HET SPOOK VAN DE SPOORZONE
VEILIGHEID IN EN ROND
DE TREIN
www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.
NIET PIEPEN MAAR ... Een lamp gaat aan als je er langs loopt, de deur gaat open, een metaaldetector piept. Dit zijn allemaal sensoren. Sensoren zijn overal om ons heen. We gebruiken het voor apparaten, maar ook voor veiligheid. In dit werkblad leer je meer over sensoren en hoe ze werken. Ook ga je zelf een sensor ontwerpen. ! (
"%
)
!
(
! ) $
% " )
!
WIL JE WETEN WAT ER ECHT GEBEURDE?
!
( " !
$ ! ! !
)
SESAM
OPEN U!
Sommige apparaten gaan werken als je ze aanzet. Andere apparaten lijken automatisch te gaan werken. Bijvoorbeeld de metaaldetector van Fleur. De metaaldetector gaat piepen als het metaal opspoort. Kijk eens op school rond. Wat werkt automatisch? Loop samen met een klasgenoot door de school. Vul in wat je tegenkomt. We hebben één voorbeeld ingevuld. Wat reageert automatisch
Wat gebeurt er?
Wat gemeten?
Lantaarnpaal
gaat aan als het donker is
De metaaldetector gaat niet echt automatisch piepen. De metaaldetector reageert op een sensor. Een sensor meet en zet iets in werking. De sensor van de metaaldetector meet dat metaal in de grond ligt. De sensor laat de detector piepen. Loop met je lijstje door school. Wat wordt er gemeten? Vul dit in de laatste kolom in. Is de beweging, licht, druk, temperatuur of iets anders?
Kan jij nog meer voorbeelden bedenken die buiten school zijn?
!
! "
"
STOPPEN!!! Als een trein door een rood sein rijdt, stopt de trein automatisch. Na het rode sein zit een detectielus in de grond. Dit is ook een sensor. Deze detectielus geeft een signaal door aan de trein. De trein stopt meteen, zodat er geen ongelukken gebeuren.
De trein gaat door een rood sein
STOP
…en rijdt over een detectielus
De trein stopt op tijd!
WEET
WAT JE
MEET
Waarom stopt de trein? Bedenk wat de sensor meet. De motor van de trein wordt gestopt
De trein rijdt door een rood licht !
!
!
!
!
! ! # " !
STOP
Een sensor werkt altijd zo: Gebeurtenis
Sensor meet iets
Actie
De sensor op het spoor meet dat een trein voorbij rijdt en zorgt voor actie. Hoe werken deze sensoren? Vul de lege plekken in. rook
het alarm gaat af lichtsensor in lantaarnpaal
Een voorwerp tussen de liftdeur
liftdeur sensor
de lantaarnpaal gaat aan
HET IS
GROEEEEN! Maak deze strip af. Schrijf wat er onder de plaatjes moet staan. Bedenk ook wat Fleur hierbij zal vertellen.
!
!
! !
% ! $
"
! "
MIJN
EIGEN SENSOR
en Zwolle krijgt e verkeerslicht sor met regensen
" $
"$
$
Waar zou jij een sensor voor willen gebruiken. Ontwerp samen met een klasgenootje jullie eigen sensor. Denk aan: • Wat is het doel? • Waar komt de sensor op of in? • Waar reageert de sensor op? • Welke reactie geeft de sensor? • Teken je ontwerp.
!
!
" &
" %
'
! !
PIEP! Arne en Fleur vinden een gouden beeldje met de metaaldetector die aan de halsband van het hondje Kyra zit. Het verhaal had ook anders kunnen lopen. Wat als Kyra geen metaaldetector om had gehad, maar een heel ander soort detector? Beantwoord de volgende vragen: • Bedenk een ander soort detector voor aan de halsband van Kyra. • Wat kunnen Arne en Fleur vinden met deze detector? • Hoe was het verhaal dan gegaan? • Schrijf het vervolg van het verhaal.
WIST JE DAT...? …bij een spoorsein de lampen in omgekeerde volgorde zitten, zodat het rode sein altijd zichtbaar is. Wanneer het heel hard sneeuwt, blijft er wel eens sneeuw liggen op de zonnekleppen van het sein. De onderste lamp heeft geen zonneklep onder zich en is dus altijd zichtbaar. Het rode licht is natuurlijk het belangrijkste licht, zolang het brandt mag de trein niet verder rijden.
…onderzoekers een onderbroek hebben ontwikkeld die het leven van soldaten moet redden. Sensoren in de slimme onderbroek geven een signaal af zodra de soldaat gewond raakt. Zo kunnen bijvoorbeeld direct pijnstillers in het bloed worden gespoten. Wat wel handig is als er geen dokter in de buurt is.
colofon © 2013, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Idee en tekst: OTIB Postbus 416 3440 AK Woerden Bezoekadres: Korenmolenlaan 4 3447 GG Woerden
Eindredactie: Grafisch ontwerp: Druk:
Conclusion|Van de Graaf, Vereniging Vonk OTIB, Woerden Accentdesign, Mijdrecht Verweij Printing, Mijdrecht
Bestellen en docentenhandleidingen Ga naar www.otib.nl/spook
0800 – 88 55 885 (kosteloos)
[email protected] www.otib.nl
www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs
