Veel gebruikte termen digitale cinema VPF - Virtual Print Fee Tijdelijke financiële compensatie van filmdistributeurs aan de bioscoopexploitant voor de aanschaf van digitale projectieapparatuur, betaald uit kostenbesparing van digitale film print. TMS - Theatre Management System Een softwareprogramma ontwikkeld voor het management en aansturen van de digitale cinema apparatuur. KDM – Key Delivery Message Verzendmanier van digitale sleutels die de toegang tot de digitale filmcontent reguleren DCI - Digital Cinema Initiative Een samenwerkingsverband tussen de zes grootste filmstudio's in Amerika om een algemene vertoning aanbeveling te ontwikkelen, die hen inziens recht doet aan de geproduceerde films. (nb: DCI ontwikkelt niet de standaard, maar is voorlopig leidend in de ontwikkeling van een wereldwijde standaard). SMTPE - The Society of Motion Picture and Television Engineering Organisatie die zich bezig houdt met de ontwikkeling van een wereldwijde standaard voor de film en televisie industrie. Een wereldwijde D-cinema standaard wordt nu ontwikkeld. DCP – Digital Cinema Package DCP is de naam van de „verpakking „ van de bestanden die door de server kunnen worden geladen om afgespeeld te worden op de digitale projector. Bestanden met een andere samenstelling worden niet geaccepteerd op de projector, zonder dat hier een Media Scaler aan te pas komt. NOC - Network Operations Center NOC (zeggen: knock) is het commandocentrum, lees een bemande computer, van waaruit de projector en server worden aangestuurd en waar een monitorfunctie plaatsvindt. Het NOC communiceert „automatisch‟ de performance van de apparatuur en rapporteert over de content. Integrator Faciliterend bedrijf die Virtual Print Fee-contracten heeft met een of meerdere Amerikaanse studio's en zich bezighoudt met de financiering voor aanschaf van digitale apparatuur, de installatie en technisch support voor bioscoopexploitanten. Media Scaler Een media scaler is een hardware apparaat die media bestanden kan vertalen naar een formaat dat de projector kan projecteren. Interoperabiliteit Interoperability bij apparatuur betekent dat ze onderling compatibel zijn en dus op elkaar kunnen worden aangesloten. 1
Veel gestelde vragen: ALGEMEEN 1.
Wat is de tijdspanne van een volledig wereldwijde digitalisering?
.
Digitalisering vindt plaats in alle landen, allemaal in een ander tempo. 3D is op het moment de grootste simulator voor exploitanten om de overstap te maken. De verwachting is dat als de wereldwijde economie gunstig wordt, digitalisering in tempo zal toenemen. Er zijn nog altijd vraagtekens rondom de invoering van een wereldwijde standaard voor digitale cinema. De verwachting is dat er tegen het einde 2009 meer helderheid is rondom de standaarden. DCP-bestanden zijn op dit moment inter-operabel.
2.
Vanaf wanneer is het waarschijnlijk dat 35mm kopieën moeilijker verkrijgbaar worden?
.
Dit is afhankelijk van het verkrijgen van financiering in het economische klimaat en het tempo waarmee digitalisering plaatsvindt. Men denkt dat over twee jaar een meerderheid van 70% van de bioscopen is gedigitaliseerd. 35mm prints zullen waarschijnlijk nog 10 jaar beschikbaar zijn, maar de komende vijf jaar zal er aan de beschikbaarheid niets veranderen.
3.
Wat zijn de consequenties van achterblijven in de 35mm-technologie?
.
Er zijn een aantal potentiële consequenties als je niet de transitie maakt naar digitaal:
Uiteindelijk zullen 35mm kopiëren moeilijker te verkrijgen zijn;
Het later verkrijgen van kopieën dan andere bioscopen;
Het niet meedelen in potentiële extra omzet door het vertonen van 3D;
Het niet meedelen in potentiële extra omzet door het vertonen van alternative content;
En korter de tijd om investeringen via een VPF terug te verdienen.
FINANCIERING 4.
Hoe kan ik digitale apparatuur financieren? Er zijn op het moment verschillende manieren om digitale apparatuur te financieren:
Het Virtual Print Fee (VPF) model is een potentiële inkomstenbron – Integrators zoals Arts Alliance Media, XDC en Ymagis hebben VPF deals onderhandeld met distributeurs en hebben meerjarige contracten om bij te dragen in de kosten voor digitale apparatuur. De contracten met de distributeurs, om VFP uit te betalen gaan pas lopen als een minimum aantal doeken zijn gedigitaliseerd in een afzetgebied. In Nederland is op dit moment onduidelijk of dit op korte termijn zal zijn.
2
5.
Er is een mogelijkheid dat de studio's VPF‟s direct aan exploitanten zullen gaan betalen. Paramount doet dit al wel in de VS en gaat hieraan voorbij aan de integrators. Het initiatief van Paramount vindt echter weinig navolging.
De NVB is momenteel druk bezig met de lobby voor een nationaal digitaliseringsplan. Als dit plan realiteit kan worden, zullen alle distributeurs en exploitanten een vaste bijdrage betalen aan een nationaal fonds waaruit de digitale apparatuur zal worden gefinancierd.
De EU is bezig met het vormgeven van een beleid waarin een deel van de kosten die gemoeid zijn met digitalisering kunnen worden opgevangen vanuit Europese fondsen of beleid.
Komen nieuwe theaters ook in aanmerking voor een VPF deal? Nee, VPF is alleen bedoeld om een bijdrage te leveren in de vervanging van 35mm projectoren. Nieuwe theaters of uitbreidingen van doeken komen niet in aanmerking voor VPF.
6.
Komt mijn bioscoop in aanmerking voor Europese subsidie? Het Media programma is nu een beleid aan het ontwikkelen waar nieuwe subsidie regelingen worden geformuleerd voor het digitaliseren van bioscopen. Begin volgend jaar wordt hier een communicatie over verwacht.
7.
Wat gebeurt er na 10 jaar? Hier is geen zinnig antwoord op te geven. Over 10 jaar is er een nieuwe situatie. Naar verwachting is ons land dan volledig gedigitaliseerd. De VPF regeling zal tegen deze tijd komen te vervallen. Het is verstanding als bioscopen gedurende de geschatte levensduur van digitale apparatuur reserveringen maken voor vervanging.
8.
Wat kost digitale apparatuur? In alle schattingen van fabrikanten en integrators gaat de NVB uit van zo‟n €60.000 voor een basisinstallatie van een server en een projector. Er moeten worden uitgegaan dat de kosten voor een kleine zaal (kleinere projector) lager zijn dan voor een grotere zaal (zwaardere projector). Hierin is een standaard garantie van 2 jaar inbegrepen. Een langere garantieperiode is duurder maar dat zijn reserve onderdelen ook. Hierboven op komen extra kosten als infrastructuur, installatie en randapparatuur zoals Media Scaler, 3D en TMS-systemen. Houd ook rekening met extra energiekosten en duurdere lampen.
3
9.
Wat voor onderhoud heeft digitale apparatuur nodig? Onderhoud lijkt ongeveer overeen te komen met 35mm projectoren – een goede jaarlijkse controle door een bekwame onderhoudsdienst. Digitale apparatuur heeft een gestructureerde onderhoudsbeurt nodig waarin het koelsysteem en de lampen etc. moeten worden gecontroleerd. etc. De meest voorkomende onderhoudsproblemen zullen onder de Service Level Agreement (SLA) vallen van het installatiebedrijf of de intergrator. Additioneel onderhoud zal ook worden aangeboden door onderhoudsbedrijven. Digitale apparatuur maakt het veelal mogelijk om de apparatuur op afstand te monitoren en in te grijpen voordat er serieuzere problemen ontstaan en er niet meer vertoond kan worden.
10.
Krijg ik garantie op mijn apparatuur? Alle leveranciers van digitale apparatuur bieden garantie aan. Normaal voor een periode van 1 tot 2 jaar voor onderdelen en standaard onderhoudsbezoeken. Ze bieden ook allemaal een extensie op de garantie, maar daar zijn hogere kosten aan verbonden. De VPF deals zijn vaak inclusief een verplichte SLA van 10 jaar.
11.
Wat zijn de kosten van financiering? De financieringskosten zijn als volgt:
12.
Als de exploitant de apparatuur betaalt vanuit eigen middelen zijn er geen financieringskosten. Er kunnen belastingvoordelen ontstaan als de EU of de Nederlandse overheid hier een beleid voor creëert.
Als je in zee gaat met een integrator, staat hier een maandelijkse fee voor die in hoogte verschilt door het aantal geïnstalleerde digitale doeken en de verwachte VPF opbrengsten.
Wat is de lengte van een typisch contract met een integrator? Een integrator committeert zich over het algemeen aan een contract van 7 jaar, maar nooit langer dan 10 jaar.
13.
Een financiering met eigen middelen heeft een gemiddelde duur van 3 tot 5 jaar. Wat zijn freeriders? Wanneer de digitale apparatuur wordt gefinancierd door middel van een VPF, dan betalen de studios dus mee in de kosten. De studios willen distributeurs die content afspelen op dit apparaat ook een VPF bijdrage leveren via de integrator. Distributeurs die dit niet (of nog niet) doen worden freeriders genoemd.
4
14.
Moet ik mijn projectieruimte verbouwen of aanpassen en wat zijn de kosten die hiermee zijn gemoeid? Ja, in vele gevallen zal je aanpassingen moeten doen aan je projectieruimte. De energietoevoer moet worden getest of het adequaat is voor de digitale apparatuur. Deze kosten zullen aanzienlijk minder zijn als de 35mm projector in zijn geheel zal worden vervangen door digitale apparatuur. Er zal ook rekening moeten worden gehouden met de audio. Als de bioscoop gebruik maakt van een 5.1 digital sound system (Dolby of DTS), dan is alles wat nodig is een digitaal naar analoog converter om de digitale audiosignaal te converteren van de digitale server naar een analoog signaal voor de huidige digitale geluidsprocessor. De kosten die hiermee gemoeid zijn geschat op €1.500. Deze digital to analogue converter wordt door integrators standaard aangeboden.
15.
Wat zijn de kosten van digitale distributie? De aanleverkosten van digitale films zullen met het huidige filmtransport systeem voorlopig gelijk blijven. Zeker zolang er gebruik wordt gemaakt van de distributie door middel van harde schijven. Als de distributie in de toekomst online zal plaatsvinden zal er een nieuw tarievensysteem worden ontwikkeld door de Stichting Filmtransport.
APPARATUUR 16.
Hoe wordt nieuwe apparatuur geïnstalleerd? De installateur zal een 'site survey' uitvoeren om een inschatting te maken van de huidige situatie (welke apparatuur er nodig is op basis van de zaal afmetingen, scherm grootte, projectieafstand, audio etc. en of eventuele aanpassingen nodig zijn.
17.
Heb ik breedband internet nodig? Om digitale apparatuur te exploiteren heb je geen specifieke breedbandaansluiting nodig, maar is het is wel aan te raden om de remote monitoring te kunnen ondersteunen, en software updates en digitale sleutels te ontvangen.
18
Is het noodzakelijk om een bepaalde periode zowel 35 mm als digitaal naast elkaar te ondersteunen? Er zijn complexen waarin alleen digitaal geprojecteerd (bv. Vue Hull). En er zijn vele doeken in Nederland waarop alleen digital wordt geprojecteerd, bv in Spijkenisse. Maar als je 35mm wilt blijven kunnen draaien, dan is een duaal systeem natuurlijk ook mogelijk, mits je projectieruimte dit toestaat. De keuze is afhankelijk van de fysieke mogelijkheden en de programmering.
5
19.
Waar koop ik de apparatuur? Apparatuur kan direct worden gekocht van elke leverancier in bioscoopapparatuur. Marktwerking heeft de kosten gereduceerd en deze zullen niet meer dramatisch afnemen. Een zekere korting kan wel worden bedongen met kracht van een inkoopcombinatie. Ondanks de mogelijkheid van individuele aanschafmogelijkheden, is het aan te raden om apparatuur aan te schaffen via een installateur, integrator of een inkoopcombinatie. Een installateur of integrator zal zorg dragen voor de aanlevering van alle benodigde digitale apparatuur die geschikt is voor jouw bioscoop.
20.
Welke apparatuur is het beste om zoveel mogelijk verschillende content te kunnen ondersteunen? Er zijn momenteel 4 leveranciers van digitale projectoren en op zijn minst 8 leveranciers die servers maken voor digitale cinema‟s. Vrijwel alle apparatuur die nu op de markt zijn voldoen aan de DCI-aanbevelingen als een minimum vereiste. Op korte termijn is de verwachting dat er onafhankelijke test laboratoria in de VS, Europa en Japan de apparatuur zullen toetsen en hiermee DCIzullen certificeren. Zo‟n certificering zal geen kwaliteitsnorm geven over de apparatuur, maar compliant apparatuur geeft wel een garantie dat je voorlopig goed zit in je investering. Elke fabrikant heeft zijn eigen features in zijn design. Welk model het beste bij uw bioscoop past behoeft verder individueel onderzoek.
21.
Hoe snel is mijn nieuwe apparatuur verouderd? Het is onwaarschijnlijk dat de digitale apparatuur zal zijn verouderd gedurende zijn levensduur. De apparatuur zal wellicht een upgrade nodig hebben van zijn software om compliant te blijven, maar digitale apparatuur zal niet zo snel verouderen zoals we dat van consumentenapparatuur gewend zijn. Fabrikanten verwachten dat de levensduur van digitale apparatuur minstens 10 jaar zal bevatten. Apparatuur die nu wordt geïnstalleerd i.s.m. een integrator voldoet aan de DCI specs (opgesteld om tenminste voor 10 tot 20 geldig te zijn) en hun contractduur heeft een maximale looptijd van 10 jaar.
22.
Wat is een digital library storage? Een library is een externe extra digitale opslag ruimte op de centrale server. Normaliter wordt de library in het netwerk geplaatst waar films kunnen worden opgeslagen. Hoeveelheid is afhankelijk van de server capaciteit. Deze externe server kan meer films bewaren dan de server die direct gekoppeld is aan de projector. Een centrale server stelt je in staat om content te verplaatsen tussen verschillende projectoren, mits deze onderling verbonden zijn in een netwerk. Er zal rekening 6
gehouden moeten worden met rechtenkwesties rondom opslag en hergebruik van films evenals de extra kosten voor zo‟n externe opslag. Library servers zijn bedoelt voor middelgrote tot grote multiplexen, waar ze gebruikt worden om films te bewaren en in een korte periode van zaal naar zaal te verplaatsten. De digitale play-out server heeft een interne opslag capaciteit voor gemiddeld 3 tot 4 films. Dit kan opgewaardeerd worden naar een opslag capaciteit van gemiddeld 8 films. 23.
Zou een bioscoop ook af kunnen met een HD projector? Nee, HD-projectoren en soortgelijke typen beschikken niet over het de vereiste kleuren spectrum en „bit depth‟ om DCI films correct te kunnen afspelen. Goedkopere HDprojectoren zijn ontvankelijk van kleurvervaging en kwaliteitsverlies van de projectie. HD-projectoren beschikken niet over „link encryptie‟: de verbinding tussen de 2K projectoren en hun server is beveiligd en voorkomt dat bestanden op andere apparaten af te spelen zijn. Hiermee probeert men diefstal van content te voorkomen.
DISTRIBUTIE 24.
Maken 2nd/3rd run bioscopen nu kans op première prints in toekomst? Verschillende studio's hebben toegezegd dat dit op termijn zal gaan gebeuren. In de VS is het dit al in de praktijk gebracht. Maar: het is onwaarschijnlijk dat de studio's meer VPF zullen betalen dan dat ze anders aan 35mm prints zouden hebben uitgegeven. De studio's zullen in de transitie periode kostenneutral willen blijven.
. 25.
Zullen nieuwe films sneller bij de kleinere provinciale bioscopen terecht komen? Dit is waarschijnlijk– hoe makkelijker het voor een filmdistributeur is om zijn film aan te leveren aan meer bioscopen, hoe waarschijnlijker het is dat juist ook deze bioscopen meer toegang krijgen tot nieuwere films.
26.
Zullen de distributievoorwaarden drastisch veranderen? Over dit punt is nog volop discussie. Voor de distributeur is het noodzaak de transitie naar digitaal te stimuleren omdat zij op termijn flink kunnen besparen op printkosten. Het is hierdoor waarschijnlijk dat de voorwaarden gelijk zullen blijven aan de 35mm situatie.
27.
Welke verwachtingen zijn er over de beschikbaarheid van digitale prints? Het uitgangspunt van de studio's is volledige beschikbaarheid in digitaal. In Nederland is dit nog niet het geval. Een studie van Screen Digest wijst uit het aantal beschikbare prints wereldwijd toeneemt in gelijke tred met de toename van het aantal digitale doeken. Nu er twee contracten met integrators gesloten zijn in Nederland (ABC en Euroscoop) hebben de studio's zich indirect gecommitteerd aan een procentuele groei van het aantal beschikbare digitale prints. 7
28.
Zullen trailers en reclame ook in digitaal format worden aangeleverd? Veel trailers zijn al in een digitaal format beschikbaar. Trailers (en meelifters zoals reclame) zullen in de toekomst digitaal via de pilot van Stichting Filmtransport worden aangeleverd aan de bioscopen (2009-2010). De transitie naar digitale reclame ligt aan de ontwikkelingen van marktpartijen als Jean Mineur Mediavision en Cinefox.
29.
Wat zal het effect van digitaal op de inkomsten stroom van bioscoopreclame zijn? Het is nog te vroeg om daar iets zinnigs over te zeggen. Het is duidelijk dat er ook bij de exploitatie van bioscoopreclame flink is te besparen op printkosten. Idealiter ziet de bioscoopexploitant hier een percentage van terug. Hoe meer zalen over digitale doeken beschikken, hoe eerder de adverteerder een helder plaatje krijgt over de impact van digitale reclame. Lokale en regionale reclame inkomsten kunnen gemakkelijker en goedkoper worden uitgebreid door de aanlevering in digitaal formaat.
30.
Als ik digitaal ga, krijg ik dan ook de beschikking tot digitale reclame? Momenteel worden er pilots en tests gedaan met digitale reclame, maar op termijn is dit zeker de intentie.
31.
Als ik zowel 35mm doeken als digitale doeken heb, krijg ik advertenties in beide formaten? Ja.
32.
Wat is het effect van digitaal op trailers?
.
Er zal geen opzienbarend verschil zijn in vergelijking met de 35mm situatie voor de beschikbaarheid van trailers. Op het moment zijn bijna alle trailers beschikbaar van films van de majors. De pilot van Stichting Filmtransport voor digitale distributie start met de online uitlevering van trailers. Het programmeren van de trailers is eenvoudig te organiseren met behulp van het Theater Management Systeem. De gemiddelde server kan ongeveer 5 hoofdfilms aan en meer dan 100 trailers. Het samenstellen van een playlist is zo simpel als de juiste selecteren en de volgorde bepalen.
FLEXIBELE PROGRAMMING 33.
Als ik digitale apparatuur geïnstalleerd heb, kan ik dan een film draaien voor een paar dagen, twee weken wachten en dan opnieuw programmeren? Technisch is dit mogelijk. Maar dit is afhankelijk van de overeenkomst die is gesloten met een distributeur. Mogelijk heb je een nieuwe contract nodig voor dat je nieuwe sleutels ontvangt waarmee de films opnieuw afgespeeld kunnen worden. Sleutels zijn 8
vaak tijdsgelimiteerd en server gebonden (in de toekomst ook projector gebonden). Verlengen is daarentegen in de praktijk een eenvoudige procedure. 34.
Hoe zit het met ondertiteling? De ondertiteling kan zowel in het digitale bestand ingebakken zijn als extra worden toegevoegd. De ondertiteling kan in principe vrij eenvoudig worden geselecteerd in een gewenste taal en worden afgespeeld met de hoofdfilm.
OPERATIONEEL 35.
Hoe gebruik ik de server en maak ik gebruik van automatische programmering? Het automatisch starten van het programma is mogelijk, zelfs op afstand, mits de juiste content is geladen op de juiste servers.
36.
Hoe gaat de aanlevering van sleutels? Elektronische sleutels (KDMs) zijn noodzakelijk voor het „unlocken‟ van beveiligde filmbestanden en zorgen ervoor dat deze kunnen worden afgespeeld. Sleutels kunnen per e-mail, modem of memorystick worden aangeleverd, of zelfs middels het netwerk direct op de server worden bezorgd. Een KDM bevat belangrijke informatie voor de exploitant, zoals datum, tijd en periode van de vertoning, en op welk apparaat (lees zaal) de film kan of mag worden vertoond.
37.
Wat voor opleiding is noodzakelijk om digitale apparatuur te bedienen? Met een korte training kunnen huidige operateurs de apparatuur bedienen. Momenteel wordt onderzocht of er een Nederlandse cursus digitale cinema kan worden aangeboden. Op termijn zouden de kennis van de operateur meer gericht kunnen worden op IT.
38.
Wat is het gemiddelde energieverbruik? Het energieverbruik van een digitale projector komt ongeveer overeen met het verbruik van 35mm-projector, misschien zelfs een beetje minder. 3D daarentegen verbruikt meer stroom en verkort de levensduur van de lamp. De belangrijkste gebruiker van stroom in de digitale projector is de lamp. Projectoren gebruiken Xenonlampen en dezelfde technologie wordt gebruikt voor digitale projectoren (3-7Kw). Er zijn echter speciale digitale cinema xenonlampen ontwikkeld die duurder zijn dan reguliere xenonlampen. Wattage van de lamp wordt voornamelijk bepaald door doekoppervlak en benodigde lichtopbrengst. Digitale projectie heeft ongeveer dezelfde lichtopbrengst nodig als 35mm projectoren dus optisch zal daar weinig aan veranderen. 3D technologie is niet zo efficiënt in het gebruik als 2D. Een gedeelte van het licht wordt door beide ogen apart gefilterd om het stereoscopische effect te creëren. Lamp 9
vermogen voor 3D wordt normaliter verhoogd om het lichtverlies te compenseren. Een hoger wattage betekend een hoger energie verbruik. Server en aansturende computers zijn maar voor een klein gedeelte verantwoordelijk voor het totale energie verbruik. 39.
Kun je audio-integratie uitleggen? Het aansluiten van de audio van consumentenapparatuur zoals computers of spelcomputers vergt aparte apparatuur. Een Dolby processor heeft een analoge input, maar digitale apparatuur levert alleen maar een digitale output – dus een “audio integratie” box wordt gebruikt om dit om te vormen – een Dolby DMA8+ of een ander soortgelijk apparaat. De installateur van de digitale apparatuur kan dit apparaat plaatsen als onderdeel van de installatie.
40.
Wat is het voordeel van 4K over 2K projectie? De grote filmstudio's leveren sommige films aan in 4K resolutie ( 4096 x 2160 pixels). De gedachte: meer pixels betekent beter beeld. In praktijk is – maar hierover verschillen de meningen – dat het verschil tussen 2K en 4K alleen waar te nemen op grote doeken, en dan alleen op de eerste rijen. Weinig exploitanten zijn bereid meer te betalen voor 4Kprojectoren, maar die zijn de afgelopen tijd dan ook in prijs gedaald. Volgens de DCIaanbevelingen moeten alle 2k-systemen 4k-content kunnen afspelen en vice versa. De JPEG2000-standaard maakt dit mogelijk, daar 1 bestand beide formaten kan bevatten.
41.
Moet ik mijn marketingstrategie aanpassen? Het is niet noodzakelijk, maar het lijkt zinvol om de voordelen die digitaal biedt op ieder gebied te proberen uit te baten. Scherper, beter beeld, flexibelere programmering, alternatieve content, en natuurlijk de 3D-mogelijkheid, als je deze aanbied.
DIGITAL 3D 42.
Wie zijn de verschillende 3D leveranciers? Wat zijn de systeem vereisten? Er zijn verschillende systemen beschikbaar, allen met andere systeem eisen:
43.
Real D - silverscreen, goedkopere gepoloriseerde wegwerp passieve glazen;
MasterImage – silverscreen, goedkopere gepoloriseerde wegwerp passieve glazen;
Dolby - duurdere herbruikbare passieve glazen;
XpanD - higher cost, duurdere herbruikbare aktieve glazen;
Sony - silverscreen, goedkopere passieve glazen.
Uit welke glazen kan ik kiezen en wat zijn praktische zaken om rekening mee te houden? Houdt rekening met de volgende zaken:
10
44.
Passieve gepolariseerde glazen zijn in intentie wegwerpglazen, er is wel opslag ruimte nodig en een doordacht logistiek beleid.
Uit verschillende ervaringen blijkt dat sommige wegwerp glazen opnieuw kunnen worden gebruikt. Je moet ze dan wel controleren en op poetsen (ontvetten). Hoe vaker je ze hergebruikt, hoe lager de kostprijs, hoe meer marge op de verkochte tickets.
Dolby glazen worden hergebruikt maar kunnen op deze manier wel goedkoper uitkomen dan wegwerp glazen. Diefstal en vernieling is hierbij een kostenpost waar reking mee moet worden gehouden. Een „streng‟ uitgifte en inname systeem is aan te raden.
XpanD glazen worden hergebruikt maar kunnen op deze manier wel goedkoper uitkomen dan wegwerp glazen.
Zijn alle projectoren geschikt voor 3D? Nee, niet alle projectoren zijn geschikt om 3D aan te kunnen. Hier moet zeker rekening mee gehouden worden als men van plan is de apparatuur uit te rusten met 3D. Kleine projectoren die geschikt zijn voor 2D projectie, kunnen misschien in 3D het doek niet in z‟n geheel vullen. 3D projectie heeft heel veel licht capaciteit nodig. (nb: 2D 35mm – 2500 W / 3D 7000 W) In sommige gevallen is een silverscreen noodzakelijk (Real-D, MasterImage and Sony systems). In Nederland kost een silverscreen doek ongeveer €80 per m2.
45.
Besteed ik het wassen van herbruikbare glazen uit? Dat is niet gebruikelijk. De glazen van Dolby en XpanD kunnen door de exploitant zelf in een standaard vaatwasmachine worden gereinigd (<50°C). Er zijn ook bioscopen die de klanten zelf een reinigingsdoekje meegeven om de glazen te reinigen.
ALTERNATIVE CONTENT 46.
Wat is Alternative content precies? Digitale apparatuur opent de mogelijkheid tot het vertonen van andere content dan alleen film, maar ook zogeheten „alternative content‟. Denk aan (live) muziek concerten, culturele en sport events, live operaties, maar ook andere activiteiten als interactive gaming.
47.
Kan mijn projector gebruik maken van een live satelliet transmissie? Ja, indien deze extra is uitgerust en u beschikt over een satelliet schotel.
48.
Wat is het verschil tussen een DVD en een digitaal bestand? Een DVD is de drager van een programma of een digitaal bestand. 11
