Velisena Loopmare * archeologie * genealogie * geschiedbeoefening * monumentenzorg jaargang 22, nr. 1, februari 2013 Secretariaat Historische Kring Velsen: Boterkamp 3, 1991 DB Velserbroek. Tel. 023-5376302 of 06-14831644. Fax: 023-5493578 E-mail:
[email protected] Ledenadministratie: Driehuizerkerkweg 68, 1985 EM Driehuis. Tel. 0255-511709. E-mail:
[email protected]. Website: www.historischekringvelsen.nl
Nieuws van het bestuur Voorjaarsledenvergadering Het bestuur van de Historische Kring Velsen nodigt de leden uit tot het bijwonen van de voorjaarsledenvergadering, te houden op maandag 15 april 2013 in Woonzorgcentrum De Hofstede aan de Aletta Jacobsstraat te Velserbroek. De aanvang van deze vergadering is 20:00 uur. De zaal is open om 19:30 uur. Gastspreekster De gastspreekster van deze avond is mevrouw Renate van Zalen. Renate is bestuurslid van het Comité 4 en 5 Mei Velsen. Tevens is zij werkzaam bij het Verzetsmuseum Amsterdam Het museum is momenteel bezig met het opzetten van een kindermuseum, te openen in oktober dit jaar. Door middel van verhalen van mensen die de Tweede Wereldoorlog zelf als kind hebben meegemaakt, zullen kinderen van nu leren over de oorlog. In het museum krijgt de bezoeker straks de mogelijkheid om een aantal kinderen te volgen door de oorlog heen. Elk kind staat voor een ander aspect van de oorlog: vervolging, verzet, collaboratie en accommodatie. De persoonlijke verhalen en de authentieke objecten nemen de bezoeker mee terug naar de jaren 1940-1945. In deze lezing zal dieper worden ingegaan op het totstandkomen van de inhoud van het museum. Welke keuzes zijn er gemaakt, waar komt het materiaal vandaan en op welke problemen je stuit als je persoonlijke verhalen als uitgangspunt neemt? Agenda voorjaarsledenvergadering 1. Opening 2. Mededelingen voorzitter 3. Ingekomen stukken secretaris 4. Lezing door mevrouw Renate van Zalen Pauze 5. Notulen ledenvergadering 12 november 2012 (zie hierna) 6. Jaarverslagen 2012 van bestuur en werkgroepen (zie hierna) 7. Financieel Jaaroverzicht 2012 8. Verslag kascontrolecommissie 9. Benoeming kascontrolecommissie 2013 10. Bestuursuitbreiding 11. Rondvraag 12. Datum volgende ledenvergadering en sluiting
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
1
Bestuursverkiezingen Er zijn geen bestuursverkiezingen. Het bestuur heeft besloten eenmaal per jaar een bestuursverkiezing te organiseren. Dat zal zijn in het najaar. Indien u verhinderd bent op deze jaarvergadering te komen maar het wel op prijsstelt de financiële stukken te ontvangen, dan zullen wij u deze stukken nasturen. U kunt ons hiervoor bellen via 06-148 31 644 of e-mailen naar
[email protected]. Met vriendelijke groet namens het bestuur, Alex Spekking, secretaris
Notulen van de najaarsledenvergadering, gehouden op maandag 12 november 2012 in zorgcentrum De Hofstede te Velserbroek. Aanwezig zijn 62 leden en 7 niet leden. 1. en 2. Opening en mededelingen voorzitter Om 20.05 uur opent de voorzitter de vergadering en heet iedereen hartelijk welkom. Hij deelt mede dat er bericht van verhindering is ontvangen van bestuurslid mw. K. de Ruijter en de heer G. van Broekhuizen, de heer W.Bosman, alsmede de heer en mw. Hartendorf. Omdat volgens de statuten voor een eventuele stemming bij de agendapunten 9. 10 en 11 een 2/3 meerderheid van de leden vereist is en omdat dit aantal leden niet aanwezig is sluit de voorzitter de vergadering. Direct hierna opent hij de vervolg vergadering waarvoor bij stemming geen 2/3 meerderheid vereist is. De voorzitter memoreert het overlijden van de zaalbeheerder van het woonzorgcentrum De Hofstede de heer Zeegers. Tevens staat hij stil bij het overlijden van leden van de HKV. De voorzitter is van mening dat het een goed jubileumjaar geweest is, met als hoogtepunten de receptie in de kerk Oud-Velsen en de jubileum uitgave van de Velisena, het fotoboek Valks-Baruch. Deze activiteiten hebben de HKV 56 nieuwe leden opgeleverd. 3. Presentatie Velisena Jaarboek 2010 jaargang 19 door Jan Victor Suurmond Jan Victor Suurmond presenteert met een gevoel van lichte trots de 21e jaargang van het jaarboek Velisena. Dit jubileumjaar heeft de redactie twee Velisena's kunnen samenstellen. Dit kan zeker niet ieder jaar, maar wellicht kan de redactie dit kunstje wel in 2017, als de vereniging 25 jaar bestaat, herhalen. Tevens verheugde hij zich over het feit dat het jaarboek nog steeds in papieren vorm verschijnt en de kosten lager zijn dan in 2011, terwijl het jaarboek nu 12 pagina's dikker is. De inhoud van Velisena Jaarboek 2012 bestaat uit een drietal artikelen t.w.: - Een hotel, met stalhouderij en taxibedrijf in Wijkeroog - Jan Morren - Een biografisch artikel over Pieter Vermeulen - Jan Morren - Een padvinderskamp voor Amsterdamse padvinders in de Heerenduinen - Piet Kronenberg Jan Victor Suurmond bedankt zijn mede redactieleden, Erik Baalbergen, Jan Hein. Beelen (layout) en Lucas van Grinsven voor hun inzet. Hierna zou hij het eerste exemplaar graag uitreiken aan de heer Piet Kronenberg uit Amsterdam Noord, echter gezien zijn hoge leeftijd kan hij vanavond niet aanwezig zijn. Het voor de heer Kronenberg bestemde exemplaar wordt hierop aangeboden aan Erik Baalbergen. Erik Baalbergen vertelt hierop de wijze waarop hij met de heer Kronenberg in contact gekomen is en hoe het artikel over de padvinders tot stand gekomen is. Tevens schetst hij de mogelijkheid om volgend voorjaar een korte wandelexcursie in de Heerenduinen te houden. 4. Lezing De heer W. van Hoof verzorgde een boeiende lezing met als onderwerp: Het dorp Santpoort-Zuid. Santpoort heeft twee verschillende dorpskernen, die nu de naam Santpoort voeren. Elk dorp heeft een geheel eigen ontstaansgeschiedenis. Het dorp in noord, ontstaan op de kruising van de noordzuidverbinding tussen Haarlem en Velsen-Beverwijk en de oost-westverbinding tussen kasteel Brederode en Spaarndam, heeft altijd de naam Santpoort gehad. Het dorp in zuid is ontstaan op de Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
2
plaats waar vanaf 1537 de Jan Gijzenzandvaart is gegraven en waar een zandwinning is geweest. Op die plek ontstond een buurtschap die jarenlang 'Jan Gijzen' of 'Jan Gijzenvaart' geheten heeft. Toen het Provinciaal Ziekenhuis (1848) sterke behoefte kreeg aan een treinverbinding, werd in 1867 in Jan Gijzen een station gebouwd aan de lijn Haarlem-Uitgeest. Vanaf die tijd wordt Jan Gijzen dan Santpoort Station genoemd en Santpoort (Noord) wordt Santpoort Dorp. De benaming SantpoortNoord en Santpoort-Zuid is dan ook nog niet zo heel oud: pas sinds de bouw van het station in Santpoort-Noord in 1957 was er behoefte om dit onderscheid zo te gaan maken. In Santpoort-Zuid werden na de periode van de zandwinning aan de Jan Gijzenvaart (1537 – 1562) de afgegraven vlakke zandgronden al snel in gebruik genomen door blekerijen. De lakenindustrie en het bleken van laken (= linnen) en garens vormden in die tijd in Kennemerland een industrie van grote betekenis. Langs de Jan Gijzenvaart vestigden zich vanaf de tweede helft van de 16de eeuw 11 blekerijen. Door de introductie van het chemisch reinigen verdwenen vanaf het midden van de 18de eeuw de traditionele buitenplaatsen met parken, vaak nog met eigen pachtboerderijen. De buitenplaatsen werden in de 19de eeuw in gebruik genomen als hotel of pension. In de 20ste eeuw worden de meeste buitenplaatsen afgebroken ten behoeve van woningbouw en/of groene ruimte. Na deze inleiding belicht de heer Wim van Hooff met behulp van een powerpoint-presentatie met foto’s en kaarten de ontstaansgeschiedenis en de ontwikkelingen tot heden van Santpoort Zuid. Van de mogelijkheid om na afloop vragen te stellen werd dan ook gretig gebruik gemaakt. PAUZE 5. Mededelingen en ingekomen stukken secretaris: geen 6. Notulen Ledenvergadering d.d. 11 april 2011 Blz. 4 pt.1 en 2: de heer Van Grinsven merkt op dat de term bemensing niet voor komt in de Grote Van Dale. Blz. 5 pt.13: maandag 14 november 2010 moet zijn 12 november 2012 7. Begroting 2013 De penningmeester reikt op de vergadering de Begroting voor 2013 uit en geeft hierop een korte toelichting. De vraag of de € 1.700,00 'winst' van de jubileumuitgave opgeteld moet worden bij het resultaat van € 1.245,00 over het jaar 2012 wordt door de penningmeester bevestigend beantwoord. De vergadering gaat akkoord met de begroting, die een positief saldo heeft van € 970,00 8. Bestuursverkiezing De voorzitter John Buijsman deelt mede dat het rooster van aftreden dit jaar vermeldt, dat de penningmeester John van der Pol en de heer Wim Sellen statutair aftredend zijn. De heer van der Pol heeft drie termijnen zitting gehad en is derhalve niet herkiesbaar, maar heeft te kennen gegeven voor korte tijd te willen aanblijven om de nieuwe penningmeester in te werken. De heer Sellen heeft te kennen gegeven een volgende termijn te ambiëren. De heer Eelco Graafsma heeft te kennen gegeven te stoppen als bestuurslid. De heer Henk Timmers heeft zich bereid verklaard tot het bestuur toe te treden. De voorzitter verzoekt de vergadering akkoord te gaan met de voordracht van de heren Van der Pol, Sellen en Timmers. De vergadering gaat hier middels een applaus mee akkoord. 9. Beleidsplan HKV De heer E. Baalbergen merkt op, dat niet alle werkgroepen genoemd worden. Zo ontbreken de werkgroepen Straatnamen en Begraafplaatsen. De heer L. van Grinsven vraagt toelichting bij pt. 6 van 'Plannen van de HKV voor de periode 2013 - 2017'. Verder is hij het oneens met de termen: 'blanke man' en 'differentiëren'. Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
3
10. Huishoudelijk Reglement HKV Behoudens de wijziging in Artikel 2: herkozen moet zijn gekozen, wordt het voorstel zonder hoofdelijke stemming aangenomen. 11. Statuten HKV Na een toelichting van de voorzitter ten aanzien van de wijzingen/aanvullingen in de artikelen 15 en 16 worden de voorgestelde wijzigingen zonder hoofdelijke stemming door de aanwezige leden aangenomen. Heden, #, verschenen voor mij, Mr Johannes Jacobus Gerardus Buijsman, notaris gevestigd te Velsen en kantoorhoudende te Santpoort-Noord: 1. de heer Johannes Alex Peter van der Pol, wonende te 2071 AS Santpoort-Noord, Burgemeester Enschedélaan 37, geboren te Bloemendaal op veertien september negentienhonderd vijfenveertig, zich legitimerende met zijn #, nummer #, uitgegeven te # op # en 2. de heer Alexander Johannes Spekking, wonende te 1991 DB Velserbroek, Boterkamp 3, geboren te Velsen op dertien juli negentienhonderd achtenvijftig, zich legitimerende met zijn #, nummer #, uitgegeven te # op #, ten deze handelende in hun hoedanigheid van gezamenlijk bevoegd bestuurders van de statutair te Velsen (feitelijk adres: Santpoortse Dreef 148, 2071 TS Santpoort-Noord) gevestigde vereniging HISTORISCHE KRING VELSEN, ingeschreven in het handelsregister beheerd door de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 40597084, als zodanig deze vereniging rechtsgeldig vertegenwoordigend. De comparanten, handelend als gemeld, verklaren: In de algemene ledenvergadering van gemelde vereniging gehouden te Velserbroek op twaalf november tweeduizend twaalf is besloten de statuten van de stichting gedeeltelijk te wijzigen. Van het verhandelde in gemelde vergadering blijkt uit het uittreksel uit de notulen daarvan, hetwelk aan deze akte is gehecht. Alsnu overgaande tot de statutenwijziging verklaren de comparanten, handelende als gemeld, de statuten, zoals die werden vastgesteld bij akte van oprichting op achtentwintig juli negentienhonderd tweeënnegentig, voor K.P. Ackema, destijds notaris ter standplaats de gemeente Velsen verleden en laatstelijk gewijzigd bij akte op zevenentwintig mei negentienhonderd achtennegentig, voor mr. H.C.H. de Kiewit, destijds notaris gevestigd te Velsen verleden te wijzigen, zodat de gewijzigde casu quo aangevulde bepalingen met ingang van heden luiden als volgt: Rekening en verantwoording. Artikel 15. 1. Het bestuur is verplicht van de vermogenstoestand van de vereniging zodanig aantekening te houden, dat daaruit te allen tijde haar rechten en verplichtingen kunnen worden gekend. 2. Het bestuur brengt op de jaarvergadering in het voorjaar zijn jaarverslag uit en doet onder overlegging van een balans en een staat van lasten en baten, rekening en verantwoording over zijn in het afgelopen boekjaar gevoerd bestuur. 3. De jaarvergadering benoemt jaarlijks uit de leden een commissie van tenminste twee personen, die geen deel mogen uitmaken van het bestuur. De commissie onderzoekt de rekening en verantwoording van het bestuur en brengt aan de jaarvergadering verslag van haar bevindingen uit. 4. Het bestuur is verplicht de bescheiden bedoeld in de leden 1 en 2 te allen tijde te bewaren. Algemene vergaderingen. Artikel 16. 1. In de vereniging komen aan de algemene vergadering alle bevoegdheden toe, die niet door de Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
4
wet of de statuten aan anderen zijn opgedragen. Alle besluiten, die door de algemene vergadering worden genomen, zijn bindend voor alle leden, ongeacht of deze al dan niet aanwezig waren bij het nemen van het besluit. 3. Tenminste éénmaal per jaar, binnen zes maanden na afsluiting van het vorige jaar, vindt een algemene vergadering plaats, deze voorjaarsvergadering hierna ook te noemen de jaarvergadering. Behoudens bijzondere omstandigheden zal de voorjaarvergadering plaatsvinden op de tweede maandag van de maand april. Nadere regelen voor deze jaarvergadering worden bij huishoudelijk reglement vastgesteld. 4. Voorts vindt een algemene vergadering plaats zo dikwijls als het bestuur dit wenselijk acht, of hiertoe wettelijk of statutair verplicht is. Behoudens bijzondere omstandigheden zal er een najaarsvergadering worden georganiseerd op de tweede maandag in de maand november. 5. Oproeping voor een algemene vergadering geschiedt schriftelijk door het bestuur, uiterlijk één week voor de vergadering onder toezending van de agenda. 6. Een buitengewone algemene vergadering vindt plaats, indien een zodanig aantal leden als bevoegd is tot het uitbrengen van één/tiende gedeelte der stemmen in de algemene vergadering, dit schriftelijk aan het bestuur verzoekt en wel uiterlijk vier weken nadat het verzoek, inhoudende de te behandelen onderwerpen, bij de secretaris is ingediend. Wordt aan dit verzoek binnen drie weken geen gevolg gegeven, dan zijn de verzoekers zelf gerechtigd tot bijeenroeping over te gaan. WAARVAN AKTE is verleden te Velsen op de datum in het hoofd van deze akte vermeld. De comparant is mij, notaris, bekend. De zakelijke inhoud van de akte is aan hem opgegeven en toegelicht. De comparant heeft verklaard op volledige voorlezing van de akte geen prijs te stellen, van de inhoud van de akte te hebben kennis genomen en te zijn gewezen op de gevolgen, die uit de akte voortvloeien. Deze akte is beperkt voorgelezen en onmiddellijk daarna ondertekend, eerst door de comparant en vervolgens door mij, notaris. 2.
12. Presentatie werkgroepen, de voorzitters vertellen over de activiteiten De heer Jan Morren deelt namens de Werkgroep Lokale Geschiedenis mee: Op heden heeft de werkgroep vier leden: De leden van de werkgroep hebben de volgende publicaties in voorbereiding of afgerond: Het tolhuis aan de Wustelaan, het archiefmateriaal is hiervoor is verzameld door Cees Rings. Inmiddels is er nog een aanvullend archiefonderzoek gedaan. De uitwerking van het verhaal wordt gedaan door Leo Aris van de redactie Velisena. Het artikel over de opgraving van een boerderij bij de ingang Rooswijk van het bedrijf Corus met een korte beschrijving van de geschiedenis is nog in bewerking. Dat artikel wordt geschreven in samenwerking met de Archeologische Werkgroep Velsen. Vanwege de vele werkzaamheden bij de Archeologische Werkgroep zal dit artikel voorlopig nog niet afgerond worden. Auteurs zijn Jan Morren en Sandra Comis en de Archeologische Werkgroep Velsen. Aan het artikel over de economische ontwikkeling van de gemeente Velsen in relatie met het milieu wordt nog gewerkt. Het nadert zijn voltooiing. Auteur Armand Meert. De geschiedenis van de boerderij de Kickvorsch, die stond ter hoogte van de Petra Kerk in IJmuiden, is beschreven. Op heden wordt dit artikel in samenwerking met Wim Bosman aangevuld met een verhaal over de opgraving die daar plaats gevonden heeft. Het wachten is nog op een afbeelding van de boerderij. In de archieven is helaas nog geen afbeelding gevonden. Wie weet waar een afbeelding van deze boerderij te vinden is? Er is al een oproep geplaatst op de website van de HKV. Jan Morren De geschiedenis van de boerderij aan de Boterdijk op de Hofgeest waar de familie Rutte woont. Dit artikel is ingeleverd bij de redactie van Velisena. Auteur: Jan Morren.
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
5
De geschiedenis van de boerderij aan de Velserdijk bij de Hofgeest, deze boerderij is in de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De opvolger is de boerderij aan de Hofgeesterweg, waar nu de autosloop van Rutte is gevestigd. Er wordt nog gewacht op afbeeldingen van de familie Rutte. In samenwerking met Wim Bosman wordt dit artikel nog aangevuld met een verhaal over een 16de eeuwse kan die daar gevonden is. Auteur: Jan Morren. De geschiedenis van de boerderij Groot Beekvliet op de Hofgeest, ook deze boerderij is in de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De opvolger staat nu op de hoek van de Hofgeesterweg en de Roosensteinweg. Dit artikel nadert zijn afronding. Auteur: Lenie Hagen. Leen van der Lugt is bereid is gevonden om het onderwerp 'Stedenbanden' die de gemeente Velsen heeft gehad met gemeenten in het buitenland, te onderzoeken en te beschrijven. Hij vindt het uitstekend als een HKV-lid zich bij hem aansluit, omdat er veel is te onderzoeken en te beschrijven. De Monumentenwerkgroep bij monde van de heer Joop Vermeij: De monumentengroep heeft een vreugdevolle mededeling: De hekpijlers van Huis ter Spijk zijn gered! Van de gemeente Velsen is een aanvullende subsidie ontvangen, zodat de firma Holleman hopelijk nog voor de winter met de restauratie kan beginnen. De werkgroep ziet dit als beloning voor de vele inspanningen die voor het behoud geleverd zijn. De Projectgroep Archief HKV bij monde van heer Jan Victor Suurmond: In 2011 is op verzoek van het bestuur de Projectgroep Archief HKV geformeerd bestaande uit Jan Victor Suurmond, mevrouw Van Voorst Vader en de heer P. Heijblok. De projectgroep heeft archiefstukken van de secretaris en de voorzitters van de werkgroepen bijeengebracht. De archiefstukken zij geselecteerd, geordend en vervolgens beschreven in een systematische inventaris met 104 beschrijvingen en even zoveel dossiers. De inventaris bevat een korte inleiding over het ontstaan van de HKV en haar activiteiten en een verantwoording van de inventarisatie. De omvang van het archief is teruggebracht van 1 tot 0,4 strekkende meter. Het archief is ook materieel verzorgd en verpakt in zuurvrij verpakkingsmateriaal. Tijdens de beschrijving van de stukken zijn geen privacygevoelige documenten aangetroffen; het archief kan t.z.t. dus volledig openbaar beschikbaar komen voor derden. De projectgroep adviseert het bestuur: 1. na het 25-jarig bestaan van de HKV in 2012 dit bestand in bruikleen over te dragen aan het Noord-Hollands Archief, 2. het actuele archief door de opeenvolgende secretarissen te laten ordenen volgens het archiefschema in deze inventaris, 3. te beoordelen en met de webmaster te overleggen, of de inventaris integraal op de website geplaatst kan worden. Hierop biedt de heer Suurmond mede namens de projectgroepleden mevr. Van Voorst Vader en de heer Heijblok de inventaris aan aan het Bestuur. De heer P.Heijblok deelt namens de Werkgroep Begraafplaatsen mee, dat de gemeente een rapport heeft laten opstellen door Adviesbureau ProCensus over de gemeentelijke begraafplaatsen met daarop de conclusies en aanbevelingen aangaande organisatie en beleid. Het raadslid Floor Bal heeft de HKV hiervan in kennis gesteld en zal zich voor het behoud c.q. onderhoud van De Biezen en de Westerbegraafplaats inzetten. Daarnaast is er contact geweest met de heer Jan Zwitser van de gemeente Velsen, die belast is met de administratieve en financiële aspecten van het beheer van de begraafplaatsen en met de heer Marcel van Soest die over de begraafplaatsen zelf gaat. De gemeente wil graag dat de werkgroep een adviserende en controlerende rol vervult. Wij blijven er zelf naar streven om de historische betekenis van de begraafplaatsen en in ieder geval van zeer bepaalde graven bij een groter publiek kenbaar te maken. Tot slot wijs ik op het gegeven, het bestuur is al op de hoogte, dat Guus Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
6
Hartendorf zich om privé-redenen terugtrekt uit de werkgroep. Hij houdt nog een klein slagje om de arm: misschien dat hij volgend jaar, als hij gestopt is met werken, zich weer aansluit. Toch vraag ik nu dringend of er iemand is die zich bij deze werkgroep wil aansluiten. Dit kan per direct. 11. Rondvraag Jan Morren vraagt of er belangstelling bestaat voor een fietsexcursie in Spaarnwoude. Nadat de vergadering hierop positief reageerde, werd afgesproken dat in overleg met het bestuur een datum zal worden gereserveerd. Annemiek Keijzers heeft in het boekje Beeldig Driehuis gelezen, dat dit is uitgegeven door de Historische Kring Driehuis i.o. en vraagt wat het bestuur hiervan vindt? De voorzitter antwoordt dat het bestuur contact heeft gehad met de betrokkenen en dat van het oprichten van een Historische Kring Driehuis nooit sprake zal zijn. Verder spreekt ze haar verbazing uit over het feit dat de HKV geen twintig deelnemers aan de Rabobankfietstocht bijeen kon brengen. 12. Datum volgende vergadering De voorjaarsvergadering zal op maandag 8 april 2013 om 20.00 uur plaatsvinden. Om 22.30 uur sluit de voorzitter de vergadering en wenst de aanwezigen wel thuis. W. Sellen, notulist
Jaarverslagen Historische Kring Velsen over het kalenderjaar 2012 Jaarverslag van het bestuur Bestuur Van 1 januari 2012 tot 31 december 2012 bestond het bestuur uit de volgende personen: de heer J.J. G. Buijsman voorzitter, de heer J.A.P van der Pol penningmeester en vice-voorzitter, de heer A.J. Spekking secretaris, en de bestuursleden de heren E.F. Graafsma, W.G. Sellen en mevrouw K. de Ruijter. De heer E. Graafsma heeft zich per 12 november 2012 teruggetrokken uit het bestuur. Diverse zaken zal de heer Graafsma voor de vereniging blijven doen. Wij zijn hem hiervoor dankbaar. De heer H. Timmers heeft zich medio 2012 als kandidaat bestuurslid aangemeld. Op de najaarsvergadering van 12 november 2012 is de heer Timmers gekozen tot bestuurslid. Voor de verdeling van de bestuurstaken verwijzen wij u naar onze website en het overzicht op pagina 15 van deze nieuwsbrief.. Het bestuur heeft in dit verslagjaar diverse personen gevraagd om toe te treden tot het bestuur. Het bestuur is van mening dat uitbreiding van 6 naar 9 bestuursleden noodzakelijk is. Bestuursvergaderingen Het bestuur kwam op de volgende dagen in 2012 in vergadering bijeen: 19 januari, 16 februari, 15 maart, 19 april, 19 juli, 16 augustus, 4 oktober en 18 oktober. De vergaderingen zijn bijna allemaal gehouden in het Witte Theater te IJmuiden. Secretariaat Het bestuur heeft er ook dit jaar voor gezorgd, dat de vele vragen die via de e-mail van het secretariaat zijn ontvangen zijn beantwoord. Ook dit jaar waren de vragen zo technisch, dat deze via de portefeuillehouders zijn beantwoord dan wel, om de bijzondere expertise, doorgestuurd naar de leden van de betreffende werkgroep. Het bestuur bedankt alle mensen die bij het beantwoorden van de vragen hebben geholpen. In het jaar 2012 hebben ons maar liefst 770 e mails bereikt met vragen en aankondigingen. Ruim 440 hebben wij behandeld.
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
7
Jubileum De Historische Kring Velsen bestond in 2012 twintig jaar. De HKV vierde het jubileum met activiteiten voor leden van de vereniging en voor inwoners van de gemeente Velsen. Zo is op 19 mei jl. in de Engelmunduskerk te Velsen-Zuid het jubileumnummer van Velisena, Velsen in beeld 1930 en 2012 gepresenteerd. Voor meer over het jubileum verwijzen wij u naar onze website www.historischekringvelsen.nl. Promotie-DVD HKV In het jaar 2012 heeft mevrouw Mevrouw A.M. Keijzers-Kuipers een Promotie-DVD en een film van het HKV Jubileum gemaakt voor de HKV. De DVD zal worden gebruikt zo mogelijk bij stands, lezingen, jaarvergaderingen en presentaties. Het bestuur heeft Annemarie bedankt voor al het werk, dat komt kijken bij het maken van een DVD. Projectgroep archief HKV In 2011 is benoemd de Projectgroep Archieven HKV. Van deze projectgroep is gevraagd de archieven van de Historische Kring Velsen in beeld te brengen en te archiveren. De projectgroep heeft haar werk afgerond in 2012 en de relevante stukken overgedragen aan het bestuur. De projectgroep heeft goed werk geleverd en is hiervoor bedankt door het bestuur. De secretaris kan nu met het archief verder. Zo nodig met behulp van de heer Suurmond. Als de leden van de HKV willen weten of een bepaald document zich in het archief bevindt dan kunnen zijn hierover contact opnemen met het secretariaat. Het bestuur gaat zich nu richten op het formeren van een Werkgroep Collecties. Bestuursbeleid Het bestuur heeft net als voorgaande jaren ook nu weer een strak beleid uitgestippeld. Om te komen tot het concretiseren van een aantal zaken en de daarbij beoogde doelen te behalen was het noodzakelijk om op bestuurlijk niveau een aantal korte slagen te maken. Op de najaarsvergadering van 12 november 2012 hebben de leden het 'Beleidplan 2012 en verder', versie 2 d.d. 12 november 2012, behoudens enkele opmerkingen goedgekeurd. Het bestuur zal zo goed als mogelijk is vanwege de onderbezetting in het bestuur zich richten op de punten, zoals omschreven staan in het 'Beleidsplan 2012 en verder'. Beleidsmatig heeft het bestuur zich dit jaar gericht op de volgende punten: Er zijn diverse contacten geweest met het Cultureel Erfgoed Noord Holland. Deze contacten zijn gelegd om de onderlinge contacten te verstevigen en kennis en ervaring uit te wisselen. Het opzetten van een netwerk met anders zusterorganisatie - lees - historische verenigingen. Het doel van het opzetten van een dergelijk netwerk heeft als voordeel dat kennis en ervaring sneller uitgewisseld kan worden. Bijkomend voordeel is versterking van de posities van de historische verenigingen. De historische verenigingen Historische Kring Velsen, Historisch Genootschap MiddenKennemerland, Historische Kring Heemskerk en Museum Kennemerland zijn dit jaar bijeengekomen om te kijken hoe zij in een samenwerkingsverband elkaar kunnen versterken. In deze gesprekken werd duidelijk dat elk der drie verenigingen in meer of mindere mate te maken heeft met dezelfde of vergelijkbare problemen bij de uitvoering van taken. De vergrijzing is er hier een van. De besturen van de drie verenigingen onderkennen daarom de noodzaak om de mogelijkheden van onderlinge samenwerking te verkennen. Om een zo objectief en neutraal mogelijke visie te krijgen hebben de drie verenigingen een onafhankelijke projectgroep gevormd. De projectgroep dient bij de besturen aan te geven hoe en op welke terreinen onderlinge samenwerking voor hen nuttig en mogelijk kan zijn. Het was de bedoeling dat deze projectgroep voorstellen gaat formuleren op basis waarvan de besturen de onderlinge samenwerking concreet kunnen gaan vormgeven. Deze projectgroep heeft in het rapport “ Lokale Wortels, Regionale Groei” Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
8
regionale samenwerking historische verenigingen medio juni 2012 aan het bestuur gepresenteerd. De besturen zijn vervolgens op 18 december bij elkaar gekomen om de 11 aanbevelingen van de projectgroep te inventariseren. Om de lat niet te hoog te leggen is afgesproken, dat we eerst drie aanbevelingen laten prevaleren alvorens verder te aan met de andere punten. Die punten zijn: - Inventarisatie menskracht op basis van vaardigheden. Wie is sterk in een bepaald thema. Inventarisatie onder de leden zal noodzakelijk zijn. - Beeldmateriaal. Contacten tussen bestaande foto- en filmwerkploegen in gang zetten. - Netwerk. Elkaar op de hoogte houden en/of uitnodigen van/voor activiteiten om de onderlinge contacten te versterken Het is de opzet dat er een aantal mensen binnen de HKV zicht hiermee bezig gaat houden. Het bestuur zoekt hiervoor de juiste mensen. Aandacht in de pers en radio. Naamsbekendheid van de Historische Kring Velsen en meer naar buiten treden is essentieel. Met het oog op de vele telefonische reacties en verzoeken per e-mail zijn wij als vereniging nog meer dan anders op de goede weg. Het zoeken naar sponsoren voor bijzonder activiteiten binnen de doelstellingen van de Historische Kring Velsen. Een en ander is in een bestuursbesluit vastgelegd. Een verdere professionalisering van de stands met een eigentijdse afstemming. Ledenadministratie In 2012 hebben zich veel nieuwe leden aangemeld. Deze leden hebben als welkomstgeschenk een exemplaar van het voorlaatste jaarboek Velisena ontvangen. De speciale voucheractie ter gelegenheid van het verschijnen van ons jubileumboek bleek een schot in de roos te zijn. Ultimo 2012 was de samenstelling van het ledenbestand als volgt: Gewone leden 369 Huisgenootleden 23 Instellingen / bedrijven 10 Ruilabonnementen 20 Totaal 422 Dit betekent een nettogroei van 10% in 2012. HKV zal alle zeilen moeten bijzetten om die groei bestendig te laten zijn. Het blijkt helaas dat ons ledenbestand behoorlijk aan het vergrijzen is en dat heeft ook nogal wat opzeggingen tot gevolg. Eelco Graafsma PR en Promotie In 2012 zijn diverse persberichten uitgegaan. Rond onze jubileumviering in mei was veel publiciteit naar aanleiding van de receptie en het daar gepresenteerde jubileumboek. Seaport-TV heeft er een mooie uitzending aan gewijd. Ook het verschijnen van Velisena, jaargang 21, 2012 kreeg voldoende persaandacht. De persberichten ter gelegenheid van de twee ledenvergaderingen hadden tot gevolg dat er diverse geïnteresseerde niet-leden aanwezig waren. Sommigen hebben inmiddels besloten lid te worden. Eelco Graafsma Stands en Specials Ook in 2012 heeft HKV zich weer op diverse markten gepresenteerd met een informatie- en promotiestand, en wel op: 28.05.2012 Pinkster Jaarmarkt Duin- en Kruidberg 16.06.2012 Thuismarkt Velsen-Noord 03.08.2012 Jaarmarkt Dorpsfeest Santpoort 25 & 26.08.2012 Havenfestival IJmuiden Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
9
29.09.2012 Jaarmarkt Oud-Velsen Het bleek steeds dat ons jubileumboek een goede publiekstrekker was. De stands werden met enthousiasme en veel genoegen bemand door leden en bestuursleden van HKV, die wij hierbij nogmaals dank zeggen. Eelco Graafsma
Ledenvergaderingen Op 2 april en op 12 november 2012 zijn de ledenvergaderingen gehouden in het gebouw De Hofstede in Velserbroek. Op de ledenvergadering van 2 april heeft de heer W. de Wit een lezing gegeven over het m.s. Arosa Sun. Op 12 november heeft de heeft de heer W. van Hooff een lezing gegeven getiteld 'Het dorp Santpoort-Zuid'. Voor een verder verslag van de eerder georganiseerde ledenvergaderingen verwijzen wij u naar de vastgestelde notulen van 2 april 2012 en de nog vast te stellen conceptnotulen van 12 november 2012. Vrijwilligersavond In verband met het jubileum van de Historische Kring Velsen is er geen vrijwilligersavond georganiseerd. Excursies In het jaar 2012 zijn de volgende excursies georganiseerd: Zaterdag 14 april 2012: Fietstocht met Jan Morren door het voormalige Schoten Zaterdag 30 juni 2012: Rondleiding door de Engelmunduskerk te Velsen-Zuid Zaterdag 8 september: Rondleiding Kasteeltuin Assemburg Zaterdag 10 november 2012: Excursie Cemij Fabriek IJmuiden Alle excursies zijn goed bezocht door de leden van de HKV. Voor meer informatie kunt u onze website bezoeken www.historischekringvelsen.nl Werkgroepen De Historische Kring Velsen kende in het jaar 2012 de volgende werkgroepen: Begraafplaatsen Redacties Velisena en Velisena Loopmare Genealogie Straatnamen Lokale Geschiedbeoefening Monumenten Website Bezorgers Velisena Loopmare Bibliotheek Archieven (projectgroep). Per 12 november 2012 ontbonden. Voor de beschrijving van de activiteiten van de werkgroepen verwijzen wij u naar de vastgestelde jaarverslagen van de werkgroepen over het jaar 2012. In het jaar 2009 heeft het bestuur van de Historische Kring Velsen besloten om jaarlijks met de voorzitters of een gedelegeerd persoon van de werkgroep in overleg bijeen te komen. Met niet alle voorzitters zijn er in het jaar 2012 gespreken geweest. Op de ledenvergaderingen van 2010 heeft het bestuur een beroep gedaan op de leden om te participeren in een nog op te richten Werkgroep Activiteiten. Tot op heden heeft nog niemand zich Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
10
aangemeld. Het bestuur vreest met het uitblijven van die nog op te richten werkgroep, dat de continuïteit van acties in de zin van excursies en standdagen mogelijk niet gewaarborgd kan blijven. Hulp van de leden is essentieel om de beoogde doelstellingen van de Historische Kring Velsen te behalen. Alex Spekking, secretaris
Jaarverslagen 2012 van de werkgroepen Lokale Geschiedbeoefening Op heden heeft de werkgroep vier leden. De leden van de werkgroep hebben de volgende publicaties in voorbereiding of afgerond: Het tolhuis aan de Wüstelaan, het archief materiaal is hier voor is verzameld door Cees Rings. Inmiddels is er nog een aanvullend archief onderzoek gedaan. De uitwerking van het verhaal wordt gedaan door Leo Aris van de redactie Velisena. Het artikel over de opgraving van een boerderij bij de ingang Rooswijk van het bedrijf Corus met een korte beschrijving van de geschiedenis is nog in bewerking. Dit artikel wordt geschreven in samenwerking met de Archeologische Werkgroep Velsen. Vanwege de vele werkzaamheden bij de Archeologische Werkgroep zal dit artikel voorlopig nog niet afgerond worden. Auteurs: Jan Morren en Sandra Comis en de Archeologische Werkgroep Velsen. Aan het artikel over de economische ontwikkeling van de gemeente Velsen in relatie met het milieu wordt nog aan gewerkt. Het nadert zijn voltooiing. Auteur: Armand Meert. De geschiedenis van de boerderij de Kickvorsch die stond ter hoogte van de Petra Kerk in IJmuiden is beschreven. Op heden wordt dit artikel in samenwerking met Wim Bosman aangevuld met een verhaal over de opgraving die daar plaats gevonden heeft. Het wachten is nog op een afbeelding van de boerderij. In de archieven is helaas nog geen afbeelding gevonden. Wie weet waar een afbeelding van deze boerderij te vinden is. Er is al een oproep geplaatst op de website van de HKV. Auteur: Jan Morren. De geschiedenis van de boerderij aan de Boterdijk op de Hofgeest waar de familie Rutte woont. Dit artikel is ingeleverd bij de redactie van Velisena. Auteur: Jan Morren. De geschiedenis van de boerderij aan de Velserdijk bij de Hofgeest, deze boerderij is in de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De opvolger is de boerderij aan de Hofgeesterweg, waar nu de autosloperij van Rutte is gevestigd. In samenwerking met Wim Bosman wordt dit artikel nog aangevuld met een verhaal over een 16de eeuwse kan die daar gevonden is. Auteur: Jan Morren. De geschiedenis van de boerderij Groot Beekvliet op de Hofgeest, ook deze boerderij is in de Tweede Wereldoorlog gesloopt. De opvolger staat nu op de hoek van de Hofgeesterweg en de Roosensteinweg. Dit artikel nadert zijn afronding. Auteur: Lenie Hagen. Leen van der Lugt is bereid is gevonden om het onderwerp Stedenbanden die de gemeente Velsen heeft gehad met gemeenten in het buitenland te onderzoeken en te beschrijven. Hij vindt het uitstekend als een HKV-lid zich bij hem aansluit, omdat er veel is te onderzoeken en te beschrijven. Namens de werkgroep, Jan Morren Redactie Velisena In het jubileumjaar slaagde de redactie van het jaarboek er in twee Velisena’s te publiceren en wel een fotoboek als jubileumuitgave in mei en een regulier jaarboek in november. Jubileumuitgave Velisena De welwillende medewerking van het Noord-Hollands Archief (NHA) stelde de redactie in staat om een speciale uitgave van Velisena samen te stellen, gevuld met historische foto’s uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Die foto’s waren gemaakt vooral langs de waterkant van Velsen en IJmuiden door de fotografen Henk Valks en Leonard Baruch. Bovendien stelde de directie van het NHA vele uren van de vakfotograaf Jos Fielmich beschikbaar, waarin hij op aanwijzing van redactieleden nieuwe foto’s maakte op dezelfde locaties. Het eindresultaat toonde in het jubileumnummer, getiteld Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
11
Velisena, Velsen in beeld 1930 en 2012, hoezeer Velsen in een periode van ruim tachtig jaar veranderde. Het jubileumnummer werd in een oplage van 1.000 exemplaren gedrukt. Na de feestelijke presentatie en uitreiking aan de leden en genodigden in de Engelmunduskerk op 19 mei bleek de belangstelling voor de bijzondere uitgave zo groot, dat de gehele oplage spoedig uitverkocht was. Een poging om een extra oplage te bestellen bleek vanwege te hoge kosten niet haalbaar. Voor het omslag van de jubileumuitgave werd een nieuwe lay-out ontworpen, die ook voor de komende jaargangen wordt toegepast. Velisena 2012 De 21ste jaargang van het jaarboek werd gepresenteerd tijdens de ledenvergadering in november en verscheen in een oplage van 600 exemplaren, waarvan 150 stuks bestemd werden voor verkoop via de lokale boekhandels. In deze Velisena werden drie artikelen gepubliceerd, waarmee wederom een verscheidenheid aan onderwerpen onder de aandacht van de lezer werd gebracht. De redactie werd gevormd door Erik Baalbergen, Lucas van Grinsven en Jan Victor Suurmond (redactiesecretaris). Nadat hij tien jaar actief deelnam aan de werkzaamheden van de redactie, trad Leo Arisz af als lid van de redactie. De lay-out werd dit jaar voor beide edities verzorgd door Jan Hein Beelen. Doordat de kopij sinds jaren geheel in digitale vorm aan de drukkerij geleverd wordt, bespaart de redactie aanmerkelijk op de productiekosten van het jaarboek. Jan Victor Suurmond Velisena Loopmare De nieuwsbrief voor leden van de Kring is vooral bedoeld als communicatiemiddel tussen bestuur, werkgroepen en leden; bovendien wordt nieuws over recent verschenen historische boeken en over tentoonstellingen opgenomen. Dit jaar verschenen drie nummers in de jaargang 21, respectievelijk in maart, juni en oktober met een totale omvang van 37 pagina´s. In toenemende mate wordt de Velisena Loopmare in pdf-vorm digitaal aan leden verzonden, hetgeen veel portokosten en inspanningen van de bezorgers uitspaart. De nieuwsbrieven werden ook dit jaar samengesteld door Jan Victor Suurmond. Jan Victor Suurmond Genealogie Wij ontvingen het bericht van het overlijden van Pieter Maasland. Hij heeft ons maar kort gezelschap kunnen houden. De werkgroep is nog steeds bezig met het onderwerp over de opstand van de kanaalgravers. Wat dan ook een behoorlijke kluif is. Er zijn al veel gegevens verzameld. We proberen hier een overzicht van te krijgen. Dick Krijnders heeft op aanraden van Hans een bezoek gebracht aan de NGV in Weesp om zijn blik te verruimen. Dit was voor hem een succes. De bibliotheek begint al aardig op orde te komen. Er komen nog steeds nieuwe boeken en tijdschriften binnen die de moeite waard zijn. Er wordt veel korte informatie uitgewisseld tussen de leden van de werkgroep die veel probleempjes oplossen, wat meteen weer een ongedwongen sfeer schept en die nieuwe vragen en ideeën opwerpen. De computer is op aanraden van de werkgroep als overbodig bestempeld. Iedereen neemt tegenwoordig zijn eigen lab-top etc. mee om wat te tonen of op te roepen. Er wordt iemand gezocht die de heer A. Jansen kan benaderen over het ontstaan van de Velsertunnel. De heer Jansen is vanaf het eerste uur betrokken geweest met het ontstaan van deze tunnel en mag hier graag over vertellen. De heer Jansen woont momenteel in het W.F. Visserhuis en is al op leeftijd zodat het zonde zou zijn om de verhalen van hem niet op te tekenen. Graag contact opnemen met de heer Herman van Mooij (mail to;
[email protected]) of de werkgroep genealogie HKV. Er zijn geen nieuwe mededelingen wat betreft samenwerking met Driehuis. Onderwerp van Burgel is afgerond. Over het contact met De Jutter is nog niets bekend H.R. Bolland Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
12
Straatnamen De Werkgroep Straatnamenonderzoek van de HKV is in oktober 2006 ontstaan uit de Werkgroep Genealogie en richt zich op het onderzoek naar de herkomst van de namen van straten in Velsen, vooral die met een historisch gezien Velsense achtergrond. In 2012 bestond de werkgroep uit zes leden: Hans Bolland, Tom Bolland, Henk Boot, Wim Sellen, Bram van Woensel en Erik Baalbergen. Jan Morren werkt op de achtergrond als inhoudelijk adviseur. De samenwerking vindt voornamelijk per e-mail plaats. Van mei 2005 tot augustus 2007 heeft de werkgroep de informatie verzorgt voor de 120 afleveringen van de wekelijkse rubriek Straat in Beeld van journalist Marco Mekenkamp in de donderdageditie van de IJmuider Courant. Van september 2007 tot april 2008 is op dezelfde manier samengewerkt met journaliste Carla Zwart voor de tweewekelijkse rubriek Waar komt die naam vandaan? in de in Velsen verspreide huis-aan-huis- bladen De Jutter en De Hofgeest. Na het stopzetten van de rubrieken is de werkgroep op een lager pitje doorgegaan met het onderzoek. De werkgroep heeft nog ca. 50 artikelen in portefeuille en nog een aantal in de planning. Zowel op verzoek als proactief levert de werkgroep informatie over Velsense straatnamen en de achtergronden. Voorbeelden hiervan zijn vragen die gesteld worden door journalisten van de IJmuider Courant, bv. historische informatie voor hun rubriek Straat van de Maand en vragen over de Doodweg in Driehuis, informatie voor de uitgave Beeldig Driehuis en reacties op vragen en opmerkingen over straten en straatnamen in kranten en op fora, weblogs en facebook, zoals de eind september 2012 gelanceerde facebookpagina Je bent IJmuidenaar als… De werkgroep is gestoten op een aantal kwekerijen in Santpoort, die gelegen waren aan wegen en lanen en waarop later ook straten zijn aangelegd. Hierover is een artikel geschreven, dat met foto’s en kaartmateriaal is aangeboden voor publicatie in Velisena. Het artikel behandelt de opkomst en ondergang van de kwekerijen Pomona en Trovato. Er zijn nog steeds plannen voor een uitgave over Velsen-Noord en is de draad van het straatnamenonderzoek over Santpoort weer opgepakt. De werkgroep beraadt zich nog op andere wegen en vormen van publicatie van de onderzoeksresultaten. Een van de mogelijkheden is bijvoorbeeld weer een wekelijkse rubriek in De Jutter / De Hofgeest. Erik Baalbergen Website De websiteredactie houdt zich sinds 23 november 2000 bezig met het actueel houden van de website van de Historische Kring Velsen. Deze website is sinds 2006 bereikbaar via het webadres www.historischekringvelsen.nl. De kopij komt vanuit het bestuur en enkele leden, en wordt door webmaster Erik Baalbergen geredigeerd en op de website geplaatst. Met name de startpagina en de rubrieken 'Gevraagd en gezocht', 'Nieuws', 'Literatuur en Recente Uitgaven over Velsen', 'Activiteitenagenda', 'Excursies', 'Lezingen' en de 'Prikbordpagina' worden zo veel mogelijk actueel gehouden. In 2011 zijn in de rubriek 'Gevraagd en gezocht' 27 vragen geplaatst. Naar aanleiding van de vragen en beantwoording door o.a. HKV leden worden dikwijls interessante contacten gelegd. Het aantal vragen voor de rubriek “Gevraagd en gezocht” neemt wel af; vragen worden aan een veel breder publiek gesteld via bv. facebook. Het bezoek aan de website telde in 2012 totaal 39.328 zgn. pageviews door 15.716 bezoekers (in 2011 was dat 32.717 resp. 13.515). Succesformules zijn het inhaken op actuele gebeurtenissen, zoals sneeuwval en de gestrande tanker bij Wijk aan Zee, maar ook het genoemd worden op facebookpagina’s als Historisch IJmond en Je bent IJmuidenaar als…’. Wat betreft het actueelhouden van informatie rond en vanuit de HKV is de redactie met name afhankelijk van actieve bijdragen vanuit het bestuur, de werkgroepen en de leden. Tot slot een suggestie: misschien voelt de HKV iets voor het opzetten van een facebookgroep voor haar leden. Het lidmaatschap en de toegang tot de facebookpagina kan goed geregeld worden. Erik Baalbergen Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
13
Monumenten De Monumentengroep bestaat uit de volgende leden: Cees en Anneke Rings, Sjoukje en Piet Heijblok, Henriëtte van Voorst Vader, Alex Spekking, Guusje van der Mandele, Esther Köhler, Ronald Rustemeijer en Joop Vermeij. Verheugend is dat Ronald Rustemeijer, met zijn deskundigheid op bouwkundig gebied al een jaar bij onze groep is. Maandelijks komen we bijeen in het Witte Theater. We bespreken de lopende zaken, zoals de monumentenaanvragen en -vergunningen, alsook de veranderde of vernieuwde bestemmingsplannen. Er is een regelmatig en goed overleg met de Afdeling Monumenten van de gemeente Velsen. De ontwikkelingen rond de Ruïne van Brederode volgen we op de voet. John van der Pol zit namens het bestuur van de HKV in de actiegroep 'Te wapen voor Brederode'. In febr. 2012 heeft de HKV een brief gestuurd aan het gemeentebestuur van Velsen waarin bescherming gevraagd werd voor de archeologische waarde van het gebied in de Zuiderscheg. Dit i.v.m. de aanleg van een crossterrein. De inventarisatie van mogelijk nieuwe gemeentelijke monumenten is nog niet voltooid en moet het komende jaar afgerond worden. Een paar leden van onze groep bezochten in januari de expertmeeting 'Wederopbouwarchitektuur in Haarlem na de Tweede Wereldoorlog'. Een thema dat ook door onze groep in de gemeente Velsen bestudeerd kan worden. Van de kern IJmuiden is dit grotendeels al geïnventariseerd uit publicaties van 2002. Maar van de overige kernen moet hiernaar nog onderzoek gedaan worden. Gekeken wordt of dit met andere stichtingen en deskundigen gedaan moet worden. Medewerking werd verleend aan de realisatie van een HKVpromotie-DVD, die nog in de maak is en waarin de diverse groepen hun werkzaamheden beeldend toelichten. Het afgelopen jaar waren we intensief betrokken bij het herstel van de hekpijlers van het Huis te Spijk. Door een aanvullende subsidie van de gemeente Velsen kon nog net voor de vorstperiode met werk aan de pijlers worden begonnen door de firma Holleman. De plaatsing van het hek was nog niet gerealiseerd in februari. Daarna volgt nog overleg over een mogelijke behandeling/schildering van de wapens op de dekplaten. Een mooi succes voor eigenaar, gemeente en de HKV. Wij horen graag uw op- en aanmerkingen, niet alleen over bestaande monumenten en hun onderhoudstoestand, maar ook over mogelijke nieuwe objecten, die een monumentenstatus verdienen. Namens de werkgroep monumenten, Joop Vermeij Begraafplaatsen Nadat bekend was gemaakt dat Guus Hartendorf zich uit de werkgroep had teruggetrokken is er na mijn oproep of er iemand zich bij de werkgroep zou willen aansluiten meteen gereageerd en wel door de heer Jan Rodenburg, met wie ik inmiddels contact heb gehad. Hoe de stand van zaken is na het uitkomen van het rapport van adviesbureau ProCensus over de gemeentelijke begraafplaatsen is onduidelijk. Persoonlijk heb ik een Heer Overduin uit Roden, die op zoek was naar de familiebegraafplaats 'Tuyll van Serooskerke' kunnen helpen aan gegevens over ligging en toegankelijkheid van de genoemde begraafplaats. Zo blijkt, dat waar we ons blijven inzetten voor het belang van de gemeentelijke begraafplaatsen, we ook over de grenzen van de gemeente dienstbaar kunnen zijn. P. Heijblok
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
14
Overzicht functies, taken en verantwoordelijkheden van bestuursleden HKV volgens een bestuursbesluit van 18 oktober 2012 John Buijsman: Voorzitter, tevens lid dagelijks bestuur Portefeuillehouder redactie jaarboek Velisena Portefeuillehouder redactie Velisena Loopmare John van der Pol: Sponsoring samen met Alex Spekking (secretaris) Contactpersoon andere verenigingen en instellingen. Samen met Alex Spekking (secretaris) Portefeuillehouder projectgroep Romeinen in Velsen. Samen met Wim Sellen
Alex Spekking: Secretaris, tevens lid dagelijks bestuur. Portefeuillehouder Werkgroep Monumenten. Portefeuillehouder Werkgroep collecties (nog op de richten) Portefeuillehouder Ledenadministratie Portefeuillehouder Externe verkoop jaarboeken via wederverkopers Portefeuillehouder Beheerder verkoop voorraad jaarboeken Velisena Portefeuillehouder Stand op jaarmarkten ed. Sponsoring samen met John van der Pol (penningmeester) Contactpersoon andere verenigingen en instellingen. Samen met John van der Pol (penningmeester) Wim Sellen: Bestuurslid Notulist Portefeuillehouder Bibliotheekgroep Portefeuillehouder Werkgroep Straatnamen Portefeuillehouder projectgroep Romeinen in Velsen. Samen met John van de Pol Portefeuillehouder Werkgroep Lokale Geschiedenis Karina de Ruijter Bestuurslid Portefeuillehoudster redactie Website PR-zaken. Samen met Henk Timmers Organiseren van excursies voor alleen leden Organiseren van excursies voor derden Organiseren van vrijwilligersavond Henk Timmers Penningmeester, tevens lid dagelijks bestuur Registreert contributiebetalingen · PR-zaken. Samen met Karina de Ruijter · Portefeuillehouder Werkgroep Genealogie Eelco Graafsma: Ledenadministrateur Beheerder verkoop voorraad jaarboeken Velisena Coördineert externe verkoop jaarboeken via wederverkopers Organisatie stand op jaarmarkten, ed. Collecties? In alle taken van Eelco is de secretaris het aanspreekpunt.
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
15
Bericht van de ledenadministratie Sinds 24 september 2012 hebben wij (mede vanwege de voucher met speciale aanbieding in ons jubileumboek) weer een aantal nieuwe leden mogen inschrijven, en wel: hr. R. Brandon te IJmuiden mw. M. van Doesburg te IJmuiden hr. P. Kieft te Heerhugowaard hr. C. Kalkman te Velserbroek hr. B. Groenland te Eindhoven Kennemer College MAVO mediatheek te Heemskerk mw. N. Struijs (geschenklidmaatschap) te Velsen-Zuid mw. L.M. Been-Kist de Ruijter te Velserbroek hr. V. Spekking te IJmuiden hr. K.J. van der Vlugt te Velsen-Zuid hr. M.C. van de Linde en mw. C.M.C. Braams te Driehuis mw. T. Klerk-Mantje te Leusden Wij heten hen van harte welkom en hopen dat zij veel genoegen beleven aan het lidmaatschap. Zij hebben inmiddels allen de gebruikelijke welkomstbrief ontvangen, en na ontvangst van hun contributiebetaling voor het lopende jaar, ontvingen zij als welkomst-geschenk het laatstverschenen jaarboek Velisena. Ook nu vragen wij u weer om familie, vrienden, kennissen, collegae en buren aan te moedigen lid te worden van de HKV. U kunt hen als geen ander het belang van een lidmaatschap van de HKV verklaren. Uiteraard kunt u hen ook verrassen met een cadeaulidmaatschap. Eelco Graafsma
Recent ontvangen schenkingen Ook de afgelopen periode werd aan de HKV interessant materiaal aangeboden, omdat deze materialen door omstandigheden van de oorspronkelijke eigenaar overcompleet zijn geworden. 1. Van het Regionaal Archief Alkmaar ontvingen wij een ongedateerde oude foto (afdruk van een glasplaat). Fotograaf is S. v.d. Zijl, fotograaf te IJmuiden v/h Amsterdam. Het is een foto van de familie Van Praag voor hun winkel in Manufacturen – Lingerie, Kanaalstraat 58(?). 2. Van een mevrouw uit Hoofddorp (oud-inwoonster van Santpoort) ontvingen wij uit de nalatenschap van haar moeder een aantal boeken over Santpoort, Driehuis en Oud-Velsen. 3. Van het bestuur van HGMK ontvingen wij 1 exemplaar van het boek: Wat meneer zegt moet gebeuren, door Ton van Oosterom, alsmede 1 exemplaar van het boek Een mol in Arcadie. 50 jaar Velser tunnels, door Jan de Wildt. 4. Van mevrouw Lindhout uit Velserbroek ontvingen wij acht calques (= op doorzichtig kunststof gemaakte overtrek van een ontwerptekening), formaat ca. 100 x 110cm elk, tezamen vormend, de kaart van Nederland uit naar schatting 18de of 19de eeuw, alsmede een map met oude krantenknipsels en enige documenten, die nadere bestudering vragen. 5. Van de afdeling Communicatie van Gemeente Velsen ontvingen wij een videotape met een promotiefilm van ruim 12 minuten uit 1996. De film is op DVD overgezet, en mogelijk wordt die bij een van de volgende HKV-bijeenkomsten getoond. 6. In het kader van de HKV excursie van 10.11.2012 naar het CEMY museum, ontvingen wij van de beheerder van het museum het in 2006 uitgegeven jubileumboek ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van ENCI IJmuiden. 7. Van mevrouw Verkes-Bleeker te Driehuis ontvingen wij een aardewerken gedenkbord Zondagsschool (Matth: 21-16) Velsen, Immanuel, IJmuiden-Oost, met als nader opschrift Ik ben de Wijnstok en gij de ranken 1868-1928 Jubileum. Dit betreft de zondagsschool die mede is opgericht door Pieter Vermeulen (Velisena, 2012 jaargang 21, blz. 17). Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
16
Alle goede gevers hartelijk dank! De schenkingen worden overgedragen aan respectievelijk onze eigen HKV-bibliotheek of aan de Werkgroep Archief. Eelco Graafsma
Fietsexcursie Op zaterdag 13 april wordt een excursie gegeven langs een aantal monumenten in de gemeente Haarlemmerliede en spaarnwoude. De excursie zal gaan langs de dorpskernen van deze gemeente, Spaardam-Oost, Spaarnwoude, Haarlemmerliede en Halfweg. De monumenten waar langs gegaan wordt zijn boerderijen, kerken, forten van de Stelling van Amsterdam, dijken, sluizen en voormalige gebouwen van het Hoogheemraadschap Rijnland en een gemaal. De excursie duurt ongeveer drie uur en eindigt bij het stoomgemaal in Halfweg. Wilt u het gemaal bezichtigen dan zijn de extra kosten € 3,00 p.p. Na een pauze aldaar voor eigen rekening kan een ieder via eigen weg terug naar huis. Excursieleider is Jan Morren. Van hem verscheen in december jl. het boek Erfgoed tussen hoofdsteden, dat de geschiedenis van monumenten in Haarlemmerliede en Spaarnwoude belicht. Datum: 13 april 2013, startlocatie: Huis Vlugthoven, Hoofdstraat 236, Santpoort; starttijd: 13.00 u. Inschrijfkosten: € 2,00; toegang gemaal: € 3,00; aantal deelnemers: 25 personen. Aanmelden via e-mail:
[email protected] of telefonisch via 023-5376303 of via
[email protected]
Verschenen en verwacht * Tom van Oosterom. Oud-Velsen 1911-2011, een kleine bedevaart naar het dorpsverleden. Velsen, 2011. 176 p., ill. * Henk Palm. Ziekenzorg in Velsen? S.l., s.n., 2011. 318 p., ill. Herinneringen aan het Antonius Ziekenhuis en het Zeeweg Ziekenhuis. * Westerveld: een monumentale ontdekkingstocht. 2013 is voor de begraafplaats en het crematorium een bijzonder jaar. De begraafplaats Westerveld bestaat dan 125 jaar en 100 jaar geleden werd het crematorium in gebruik genomen, het eerste crematorium in Nederland. In het naslagwerk worden zo'n honderd monumenten besproken en het is voor € 24,95 verkrijgbaar via www.bc-westerveld.nl. * Kees Orij. CEMIJ 16 juni 1931 – ENCI-IJmuiden 16 juni 2006. IJmuiden, z.j., 142 p., ill. Tijdens de HKV-excursie naar de ENCI-fabriek te IJmuiden op 10 november vorig jaar ontving de Kring dit gedenkboek uit handen van de excursieleider. Het boek is nu opgenomen in de HKVbibliotheek. * Els Kloek. 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis.2012. Van Tilt, 2012. 1.556 p. ill. Biografische lexicon over invloedrijke, beruchte, geliefde, spraakmakende vrouwen en vaak vergeten vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. (Zie ook onder 'Tentoonstellingen')
Tentoonstellingen > Speelgoed verzameld. Historisch Museum Haarlem, Groot Heiligland 47. t/m 19 mei. T. 0235422427. www.historischmuseumhaarlem.nl Open: di-za. 12-17, zo. 13-17 uur. Rie Ruyssenaers-Schenk verzamelde kostbaar porceleinen speelgoed, maar ook eigentijdse plastic spulletjes. Het tentoongestelde speelgoed beslaat een periode van 1750-1975 laat zien hoe seksegebonden speelgoed ook toen al was. > Victorie. Het beleg van Alkmaar in 1573. Stedelijk Museum Alkmaar, Canadaplein 1, Open: di-zo Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
17
10-17 uur. T. 072-5489789. Het ontzet van Alkmaar was een belangrijk omslagpunt in de Nederlandse Opstand of Tachtigjarige Oorlog. Waar Haarlem de Spanjaarden na een zeven maanden durend beleg had moeten binnenlaten, hield Alkmaar in de herfst van 1573 stand. Vooral uit moreel oogpunt was de slag belangrijk: de Spanjaarden bleken te verslaan. Het Stedelijk Museum Alkmaar staat erbij stil met een tentoonstelling, waarin voor bezoekers veel te beleven valt. Bron: Geschiedenis Magazine, 2013, nr. 1 > Op 13 april a.s. opent koningin Beatrix het nieuwe Rijksmuseum te Amsterdam. > Dit jaar bestaan de Amsterdamse grachten 400 jaar. Dat wordt gevierd met verschillende activiteiten. Museum Van Loon wijdt een tentoonstelling aan Adriaan Dortsman (1635-1682), de architect van het grachtenpand. Deze zeventiende eeuwse bouwmeester heeft veel Amsterdamse monumenten op zijn naam staan, zoals het Sixhuis, de Koepelkerk en Maison Descartes. Zijn gebouwen zijn kenmerkend voor het Hollandse classisisme. Ook kan men een grachtenwandeling maken langs ontwerpen van Dortsman en zijn collega Vingboons. In: Amsterdam, Museum Van Loon t/m 8 juni 2013. www.museumvanloon.nl Bron: Museumtijdschrift, nr. 2 maart/april 2013 > 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. In: Bijzondere collecties Universiteit van Amsterdam, Oude Turfmarkt 129 t/m 20 mei. www.uba.uva.nl/bijzondere_collecties/nieuws.cfm > Onbekend gezicht – Het fotografische geheugen van Museum Kennemerland. In: Museum Kennemerland t/m 15 september. www.museumkennemerland.nl > Booming amsterdam – De groei van amsterdam in de gouden eeuw. In: Stadsarchief Amsterdam t/m 26 mei. www.stadsarchief.amsterdam.nl > Topvondsten 60 jaar amateurarcheologie in Kennemerland. In: Archeologisch Museum Haarlem t/m 21 april. www.archeologischmuseumhaarlem.nl > Kleren maken de mens – Klederdrachten in kostuumboeken. In: Teylers Museum t/m 23 juni. www.teylersmuseum.nl
Stichting Onderzoek Velser Affaire (SOVA) De stichting SOVA heeft met haar nieuwsbrief van 30 december 2012 een tussentijds bericht aan haar donateurs gezonden over de voortgang van het wetenschappelijk onderzoek naar de Velser Affaire. De voorzitter gaf aan uw redacteur toestemming belangrijke passages uit het bericht over te nemen in deze Velisena Loopmare. Onderzoek in eindfase Het onderzoek is bijna afgerond en de onderzoeker heeft inmiddels vier van de beoogde vijf hoofdstukken voltooid. Het manuscript zal eind van het eerste kwartaal [2013] naar de uitgever kunnen. Binnen dit tijdspad kan het onderzoeksresultaat dan in het najaar 2013 worden gepresenteerd. De begeleidingscommissie o.l.v. prof.dr. Bob de Graaff meldt dat de onderzoeker, dr. Bas von Benda-Beckmann, onderzoek heeft gedaan in tal van persoonlijke, lokale, provinciale, nationale en buitenlandse archieven. Met de publicatie van het onderzoek wil SOVA bijdragen aan de verwerking van het traumatische oorlogsverleden in Velsen en daarnaast aanknopingspunten bieden voor vergelijkbaar onderzoek Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
18
naar de lokale oorlogsgeschiedenis in andere delen van Nederland. Het bestuur treft voorbereidingen voor een passende presentatie, waarbij ook degenen die een meer directe betrokkenheid bij het verleden hebben én degenen die de Velser Affaire nog altijd als een last of onrecht ervaren zullen daarbij in staat worden gesteld om uitgebreid kennis te nemen van de uitkomsten van het onderzoek. Bij de presentatie zal Bas von Benda-Beckmann uitvoerig ingaan op de resultaten van het onderzoek. Zodra de datum en de locatie van de presentatie vaststaan zal het bestuur van SOVA daarover berichten. N.B. De gehele tekst van de nieuwsbrief is te lezen op de website van SOVA: www.sova.nl. Met name zeven onderwerpen die dr. Von Benda-Beckmann heeft onderzocht, zijn in de volledige tekst omschreven.
Noord-Hollands Archief Als gevolg van bezuinigingen bij de overheden is het aantal openingsuren van het NHA gewijzigd. Met ingang van 2013 is de Locatie Jansstraat geopend op dinsdag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur en elke derde zaterdag van de maand van 9.00 tot 17.00 uur. Rekening houdend met de openingsuren van andere archiefinstellingen is er gekozen voor de derde zaterdag in de maand. De Locatie Kleine Houtweg opent haar deuren elke dinsdag en donderdag van 9.00 tot 17.00 uur.
Een oproep Mocht u wensen hebben ten aanzien van de samenstelling van de Velisena Loopmare, schroomt u niet en neemt contact op met ondergetekende. Als u bepaalde rubrieken mist, of zelf interessante nieuwe boekuitgaven of tentoonstellingen signaleerde, geeft u die dan bij voorkeur per e-mail door.
Tot slot met het oog op de komende lente een literaire toegift Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic anda thu. Uuat unbidan uue nu.[Alle vogels zijn begonnen met het bouwen van hun nesten, behalve jij en ik. Waar wachten we nog op?] Vroegst bekende literaire verzuchting in het Nederlands (Oud-Westfrankisch) uit de elfde eeuw, aangetroffen op een schutblad van een Oud-Engels prekenhandschrift. <>
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
19
Velisena Loopmare is een nieuwsbrief voor leden van de Historische Kring Velsen en verschijnt viermaal per jaar onder redactie van Jan Victor Suurmond. Kopij gaarne per e-mail in een bijlage verzenden naar de redacteur via het e-mailadres:
[email protected]. Het postadres is Ampzingstraat 3 zw, 2014 XT Haarlem. Tel. 023-8448479 Informatie uit de nieuwsbrief mag worden overgenomen, mits de bron wordt vermeld.
Velisena Loopmare, 2012, jrg. 22, nr. 1
20
