Verbeterplan vmbo Vakcollege Scala College 2014-2015
DEFINITIEVE VERSIE – september 2014 1
Inhoud 1
Aanleiding
2. Analyse 2.1
Sterke kanten
2.2
Mogelijke oorzaken voor de onvoldoende resultaten
3. Acties 2014-2015 op korte termijn 4. Taken 5. Kwaliteitsinstrumenten en evaluaties 6. Communicatie met betrokkenen 7. Speerpunten
Opbrengstgericht werken Pedagogisch klimaat Didactiek en curriculum Taalbeleid Determinatie en selectie Ondersteuning en begeleiding leerlingen Professionaliseren en deskundigheidsbevordering team Ontwikkeling vakcollege
2
1.
Aanleiding
`
In het vakcollege is het initiatief genomen om een verbeterplan voor de kaderberoepsgerichte leerweg te maken. Aanleiding hiervoor zijn de tegenvallende resultaten en opbrengsten voor deze opleiding van de afgelopen drie schooljaren. In de meerjarenopbrengst VO van de onderwijsinspectie heeft de kaderopleiding een onvoldoende als opbrengstenoordeel gekregen. Dit is gebaseerd op de volgende vier indicatoren: rendement onderbouw: voldoende; rendement bovenbouw: onvoldoende; gemiddeld cijfer centraal examen – relatief: onvoldoende (gemiddeld een 5,9 in 2012-2013); verschil SE-CE: gering verschil: voldoende. Het opbrengstenoordeel is onvoldoende omdat meer dan één indicator onvoldoende is. Met dit plan willen we de opbrengsten en resultaten van de kaderopleiding terug brengen naar tenminste het oordeel voldoende.
`
Het verbeterplan is in eerste instantie gericht op de kaderopleiding binnen het vakcollege, met het 4e leerjaar als focus. De basisopleiding maakt echter ook deel uit het van het vakcollege. We nemen we daarom deze opleiding, ondanks dat de resultaten daarvan wel goed zijn, mee in dit verbeterplan.
2.
Analyse
2.1
Sterke kanten
Het concept van het vakcollege wordt breed gedragen; De ontwikkeling en invoering van vakmanschapsuren; Er is veel aandacht voor de ontwikkeling van praktische vaardigheden van leerlingen; De beroepsgerichte vakken beschikken over aantrekkelijke praktijklokalen; Het team van het vakcollege is verticaal georganiseerd; De meeste teamleden vertonen een grote inzet voor en betrokkenheid bij leerlingen; Er heerst een grote mate van collegialiteit; De meeste teamleden beschikken over veel veerkracht.
3
2.2
Mogelijke oorzaken voor de onvoldoende resultaten genoemd door het team, de regiegroep, zorgcoördinator en intern begeleider en schoolleiding. Doelgroep: Er is toenemende internaliserende en externaliserende problematiek. Het aantal geïndiceerde leerlingen (LGF) in de bk leerwegen is de afgelopen 5 jaar stabiel, maar de groep leerlingen die om diverse redenen meer aandacht vanuit de basiszorg nodig heeft, is groter geworden. Hierbij gaat het om leerlingen die direct in de beroepsgerichte opleiding geplaatst worden, maar ook om afstromers uit vmbo t -havo. Deze leerlingen komen (op basis van de huidige criteria) niet voor extra onderwijszorg in aanmerking, maar hebben soms wel diagnoses (denk aan ADHD) of laten om andere redenen gedrags- en sociaal-emotionele problematiek zien; Docenten geven aan, dat ze naar verhouding teveel aandacht schenken aan deze leerlingen; Een aantal mentoren/docenten voelt zich niet voldoende toegerust om deze leerlingen met basiszorgproblematiek doelgericht te begeleiden; Leerlingen hebben taalachterstanden: taalgericht vakonderwijs wordt (nog) niet teambreed ingezet; Tussen de nieuwe inschrijvingen zaten de afgelopen jaren regelmatig leerlingen waarbij in het DOD (didactische gegevens) leerachterstanden worden aangegeven die eigenlijk nader onderzocht zouden moeten worden, om uit te sluiten dat het niet om leerlingen gaat die eigenlijk recht hebben op LWOO onderwijs. Deze inschrijvingen/DOD’s bespeuren de basisschool bezoekers en de teamleiders steeds meer; Ontbrekende gegevens bij instroom. Curriculum: Het uitgangspunt op het Scala College is leerlingen t/m klas 3 onderwijsprogramma’s alleen op kaderniveau aan te bieden. Dat werkte jarenlang en daagde leerlingen uit. Mogelijk is te laat op verandering van de doelgroep geanticipeerd. Basisleerlingen worden te lang kansen geboden een kaderdiploma te halen; Onderwijsprogramma’s van de kaderopleiding in de onderbouw en in de bovenbouw sluiten onvoldoende op elkaar aan; er zijn te weinig doorlopende leerlijnen. Primair proces: Leerlingen hebben in het algemeen gesteld een afnemende werkhouding, zijn of blijven niet gemotiveerd; Bij contact met ouders hierover is er soms weinig steun van die kant; Er is in het team nog te weinig gezamenlijkheid t.a.v. de kernwaarden en het toepassen van vastgestelde regels en afspraken; Het klassenmanagement in het algemeen is voor verbetering vatbaar. (o.a. aangeven en checken leerdoel. Zie SL!M); Examentraining gebeurt alleen voor de AVO vakken; er is geen specifieke trainingsperiode, gericht op het CSPE, voor de beroepsgerichte vakken. Randvoorwaarden Er is te weinig mentortijd om leerlingen consequent, regelmatig en gericht te kunnen begeleiden; 4
Er zijn structureel te weinig mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen bij bijv. huiswerk; Er zijn geen mogelijkheden om leerlingen met gedrags-en sociaal emotionele problematiek tijdelijk buiten het onderwijsproces te plaatsen en hen intensief te begeleiden naar beter gedrag. Op de externe rebound is slechts een beperkt aantal plaatsen en verwijzing duurt lang. Huisvesting en organisatie Tot september 2010 verbleef de onderbouw van het vmbo beroepsgericht op de locatie Nieuwe Sloot. Vanaf schooljaar 2010-2011 ontvangen zij onderwijs op de D-locatie aan de Diamantstraat; Oorspronkelijk was het plan de leerlingen op de D-locatie een afgeschermde plek te bieden met eigen regels, eigen team (als vervolg op ‘Minder handen voor de klas’), eigen schoolplein en kantine. Deze uitgangspunten hebben we maar ten dele waar kunnen maken. Met name het feit dat door ruimtegebrek ook andere klassen in dit gebouw les hadden en door de personele inzet is het creëren van een vmbo-onderbouwhuis niet gelukt; Met ingang van het schooljaar 2012-2013 is voor de vmbo-leerlingen het concept van het vakcollege ontwikkeld met vakmanschapsuren vanaf klas 1. Hierin zit veel tijd en energie van docenten; In september 2011 zijn ook onder – en bovenbouwteam vmbo basis/kader samengevoegd. Teamleider en team van het vakcollege hebben daaraan vooral op organisatorisch gebied moeten wennen. Onderwijsontwikkeling heeft vertraging opgelopen; Teamleider van het vakcollege is niet zichtbaar op de D-locatie. Personeelsbeleid In de afgelopen jaren gaven enkele minder bekwame docenten les aan deze klassen. Zij zijn door de teamleider en de leerlingcoördinator begeleid en ondersteund, maar dit heeft te weinig succes gehad Enkele docenten zijn door ziekte uitgevallen. Vervanging is zeer moeizaam verlopen “Minder handen voor de klas” heeft gevolgen gehad voor de teamsamenstelling. Sommige vakdocenten geven deels onbevoegd les; Vakdocenten geven of in de onderbouw of in de bovenbouw les; Gastdocenten hebben relatief weinig affiniteit met de doelgroep. Aansturing teamleider/schoolleiding: Aansturing door teamleider: docenten vinden de feedback van teamleider naar docent niet transparant genoeg; Enkele docenten voelen zich onvoldoende aangestuurd; Enkele docenten voelen zich onvoldoende gesteund. Beleid Docenten vinden het onderwijsbeleid versnipperd. Om de doelen te halen worden teveel acties tegelijkertijd ingezet. De duurzaamheid van de ontwikkelingen komt daardoor in het geding; 5
Docenten vinden de aansturing op het onderwijsbeleid niet duidelijk genoeg.
3.
Acties 2014 – 2015 op korte termijn Zorg en leerlingbegeleiding
De teamleider en mentoren klas 3 (13-14) brengen de risicoleerlingen in kaart en mentoren maken een eindnotitie in SOM of Google Drive; De teamleider en staf onderbouwen deze analyse met gegevens uit Cum Laude en SOM; Op basis hiervan maken de teamleider , mentoren en docenten actieplannen op leerlingniveau (risicoleerlingen) ; Mentoren, teamleider, docenten, leerlingcoordinator en zorgteam voeren deze actieplannen uit en evalueren deze tijdens de klassenteamvergaderingen; Extra begeleidingsuren voor ondersteuning leerlingen worden ingezet. Didactiek en curriculum
De secties maken voor hun vak een actieplan op basis en kaderniveau met daarin resultaatafspraken en voeren dat uit; De secties bieden programma’s en toetsen aan op basis- en kaderniveau; Kerndoelen in de onderbouw en eindtermen in de bovenbouw sluiten op elkaar aan: er is per vak een doorlopende leerlijn; De examentraining voor de beroepsgerichte vakken wordt toegespitst en krijgt een duidelijker plek.
Determinatie en selectie
Teamleiders locatie Diamantstraat en locatie Nieuwe Slot maken afspraken over de procedure en de norm van afstroom uit klas 2 t/h naar 3 kader en de determinatie in klas 1 en 2 vmbo-havo; Leerlingen in klas 1 worden goed gevolgd, risicoleerlingen worden eerder getest. Opbrengstgericht werken Docenten passen principes van opbrengstgericht werken in de klas toe; Resultaten en werkhouding van leerlingen worden door mentor, vakdocent, teamleider van vestigingsdirecteur gemonitord en besproken in de daarvoor bestemde overlegstructuur; 6
Criteria voor het bepalen van de werkhouding worden geformuleerd. Pedagogisch klimaat Afspraken en regels t.a.v. pedagogisch klimaat worden in team opnieuw bevestigd en vastgesteld Mentor neemt afspraken en regels met leerlingen door Team voert afspraken en regels consequent uit Professionalisering team Aan het begin van de week wordt een uur voor teamoverleg ingeroosterd met als doel terugkijken, vooruitkijken, leren en ontwikkelen, korte lijnen met elkaar en over leerlingen, afstemmen, interveniëren etc.
4.
Taken College van Bestuur Monitort het verbeterplan in gesprek met vestigingsdirecteur locatie Diamantstraat. Vestigingsdirecteur locatie Diamantstraat Organiseert faciliteiten voor mentoraat, (huiswerk)begeleiding en opvang van leerlingen met gedragsproblemen; Organiseert faciliteiten voor ‘onderbouwhuis’ (toezicht, kantine, surveillance door ‘eigen’ docenten); Onderzoekt de mogelijkheid van invoering digitale eindexamens vmbo beroepsgericht en neemt daarover een besluit; Zorgt voor personele inzet met zo min mogelijk gastdocenten en vakdocenten die indien mogelijk lesgeven klas 1 t/m 4; Monitort de verbeteracties van secties (resultaten, doorgaande lijn en curriculum voor basis- en kaderleerlingen) via vakwerkplan en gesprekken; Bespreekt elke periode de doorstroomprognose met de teamleider vakcollege; Gaat in overleg met vestigingsdirecteur en teamleiders van de locatie Nieuwe Sloot en voert beleidsmatige consequenties van verbetermaatregelen door (bijv. bijstellen overgangsnormen, aannamebeleid, determinatie en rapportage werkhouding/gedrag op rapport). Teamleider Controleert de eindnotities en monitort de actieplannen voor risicoleerlingen; 7
Onderzoekt na elke periode de voortgang van de resultaten; Voert individuele gesprekken met docenten die onvoldoende functioneren en maakt afspraken over ondersteuning; Controleert of actieplannen voor (risico) leerlingen worden nagekomen op de klassenteamvergaderingen en in overleg met mentoren; Bespreekt elke periode de resultaten van een klas met de mentor, met name de examenklassen; Zorgt ervoor dat het verbeterplan, teambuildings- en professionaliseringsactiviteiten onderdeel zijn van het teamoverleg; Bezoekt regelmatig lessen (kort bezoek 1x per periode) op basis van een observatiewijzer; Inventariseert en organiseert scholing; Beoordeelt zorgvuldig aanname nieuwe leerlingen in samenspraak met basisschoolbezoeker; Maakt een rooster voor de huiswerkbegeleiding; Heeft korte lijnen met leerlingcoördinator; Leidt de leerlingbespreking.
Team Teamleden zorgen gezamenlijk voor een pedagogisch klimaat waarin de kernwaarden herkenbaar zijn: hoge verwachtingen hebben en uitspreken, relatie opbouwen met en vertrouwen schenken aan leerlingen, positieve grondhouding hebben, naleven van teamafspraken, eisen stellen aan leerlingen/’prestatie in relatie; Teamleden bouwen hun sterke punten (‘inzet voor en betrokkenheid bij leerlingen’) verder uit en spreken elkaar aan op naleving van afspraken; Teamleden staan open voor reflectie en feedback en zijn bereid te leren; Intensiveren contacten met het bedrijfsleven, binnen en buiten de school, met oog op de verdere ontwikkeling van het vakcollege en de vernieuwing in de beroepsgerichte programma’s. Mentoren Zorgen voor kwalitatief goede eindnotities en een warme overdracht van risicoleerlingen; Signaleren dreigende uitval van leerlingen, stellen dit op rapportvergadering en klassenteamvergadering aan de orde. Maken met de vakdocenten afspraken over eventuele bijstelling van de actieplannen ter ondersteuning van leerlingen en noteren dit alles in SOM; Geven duidelijke signalen aan ouders en betrekken hen bij de individuele begeleiding van de leerling . Docent Voert afspraken rond SL!M en didactiek uit en versterkt ‘leerdoel aangeven en checken’; Geeft les en toetst op basis- en kaderniveau in klas 3 en 4 ; 8
Stelt eisen aan leerlingen t.a.v. werkhouding; Voert afspraken uit taalbeleid uit; Geeft gerichte en positief geformuleerde feedback aan leerlingen; Gebruikt activerende werkvormen in de les; Ontwikkelt en verzorgt examentrainingen; Analyseert de genormeerde toetsen voor ‘risicoleerlingen’ en draagt zorg voor eventuele remediëring; Voert de handelingsplannen van zorgleerlingen uit; Zoekt zoveel mogelijk aansluiting bij VMU (vakmanschapsuren) lessen en de praktijklessen.
Secties Maken een activiteitenplan 2014-2015 voor klas 4 voor zowel op basis als op kaderniveau met daarin prestatieafspraken; Maken vakwerkplannen voor klas 1 t/m 4 voor de basisleerweg en kader leerweg, waarin de doorgaande lijn duidelijk beschreven is en kerndoelen en eindtermen verantwoord zijn; Zorgen voor lesmateriaal op basis- en kaderniveau voor klas 3 en klas 4; Zorgen gestandaardiseerde toetsen (en normering) op basis- en kaderniveau voor klas 3 en klas 4; Maken toetsen op basis van RTTI; Analyseren na twee periodes de tussenresultaten.
Staf Ondersteunt met het zichtbaar maken van de resultaten op gewenst detailniveau; Doet onderzoek naar eventuele opmerkelijke afwijkingen in resultaten en signaleert waar nodig naar de VD en TL; Ondersteunt waar gevraagd schoolleiding.
Leerlingcoördinator Ondersteunt docenten bij leerlingen met sociaal emotionele problematiek; Bezoekt regelmatig lessen met een duidelijke observatievraag; Ondersteunt de teamleider bij leerlingzaken. 9
Taalcoördinator Draagt activerende taallessen voor mentoren aan (rondom school- en vaktaalwoorden); Ondersteunt docenten bij het uitvoeren van taalgericht vakonderwijs. Intern begeleider Stelt handelingsplannen op voor SEN-leerlingen en monitort de uitvoering; Ondersteunt docenten en mentoren bij leerlingen met sociaal emotionele problematiek; Evalueert handelingsplannen SEN-leerlingen met leerling, ouders en mentor; Koppelt terug aan zorgcoördinator, teamleider en vestigingsdirecteur Zorgcoördinator Stuurt intern begeleider aan; Koppelt terug aan teamleider en vestigingsdirecteur Regiegroep: Ontwikkelt en bereidt de implementatie van het vernieuwde beroepsgerichte programma in het vakcollege voor
5. Kwaliteitsinstrumenten en evaluaties Kwaliteitsinstrumenten zijn opgenomen bij de acties onder de verschillende speerpunten. Halverwege het schooljaar vindt een tussenevaluatie plaats van het gehele verbeterplan. De stand van zaken van elke actie en het tot dan toe behaalde resultaat worden genoteerd. Vervolgens worden de vervolgacties geformuleerd. Onderdelen van het plan worden regelmatig in het teamoverleg geëvalueerd. Dit gebeurt om korte lijnen te houden tussen de docenten die acties uitvoeren en de teamleider die de acties volgt. Regelmatig evalueren heeft bovendien als voordeel dat acties zowel op docent-, team- als teamleiders niveau snel kunnen worden bijgestuurd. Na de examenresultaten van 2015 wordt het gehele plan geëvalueerd en wordt een vervolg verbeterplan gemaakt. 10
6. Communicatie met betrokkenen Dit verbeterplan is gebaseerd op input van de vestigingsdirecteur locatie Diamantstraat, de teamleider vakcollege , de staf, het College van Bestuur en het team van het vakcollege. Een regiegroep, samengesteld uit docenten van de beroepsgerichte vakken, heeft ook over het plan meegedacht. De uiteindelijke concept versie is in het teamoverleg door de teamleider aan het team gepresenteerd. De definitieve versie is vastgesteld door het MT. Ouders en leerlingen worden van de verbeterplannen en de achtergrond ervan op de eerste ouderinformatieavond van het schooljaar 2014-2015 geïnformeerd. Daarbij zal nadrukkelijk de steun van ouders gevraagd worden. Op die avond zal voor ouders de mogelijkheid zijn om vragen te stellen en mee te denken. Ouders en leerlingen worden van de voortgang van de plannen op de hoogte gehouden door een speciale ouder-nieuwsbrief vakcollege. Deze wordt 4 x per jaar gemaakt. Op de ouderavonden zal de steun van ouders onderwerp van gesprek zijn. Mentoren bespreken met ouders hoe zij hun zoon/dochter met schoolwerk helpen en of zij daarbij tips of adviezen van de school nodig hebben.
7. Speerpunten (zie bijlage)
11