Vastgesteld: 14 april Handhavingsnota Rijnwoude

Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014

Vastgesteld:

14 april 2011


INHOUDSOPGAVE

Pag.

Voorwoord

3

Hoofdstuk 1

Inleiding

4

Hoofdstuk 2

Handhavingstaken

7

Hoofdstuk 3

Vormen van handhaving

9

Hoofdstuk 4

Kwaliteit van de handhaving

11

Hoofdstuk 5

Handhavingsinstrumenten

13

Hoofdstuk 6

Ontwikkelingen en trends

20

Hoofdstuk 7

Organisatie en capaciteit

21

Hoofdstuk 8

Risicoanalyse en prioriteitsstelling

24

Hoofdstuk 9

Samenwerking

30

Hoofdstuk 10 Communicatie

31

Bijlage 1

Uitvoeringsprogramma 2011

32

Bijlage 2

Overzicht handhavingstaken

34

Bijlage 3

Overzicht handhavingspartners en beschrijving taken

40


bladzijde 2 van 44

VOORWOORD In de vergadering van 2 juni 2005 heeft de gemeenteraad de “Nota Handhaving Buitengebied” vastgesteld. Met deze nota is een visie geformuleerd omtrent de aanpak van de geconstateerde en nog te constateren overtredingen in het buitengebied. Voor de kernen van de gemeente Rijnwoude ontbreekt evenwel tot nu toe een dergelijk beleidskader. De gemeente Rijnwoude wil voor het totale grondgebied een veilige en leefbare omgeving garanderen voor haar inwoners en bedrijven. Om de kwaliteit van de leefbaarheid te garanderen is het onontkoombaar om soms handhavend op te treden in situaties waarbij die veilige en leefbare omgeving in gevaar wordt gebracht of dat het streven van de gemeente naar zo´n omgeving wordt belemmerd. Voor u ligt de “Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014”. Met deze nota legt de gemeente Rijnwoude de uitgangspunten, prioriteiten en het ambitieniveau van handhaving vast op het gebied van bouwen, ruimtelijke ordening, de APV en bijzondere wetten. Gekozen is voor een goed, transparant, consequent, integraal en helder handhavingsbeleid. Hiermee krijgen de inwoners van en bedrijven uit Rijnwoude een helder beeld van de mogelijkheden en wat zij van de gemeente Rijnwoude kunnen verwachten. Deze nota stelt het kader waarbinnen de gemeente Rijnwoude handelt en op basis van deze beleidsnota zal het college van burgemeester en wethouders jaarlijks verantwoording afleggen aan de gemeenteraad, de RO-inspectie en de Provincie ZuidHolland, over hoe de gemeente Rijnwoude uitvoering heeft gegeven aan haar handhavingstaak.

A. Latenstein van Voorst-Woldringh Burgemeester van Rijnwoude


bladzijde 3 van 44

Hoofdstuk 1

Inleiding

Het belang van goede handhaving is de afgelopen jaren meerdere malen aangetoond. Mede gelet hierop wil het college van burgemeester en wethouders van Rijnwoude een veilige en leefbare omgeving garanderen voor de inwoners van en bedrijven uit de gemeente Rijnwoude. Om de kwaliteit van de leefbaarheid te garanderen is het namelijk onontkoombaar om handhavend op te treden in situaties waarbij die veilige en leefbare omgeving in gevaar wordt gebracht of dat het streven van de gemeente naar zo´n omgeving wordt belemmerd. Mede gelet op deze omstandigheid wenst het college van burgemeester en wethouders van Rijnwoude de gemeentelijke handhavingstaken te verbeteren. Dit betreft onder andere bouwzaken (Wet ruimtelijke ordening en Woningwet) en handhavingstaken die voortvloeien uit de APV en de bijzondere wetten. Hiermee moet voorkomen worden dat er ontwikkelingen ontstaan en situaties plaatsvinden die ongewenst zijn, ongewenst omdat ze toekomstige ontwikkelingen kunnen frustreren danwel een precedent scheppen. Om die reden heeft het college van burgemeester en wethouders van Rijnwoude handhaving een prominente plek gegeven in het collegeprogramma 2010-2014. Dit heeft geresulteerd in voorliggende “Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014”. Tevens is met de komst van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) het moment aangebroken om een handhavingsnota vast te stellen. De Wabo heeft het vergunningverlening- en handhavingsproces veranderd. De vergunningverlening heeft hiermee nog meer dan voorheen een integrale benadering gekregen. Vijfentwintig vergunningstelsels (onder andere bouwen en slopen) kunnnen voor een project, tegelijk of in willekeurige combinaties, in één proces worden behandeld. Het streven is om ook de handhaving integraler op te pakken. Deze nota geeft inzicht in de taken, welke vormen van handhaving de gemeente Rijnwoude kent, de handhavingsinstrumenten, de beschikbare capaciteit en de prioriteiten. De veranderende maatschappij, de daarbij behorende publieke opinie en de wijzigingen in weten regelgeving volgen elkaar in hoog tempo op. Dit maakt dat deze nota niet statisch is en daarom periodiek moet worden geëvalueerd en waar nodig herzien. Met de vaststelling van deze nieuwe nota komt de, 2 juni 2005 vastgestelde, “Nota Handhaving Buitengebied” te vervallen.


bladzijde 4 van 44

Om de handhaving verder te verbeteren zetten wij in op de volgende uitgangspunten en acties. UITGANGSPUNTEN Het op peil houden van het toezicht op de nieuwbouw.

Het op peil houden van het toezicht op de brandveiligheid

ACTIES Tegengaan illegale bewoning

Het toezicht op de nieuwbouw, de uitvoering van verleende vergunningen, dient op peil te zijn en te blijven. Met name de uitvoering van vergunde bouwwerken kent een aantal kritieke onderdelen zoals bijvoorbeeld de constructieve veiligheid en brandveiligheid. Ook het toezicht op de brandveiligheid van publiekstoegankelijke gebouwen en evenementen is op peil. Dit toezicht is gericht op het brandveilig gebruik van gebouwen. Op basis van een frequentiebepaling is het aantal controlemomenten vastgelegd. Aan dit toezicht willen we geen concessies doen.

Ook de gemeente Rijnwoude heeft binnen zijn gemeentegrenzen te maken met diverse vormen van illegale bewoning. Omdat er sprake is van strijdigheid met weten regelgeving en er sprake kan zijn van gebrek aan brandveiligheid en ontbrekende hygiëne en overbewoning, worden deze situaties als ongewenst bestempeld. In 2011 zal een inventarisatie uitgevoerd worden naar illegale bewoning in de gemeente Rijnwoude.

Het verbeteren van het toezicht op bestaande percelen en bouwwerken en het verbeteren van het toezicht op de verwijdering van asbest.

Het toezicht is op de bouwkundige staat van bestaande bouwwerken, het gebruik van bouwwerken en percelen, het toezicht op monumenten, het toezicht op de verwijdering van asbest en het toezicht op het gebruik van de openbare ruimte, willen we verbeteren. Deze verbetering zullen we oppakken in 2011.

Transparanter uitvoering geven aan het toezicht

Aan het transparanter uitvoering geven van het toezicht willen voor het jaar 2011 uitgaan van de aanwezige capaciteit en van elke handhavingstaak kengetallen bij te houden. Daarnaast zullen de werkprocessen met betrekking tot handhaving verder worden beschreven en vastgelegd. Door het standaardiseren van de processen is het mogelijk effectiever te werken, eenvormige handhaving te bevorderen en willekeur te vermijden.

Samenwerking aangaan op regionaal niveau

Op het gebied van handhaving zullen wij vaker trachten het initiatief te nemen om regionaal voorstellen te doen omtrent samenwerking. Daarbij valt, zeker gelet op de aanstaande fusie in 2014, te denken aan het voorbereiden van beleidstukken, signaleren en implementeren van nieuwe wetgeving en het elkaar ondersteunen door het delen van kennis.


bladzijde 5 van 44

ACTIES Het verbeteren van de communicatie

Op het gebied van communicatie zijn nog stappen te maken (ook intern). Hieraan werken wij door een gemeentebreed handhavingsoverleg in te voeren. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid om een regionale databank op te zetten over lopende handhavingszaken

Onderzoeken of de Sinds de inwerkingtreding van de Wet bestuurlijke boete bestuurlijke strafbeschikking (begin 2009) kunnen gemeenten naast het een bruikbaar instrument is bestuursrechtelijk handhavingssysteem de bestuurlijke boete inzetten. Dit handhavingsinstrument kan worden ingezet voor (APV-)overtredingen in de openbare ruimte. Op dit moment maakt de gemeente Rijnwoude nog geen gebruik van dit instrument. In 2011 zal dit instrument door de gemeente Rijnwoude worden ingezet.


bladzijde 6 van 44

Hoofdstuk 2 2.1

Handhavingstaken

Wat is handhaving?

Handhaving is het door toezicht en het toepassen van bestuursrechtelijke, strafrechtelijke en/of privaatrechtelijke middelen bereiken dat de algemeen geldende rechtsregels en individueel geldende voorschriften worden nageleefd. Handhaving heeft tot doel de naleving van wettelijke regels te bevorderen en te waarborgen.

2.2

Het belang van handhaving

Sinds in 1901 de Woningwet van kracht werd, moeten gemeenten bouwvergunningen verlenen en toezicht houden op zowel nieuwbouw als de bestaande woningvoorraad. Aan die kern is weinig veranderd, alleen de hoeveelheid regels en taken zijn sindsdien flink toegenomen. Het komt voor dat er wordt gebouwd zonder of in strijd met de vereiste bouwvergunning, dat er bouwwerken en percelen worden gebruikt in strijd met de daarop rustende bestemming en de brandveiligheid van panden in het geding is. Zo worden bedrijfspanden bewoond, worden woningen gebruikt als bedrijf en groeien bestaande bedrijven voor wat betreft bebouwing en milieucategorisering uit hun jasje. Ook komt het voor dat woningen en gebouwen door allerlei omstandigheden in verval raken. In dergelijke situaties heeft de gemeente op het gebied van toezicht en handhaving een taak. Naast het toezicht op het gebied van bouwen heeft de gemeente Rijnwoude ook de taak om toezicht te houden op de leefbaarheid en veiligheid van de woonomgeving, de brandveiligheid en het milieu. De regels hieromtrent zijn onder andere vastgelegd in de Bouwverordening, de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), de Wet milieubeheer, het Activiteitenbesluit en het Besluit Brandveilig gebruik bouwwerken (het Gebruiksbesluit). Nagenoeg al deze weten regelgeving is vanaf 1 oktober 2010 gebundeld onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), waardoor er meer sprake is van integrale vergunningverlening en integrale handhaving. Handhaving laat zich onderscheiden in toezicht en controle enerzijds en het opleggen van sancties anderzijds. Het ene is gericht op preventie, het andere op repressie. Toezicht is van belang om eventuele overtredingen van de regels te signaleren en daarop te reageren, hetzij via voorlichting en/of waarschuwing, hetzij via sancties. Van toezicht en controle gaat voorts een preventieve werking uit, waardoor het opleggen van sancties overbodig kan worden. Handhaving van normen en voorschriften is belangrijk om de gestelde doelstellingen te bereiken. Normen en voorschriften worden opgesteld om belangen te beschermen, de samenleving te ordenen of gedragsveranderingen teweeg te brengen. Een adequate handhaving verhoogt bovendien de rechtszekerheid en de rechtsgelijkheid van de individuele burgers en bedrijven. Normen en voorschriften gelden voor iedereen.


bladzijde 7 van 44

Burgers en bedrijven die zich wel aan de normen en voorschriften houden, moeten er dan ook op kunnen vertrouwen dat de gemeente Rijnwoude ook toeziet op de naleving en indien nodig optreedt. Willekeur dient te worden voorkomen. Hierdoor zal de gemeente Rijnwoude naar haar burgers geloofwaardig, betrouwbaar en integer overkomen. Hoewel handhaving geen wettelijke verplichting is maar een bevoegdheid, wordt er in de jurisprudentie uitgegaan van een “beginselplicht” tot handhaving. Dit houdt in dat de gemeente gehouden is op te treden tenzij er bijzondere omstandigheden zijn die niet-optreden rechtvaardigen. Vanwege de hoeveelheid regels en de voortdurende wijzigingen is het niet altijd helder welke handhavingstaken de gemeente Rijnwoude nu eigenlijk heeft. Om één en ander duidelijk te krijgen is hiervan een overzicht gemaakt (bijlage 2). In dat overzicht is per taak aangegeven uit welke wet deze taak voortkomt, wie procesverantwoordelijk is en met welke (handhavings)partners daarbij wordt samengewerkt.


bladzijde 8 van 44

Hoofdstuk 3

Vormen van handhaving

Binnen de in het vorige hoofdstuk omschreven taken onderscheidt de gemeente Rijnwoude zes vormen van handhaving. Dit zijn: 1. preventieve handhaving; 2. reguliere handhaving; 3. repressieve handhaving; 4. programmatische handhaving; 5. thematische handhaving; 6. structurele handhaving.

Ad. 1 Preventieve handhaving Preventieve handhaving is er op gericht om overtredingen te voorkomen. Dit wordt bereikt door het beoordelen, meedenken en adviseren in het kader van de aangevraagde vergunningen. Het toetsen van de vergunningaanvraag biedt de gemeente Rijnwoude zodoende in een vroegtijdig stadium een controlemoment om te bezien of voldaan wordt aan de regels. Zo kan voorkomen worden dat er activiteiten gaan plaatsvinden die in strijd zijn met de regels. Ook het (actief) geven van informatie en voorlichting is een vorm van preventieve handhaving. Een goede communicatie kan bij de ondernemers, inwoners en andere doelgroepen de kennis van en het begrip voor de noodzaak van regels vergroten en daarmee zowel het draagvlak als naleefgedrag vergroten. Ad. 2 Reguliere handhaving Onder reguliere handhaving wordt het houden van toezicht op de uitvoering van alle vergunde werken en evenementen verstaan. Hiermee wordt voorkomen dat er gebouwd of gehandeld wordt in strijd met de verleende vergunningen en weten regelgeving, waardoor onveilige en ongezonde situaties kunnen ontstaan.

Ad. 3 Repressieve handhaving Bij het repressieve handhavingstraject is er sprake van een concrete overtreding van de weten regelgeving. Het toezicht is gericht op het beëindigen van de illegale situatie, het ongedaan maken van de gevolgen en het voorkomen van (nieuwe) overtredingen. Onder het repressief toezicht valt ook het toezicht op het gebruik en de bouwkundige staat van percelen en bestaande bouwwerken. Van een actieve controle en de juiste inzet van de dwangmiddelen gaat ook een preventieve werking uit. Om illegale situaties te beëindigen heeft de gemeente Rijnwoude een aantal bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten. Naast de bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten, zijn er ook strafrechtelijke en privaatrechtelijke instrumenten. Ad. 4 Programmatische handhaving Om uiteenlopende redenen is het niet mogelijk om in alle omstandigheden alle overtredingen van weten regelgeving te handhaven. Daarvoor zijn onvoldoende geld en middelen (waaronder capaciteit) aanwezig. Daarom moeten er prioriteiten worden gesteld. Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014

bladzijde 9 van 44

Een methode om dit te bereiken is “Programmatisch handhaven”. Programmatisch handhaven gaat uit van een zich herhalend, cyclisch proces gedurende een bepaalde looptijd. Het repeterende karakter maakt mogelijk om het beleid periodiek te toetsen en zo nodig bij te stellen. Ad. 5 Thematische handhaving Onder thematisch handhaven wordt verstaan dat er thematische, projecten steekproefsgewijze controles worden uitgevoerd op de naleving van de betreffende voorschriften, wanneer er bijvoorbeeld binnen een bepaald beleidsveld of geografisch gebied het vermoeden bestaat dat er regels worden overtreden. Een voorbeeld van thematisch handhaven is het proactief handhaven bij evenementen en bestemmingsplannen om overtredingen te voorkomen.

Ad. 6 Structurele handhaving Onder structurele handhaving wordt verstaan een periodiek terugkerende controle. Hiermee wordt bijvoorbeeld bedoeld het structureel houden van toezicht op de kwaliteit van de bestaande bouw en de brandveiligheid van gebouwen met een publieksfunctie, niet zijnde woningen. Daarnaast wordt er het toezicht onder verstaan op (illegale bewoning en bebouwing van) recreatieve woningen.


bladzijde 10 van 44

Hoofdstuk 4

Kwaliteit van de handhaving

De kwaliteit van het toezicht en handhaving wordt bepaald door de volgende factoren: kennis, kunde en capaciteit van de toezichthouders; een éénduidige transparante werkwijze; een actueel en breed gedragen beleid. Het uit de Wabo voortvloeiende Besluit omgevingsrecht (Bor) stelt de volgende kwaliteitseisen: Beleid -

er moet een handhavingsbeleid zijn vastgesteld met doelen en activiteiten die daartoe worden uitgevoerd; het beleid moet zijn bekend gemaakt aan de gemeenteraad; het beleid wordt regelmatig geëvalueerd en zonodig aangepast; afstemming van beleid en uitvoering met de handhavingspartners; het beleid is gebaseerd op een risicoanalyse en bevat een prioriteitenstelling; het beleid geeft inzicht in de wijze waarop het bestuursorgaan omgaat met overtredingen die zijn begaan door of in naam van dat bestuursorgaan of van andere organen behorende tot de overheid.

Uitvoeringsprogramma jaarlijks wordt op basis van het handhavingsbeleid een uitvoeringsplan opgesteld waarin wordt aangegeven welke van de voorgenomen activiteiten het komende jaar worden uitgevoerd. Dit wordt bij ons opgenomen in het afdelingsplan. Daarbij houdt het bestuursorgaan rekening met gestelde doelen en gestelde prioriteiten; het uitvoeringsprogramma wordt afgestemd met de handhavingspartners; het uitvoeringsprogramma wordt bekend gemaakt aan de gemeenteraad. Uitvoeringsorganisatie het bestuursorgaan richt de organisatie zodanig in dat een adequate en behoorlijke uitvoering van het handhavingsbeleid en het uitvoeringsprogramma gewaarborgd is; het bestuursorgaan zorgt dat de personeelsformatie ten behoeve van de handhaving en de bij de onderscheiden functies behorende taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden worden vastgelegd; er wordt invulling gegeven aan de functiescheiding tussen vergunningverlening en toezicht, het “vier-ogen-principe”; de organisatie van het bestuursorgaan is ook buiten de gebruikelijke kantooruren bereikbaar en beschikbaar. er wordt gezorgd voor een beschrijving van de werkprocessen, de procedures en de bijbehorende informatievoorziening. Borging van de middelen het bestuursorgaan draagt er zorg voor dat voor het bereiken van de gestelde doelen en de voor het uitvoeren van de activiteiten benodigde en beschikbare financiële en personele middelen inzichtelijk worden gemaakt en in de begroting worden gewaarborgd. Monitoring de voortgang van het uitvoeringsprogramma wordt gemonitord; in het kader van de handhaving verkregen gegevens worden geregistreerd. Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014

bladzijde 11 van 44

Rapportage er wordt periodiek gerapporteerd over het bereiken van de gestelde doelen en de uitvoering van de voorgenomen activiteiten in verhouding tot de prioriteitenstelling; er wordt jaarlijks geëvalueerd of de in het uitvoeringsprogramma opgenomen activiteiten zijn uitgevoerd en in hoeverre deze activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de gestelde doelen. de evaluatie wordt bekend gemaakt aan de gemeenteraad. De gemeente Rijnwoude voldoet reeds aan een flink aantal van deze kwaliteitseisen. Daar waar nog niet aan de kwaliteitseisen wordt voldaan, is in deze nota beschreven op welke manier hieraan invulling zal worden gegeven.


bladzijde 12 van 44

Hoofdstuk 5

Handhavingsinstrumenten

Eén van de belangrijkste doelen die de gemeente Rijnwoude met de handhaving wil bereiken is het verbeteren van het naleefgedrag (eigen verantwoordelijkheid). Daarbij wil de gemeente Rijnwoude niet alleen haar handhavingsinspanningen daar inzetten waar het nodig is, maar ook de juiste handhavingsinspanningen inzetten. Uiteindelijk zal dit moeten leiden tot een afname van het aantal overtredingen, met andere woorden een toename van de mate van (spontane) naleving. De hiervoor beschreven eigen verantwoordelijkheid kan alleen worden waargemaakt als de burgers en bedrijven kennis hebben van de geldende weten regelgeving en zich bewust zijn van de gevolgen van hun handelen of nalaten. Het is onze taak om daar zo goed mogelijk aan bij te dragen. Een goede en actieve communicatie is daarom een belangrijk handhavingsinstrument.

5.1

Handhavingsproces

Handhaving is maatwerk. Wanneer een overtreding wordt geconstateerd, dan wordt in eerste instantie geprobeerd de zaak in de praktijk (dus zonder formeel aanschrijvingstraject) op te lossen. Daarvoor is het van belang dat eerst beoordeeld wordt of er zicht is op legalisatie van de overtreding. Dit legalisatieonderzoek houdt in dat getoetst wordt of voor de overtreding achteraf een vergunning kan worden verleend. Wanneer er geen zicht is op legalisatie, dan kijken we of er wellicht sprake is van een bijzondere situatie waarbij het niet redelijk is om de overtreding te laten beëindigen en niet over zullen gaan tot handhaving. In de meeste gevallen komt het er op neer dat een overtreding moet worden beëindigd. Per geval moet dan steeds opnieuw worden bekeken welk handhavinginstrument wordt ingezet. Afhankelijk van de aard en het risico wordt beoordeeld binnen welke termijn de overtreding moet worden beëindigd (de begunstigingstermijn).


bladzijde 13 van 44

In de figuur hieronder is schematisch het handhavingproces weergegeven. Constatering overtreding

Het cluster vergunningen is primaathouder voor de afhandeling van overtredingen die zonder juridisch rechtsgang ongedaan kunnen worden gemaakt. Dit betekent dat zolang de overtreder "vrijwillig" meewerkt het clustervergunningen de casus afhandeld.

spoedeisendheid (gevaar voor veiligheid of gezondheid) Wordt direct door het cluster vergunningen in samenwerking met het juridisch taakveld actie ondernomen

overtreding wordt geconstateerd door de toezichthouder

Het cluster vergunningen zorgt voor een legalisatie onderzoek en een duidelijk onderbouwd rapport. Toezichthouder verzorgd een inspectie rapport met foto's, kadastrale gegevens en overtredingen onderbouwd met de overtreden artikelen

het cluster vergunningen zorgt voor een legalisatie onderzoek door de overtreding te toetsen aan: - Bestemmingsplan - bouwverordening -welstand en Bouwbesluit

niet legaliseren

legaliseren

Het cluster vergunningen meldt aan de overtreder legalisatie niet mogelijk: brief verzenden verzoek verwijderen object binnen 4 tot 6 weken (rekening houden met vakantieperiode)

Einddatum van de gestelde termijn vastleggen in Outlook Controle uitvoeren na verstrijken termijn door toezichthouder .

Indien legalisatie mogelijk, dan brief sturen met verzoek om aanvraag binnen 4 weken in te dienen. Einddatum van de gestelde termijn vastleggen in Outlook. Controle uitvoeren na verstrijken termijn door toezichthouder

niet verwijderd

geen reactie

Object niet verwijderd De overtreding wordt overgedragen aan Het cluster juridische ondersteuning dit cluster gaat de overtreder een vooraanschrijving versturen.

Overtreding beëindigd, dan brief sturen ter bevestiging.

Einddatum van de gestelde termijn vastleggen in Outlook Controle uitvoeren na verstrijken termijn door toezichthouder .

aanvraag vergunning behandelen als gewone nieuwe aanvraag om vergunning.

procedure wordt vervolgt door het juridisch taakveld


bladzijde 14 van 44

5.2

Integrale handhaving

Door integraal optreden wordt handhaving effectiever en efficiënter. Dit stelt echter wel eisen aan de huidige handhavers als ook aan de afstemming tussen handhaving en vergunningverlening. Nu nog wordt er door de handhavers op een specifiek beleidsterrein gehandhaafd; bouw, milieu, openbare orde. Integraal handhaven betekent echter dat de handhavers met elkaar samen moeten werken op alle beleidsterreinen. Dat betekent dat de huidige “bouw”inspecteur bijvoorbeeld ook naar APV-aspecten gaat kijken en andersom. Maar ook samenwerking met andere bevoegde gezagen, zoals provincie, milieudienst en hoogheemraadschap, is een vereiste voor integraal handhaven. De komende periode wil de gemeente Rijnwoude gebruiken om te komen tot integrale handhaving. Doel is dat aan het eind van de periode alle handhavers samenwerken op de diverse terreinen (bouw en ruimtelijke ordening, openbare orde en veiligheid) en minimaal een oog- en oorfunctie voor elkaar vervullen. Ook zullen de handhavers zodanig zijn toegerust dat zij hun taak op een professionele manier uit kunnen voeren (digitaal handhaven, opleidingen, ondersteuning bij complexe zaken, financiële middelen, etcetera). Hoewel er steeds meer algemene regels komen, blijft voor een aantal zaken de vergunning bestaan. Om te kunnen handhaven moeten de gestelde regels/voorwaarden goed handhaafbaar zijn. Aan een vergunning moeten duidelijke en handhaafbare voorschriften worden verbonden. Daarnaast is het van belang dat die aspecten waarop een aanvraag wordt beoordeeld, zoals bijvoorbeeld bij een bouwvergunning de constructieve veiligheid, ook in het handhavingstraject aandacht krijgen. Evident is dat de prioritering van de handhavingsthema’s ook zijn weerslag moet krijgen in de vergunningverlening. Hiervoor is het van belang dat er korte lijnen bestaan tussen de vergunningverleners en de toezichthouders en dat de werkprocessen op elkaar zijn afgestemd. De korte lijnen zijn op dit moment op het gebied van bouw, ruimtelijke ordening en openbare orde en veiligheid aanwezig door de positionering van de vergunningverleners en handhavers binnen de gemeentelijke organisatie. Zowel organisatorisch als fysiek is de afstand tussen vergunningverlening en handhaving klein. De komende periode zal daarom vooral gebruikt worden om de werkprocessen beter op elkaar af te stemmen. Hierbij zal gebruikt worden gemaakt van de bestaande automatiseringspakketten.

5.3

Overzicht bevoegdheden en instrumenten

Hieronder volgt een overzicht van de bevoegdheden en de instrumenten die de gemeente Rijnwoude tot de beschikking staan. Bevoegdheden toezichthouders (Awb) De bevoegdheden van de door het college aangewezen toezichthouders zijn opgenomen in afdeling 5.2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Zo kunnen zij onder meer terreinen en gebouwen betreden en inlichtingen vorderen.


bladzijde 15 van 44

De toezichthouders mogen bouwplaatsen controleren en onderzoeken of er conform de verleende vergunning wordt gewerkt. Ook kunnen toezichthouders bestaande gebouwen controleren om na te gaan of wordt voldaan aan de geldende voorschriften. Toezichthouders mogen niet zonder meer een woning betreden zonder toestemming van een bewoner. Zij moeten hierbij de eisen van de Algemene wet bestuursrecht betreffende het binnentreden respecteren. Voor het betreden van een woning tegen de wil van de bewoner is een machtiging van de burgemeester noodzakelijk. De toezichthouder moet zich legitimeren en vertellen wat het doel is van het binnentreden. Van het binnentreden moet een verslag worden gemaakt. Stilleggen van bouwwerkzaamheden (Woningwet) Om te voorkomen dat een overtreding, zoals bijvoorbeeld het bouwen zonder of in afwijking van de bouwvergunning, zich door het verder bouwen vergroot, heeft het gemeentebestuur de mogelijkheid om de bouwwerkzaamheden stil te leggen. Aanschrijven tot het treffen van voorzieningen (Woningwet) Om te voorkomen dat een bestaand bouwwerk ten gevolge van achterstallig onderhoud en/of een slechte bouwkundige staat gevaar oplevert voor de veiligheid en gezondheid van de gebruikers en/of van derden, heeft het gemeentebestuur de mogelijkheid om de eigenaar en/of gebruiker aan te schrijven tot het treffen van voorzieningen. Voorgeschreven wordt welke handelingen er moeten worden verricht om te voldoen aan de aanschrijving. Daaraan kan een termijn worden verbonden. Sanctiemogelijkheden (Gemeentewet/Awb) Op grond van artikel 125 van de Gemeentewet en hoofdstuk 5 van de Algemene wet bestuursrecht heeft het college de bevoegdheid om bestuurlijke sancties op te leggen. Hieronder staan deze sancties beschreven. 1. Last onder dwangsom Een dwangsom is een soort geldboete die de gemeente de overtreder in het vooruitzicht stelt als de overtreding niet binnen een bepaalde termijn (dag/week/gebeurtenis etc.) wordt beëindigd. De bedoeling is om de overtreder er zo toe te dwingen om de overtreding ongedaan te maken. Wordt de overtreding niet binnen de gestelde begunstigingstermijn beëindigd, dan wordt de dwangsom geïnd. Daarnaast is in het verleden regelmatig gebleken dat een stilleggingsbevel werd genegeerd. Daartoe is het raadzaam om aan het overtreden van een stilleggingsbevel structureel een last onder dwangsom te verbinden. De hoogte van de dwangsom moet in redelijke verhouding tot de overtreding staan. Bepaald moet worden wat de kosten zijn om het doel te bereiken dat we met de dwangsom beogen. Nadat deze kosten zijn bepaald, wordt de hoogte van de dwangsom vastgesteld. De financiële prikkel van de dwangsom moet zodanig zijn, dat vanuit de dwangsomoplegging een behoorlijk dreigende werking uitgaat en de overtreder daadwerkelijk gehoor geeft aan de opgelegde last. Het is mogelijk dat het bedrag van de dwangsom zo laag is, dat geen sprake is van een dreigende werking. Daarom zal een minimumbedrag van € 2.500,-- gehanteerd worden. Het omgekeerde kan ook het geval zijn. Het dwangsombedrag kan ook te hoog zijn, waardoor schending van de “redelijke verhouding” plaatsvindt. Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014

bladzijde 16 van 44

2. Bestuursdwang Bij bestuursdwang wordt de overtreding, op kosten van de overtreder, beëindigd door de gemeente Rijnwoude zelf. Bestuursdwang moet bijvoorbeeld worden toegepast wanneer er spoed vereist is en wij de indruk hebben dat van de eigenaar niet veel medewerking kan of zal komen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij een bouwvallig of een illegaal geplaatst bouwwerk. Deze wordt dan bijvoorbeeld door de gemeente afgebroken. Bij bestuursdwang mag de gemeente ook gebouwen en terreinen afsluiten en verzegelen en goederen meenemen en opslaan om herhaling van de overtreding te voorkomen. De kosten van bestuursdwang komen voor rekening van de overtreder. Op grond van het materiele zorgvuldigheidsbeginsel moet de minst kostbare methode worden gekozen. Begunstigingstermijn Het opleggen van een lastgeving onder dwangsom of het toepassen van bestuursdwang kan slechts plaatsvinden nadat de overtreder de gelegenheid heeft gehad zelf de geëigende maatregelen te treffen om de overtreding te beëindigen. Een uitzondering hierop vormt alleen de spoedeisende bestuursdwang. De termijn moet zo worden gekozen dat de overtreder voldoende tijd heeft om de overtreding ongedaan te (laten) maken. Als een derde ingeschakeld moet worden, dan zal tevens een zekere voorbereidingstijd moeten worden meegerekend (voor bijvoorbeeld het opvragen van offertes en het verlenen van de opdracht). De termijnen zullen daarbij uiteraard ook langer moeten zijn naarmate de werkzaamheden om de overtreding ongedaan te maken uitvoeriger zijn. In het algemeen zal de termijn waarbinnen aan de lastgeving moet worden voldaan gesteld worden op zes weken na de dag van het verzenden van het besluit. Deze termijn wordt redelijk geacht, mede gelet op het feit dat vanwege een zorgvuldige besluitvorming de overtreder voorafgaand aan de lastgeving een vooraankondiging ontvangt, waardoor hij er van op de hoogte is dat een aanschrijving aanstaande is. Met de inwerkingtreding van de 4e Tranche Awb zijn de toepassingsbeschikking last onder bestuursdwang of invorderingsbeschikking bij de last onder dwangsom ingevoerd. Een derde belanghebbende kan hierom verzoeken als het college besluit niet daadwerkelijk tot uitvoering van de lastgeving (het innen van de dwangsom of het toepassen van bestuursdwang) over te gaan. Op een dergelijk verzoek moet het college binnen vier weken beslissen. De beslissing op dit verzoek is een beschikking waartegen bezwaar en beroep bij de bestuursrechter openstaat. Ambtshalve schorsing van een opgelegde lastgeving of toepassen bestuursdwang In praktijk komt het nogal een voor dat een opgelegde dwangsom ingaat terwijl het handhavingsbesluit nog niet onherroepelijk is. Dit kan voorkomen als een overtreder in bezwaar (en beroep) gaat tegen het opgelegde besluit. Het indienen van een bezwaar- of beroepsschrift, heeft geen opschortende werking. Om de inning van de dwangsom op te schorten, moet een voorlopige voorziening worden aangevraagd (en toegewezen) bij de rechtbank. 3. Bestuurlijke boete en strafbeschikking Sinds de inwerkingtreding van de Wet bestuurlijke boete (begin 2009) kunnen gemeenten naast het bestuursrechtelijk handhavingssysteem de bestuurlijke boete inzetten. Dit handhavingsinstrument kan worden ingezet voor (APV-)overtredingen in de openbare ruimte.


bladzijde 17 van 44

Bij dit instrument wordt - in tegenstelling tot bij de bestuurlijke boete het geval is - de verdere afhandeling van het opgemaakte proces verbaal verzorgd door het Centraal Justitieel Incassobureau. De bevoegdheid tot het uitschrijven van een bestuurlijke strafbeschikking kan alleen worden ingezet door daartoe opgeleide, aangewezen en geregistreerde Buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s). In 2011 zal de gemeente Rijnwoude dit instrument gaan inzetten. Gedogen Gedogen is het oogluikend of uitdrukkelijk toestaan van een onwettige situatie of handeling. Gezien het beoogde doel van de voorgeschreven wetten en regels, moet dit een uitzondering zijn en geen algemene regel. Bij gedoogsituaties wordt alleen voor het moment afgezien van handhavend optreden in afwachting van een definitieve oplossing, zoals bijvoorbeeld legalisatie. Toch kan in een aantal gevallen een redelijke afweging van belangen leiden tot de slotsom dat optreden op dit moment niet redelijk is en dat voor een bepaalde periode de overtreding moet worden gedoogd. Hierbij zal moeten worden aangesloten bij het landelijk beleid (“Grenzen aan gedogen”) en de zorgvuldigheidseisen zoals deze zijn neergelegd in de Awb. Bij een gedoogsituatie mag de precedentwerking die hier van uitgaat geen negatief effect hebben op de uitstraling van de gemeente. In rechterlijke uitspraken wordt het gedogen van overtredingen op het gebied van met name constructieve veiligheid, brandveiligheid, ruimtelijke- en milieuregelgeving steeds minder geaccepteerd. In actuele jurisprudentie wordt bij overtredingen zelfs van een beginselplicht tot handhaving uitgegaan. Passief gedogen is niet aanvaardbaar. Actief gedogen wordt door de rechter alleen toelaatbaar geacht wanneer er concreet uitzicht bestaat op beëindiging of legalisatie van de overtreding en het gedogen in een formele gedoogbeschikking wordt gegoten. Een gedoogbesluit moet dus altijd expliciet en schriftelijk worden genomen. Op deze besluitvorming is de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Dit betekent een zorgvuldige besluitvorming, bekendmaking van het gedoogbesluit en de mogelijkheid bieden tot het indienen van bezwaar en beroep. Bovendien moet gedogen zoveel mogelijk in omvang en tijdsduur worden beperkt; gedogen moet een uitzondering zijn en geen algemene (impliciete) regel. Indien mogelijk moeten aan een gedoogbesluit voorwaarden worden verbonden ter bescherming van de overtreden norm. De volgende situaties komen in aanmerking voor het afzien van handhavend optreden: • In gevallen van overmacht; • Situaties waarin handhavend optreden onevenredig is; • In het geval een beleid- of wetswijziging aanstaande is, waarbinnen de overtreding past en/of er concreet zicht is op legalisatie.


bladzijde 18 van 44

Strafrecht De aanpak van overtredingen via bestuursdwang en dwangsom kan in veel gevallen zeer doeltreffend worden ondersteund door het strafrecht. Hiervoor moet de overtreding wel als strafbaar feit aangemerkt kunnen worden. Bij de meeste milieuovertredingen is dat bijvoorbeeld het geval. Voor inzet van het strafrecht is de gemeente Rijnwoude echter wel afhankelijk van de medewerking van het Openbaar Ministerie (OM) dat, onder leiding van een Officier van Justitie, beslist over strafvervolging. Strafoplegging gebeurt door de strafrechter. Privaatrechtelijke handhaving Naast het bestuursrecht en het strafrecht bevat ook het privaatrecht enkele middelen die voor de handhaving kunnen worden aangewend: - onrechtmatige daadsactie (artikel 6:162 BW). Met behulp van deze actie kan bij de burgerlijke rechter zowel schadevergoeding worden gevorderd als een rechterlijk verbod of bevel; - actie uit tekortkoming (“wanprestatie”). Voorwaarde is dan wel dat er een verbintenis bestaat tussen de eiser (gemeente Rijnwoude) en de overtreder en dat die verbintenis (deels) niet wordt nagekomen. Een verschil met de bestuursrechtelijke handhaving is dat privaatrechtelijke handhaving alleen door tussenkomst van de rechter kan plaatsvinden en dat deze mogelijkheid ook door particulieren kan worden benut. Er bestaan echter enkele belemmeringen voor gebruik van privaatrecht door de overheid. De belangrijkste is de beperkte uitleg van de twee-wegen-leer. Volgens de twee-wegenleer is de overheid vrij om te kiezen voor privaatrecht (de ene weg) en publiekrecht (de andere weg), tenzij uit de wet voortvloeit dat de publiekrechtelijke weg exclusief is. Als van exclusiviteit geen sprake is, is het gebruik van privaatrecht alleen toelaatbaar als hierdoor de publiekrechtelijke regeling niet op onaanvaardbare wijze wordt doorkruist. Kortom, in gevallen waarin een gelijkwaardige publiekrechtelijke weg openstaat mag de overheid de privaatrechtelijke weg niet bewandelen.


bladzijde 19 van 44

Hoofdstuk 6

Ontwikkelingen en trends

Bij het toezicht en de handhaving hebben we voortdurend te maken met ontwikkelingen. Dit komt onder andere voort uit de invloed van de publieke opinie en bestuurders. Hierdoor volgen wijzigingen in weten regelgeving elkaar in hoog tempo op. Daarnaast is er vanuit de landelijke politiek een beweging ingezet om de regeldruk en de administratieve lasten te verminderen en het ambtenarenapparaat in te krimpen. Ook bij gemeenten vindt er intern een taakverschuiving plaats. Dit heeft te maken met het verruimen van de criteria van vergunningvrije bouwwerken en de komst van de gecertificeerde bouwbesluittoets. Hierdoor verschuiven de werkzaamheden meer van preventieve naar repressieve toetsing. Naar verwachting blijven de toets aan het bestemmingsplan, welstand, brandveiligheid en constructieve veiligheid een taak van de gemeente. De laatste tijd zien we een sterke afname van het aantal aanvragen om omgevingsvergunningen en voorheen bouwvergunningen. Mogelijke oorzaken kunnen zijn de economische recessie en de verruiming van de vergunningvrije mogelijkheden. Dergelijke vergunningvrije bouwwerken moeten voldoen aan de criteria met betrekking tot afmetingen en locatie. Daarnaast moeten ze voldoen aan de bouwtechnische weten regelgeving. Deze ontwikkeling maakt dat er een taakverschuiving plaatsvindt van preventief toetsen naar repressieve handhaving. De klimaatverandering met extremen zoals droogte, sneeuw- en regenval, blikseminslagen en storm hebben zijn weerslag op de veiligheid van onze gebouwen. Dit is een onderwerp waarop wij steeds vaker capaciteit in moeten zetten. Te denken valt aan wateraccumulatie en sneeuwophoping op platte daken en forsere windbelastingen op gevels. Ook de brandveiligheid van woningen van een bepaalde bouwperiode die zijn uitgevoerd met platte en lichthellende daken blijkt te wensen over te laten en ook daarop moeten wij inspelen. Naast de ontwikkelingen hebben we ook trends waargenomen. Zo heeft bijvoorbeeld het anti-rookbeleid van de overheid in de horeca ertoe geleid dat veel horecazaken buiten hun inrichting partytenten en andersoortige overkappingen plaatsen waar de gasten kunnen roken. Dergelijke voorzieningen worden aangemerkt als bouwwerken waarvoor men in het bezit moet zijn van een omgevingsvergunning.


bladzijde 20 van 44

Hoofdstuk 7

Organisatie en Capaciteit

Uitgangspunt is dat in beginsel tegen alle overtredingen wordt opgetreden. Zo heeft het bevoegd gezag volgens de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) de taak om zorg te dragen voor handhaving van de wetgeving. Dit is echter een ideale situatie. Er zullen altijd keuzes gemaakt moeten worden, enerzijds vanwege de praktische onmogelijkheid om (meteen) elke overtreding te signaleren, anderzijds vanwege het feit dat er altijd een belangenafweging zal plaatsvinden voordat er wordt opgetreden. Door de beperkte capaciteit qua tijd, menskracht en middelen moeten er immers prioriteiten worden gesteld. Dit betekent dat tot op zekere hoogte kan worden geaccepteerd dat voor bepaalde overtredingen geen actief handhavingsbeleid wordt gevolgd. Het is de bedoeling om de organisatie zodanig in te richten dat een adequate uitvoering van deze taken gewaarborgd is. Met de inwerkingtreding van de Wabo gelden wettelijke kwaliteitseisen (Hoofdstuk 7 Besluit omgevingsrecht (Bor)) waaraan de uitvoeringsorganisatie moet voldoen. Zo moet het bestuursorgaan zorgen dat de personeelsformatie voor de handhaving en de bij deze functies behorende taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden worden vastgelegd. Voorts wordt bepaald dat personen die zijn belast met de voorbereiding van vergunningen (de toetsing), niet mogen worden belast met het toezicht. Het zogenaamde “vier-ogen-principe”. Onze organisatie In het verleden is handhaving vaak als een neventaak gezien, die door wettelijke deadlines van andere taken wel eens op de achtergrond raakte. De laatste tijd is er op het gebied van handhaving een kwaliteitslag gemaakt. Binnen onze gemeente hebben wij in het cluster Vergunningen (onderdeel afdeling Publiekszaken) de beschikking over twee toezichthouders/handhavers. Onze gemeentelijke handhavingstaken zijn voor het grootste deel ondergebracht bij deze medewerkers. Deze medewerkers zijn niet verantwoordelijk voor de voorbereiding en verlening van de verschillende vergunningen. Die taken zijn bij andere medewerkers van het cluster Vergunningen ondergebracht. De twee Buitengewone Opsporingsambtenaren (onderdeel afdeling Openbare Werken & Veiligheid) zijn verantwoordlijk voor het controleren en handhaven van de APV. Het toezicht op de uit de milieuwetgeving voortvloeiende taken hebben wij uitbesteed aan Milieudienst West-Holland. Omdat de milieudienst werkt met een eigen handhavingsbeleid en prioritering, zullen wij de handhaving van de milieuwetgeving in dit beleidsstuk verder buiten beschouwing laten.


bladzijde 21 van 44

Capaciteit Ten behoeve van handhaving is binnen de gemeentelijke organisatie de volgende formatie beschikbaar (zie onderstaand overzicht).

Afdeling Publiekszaken Cluster Vergunningen

Afdeling Concernzaken Cluster Juridische Zaken

Afdeling Openbare Werken & Veiligheid

Coördinator Senior medewerker 2 toezichthouders

3 juridische medewerkers

2 BOA’s

Hierbij is opgemerkt dat de hierboven weergegeven formatie niet voor 100% van de tijd beschikbaar is voor het uitvoering geven aan het handhavingsbeleid. Zo geldt voor de juridische medewerkers dat zij ongeveer een derde van hun tijd beschikbaar hebben voor handhaving. Een soortgelijke situatie geldt ook voor de senior medewerker van het cluster Vergunningen, terwijl de coördinator van het cluster Vergunningen slechts voor een gering gedeelte beschikbaar is voor handhaving. Het inschatten van de benodigde capaciteit is op dit moment lastig, omdat van het werkproces nog onvoldoende kengetallen beschikbaar zijn. Gekozen is om voor het jaar 2011 uit te gaan van de aanwezige capaciteit en van elke handhavingstaak kengetallen bij te houden. Daarnaast zullen de werkprocessen met betrekking tot handhaving verder worden beschreven en vastgelegd. Door het standaardiseren van de processen is het mogelijk effectiever te werken, eenvormige handhaving te bevorderen en willekeur te vermijden.


bladzijde 22 van 44

In onderstaand overzicht is weergegeven welke formatie feitelijk beschikbaar is om de keuzes, doelstellingen en acties uit deze beleidsnota te kunnen verwezenlijken. Functie

Omschrijving

Coördinator cluster Vergunningen

fte

De coördinator fungeert inhoudelijk als eerste aanspreekpunt voor de leidinggevenden voor handhavingszaken en is vraagbaak voor medewerkers en coördineert, samen met de senior medewerker, de handhavingszaken. De coördinator oefent geen buitentoezicht uit. Senior medewerker De senior medewerker is naast het coördineren cluster Vergunningen van de handhavingszaken ook belast met het juridische deel van de handhaving zoals het doen van de aanschrijvingen en het opstellen van verweerschriften bij bezwaar en beroepszaken. De senior medewerker oefent geen buitentoezicht uit. De coördinatie van de samenwerking met de handhavingspartners wordt verzorgd door de senior medewerker. De senior medewerker voert overleg met hen. Toezichthouder/handh De toezichthouders/handhavers zijn belast met aver cluster het toezicht en de handhaving van Vergunningen diverse regelgeving. Hierbij onderscheiden wij de volgende toezichtstaken: nieuwbouw (de uitvoering van verleende vergunningen zoals bouwen, slopen, wonen en monumenten); bestaande bouw (gebruik en staat van onderhoud van gebouwen en percelen en openbare ruimte) en brandveiligheid (publiekstoegankelijke gebouwen en evenementen). Juridische De juridisch medewerkers ondersteunen het medewerker/coördinat cluster Vergunningen en de BOA’s in algemene or cluster Juridische zin. Het zwaartepunt van de werkzaamheden ligt Zaken bij de aanschrijvingen. Daarnaast zijn zij ook belast met het juridische deel van de handhaving zoals het doen van de aanschrijvingen en het opstellen van verweerschriften bij bezwaar en beroepszaken. Tenslotte voert deze medewerker de legalisatieonderzoeken uit. De medewerker oefent geen buitentoezicht uit. Buitengewone Het toezicht richt zich op het voorkomen dat Opspringsambtenaren gemeentelijke percelen worden beschadigd en/of ontvreemd en het voorkomen van hinderlijke en verkeersonveilige situaties. In de werkzaamheden buiten signaleert de BOA overtredingen zoals bijvoorbeeld oneigenlijk gebruik van de openbare ruimte (caravans, aanhangwagens, reclame) en illegale bomenkap.


1

fte beschikbaar 0,2

1

0,3

2

2

3

1

2

2

bladzijde 23 van 44

Hoofdstuk 8

Risicoanalyse en prioriteitsstelling

Om op een goede manier te kunnen handhaven is het belangrijk dat we weten wat onze taken zijn en welke eisen er voor een goede uitoefening aan die taken worden gesteld. Daarnaast is het belangrijk om inzicht te hebben in hoe vaak risicovolle activiteiten worden uitgevoerd en welke overtredingen er kunnen voorkomen. Verder is het belangrijk om de kernwaarden van onze gemeente te kennen. Op basis van een analyse van bovenstaande uitgangspunten kan worden vastgesteld waar we het zwaartepunt van onze aandacht moeten leggen en waar niet, de zogenaamde prioritering. Leidende gedachte achter deze inventarisatie is dat de hoogte van risico’s maatgevend is voor de intensiteit van toetsing, toezicht en handhaving. Wanneer we dat hebben vastgelegd kunnen we onze acties bepalen. Risicovolle activiteiten Onder risicovolle activiteiten verstaan we activiteiten die een schadelijke invloed (kunnen) hebben op onze veiligheid en gezondheid. Daarnaast hebben zij een schadelijke invloed op ons welzijn, de leefbaarheid, de landschappelijke waarden en het imago/de uitstraling van de gemeente (betrouwbare overheid). Op basis daarvan onderscheiden we onder andere de volgende risicovolle activiteiten: alle activiteiten die een relatie hebben met de brandveiligheid; het slopen/beschadigen van schadelijke bouwmaterialen/-stoffen (bijvoorbeeld asbest); het tenietdoen/nalaten van beschermende maatregelen tegen milieuvervuiling; het nalaten van onderhoud aan bestaande bouwwerken; wijzigingen aan de constructie van bestaande bouwwerken; (onomkeerbare) werkzaamheden in het landelijk gebied. Overtredingen Naast de risicovolle activiteiten onderscheiden we de volgende overtredingen die weliswaar niet persé altijd invloed zullen hebben op onze veiligheid en gezondheid, maar wel van invloed zijn op de leefbaarheid, de landschappelijke waarden en het imago/uitstraling van de gemeente (betrouwbare overheid): vergunningplichtige activiteiten zonder vergunning; het gebruik van bouwwerken en percelen in strijd met de bestemming en de bouwverordening; het aantasten van bouwfysische eigenschappen van een bouwwerk, zoals het belemmeren van daglichttoetreding en de ventilatie; het veroorzaken en/of in stand houden van een welstandsexces. Kernwaarden Onze gemeente bestaat uit vier dorpskernen en een uitgestrekt landelijk gebied. De ligging van onze gemeente in het Groene Hart geeft dit landelijk gebied een belangrijke status. De waarden van dit gebied (landschapskwaliteiten en in samenhang daarmee bijzondere cultuurhistorische, natuurlijke en recreatieve kwaliteiten) moeten behouden blijven, duurzaam worden beheerd en waar mogelijk worden versterkt. Onze gemeente heeft een grondgebied van 58 km². Het inwonertal bedraagt ca. 18.500, waarvoor zo’n 7.450 woningen beschikbaar zijn. Circa 1/3 van deze woningen zijn huurwoningen. Rijnwoude heeft ongeveer 55 rijksmonumenten.


bladzijde 24 van 44

Daarnaast hebben we in onze gemeente een aantal bedrijfsterreinen en zijn er binnen de gemeentegrenzen een groot aantal bedrijven gevestigd die onder de werking van de algemene regels van de Wet milieubeheer vallen. Alle gebouwen met een openbare functie, waaronder horecainstellingen worden periodiek gecontroleerd op brandveilig gebruik (Gebruiksbesluit). Risicoanalyse Voor het opstellen van een risicoanalyse kan gebruik worden gemaakt van een risicomodel/matrix. De gemeente Rijnwoude kiest niet voor een dergelijke risicoanalyse. In de praktijk zijn namelijk ook de “grijze” gebieden waarbinnen er niet direct concreet sprake is van een veilige of onveilige situatie. In dat soort gevallen is er sprake van een discrepantie. Met betrekking tot die gebieden is het de vraag wanneer je in die gebieden handhavend optreedt en wanneer niet. Juist voor deze gebieden is het van belang om een goede afweging te maken waaraan voorrang moet worden gegeven.

Prioriteiten De Rijksoverheid geeft al geruime tijd aan veiligheid en gezondheid de hoogste prioriteit. Mede op basis hiervan, hanteert de gemeente Rijnwoude de volgende prioriteitsvolgorde: 1. Fysieke veiligheid Fysieke Veiligheid bevat vormen van onveiligheid die samenhangen met gevaarlijke stoffen, gebouwen en natuur. Als dit effect optreedt, zal dit direct leiden tot situaties waarin mens en dier fysiek bedreigd worden. Het gewond raken of overlijden van personen zijn gebeurtenissen die van grote invloed zijn op ons dagelijks functioneren. Dit geldt tevens wanneer het om dieren gaat. Dit effect kan zich voordoen wanneer bijvoorbeeld voorschriften met betrekking tot de sterkte van constructies, gebruik, brandveiligheid en installaties niet worden nageleefd. De afweging om veiligheid de hoogste prioriteit te geven is gelegen in het feit dat wij de fysieke veiligheid van onze inwoners voorop stellen. 2. Gezondheid Als dit effect optreedt, zal dit direct of indirect leiden tot situaties waarin het lichamelijk welzijn van mens en dier wordt ondermijnd. Het ziek worden van mens en dier is van invloed op ons dagelijks functioneren. Dit effect kan zich voordoen wanneer bijvoorbeeld voorschriften op het gebied van daglichttoetreding, ventilatie, vochtigheid, geluid en gevaarlijke stoffen niet worden nageleefd. Gezondheid vinden wij absoluut belangrijk. Aantasting van de gezondheid door het niet naleven van regelgeving willen we zoveel mogelijk tegengaan. 3. Risico op aantasting van landschappelijke, cultuurhistorische en recreatieve waarden Als dit effect optreedt, zal dit leiden tot negatieve beïnvloeding van waarden van met name ons landelijk gebied. Als gemeente zijn we er trots op dat ons gebied de status van nationaal landschap heeft verworven. Deze status willen we graag vasthouden door deze te beschermen. Verrommeling van het buitengebied door strijdig gebruik van percelen en bouwwerken, een wildgroei aan bouwsels en reclames en verloedering door achterstallig onderhoud en graffiti willen we tegengaan.


bladzijde 25 van 44

De landschappelijke, cultuurhistorische en recreatieve waarden hebben een grote positieve invloed op onze gezondheid, ontwikkeling en welzijn. 4. Leefbaarheid / uitstraling Als dit effect optreedt, zal dit leiden tot negatieve effecten op het woongenot en de leefomgeving. Uiteindelijk zal dit effect ook zijn weerslag hebben op de gezondheid. 5. Schaderisico, aansprakelijkheidsrisico en precedentwerking Onder deze noemer is een aantal meer interne risico’s voor de gemeentelijke organisatie gevat. Als het effect optreedt, zal dit leiden tot situaties waarin op geld gewaardeerde vernietiging of beschadiging van onroerende of roerende goederen plaatsvindt. Of zal, als het effect optreedt, dit direct of indirect kunnen leiden tot claims op het gemeentebestuur tot vergoeding of compensatie. Het risico op precedentwerking kan worden gedefinieerd als het ontstaan van ongewenste situaties waartegen optreden moeilijker of onmogelijk is geworden. 6. Imago gemeente (betrouwbare overheid) Als dit effect optreedt, zal dit een negatieve invloed hebben op het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van het gemeentebestuur en de beeldvorming rond het functioneren van de ambtelijke organisatie. In tabel A. (pagina 26) hebben we de prioriteiten in volgorde weergegeven en er punten aan toegekend op basis waarvan de uiteindelijke prioriteit kan worden bepaald. De gemiddelde score van deze zes aspecten is een indicatie voor het risico en vormt hiermee een belangrijke basis voor het vaststellen van de prioriteiten. Subprioriteiten Om ook de grijze gebieden van tabel A te bestrijken hebben wij naast de hoofdprioritering subprioriteiten toegevoegd. Zo is het belangrijk om een prioriteitsvolgorde vast te stellen op grond van het gebouwtype. Het is namelijk zo dat in een openbaar gebouw in de regel meer mensen komen dan in een reguliere schuur. Het effect van een gebeurtenis in een openbaar gebouw is dus groter dan in een reguliere schuur. Verder speelt het in de prioritering mee of er sprake is van een monument. Ook de aard en omvang is belangrijk, betreft het bijvoorbeeld één persoon of gaat het om meerdere. Ook deze subprioriteiten zijn in onderstaande tabel opgenomen. Door het invullen van de tabel wordt een score verkregen die de prioriteitsvolgorde bepaald. Kans Om de kans in te kunnen schatten of een bepaalde overtreding zal worden begaan, spelen de volgende aspecten een belangrijke rol. ● Kennis van regels: Is de weten regelgeving voldoende bekend en duidelijk? ● Kosten-baten: Wat zijn de voor- en nadelen van het overtreden of naleven van de regelgeving, uitgedrukt in tijd, geld en moeite? ● Mate van acceptatie: Hoe redelijk vindt men het beleid en de regelgeving? ● Gezagsgetrouw: In hoeverre is men bereid om zich te conformeren aan het gezag van de overheid? ● Sociale controle: In hoeverre kan men positieve of negatieve reacties verwachten van de omgeving (omwonenden)?


bladzijde 26 van 44

Frequentie De frequentie waarmee een bepaalde werkzaamheid of actie wordt uitgevoerd, verhoogt de kans dat er een fout wordt gemaakt of dat er een overtreding wordt begaan. De kans op een fout wanneer een handeling/actie honderd keer wordt uitgevoerd is hoger dan waneer deze slechts één keer wordt uitgevoerd. De frequentie dat een bepaalde handeling/actie/activiteit plaatsvindt is daarom van belang voor de inzet van de toezichtcapaciteit.


bladzijde 27 van 44

Tabel A Punten Effect � � � � � �

Prioriteiten

Veiligheid Gezondheid Leefbaarheid Ligging in het buitengebied / bescherming landschappelijke waarden Schaderisico, aansprakelijkheidsrisico, precedentwerking Imago gemeente / betrouwbare overheid

6 6 6 4 2 1

Bouwwerk � Publiekstoegankelijk bouwwerk � Gestapelde woningen, logies- of kantoorgebouw � Industrie en bedrijfsgebouwen, grote bouwwerken geen gebouw zijnde � Overig

4 3 2 1

Monumentstatus � Officieel rijks- of gemeentelijk monument � Beeldbepalend pand

3 2

Aard en omvang � Overlast, hinder, ongemak of letsel op collectief niveau � Beperkte mate van overlast, hinder, ongemak of letsel op collectief niveau � Overlast, hinder, ongemak of letsel op individueel niveau � Beperkte mate van overlast, hinder, ongemak of letsel op individueel niveau

4 3 2 1

Overig � Samenloop meerdere weten regelgeving � Gevolgschade > € 5.000,-� Gevolgschade ≤ € 5.000,--

3 2 1

Frequentie en Kans � Frequentie: erg vaak. Kans: zeer groot. Kans op herhaling: zeer groot � Frequentie: vaak. Kans: groot. Kans op herhaling: groot � Frequentie: gemiddeld Kans: normaal. Kans op herhaling: gemiddeld � Frequentie: laag. Kans: klein. Kans op herhaling: klein � Frequentie: zeer laag. Kans: zeer klein. Kans op herhaling: zeer klein

5 4 3 2 1

Totaal


bladzijde 28 van 44

Prioriteitscategorieën Om te bepalen of iets een lage of een hoge prioriteit heeft is het van belang om aan de hand van tabel A de score te bepalen. Op basis van de scores wordt middels onderstaande tabel B bepaald welke prioriteit eraan wordt toegekend. Wanneer een overtreding geen prioriteit krijgt toegekend, wordt de overtreding genoteerd en wordt er niets aan gedaan. Alle overige overtredingen worden op volgorde van prioriteit aangepakt. Tabel B Score Prioriteitscategorieën 0 tot 15 punten 15 tot 25 punten 25 tot 30 punten 30 tot 35 punten 35 punten en hoger

Lage prioriteit Gemiddelde prioriteit Verhoogde prioriteit Hoge prioriteit Hoogste prioriteit

Risico’s van het niet handhaven Wanneer we als gemeente niet handhaven, kan dit bewust illegaal handelen van burgers en bedrijven in de hand werken. Hierdoor ontstaan situaties die een negatief effect kunnen hebben op onze veiligheid en gezondheid en de leefbaarheid van onze omgeving. Het in stand houden van vitale kernen betekent dat we moeten investeren in handhaving. De gemeente kan aansprakelijk worden gesteld voor (letsel)schade. Een ander risico is dat de gemeente het eigen beleid ondermijnt. Bijvoorbeeld met betrekking tot bestemmingsplannen. De laatste jaren is een aantal bestemmingsplannen herzien en opnieuw vastgesteld. Een aantal is nog in ontwikkeling. In deze plannen worden de door de raad gewenste, ruimtelijke ontwikkelingen vastgelegd. Wanneer de voorschriften van deze plannen niet van het begin af aan worden nageleefd / gehandhaafd, is de kans groot dat ze binnen korte tijd alweer zijn achterhaald en dat de te beschermen waarden (al of niet onomkeerbaar) worden aangetast. Dit geldt in bepaalde mate ook voor de welstandsnota, waarin allerlei kwaliteiten worden nagestreefd. Het individueel toestaan van strijdigheden met de nota zet een precedent en ondermijnt het beleid. Effecten van goede handhaving Wanneer het toezicht en de handhaving op een juiste manier wordt uitgeoefend, heeft dit een preventieve werking. We voorkomen ongewenste situaties. We geven er een goede invulling mee aan onze gemeentelijke voorbeeldrol en regionaal verstevigen we onze rol als voortrekker. Verder voorkomen we kritiek van het toezicht door het Rijk en de provincie en negatieve publiciteit.


bladzijde 29 van 44

Hoofdstuk 9

Samenwerking

De Wabo heeft als doel de lasten voor bedrijf en burger te verminderen. Dit moet ook vertaald worden in de handhaving. In plaats van dat verschillende toezichthouders op diverse momenten een controle uitvoeren, zal dit moeten worden teruggebracht naar zo min mogelijk controlemomenten. Dit kan worden bewerkstelligd door te controleren voor, of met elkaar. Behalve de vermindering in de lastendruk voor burger en bedrijf, kan samenwerking ook een vergroting van de expertise met zich meebrengen. Bijkomend voordeel is dat samenwerking het blikveld vergroot en zaken in het juiste perspectief zet waardoor we effectiever kunnen werken en beter kunnen nuanceren. Bovendien worden tegenstrijdige regels ondervangen en rijden de handhavers elkaar niet in de wielen. Samenwerking is voor ons overigens niet nieuw. Sinds wij handhaven werken we samen met handhavingspartners zoals brandweer, politie, arbeidsinspectie en milieudienst. In de beginjaren waren de handhavingsacties vooral solitaire acties en wist men vaak niet van elkaar wat er speelde. In de loop der jaren is de samenwerking verbeterd en worden er bij gelegenheid gezamenlijke controles uitgevoerd. Mede hierdoor hebben wij een goede relatie opgebouwd met onze handhavingspartners. In de evaluatienota hebben we evenwel vastgesteld dat er in de samenwerking nog stappen te maken zijn. Met name het vooraf raadplegen van de eigen systemen en het bij elkaar informeren over lopende handhavingszaken is voor verbetering vatbaar. Om dit te verbeteren worden tegelijk met het Wabo-invoeringstraject procesafspraken gemaakt. Hierbij valt te denken aan het periodiek afstemmen van de verschillende uitvoeringsprogramma’s. Ook het onderling uitwisselen van informatie is een punt waar wij verder invulling aan willen geven om de samenwerking te optimaliseren. In bijlage 2 is een overzicht gegeven van alle handhavingstaken, wie procesverantwoordelijk is en met welke partners moet worden samengewerkt. In bijlage 3 zijn alle handhavingspartners beschreven.


bladzijde 30 van 44

Hoofdstuk 10

Communicatie

De “Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014” zal op grond van de gemeentelijke Inspraakverordening van 27 april 2011 tot en met 14 juni 2011 ter inzage gelegd worden, waarbij aan inwoners en andere belanghebbenden de gelegenheid wordt geboden om inspraakreacties in te dienen. Gedurende deze periode zijn schriftelijke en mondelinge inspraakreacties te ontvangen. De “Handhavingsnota Rijnwoude 2011-2014” wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Na vaststelling zal de nota wederom worden gepubliceerd en ter inzage worden gelegd. Met deze bekendmaking worden de inwoners van de Gemeente Rijnwoude op de hoogte gebracht van het beleid op het gebied van handhaving in het buitengebied. Tegelijkertijd met deze publicatie treedt dit beleid in werking. De in deze nota verwoorde uitgangspunten bij handhaving zijn aan te merken als beleidsregels. Ter motivering van een besluit kan naar deze beleidsregels worden verwezen. Deze beleidsregels hebben derhalve mede een ondersteunende functie bij eventuele juridische procedures. Een bestuursorgaan handelt in principe overeenkomstig de beleidsregels, tenzij dat voor een of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen. Voor het bestuursorgaan bestaat er de mogelijkheid om in dergelijke gevallen van het vastgelegde beleid af te wijken. De verwachting is dat na vaststelling en publicatie van de nota een preventieve werking zal uitgaan met betrekking tot de naleving van de van toepassing zijnde weten regelgeving. Tot slot heeft de nota naast deze vorm van externe werking, tevens interne werking. Immers, nu is helder omschreven waar de prioriteiten in handhaving in het buitengebied liggen en wat de handhavingsopgave is waar de organisatie voor staat.


bladzijde 31 van 44

Bijlage 1

Uitvoeringsprogramma 2011

Om de handhaving verder te verbeteren zetten wij in op de volgende uitgangspunten en acties. UITGANGSPUNTEN Het op peil houden van het toezicht op de nieuwbouw.

Het op peil houden van het toezicht op de brandveiligheid

ACTIES Tegengaan illegale bewoning

Het toezicht op de nieuwbouw, de uitvoering van verleende vergunningen, dient op peil te zijn en te blijven. Met name de uitvoering van vergunde bouwwerken kent een aantal kritieke onderdelen zoals bijvoorbeeld de constructieve veiligheid en brandveiligheid. Ook het toezicht op de brandveiligheid van publiekstoegankelijke gebouwen en evenementen is op peil. Dit toezicht is gericht op het brandveilig gebruik van gebouwen. Op basis van een frequentiebepaling is het aantal controlemomenten vastgelegd. Aan dit toezicht willen we geen concessies doen.

Ook de gemeente Rijnwoude heeft binnen zijn gemeentegrenzen te maken met diverse vormen van illegale bewoning. Omdat er sprake is van strijdigheid met weten regelgeving en er sprake kan zijn van gebrek aan brandveiligheid en ontbrekende hygiëne en overbewoning, worden deze situaties als ongewenst bestempeld. In 2011 zal een inventarisatie uitgevoerd worden naar illegale bewoning in de gemeente Rijnwoude.

Het verbeteren van het toezicht op bestaande percelen en bouwwerken en het verbeteren van het toezicht op de verwijdering van asbest.

Het toezicht is op de bouwkundige staat van bestaande bouwwerken, het gebruik van bouwwerken en percelen, het toezicht op monumenten, het toezicht op de verwijdering van asbest en het toezicht op het gebruik van de openbare ruimte, willen we verbeteren. Deze verbetering zullen we oppakken in 2011.

Transparanter uitvoering geven aan het toezicht

Aan het transparanter uitvoering geven van het toezicht willen voor het jaar 2011 uitgaan van de aanwezige capaciteit en van elke handhavingstaak kengetallen bij te houden. Daarnaast zullen de werkprocessen met betrekking tot handhaving verder worden beschreven en vastgelegd. Door het standaardiseren van de processen is het mogelijk effectiever te werken, eenvormige handhaving te bevorderen en willekeur te vermijden.

Samenwerking aangaan op regionaal niveau

Op het gebied van handhaving zullen wij vaker trachten het initiatief te nemen om regionaal voorstellen te doen omtrent samenwerking. Daarbij valt, zeker gelet op de aanstaande fusie in 2014, te denken aan het voorbereiden van beleidstukken, signaleren en implementeren van nieuwe wetgeving en het elkaar ondersteunen door het delen van kennis.


bladzijde 32 van 44

ACTIES Het verbeteren van de communicatie

Op het gebied van communicatie zijn nog stappen te maken (ook intern). Hieraan werken wij door een gemeentebreed handhavingsoverleg in te voeren. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid om een regionale databank op te zetten over lopende handhavingszaken

Onderzoeken of de Sinds de inwerkingtreding van de Wet bestuurlijke boete bestuurlijke strafbeschikking (begin 2009) kunnen gemeenten naast het een bruikbaar instrument is bestuursrechtelijk handhavingssysteem de bestuurlijke boete inzetten. Dit handhavingsinstrument kan worden ingezet voor (APV-)overtredingen in de openbare ruimte. Op dit moment maakt de gemeente Rijnwoude nog geen gebruik van dit instrument. In 2011 zal dit instrument door de gemeente Rijnwoude worden ingezet.


bladzijde 33 van 44

Bijlage 2

Onderwerp

Overzicht handhavingstaken

Wet- en regelgeving

Proces

Taak en taakverdeling

Wabo-gerelateerd

Bouwen/omgevings- Wabo, Wro, vergunning Ww, Bb, Bv, (incl. bijbehorende Wm ontheffingen)

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteunend: RMO, Brandweer De toetsing moet voorkomen dat: er een bouwwerk komt op een locatie waar dit ruimtelijk niet gewenst is (bestemmingsplantoets); een bouwwerk door esthetiek niet past in de omgeving (welstandstoets); een bouwwerk onveilig is, een nadelige invloed heeft op de gezondheid van de gebruikers; een bouwwerk niet goed bruikbaar en/of onvoldoende energiezuinig is (bouwtechnische toets).

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteunend: Brandweer (regulier) Toezicht op de naleving van omgevingsvergunning. (repressief) Voorkomen en tegengaan illegale bouw. Slopen / omgevings- Wabo, Wro, Ww vergunning en melding

Toetsing

Procesverantwoordelijke: Pub-verg Ondersteunend: RMO Beoordeeld wordt of er geen gevaar voor de omgeving optreedt, of er geen monument wordt gesloopt en gevaarlijke stoffen op een juiste manier worden verwijderd en afgevoerd.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteunend: MdwH, Politie (regulier) Toezicht op naleving omgevingsvergunning. Voorkomen dat er gevaarlijke situaties en schade aan eigendommen van derden ontstaan, gevaarlijke stoffen in het milieu terechtkomen en monumenten worden beschadigd / vernietigd. (repressief) Voorkomen en tegengaan illegale sloop. (Aanleg)werkzaamheden/omgevingsvergunning

Wabo, Wro

Toetsing Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving In een bestemmingsplan kan worden bepaald dat het verboden is binnen een gebied bepaalde werken die geen bouwwerken zijn of bepaalde werkzaamheden uit te voeren zonder omgevingsvergunning. Dit is om te voorkomen dat een terrein minder geschikt wordt voor de realisering van de desbetreffende bestemming of ter handhaving en bescherming van die bestemming.


bladzijde 34 van 44

Onderwerp

Wet- en regelgeving

Proces


Uitritten / Omgevingsvergunning

Wabo, APV

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: OW&V Toetsing aan belang van de bruikbaarheid van de weg, het veilig en doelmatig gebruik van de weg, de bescherming van het uiterlijk aanzien van de omgeving en de bescherming van groenvoorzieningen.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: CZ-jur (regulier) Toezicht op verleende uitritvergunning. (repressief) Voorkomen en tegengaan illegale wijzigingen aan uitritconstructies. Brandveilig gebruik/ Wabo, gebruiksvergunning Gebruiksbesluit en - melding

Milieu / vergunning en melding

Wabo, Wm

Toetsing

Procesverantwoordelijke: Brandweer Ondersteuning: PUB-verg/handhaving De vergunningaanvraag wordt getoetst op brandveilig gebruik van het bouwwerk en de beheersbaarheid van een eventuele brand.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: Brandweer Het toezicht richt zich op het brandveilig gebruik van alle gebouwen met een openbare functie. Daarbij ligt de nadruk op het tijdig en veilig kunnen ontvluchten van het gebouw.

Toetsing

Procesverantwoordelijke: MdwH Toetsing van bedrijfsvoering op aspecten als luchtvervuiling, geur- en geluidhinder en de veiligheid van bedrijven.

Toezicht (regulier)

Procesverantwoordelijke: MdwH Toezicht op verleende vergunningen en gedane meldingen. (repressief) Voorkomen dat een inrichting schade veroorzaakt aan het milieu. Monumenten / monumentenvergunning

Wabo, Wro, Mw, Bb

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: RACM Bij de toetsing van de monumentenvergunning wordt beoordeeld of de monumentale waarde behouden blijft. Hierbij wordt getoetst aan onze de gemeentelijke monumentenverordening.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: PUB-verg, RMO (regulier) Het toezicht richt zich op de naleving van de vergunning en moet voorkomen dat monumenten door ondeskundig handelen onherstelbaar beschadigd raken en daardoor verloren gaan. (repressief) Ook moeten de monumenten periodiek worden gecontroleerd en geïnventariseerd.


bladzijde 35 van 44

Onderwerp

Wet- en regelgeving

Kappen van bomen / Wabo, APV Omgevingsvergunning

Proces


Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: OW&V Toetsing aan lijst beschermwaardige bomen.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: PUB-verg, RMO (regulier) Toezicht op verleende vergunningen (repressief) Voorkomen en tegengaan illegale kap

Reclame en overig illegale ingebruikname van de openbare weg (containers, uitstallingen, e.d.)

Indirecte lozingen (lozingen in een rioolstelsel)

Wabo, APV

Wabo, Wvo

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: OW&V; Politie Dit artikel geeft de mogelijkheid greep te houden op situaties die hinder of gevaar kunnen opleveren of ontsierend kunnen zijn.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: OW&V, CZ-jur, Politie, PZH Langs Provinciale wegen is er een adviesrol van de provincie op reclameuitingen.

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: HHR Toetsing of de doelmatige werking van rioolwaterzuiveringsinstallatie door lozing wordt belemmerd of de grenswaarde voor de kwaliteit van het oppervlaktewater in het geding komt.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: HHR/MdwH Ondersteuning: PUB-verg/handhaving (regulier) Toezicht op verleende ontheffing/vergunning en (repressief) opsporing illegale lozing.

Algemene Plaatselijke Verordening (APV)

Evenementen

Markten en standplaatsen

APV, Bv

APV, marktverordening


Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: BOA, Brandweer, MdwH, Politie De toetsing van de aangevraagde vergunning richt zich op de fysieke, constructieve, branden openbare veiligheid.

Toezicht

Het toezicht richt zich op de naleving van de vergunning (PUB-verg i.s.m. politie) en het voorkomen van ongewenste situaties m.b.t. de openbare orde (BOA i.s.m. politie).

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: marktmeester De aangevraagde vergunning wordt getoetst aan de marktverordening.

Toezicht

Procesverantwoordelijke: marktmeester Het toezicht richt zich op de naleving van de vergunning en het voorkomen van ongewenste situaties.

bladzijde 36 van 44

Onderwerp

Wet- en regelgeving

Proces

Ligplaatsen, woonschepen en woonarken

Toetsing APV, Verordening op de woonToezicht schepen en pleziervaartuigen Rijnwoude


Procesverantwoordelijke: PUB-verg Toetsing aan de verordening. Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: CZ-jur Het toezicht richt zich op de naleving van de vergunning en het voorkomen van ongewenste situaties.

Kampeermiddelen, aanhangers en voertuigwrakken

APV

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA Ondersteuning: PUB-verg, politie Het toezicht richt zich op het voorkomen van parkeerexcessen met het oog op de verdeling van de beschikbare parkeerruimte, de aantasting van de openbare orde of veiligheid en de bescherming van het uiterlijk aanzien van de gemeente.

Hinderlijke beplanting

APV

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA Ondersteuning: PUB-verg Het tegengaan van hinderlijke beplanting.

Hinderlijk gedrag, samenscholing, hangjongeren

APV

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA Ondersteuning: PUB-verg, RMO, Politie Het tegengaan van overlast door personen.

Horeca

Horeca

D&H, APV, Bb, WodKa, Wg

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: CZ-jur, Politie, MdwH

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA, PUB-verg/ handhaving Ondersteuning: CZ-jur, Politie, MdwH, VWA Het gemeentelijk toezicht richt zich op de bouwkundige indeling van de inrichting, het brandveilig gebruik van de inrichting en de naleving van de exploitatievergunning. De Voedsel- en Warenautoriteit en de politie houden toezicht in het kader van de Drank- & Horecawet en de A.P.V.. Daarbij gaat het om controles in het kader van leeftijdsgrens, sluitingsuur en de tabakswet. De naleving van de Wet op de Kansspelen wordt gecontroleerd door politie en gemeente.


bladzijde 37 van 44

Onderwerp

Wet- en regelgeving

Proces


Paracommercie

D&H

Toetsing

Procesverantwoordelijke: PUB-verg Ondersteuning: CZ-jur, Politie, MdwH De toetsing van de aangevraagde vergunning richt zich op een verantwoorde exploitatie van de paracommerciële horeca-inrichting (verenigingsgebouwen, enz.).

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA, PUB-verg/ handhaving Ondersteuning: CZ-jur, Politie, MdwH, VWA Het toezicht richt zich op de naleving van de exploitatievergunning (BOA + politie) en dranken horecavergunning (VWA + politie).

Algemeen

Bouwkundige staat bestaande bouwwerken

Ww, Wro

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: RMO, CZ-jur Voorkomen van onvoldoende staat van onderhoud van erven en percelen die de uitstraling van de gemeente negatief beïnvloeden.

Gebruik gebouw en percelen

Wro (Bp), Ww, Bv, Gebruiksbesluit

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: RMO, CZ-jur, Brw Voorkomen en/of opheffen van ongewenste situaties ten gevolge van gebruik in strijd met bestemmingsplan. Voorkomen van onvoldoende staat van onderhoud van erven en percelen die de uitstraling van de gemeente negatief beïnvloeden. Voorkomende brandonveilige situatie (repressieve controle Gebruiksbesluit).

Openbare ruimte en gemeentelijke eigendommen

Wvs, Ww, APV

Toezicht

Procesverantwoordelijke: BOA, PUB-verg/ handhaving Ondersteuning: CZ-jur, Politie Het toezicht richt zich op het voorkomen dat gemeentelijke percelen worden beschadigd en/of ontvreemd en het voorkomen van hinderlijke en verkeersonveilige situaties.

Permanente bewoning recreatieverblijven

Wro (Bp)

Toezicht

Procesverantwoordelijke: PUB-verg/handhaving Ondersteuning: RMO, CZ-jur Het toezicht richt zich op het beëindigen van de bestaande en het voorkomen van nieuweovertredingen met betrekking tot permanente bewoning.


bladzijde 38 van 44

Verklaring gebruikte afkortingen: APV: Bb: BOA: Bp: Bv: CZ-jur: D&H: HHR: MdwH: MW: OW&V: PUB-verg: PUB-verg/handhaving: PZH: RACM: RMO: VWA: Wabo: Wg: Wm: WodKa: Wro: Wvo: Wvs: Ww:

Algemene Plaatselijke Verordening Rijnwoude Bouwbesluit Buitengewone opsporingsambtenaar Bestemmingsplan Bouwverordening Afdeling Concernzaken, cluster juridische zaken Drank- en Horecawet Hoogheemraadschap van Rijnland Milieudienst West-Holland Monumentenwet Afdeling Openbare Werken en Veiligheid Afdeling Publiekszaken, cluster Vergunningen Toezichthouders afdeling Publiekszaken, cluster Vergunningen Provincie Zuid-Holland Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten Afdeling Ruimtelijke en Maatschappelijke Ontwikkeling Voedsel- en Warenautoriteit Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wet geluidhinder Wet milieubeheer Wet op de Kansspelen Wet op de ruimtelijke ordening Wet verontreiniging oppervlaktewateren Wetboek van strafrecht Woningwet


bladzijde 39 van 44

Bijlage 3

Overzicht handhavingspartners en hun taken

Externe partners

Beknopte omschrijving relevante taken

Relatie tot handhaving

Inspectie Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Het ministerie wil een prettige woonomgeving en een duurzame toekomst scheppen. De RO-inspectie wordt beschouwd als de oren en ogen van het ministerie. Zij controleert en inspecteert op eigen initiatief op situaties die schadelijk kunnen zijn voor een gezonde en veilige leefomgeving.

De RO-inspectie houdt het tweedelijns toezicht door gemeenten te controleren op de uitvoering van haar VROM-taken. Hieruit komen verbeterpunten naar voren. Ook kan het voorkomen dat de RO-inspectie, bijvoorbeeld na een calamiteit - gemeenten oproept om op een bepaald thema (extra) te controleren.

Provincie Zuid-Holland

De provincie vormt de bestuurslaag tussen het Rijk en de gemeenten. Het provinciaal bestuur is actief op een breed terrein: ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer, economie, agrarische zaken, milieu, recreatie, natuur en landschap, welzijn, cultuur, bestuurlijke organisatie, toezicht op de waterschappen en op de financiën van de gemeenten.

De samenwerking met de provincie op het gebied van handhaving heeft, met de inwerkingtreding van de Wabo, een andere vorm gekregen. De verhouding zijn vastgelegd in een Samenwerkingsovereenkomst en bijbehorende werkafspraken.

Hoogheemraadschap van Rijnland

Het Hoogheemraadschap draagt zorg voor de waterkering, de waterkwaliteit en -kwantiteit.

Het Hoogheemraadschap heeft eigen taken in verband met het toezicht en de handhaving. Met het Hoogheemraadschap zijn afspraken gemaakt over de samenwerking na inwerkingtreding van de Wabo.

Milieudienst West-Holland

De milieudienst is de uitvoeringsorganisatie voor milieutaken van (o.a.) de gemeente Rijnwoude.

De toetsing aan, het toezicht op en handhaving van de milieuwetgeving is uitbesteed aan de milieudienst. In het kader van de preventieve handhaving is het van belang om met de (milieu)vergunningverlening alert te zijn op relevante bouwen r.o.regelgeving. Dit om bijvoorbeeld te voorkomen dat er voor het met het bestemmingsplan strijdig gebruik milieuvergunning wordt verleend.


bladzijde 40 van 44

Externe partners



Politie Holland-Midden

De politie heeft als taken het handhaven van de openbare orde en het handhaven van de rechtsorde. Deze taken zijn in de Politiewet vastgelegd. De specifieke invulling van de taken verschilt per functie.

De samenwerking met de politie op het gebied van handhaven betreft de vergunningverlening van en het toezicht op evenementen, het bestrijden van milieudelicten, het gebruik van de openbare ruimte, het toezicht op horeca-inrichtingen, het strijdig gebruik van bouwwerken en percelen en het ondersteunen bij het betreden van woningen zonder toestemming van de bewoner.

Brandweer Hollands-Midden

De brandweer is betrokken bij alle facetten van brandveiligheid. Naast het blussen van branden, is dat ook het voorkomen van brandgevaarlijke situaties. Dit door het geven van voorlichting en advies.

De brandweerspecialisten adviseren de gemeente over ruimtelijke ontwikkelingsplannen, infrastructurele projecten, bouwinitiatieven, ontruimingsplannen, vergunningen, brandveiligheidinstallaties.Vervolgens controleert de brandweer ook of de bouwkundige en installatietechnische brandveiligheidsvoorschriften worden nageleefd.

Voedsel- en Warenautoriteit (VWA)

De VWA is de overheidsorganisatie die de veiligheid van voedsel en consumentenproducten onderzoekt en bewaakt. Zij houden onder andere toezicht op de handhaving van de Drank- en Horecawet en de Tabakswet.

De samenwerking met de VWA op het gebied van handhaving betreft het toezicht op de horecabedrijven en evenementen.

Arbeidsinspectie

De Arbeidsinspectie ziet onder andere toe op naleving van de weten en regelgeving op het gebied van de arbeidsbescherming

De samenwerking ligt met name op het gebied van slopen en asbestverwijdering. Wanneer op dit gebied door ons overtredingen worden geconstateerd geven wij deze door aan de Arbeidsinspectie.

Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM)

De RACM is onder andere verantwoordelijk voor het behoud van archeologische waarden, monumenten en cultuurlandschappen.

De samenwerking met de RACM spitst zich op het gebied van handhaving toe op het beschermen van monumenten. Wij vervullen hierbij een inventariserende en handhavende rol. Bij een eventuele handhavingszaak lichten wij de RACM in.


bladzijde 41 van 44

Interne partners



Baliemedewerkers cluster Vergunningen

Deze medewerkers zijn het eerste aanspreekpunt namens de gemeente. Zij zijn verantwoordelijk voor de informatieverstrekking aan burgers en bedrijven over onder andere bestemmingsplannen, al dan niet benodigde vergunningen, de mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen.

Een juiste informatieverstrekking is van cruciaal belang. Onvoldoende of onjuiste informatieverstrekking kan leiden tot onbewuste overtreding van regels, met alle gevolgen van dien. Zoals in het voorwoord ookbeschreven hechten wij belang aan een goede en actieve communicatie.

Plantoetsers cluster Vergunningen

Deze medewerkers toetsen de aanvragen om omgevingsvergunningen aan de geldende weten regelgeving als beschreven in het Bouwbesluit, de Bouwverordening en bestemmingsplan. Ook toetsen zij de aanvragen aan de redelijke eisen van welstand.

De bouwtechnische toets verzorgt een deel van de preventieve handhaving. De preventieve vergunningtoets biedt al voorafgaand aan de werkzaamheden een controlemoment om te bezien of voldaan wordt aan de regels. Zo kan voorkomen worden dat er activiteiten plaatsvinden die in strijd zijn met de regels.

De controle op constructiegegevens is uitbesteed aan een gekwalificeerd constructeur. Deze beoordeelt de ingediende constructieberekeningen.

Ook de constructeur levert een niet onbelangrijke bijdrage aan de preventieve handhaving. Hij beoordeelt de samenhang van de door verschillende leveranciers ingediende berekeningen en tekeningen. Hierdoor worden constructieve fouten - mits gebouwd wordt conform de vergunning voorkomen.

In het cluster Vergunningen is ook de beleidsvorming op het gebied van bouwregelgeving en handhaving ondergebracht. Medewerkers APV cluster Vergunningen

Deze medewerkers verzorgen de toetsing van een deel van de aanvragen om A.P.V.vergunning. Het gaat hier om: evenementenvergunningen, exploitatievergunningen, marktplaatsvergunningen en vent vergunningen. Ook toetsen zij de aanvragen om speelautomatenvergunningen en Drank- en Horecavergunningen.


In het kader van de vergunningverlening leveren de medewerkers een bijdrage aan de preventieve handhaving. Ook op het gebied van de gerelateerde weten regelgeving hebben de medewerkers een belangrijke voorlichtingsfunctie richting de burgers.

bladzijde 42 van 44

Interne partners



De adviseurs Ruimtelijke Ordening zijn verantwoordelijk voor de relevante ruimtelijke regelgeving en het volgen van procedures op dit gebied.

De adviseurs Ruimtelijke Ordening dragen bij aan de preventieve handhaving. Ook in deze functies staat de informatieverstrekking richting de burger en het bedrijf centraal.

Binnen de afdeling RMO vindt ook de beleidsontwikkeling op het gebied van de Ruimtelijke Ordening plaats.

Met het opstellen van beleid ligt de relatie tot het cluster Vergunningen in het afstemmen van dit beleid voor wat betreft de handhaafbaarheid hiervan.

Juristen cluster juridische zaken afdeling CZ

Deze medewerker verrichten juridische werkzaamheden ten behoeve van alle gemeentelijke vakgebieden.

De medewerkers hebben ten aanzien van de handhaving een adviserende en ondersteunende functie. Zij behandelen de bezwaar- en beroepschriften, waarbij het cluster Vergunningen de vakinhoudelijke ondersteuning verzorgt.

Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) / marktmeester

De BOA is verantwoordlijk voor het controleren en handhaven van de APV. Tevens draagt hij zorg voor klachtenafhandeling, voorlichting aan burgers en toezicht bij kermissen en evenementen.

In de werkzaamheden buiten signaleert de BOA overtredingen zoals bijvoorbeeld oneigenlijk gebruik van de openbare ruimte (caravans, aanhangwagens, reclame) en illegale bomenkap. Hierover zal de BOAj waar mogelijk het eerste contact hebben met de overtreder. Indien dit niet leidt tot het gewenste resultaat zal - afhankelijk van de ernst van de overtreding - e.e.a. eventueel leiden tot een handhavingsprocedure.

Adviseurs Ruimtelijke Ordening afdeling RMO

Tenslotte is de BOA marktmeester met toezicht op het naleven van de marktverordening / marktvergunningen. Medewerkers afdeling OW&V Deze medewerkers zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van civiel- en cultuurtechnische werken (zoals wegen, riolen, verkeer, openbaar groen, enz.) en het beheer en onderhoud van gemeentelijke gebouwen en objecten en de uitvoering hiervan.


In de afdeling OW&V worden plannen met betrekking tot onze openbare ruimte gemaakt en uitgevoerd. De relatie met handhaving is dat de plannen daar waar nodig handhaafbaar moeten zijn. Gelet op de voorbeeldfunctie is het van belang dat in deze planvorming rekening wordt gehouden met de benodigde vergunningen/ toestemmingen en daarmee gepaarde procedures. Ditzelfde geldt ook voor de gemeentelijke gebouwen.

bladzijde 43 van 44

Interne partners

Medewerkers Inwonersservice afdeling PUB



Deze medewerkers behandelen aangiften en voeren mutaties uit in de Gemeentelijke Basisadminstratie (GBA). Ook verstrekken zij gegevens hieruit.

De medewerkers hebben eenbelangrijke functie op het gebied van signaleren van strijdig gebruik en langdurige leegstand van bouwwerken. Gemeenten zijn verplicht de personen die zich op een bepaald adres in willen laten schrijven in de GBA in te schrijven, ondanks dat desbetreffend adres geen woonbestemming heeft. Het is dan zaak hiervan melding te doen bij het cluster Vergunningen, zodat hierop actie ondernomen kan worden. Ook wanneer meerdere personen zich op één adres inschrijven, zonder dat zij deel uitmaken van een huishouden kan dit verdacht zijn (bijvoorbeeld overbewoning of postadres) en moet melding gedaan worden bij het cluster Vergunningen.

Medwerkers BAG/GIS afdeling CZ

De medewerker geo-informatie draagt zorg voor de ontwikkeling en beheer van het gemeentelijk vastgoedinformatiesysteem en GIS en verzorgt het beheer hiervan.


Het vastgoedinformatiesysteem en GIS zijn een belangrijke vorm van informatieverstrekking voor zowel onze klant als onze eigen organisatie.

bladzijde 44 van 44

Vastgesteld: 14 april Handhavingsnota Rijnwoude

Recommend Documents