Verbindingen in de wijk. De Alliantiefabriek een verhaal over kansen en krachten

Verbindingen in de wijk De Alliantiefabriek – een verhaal over kansen en krachten

VRAAG Aanmeldingen voor een Quick Scan veiligheid in en om scholen door de kwaliteitsteams van NJI/Halt – Spirit, Noodwoningen voor mensen waar alles (alle hulp) voor is misgegaan – Impuls, Ondersteuning in contacten met organisaties van allochtonen ivm activiteiten op het gebied van leefbaarheid – Stadgenoot, Wij zoeken een betere aansluiting met zorgleverancier, v Esprit College, Gezocht: betrokken bewoners – Rochdale, Ik zoek “nieuwe” mensen die mee willen denken in het verbeteren van de buurt – Stadsdeel Slotervaart, Ik ben op zoek naar leefbaarheidsinitiatieven die duurzaam zijn en niet in korte tijd meer verdwijnen. Geen projectencarroussel – Far West, Periodieke netwerk + beslissings/alliantie bijeenkomst met alle stakehold MBO – Beehive, Opdrachten voor meeting point in het kader van maatschappelijke stage – Calvijn met Junior college, Huurders professionele opleidingskeuken – The Colour Kitchen, Werk voor jongeren (reguliere week in de wijk, stad, regio) – Wonen en Werken in de Wijk, Ik zoek een alliantie van: school, woningcorporatie, stadsdeel, ontwerp-opgave voor traject – Creative Urb AANBOD BuurtEntree in verschillende buurten in West: ontmoetingsplaats voor bewoners – Stadgenoot, Sociale cohesie verhogen door jongeren uit de buurt in te zetten in het werk in de buurt. Bv. eerst graffi ti spuiten op een muur, nu betaald om de muur te schilderen – Wonen en Werken in de Wijk, Leefbaarheidsacties doen wij bij voorkeur samen met instellingen, veren Stabiele werkplek – Wonen en Werken in de Wijk , Jongeren die geholpen willen worden – Politie, Betrokken bewoners – Vlam, Netwerk in de wijk – Vlam, Gebruik van onze gymzaal – Ipabo, Ondersteuning actieve buurtbewoners – Impuls, Geld en ondersteuning voor klimaataanpassing in het groen van het stadsdeel?, Plannen van de openbare ruimte en bebouwing – Far West MAP plaatsen – Zone 3, Buurthuizen van Impuls – Impuls, Gezamenlijk met projecten “eropaf” of AMW Madi een plan plus aanbod maken voor leefbaarheid – Impuls, Ervaring in fondsenwerving – Impuls, Ploeg werken die samen met bewoners de straat schoonhouden – Impuls, Facilitair beheer van multifunctionele accommodaties uitgevoerd door professionals i.s.m. mensen ui aan huis aanpak – stadsdeel Slotervaart, 25 jongeren 16-18 jaar met basale kennis ogv P.V.E., straatinterviews, begeleiding en bewonersonderzoeken – Creative Urbans, Binnenkort: jongeren service punt in de Jan Tooropstraat – stadsdeel Slotervaart, Communicatie diensten (communicatieplan & -traject) door marketing & PR juniors (ex-deelnemers van 16-18 jaar) – Creative Urb lem gezinnen – Spirit, Kennis over jeugd en opvoeden – Spirit, Sportzorgprojecten – Spirit, Bieden van zorg door de jongeren als individuele te zien. Dus als werknemer van een onderneming. Daardoor krijgt de jongere verantwoordelijkheid (salaris) en vraagt de werkgever verantwoordelijkheidsgevoel – Wonen en Werken in de Wijk, Duurzame onderneming die zonder subsidie Stadgenoot, Verlichtingsplan tunnels en andere onveilige plekken – Beehive, Wij hebben netwerken om bewoners die nu nog niet in beeld zijn, in beeld te krijgen – Stichting Buurtbelangen, Ouderenconciërges- Osiragroep, Thuiszorg voor ouderen – Osiragroep, Jongeren die hun buurt willen helpen – Calvijn met Junior college, Schooluitvallers – Calvijn met Junior college, Hele Esprit College , Ruimte voor buurtwerkclub ivm continuïteit samenwerking maatschappelijke buurtonderneming – Nova Esprit College , Actieve allochtone vrouwen die iets willen in de buurt- Impuls, Beheerders/huis-of wijkmeesters voor schoon-heel-veilig begeleiding projecten – De Key, Meedenken over ontmoetingsplekken – De Key, Lezing positiviteit van diversiteit – Colo duurzame projecten gericht op leefbaarheid en werkgelegenheid – Zone 3, Netwerk van ondernemers – Ondernemershuis, Training “etaleren” – Ondernemershuis, In het kader van stedelijke vernieuwing ondersteunen/begeleiden wij bewoners bij het vormen van bewonerscommissies – Stichting Buurtbelangen, Schouwen en schoonmaakacties in de vernieuwingsbuurten – Stad – Rochedale, Een “De creativiteit komt naar je toe” mobiel om buurt te betrekken bij onze ondernemers – Beehive, Bewoners begeleiden bij het ontwikkelen van buurtinitiatieven- Stichting Buurtbelangen, Tijdelijke woonruimte – Far West, Trainen van vrouwen die als gastvrouw kunnen optreden voor de corporatie – Stichting Buurtbelangen, Woningen in de tijdelijke verhuur – D (met DWI) daarvoor bieden – Nova Esprit College , W&J keuken voor catering en ondersteuning aanpak – Colour Kitchen, De wijk als klaslokaal/ leeromgeving – Far West, Professionals op horeca gebied – Colour Kitchen, Jongeren die dicht bij doelgroep staan laten vertellen over hun vak – Colour Kitchen, Opleidingskeuken – Colour Kitchen, School Maatschappelijk Werk – S schoonmaakacties in de wijk – Rochdale, Bliksemstages – Rochdale, Betaalde opdrachten onderzoeksprojecten voor opleidingen (Academie van de stad) – Rochdale, Lesprogramma’s – Beehive, Leerlingen en docenten voor de ontwerpopgave – Nova Esprit College, Business improvement groups – Ondernemershuis, Oriëntatie op ondernemerschap – Ondernemershuis, De onderne wen multi-functioneel gebruik – De Key, Computercursussen voor moeders – Calvijn met junior College, Creatieve leerlingen die toneelspelen, schilderen, dansen willen leren – Calvijn met junior College, Jongeren projecten – Vlam, Lessen over hoe overleef je de samenleving, Leerwerkplekken – Beehive, Participatiespel: “ontwerp je eigen schoolplein” voor bovenbouw basisond – Ipabo, Jongeren die computerles kunnen geven- Calvijn met junior College, Brede schoolcoördinator – Wijkaanpak GS, Startend OKC- Wijkaanpak GS, Uitbreiding huiswerkbegeleiding – Wijkaanpak GS, Investeringen in goede gebouwen – Far West, Workshops jongeren gericht op creatief vak – Beehive, Lesprogramma Stedelijke vernieuwing: lespakket van 6 workshops in drie w soorten en maten – Spirit, Begeleiding jongeren op sociaal gebied vanuit de praktijk – Colour Kitchen, Ideeën voor jonge startende ondernemers – Colour Kitchen, Stageplekken voor jongeren, (ook!) vanaf 18 – Impuls, Stageplekken voor jongeren binnen Impuls – Impuls, Werkervaring in de zorg en opleiding aan allochtone vrouwen – Impuls, Periodieke netwerkbijeenkomsten Geuzeveld-Slotermeer, Leerwerkplekken in de zorg – Wonen Werken in de Wijk, Sollicitatietrainingen voor scholieren – Rochedale, Met andere stakeholders een website opzetten voor ondernemers (contacten leggen, elkaar versterken) – Stadgenoot, Werken in een Buurt, Entree als gastvrouw/-heer – Stadgenoot, Wij bieden empowerment trajecten voor allochtone vrouwen zod stageplekken in onze eigen stadsdeelorganisatie – Stadsdeel Geuzeveld-Slotermeer, Stageplaatsen- De Key, Gemotiveerde llochtone vrouwen die werk (-ervaring) zoeken – Vlam, Samenwerken met werkinitiatieven – De Key, Werk in het buurtbeheer – Stadsdeel Geuzeveld-Slotermeer, Cateringopdracht eindexpositie (Arcam, 2 juli) Creative Urbans, Jacob Geelbuurt – Creative Urb kantiebaantje – Beehive, Budgetcursussen – Impuls, Schuldhulpverlening – Impuls, (Allochtone) vrouwen die een baan zoeken in zorg – Impuls, Trainingen (startende) ondernemers – Ondernemershuis, Flexibele contracten – Far West, Ruimte te huur en/of te koop – Far West, Samenwerking met Campus Nieuw-West – Far West, Leerlingen die graag stage lopen in een zorginstellin weten erg veel over onze huurders, maak daar -binnen wat toegelaten is- gebruik van – Rochedale, In de groepen die door ons worden begeleid zijn plekken voor sociale en maatschappelijke activering (Sap & Map) – Stichting Buurtbelangen, Oplossing voor de wet “WIJ”die vanaf 1 juli 2009 ingaat! – Wonen en Werken in de wijk&w, Trainers/voorlichters op gebied van werk/s – Beehive, Uitgebreid netwerk ondernemers – Beehive, Netwerkbijeenkomsten – Ondernemershuis, Betaald werk mbt veiligheid en nette schoolomgeving – Ipabo, Werkplek voor hulpverleners, administratief medewerkers, beleidsmedewerkers, gedragswetenschappers, etc. – Spirit, Vrouwen die kunnen koken – Vlam, Expertise op gebied van zorgvastgoed – Osiragroep, Uitvoeren

“NIEUWE MENSEN” BIJ HET STADSDEEL Doel en resultaat: Het stadsdeel geeft voorlichtingsbijeenkomsten aan de vrouwen van VLAM om zodoende nieuwe mensen aan te trekken en de participatie onder vrouwen te bevorderen. Partijen: Stadsdeel Slotervaart, VLAM MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE ONDER JONGEREN Doel en resultaat: Het stimuleren van de participatie, kennis en techniek onder jongeren zodat zij een positieve bijdrage gaan leveren aan de maatschappij, deze serieus nemen en zich hiervoor verantwoordelijk voelen. Partijen: Far West, Creative Urbans, Spirit, Nova College

SOCIALE ZORG VOOR JONGEREN Doel en resultaat: Het bieden van sociale zorg voor jongeren om ze hiermee een stap verder te helpen in hun ontwikkeling. Partijen: Wonen en Werken in de Wijk, Spirit

Inhoud Aandacht voor wijken

2

— Inleiding

2

Anders kijken naar wijken

4

— Ombuigen van probleemoriëntatie naar kansoriëntatie

4

— Nieuwe verbindingen leggen: beginnen bij wat er al is

5

— Benutten van momentum voor verandering: de beleidscyclus op zijn kop

7

— Inleiding

7

— Far West in Amsterdam Nieuw-West: het aanpakken — Aan de slag met de Wijkscan en Alliantiefabriek

9

- Leefbaarheid in Nieuw-West

10

- Werk en inkomen in Nieuw-West

11

- Onderwijs in Nieuw-West

12

— De Alliantiefabriek: het sluiten van duurzame uitvoeringsallianties

13

— Resultaat en vervolg

15

Ter afsluiting

16

Colofon

18

6

De praktijk: verbinden op kansen en kracht

van een complexe opgave

— De Wijkscan: inventariseren van kansen en kracht

7 8

ROLLUIKEN OPfLEUREN Doel en resultaat: Imago en uiterlijk van de wijk verbeteren door etalageroute te maken en rolluiken op te fleuren Partijen: Beehive, Rochdale, Stichting Dock, Far West, Stadgenoot

ZORG- EN ONTMOETINGSPLEKKEN IN DE BUURT Doel en resultaat: Plekken in de buurt creëren en ontdekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en voor zorg terecht kunnen. Dit draagt tevens bij aan het stimuleren van de levendigheid in de buurt. Partijen: Stadgenoot, Stichting Buurtbelangen, de Key, Far West, Wijkaanpak Geuzenveld-Slotermeer

VERSTERKEN VAN HET MEETING POINT Doel en resultaat: Opdrachten voor het Meeting Point van Calvijn met Junior College zodat jongeren zinvolle activiteiten in de buurt uitvoeren. Partijen: Stadsdeel Slotervaart, Calvijn met junior College, Stadgenoot, Beehive

Aandacht voor wijken Inleiding

De wijkaanpak is niet alleen een opgave voor de gemeente

Wijkvernieuwing staat in Nederland hoog op de politieke en

of het stadsdeel, maar van talloze andere publieke en private

maatschappelijke agenda. In het kabinet Balkenende IV is

partijen, waaronder woningcorporaties. In Amsterdam Nieuw-

er een speciale minister voor Wonen, Wijken en Integratie

West staat woningcorporatie Far West voor een omvangrijke

benoemd die verantwoordelijk is voor de wijkenaanpak. In het

herstructureringsopgave. Naast het fysieke aspect is ook ver-

kader van dit beleid zijn er 40 zogenaamde Vogelaarwijken

betering van het economische en sociale klimaat essentieel.

aangewezen. Het doel van de wijkenaanpak is in een periode

Investeren in mensen is een belangrijk element in de aanpak

van acht tot tien jaar die 40 wijken om te vormen tot krach-

om wijken duurzaam aantrekkelijk te maken. Om voor bewo-

tige wijken waar mensen graag wonen en werken. Amsterdam

ners kansen te creëren wordt geïnvesteerd in bijvoorbeeld

Slotervaart is één van die wijken.

sociale cohesie, onderwijs, en de lokale economie.

2

“Far West probeert bij haar aanpak niet zelf het wiel uit te vinden, maar juist aan te sluiten bij bestaande initiatieven en coalities te sluiten met andere partijen die actief zijn in de wijk zoals zorgaanbieders, onderwijsinstellingen en buurtwerkers. Far West gaat de dialoog met hen aan om nieuwe inspirerende projecten van de grond te krijgen.” Jacques Thielen – Far West

Bedrijven stage beurs Doel en resultaat: Stageplaatsen voor jongeren en netwerkvorming Partijen: Far West, Stadgenoot, Koers Nieuw West, Nova College, Beehive Antenne Festival WERKERVARINGSPLEKKEN VOOR JONGEREN Doel en resultaat: Opdrachten waarbij jongeren via WW&W in de wijk marktconforme leer-werk trajecten en werkervaring kunnen krijgen. Partijen: Wonen en Werken in de Wijk, Far West, Stadgenoot

Tegen deze achtergrond heeft Far West in 2009 Berenschot gevraagd een aanpak te ontwikkelen om de dialoog met (mogelijke) partners van Far West vorm te geven. In februari 2008 opende Berenschot een wijkvestiging in Slotervaart, een achterstandswijk binnen Amsterdam Nieuw-West. Vanuit deze vestiging adviseert Berenschot het Rijk, corporaties, gemeenten, stadsdelen, en andere instellingen over stedelijke ontwikkeling en de wijkaanpak. Berenschot doet dit

BETROKKENHEID VAN (ALLOCHTONE) OUDERS IN DE BUURT Doel en resultaat: Het gezamenlijk organiseren van ouderavonden voor allochtone ouders om de betrokkenheid bij thema’s in de buurt te vergroten en de organisaties in de buurt zoals scholen en corporaties. Partijen: Creative Urbans, Calvijn met Junior College, de Key, Far West, Spirit

“Wij hebben gemerkt dat er in herstructureringsprocessen doorgaans vooral over problemen wordt gesproken. Dit is misschien begrijpelijk maar door deze focus dreigen positieve ontwikkelingen en kansen buiten beeld te raken. Door vanuit kansen en kracht te denken komen er nieuwe, beloftevolle samenwerkingsmogelijkheden tussen partijen in beeld die vanuit een probleemgeoriënteerde aanpak niet aan de oppervlakte zouden komen.” Bastiaan Staffhorst - Berenschot

vanuit een uniek perspectief: kansen en kracht staan centraal in de manier waarop Berenschot naar wijken kijkt.

In deze publicatie doen Far West en Berenschot verslag van een bijzonder project. Met behulp van de methode van de

Berenschot is gevestigd in Vliegbasis de Huygens, een voor-

Alliantiefabriek is Far West nieuwe relaties met partijen in

malig technisch college dat door Far West is herontwikkeld

het stadsdeel aangegaan. Er zijn vele nieuwe allianties en

tot bedrijfsverzamelgebouw. Berenschot maakt deel uit van

initiatieven ontstaan die bijdragen aan de ontwikkeling van

het initiatief ‘Beehive’ dat gevestigd is in de Vliegbasis. De

Amsterdam Nieuw-West.

Beehive is een bloeiplaats voor creatief ondernemerschap. Alle ondernemers zijn betrokken bij Slotervaart en zetten zich elke

We gaan eerst in op de benadering die ten grondslag ligt aan

maand tenminste een dag belangeloos in voor de wijk.

de Alliantiefabriek. Vervolgens beschrijven we het traject dat Berenschot voor Far West heeft ontworpen en begeleid. Wat

Met de opening van de wijkvestiging heeft Berenschot zich

heeft de Alliantiefabriek opgeleverd? We sluiten af met enkele

ondergedompeld in de praktijk van de wijkvernieuwing. De

reflecties en lessen die uit het traject getrokken zijn.

ervaringen die hierbij zijn opgedaan vormen de basis voor de benadering die Berenschot heeft ontwikkeld. Deze benadering heeft een praktische uitwerking gekregen in het traject dat Berenschot in opdracht van Far West heeft opgezet en begeleid. 3

MODE MADE IN NIEUW WEST Doel en Resultaat: Mode als kernkwaliteit van het stadsdeel positioneren, markt opbouwen en partijen betrekken en netwerk organiseren. Partijen: Stichting Dock,Vlam, Samore Fashion, Far West, Stadsdeel Slotervaart Graag aanhaken: World Fashion Center, Pal West, Activiteitencentrum Pluspunt, Styling academie

STAGEPLAATSEN BIJ IMPULS Doel en resultaat: Vrouwen van VLAM kunnen stage lopen bij Impuls zodat zij werkervaring kunnen opdoen en Impuls er extra handen bij heeft. Partijen: Impuls en VLAM ONDERSTEUNEN VAN JONGE STARTENDE ONDERNEMERS Doel en resultaat: Het meedenken met en ondersteunen van jonge startende ondernemers zodat zij beter voorbereid en met de juiste structuur het ondernemerschap zullen gaan uitdragen. Partijen: The Colour Kitchen, Nova College, Ondernemershuis

Anders kijken naar wijken Ombuigen van probleemoriëntatie naar kansoriëntatie

Veel betrokkenen (wijkbewoners, welzijnswerkers, wijkagen-

in een achterstandpositie, wijken waarvan er nu 40 door het leven gaan als Vogelaarwijk. De ervaringen die Berenschot

Waarom wordt er doorgaans vooral vanuit problemen gedacht?

deden in eerdere projecten van Berenschot gaven te kennen

vanuit haar wijkvestiging heeft opgedaan werpen een ander

Om te weten hoe het beter kan, moet duidelijk zijn wat mis

moeite te hebben met het beschrijven van positieve ontwik-

licht op de observaties die in veel wijkonderzoeken naar voren

gaat. Daarom wordt er veel onderzoek gedaan naar de proble-

kelingen in hun omgeving. Men is gewend om over problemen

komen. Dit heeft geleid tot een wezenlijk andere benaderings-

men in achterstandswijken. Zorgvuldig wordt de grootstedelij-

in de wijk te praten, niet over positieve aspecten. Dit is heel

wijze van samenwerking in wijkvernieuwing. Deze benadering

ke problematiek ontrafeld in thema’s als werkloosheid, slechte

begrijpelijk, maar positieve ontwikkelingen en samenwerkings-

wordt hier toegelicht.

woningen, verpauperde leefomgeving, onderwijsachterstanden,

mogelijkheden dreigen zo buiten beeld te raken. Het gevolg

integratieproblematiek, huiselijk geweld, etc. Het feit dat veel

daarvan is dat niet alleen de buitenwacht een negatieve

subsidies verbonden zijn aan het oplossen van problemen is

beeldvorming ontwikkelt, maar dat ook de beeldvorming bin-

eveneens een sterke prikkel om problemen centraal te stellen.

nen de wijk hierdoor beïnvloed wordt.

In de afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar wijken

Ook waar bewoners, organisaties en overheden samen komen, gaat het begrijpelijkerwijs al snel over problemen. 4

ten, docenten en andere betrokken professionals) die mee-

Ventilatie Informatie Doel en Resultaat: Verbeteren informatievoorziening belang van woningventilatie Partijen: Lucas Andreas Ziekenhuis, Far West, Stadgenoot, VLAM

VEILIGHEIDSTAXI Doel en resultaat: Benaderen van ondernemers die willen taxiën rondom de Ipabo, om daarmee een gevoel van veiligheid te creëren en tevens de werkgelegenheid te stimuleren. Partijen: Stadsdeel Slotervaart, Ipabo, Zone 3

Jeugdwerkloosheid als kans om te ondernemen

een vorm waarbinnen deze vrouwen wel zouden kunnen

Kansen liggen op de grenzen van sectoren, op de grenzen van

De problemen zijn vaak ernstig en verdienen de volle aan-

werken. Er zijn nu werkruimtes ingericht waar de vrouwen

publiek en privaat. Op deze grensgebieden ontstaan nieuwe con-

dacht. Onze ervaring is echter dat de oplossing voor een

zelf een sleutel van hebben zodat ze daar kunnen werken op

cepten en samenwerkingsvormen die energie opleveren om met

probleem vaak ontstaat bij het zien van een kans. Twee voor-

de momenten dat het hen uitkomt. Ook hier was de gebrekkige

de opgaven die er in veel wijken liggen aan de slag te gaan.

beelden ter illustratie: Het Leerwerkbedrijf Wonen en Werken

arbeidsmarktparticipatie van allochtone vrouwen niet de aan-

in de Wijk (WW&W) neemt jongeren in dienst en leidt hen

leiding om een dergelijk project op te zetten. Het wederzijdse

al werkend op tot vakmensen. Jongeren die dreigen buiten

zakelijke belang is hier de succesfactor.

Nieuwe verbindingen leggen: beginnen bij wat er al is In de onderzoeksfase voorafgaand aan de Alliantiefabriek in

de boot te vallen, wordt op deze manier een kans geboden. WW&W verwerft eerst arbeidsplaatsen bij bedrijven en trekt

Maatschappelijk ondernemen staat centraal

Amsterdam Nieuw-West is gebleken dat er een geweldige

vervolgens jongeren aan die deze plaatsen kunnen vervul-

Wat deze voorbeelden laten zien is dat er op een creatieve en

hoeveelheid en diversiteit aan initiatieven bestaat en veel

len. De jongeren werken vier dagen en krijgen een dag in de

vernieuwende manier aan maatschappelijke problemen wordt

individuen en organisaties zich inzetten voor de verbetering

week een opleiding. Wonen en Werken in de Wijk is niet van

gewerkt zonder dat deze initiatieven afhankelijk zijn van (vaak

van hun wijk. Daarin is Nieuw-West niet uniek. Ook in andere

subsidies afhankelijk en heeft een succesvolle onderneming

tijdelijke) subsidies. Uit een aantal recente landelijke onder-

steden treft men een soortgelijk beeld aan. Opmerkelijk is dat

gemaakt van het plaatsten en opleiden van kansarme jonge-

zoeken van Berenschot (Stad en Identiteit in opdracht van de

ontzettend veel initiatieven geen direct verband houden met

ren. WW&W heeft jeugdwerkloosheid weliswaar als vertrekpunt

VROM-raad, 2008, Ongezochte opbrengsten van de wijkenaan-

de wijkactieplannen en beleidsprogramma’s. De wijkenaanpak

genomen maar ziet het als een kans om te ondernemen. Dit

pak, VROM, 2008) komt naar voren dat er veel van dergelijke

vormt overigens wel een stimulans voor tal van initiatieven.

voorbeeld laat zien dat iets wat voor de één een probleem is,

initiatieven bestaan. Initiatieven die een substantiële bijdrage

Deze initiatieven kunnen worden getypeerd als de ‘ongezochte

voor de ander juist een kans of een deel van de oplossing is.

leveren aan het oplossen van de problemen in wijken zonder

opbrengsten’ van de wijkenaanpak (zie ook Bijvangsten van

dat de problemen hierbij als uitgangspunt worden genomen.

beleid, Van Twist & Verheul 2009).

Modeatelier Pal West werkt met ontwerpers en jongeren

Nieuwe samenwerkingsvormen die energie opleveren

Sommige initiatieven zijn direct gerelateerd aan de wijken-

aan vernieuwende modelijnen. Voor het vervaardigen van de

Door het ombuigen van een probleemoriëntatie naar een kan-

aanpak, andere initiatieven bestaan eigenlijk ondanks de

kleding zijn goede naaisters nodig. In Slotervaart wonen veel

senoriëntatie komt de nadruk te liggen op positieve ontwik-

wijkenaanpak, en weer anderen zijn niet direct voortgekomen

Marokkaanse vrouwen die goed kunnen naaien maar niet op

kelingen en nieuwe verbindingen. Tussen de corporatie en het

uit gemeentelijk of landelijk beleid, maar zijn wel geïniti-

de ‘reguliere’ arbeidsmarkt terecht komen vanwege het feit

ziekenhuis, tussen modeontwerpers en Marokkaanse vrouwen,

eerd als gevolg van de publieke aandacht die er is voor de

dat de werktijden niet aansluiten bij de zorg voor het gezin.

tussen bank en bejaardentehuis, tussen grote bedrijven en

wijkenaanpak, of liggen in lijn met de doelstellingen van de

Pal West heeft deze vrouwen nodig en is gaan zoeken naar

startende ondernemers.

wijkactieplannen.

Wederzijds zakelijk belang als uitgangspunt

5

VERSTERKEN RELATIE GROTE BEDRIJVEN EN NIEUW WEST Doel en resultaat: Ervoor zorgen dat Nieuw West kracht kan ontlenen aan grote, krachtige bedrijven die in Nieuw West gevestigd zijn. Partijen: Stadsdeel Slotervaart, Berenschot en andere grote ondernemingen in Nieuw West

Ook zijn er veel projecten die een indirecte relatie met de wijkenaanpak hebben, omdat ze bijvoorbeeld wel al bestonden, maar door de wijkenaanpak en de bijkomende publiciteit een extra impuls hebben gekregen. De initiatieven hebben gemeen

fotograaf: Henri Smeets

fYSIEKE HERSTRUCTURERING MET JONGEREN Doel en Resultaat: Jongeren betrekken bij herstructurering (in ontwerpfase) met als doel aansluiting te bevorderen. Daarnaast heeft het een educatief doel (stageplekken). Herstructurering als leeromgeving. Partijen: Far West, Wonen en Werken in de Wijk, Nova Esprit College, Creative Urbans, Stadsdeel, Rochdale

dat bewoners en organisaties zelf actie ondernemen. Benutten van potentieel Het potentieel aan initiatieven en organisaties in de wijken is enorm groot maar wordt nog onvoldoende benut. Zo kan het voorkomen dat alom geprezen initiatieven die bewezen effectief zijn weer verdwijnen als de nieuwigheid er af is.

Netwerkbijeenkomst Alliantiefabriek Nieuw West, 2 juli 2009

Innovatiedrang krijgt dan de overhand. Ook op het gebied van samenwerking en het aanbrengen van samenhang kan nog Verbinden vraag en aanbod leidt tot krachtige initiatieven

vinden waardoor het wiel op meerdere plekken tegelijk wordt

Benutten van momentum voor verandering: de beleidscyclus op zijn kop

uitgevonden en synergievoordeel ontbreekt.

In een periode van wijkvernieuwing is alles in beweging.

draagvlak: initiatieven ontstaan daar waar mensen geraakt

Huizen worden gerenoveerd, gesloopt en nieuw gebouwd,

worden of een kans zien om hun eigen situatie of die van

Brugfunctie voor corporaties

mensen komen en mensen gaan. Het karakter van een wijk

anderen te verbeteren. Het is feitelijk een kwestie van vraag

Het verzilveren van kansen begint bij wat er al in de wijk aan-

veranderd vaak ingrijpend. Een interessant kenmerk van

en aanbod, daar waar vraag en aanbod elkaar vinden ontstaan

wezig is. Door partijen (variërend van groot tot klein) en men-

deze periode is dat er veel kan; tijdelijk beschikbare ruimte

krachtige en gedragen initiatieven. Overheid en corporatie

sen samen te brengen. Door initiatieven en bestaand potenti-

kan worden benut en nieuwe ideeën kunnen nog worden

kunnen daarbij ondersteunend zijn maar hebben ook een rol

eel aan elkaar te knopen ontstaat er toegevoegde waarde. De

ingepast. Het actiepotentieel in de periode van wijkvernieu-

als marktmeester: die schept de randvoorwaarden om maat-

corporaties kunnen daarbij een brugfunctie vervullen tussen

wing is uitzonderlijk hoog. De vraag is echter: ‘hoe benut je

schappelijk te kunnen ondernemen door een infrastructuur te

gemeente, bedrijven en wijkinitiatieven. Door het samenbren-

dit potentieel optimaal?’. Het benutten van het actiepotentieel

creëren waar vraag en aanbod samenkomen.

gen van partijen levert de corporatie toegevoegde waarde.

vergt snelheid. Dit staat op gespannen voet met het tempo van

veel verbeterd worden. Men weet elkaar nog onvoldoende te

6

Door aan de kant van het initiatief te beginnen win je tijd en

de beleidspraktijk (via probleemanalyse, beleidontwikkeling en

Hoe dat in de praktijk precies werkt beschrijven we in het

instrumentkeuze komt men tot uitvoering van initiatieven).

volgende hoofdstuk.

POSITIEf OffENSIEf Doel en Resultaat: Imagoverbetering door beïnvloeding berichtgeving. Laten zien van mooie initiatieven en inzetten van jongeren. Partijen: Beehive, Far West Graag aanhaken: Scholen, Kinderpersbureau’s, Stadsdeel Slotervaart, Metro, Marokko Media ZELfSTANDIGE CATERAARS Doel en resultaat: Het bijbrengen van kennis, advies en technieken aan allochtone vrouwen die graag koken om zo professioneel te kunnen beginnen als zelfstandig cateraar. Partijen: The Colour Kitchen, VLAM, Ondernemershuis

De praktijk: verbinden op kansen en kracht Inleiding

In dit hoofdstuk staat de praktijk centraal. Voordat de

Met een bezit van ongeveer 10.000 woningen en 1.000 be-

Vanuit de hiervoor geschetste benadering heeft Berenschot

Alliantiefabriek wordt toegelicht, eerst iets meer over de

drijfsruimten is Far West de grootste speler in Amsterdam

voor Far West een aanpak ontwikkeld die zicht geeft op de

opgave waar Far West voor staat en de aanleiding om met

Nieuw-West. Far West is betrokken bij ruim een derde van de

maatschappelijke stakeholders van Far West, wat er reeds

de Alliantiefabriek aan de slag te gaan.

herstructureringsopgave in dit gebied en werkt daarbij samen

aan initiatieven (door hen) is ontwikkeld en waar Far West

met stadsdelen, vastgoedontwikkelaars en beherende corpora-

heid en werk & inkomen hebben we een breed scala van

Far West in Amsterdam Nieuw-West: het aanpakken van een complexe opgave

partijen samengebracht met als doel nieuwe verbindingen

Far West is in 2000 opgericht ten behoeve van de vernieuwing

te leggen en bestaande verbindingen te bestendigen. Om dit

van de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam. De woningcor-

doel te bereiken is de Alliantiefabriek ingezet, met 38 nieuwe

poraties De Key, Stadgenoot (voorheen Het Oosten en de

allianties als resultaat.

Algemene Woningbouw Vereniging) en Rochdale hebben hun

meerwaarde kan bieden. Op de thema’s: onderwijs, leefbaar-

ties aan de herontwikkeling van de buurten.

portefeuille in deze wijken overgedragen aan Far West om vernieuwing in Amsterdam Nieuw-West tot stand te brengen. 7

DE MOOIE (OPENBARE) RUIMTE Doel en Resultaat: Opfleuren van de wijk/ openbare ruimte door betrekken van kunstenaars Partijen: Stichting Dock, Scholen, Koers Nieuw West, Sloterpact, Far West, Rochdale, Mattijs Arts.

far West bouwt voort op wat er al is

Het overzicht van initiatieven en mogelijke (maatschappelijke)

Naast een fysieke opgave betreft de herstructurering ook een

partners van Far West ontbreekt echter. Far West heeft Beren-

sociale opgave. Far West gelooft in integrale planontwikke-

schot daarom gevraagd het maatschappelijke veld inzichtelijk

ling. Naast het verbeteren van de woningvoorraad, is Far West

te maken en op zoek te gaan naar duurzame allianties die een

daarom nauw betrokken bij de verbetering van de openbare

positieve bijdrage kunnen leveren aan de herstructurerings-

ruimte. Ook ondersteunt Far West economische en sociale

opgave.

projecten, biedt huisvesting aan sociaal-maatschappelijke voorzieningen en werkt mee aan culturele evenementen.

Aan de slag met de Wijkscan en Alliantiefabriek

Dat kan Far West niet alleen. Dat hoeft gelukkig ook niet want

Aan het begin van het traject zijn Far West en Berenschot op

aan maatschappelijke spelers en initiatieven is in Amsterdam

zoek gegaan naar de belangrijke spelers op de thema’s leef-

Nieuw-West geen gebrek. Er gebeurt al veel. Juist omdat het

baarheid/leefomgeving, onderwijs en werk&inkomen. Hierbij

aantal initiatieven groot is wil Far West aansluiten en voort-

is het uitgangspunt ‘gebruik maken van wat er is’ zo letterlijk

bouwen op wat er al is en niet zelf het zoveelste initiatief

mogelijk genomen. Er is geprobeerd om niet alleen de ’usual

ontwikkelen.

suspects’ te betrekken (scholen, welzijnswerk, bewonersco-

SPORT EN TOPSPORTERS ALS ROLMODELLEN Doel en Resultaat: Topsporters kunnen fungeren als rolmodel voor jongeren en sport promoten. Daarnaast hebben sportclubs een belangrijke sociale functie waar door de topsporters de aandacht op kan worden gevestigd. Partijen: Stichting Dock en Spirit Graag aanhaken: Topsporters, Scholen,Sportclubs

Creative Urbans initieert educatieve projecten voor getalenteerde jongeren waarin de disciplines architectuur, bouwkunst en beeldende vormgeving centraal staan. Door zeer intensief en gedurende een langere periode met een groep jongeren te werken proberen zij jongeren bewust te maken van hun omgeving. Deelnemers leren brainstormen, analyseren, visies vormen, verwoorden en presenteren. Ze volgen workshops en lezingen en gaan actief ontwerpen. Aan het eind presenteren ze in teams als (landschaps-)architect en stedenbouwkundige hun stedenbouwkundige plannen in een zelf ontworpen expositie. Creative Urbans - deelnemer

een ongebruikelijke manier te werk gaan en niet standaard aan de overlegtafel worden uitgenodigd.

Netwerkbijeenkomst Alliantiefabriek Nieuw West, 2 juli 2009

8

fotograaf: Esther Hessel

fotograaf: Esther Hessel

mités) maar ook oog te hebben voor jonge organisaties die op

Netwerkbijeenkomst Alliantiefabriek Nieuw West, 2 juli 2009

TAALSTAGES Doel en resultaat: Verbetering taalvaardigheid en oriëntatie op de arbeidsmarkt. Partijen: Taalontwikkelcentrum, Scholen, Bedrijven, Ondernemers uit de Buurt

LEERWERKPLEKKEN BIJ ZONE 3 Doel en resultaat: Jongeren kunnen plaatsen in de beveiliging en toezicht gekoppeld aan Zone 3 begeleiders en werkers. Partijen: Spirit, Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer, Zone 3, Nova College

BUURTBEHEER EN LEEFBAARHEIDSINITIATIEVEN Doel en resultaat: Het stimuleren van buurtbeheer en leefbaarheidsinitiatieven door het opstarten van buurtbeheerprojecten en samenwerkingsverbanden met als doel duurzame samenwerking op het gebied van schoon, heel en veilig in Geuzenveld. Partijen: Far West, Zone 3, Wonen en Werken in de Wijk

Drie Wijkscans

Een achterblijvende score op imago geeft aan dat de commu-

In dit traject is een drietal Wijkscans uitgevoerd, per hoofd-

nicatie beter kan. Op deze manier kan discussie over prioritei-

De eerste stap in het Alliantietraject is het ophalen van de

thema één. Per onderwerp wordt op basis van gesprekken met

ten en investeringen op gang komen.

maatschappelijke agenda van Amsterdam Nieuw-West: wat

spelers uit het veld een aantal subthema’s (de assen van het

zijn op de thema’s leefbaarheid/leefomgeving, onderwijs en

spinnenweb op de volgende pagina) bepaald. De deelnemers

Concrete kansen en krachten

werk&inkomen nu de speerpunten, wat gebeurt er al en wat

wordt gevraagd om op elk subthema een aantal krachten en

Resultaat van de drie Wijkscans is een ‘placemat’ per thema

kan er nog beter? Dit is gedaan met behulp van een Wijkscan

kansen te benoemen. Krachten zijn zaken die nu al goed zijn,

met daarop een overzicht van de concrete kansen en krach-

per thema.

waar je trots op bent en die bij wijze van spreken zo in de

ten van de wijk en een spinnenweb dat per thema huidig

krant kunnen. Kansen zijn zaken die nu neutraal zijn maar

beeld, imago en streefbeeld toont. De Wijkscan maakt ook

De Wijkscan is een interactieve sessie waarin de deelnemers

met een beetje meer inspanning of investering tot een kracht

inzichtelijk waar mogelijke verbindingen liggen: thema’s die

de krachten en kansen van bijvoorbeeld leefbaarheid/leefom-

kunnen worden. Het is dus niet de bedoeling alle problemen

reeds hoog scoren, bijvoorbeeld ‘groen’, kunnen verbonden

geving in Amsterdam Nieuw-West in kaart brengen en deze

zomaar te betitelen als kansen. Kansen moeten echt potentie

worden aan thema’s die lager scoren, bijvoorbeeld ‘sport’.

vervolgens prioriteren. Er wordt hierbij nadrukkelijk gekozen

hebben.

Doordat per thema kansen en krachten benoemd zijn, is er ook

parkeerd en tijdens de sessie wordt alleen over krachten en

Zelfbeeld, imago en streefbeeld

rein te verzilveren. “De Wijkscan heeft nieuwe samenwerkings-

kansen gesproken. In het begin is dat altijd even moeilijk maar

Nadat de deelnemers per thema’s de kansen en krachten

mogelijkheden in beeld gebracht waarmee de samenhang tus-

voor de sfeer en het resultaat is het van wezenlijk belang.

benoemd hebben worden de thema’s gescoord met een cijfer

sen de initiatieven die tal van partijen ondernemen versterkt

Achteraf wordt deze positieve benadering door de deelnemers

van 1 tot 10. Deelnemers scoren de thema’s op zelfbeeld

kan worden”, aldus een wijkmanager van het stadsdeel.

altijd als erg waardevol beschouwd.

(bijvoorbeeld: hoe veilig is Amsterdam Nieuw-West nu), imago

De Wijkscan: inventariseren van kansen en kracht

inzicht in wie je nodig hebt om de ambitie op een bepaald ter-

voor een positieve insteek: de problemen worden even ge-

(bijvoorbeeld: hoe veilig is Amsterdam Nieuw-West in de ogen De deelnemers aan de Wijkscans varieerden van scholen tot

van anderen volgens u) en streefbeeld (hoe belangrijk is het

welzijnswerk, bewoners tot politie, lokale ondernemers tot

aspect veiligheid voor Amsterdam Nieuw-West in de toekomst).

restaurateurs. Het is belangrijk dat de deelnemers dicht op de

De scores worden weergegeven in een spinnenweb dat

uitvoering of in de uitvoering zelf zitten. Het zijn de mensen

tijdens de Wijkscan wordt besproken. Dit spinnenweb maakt

uit de praktijk die het beste zicht hebben op wat er nu pre-

letterlijk inzichtelijk waar de ambities en opgaven liggen: een

cies in de wijk speelt.

grote kloof tussen de huidige situatie en de gewenste situatie laat zien dat er een grote ontwikkelopgave ligt. 9

11 10

Leefbaarheid

1

SCHONE WIJK

1

9

2

8

3

4

7 6

5

Zelfbeeld Imago Streefbeeld 1 Schone wijk 2 Diverse wijk 3 Ondernemende wijk 4 Veilige wijk 5 Gezonde wijk 6 Hechte wijk 7 Kunstzinnige wijk 8 Sportieve wijk 9 Groene wijk 10 Tolerante wijk 11 Amsterdamse wijk

Sterke punten • Ondergrondse containers • Kinderen worden ingezet om de buurt schoon te maken • Opruimacties: gevels en zolders schoonmaken • Sloterpact; afstemming met verschillende partijen Kansen • Kinderen opvoeden in het schoon houden van de buurt • Op scholen het thema schoon benoemen • Film maken met jongeren over vuil, daarna erover discussiëren • Resultaat van kortlopende projecten langer vasthouden • Meer gebruik maken van bestaande netwerken binnen Marokkaanse gemeenschap (Moskee, communicatiebureau) • Elkaar durven aanspreken • Betere uitvoering en controle van de gemeentelijke werkzaamheden in het publieke gebied • Ondergrondse afvalcontainers plaatsen

DIVERSE WIJK

2

Sterke punten • Marokkaanse ouderen salon (MOS) • Nieuwbouw trekt middenstand aan • Ouderen willen hier graag blijven, zowel allochtonen als autochtonen • Het gesprek over emancipatie wordt met elkaar gevoerd • Professionals zijn goede afspiegeling van de bewoners • Veel verschillende actievelingen • Pluspunt is succes (verzamelgebouw van stadsdeel, leefbaarheid, veiligheid) • Het atelier voor ouderen (zelfstandig wonen) • Meisjes met allochtone achtergrond doen het goed • Schatkamer • Ouderen huiskamer Kansen • Jongeren motiveren om hogerop te komen • Talenten benutten en ze een platform bieden • Emancipatie van de groep, professionals moeten daarop inspringen • Meer focus op succesvolle gezinnen faciliteren, betrekken • Meer doen om mensen vast te houden d.m.v. bieden van wooncarrière • 2e Pluspunt moet dezelfde aankleding hebben als de 1e

10

ONDERNEMENDE WIJK

3

Sterke punten • HvA met Stadgenoot/Far West student aangetrokken voor stage/onderzoek • Kleinschalige winkels • Beehive in Vliegbasis & plinten • Zakgeldproject voor jongeren 13-16 jaar Kansen • Ondersteuning / stimuleren van kleine ondernemingen • Werkervaringsplaatsen structureel aanbieden, stages • Startende ondernemers aantrekken

VEILIGE WIJK

4

Sterke punten • Plintenplan; vrije ruimten creatief invullen. Hierdoor contact tussen bewoners wat veiligheidsgevoel bevordert • Buurtvaders • Initiatief ‘Nu iets positiefs”. Het opknappen van spullen die naar Marokko gestuurd worden • Bemiddeling tussen ondernemers en jongeren (die overlast veroorzaken) • Straatcoaches van 8 tot 8 • Gele kanaries: jongeren in gele hesjes lopen door de buurt • Wijkbeheer • Met jongeren in gesprek • West in vrucht; trainingen waarin jongeren en bewoners leren de-escalerend te communiceren • Jongeren met slachtoffers van bijvoorbeeld geweld of overlast in contact brengen • Buurtregisseurs Kansen • Minder verslagen en rapporten, meer doen • Gebruik van licht en installaties om gevoel van veiligheid te stimuleren • Meer dialoog met jeugd • Ook positieve dingen benadrukken • Meer stimuleren van ondernemende houding van jongeren • Politie, ouders, etc spreken over problemen 5

GEZONDE WIJK

Sterke punten • Lucas Andreas bijv. mozaïek poli • Beschikbare medische voorzieningen • Gezondheidsvoorlichting eigen taal en cultuur • Tolkentelefoon en ACB kenniscentrum, cultuurverschillen overbruggen

Kansen • Voorlichting “leefklimaat” bijv. ventileren • Buitenactiviteiten, wedstrijden, speelveldjes, fietsen, etc. • Bijeenkomsten beweegactiviteiten, koken, gezonde voeding, etc.

HECHTE WIJK

6

Sterke punten • Hecht netwerk in de buurt • Wijkweb Kansen • Contacten tussen gemeenschappen op portiekniveau versterken • Ouders via kinderen betrekken • Mensen bij elkaar brengen op gedeelde interesse

KUNSTZINNIGE WIJK

7

Sterke punten • Stedelijk Museum op August Allebéplein • Schilderijen van kinderen op straatnaambordjes • Rembrandtschool; jongeren en ouderen gezamenlijk plein invulling • Scholen betrekken bij kunst • Hoezen om schotels Geuzenveld/schotels versieren • Tekeningen gemaakt door jongeren i.s.m. Beehive hangen bij Delfl andplein • Poorten van de Vlugtlaan worden i.s.m. kunstenaars uitgelicht • Gebruik van kunst om bewoners te activeren of binnen inburgering • Inspraakmiddag hoe je je buurt uitbeeldt (tekenen, verf) Kansen • Buurtwandeling langs kunst • Onderhoud van kunst • Projecten niet laten verzanden in ‘knulligheid’ • Collectief idee het mag • Verbinden van kunst aan veiligheid • 1% van de inkomsten van de corporatie aan kunst besteden • Buiten de vaste kaders denken, bijv. geluid en een snelweg • Kunst in de wijk: substantieel! Geen knutsel maar met kunstenaars • Verbinden van jong & oud

8

SPORTIEVE WIJK

Sterke punten • Voetbalvereniging • Rondje Slotervaart • Huisvesting topsporters • Groot en divers sportaanbod • Kickboxen: discipline en respect • Sportzorgtrajecten Kansen • Hockeyclub • Realiseren voetbalveldje midden in de wijk en het organiseren van toernooien (bijv. survival terrein Leickerstraat) • Meer gebruik maken van (openlucht) ruimten voor sport • Aanbod op andere manier ontsluiten dan via traditionele verenigingen zodat het voor meer groepen bereikbaar is • Topsporters als rolmodel aan de wijk verbinden, bijv prof-voetballers • Sportaanbod aansluiten op scholen • De link tussen Pluspunt en het verzamelpunt voor laagdrempelige sportactiviteiten versterken 9

GROENE WIJK

Sterke punten • Veel groen • Fantastische parken! Kansen • Impuls geven aan privé-groen • Groen weer aan de bewoners geven: gebruikswaarde, zichtbaarheid, groene uitloop • Goede verbindingen met Rembrandtpark realiseren • Kwaliteit Sloterplas benutten: watersport, horeca • Verhogen gebruikswaarde groen: speelruimte, zitplekken, sport 10

TOLERANTE WIJK

Sterke punten • Meerderheid heeft goede wil • Geen naming & shaming • Buurtbemiddeling • Spirit herstelbemiddeling Kansen • Uitwisseling bezems, materiaal, etc. • Elkaar leren kennen dmv (buurt-)activiteiten • Taalbarrière slechten

11

AMSTERDAMSE WIJK

Sterke punten • Kroegjes • Merendeel gastvrij en Amsterdamse directheid Kansen • Amsterdammertjes plaatsen • Terrasjes • Amsterdamse woningtypes bouwen

11 10

Werk & Inkomen

1

1

9

VAKMANSCHAP

Sterke punten • Colourkitchen

2

Kansen • Huisconciërges/ klusjesmensen

8

3

4

7 6

5

Zelfbeeld Imago Streefbeeld 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Vakmanschap Huisvesting Stimuleren Participatie Aansluiting Markten en branches Samenwerking Veiligheid Personeel Vestigingsklimaat Ondernemerschap

2

HUISVESTING

Sterke punten • Betaalbare ruimte • Plintenplan: herontwikkeling leegstaande plinten door Far West en Beehive • Maten van ruimtes zijn passend voor de vraag van ondernemers Kansen • Imago van de wijk en de ondernemers/ winkeliers verbeteren • Flexibel bestemmingsplan • Diversiteit in bedrijfsruimtes • Mix wonen en werken • Ontwikkelen atelierwoningen • Bedrijfsverzamelgebouwen • Betere faciliteiten bedrijfsruimten (zoals glasvezel) 3

STIMULERINGSBELEID & DIENSTVERLENING

Sterke punten • Veel netwerkbijeenkomsten van Turken • Veel regelingen beschikbaar • Kansenzone Kansen • Persoonlijke benadering van startende ondernemers • Gebruik de sport meer als transmissie voor sociale doelen • Bekendheid verbeteren van bestaande regelingen • Het Ondernemershuis toegankelijker laagdrempeliger: naar mensen toegaan • Ondernemers blijvend stimuleren (eerste 3 jaar)

4

PARTICIPATIE

Sterke punten • Marokkanse Ouderen Salon • Project ‘Vooruit’: studenten gratis huisvesten in ruil voor het coachen van jongeren • Plintenplan Beehive: startende creatieve ondernemers in leegstaande plinten van wooncomplexen in ruil voor betrokkenheid bij de wijk. • Meeting point • Ara Cora: participatie en verantwoordelijkheidsgevoel van jongeren stimuleren via voetbal • Campus Nieuw West • Voorlees express • Participatiecentra • Vrouwencentra: De Branding, Vlam, Vrouw & Vaart, Oumnia, Scala, Nisa 4 Nisa • Taalwijzers Kansen • Wajong jongeren aan een baan helpen • Voorlichting budgetteringen en financiën • Hardere eisen aan taalvaardigheden • Bereiken van niet-uitkeringsgerechtigde werklozen • Deur tot deur buurtvoorlichters • Taalontwikkeling stimuleren dmv rolmodellen binnen de gemeenschap en Nederlands spreken op de werkvloer • Integrale benadering van werkelozen ipv doelgroepenbenadering • Meer contact tussen buren/bewoners: help elkaar • Bedrijven onder de aandacht brengen die Wajong jongeren in dienst hebben: voorbeeldfunctie 5

AANSLUITING ONDERWIJSARBEIDSMARKT

Sterke punten • Schooluitval in de gaten houden, ouders hierbij betrekken • Jatopa ondernemersprijs • Aanbieden stageplekken Kansen • Leren in de praktijk: leren-werken en uitzicht op werk • Meer samenwerking tussen instellingen • Stadsvernieuwing gebruiken voor stage/ leerwerkplekken • Samenwerking jongerenprojecten met ‘behoeftige starters’ • Betaalde stages voor jongeren stimuleren en regelen

6

MARKTEN & BRANCHES

Sterke punten • Creatieve sector Kansen • ICT en internet • Zorg • Mode • Meer kinderopvang • Meer diversiteit van sectoren • Duurzaamheid • Meer aansprekende horeca en overige leisure 7

SAMENWERKING ONDERNEMERS & ANDERE ORGANISATIES

Sterke punten • “ff werken”: hangjongeren weer aan het werk helpen • Wonen en werken in de wijk. Leer-werk bedrijf voor jongeren (drop-outs) met diploma als resultaat • Jongerenbus: (hang-)jongeren opvangen door jeugdwerkers • Jongeren steunpunt Slotervaart. Markt-overheid (Tempoteam). Kijken naar talenten • Pal West: naaiatelier jonge meiden • Beehive netwerk creatieve ondernemers • Campus West: samenwerking onderwijsbedrijven, vormen potentiele werkkringen. Kansen • Koppelen van leer-werk plekken aan de fysieke opgave (Far West) • Inzetten van de fi scaal vrijgestelde vrijwilligersvergoeding • Leer-werk voor meisjes in de zorg koppelen aan buurtzorg • Invulling kansenzone gezamenlijk overheid/ corporaties/bedrijven • Nieuw klein bedrijf als outsourcing voor grote bedrijven: catering, personeelsactiviteiten, tuinonderhoud • Betrekken grote bedrijven bij stadsdeel • Buurtzorg (de wijkverpleging terug) • Taalcoaches projecten binnen bedrijven 8

VEILIGHEID

Sterke punten • Meer agenten op straat • Cohesie tussen betrokken partijen: woningcorporaties, bewoners, overheid, bedrijfsleven. • Jongeren via jongeren beïnvloeden door positief gedrag te stimuleren: zelf graffi ti betaald laten verwijderen geeft verantwoordelijkheid.

• Het stimuleren van sociale cohesie in de buurt door stadsdeel en corporaties: schoonmaakacties, buurtfeesten, etc. • Er is respect onder bewoners en (hang)jongeren uit dezelfde wijk! Kansen • Rolluiken ‘vermijden’ of opfleuren, veiligheidsobjecten geven gevoel van onveiligheid • Meer licht, donkere hoekjes vermijden • Positieve insteek, jongeren muur laten beschilderen • Afspraken maken met ondernemers over ‘uitstraling’ pand • Voorbeeldfunctie: jongeren en ouderen in contact brengen op een project 9

PERSONEEL

Sterke punten • Personeel aannemen met affi niteit met het vakgebied. • Afspraken ROC’s en woningbouwcorporaties: 4 dagen werk, 1 dag school • Samenwerken met Beehive om creatievelingen te trekken. • Stichting Vlam: vrouwen uit de wijk benaderen voor participatie • Aanwezige infrastructuur • Project 50/50 (Leger des Heils): ontwerpers bewerken tweedehands kleding, wordt verkocht aan Bijenkorf. Kansen • Versterken sociale vaardigheden • Afspraken met ondernemers: ruimte voor onderneming, maar wel iets terugdoen voor de wijk • Wijkplatform; ondernemers en mensen in de wijk • Aannemen lokaal personeel door bedrijven/het koppelen van woninghuurders en ondernemers op een website • Sociale cohesie versterken met PPS constructies • Krachtige bedrijven aantrekken; focussen op wat er al is • Koppeling kleine bedrijven en grote ondernemers • Kleine productiebedrijven aantrekken en vasthouden 10

VESTIGINGSKLIMAAT

Sterke punten • Subsidieregelingen zoals instellen kansenzones, veilig ondernemen • Aanwezigheid grote bedrijven zoals IBM, Nederlands Kanker Instituut • Bereikbaarheid • Colourkitchen (als voorziening)

Kansen • Clustering van ondernemers uit één sector • Nieuw klantenbestand door stedelijke vernieuwing • Radiaal Jan Evertsenstraat-Sloterplas versterken • Betrekken van ondernemers die willen pionieren • Stadsdeel marketing om iets aan het imago van ‘onveilig’ te doen • Één loket of aanspreekpunt bij het stadsdeel • Ontwikkeling van station Lelylaan • Samenbrengen ondernemershuis, KvK, etc. • Laagdrempelig zakelijk infopunt, bijv. ondernemershuis • Aanlokkelijke buitenruimte 11

ONDERNEMERSCHAP

Sterke punten • Turkse Gouden Gids • ‘Wonen en Werken in de Wijk’ • NOVA college: leerprojecten en fi etswerkplaats • Vliegbasis De Huygens • Beehive • Buurtvaders en coaches • Ondernemers in de plinten: samen gevels verbeteren • Strand aan Sloterplas en Sloter-ijsparadijs • Netwerk 12+: stadsdelen brengen partijen bij elkaar, overheid faciliteert • Samenwerking stadsdeel en ondernemers: stadsdeel faciliteert een ‘stadsdeel kiosk’ waarbij ondernemers betrokken worden in de exploitatie Kansen • Goed netwerk bouwen van ondernemers • Minder bureaucratie en regels, meer flexibiliteit • Huren flexibeler maken, belastingvoordeel bieden • Duidelijkheid over beschikbare ruimtes • Regelgeving toegankelijker en laagdrempeliger • Maatschappelijk ondernemen, ondernemingen als goede buur • Een Slotervaart Goudengids uitbrengen (vermelding bedrijven gratis • Open etalage-route of braderie-route (zoals in Westerpark en Tsaar Peterstraat) • Maatschappelijke stages en ouders daarbij betrekken • Talentontwikkelcentrum opzetten (vgl. Osdorp), met workshops graffi ti, dans, etc. • Jongeren door bedrijven laten sponsoren om een idee uit te werken • Verborgen talenten vinden • Vormgeving en uitstraling ondernemersprijs versterken

11

12 11

Onderwijs

1

1

10

2

3

9

4

8

7

5 6

Zelfbeeld Imago Streefbeeld 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Variatie opleidingsniveau Spijbelen Samenwerking Koppeling onderwijs en opvang Betrokkenheid Huisvesting Doorstroom Stage en arbeidsmarkt Veiligheid Kwaliteit van de staf Gezondheid Financiering

VARIATIE OPLEIDINGSNIVEAU

Niet behandeld

2

AANPAK SPIJBELEN EN UITVAL

Sterke punten • Spijbelbus • Ontwikkeling internaat voor spijbelaars (TBO) • Thuisbezoeken Kansen • Help ouders om kinderen ook na de CITO toets te steunen • Nut opleiding laten ervaren in de wijk • Werken aan zelfbeeld en imago van VMBO’ers • Initiatief van leerlingen direct belonen/faciliteren • Betrek jongeren in de fysieke herontwikkeling van de wijk, daardoor herwaardering van ambachten • Wonen en Werken in de Wijk • Rolmodellen tonen • Zorg voor magneetwerking naar HAVO/ VWO onderwijs • Verbeteren kwaliteit onderwijs (slecht onderwijs is voornaamste spijbelreden) • Rol corporatie (ROC/Ymere) • Leerplichtambtenaar, maar liever de docent zelf, die aanbelt bij verzuimende leerlingen • Investeren in de relatie met de thuisomgeving; huisbezoeken 3

SAMENWERKING MET INSTANTIES & BEDRIJVEN

Sterke punten • Meeting points Amsterdam • Uitje Weekendacademie naar Concertgebouw betaald door Kamer van Koophandel • Amsterdamse leer-werkplaatsen Kansen • Benutten van toewijding van studenten • “School-woningbouw Rotaryclub” • Meer leerwerkplaatsen bij bedrijven/ondernemers • Stage bij nieuwe hotels • Sociale duurzaamheid bij bedrijfsvestiging afdwingen • Regisseren vraag arbeidskracht scholieren en aanbod bedrijfsleven • Makelaar tussen onderwijs en bedrijfsleven en andere instellingen • Buurtleven.nl (marktplaats ondernemers) • Exploitatie van gebouw brede school

12

4

VOOR- EN NASCHOOLSE OPVANG

Sterke punten • Denkproces integratie onderwijs en opvang is op gang gekomen Kansen • Ontwikkeling Community Centers • Schatkamer- talentontwikkeling (zoals in Geuzenveld) • Sport en huiswerk begeleiding koppelen (voorbeeld Hoorn) • Betrokkenheid van immigranten-organisaties benutten • Ontschotting, regie over geldstromen bij onderwijsinstellingen zelf • Duidelijkheid over aanbod en financieringsmogelijkheden • (V)MBO koppelen aan lokale economie, bv. kapper/horeca 5

BETROKKENHEID VAN OUDERS

Kansen • Tupperware Party op school • Niet werkende vaders/moeders stimuleren als vrijwilliger op school • In contact komen met ouders. Meeliften op contacten van anderen 6

HUISVESTING

Sterke punten • NOVA Esprit College • Japanse school Kansen • Vastgoed om onderwijs van verschillende gezindten te verbinden • Onderwijs combineren met woonvoorziening • Experiment om VMBO, HAVO en VWO bijeen te brengen, met huisvesting als integratie instrument • Functies bij elkaar brengen • Verantwoordelijkheid voor gebouwen weghalen bij DMO • Super flexibele ruimten • De wijk als klaslokaal • Inspiratie uit cases van buiten halen: Nijmegen, Maassluis

7

DOORSTROOM

Sterke punten • Meeting points Amsterdam • Campuscontract voor huisvesting Kansen • Laat VAVO systematiek indalen in het voortgezet onderwijs • Schrijf VO leerlingen in bij een woningbouwvereniging (container huisvesting) • Doorstroming binnen de wijk (lager onderwijs) • Initiatieven bedrijfsleven ruimte geven in onderwijsprogramma (bijv. vrije keuzeruimte) 8

STAGE & ARBEIDSMARKT

Sterke punten • Containers als jongerenhuisvesting ism bedrijven (banken en technische bedrijven) die stageplekken bieden en sociale activering ism scholen, stadsdelen, welzijnswerk • Jacob Geel buurt: wensen en vraag laten verzamelen door jongeren, zij maken daar een compleet bouwkundig plan van • Werk-leerstage “het pand”: in leegstaande woning gaan leerlingen van het TEC onder begeleiding aan de slag met o.a. electra • Far West ism meeting point Nova College: werkopdrachten voor jongeren die nieuwbouw van Far West gaan betrekken • Kinderpersbureau • Om Niets: bieden van gratis woonruimte (sloopwoningen) in ruil voor coachen van jongeren in de buurt i.s.m. Vooruit • Snuffelstages bij Far West: observeren van woningen, doorbellen/mailen van klachten, training in bellen en mailen (i.s.m. Campus Nieuw West) Kansen • Activeren van jongeren door ze aan te spreken op eigen verantwoordelijkheid • Stages/ leerplekken bij corporaties • Aandacht voor Nieuw-West als werkplek, niet alleen als woonplek • Activeren en betrekken van bedrijven

9

VEILIGHEID OP EN ROND SCHOOL

Sterke punten • Particuliere beveiliging rondom scholen (middelbare scholen en ROC) • Veiligheid in en om school zit in Programma van Eisen • Vliegende brigade: controleren op wapenbezit • Kindlinten: veilige route naar school (Geuzeveld) • Stichting Octopus: halen en brengen van kinderen te voet en op de fiets • Verkeersregelaars bij bouwprojecten • Zone Park: toegankelijk maken van schoolpleinen rondom schooluren door toezicht vanuit het stadsdeel • Veeg-ochtenden georganiseerd door ouders Kansen • Actieve bewoners schoolpleinen laten beheren, waardoor deze beschikbaar zijn na schooltijd • Kies vestigingslocaties voor scholen daar waar de leerlingen wonen • Kindlint rond Masira (nieuwbouwcomplex) om oversteken veiliger te maken • Schoolroutes autovrij en veilig maken door groene strook • Aanhaken van verkeersregelaars bij bouwplekken door corporaties 10

KWALITEIT VAN DE STAF

Kansen • ILA: Initiatief Leraren Amsterdam. Huisvesting voor docent in de wijk waar de school staat • Oudergesprekken thuis en niet alleen op school • Vasthouden en vinden van goede begeleiders op school • Door volle/drukke thuissituatie: studieplek bieden in scholen en in vastgoed en beheer • Inzetten op passie van docenten en dat een rol in het onderwijs geven • Begeleiden van docenten • Meer bij leerling thuis komen vanwege gebrek aan aandacht door grote klassen • Overstap naar onderwijs vanuit een niet onderwijs achtergrond vergemakkelijken

11

GEZONDHEID

Sterke punten • Aankoop boerderij Klarenbeek door De Key: jongeren en scholen uit West kunnen hier meelopen • Tuintjesproject (Geuzenveld). Kinderboerderij, BSO school de kans (zie ook Westerpark) • Subsidie vanuit De Key om Marokkaanse vrouwen sportgelegenheid te geven in het Sloterparkbad • Project “de Gezonde wijk” in GeuzenveldSlotermeer: voorlichting over ventileren van ruimte, bewegen, voeding, contact met ouders Kansen • Sportfaciliteiten in de wooncomplexen en (brede) school om mensen meer te laten bewegen • Ouders betrekken bij boerderij Klarenbeek (De Key) • Maak gebruik van de passie/hobby’s van docenten in het onderwijs (sport, tuinieren) • In stand houden en uitbreiden van schooltuinen, is ook de wens vanuit jongeren zelf (Creative Urbans: groen onderwijs) • Informeren rondom ventileren van woningen via verplichte bijeenkomsten • Ouders een rol geven in de voorlichting (bijeffect: stijging eigenwaarde) • Samenwerken met scholen in het kader van ‘gezonde wijk’: contact leggen met leerlingen

12 FINANCIERING Niet behandeld

ALLOCHTONE EN AUTOCHTONE ONDERNEMERS SAMEN BRENGEN Doel en resultaat: Creatief concept uitdenken om allochtone en autochtone ondernemers samen te brengen met als doel het ontwikkelen van een hoogstaande kwaliteits- versmarkt met een grote aantrekkingskracht. Partijen: The Colour Kitchen en Far West BALIEBEHEER BEEHIVE Doel en resultaat: Permanente bezetting van de entreebalie door scholieren van het Calvijn met Junior College, waardoor scholieren een zinvolle stage hebben. Partijen: Beehive, Calvijn met Junior College

De Alliantiefabriek: het sluiten van duurzame uitvoeringsallianties In de Wijkscan sessies zijn per thema kansen en krachten benoemd en speerpunten bepaald. Het zetten van een agenda is belangrijk, maar wie gaat die agenda eigenlijk uitvoeren? Dat is een gezamenlijke opgave, geen ‘to do list’ van Far West

“Van de bijna 40 allianties is Far West in 14 allianties betrokken. Dat betekent niet dat de overige allianties voor Far West niet belangrijk zijn, ze dragen bij aan de ontwikkeling van Nieuw-West en wij zijn blij dat we dat hebben kunnen faciliteren”. Jacques Thielen - Far West

Vraag en aanbod vormen vervolgens de grondstoffen voor de productie van de allianties. Daar waar vraag en aanbod samenkomt of aanbod een nieuwe vraag oproept ligt een potentiële alliantie. Drie voorbeelden ter illustratie: Veel huurders van Far West ventileren hun woning onvoldoen-

alleen. De volgende stap was dan ook om te werken aan duurzame uitvoeringsallianties. Hiervoor is de Berenschot

Deelnemers aan de Alliantiefabriek, de fabrieksarbeiders,

de. Hierdoor is hun woning warm en vochtig, met alle nadelige

Alliantiefabriek ingezet.

vormen net als bij de Wijkscans een zo gevarieerd mogelijke

gevolgen van dien voor de staat van de woning. Het blijkt

afspiegeling van partijen die in de wijk actief zijn. Anders dan

zeer lastig hierover met bewoners in gesprek te komen en dit

Onbenut potentieel inzichtelijk maken

bij de Wijkscan worden de deelnemers aan de Alliantiefabriek

gedrag te veranderen.

De insteek van de Alliantiefabriek is redeneren vanuit het

op directie of management niveau uitgenodigd: beslissings-

Het Lucas Andreas ziekenhuis in Slotervaart heeft te maken

aanbod van partijen: wat heb ik te bieden en wat wil ik inzet-

bevoegdheid is een voorwaarde voor het kunnen sluiten van

met significant hogere kindersterfte en veel astma gerelateer-

ten? Veel bedrijven, organisaties en individuen zijn zich goed

allianties.

de klachten. Zij relateren dit eveneens aan gebrekkige ventilatie van de woning. Far West en het ziekenhuis wisten dit niet

bewust van hun vraag maar veel minder van wat ze te bieden hebben. Een school bijvoorbeeld verzorgt onderwijs maar is

Van te voren is aan de deelnemers het resultaat van de drie

van elkaar maar doordat de probleembelevingen samen kwa-

ook een werkgever, heeft stagiairs in de aanbieding, zorgt

Wijkscans toegestuurd. De eerste fase is het inventariseren

men ontstond er een veel grotere urgentie het probleem aan

voor een vitale buurt en heeft ruimte beschikbaar die

van de grondstoffen: één stuks vraag en minimaal drie stuks

te pakken. Zij hebben besloten de handen ineen te slaan en

’s avonds ook van grote waarde kan zijn voor een andere

aanbod, per thema. De vraag is iets waarmee jij zelf gehol-

werken nu samen met een vrouwencentrum aan het trainen

organisatie. Zo ligt er heel veel onbenut potentieel op de

pen zou zijn, het aanbod is wat jij andere te bieden hebt. De

van vrouwen uit de buurt die deur aan deur voorlichting gaan

plank. De Alliantiefabriek is een sessie van drie uur waarin

beperking tot één stuks vraag en minimaal drie stuks aanbod

geven over het belang van goede ventilatie. Het aanbod van

het beschikbare aanbod inzichtelijk wordt gemaakt, waarmee

klinkt ook voor de deelnemers wat vreemd maar werkt erg

het vrouwencentrum (voorlichters), het ziekenhuis (informatie

vervolgens letterlijk nieuwe allianties worden gefabriceerd.

goed en enthousiasmerend: dat wij dat allemaal te bie-

over gezond wonen) en de behoefte van Far West komen hier

den hebben! Het inventariseren van het aanbod op de drie

samen met als resultaat een nieuwe alliantie.

thema’s had dan ook een overweldigend resultaat. Een enorme hoeveelheid aanbod, variërend van stageplaatsen tot kantoorruimte, van financiële middelen tot coaching. 13

VROUWEN ALS VOORLICHTER Doel en resultaat: Vrouwen trainen als gastvrouw om bewoners op een goede manier voor te lichten over de renovatie en sloop van woningen. Partijen: Stichting Buurtbelangen, Rochedale

DUURZAAM ALLIANTIE NETWERK Doel en resultaat: Een periodiek en duurzaam netwerk ten einde de dialoog tussen de partners van de diverse allianties levendig en inspirerend te houden. Partijen: Beehive en Far West Graag aanhaken: Berenschot en The Colour Kitchen

Gegarandeerd commitment

opleiding in de keuken aan. Ze beschikken derhalve over een

De geproduceerde allianties zijn niet vrijblijvend. Door te

mooie oefenkeuken. De oefenkeuken is niet full-time in gebruik

werken aan allianties die dicht bij het eigenbelang van de

en werd daarom tijdens de Alliantiefabriek als aanbod opge-

organisaties liggen is committment gegarandeerd. Maar dat

geven. Vrouwenorganisatie VLAM begeleidt vrouwen naar de

committment wordt ook vastgelegd. Tijdens de Alliantiefabriek

arbeidsmarkt. Onder deze vrouwen is een aantal dat goed kan

wordt elke alliantie beklonken met een alliantieakkoord dat

koken en graag een eigen cateringbedrijf zou willen oprich-

door de deelnemende partijen is ondertekend. Er worden direct

ten. The Colour Kitchen heeft haar oefenkeuken beschikbaar

afspraken gemaakt over de volgende stap. Ook wordt in kaart

gesteld aan VLAM zodat er geoefend kan worden en er grotere

gebracht welke contacten of middelen nodig zijn voor de uit-

hoeveelheden bereid kunnen worden. Daarnaast heeft de ei-

voering van deze allianties. Zo wordt de alliantie direct aan een

genaar van The Colour Kitchen, een zeer ervaren en succesvol

concreet project gekoppeld. Dit zorgt er voor dat er van de 38

horecaondernemer, aangeboden de vrouwen te adviseren en

allianties die zijn voortgekomen uit de Alliantiefabriek Nieuw-

coachen over het oprichten van een eigen bedrijf.

West er ruim 20 binnen een paar weken al in uitvoering zijn.

Om jongeren uit de buurt te betrekken bij de fysieke herstructureringsopgave hebben Creative Urbans, Far West, Nova Esprit College en Wonen en Werken in de Wijk (WW&W) een alliantie gesloten. Zowel de ontwerpfase als de uitvoering van de

fotograaf: Esther Hessel

Restaurant The Colour Kitchen biedt haar werknemers een

herstructurering worden in de alliantie meegenomen. Creative Urbans is gespecialiseerd in educatie rondom architectuur en bouwkunst, WW&W zet jongeren in bij de sloopwerken van Far West.

Netwerkbijeenkomst Alliantiefabriek Nieuw West, 2 juli 2009

14

HUISVESTING VOOR JONGEREN Doel en resultaat: Gunstig huurcontract voor jongeren in ruil voor inzet in de wijk om hiermee de participatie en zelfstandigheid van jongeren in de maatschappij te stimuleren. Partijen: Impuls, Spirit, Stadgenoot COMPUTERLES VOOR ALLOCHTONE VROUWEN EN OUDEREN Doel en resultaat: Jongeren die computerles geven aan allochtone vrouwen en ouderen en het daarmee stimuleren van maatschappelijke betrokkenheid van beide doelgroepen. Partijen: Creative Urbans, Vlam, Osiragroep, Calvijn met Junior College

Zomaar wat citaten naar aanleiding van de Alliantiefabriek

In de loop van 2010 zou dit platform in de lucht moeten zijn.

“Een positieve bijeenkomst waarop we veel nieuwe contacten

in Amsterdam Nieuw-West. Zij benoemen iets van het verras-

Tot die tijd kunnen belangstellenden terecht op de website

hebben opgedaan.” (Manager welzijnswerk)

sende dat dit instrument toevoegt aan het bestaande gesprek

www.farwest.nl/alliantiefabriek. Vragen en opmerkingen

in en over wijken: positiviteit en concrete resultaten. De Wijks-

kunnen gemaild worden naar [email protected].

Resultaat en vervolg

“De Alliantiefabriek gaat zeker leiden tot interessante projecten.” (Beherende corporatie)

cans en de Alliantiefabriek hebben in Amsterdam Nieuw-West tot bijna 40 allianties geleid. Veel van het aanbod van de deelnemende partijen is in de gesloten allianties versleuteld maar

“Samen met andere partijen bereik je veel meer dan alleen, de

er is ook veel aanbod overgebleven dat op een later moment

Alliantiefabriek draagt daaraan bij” (Directeur van Middelbare

alsnog kan worden ingezet.

school) Allianties digitaal te volgen en benaderen “Erg positieve bijeenkomst, wij hebben veel belang bij de al-

Op dit moment denkt Far West aan een digitaal platform waar-

lianties dus ik ga er zeker actief mee aan de slag. Ik vond het

op dit aanbod blijvend beschikbaar wordt gemaakt en waarop

ook gezellig, mensen waren even uit hun normale doen, dat is

de voortgang van de allianties te volgen is. Door middel van

positief”. (Stichting Buurtbelangen)

een monitoringssysteem kunnen bezoekers van het platform zien in welke fase de alliantie zich bevindt. Allianties waar

“Ik ben in de afgelopen 30 jaar bij veel bijeenkomsten geweest

langere tijd niets mee gebeurd, verdwijnen van het platform.

maar zo een had ik er nog nooit meegemaakt, heel bijzonder

Op het moment dat bezoekers denken een bijdrage te kunnen

en met een mooi resultaat”. (Schooldirecteurl)

leveren aan een alliantie kunnen zij direct contact opnemen met de initiatiefnemers. Hetzelfde geldt voor de vraag en het

“Ik vond de bijeenkomst heel erg leuk, vooral ook omdat het

aanbod. Bezoekers die aanbod hebben op een vraag of gebruik

zo concreet was. Er zijn heel vaak avonden, waarop je aan

willen maken van het aanbod kunnen via de site een mail

het eind denkt: ’goed, veel gepraat, maar hier komt niets van

sturen naar de eigenaar van de vraag of het aanbod. Op deze

terecht. Bij de Alliantiefabriek denk je ‘ja hier gaat echt iets

manier blijft de Alliantiefabriek ook na de sessie actief als een

uitkomen’”. (Ondernemershuis)

platform voor vraag en aanbod.

15

ONDERSTEUNEN VAN STARTENDE ONDERNEMERS Doel en resultaat: Potentiële ondernemers worden op weg geholpen in het ondernemerschap. Partijen: The Colour Kitchen, Ondernemershuis

BETROKKEN VROUWEN IN DE BUURT Doel en resultaat: Het begeleiden van vrouwen die hun vraag nog niet duidelijk hebben, zodat zij zelf in staat zijn om buurtactiviteiten te ontwikkelen. Partijen: Stichting Buurtbelangen, de Key, Stadgenoot

Ter afsluiting Far West was begin 2009 op zoek naar nieuwe partners,

Aanbod veel groter dan gedacht

Ruim 20 allianties al in uitvoering

projecten en initiatieven die een positieve bijdrage zouden

Op de thema’s onderwijs, leefbaarheid/leefomgeving en werk

Met behulp van de Alliantiefabriek zijn er op basis van deze

kunnen leveren aan de vernieuwingsoperatie in Amsterdam

en inkomen is een breed scala van partijen samengebracht

grondstoffen 38 nieuwe allianties gesmeed. Elke alliantie is

Nieuw-West. Met de Alliantiefabriek is er gekozen voor een on-

met als doel nieuwe verbindingen te leggen. Het aanbod van

beklonken met een alliantieakkoord dat door de deelnemende

orthodoxe aanpak maar met een resultaat dat er mag wezen.

partijen stond daarbij centraal. Het is opvallend dat het aan-

partijen is ondertekend en daarmee ook bindend is. In de al-

bod van partijen vele malen groter bleek dan men van te voren

lianties voeren partijen in de wijk samen concrete projecten

dacht. De deelnemers hebben elkaar weten te verbazen en

uit die zowel in het belang zijn van het bedrijf/instelling, als

verrassen met de manier waarop ze elkaar kunnen versterken.

in het belang van de wijk.

Geconstateerd kan worden dat de grondstoffen voor mooie,

Het traject heeft tot heel veel enthousiasme geleid en nieuwe

betekenisvolle initiatieven ruimschoots voor handen zijn, het

energie losgemaakt, ruim 20 allianties zijn een paar weken na

ontbreekt echter nog te vaak aan een goed ‘productieproces’

de sessie al in uitvoering. Dat de alliantiefabriek tot concrete

waarin grondstoffen verwerkt worden tot mooie producten.

acties en resultaten leidt, geeft veel deelnemers energie.

16

JONGEREN BETREKKEN BIJ THEMA GEZONDE WIJK Doel en resultaat: Het betrekken van jongeren bij het thema gezonde wijk. Partijen: Creative Urbans, Far West, Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer Graag aanhaken: Scholen

ONTWIKKELEN VAN VEILIGHEIDSCONCEPTEN Doel en resultaat: Het vergroten van veiligheid (rondom gebouwen) door het bespreken van verschillende ideeën zoals een belsysteem. Partijen: Beehive, Ipabo

Grensoverschrijdende initiatieven vergroten maatschappelijke

Uiteraard dragen alle allianties uiteindelijk wel bij aan het

vitaliteit

gemeenschappelijk doel: ervoor zorgen dat de wijk een kracht-

Opvallend is dat in veel allianties de overheid geen noodzake-

wijk wordt waar mensen graag willen wonen en werken.

lijke deelnemer is. Dat geeft aan dat partijen zelf, los van de overheid tot maatschappelijk initiatief kunnen komen.

De Alliantiefabriek heeft in Amsterdam Nieuw-West laten zien

De kunst zit hem in het activeren van deze maatschappelijke

dat door de kracht van een wijk zichtbaar te maken er energie

vitaliteit. De partijen die aan de alliantiefabriek deelnemen zijn

en inspiratie ontstaat om nieuwe initiatieven en samenwer-

veelkleurig en overschrijden beleidsmatige grenzen en sec-

king te creëren.

toren. Hierdoor ontstaan er grensoverschrijdende initiatieven waarbij het belang van de deelnemers steeds een belangrijk uitgangspunt vormt. Dit zorgt ervoor dat partijen gecommitteerd zijn aan de gemaakte afspraken en gemotiveerd om de allianties tot een succes te maken. 17

HUISVESTING VOOR ALLOCHTONE DOELGROEPEN Doel en resultaat: Afstemmen huisvesting financieringsproblematiek voor allochtone doelgroepen door het samen oppakken en onder de aandacht brengen bij het Stadsdeel en VWS. Partijen: Osiragroep en Impuls

TIJDELIJKE WOONRUIMTE Doel en resultaat: Het bieden van een snelle huisvestingsoplossing voor mensen in een crisissituatie, door het beschikbaar stellen van tijdelijke woonruimte. Partijen: Far West, de Key, Impuls

Colofon Tekst

fotografie

Berenschot (Rosanne Stotijn en Bastiaan Staffhorst)

Henri Smeets, www.lookaround.be

Far West

Esther Hessel, Far West

Eindredactie

Druk

Far West

Grafinoord

Ontwerp en vormgeving Garlic www.garlic.eu

18

Far West is in 2000 opgericht ten behoeve van de vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam. De woningcorporaties De Key, Stadgenoot (voorheen Het Oosten en de Algemene Woningbouw Vereniging) en Rochdale hebben hun portefeuille in deze wijken overgedragen aan Far West om vernieuwing in Amsterdam Nieuw-West tot stand te brengen. Met een bezit van ongeveer 10.000 woningen en 1.000 bedrijfsruimten is Far West de grootste speler in Nieuw-West. Far West is betrokken bij ruim eenderde van de herstructureringsopgave in dit gebied en werkt daarbij samen met stadsdelen, vastgoedontwikkelaars en beherende corporaties aan de herontwikkeling van de buurten. Far West werkt door ontwikkeling van nieuwbouw, renovatie en verkoop van bestaand bezit, en de bijbehorende logistieke puzzel aan een diverse samenstelling van de woningvoorraad in Nieuw-West.

Berenschot is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met circa 500 medewerkers in de Benelux. Al ruim 70 jaar lang verrassen wij onze klanten met slimme en nieuwe inzichten die leiden tot opmerkelijke resultaten. Stichting B.W. Berenschot Fundatie biedt de adviseurs van Berenschot fondsen en mogelijkheden om te komen tot verdieping van kennis en inzicht in hun vakgebied. In de ruim 20 jaar dat de Berenschot Fundatie bestaat heeft een groot aantal adviseurs de professionele drang tot vernieuwen van inzichten en methoden omgezet in een publicatie in de Berenschot Fundatiereeks.

Far West

Berenschot

Postbus 9865 1006 AN  Amsterdam T 020 - 512 09 30 E [email protected] I www.farwest.nl

Postbus 8039 3503 RA Utrecht T 030 - 2 916 916 E [email protected] I www.berenschot.com/alliantiefabriek

voor de specifi eke jongerenproblematiek – Wonen en Werken in de Wijk, Veiligheid op straat (in winter) verlaten gebouw Ipabo ‘s avonds (22:00) van vrouwelijke deeltijd studenten – Ipabo, Ik zoek ondersteuning om jongeren te helpen hun eigen buurtonderneming (zoals strijkbedrijf/klussenbedrijf) verder te (laten) ontwikkelen. Gezocht: ondernemers die willen helpen – Nova ders in de wijk – Beehive, Ik zoek plekken in de buurten van Geuzenveld- Slotermeer waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten – Stichting Buurtbelangen, Gezocht: leer-werk plekken v.a. VMBO leeftijd – Stadsdeel Geuzenveld Slotermeer, (potentiële startende) Ondernemers – Ondernemershuis, Permanente “bemensing” van onze Vliegbasis balie met gemotiveerde stagiaires (V) bans, Ik wil een cateringbedrijf beginnen en zoek advies/plek – Vlam. nigingen, bewoners, scholen, etc. wij zijn voor samenwerking – Rochedale, Huisvesting voor somatische en psychogeriatrische cliënten – Osiragroep, Wij ondersteunen een breed scala aan wijkbeheer activiteiten: meedenken, meedoen, ook fi nancieel voor diverse doelgroepen – Rochedale, Jongeren die structuur zoeken – Politie, Toezicht (gericht en professioneel) – Politie, t, Wij bieden buurtbewoners een plek op mee te helpen, in ons bewonersrestaurant “Het Zonnetje” dat nu 1 x per maand kookt in het Nova Esprit College – Stichting Buurtbelangen, Inzicht in de lokale beheerproblematiek – Far West, Afstemmingsoverleg Overtoomse Veld – Stadsdeel Slotervaart, Wijkposten met bemensing – Far West, Huis van buurtvoorzieningen – Osiragroep, it de buurt – Zone 3, Mooi veilig buurtparkje (fi etslessen) – Calvijn met Junior college, Spelletjes (educatief) middagen aanbieden – Ipabo, Kinderopvang – Calvijn met Junior college, Ontmoetingsplekken in de buurt bv. ouderenhuiskamer Delfl andplein, servicepunt Kolenkit – Far West, Netwerk van ondernemers, oa. Vliegbasis – Far West, Jongeren via edutainment – Vlam, Huis bans, Projecten ter verfraaiing openbare ruimte – Beehive, Herstelbemiddeling – Spirit, Sociale vaardigheidstrainingen jeugd – Spirit, Creatieve producten sites, fi lms, foto’s, goede ideeën – Beehive, Intensieve aanpak overlastgevende jongeren – stadsdeel Slotervaart, Ontwerpen voor mooiere tunnels en andere lelijke nare plekken – Beehive, Portiekplan laatste kans multiprobes samenwerkt met de markt, overheid en het onderwijs – Wonen en Werken in de Wijk, Organiseren van schoonmaakacties, bewonersbijeenkomsten over verschillende thema’s, bv veiligheid, en andere activiteiten op het gebied van school, leefbaarheid en veiligheid – Stadgenoot, Wij faciliteren goede bewonersinitiatieven (fi nancieel, ruimte, meedenken). Van klein tot groot – e grote aula die vaak leeg staat (‘s avonds en weekends) – Calvijn met Junior college, Participatietechnieken speciaal gericht op jongeren van 16-18 jaar – Creative Urbans, Vergaderplek Burgemeester Hogguerstraat 2, Nova College schoolgebouw (vergaderfaciliteiten)- Nova Esprit College, Betrekken jongeren bij hun buurt, Nova Esprit College kan die jongeren leveren- Nova our Kitchen, Contact allochtone ondernemers voor partnerschap in vers aanbod – Colour Kitchen, Buurtgericht werken aan leefbaarheid- Zone 3, Ondernemers in de buurt bij wijk betrekken- Ondernemershuis, Geld voor goede ideeën om de wijk leefbaar te maken (700.000 euro in 2009!) – Stadsdeel Geuzeveld-Slotermeer, Expertise in buurtgericht werken, het opzetten van dsdeel Geuzeveld-Slotermeer, Wonen en werken in je wijk = binding met je wijk – Wonen Werken in de wijk&w, Maak gebruik van ons netwerk, kennis van de buurt en bewoners. Wij weten veel van de huurders – Rochedale, Wij hebben een buurtkrant (de GaSet) die zit te springen om vrijwilligers – Stichting Buurtbelangen, Diverse wijkkantoren die ‘s avonds te gebruiken zijn De Key, Conceptontwikkelaar – Colour Kitchen, Opdracht voor meeting point: woonwensen onderzoek in een buurt – Stadgenoot, Koppeling ondernemers met vaklieden in de wijk – Beehive, Huisvesting voor jongeren: gunstig huurcontract in ruil voor inzet in de wijk door jongeren – Stadgenoot, Jongeren die uit school of werk zijn gevallen: ik kan Nova Esprit College IG traject Spirit, Voorlichting aan leerlingen op gebied van criminaliteit, groepsdruk, respect, vandalisme, etc – Spririt, Quickscan veiligheid in en om scholen – Spirit, Bouwplannen – Far West, Ministageplaatsen – Far West, Ambitieuze plannen voor community center – Far West, Het bieden van werk/leer trajecten voor jongeren – Wonen Werken in de wijk, Betrekken van scholieren bij emers spelletjes kist – Ondernemershuis, Stageplekken – Beehive, Stageplekken – Zone 3, “Leren door doen” plekken toezicht en beveiliging – Zone 3, Het samenwerken met alle onderwijsinstellingen om drop-outs te voorkomen – Wonen Werken in de wijk, Scholing in instructie – Ipabo, Leerwerkplekken – Wonen Werken in de wijk, Stageplekken – Politie, Beheer schoolgebeouderwijs 10-12 jaar – Creative Urbans, Meedenken over nieuwe concepten voor schoolgebouwen (multifunctioneel gebruik, verbinden verschillende opleidingsniveaus) – Stadsgenoot, Koppeling tussen onderwijs en markt – Wonen Werken in de wijk, Begeleidingstrajecten naar werk en scholing – Vlam, Stageplekken – Far West, Onderzoek naar problematisch taalgebruik en hulp weken met expositie als eindresultaat- Creative Urbans, Stageplekken – Beehive, Architectuur en vormgeving inpasbaar in onderwijs curriculum (profi el werkstuk) – Creative Urbans, Stageplekken – Stadsdeel Slotervaart, Taskforce “Nuggers” Nieuw-West – Stadsdeel Geuzeveld-Slotermeer, West Werkt campagne over ondernemerschap – Stadsdeel Slotervaart, Jongeren in alle n voor de wijk: (stakeholders). Ik kan iemand leveren voor participatie vanuit onderwijs – Nova Esprit College , Baliemedewerkers Huygens: als er een begeleider is dan kunnen wij leerlingen leveren – Nova Esprit College, Potentiële startende ondernemers: ik heb leerlingen die met bedrijfjes bezig zijn – Nova Esprit College, Empowerende activiteiten in wijkweb – Stadsdeel dat zij hun wensen kunnen verwoorden naar de portefeuillehouder – Stichting Buurtbelangen, Jongeren die dreigen uit te vallen of reeds uitgevallen zijn. “het bieden van een baan & een opleiding”. Salaris is minimum loon + 10% – Wonen Werken in de wijk , Met speciale zorg naar een startkwalifi catie naar de arbeidsmarkt- Wonen Werken in de wijk, Werk – Politie, Werk of bans, Coaching starters creatieve bedrijvigheid in de wijk – Beehive, Werk voor buurtvoorlichters huis aan huis – Far West, Zorgaanbod voor sociaal emotionele problematiek en thuissituatie als het gaat om kinderen en jongeren – Spirit, Ruimtes om bedrijfje in te starten of te voeren – Beehive, Stageplekken administratie, beheer gebouw, e.d. groen – Ipabo, Administratief vang – Calvijn met Junior college, Creatieve denkkracht voor allerhande kwesties en vragen of problemen voor bedrijven – Beehive, Huisvesting voor startende ondernemers (kortlopende contracten, ingroeiregeling mbt huren) – Stadgenoot, Leer-werk trajecten in bouw en beheeractiviteiten – Wonen en Werken in de wijk&w, Bedrijfsruimte met gunstige condities – Far West, Wij scholing – Vlam, Samenwerking tussen: overheden, markt, onderwijs. Gezamenlijke uitdaging = gezamenlijke oplossing – Wonen en Werken in de wijk&w, Individuele begeleiding startende ondernemers – Ondernemershuis, Bedrijven die hun “bedrijfsuitje” door buurtbewoners met talenten willen laten organiseren – Impuls, Acquisitie vaardigheden – Vlam, Ruimte voor projecten van werken in de sloop, bouw, groenvoorziening, openbare ruimte en onderhoud. Zonder subsidies en marktconform – Wonen en Werken in de Wijk , Kennis van aanbestedingen – Berenschot, Opdrachten voor catering – Ipabo,