Van uitdaging naar uitvoering

Van uitdaging naar uitvoering Jaarverslag 2009

Inhoudsopgave Voorwoord

3

1. Visie

4

2. Missie

4

3. 4.

Ambities 1 Persoonlijke aandacht 2 Stimuleren van kennisconstructie 3 Ontwikkeling van talenten 4 Krachtige leeromgeving 5 Focus op samenwerking 6 Betrouwbaar in uitvoering en contact 7 Kwaliteit- en resultaatgerichtheid

6 7 8 10 11 12 15 16

Interne en externe communicatie

18

5. Specifieke bekostiging

18

6. Specifieke toekomstverwachtingen

19

7. Kenniscenter de Kempel

19

8. De Raad van Toezicht

19

9. Kerngegevens

21

2

Van uitdaging naar uitvoering Hogeschool de Kempel legt de lat hoog als het gaat om de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie daarvan. Studenten en het afnemend werkveld weten dat ook in 2009 te waarderen. In de ‘Keuzegids Hoger Onderwijs’ staat De Kempel op een gedeelde derde plaats in een lijst van 32 lerarenopleidingen. Voor de deeltijdopleiding is dat zelfs plaats twee. Eenzelfde waardering blijkt uit onderzoeken als de ‘HBO-monitor’ en ‘Peiling werkveld’. Kleinschaligheid en persoonlijke aandacht wegen in niet te onderschatten mate mee. De belangstelling voor een studieloopbaan aan De Kempel is in 2009 onverminderd groot. Een goede start is daarbij van belang. Met succes is voor het eerst de zogenoemde ‘Brede Intake’ uitgevoerd. Ruim 95% van de inschrijvers heeft op vrijwillige basis deelgenomen. Ook de voor betreffende studenten geadviseerde deelname aan de Summercourse rekenen en taal kon op maximale deelname rekenen. Voor talentvolle eerstejaars studenten is het Challenge Program van start gegaan. ICT als middel om krachtige leeromgevingen te creëren heeft verder vorm gekregen. Na een succesvolle proef werken de studenten in de eerste fase van de opleiding met weblogs als versterking van de theorie-praktijkkoppeling voor hun digitaal portfolio. In de vorm van pilots wordt door enkele groepen studenten gewerkt in een zogenoemde Virtual Action Learning omgeving. Het doen van onderzoek is niet meer weg te denken uit de opleiding. Zowel de eigen opleidingspraktijk als de praktijk in de basisschool zijn onderwerp van onderzoek. In een tweetal boeken en een aantal publicaties zijn de resultaten zichtbaar gemaakt en gedeeld op interne studiedagen en een symposium, en extern op congressen. Opleiden doe je niet alleen. Nieuwe samenwerkingsverbanden zijn verkend dan wel aangegaan. Bestaande relaties met het werkveld en de inzet van de vele mentoren in de begeleiding van de studenten van De Kempel zorgen voor een goede pendel tussen theorie en praktijk. Samen opleiden krijgt in steeds meer scholen vorm. In 2009 is afscheid genomen van de faseteams. Daarvoor in de plaats is een nieuwe organisatiestructuur gekomen, die de slagkracht van de organisatie moet vergroten. Uitdagingen formuleren om studenten op het hoogste niveau voor te bereiden op het geven van goed onderwijs is gemakkelijk. Er succesvol uitvoering aan geven is moeilijker. Dat kan alleen maar door een team van betrokken, deskundige en enthousiaste opleiders en onderwijsondersteuners, waar Kempelstudenten dagelijks op kunnen rekenen. Een welgemeend woord van dank voor alle medewerkers is hier dan ook op zijn plaats.

College van Bestuur G. Hendriks (voorzitter) T.H. van den Akker Helmond, maart 2010

3

1. Visie

2. Missie

In de notitie ‘Ruimte voor Leren’ (2007) is de visie op het beroep, op leren, op opleidingsonderwijs, op begeleiden en op toetsen geformuleerd. Centrale elementen die terugkomen zijn:

Met het Strategisch beleidsplan 2008-2011 wordt aangesloten bij de nieuwe eisen die aan het hoger onderwijs en de lerarenopleiding in het bijzonder worden gesteld. De Kempel wil antwoord geven op de maatschappelijke discussies over de kwaliteit van de lerarenopleidingen en een bijdrage leveren aan de kenniseconomie door de positionering als kennispartner voor de regio.

• leer- en ontwikkelingsprocessen van kinderen zijn uitgangspunt voor het werk van de leraar basisonderwijs; • de leraar betrekt de kinderen actief bij de regie van het eigen leren; • de leraar is niet langer alleen uitvoerder van wat anderen bedacht hebben; • de leraar is een creatief onderzoeker en ontwerper van leerarrangementen; • de leraar daagt kinderen uit door het scheppen van een krachtige leeromgeving. Daarbij wordt de taak van de school en de individuele leraar veel meer als een eenheid gezien. Duidelijk wordt ook dat van de leraar basisonderwijs een grote persoonlijke inzet wordt gevraagd. De Werkveldevaluatiecommissie van Hogeschool de Kempel wenst een afgestudeerde leraar die nieuwsgierig is naar het leren van de kinderen en die een onderzoekende houding etaleert. Een geïnspireerde leraar met een passie voor leren, een leraar die leren een warm hart toedraagt. Identiteit en waardeoriëntaties spelen daarbij een belangrijke rol.

Hogeschool de Kempel wil:

Mensen verbinden die leren een warm hart toedragen. Hogeschool de Kempel wil de interactie bevorderen tussen lerenden: kinderen, studenten, docenten, collega’s in het werkveld en bestuurders. Opleidingsonderwijs is geen eenrichtingsverkeer, maar vindt plaats in samenspraak en betreft zowel de initiële als postinitiële opleiding. Daarbij streeft De Kempel ernaar om verbondenheid te scheppen tussen mensen onderling en de mens en zijn wereld, geïnspireerd door de christelijke traditie. Onderwijs is niet waarde(n)vrij. Het leren is doelgericht, cumulatief, actief, sociaal en contextgebonden. De lerende is doorslaggevend in de onderwijsprocessen. Echte betrokkenheid bij en oprechte interesse in de leerprocessen zijn essentiële factoren.

4

5

3. Ambities Om invulling te geven aan de missie heeft Hogeschool de Kempel in het Strategisch beleidsplan 2008-2011 zeven ambities benoemd: 1. D e Kempel kiest expliciet voor een kleinschalige opzet, waarin persoonlijke aandacht centraal staat. 2. De Kempel spant zich in om bij alle betrokkenen bij het onderwijsproces te zorgen voor het stimuleren van kennisconstructie bij studenten, medewerkers en werkveld. 3. De Kempel besteedt veel aandacht aan de continue ontwikkeling van talent, zowel bij studenten, en leraren basisonderwijs, als bij de eigen medewerkers. 4. De Kempel biedt voor alle lerenden een krachtige werkplekleeromgeving. 5. Mede vanuit een christelijke traditie focust De Kempel zich sterk op samen leven, samen leren en samenwerken. 6. De Kempel wenst betrouwbaar te zijn in uitvoering en contact. 7. Kwaliteit- en resultaatgerichtheid vormen de basis van het onderwijs bij De Kempel. Hogeschool de Kempel wil de opleiding zijn die: • Leraren opleidt die meer dan startbekwaam zijn. Persoonlijkheden met gevoel voor kinderen, die door onderzoek weten wat werkt en wat niet. Die door hun onderwijs kinderen laten sprankelen. Die intellectueel weerbaar zijn. • Ruimte maar ook richting geeft in een professioneel studie- en werkklimaat waarin studenten uitgedaagd worden hun talenten te ontwikkelen. Waar betrokkenheid en waardenvol communiceren kernkwaliteiten zijn. Waar samenwerken meer is dan effectief onderwijs. • De educatieve regio inspireert tot een loopbaanlang leren door in partnerschappen kennis te delen en kennis te vermenigvuldigen. •  Opleiden als een vak ziet, waarbij de leerwerkplek complementair is aan de opleiding. Samen opleiden kan niet zonder vakbekwame opleidingsdocenten en inspirerende basisschoolleraren.

6

Ambitie 1 Persoonlijke aandacht De ankers Hogeschool de Kempel blijft kiezen voor zelfstandigheid en biedt als monosectorale hogeschool op één locatie een opleiding tot leraar primair onderwijs in een deeltijd- en een voltijdvariant. De Kempel heeft ongeveer 900 studenten en 80 personeelsleden. Om de student goede persoonsgerichte begeleiding te kunnen bieden, zorgt De Kempel voor gestructureerde ondersteuning door tutoren en stagebegeleiders. Als het studieverloop daar aanleiding toe geeft, wordt de frequentie van de begeleidingsgesprekken opgevoerd. Medewerkers van De Kempel zijn toegankelijk en gemakkelijk bereikbaar voor studenten.

In 2009 zijn de resultaten van het onderzoek van het Kempellectoraat naar ‘Betekenisvol leren in tutorgroepen’ gepubliceerd en gepresenteerd. Dit heeft een nadere concretisering van het uitgangspunt ‘betekenisvol’ opgeleverd. De teamleiders en jaarcoördinatoren zijn verantwoordelijk voor het vertalen van de uitkomsten van het onderzoek naar de praktijk. Door te werken met het tutorschap – ook in de eerste fase van de opleiding – wordt de persoonlijke begeleiding van studenten geïntensiveerd en de uitval teruggedrongen. De tutoren hebben zicht op de te doorlopen ontwikkeling en de daadwerkelijke ontwikkeling van de (individuele) studenten in de tutorgroep. Door gebruik te maken van betekenisvolle leidende activiteiten kunnen studenten in een tutorgroep (be)geleid worden tot nieuwe niveaus van ontwikkeling.

De voortgang In 2009 heeft Hogeschool de Kempel de ‘brede intake’ ingevoerd. Gedurende vijf dagen hebben 260 aspirant-studenten de verplichte taal- en rekentoetsen gemaakt, gesprekken gevoerd met zittende studenten en de StudieWijzer ingevuld. De StudieWijzer is een assessment-instrument dat de persoonlijkheid en de studie- en beroepsbeleving van individuele studenten in kaart brengt. Zo kan een gefundeerde studiekeuze gemaakt worden en voortijdige uitval of ongewenste studieduurverlenging voorkomen worden. De brede intake geeft direct een goed beeld van de student en vormt de start van de individuele begeleiding door tutoren. Afhankelijk van de resultaten kunnen studenten bijvoorbeeld uitgenodigd worden voor de voorjaarscursus rekenen-wiskunde en/of taal of vervolggesprekken voeren om toegelaten te worden tot het Challenge Program. Startende studenten nemen deel aan een introductiekamp waaraan vierdejaars studenten een belangrijke bijdrage leveren. Het eerste halfjaar van de opleiding is erop gericht dat studenten elkaar leren kennen, goed met kinderen kennismaken en binding krijgen met de opleiding. Ook deze aanpak draagt bij tot het verminderen van de uitval.



De organisatie Kenmerkend voor de organisatie is de toegankelijkheid van de medewerkers en de lage drempels bij het met elkaar in gesprek komen. Deze karakteristiek strekt zich ook uit tot het College van Bestuur. De Kempel kent korte communicatielijnen. In 2009 is de nieuwe organisatiestructuur doorgevoerd die verantwoordelijkheden en bevoegdheden dichter bij de werkvloer legt. Dit vergroot de slagkracht van de organisatie. Het integraal personeelsbeleid waarin het competentiemanagement centraal staat, komt tot uitdrukking in de cyclus van ontwikkel-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. Er is overleg gevoerd met twee potentiële bedrijven die een bijdrage kunnen leveren aan een professionaliseringstraject IPB. Het bedrijf GITP gaat een trainingsen terugkomdag verzorgen voor directleidinggevenden en zal op vraag van De Kempel een ondersteunende rol vervullen bij bijeenkomsten waarin het IPB-beleid wordt toegelicht. Directleidinggevenden hebben twee bijeenkomsten georganiseerd waarin het IPB-beleid van De Kempel is doorgenomen.

Raad van Toezicht

Beleidsmedewerker

7

Stagecoördinator

Voorzitters (externe) raden, advies- College van Bestuur Lector commissies en examencommissie Manager financiële en Manager initieel Manager postinitieel facilitaire diensten Teamleider fase 1 Teamleider fase 2 Coördinator P Coördinator K2 & & Coördinator K1 Coördinator K3

Ambitie 2 Stimuleren van kennisconstructie De ankers

De voortgang

Hogeschool de Kempel beschouwt het leren als een sociaalconstructivistisch proces. Dit is vertaald naar de visie op opleidingsonderwijs. De Kempel wil studenten voorbereiden op hun toekomstige beroep, waarbinnen flexibiliteit, creativiteit en communicatievaardigheid wordt gevraagd. Het leren van studenten is vooral gericht op leeropbrengsten die duurzaam, flexibel, functioneel, geïntegreerd, betekenisvol, generaliseerbaar en toegepast zijn. Het gaat om het eigen maken van competenties die nodig zijn in maatschappij en beroep, waarbij veel aandacht uitgaat naar het zelf construeren van kennis en het verwerven van vaardigheden binnen leer(werk)gemeenschappen. Het stimuleren van kennisconstructie wordt onder meer geprikkeld door het uitvoeren van actieonderzoek als deel van de beroepscompetenties. Ook het model waarin de student de pendel tussen praktijk, subjectief concept en theorie hanteert, draagt hier nadrukkelijk aan bij. De gewenste grondhouding wordt bevorderd door de structuur waarin studenten zich in minoren kunnen verdiepen in onderwerpen die aansluiten bij hun vakinhoudelijke nieuwsgierigheid. Het Kempellectoraat heeft hierin als eigen onderzoeks- en kenniscentrum, samen met de kenniskring van het Interactumlectoraat, een richtinggevende rol.

In 2008 is vastgesteld dat er binnen de gehele opleiding een onderzoekslijn moet worden geïmplementeerd in samenwerking met de lectoraten. Hiermee wil Hogeschool de Kempel de onderzoeksvaardigheden van studenten vergroten. In 2009 is de onderzoekslijn in de P- en K1-fase doorgevoerd. In het Challenge Program zijn bovendien pilots rondom onderzoeksvaardigheden uitgevoerd. De resultaten hiervan worden meegenomen in de opzet van de lijn voor het volledige programma. De nauwe samenwerking met de lectoraten zorgt op deze manier voor een voortdurende kwaliteitsimpuls voor de opleiding. Bij elk projectonderwerp gaan onderwijsontwikkeling en onderwijsonderzoek hand in hand. De onderwerpen sluiten steeds aan of bouwen voort op onderwijsontwikkelingen bij De Kempel en in het werkveld. In 2009 concentreerde het Kempellectoraat zich – samen met vele partners – op de volgende projecten: • Kenmerken van werkplekleeromgevingen. • Realiseren leerwerkgemeenschappen. • Samen leraar worden. • Conceptueel kader leren in leerwerkgemeenschappen. • Aansluiting HO-WO, partnerschappen. • Curriculumgerelateerde ontwikkelingen. • Op zoek naar de stem van het jonge kind. • Samen talent opleiden. • Betekenisvol leren in tutorgroepen. • Van sturing naar zelfsturing. • De studeerbaarheid van de opleiding gerelateerd aan de wijze van toetsen. Via het LOBO heeft Hogeschool de Kempel een bijdrage geleverd aan de formulering van de Kennisbases Rekenen/Wiskunde en Nederlandse Taal. Op 7 december 2009 heeft staatssecretaris Van Bijsterveldt de kennisbases in ontvangst genomen uit handen van de voorzitter van de HBO-raad. In iedere kennisbasis staat vastgelegd wat studenten ten minste moeten kennen om te kunnen afstuderen. Het is een belangrijke stap om de kwaliteit van de lerarenopleidingen te verhogen. In de veldcommissie schoolbesturen is aandacht besteed aan deze ontwikkelingen. Implementatie van de kennisbases staat gepland voor het studiejaar 2010-2011. In 2009 is door Hogeschool de Kempel € 449.000,- geïnvesteerd in Research & Development. In dit bedrag is de personele inzet opgenomen.

8

De organisatie Van docenten wordt verwacht dat ze op academisch werk- en denkniveau functioneren. Docenten en andere medewerkers van De Kempel zijn continu bezig hun repertoire en competenties uit te breiden en te ontwikkelen. Dit deels vanuit de actuele beroepspraktijk in het primair onderwijs. Hogeschooldocenten dragen actief bij aan onderwijsontwikkeling en verrichten waar dat relevant is, onderzoek, uitmondend in onder andere publicaties en presentaties. Het lectoraat draagt bij aan de professionalisering en in het bijzonder aan de onderzoeksvaardigheden van docenten en studenten van de hogeschool en van leraren van de partnerscholen via curriculum- en persoonlijk ontwikkelingsplan gerelateerde activiteiten. In het kader van het Challenge Program zijn docenten geworven, om in nauwe samenspraak nieuw onderwijs vorm te geven voor talentvolle studenten, waarbij de resultaten zullen bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen in het reguliere onderwijs.

9

Ambitie 3 Ontwikkeling van talenten De ankers Hogeschool de Kempel geeft de student mogelijkheden tot het op een eigen wijze inkleuren van de beroepscompetenties in de tweede fase. Er zijn keuzemogelijkheden voor een leeftijdspecialisatie, een vakminor en een vrije minor. Vanuit de sociaalconstructivistische leertheorie wordt gezocht naar de ‘zone van naaste ontwikkeling’ bij een student. De Kempel ondersteunt initiatieven van ondernemende studenten, bijvoorbeeld op het gebied van stromingen of initiatieven als ‘Ontwikkelingsgericht Onderwijs’, Jenaplanonderwijs of Techniekeducatie. Om talentontwikkelingen verder te stimuleren, reikt de Stichting Inspecteur Hermans jaarlijks de Onderwijsprijs uit.

De voortgang De talentontwikkeling bij de student wordt de komende jaren verder ondersteund door een activerend onderwijsaanbod in de eerste fase. Hierbij krijgen studenten extra ruimte voor een individuele invulling. Waar dit bijdraagt aan de kwaliteit en het onderwijsrendement, wordt gewerkt aan een geleidelijke ontwikkeling van aanbodgestuurd naar studentgestuurd onderwijs. Bij de beoordelingssystematiek wordt aandacht gegeven aan het beter zichtbaar maken van specifieke talenten. In 2009 zijn 19 studenten gestart met het Kempel Challenge Program. Hogeschool de Kempel is met dit programma van start gegaan onder meer vanwege de vraag van talentvolle studenten die méér willen, de vraag vanuit schoolbesturen naar afgestudeerden die in staat zijn een innoverende rol te spelen en de verwachtingen van de overheid. Het Challenge Program wijkt af van het reguliere programma, niet alleen door de duur van de opleiding, maar ook vanwege de doorbreking van ‘de frontlinie-fixatie’. De studenten worden opgeleid om zich niet alleen te richten op hun klas en school, maar ook om actuele onderwijsontwikkelingen in binnen- en buitenland te volgen en te interpreteren. Ondernemingszin en het leren in leerwerkgemeenschappen worden gestimuleerd en er worden academische vaardigheden verworven. In het curriculum wordt gestreefd naar zowel verbreding van de horizon als naar verdieping van de kennis.

De organisatie De Kempel stimuleert docenten de VELON-registratie te behalen en te participeren in landelijke netwerken. Doordat de organisatie is gestructureerd rondom multidisciplinaire BA-teams (BA staat voor beroepsaspecten) vindt onderlinge kennisuitwisseling op een natuurlijke wijze plaats. Voor medewerkers is er ondersteuning bij het volgen van promotietrajecten. Ook hierbij zorgen de lectoraten voor participatiemogelijkheden. Het integrale personeelsbeleid is gefocust op verdere talentontwikkeling. De rol van de medewerkers ontwikkelt zich in toenemende mate naar de positie van kenniswerker. In deze hoedanigheid wordt in dialoog met het werkveld actuele kennis ontwikkeld en uitgediept. Waar medewerkers de mogelijkheden formuleren, is specialisatie in bepaalde expertise bespreekbaar. Het publiceren en het verzorgen van workshops wordt gestimuleerd. Ten aanzien van het aantal VELON-registraties zet De Kempel in op verdere groei. In 2009 mochten opnieuw vijf docenten hun certificering in ontvangst nemen. De rol van het Kempel- en Interactumlectoraat wordt de komende jaren verder uitgebreid. Ook de mogelijkheden voor medewerkers om relevant onderzoek te verrichten en te promoveren worden ruimer. Docenten wordt, waar relevant, de mogelijkheid geboden om zich in een andere leerwerkomgeving te ontwikkelen. Een actieve inzet op de werkvloer in het primair onderwijs is daar een voorbeeld van. Kenniscenter de Kempel biedt medewerkers en het werkveld een breed professionaliseringsaanbod. In 2009 organiseerde het kenniscentrum een zogenaamde inspiratietour langs zes vernieuwingsscholen in Nederland en één in Duitsland. Aan deze ‘Kempel on Tour’ namen leerkrachten, IB’ers, schooldirecteuren, bovenschoolse managers en Kempeldocenten deel en vormden zo hun eigen leerwerkgemeenschap. Docenten die over specialistische kennis beschikken en/of willen verkennen of postinitieel onderwijs bij hen past, krijgen binnen de kaders van de wensen van de klant ruimte om bij Kenniscenter de Kempel hun talenten te ontwikkelen en nieuwe producten te ontwikkelen. Uiteindelijk bepaalt de klant dit.

10

Ambitie 4 Krachtige leeromgeving De ankers Hogeschool de Kempel biedt ondersteuning die de leeromgeving krachtiger maakt. Het tutorschap en de stage- en studiebegeleiding geven een extra dimensie aan deze leeromgeving. Het gebouw met daarin behalve instructielokalen ook veel kleinere ruimtes, met een stilteruimte, een leerplein, een onderwijswerkplaats en met uitstekende ICT-voorzieningen biedt de gebruikers vele mogelijkheden tot samen leren. Studenten hebben de kans om de studie verschillend in te vullen en er is ruimte voor meerdere manieren van studeren. De samenhang in het programma stimuleert de studenten om dieper in de stof door te dringen.

De voortgang ICT wordt ingezet om studenten en docenten te kunnen voorzien van ‘just-in time’ informatie. Zo biedt Sherpa-pro het complete digitale aanbod van leermiddelen die de uitgeverijen Esstede en Koninklijke Van Gorkum voor het pabo-onderwijs hebben ontwikkeld. Ook omvat het een aantal digitale databanken en instrumenten die door het Ruud de Moor Centrum zijn ontwikkeld. Alle onderwijseenheden (leerlandschappen, studieroutes en minoren) zijn beschreven en beschikbaar binnen de Elektronische Leeromgeving (ELO). Dit betekent dat alle informatie voor de studenten digitaal toegankelijk is gemaakt. In totaal zijn inmiddels 52 kennisobjecten gedigitaliseerd. Hierdoor kunnen studenten een veelheid aan informatie, bronnen en beeldmateriaal digitaal raadplegen. Als enige pabo in Nederland is Hogeschool de Kempel gestart met twee pilots Virtual Action Learning (VAL). De beste typering van het leerproces in VAL is ‘samenlerend produceren’. Studenten voeren interactief met hun medestudenten leeractiviteiten uit in een virtuele leeromgeving (de Virtual Learning Community). Ze maken leerarrangementen waarvan ze vinden dat die bijdragen aan hun competentieontwikkeling, plaatsen hun producten in de VLC, geven elkaar feedback, plaatsen en beargumenteren stellingen, beantwoorden leervragen en nomineren leerproducten van medestudenten die zij zelf het beste vinden. Binnen een duidelijke structuur ontstaat zo meer zelfsturing. In de eerste fase van de opleiding werken de studenten met een weblog, waardoor de tutor het leerproces beter kan volgen en gericht op inhoud kan communiceren, wat uitmondt in efficiënter opleiden.

De organisatie Persoonlijke aandacht blijft een kenmerk van De Kempel. Coaching, het signaleren van individuele stagnatie en de rol van de medewerker als inspirerend model blijven herkenbaar aanwezig. Hierbij wordt met nadruk gedoeld op het tutorschap, de begeleiding en de stageondersteuning. Medewerkers blijven sterk betrokken bij de inrichting van een krachtige leeromgeving. In samenspraak met het beroepenveld wordt bezien hoe een optimale match tussen het binnen- en buitenschoolse curriculum gerealiseerd kan worden. De hogeschool ziet professionalisering als een belangrijk instrument voor ontplooiing van capaciteiten en realisatie van wensen van personeelsleden. Dit levert tevens een bijdrage aan de verdere verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Veranderende inzichten omtrent leren en substantiële wijzigingen van onderwijsinhouden vragen om scholing om de aanwezige professionaliteit te verbreden en te verdiepen. In 2009 hebben de volgende scholingsactiviteiten plaatsgevonden: • In het kader van individuele deskundigheidsbevordering zijn er 131 deelnames geweest aan een- of meerdaagse congressen/ symposia. • Ten behoeve van het verkrijgen van het certificaat Trainer Startblokken Basisontwikkeling volgden twee docenten een basis- en vervolgcursus. • Zeven docenten doorliepen het registratietraject van de Stichting Register Lerarenopleiders. • Drie docenten volgen een universitaire master bij de Open Universiteit. Eén docent is bezig met het afronden van een tweede HBO-master. • Eén docent is bezig met een promotietraject op het gebied van taalwetenschappen. • Aan internationale studiereizen hebben in 2009 in totaal zeven personen deelgenomen. Bestemmingen waren: - Verenigde Staten: Silicon Valley en Las Vegas (ICT) - Verenigde Staten: New York en Daytona (PDS-schools, onderzoek) - Suriname: Sectie Oriëntatie op mens en wereld • In BA-teams en tutorenoverleg is veel gewerkt aan het verder verbeteren van de programma’s en het verhogen van het studierendement. Toetsing is daarin een belangrijk gegeven. Ook in 2009 is daarom weer gebruikgemaakt van de expertise van professor Filip Dochy en het IOWO van de Radboud Universiteit van Nijmegen. • De presentatie van het boek Betekenisvol leren en onderwijzen in de werkplekleeromgeving door het Kempellectoraat heeft geleid tot een geslaagde studiedag voor docenten, collega’s uit het scholenveld en onderzoekers uit de wetenschap. Aan cursusgelden voor deelname aan professionaliseringsactiviteiten werd in 2009 een bedrag van € 101.600,- uitgegeven. Dit is exclusief personele inzet (zie ook Ambitie 2, investeringen in Research & Development).

11

Ambitie 5 De ankers De Kempel kiest voor werk- en organisatievormen waarbinnen de dialoog centraal staat. Het werken met tutorgroepen is daar een sprekend voorbeeld van. Met deze keuze wordt samenwerking tussen allen die bij het onderwijsproces zijn betrokken, gestimuleerd. Samenwerking krijgt bovendien gestalte door een programma van persoonsvormende activiteiten en door vieringen waarin veel ruimte is ingebouwd voor gemeenschappelijkheid. Studenten kunnen deelnemen aan onderzoeksprojecten, onder meer via de lectoraten, waarin het accent gelegd wordt op samenwerking. Hogeschool de Kempel maakt deel uit van de Educatieve Federatie Interactum, een samenwerkingsverband van zeven monosectorale opleidingen voor leraar basisonderwijs. Leden van de federatie zijn: • Ipabo Amsterdam/Alkmaar/Almere • Hogeschool Iselinge te Doetinchem • Hogeschool De Kempel te Helmond • Hogeschool Edith Stein/Onderwijscentrum Twente te Hengelo • Hogeschool Domstad te Utrecht • De Marnixacademie te Utrecht • Hogeschool Katholieke Pabo Zwolle De hogescholen willen herkenbare en kwaliteitsbewuste lerarenopleidingen zijn, op grond van een duidelijke signatuur en met behoud van de regionale identiteit. Vanuit een eigen zelfstandigheid en verantwoordelijkheid wordt gezamenlijk gewerkt aan het ontwikkelen en realiseren van eigentijds opleidingsonderwijs. Vijf Vlaamse hogescholen hebben een samenwerkingsovereenkomst met Interactum. Interactum Nederland en Interactum Vlaanderen organiseren jaarlijks gezamenlijke studiedagen. Hogeschool de Kempel richt zich nadrukkelijk op het aangaan van verbindingen met zijn omgeving. Er is veel aandacht voor het uitwisselen van kennis en opinies. Mede daarom onderhoudt De Kempel intensieve contacten met de schoolbesturen en scholen in de regio. Daarnaast participeert Hogeschool de Kempel in samenwerkingsverbanden met andere Hogescholen en opleidingen. Dit geschiedt primair binnen de Interactumopleidingen, ten dele via contacten met de Fontysopleidingen en binnen het LOBO, het landelijk overleg van Pabo’s. In de regio werkt De Kempel samen met de begeleidingsdiensten van Helmond en Venlo. Om de scholen in de regio te kunnen ondersteunen in het vormgeven van Passend Onderwijs en de 1-zorgroute participeert Kenniscenter de Kempel in het samenwerkingsverband Passe(nd) Partout met als partners OCGH Advies, BCO Onderwijsadvies, KPC Groep en SBO-school De Toermalijn.

12

Focus op samenwerking In het kader van een goede afstemming tussen de mbo-opleiding tot onderwijsassistent en het hbo werken Hogeschool de Kempel, Fontys Pabo Eindhoven, ROC Ter AA te Helmond, ROC De Leijgraaf te Veghel en ROC Eindhoven vanuit een samenwerkingsovereenkomst aan het afstemmen van programma’s. In de provincie komen Fontys, Avans, de HAS, NHTV en De Kempel samen in het Brabantberaad om de belangen van het hoger beroepsonderwijs in Brabant goed over het voetlicht te brengen. Landelijk participeert Hogeschool de Kempel in het verband van de HBOraad. Als katholieke hogeschool is De Kempel ook lid van de Vereniging van Katholieke Lerarenopleidingen (VKLO). Als partner in het Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Zuid stimuleert De Kempel techniekeducatie op basisscholen in de regio.

De voortgang Om de kwaliteit van de opleiding te borgen is betrokkenheid van het werkveld bij de opleiding onontbeerlijk. Structureel overleg en afstemming over vorm en inhoud van de opleiding vindt plaats in een Werkveldevaluatiecommissie (doet Hogeschool de Kempel de dingen goed?) en een Veldcommissie Schoolbesturen (doet Hogeschool de Kempel de goede dingen?). De Werkveldcommissie bestaat zowel uit leerkrachten, directieleden, IB’ers, RT’ers en recent afgestudeerden. In 2009 heeft de Werkveldevaluatiecommissie aandacht besteed aan een nieuwe opzet van het Werkveldonderzoek, de peiling onder afstudeerders, nascholing, brede intake, opzet en uitvoering van een summer course, bevorderen van excellentie in de vorm van het Challenge Program, beoordelen van de ontwikkeling van de student in de opleidingschool m.b.v. de Kempelscan en inzetten van externe assessoren. De Veldcommissie Schoolbesturen heeft De Kempel met name geadviseerd over uitstroomprofielen in het kader van excellentiebevordering en functiedifferentatiatie. In een van deze bijeenkomsten heeft de PO-raad haar beleid aan de commissie voorgelegd.

kende besturen uit Best heeft eind 2009 geleid tot de afspraak om te gaan samenwerken in het project Best Passend Onderwijs. In het verslagjaar heeft de Kempel vijf regiobijeenkomsten belegd voor Jenaplanscholen. Het aantal deelnemende scholen neemt gestaag toe. De teller staat inmiddels op elf. Agendapunten betreffen o.a. onderwijsontwikkeling, kwaliteitszorg, professionalisering en mede opleiden van studenten. Daarnaast werkt De Kempel samen in een projectgroep met HS Utrecht en de Hogechool Edith Stein aan het ontwikkelen van een leerlandschap voor Vernieuwend Onderwijs. Het product ‘leef-/werkkwaliteitenspel’ is in dat kader ontwikkeld. Kempeldocenten zijn nauw betrokken bij de organisatie, programmering en uitvoering van de tweedaagse Jenaplanconferentie te Papendal. Zowel het eigen Kempellectoraat als het Interactumlectoraat waarin De Kempel participeert, werken met zogenoemde onderzoeksscholen. Met deze scholen en hun besturen zijn samenwerkingscontracten gesloten. In 2009 werkten 21 studenten, 7 kenniskringleden en 7 schoolteams mee aan onderwijs en onderzoek. Met de Radboud Universiteit, de Vrije Universiteit en de Universiteit van Utrecht wordt nauw samengewerkt als het gaat om het begeleiden van studenten bij het doen van onderzoek op De Kempel voor hun masterthesis (3 studenten) dan wel promotieonderzoek (1 hogeschooldocent). Afgeronde onderzoeken in 2009: Het opleiden van talentvolle aanstaande leraren basisonderwijs (cum laude), Van sturing naar zelfsturing in de lerarenopleiding (cum laude). In het kader van Techniekeducatie heeft De Kempel als partner in het Kenniscentrum Wetenschap en Techniek in 2009 de professionalisering van 4 schoolteams verzorgd. Voor de Techniekkring Venray zijn 5 bijeenkomsten georganiseerd. Daarnaast zijn aan individuele inschrijvers 9 studiemiddagen op De Kempel aangeboden.

In 2009 onderhield De Kempel contact met in totaal 297 stagescholen. In totaal ruim 400 mentoren bezochten de zeven geplande mentorenbijeenkomsten. Met een aantal basisscholen worden specifieke relaties onderhouden in het kader van projecten als Samen opleiden, Lectoraat en onderzoek, Techniekeducatie en vernieuwend onderwijs.

Het projectplan ‘Iedere leraar speciaal’ is in samenwerking met de Stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg en de LZK-school De Wijnberg te Venlo in het voorjaar van 2009 tot uitvoering gebracht. De ervaringen hebben geleid tot aanpassingen van het plan. Met stuurgroep SO uit Helmond. e.o. zijn afspraken gemaakt om in het voorjaar van 2010 met een dergelijk traject te starten. Knelpunt is het werven van voldoende studenten uit de minor Speciale Leerlingenzorg voor deze vorm van werkplekleren.

Met een vijftal scholen van het bestuur De Eenbes wordt toegewerkt naar een certificering op het door De Kempel onderscheiden niveau 2 ‘Samen opleiden’. De opleiders in de school worden geprofessionaliseerd door De Kempel en gefaciliteerd door het bestuur van De Eenbes. Drie scholen hebben inmiddels de eerste mijlpaal bereikt. Volgens hetzelfde concept zijn in 2009 de scholen onder bestuur van ’t Nut in Geldrop de samenwerking aangegaan met De Kempel. Overleg met de samenwer-

In de SBO-samenwerkingsverbanden Peel en Maas (Noord-Limburg) en Tussen Dommel en Aa (Helmond e.o.) werkt Hogeschool de Kempel met deelnemende besturen aan het oplossen van arbeidsmarktknelpunten. Door dalende leerlingenaantallen in de scholen binnen het samenwerkinsgverband Noord-Limburg staat de werkgelegenheid onder druk. Hoe men in een dergelijk scenario toch nog een aantal afstudeerders aan de organisatie kan verbinden, is met het oog op de toekomst een

13

belangrijk thema. In een studiemiddag met directies van betrokken scholen en besturen is o.a. deze vraag verkend. De resultaten uit een onderzoek onder studenten en zittende leerkrachten over loopbaanperspectief vormden daarvoor het basismateriaal. Andere activiteiten van De Kempel voor het samenwerkingsverband: op locatie uitvoering geven aan de leergang bewegingsonderwijs en een communicatietraining ter ondersteuning van startende en invallende leerkrachten. De activiteiten in het samenwerkingsverband Tussen Dommel en Aa hebben zich in 2009 met name gericht op de uitvoering van het projectplan Leiderschap. Op verzoek van het samenwerkingsverband heeft De Kempel in het voorjaar van 2009 voor een viertal belangstellende derdejaars studenten een minor Oriëntatie op Onderwijskundig Leiderschap uitgevoerd. De ervaringen zijn van dien aard dat de minor ook in 2010 aan studenten zal worden aangeboden. Met het Raaylandcollege, het Strabrechtcollege en ROC ter AA zijn afspraken gemaakt om belangstellende leerlingen voor te bereiden op het maken van de instaptoetsen Rekenen en Nederlands. De voorbereiding vindt plaats op betreffende instellingen en de toetsing op De Kempel. Voor het docententeam van het Strabrechtcollege heeft De Kempel een studiedag rekenen & wiskunde verzorgd. Met ROC ter AA is ook een dergelijk traject afgestemd voor de instaptoetsen Aardrijkskunde en Geschiedenis.

De organisatie Het sociaal-constructivistisch onderwijsconcept bevat goede handvatten voor effectieve samenwerking. Ook de wijze waarop het onderwijs inhoudelijk ingericht en georganiseerd is, zorgt ervoor dat medewerkers in nauwe samenspraak opereren. Doordat een groot deel van de medewerkers naast de direct onderwijsgevende activiteiten ook nog andere taken heeft, wordt interdisciplinaire samenwerking bevorderd. Een organisatiestructuur waarin docenten in de eerste fase van de opleiding samenwerken in BA-teams en in de tweede fase in tutorenoverleggen, schept mede door de heterogene samenstelling van deze groepen een cultuur waarin medewerkers zich sterk bij elkaar en elkaars vakgebied betrokken voelen. Hogeschool de Kempel wil extra aandacht besteden aan het creëren van optimale samenhang tussen de diverse onderdelen van het onderwijsprogramma. Dit eist een krachtig inzetten op het gemeenschappelijk vormgeven van het programma. Stimulering van het expertisemodel waarbij medewerkers een eigen, gemandateerde verantwoordelijkheid krijgen, zal bijdragen aan verhoging van de effectiviteit van samenwerken. De ondersteuning van dit proces wordt verzorgd door de manager initieel, in nauwe samenwerking met de twee teamleiders en vier jaarcoördinatoren.

Het voortbestaan van de samenwerking binnen de educatieve federatie Interactum is in 2009 onder druk komen te staan door een aantal op zichzelf staande ontwikkelingen. Hogeschool Edith Stein/Onderwijscentrum Twente zal per 1 januari 2010 uit de federatie treden. Vanwege het teruglopend aantal studenten onderzoekt Hogeschool Domstad verdergaande vormen van samenwerking met de Hogeschool van Utrecht. Tot slot maakte de NVAO in november bekend dat de Ipabo vooralsnog geen accreditatie wordt verleend. Hoewel de toekomst onzeker blijft, hebben de zes partners zich voor 2010 aan elkaar verbonden onder het motto ‘Samen beter, beter samen’. Naast bestuurlijke, strategische samenwerking zijn op inhoud speerpunten geformuleerd op het gebied van: kennis delen, waaronder onderzoek, e-learning, internationalisering en invoering kennisbases. Het voorzitterschap van de federatie is per 1 september 2009 overgenomen door het lid van het college van bestuur van De Kempel.

14

Ambitie 6 Betrouwbaar in uitvoering en contact De ankers Hogeschool de Kempel staat bekend als een hogeschool waar zaken goed geregeld zijn. Er is duidelijk wat er van studenten gevraagd wordt, roosters zijn tijdig beschikbaar, toetsdoelen staan beschreven. Wederzijds vertrouwen en het nakomen van afspraken en toezeggingen zijn van fundamenteel belang om de naam die De Kempel heeft opgebouwd als een organisatie die betrouwbaar is, in stand te houden.

De voortgang In elke opleidingsfase worden op Hogeschool de Kempel kwaliteitsbevorderende maatregelen genomen ten aanzien van het interne proces van toetsing. Hiermee wordt met name op de professionalisering van de betrokken toetsontwikkelaars en -afnemers gedoeld. De Examencommissie verzamelt ook input vanuit studenten om tot kwaliteitsborging en kwaliteitsverbetering te komen. De nakijktermijnen liggen vast, er is een digitale fraudecheck ingevoerd, er wordt aandacht besteed aan de verbetering van de intersubjectieve betrouwbaarheid en er is een intern digitaal toetskaartensysteem ontwikkeld. Om de kwaliteit en validiteit van de toetsen te waarborgen, is expertise van prof. Dochy benut en is het externe bureau IOWO van de Radboud Universiteit ingeschakeld. In de eerste aanloop heeft IOWO de toetsen vóór en na de toetsafname gecheckt aan de hand van een gezamenlijk opgestelde checklist. Op basis van deze ervaringen voert De Kempel nu zowel de check vooraf als de check na afloop weer zelf uit. De eerste controle ligt in handen van de nieuw aangestelde toetscoördinator samen met de docenten. De examencommissie zorgt voor de check na afloop. De toetscoördinator verbetert na beide checks samen met de betreffende docenten de toets, en doet hiervan verslag aan de examencommissie. Het IOWO wordt bij 20% van de na-checks betrokken. De taken en bevoegdheden van elke geleding die betrokken is bij de toetsing zijn vastgelegd. De rol van de toetscoördinator is een onafhankelijke staf-adviestaak geworden.

15

De organisatie Er wordt gewerkt met duidelijke jaarcontracten. Roostering, lokaalreservering en uitleen van materialen zijn strak gepland. Medewerkers en studenten kunnen gebruikmaken van uitgebreide ICT-faciliteiten. Nieuwe medewerkers kunnen gebruikmaken van begeleidingsmogelijkheden en een coachingsaanbod vanuit De Kempel. Een goede afstemming tussen planning en capaciteit blijft ook de komende jaren aandacht vragen. Het integrale personeelbeleid wordt voortgezet en daar waar nodig op basis van evaluaties bijgesteld. Het reeds geïmplementeerde softwarepakket Process Manager van Infoland dwingt tot meer transparantie op het gebied van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Hogeschool de Kempel zal gestructureerder en intensiever aandacht besteden aan ‘het relatiebeheer’. Om de kwaliteit te borgen zijn alle kwaliteitsonderzoeken neergelegd bij het externe bureau SevenHouses. Om aan te geven dat actie wordt ondernomen op basis van de diverse peilingen worden bijeenkomsten georganiseerd voor studenten en werkveldcommissies waarin de verbeteracties zichtbaar worden gemaakt.

Ambitie 7 Kwaliteit- en resultaatgerichtheid De ankers Om het onderwijsprogramma goed aan te laten sluiten op de behoeften en beleving van studenten, wordt dit programma door hen beoordeeld in kwaliteitskringen. De onderwijsinhoud wordt vormgegeven op basis van toetsdoelen die gerepresenteerd worden in digitale studielandschappen en studieroutes. Tweemaal per jaar worden op basis van de rendementsgetallen interventies richting studenten bepaald. De hogeschool werkt voor studenten die in de propedeutische fase zitten met een advies en maakt daarbij ook gebruik van de mogelijkheid om een bindend afwijzend advies uit te spreken. De Kempel hanteert een brede intake waarbij de studenten verplichte toetsen dienen te maken en de StudieWijzer moeten invullen. Voorafgaand aan het onderwijsaanbod wordt steeds helder bepaald wat de te behalen resultaten zijn en welke toetsdoelen gehanteerd moeten worden.

De voortgang In 2009 zijn de volgende evaluatie-instrumenten afgenomen: Peiling werkveld In juni 2009 heeft Bureau SevenHouses in een werkveldonderzoek de mening gepeild van de collega’s van alumni die zijn afgestudeerd in de periode 2006-2009. Centraal in het onderzoek staat de vraag in hoeverre het onderwijs op De Kempel afgestudeerden heeft voorbereid op het functioneren in de beroepspraktijk. Meer dan 80% van de ondervraagden staat positief tegenover de beroepscompetenties, de beroepsbekwaamheid, de startbekwaamheid, de informatievoorziening m.b.t. de stage en de strategische ambities zoals die door Hogeschool de Kempel worden vormgegeven.

Studententevredenheid over tutorschap In 2009 heeft Hogeschool de Kempel onder de eigen afstudeerders en studenten een peiling gehouden m.b.t. het tutorschap. Afstudeerders studiejaar 2008/2009 Waardering studenten van begeleiding door tutoren: VT 72% tevreden DT 100% tevreden Studentpeiling najaar 2009 Ik ben tevreden over de begeleiding door mijn tutor dit studiejaar: P- fase VT 82% mee eens of zeer mee eens DT 100% mee eens of zeer mee eens K1-fase VT 68,5% mee eens of zeer mee eens DT 90% mee eens of zeer mee eens In hoeverre helpt de tutor je om je studie goed te doorlopen? P- fase VT 85,8% geheel of voldoende DT 100% geheel of voldoende K1- fase VT 78,3% geheel of voldoende DT 80% geheel of voldoende Wat vind jij van de manier waarop de volgende personen binnen en buiten de hogeschool jouw ontwikkeling tot nu toe hebben begeleid? K2- fase VT 97,6% goed of voldoende DT 93,3% goed of voldoende K3- fase VT 90% goed of voldoende DT 100% goed of voldoende

Landelijke studentenenquête 2009 HBO-Raad Scores zeer eens/eens VOLTIJD DEELTIJD Hogeschool de Kempel Landelijk Hogeschool de Kempel Landelijk Over het geheel genomen ben ik tevreden over de opleiding 92% 62% 91% 51% Ik ben tevreden over de inhoud van de opleiding 85% 48% 88% 48% De opleiding is voldoende gericht op de beroepspraktijk 89% 71% 88% 64% Ik ben tevreden over mijn docenten 91% 64% 91% 63% Ik ben tevreden over de wijze van toetsing en beoordeling 61% 42% 30% 38% Ik word voldoende geïnformeerd door de opleiding 76% 40% 76% 35%

16

Studententevredenheidsonderzoek In de publicatie ‘HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo’ van de HBO-raad (november 2009) gaf 94% van de afgestudeerde studenten van Hogeschool de Kempel aan de opleiding opnieuw aan deze hogeschool te willen volgen als zij nog eens mocht kiezen. Van deze afgestudeerde studenten vindt 95% dat de opleiding op de Kempel goed aansluit op de functie die ze nu vervullen. Op beide onderdelen is Hogeschool de Kempel de hoogstscorende opleiding. Verder blijkt dat het werkeloosheidspercentage van afgestudeerde studenten van Hogeschool de Kempel 2% bedraagt. Het betreft hier een meting, anderhalf jaar na afstuderen. Landelijk gezien is er sprake van een werkloosheidspercentage van 4%. Van de afgestudeerde studenten van De Kempel neemt 57% deel aan vervolgonderwijs. Landelijk gezien geldt dit voor 34% van de studenten. Studenten van De Kempel zijn zich blijkbaar bewust van het gegeven dat het beroep leraar basisonderwijs vraagt om voortgezet leren. Studententevredenheid over opleiding In blok 1 van het studiejaar 2009-2010 heeft Bureau SevenHouses een peiling gehouden onder de studenten uit de fases P, K1, K2 en K3. P Beoordeling kwaliteit van de opleiding met cijfer 7 of hoger 98,8%

K1

K2

K3

92,2%

95,8%

86,8%

Keuzegids Hoger Onderwijs In de Keuzegids 2010 staat Hogeschool de Kempel op een gedeelde derde plaats van de Pabo-opleidingen in Nederland. De Kempel wordt benoemd als goede opleiding waar alles prima is geregeld.

17

4. Interne en externe communicatie De communicatie binnen Hogeschool de Kempel is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: • openheid en transparantie; • het creëren van draagvlak; • zorgvuldigheid; • zelfverantwoordelijkheid; • dialoog en persoonlijke communicatie; • het plaatsen van persoonlijke ambities binnen de beleidskeuzes (bottom-up en top-down). Naast de reguliere, in het calendarium geplande docentenvergaderingen en vergaderingen voor het ondersteunend personeel zijn er intern georganiseerde studiedagen. Deze bijeenkomsten zijn vooral gericht op informatieoverdracht. Hogeschool de Kempel wil een goed geïnformeerde (werk)gemeenschap zijn, waar men in dialoog met elkaar actief functioneert. De missie van De Kempel is immers: ‘Mensen verbinden die leren een warm hart toedragen’. Mede daarom wil de hogeschool de interactie bevorderen tussen lerenden: studenten, docenten, het gehele onderwijswerkveld van leerkrachten, mentoren tot bestuurders en natuurlijk de kinderen waar het om te doen is. Onderwijs maak je samen. Een sterke externe gerichtheid is daar onlosmakelijk mee verbonden. In 2009 zijn vier edities van de Kempelkrant verschenen waarmee de communicatie met het werkveld is versterkt. Hogeschool de Kempel heeft twee symposia georganiseerd.

5. Specifieke bekostiging Hogeschool de Kempel heeft in 2009 geen gelden aan de rijksbijdrage onttrokken voor het opzetten en/of uitvoeren van private activiteiten. De hogeschool voert zelf alle onderwijsprogramma’s uit. Uitbesteding van programma’s of onderdelen daarvan komt niet voor. De Kempel biedt cursussen aan voor leerkrachten primair onderwijs. Soms zijn deze cursussen gericht op een geheel schoolteam, in andere gevallen kunnen cursisten individueel inschrijven. Cursisten worden in geen enkel geval ingeschreven als student. Zij betalen een kostendekkend cursusgeld. Indien eigen personeelsleden deelnemen aan (delen van) het door de hogeschool aangeboden onderwijsprogramma of aan door de hogeschool verzorgde cursussen dan worden deze personeelsleden in geen geval ingeschreven als student. Uitwisseling van studenten komt slechts incidenteel voor. Buitenlandse studenten die in het kader van uitwisseling deelnemen aan het onderwijsprogramma of aan een deel daarvan, worden niet voor bekostiging in aanmerking gebracht.

18

6. Specifieke toekomstverwachtingen Hogeschool de Kempel zal zich blijven onderscheiden als zelfstandige, kleinschalige hogeschool met één studierichting: een opleiding tot leraar basisonderwijs. Nationaal toonaangevend met een bijzondere band naar de regio. Hoewel de opleiding de voorbije jaren is gegroeid van zo’n 650 studenten naar een kleine 900, is de verwachting dat het aantal studenten in de komende jaren weer zal dalen naar het niveau van 650, zodat de uitstroom in balans is met de vraag op de arbeidsmarkt. Daar is het (middelen- en personeels-)beleid ook op gebaseerd. Hogeschool de Kempel verwacht dat de nieuwe bekostigingsystematiek voor het hbo de financiering onder druk zal zetten.

7. Kenniscenter de Kempel Kenniscenter de Kempel biedt basisscholen, maar ook bovenschoolse organisaties een breed pakket aan ondersteuning zoals symposia, seminars, inspiratiereizen, cursussen, trainingen en coaching en begeleiding in verandertrajecten. Kenniscenter de Kempel wil een bijdrage leveren aan de schoolontwikkeling en de verdere professionalisering van het werkveld. De wisselwerking die ontstaat tussen het werkveld en Hogeschool de Kempel zorgt zo voor een kwaliteitsimpuls van het onderwijs. In 2009 heeft Kenniscenter de Kempel zich met name beziggehouden op organisatorisch vlak: • Productontwikkeling. • Deskundigheidsbevordering. • Opbouw back office. • Vergroten naamsbekendheid.

8. De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht (RvT) is per 1 januari 2009 als volgt samengesteld: De heer mr. H. Berkers voorzitter De heer drs. G. van Ewijk secretaris De heer ir. F. v.d. Loo lid Mevrouw mr. L. Ritzema lid De heer N. v.d. Zanden lid De heer Van de Loo is per 31 december 2009 aftredend en niet herkiesbaar. De RvT is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, ten opzichte van het College van Bestuur (CvB) en ten opzichte van welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Daarmee wordt voldaan aan hetgeen daaromtrent is vastgelegd in artikel III.2 van de Branchecode Governance. De leden van de RvT hebben allen een brede achtergrond (bestuurlijk, bedrijfsleven, onderwijs) waardoor de toezichtstaak vanuit de samenleving breed ingevuld kan worden. De RvT vergadert viermaal per jaar. Tussen de vergaderingen door ontvangt de RvT een schriftelijk verslag met als titel ‘Berichten aan de Raad van Toezicht’. Dit verslag waarin lopende zaken en verwachte ontwikkelingen staan beschreven, wordt opgesteld door het CvB. Met regelmaat consulteert het CvB bij belangrijke zaken individuele leden van de RvT en doet daarbij een beroep op de binnen de RvT aanwezige specifieke deskundigheden.

19

De RvT heeft in 2009 eenmaal vergaderd met de hogeschoolraad (medezeggenschapsraad/opleidingscommissie). Agendapunten in 2009 waren: • De jaarrekening 2008. • Het jaarverslag 2008. • De begroting 2010. • Renovatie kloostergebouw. • Samenwerkingsverbanden. • Het Challenge Program. • De brede intake. • Rooster van aftreden. • Invulling vacature RvT per 01-01-2010. De auditcommissie Samenstelling: De heer N. v.d. Zanden De heer ir. F. v.d. Loo

voorzitter lid

De auditcommissie is in 2009 drie keer bij elkaar geweest. De jaarrekening 2008 is in het bijzijn van de externe accountant besproken en vervolgens voor de aprilvergadering van de RvT ter goedkeuring geagendeerd. In december heeft de auditcommissie de begroting 2010 besproken en met een positief advies aan de RvT voorgelegd. De auditcommissie heeft zich ook gebogen over de financiële consequenties van een eventuele renovatie van het kloostergebouw. In 2010 zal de auditcommissie de externe accountant vragen om een toelichting bij de controle van de jaarrekening 2009. Voor zover nu te overzien zijn de begroting 2010, de meerjarenprognose en de financiële aspecten van een eventuele renovatie van het kloostergebouw de andere agendapunten voor 2010. De selectie- en remuneratiecommissie Samenstelling: De heer drs. G. van Ewijk voorzitter Mevrouw mr. L. Ritzema lid De in 2006 mede op basis van externe adviezen vastgestelde bezoldigingen van leden van het CvB bevatten geen variabele componenten, geen regelingen inzake een versnelde pensioenopbouw, geen regelingen inzake dichting van eventuele pensioengaten en geen financiële dekkingen voor afvloeiingsregelingen. De selectie- en remuneratiecommissie heeft sindsdien en dus ook in 2009 geen aanleiding gezien hierin wijzigingen aan te brengen. De ontwikkeling van de salarissen van de leden van het CvB lopen parallel met hetgeen daaromtrent in de cao-hbo is vastgesteld. Voor komende jaren worden er geen ingrijpende wijzigingen in boven beschreven beloningssystematiek voorzien. De sectie- en remuneratiecommissie heeft gesproken met een kandidaat voor invulling van de vacature die op 31 december 2009 in de RvT ontstaat door het aftreden van de heer v.d. Loo.

20

9. Kerngegevens Instroom totaal deeltijd + voltijdopleiding Instroom propedeuse en post propedeuse

post propedeuse

propedeuse

40 400 30 300 20 200 10 100 0

0

2004

2005

2006

2007

Vooropleiding instromers propedeuse VWO

HAVO

MBO

MBO-OAS

Anders

2008 Voltijd

2009 Voltijd

2008 Deeltijd

2009 Deeltijd

21

2008

2009

Totaal aantal studenten met vooropleiding VWO

HAVO

MBO

MBO-OAS

Anders

150

800 700

120

600 500

90

400

60

300 200

30

100 0 Voltijd

0 2007

2008

2009

Deeltijd

2007

1000

1000

800

800

600

600

400

400

200

200

0

0

Totaal

2007

2008

2009

2008

2009

Man/Vrouw DT

Man/vrouw

2007

Man/Vrouw VT

2008

2009

Uitval en rendement Cohort 2005

Voltijd 2006

2007

2008

Deeltijd

2005

2006

2007

Uitvalpercentages na 1 jaar 28% 30% 36% 22% 21% 36% 27% na 2 jaar 38% 35% 44% 40% 38% 44% na 3 jaar en meer 42% 37% 53% 51%

22

2008

32%

Rendement propedeuse Cohort

Voltijd

Deeltijd

2006

2007

2008

2006

2007

2008

na 1 jaar na 2 jaar

53% 70%

33% 45% 59%

47% 58%

65% 65%

46%

Diplomarendement Cohort

Voltijd 2003

2004

minder dan 4 jaar na 4 jaar na 5 jaar na 6 jaar

11% 45% 51% 53%

10% 3% 47% 44% 58%

2005

2003

Deeltijd 2004

2005

14% 13% 13% 41% 22% 29% 44% 33% 44%

Gemiddelde verblijfsduur uitstromers in maanden Met diploma

Zonder diploma

50

50

40

40

30

30

20

20

10

10

0

0

Voltijd

2007

2008

2009

23

Deeltijd

2007

2008

2009

Samenstelling onderwijzend personeel (OP) op 31 december 2009

Gemiddelde leeftijd: 45,3 jaar Gemiddeld dienstverband instelling: 8,4 jaar



vrouwen

mannen

totaal

Aantal pers. Aantal fte

31 23,96

23 21,10

54 45,06

60 50

aantal pers.

40 30

aantal fte

20 10 0

Vrouw

Man

Totaal

Samenstelling ondersteunend personeel (OBP) excl. CvB op 31 december 2009

Gemiddelde leeftijd: 47 jaar Gemiddeld dienstverband instelling: 8,4 jaar



vrouwen

mannen

totaal

Aantal pers. Aantal fte

11 7,14

13 10,12

24 17,26

25 aantal pers.

20 15

aantal fte

10 5 0

Vrouw

Man

Totaal

Arbo

Milieu

Het ziekteverzuim voor het totale personeel in 2009: 2,6%.

Bij de aanschaf van middelen – zowel voor gebruik, verbruik als onderhoud – is naast de prijs-kwaliteitsverhouding ook de invloed op het milieu een aandachtspunt.



College van Beroep Bij het College van Beroep zijn in 2009 geen zaken aanhangig gemaakt.

Commissie ongewenst gedrag De Commissie ongewenst gedrag heeft in 2009 geen klachten ontvangen.

Hogeschool de Kempel produceert op zeer bescheiden schaal chemisch afval. Deze beperkte hoeveelheid wordt gescheiden ingezameld en aan gespecialiseerde bedrijven aangeboden. Om de afvalstroom te begrenzen, is er een regeling vastgesteld die bepaalt dat leveranciers de verpakkingsmaterialen van geleverde zaken terug dienen te nemen.

24

Verwarmingsverbruik per student (Gj)

Huisvesting Het hoofdgebouw is te krap voor het huidige studentenaantal. De in het kloostergebouw aanwezige kantoren en leslokalen voldoen weliswaar niet meer aan de eisen van deze tijd maar blijven waarschijnlijk nog jaren nodig om de capaciteitsproblemen van het hoofdgebouw op te vangen. In 2010 wordt de keuze gemaakt voor een algehele renovatie van het gebouw of voor de uitvoering van een grootschalig onderhoud.

3,00 2,50 2,00 1,50

Om de binnentemperatuur in het hoofdgebouw gedurende de zomermaanden binnen redelijke grenzen te houden zal er in het voorjaar van 2010 een mogelijkheid voor natuurlijke nachtkoeling gerealiseerd worden. Bovendien wordt de zuidzijde van het glazendak met lamellen afgeschermd tegen direct intredend zonlicht.

1,00 0,50 0,00

2005

2006

2007

2008

2009

Elektriciteitsverbruik per student (Kwh) 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00

2005

2006

2007

2008

2009

2008

2009

Waterverbruik per student (m3) 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00

2005

2006

2007

25

Financiële verantwoording Balans per 31 december 2009

bedragen in € x 1000

bedragen in € x 1000 Activa Passiva Vaste activa 8.391 Eigen vermogen 10.663 Vlottende activa 7.731 Voorzieningen 1.464 Langlopende schulden 2.075 Kortlopende schulden 1.920





Totaal

16.122



Totaal

16.122

bedragen in Staat van Baten en Lasten 2009 bedragen in € x 1000 € x 1000 Lasten Baten

Rijks- en overige bijdragen College-, cursus- en examengelden Derden Overig

5.981 1.340 357 161



Personele lasten Afschrijving Huisvestingslasten Overige instellingslasten

5.054 654 486 1.114

Totaal baten

7.839



Totaal lasten

7.308



Saldo Baten-Lasten Financiële baten en lasten

531 211

Totaal resultaat

742



Financiële indicatoren

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit

69,0% 4,1 14,1%

57,0% 5,2 19,6%

60,0% 2,5 18,3%

64,0% 3,7 10,6%

65,0% 4,11 12,28%

66,0% 4,03 9,1%

Ontwikkeling van de onderwijsvraagfactor (Ovf)

2004

2005

2006

2007

2008

2009

VT DT

1,164 0,995

1,131 1,217

1,134 1,084

1,083 0,970

1,041 1,095

0,992 0,838

26

27

Colofon Redactie Richard Steinfort, Manager Kwaliteit & Beleid

Tekst, Lay-out en Realisatie Bureau HOW, Eindhoven

Fotografie Frank Coenders

Redactieadres Hogeschool de Kempel Deurneseweg 11 5709 AH Helmond tel. 0492 - 514 400 www.kempel.nl