besloten alles bij het oude te laten nadat de bank een forse

waarop controle over hen wordt uitgeoefend.

korting op de bestaande tarieven had aangeboden. Een bijkomende omstandigheid is dat de stichting bankiert bij de bank waar de penningmeester werkzaam is.

De meningen zijn verdeeld Binnen het bestuur werd al spoedig besloten om een

Schijn van belangenverstrengeling vermijden

beleggingsstatuut op te stellen. Hierin worden de doelstellingen met betrekking tot het te voeren beleggingsbeleid vastgelegd.

De voorzitter vraagt zich af of deze situatie gewenst is: “Is hier

Over de vaststelling en de inrichting van bevoegdheden en

bij de penningmeester sprake van belangenverstrengeling

verantwoordelijkheden alsmede het toezicht daarop is het

of zogenaamde dubbele petten?” Dit leidt uiteindelijk tot de

afgelopen jaar binnen het bestuur een scherpe discussie

conclusie dat de schijn van belangenverstrengeling zoveel

gevoerd. De voorzitter en de penningmeester verschilden

mogelijk moet worden tegengegaan en dat de stichting moet

home

7

Zwakke governance



overgaan op een structuur waarbij scheiding van functies het uitgangspunt moet zijn. Op basis van juridisch advies en besluitvorming in het bestuur heeft de stichting de volgende stappen genomen: 1. Het beleggingsstatuut is uitgebreid met een exacte beschrijving van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de bestuurders. Daarnaast is er een auditcommissie benoemd bestaande uit drie onafhankelijke externe toezichthouders die het functioneren van het bestuur op basis van het beleggingsstatuut moeten beoordelen. 2. Er wordt een aanvang gemaakt met Vermogensbeheer. Naast de bestaande bankier is inmiddels aan drie partijen – waaronder Van Lanschot Bankiers - gevraagd om met een voorstel te komen. 3. De huidige penningmeester kan zich niet vinden in de nieuwe richting die het bestuur inslaat en treedt vrijwillig af In goed overleg en in achtneming van governance is zo een einde gekomen aan een onwenselijke situatie in het bestuur van de stichting.

Casper Knol

home

8



Disclaimer Kempen Capital Management N.V. (KCM) is een beleggingsonderneming en beheerder van beleggingsinstellingen en heeft in die hoedanigheden een vergunning. KCM staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze informatie mag niet worden opgevat als een aanbod en biedt onvoldoende basis voor een beleggingsbeslissing.

Verenigingen & Stichtingen

Recommend Documents