Veiligheid Zorg & Opsporing Dr. E.M. van de Putte Kinderarts sociale pediatrie UMCU Voorzitter LECK
Kindermishandeling • Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, • die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, (intentie van de dader) • waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel (effect op het kind)
• Normen en waarden in de samenleving • Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK)
2
Noodzaak tot inzet forensisch medische expertise • Rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (vz Van Vollenhoven) 2011 • (bijna) fatale gevallen van kindermishandeling • Aanbevelingen aan de overheid (vanwege het verdrag inzake de Rechten van het Kind): – Diagnostisch onderzoek adequaat uitvoeren – Forensisch medisch onderzoek uitvoeren – Werkgroep inzet forensisch medische expertise (NVK, VVAK, FMG, Politie, OM, RvK) olv ministeries VWS en V&J
Fout positieve en fout negatieve vermoedens • CHAIN-ER onderzoek (Child Abuse Inventory at Emergency Rooms): – Positief voorspellende waarde van Sputovamo 3%
• CHAIN-EL onderzoek (Child Abuse Inventory – Eerste Lijn): – Positief voorspellende waarde van Sputovamo 7 tot 12%
• Tientallen voorbeelden van fout-positieve • Tientallen voorbeelden van fout-negatieve
Werkgroep inzet FMEK Kind met onverklaard of (vermoedelijk) toegebracht letsel
1. Medische zorg nodig?
2. (Acuut) onveilig?
3. Letsel vastleggen! En letsel duiden!
3 vaste aandachtspunten voor iedere professional in de keten
FMEK = forensisch medische expertise bij kinderen FMOK = forensisch medisch sporenonderzoek bij kinderen
Forensisch Medische Expertise bij Kinderen Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling Medisch specialisten, jeugdartsen vertrouwensartsen en huisartsen (specifiek opgeleid in duiden van letsels) Forensisch artsen Nederlands Forensisch Instituut met aandachtsgebied kinderen Forensische polikliniek kindermishandeling Forensische artsen die specifiek opgeleid zijn in het duiden van letsels bij kinderen FMOK
Veiligheid, zorg en opsporing: FMEK / FMOK / medische zorg
FMEK = forensisch medische expertise bij kinderen FMOK = forensisch medisch sporenonderzoek bij kinderen
LECK: medische zorg, FMEK & sporenonderzoek
Prioriteiten 1. 2. 3. 4. 5.
Acute medische zorg gaat voor alles Bij mogelijk toegebracht letsel: is sporenonderzoek nodig? (DNA) Onderscheid ziekte/trauma Onderscheid toegebracht trauma/accidenteel trauma Kind veilig? Overleg altijd met Veilig Thuis bij vermoeden kindermishandeling of bij groot aantal of specifieke risicofactoren
3e lijns expertisecentrum: LECK
• Doel 1: Geïntegreerde zorg en forensischmedische expertise inzetten bij vermoedens kindermishandeling, met name: – Lichamelijke kindermishandeling ( schedelhersenletsel, multipele botbreuken) – Lichamelijke verwaarlozing – Pediatric Condition Falsification (‘Münchausen’) – Seksueel misbruik (SM) m.u.v. acuut SM (< 7 dg)
3e lijns expertisecentrum: LECK - werkwijze • Uitgangspunt: – Regionaal waar het kan – Centraal waar het moet
• Hoe? – Telefonisch advies 24/7 telefoonnummer • Landelijke kaart • Bemand door kinderarts voor ‘triage’ • Teleconsultatie mogelijk
– Of verwijzing
LECK – diagnostische taak • LECK = FMEK + FMOK = • FG x Ped x (KRad + KDer + KGyn + KNeu + KOogh + KChir + ..) = samenwerking met vele andere medische disciplines
LECK
• Te verwachten adviezen/consultaties: – 1000/jaar waarvan: – 700 verwezen kunnen worden naar eigen regio (dus alleen telefonisch advies) – 300 verwijzingen naar één van de locaties van het LECK
LECK • Kenmerken LECK: – Elk kind wordt kindergeneeskundig EN forensisch beoordeeld (FMEK aanwezig) – Z.n. wordt sporenonderzoek ingezet – Artsen voldoen aan kwaliteitscriteria – Werkwijze is vastgelegd – Ouders worden uitgebreid geïnformeerd – Uiteraard wordt elk kind met Veilig Thuis overlegd (volgens MC KNMG) – Wekelijkse toetsingsbijeenkomsten met LECKkinderartsen en LECK-forensisch artsen & LECKkinderradiologen
LECK • Waar geeft het LECK een antwoord op? 1. Kans op toegebracht letsel gegeven dit letsel bij deze anamnese. Past de anamnese bij het letsel? 2. Welk aanvullend diagnostisch onderzoek is nodig om deze vraag te beantwoorden
LECK Maakt onderscheid tussen: 1. Vermoeden kindermishandeling op basis van letsel en gemelde toedracht = primair LECK taak 2. Vermoeden kindermishandeling op basis van risicofactoren = geen primaire LECK taak ‘A forensic case has no face’
LECK • Relatie LECK – AMK/Veilig Thuis: – AMK gaat primair over veiligheid – LECK gaat primair over ‘diagnose stellen’
• Elk kind waarbij vermoeden bevestigd wordt → overleg met Veilig thuis, altijd met persoonsgegevens ‘An endangered case has a face’ – Bij veiligheidsplan risico – en beschermende factoren in beeld
LECK • Relatie LECK – forensisch artsen: – Binnen het LECK werken artsen van het NFI – Bij regionale verwijzing zal zeer frequent met andere forensisch artsen worden samengewerkt – FMG & VVAK hebben adviserend lidmaatschap in het bestuur van het LECK – Landelijke kaart van forensisch artsen is in de maak – Aan scholing voor (regionale) forensisch artsen op het gebied van kindermishandeling wordt gewerkt
LECK • Relatie LECK – Multidisciplinaire centra Kindermishandeling (MDCK): – Het LECK zal zeer intensief samenwerken met MDCK’s, omdat alles wat regionaal kan, regionaal zal plaatsvinden. Verwijzing bijv bij schedelhersenletsel, multipele botbreuken – LECK zal samenwerken met Psycho Trauma Centra voor Kinderen voor diagnostiek/behandeling
LECK – overige doelen • Doel 2: database opzetten • Doel 3: wetenschappelijk onderzoek (follow-up)
• Doel 4: onderwijs, ontwikkeling protocollen, implementeren protocollen
LECK • Waarin is het LECK nieuw: – Gecombineerde zorg & forensisch medische beoordeling waar het gaat om letsel/klachtduiding – Werken volgens vaste kwaliteitsnormen, incl intercollegiale toetsing, incl oudertoestemming – Elk letsel wordt fotografisch vastgelegd – 24/7 bereikbaarheid en beschikbaarheid – Registratie en monitoring (6 mnd follow-up van alle casuïstiek)
Wat er ook speelt in een land… Laat het vooral de kinderen zijn
Veiligheid
Zorg Opsporing
Vraag 1
Duiden van letsels vindt alleen plaats door forensisch artsen 1. Ja 2. Nee
Toelichting: NEE
Vraag 2
Sporenonderzoek vindt alleen plaats door forensisch artsen 1. Ja 2. Nee
Toelichting: JA
Vraag 3
Een verdenking op kindermishandeling naar aanleiding van een letsel volgt uit een optelsom van letsel, gemelde toedracht en risicofactoren kindermishandeling 1. Ja 2. Nee Toelichting: NEE
Vraag 4
Het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling (LECK) levert vergelijkbare expertise als een multidisciplinair centrum kindermishandeling (zoals bijv Fier Fryslan) 1. Ja 2. Nee Toelichting: NEE
