VEILIGE ELEKTRISCHE INSTALLATIES Een mythe of werkelijkheid

SPIE Belgium

VEILIGE ELEKTRISCHE INSTALLATIES

Author  Date  Presentation title

Een mythe of werkelijkheid

1

• • •

BA4 – BA5

bevoegdheid van mensen

DOCUMENTATIE

Uw dossier As built

RISICOANALYSE

Risico’s zien Acties nemen

Allen spelers in de groene economie 1

SPIE Belgium


SPIE Belgium

2

Allen spelers in de groene economie

SPIE Belgium

Het K.B. K.B. 4/12/2012 Afdeling VI artikels 18 tot en met 21 Bekwaamheid en opleiding van de werknemers en instructies voor de werknemers K.B. 4/12/2012

Afdeling II Artikel 4 en 6

Risicobeoordeling en algemene preventiemaatregelen


Artikel 4

3

De werkgever spoort de risico's op en evalueert ze : post 10 : De risico's inherent aan het gebruik van elektrische energie en de werkzaamheden aan elektrische installaties


SPIE Belgium

Het A.R.E.I. A.R.E.I.

Artikel 47

Gewone ruimten en ruimten van de elektrische dienst Bekwaamheid van de personen : BA1 ….BA5 De werkgever staat in voor de beoordeling van zijn werknemers en kent zelf de code BA4 of BA5 toe. De werkgever houdt hierbij rekening met de aard van de installatie en de aard van de werkzaamheden. OPM 1. Art.19 van het K.B. verwijst expliciet naar art. 47


OPM 2. Een opleiding BA4-BA5 is geen bevoegdheidsverklaring. De werkgever staat zelf in voor deze bevoegdheidsverklaring.

4

A.R.E.I. Artikel 266 Werkzaamheden aan elektrische installaties Bepalingen betreffende opleiding en vorming bij het uitvoeren van werkzaamheden Allen spelers in de groene economie 4

SPIE Belgium


TO DO

5

1.

Opstellen van een lijst met werkzaamheden die frequent voorkomen in uw bedrijf . activiteiten aan, met of in de omgeving van elektrische installaties of in elektrische ruimten . bepalen van de noodzakelijke bekwaamheden.

2.

Opstellen van een personeelslijst met opleidingen / vakbekwaamheden / BA4-BA5 opleidingen

3.

Opmaken van de bevoegdheidsverklaringen BA4, BA5 voor het personeel . te doen door de werkgever of zijn aangestelde in de hiërarchische lijn

4.

Opmaken van werktoelatingen/vergunningen voor werken aan of in de buurt van elektrische installaties (K.B.4/12/2012 Afdeling IV)


SPIE Belgium

1.

Opstellen van een lijst met werkzaamheden die frequent voorkomen in uw bedrijf


Praktisch voorbeeld van een lijst

6

Guide voor het opstellen van deze lijst en toekennen van bevoegdheden. Een heel handige tabel voor het opmaken van bovenstaande lijst en het toekennen van de juiste bevoegdheden is de tabel Bijlage 2 opgemaakt door AGORIA in de publicatie " Werken aan en in de omgeving van elektrische installaties : Code van Goede praktijk“ Agoria bijlage 2 BA4-BA5 tabel


SPIE Belgium

2. Opstellen van een personeelslijst met opleidingen / vakbekwaamheden, / BA4 - BA5 opleidingen TIP Het is handig om een algemene opleidingslijst van het personeel op te maken. Deze bevat naast de BA4 - BA5 bevoegdheden ook andere veiligheidsopleidingen van de betreffende mensen.


BELANGRIJK Er mag geen verwarring zijn tussen een certificaat van een opleiding BA4/BA5 en de bevoegdheidsverklaring BA4 of BA5.

7

De eigenlijke bevoegdheidsverklaring BA4 of BA5 kan niet door een externe organisatie worden toegekend. Deze wordt toegekend door de werkgever of een aangestelde in de hiërarchische lijn. Praktisch voorbeeld van een lijst Allen spelers in de groene economie 7

SPIE Belgium

3.

Opmaken van de bevoegdheidsverklaringen BA4 - BA5 voor het personeel Deze bevoegdheidsverklaring bevat : De naam en functie van de werknemer De bevoegdheid van de werknemer : BA4 of BA5 De werkzaamheden waarvoor de codificatie geldt De basis voor de toekenning


De beperkingen indien van toepassing

8

De geldigheidsduur en voorwaarden voor behoud van codificatie Bijzondere kenmerken Praktisch voorbeeld van een bevoegdheidsverklaring – De Blander Pieter Praktisch voorbeeld van een bevoegdheidsverklaring – Koekelaere Eva Allen spelers in de groene economie 8

SPIE Belgium

4.

Opmaken van werktoelatingen / vergunningen voor werken aan of in de buurt van elektrische installaties.

K.B.4/12/2012 Afdeling IV werkzaamheden aan elektrische installatie Maak een standaard werkvergunning elektrische werken op dat 3 luiken bevat. Maak dit op maat van uw bedrijf of organisatie.


Luik 1 : Luik 2 : Luik 3 :

9

de risicoanalyse van het werk de toelating de overdracht, uitvoering en vrijgave na beëindiging der werken

Een heel handig voorbeelddocument voor deze werktoelating -> bijlage 7 Agoria in de publicatie “werken aan en in de omgeving van elektrische installaties : code van goede praktijk”. Agoria bijlage 7 werktoelating Allen spelers in de groene economie 9

SPIE Belgium


SPIE Belgium

10


SPIE Belgium

K.B. 4/12/2012 Afdeling VII artikels 22 De werkgever stelt een dossier van de elektrische installatie samen


Bewaart het op een geschikte drager Stelt het ter beschikking van de personen voor wie het dienstig is bij het vervullen van hun opdracht. Inhoud van het dossier : elementen opgenomen in bijlage II van het K.B.

11

K.B. 4/12/2012 Bijlage II Inhoud van de documentatie bedoeld in artikel 22.


SPIE Belgium

K.B. 4/12/2012 Bijlage II 1. Schema’s en plannen van de elektrische installatie. A.R.E.I. art. 16 en 17


2. Identificatie en risicoanalyse van delen van de elektrische installatie welke niet volledig voldoen aan het A.R.E.I Conclusies van de risico analyse Genomen maatregelen die een bescherming waarborgen

12

3. Berekeningsnota’s vb kabelberekeningen kortsluitstroomberekeningen tip gebruik software (caneco of andere) en maak een boomstructuur van de installatie. Allen spelers in de groene economie 12

SPIE Belgium

K.B. 4/12/2012 Bijlage II 4. Het verslag van gelijkvormigheidsonderzoek of eerste controlebezoek Keuring door officieel keuringsorganisme.


5. Instructies voor werknemers en EHBO instructies

13

6. Lijst van werknemers die over een bekwaamheid BA4 of BA5 beschikken Zie overzichtslijst veiligheidsopleidingen Zie overzichtslijst BA4 – BA5


SPIE Belgium

1.

Schema’s en plannen van de elektrische installatie. Hoogspanning


Voorbeeld documentatie van een hoogspanningsinstallatie. 12kV Lus Lay out HS cabine 1 -

14

Principeschema’s of lus met de diverse hoogspanningscabines duidelijk zichtbare aankomsten en vertrekken benaming cabines en cellen benaming, spanningen en vermogens van de transfo’s benaming, sectie en lengtes van de HS kabels< benaming, type van de toestellen lijst met instelling van de beveiligingen


SPIE Belgium

1.

Schema’s en plannen van de elektrische installatie. Hoogspanning


Belangrijk : • Hang dit schema steeds ter plaatse in de cabine • Merk de cellen, bescherminrichtingen en stroombanen met duurzaam materiaal • Voorkom vergissingen • Duidt de nominale spanningen steeds aan

15

Zie ook A.R.E.I. art. 17 Schema’s en aanwijsplaten bij hoogspanning


SPIE Belgium

1.

Schema’s en plannen van de elektrische installatie. Laagspanning Voorbeeld documentatie van een laagspanningsinstallatie. Plan met uitwendige invloeden Schema LS bord •


• • •

16

TIP

Eendraadsschema of meerdraadschema eventueel met componentenlijst, lay out kast Plan met uitwendige invloeden Inplantingsplan Stroombaanschema of boomstruktuur (zie berekeningsnota’s hierna)

Maak een documentatiemap met vooraan de boomstruktuur van de installatie en daarna per tab de schema’s van de laagspanningsborden. Schema LS verdeling SPIE


SPIE Belgium

1.

Schema’s en plannen van de elektrische installatie. Indien van toepassing ook : • plan van ondergrondse leidingen (vb gasleidingen, HS kabels…) • zoneringsplan (ATEX)


Zie ook A.R.E.I. art. 16 Schema’s en aanwijsplaten bij laagspanning en zeer lage spanning.

17


SPIE Belgium

3.

Berekeningsnota’s

A.R.E.I. art. 16 : stroombaanschema’s bevat min. de te verwachten kortsluitstromen A.R.E.I. art. 117 : Toelaatbare stroom in elektrische leidingen


A.R.E.I. art. 79-82 :Aardingssystemen en beschermingsmaatregelen (foutlus)

18

TIP

Gebruik hiervoor Software , Doe beroep op iemand met ervaring


SPIE Belgium

3.

Berekeningsnota’s


Wat doet de software : • berekening van kabels en beveiligingsapparatuur conform het A.R.E.I. • filiatie en selectiviteit • maken van een eendraadsschema van geheel van de installatie of van een bord • bepalen kortsluitstromen op elke plaats in de installatie • Voorbeeld van een boomstructuur opgemaakt met Caneco

19

Wat met een bestaande installatie ? • Verzamelen van alle gegevens zoals die nu bestaan : kabelsecties, lengtes, beveiligingen,instellingen etc. • de software duidt de fouten aan en laat u te om de installatie in orde te brengen : RISICOANALYSE Allen spelers in de groene economie 19

SPIE Belgium

4.

Verslag van gelijkvormigheidsonderzoek of eerste controlebezoek


Algemeen Elke elektrische installatie, zowel oude als nieuwe, maakt het voorwerp uit van een gelijkvormigheidscontrole en periodieke controles met een frequentie zoals bepaald in het A.R.E.I. Oude installaties moeten worden onderworpen aan een eerste controle ten laatste op 1 januari 2014

20

Controleert overeenstemming met de bepalingen van bijlage 1 van het K.B. van 4/12/2012


SPIE Belgium

4.


Frequentie van de bezoeken Hoogspanningsinstallaties A.R.E.I. art. 272 en 267


Jaarlijks

21

gelijkvormigheidsonderzoek en controlebezoek door een erkend organisme A.R.E.I. artikel 272 Om de 3 mdn Waarneming en registratie van gebreken door bevoegd persoon aangesteld door de uitbater A.R.E.I. artikel 267


SPIE Belgium

4.


Frequentie van de bezoeken Laagspanningsinstallaties Na een belangrijke wijziging of beduidende uitbreiding A.R.EI. Artikel 270


Controlebezoek door een erkend organisme - A.R.E.I. Artikel 271

22

Om de 25 jaar Om de 13 mdn Om de 5 jaar Om de 3 jaar Jaarlijks

huishoudelijke installaties foorinstallaties andere installaties - A.R.E.I. Artikel 21 installaties in ruimten waar explosiegevaar is (ATEX) tijdelijke of mobiele installaties


SPIE Belgium

5.

Instructies voor werknemers en EHBO instructies

K.B. 4/12/2012 Afdeling VI artikels 18 De werkgever verstrekt de nodige instructies om de risico’s eigen aan het gebruik, uitbating of werken aan de installatie te vermijden.


K.B. 4/12/2012

23

Afdeling VI Artikel 21

De werkgever hangt EHBO instructies op oordeelkundig gekozen plaatsen : Hoogspanningcabines Laagspanningsruimtes EHBO 1 EHBO 2 Allen spelers in de groene economie 23

SPIE Belgium

6.

Lijst van werknemers die over bekwaamheid BA4 en BA5 beschikken

Zie deel DE PRAKTIJK BA4-BA5.


- lijst van frequent voorkomende elektrische werken - lijst met veiligheidsopleidingen en bevoegdheden van het personeel - de individuele bevoegdheidsverklaringen van het personeel

24


SPIE Belgium


SPIE Belgium

25


SPIE Belgium

Het K.B. K.B. 4/12/2012 Afdeling II artikels 4 tot en met 6 Art 4 : Op te sporen en evalueren risico's 1. elektrische schokken door rechtstreekse aanraking (afscherming blanke delen


/uitwendige invloedsfactoren)

26

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

elektrische schokken door onrechtstreekse aanraking

11.

niet elektrische risico's die voortvloeien uit een fout van een elektrische installatie.

ontladingen en lichtbogen potentiaalspreiding ophoping van energie (condensatoren) overspanningen ( kringen op verschillend potentiaal oververhitting, brand, ontploffing Overstromen spanningsdaling en wederopkomen van de spanning gebruik van elektrische energie en werkzaamheden aan elektrische installaties ( zie BA4-BA5)


SPIE Belgium

Het K.B. K.B. 4/12/2012

Afdeling III artikels 7 tot en met 9

"nieuwe" elektrische installaties moeten minimum voldoen voor elk te evalueren risico aan het A.R.E.I.


"oude" elektrische installaties moeten voldoen voor elk te evalueren risico aan de voorwaarden vermeld in bijlage I van het K.B. 4/12/2012

27

Oude installaties: Installaties waarvan de uitvoering ter plaatse is aangevangen ten laatste op : * inrichtingen zonder elektrische dienst (BA4 - BA5 pers.) : 1/10/1981 * andere inrichtingen : 1/01/1983 Algemene opmerking + raadgeving : Bijlage I van het K.B. 4/12/2012 is zodanig omschreven dat het aan te raden is om ook de oude installaties te laten voldoen aan het A.R.E.I Allen spelers in de groene economie 27

SPIE Belgium


TO DO

28

1.

Zorg dat de as built documentatie van de volledige installatie beschikbaar is ( zie hoofdstuk documentatie)

2. 3. 4.

Zorg dat de BA4-BA5 bevoegdheidsverklaringen/lijst gekend en aanwezig is

5.

Rondgang in de installatie door . installatieverantwoordelijke . interne/externe engineer . keuringsorganisme Risicoanalyse elektrische gevaren opmaken per installatiedeel (HS cabine, LS bord, machine)

6.

Aan de hand van de gedetecteerde risico's in de risicoanalyse : Aan de hand van de openstaande inbreuken op keuringsverslagen : -> Acties uitvoeren en opvolgen.

Zorg dat er een plan met uitwendige invloeden is gemaakt. inventariseer alle bestaande keuringsverslagen en hun eventuele inbreuken/waarschuwingen.

TIP : Het niet aanwezig zijn van de documentatie en gegevens uit punten 1 , 2 ,3 en 4 zullen het maken van de risicoanalyse bemoeilijken en qua doorlooptijd / kost ernstig omhooghalen. Breng deze dus eerst in orde. Allen spelers in de groene economie 28

SPIE Belgium

Risico analyse volgens de methode van Kinney Dit geeft als voordeel dat er naast het detecteren van de risico's eveneens de risicograad wordt bepaald. De dringendheid van te treffen maatregelen kunnen dus genomen worden uitgaande van deze risicograad. Praktisch voorbeeld :


De evaluatie van een oude 12kV hoogspanningscabine met open celstructuur

29

Risico analyse oude HS cabine



SPIE Belgium

30


VEILIGE ELEKTRISCHE INSTALLATIES Een mythe of werkelijkheid

Recommend Documents