Aandacht.. graag!
Elly Kok Marianne van Etten
Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU
VOORSTELLEN
DOELEN IN DEZE KORTE TIJD… Meer
kennis over mogelijke achtergronden en oorzaken van niettaakgericht gedrag Inzicht hebben in een aantal mogelijkheden om werkhouding en concentratie te versterken Een aantal handvatten voor jezelf en om leerlingen te begeleiden
WAT GAAN WE DOEN? Signalering
1.
2.
Waardoor wordt taakgedrag beïnvloed? Herkennen van diverse types
Achtergrond en inzicht Executieve functies t.o.v. Leervermogen t.o.v. diagnostiek
3.
Beïnvloeden van werkhouding
SIGNALERING:
Wat heeft invloed bij het aanbieden van de leerstof
•Motivatie •Vermogen: •IQ •Executieve functies
•Benadering •Begripvol •Relatie
•Aanbod •Afwisseling •Betekenisvol
Leerling
Leerstof
Leerkracht
Omgeving •Duidelijk •Voorspelbaar •Begripvol •Sociaal
LEERKRACHT Wie ben je? Gezonde benadering = 3B’s
Begrijpelijk Betekenisvol Beheersbaar
MOTIVATIETYPES
Doen
Laten
Moeten
Extrinsiek + Gehoorzaam
Extrinsiek Rebellie
Willen
Intrinsiek + Willen
Intrinsiek Pathologie
WAT HEEFT HET KIND NODIG ? Inhibitie
Organiseren
Planning
Geheugen
Executieve functies
Initiatief
Flexibiliteit
Aandacht
Tijd indelen
OPDRACHT
Welke executieve functies heeft ll nodig bij: 1. 2. 3. 4.
Zelfst. Werktaak (weektaak) Instructie van nieuwe leerstof Verwerken van leerstof Maken van werkstuk/spreekbeurt
Kies een taak en bespreek in tweetallen
WAT ZIJN EXECUTIEVE FUNCTIES?
Het vermogen gedachten en handelingen zodanig te reguleren dat ze doelgericht en efficiënt kunnen zijn. Een systeem dat verschillende cognitieve functies met elkaar in verband brengt en de afzonderlijke functies overstijgt.
NORMALE ONTWIKKELING
EXECUTIEVE
FUNCTIES De ontwikkeling van de verschillende componenten verloopt niet synchroon en wordt gekenmerkt door groeispurten gedurende de kindertijd (0-18 jaar).
0 - 11 jaar 4 - 12 jaar 2 - 13 jaar 4 - 13 jaar 4 - 13 jaar
Impulscontrole:
Conceptueel denken/mentale flexibiliteit:
Werkgeheugen:
Planningscapaciteiten:
Probleem oplossend vermogen:
Uitrijping vindt plaats tot in de late adolescentie!
EF EN GEDRAGS- EN LEERSTOORNISSEN ADHD ADD ODD ASS Angst maar ook bij: Dyslexie en Dyscalculie
Executieve functieproblemen!
CONSEQUENTIES ……
Kinderen met EF problemen leren NIET van hun eigen fouten Gokken, raden, zelf laten uitzoeken, ‘ervaren’, straffen zijn dan ook geen geschikte methoden bij kinderen met EF problemen
EF EN ZELFBEELD
kinderen hebben onvoldoende EF waardoor ze veel falen en als gevolg faalangst ontwikkelen (faalangst is hier het resultaat van een tekort aan EF) EF faalangst kinderen met faalangst, waar de zorggedachten het werkgeheugen blokkeren zodat er geen ruimte vrij is voor de EF (faalangst is hier de oorzaak van een tekort aan EF) EF faalangst
VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN
VAN
TAAKGEDRAG - VOORWAARDEN EN BASISVAARDIGHEDEN VAN DE LEERKRACHT
Relatie
met de leerling Sterke en zwakke punten kennen Verantwoordelijkheid geven Vooruit- en terugblikken Motivatiegroei en prikkels geven Analyse en synthese toepassen Ritme en routine (oefening/herhaling) Leerstijlen erkennen
AANDACHT
Samen inzicht krijgen Sterretje zetten Opdelen van tijd/lesstof Zelf in laten schatten Tijd afbakenen met ontspan momenten Zelfspraak (afspraakjes met jezelf)
GEHEUGEN
Oefenen Categoriseren/classificeren Met eerdere kennis verbinden Visualiseren Markeren, lijstje maken Herhalen Parafraseren In stukken hakken Geheugenkaartjes maken Geheugensteuntje Een liedje maken Toneelspel gebruiken Fouten onmiddellijk verbeteren en bespreken
ORGANISATIE Organisatie van gevoelens en emoties Organisatie van activiteiten en verantwoordelijkheid Organisatie van gedachten en ideeën
PLANNING Samen inzicht krijgen Samen een stappenplan maken Leren om een checklist te maken waarin alle stappen in juiste volgorde staan opgeschreven
INHIBITIE Samen inzicht krijgen in impulscontrole Aanmoedigen om niet te gokken Beertjes / stippe-stappe of ander bewustwordings plannetje (zelfspraak) Zelf in laten schatten wat er gaat lukken Succes leidt tot meer succes
TIJD INDELEN Opdelen van tijd/lesstof Zelf in laten schatten hoeveel tijd nodig is
FLEXIBILITEIT
Diverse oplossingsstrategieën melden Duidelijke afspraken Veel sociale ondertiteling /uitleg
INITIATIEF
o
o o
Initiatief stimuleren: dmv eerst aanwijzingen en modeling en later steeds minder aanwijzingen proberen te geven Leerling uitnodigen met eigen ideeën te komen Zelfvertrouwen/eigenaarschap versterken door: Hoe is je dat gelukt? o Wat deed jij om het af te krijgen? o Hoe heb je ‘t aangepakt? o
WAT NEEM JE MEE?
