van Sociëteit De Kring Nummer 2 Maart-April 2014 K R I N G C I R C U L A I R E M A A R T - A P R I L de 1

Nummer 2 Maart-April 2014

de

Magazine van Sociëteit De Kring

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

1

Omslag Met plezier onthul ik, als nieuwe stationschef van de Circulaire, een nieuw project: De Kringprent, waarover op pagina 11 de details. Het gaat om een reeks exclusief voor Kring-leden vervaardigde kunstwerken. Die zijn de komende jaren, in verkleinde vorm, te zien op de omslag van dit blad. Het eerste werk is van kunstenaar en Kringlid Jeroen Henneman. Zijn reputatie zal de lezer bekend zijn, maar waarschijnlijk in mindere mate het feit dat Henneman zich verwoed in de nieuwe media manifesteert. Deze macabere voorstelling (met dank aan Francisco Goya) maakte hij achter zijn computer bij de afkondiging van de bezuinigingen op de cultuur door het nieuwe kabinet. Hij deelde zijn verbeelde verontwaardiging vervolgens via Twitter. Deze prent heeft in de tussentijd niets aan actualiteit ingeboet. Wie ervoor intekent, maakt in tweeërlei opzicht een gebaar. Hij of zij sluit zich aan bij een veelbelovende Kring-actie en verklaart zich bovendien tegenstander van de afbraak van ons kunstbestel.

5

3

9

6 10

11 17

12 21

20

Tom Rooduijn

22 Colofon

Inhoud

De Kring Circulaire is een tweemaandelijkse uitgave van Sociëteit De Kring. Hoofdredacteur Tom Rooduijn Eindredactie en coördinatie Robin Uitham en Lonneke Gillissen Grafisch ontwerp Marius van Leeuwen, Nederlands Ontwerp bv Vaste medewerkers Erna van den Berg, Wim Bos, Lonneke van Genugten, Jeanett Gerritsma, Addy Kaiser, Tom Kellerhuis, Marieke Nooren, Caroline Ruijgrok en Tonja van Rijthoven, Advertenties [email protected] Druk Ten Brink Deadline kopij voor het volgende numer: 28 maart 2014 Leuke suggesties, vragen of opmerkingen? Stuur een e-mail naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen of ingezonden brieven te weigeren, te redigeren en/of in te korten.

2

de

3 Patty Stenger over Zuidas 5 Wisselcolumn 6 Fotoboek Nico Koster 9 De toekomst van De Kring 10 Losse Vellen

24

11 Kringprent van Jeroen Henneman

26

12 Vier exposities op De Kring 16 In memoriam 17 Tasty Tom 18 Nieuwe boeken 20 De Kring aan Tafel 21 Trouwe leden 22 Kunstenaar Rik van Santen 24 De Kring gaat vreemd 26 Agenda 30 Buiten de Kring 31 Ballotage

KRING CIRCULAIRE MAART - APRIL 2014

30

Producent Patty Stenger presenteert debuutroman Zuidas over werkmores, opportunisme en macht

‘Ik hou van dilemma’s’ Televisieseries, films en theaterstukken staan op haar naam. Toch had scenarist en producent Patty Stenger een verhaal dat er op een andere manier uit moest. Het werd haar romandebuut Zuidas. ‘Het is makkelijk om te wijzen naar de grote, boze buitenwereld. Maar hoe integer ben je zelf?’ Een gesprek over goede mensen met een zwart randje. Door Lonneke Gillissen, Foto’s Wim Bos

KRING CIRCULAIRE

Met Zuidas debuteert Kringlid Patty Stenger als auteur. Waar ze haar sporen verdiende als scenarist en producent, en talloze films in opdracht schreef waarvan er vele internationaal werden bekroond, kwam ze hiermee in een totaal onbekende wereld terecht. Wat dreef haar in deze richting? ‘Het is natuurlijk heel sexy om te zeggen dat de filmrechten van je debuut meteen al zijn verkocht, maar het filmscenario was er gewoon eerder, ontwikkeld met geld van de commerciële intendant van het Nederlands Filmfonds in samenwerking met regisseur Paula van der Oest en producent Pollo de Pimentel. Omdat de realisatie een lang proces is en omdat er in Nederland veel speelfilms op basis van boeken worden geproduceerd,

MAART - APRIL 2014

de

3

dacht ik pragmatisch: ik draai het om en maak er ook een boek van.’ Daarom stuurde Patty het scenario op naar twee uitgeverijen. Eén daarvan gaf meteen aan niet te geloven in boeken bij films. De andere, uitgeverij De Geus, wilde het alleen als het boek eerder uitkwam dan de film. En zo geschiedde. Het lijkt nergens op Een roman schrijven bleek nog iets heel anders dan het schrijven van een scenario. Patty: ‘Een scenario bestaat meestal uit een dialoog: de een zegt iets, de ander antwoordt, je schetst kort de locatie en dan vertel je misschien nog dat iemand lacht of wat hij eigenlijk bedoelt. Maar de acteur en de regisseur brengen het karakter tot leven, de art director vult de locatie in. Kleding, licht, muziek, montage, allemaal zaken die van invloed zijn op het verhaal. In een boek ben je alleen verantwoordelijk voor alles.’ En dus zag de nieuwbakken schrijver het na dertig pagina’s eigenlijk al niet meer zitten.

‘Het schrijven was soms een hel. Ik moest me vastspijkeren aan mijn stoel, en dat terwijl ik de grote lijn al had’ Het moment om haar uitgever Sander van Vlerken te bellen. ‘Ik zei: “Ik weet dat we een afspraak hebben, maar ik denk toch niet dat het gaat lukken. Het lijkt nergens op.” Hij zei: “Dat kan, maar stuur het maar op.” De volgende dag al kreeg ik zijn reactie. En wat denk je, ze waren het ermee eens dat het nergens op leek. Maar, zeiden ze: “We vinden het wel erg leuk”. ’

Scherpe kantjes En zo kwam er dus toch nog een roman, zij het anders dan het oorspronkelijke scenario voor de speelfilm. ‘Het boek is beter’, vindt Patty, ‘je kunt het verhaal veel meer uitdiepen. Bij het schrijven van een scenario had ik met veel meningen te maken. Ik wilde graag een film met inhoud maken voor een groot publiek. Pollo is van het grote publiek met series als De Co-assistent en Levenslied, Paula maakt juist arthouse-films. De ideale combinatie leek me, maar soms was hun commentaar op het scenario daardoor tegengesteld. Daardoor lagen compromissen op de loer.’

4

de

In het boek daarentegen kon Patty haar personages laten doen wat zíj wilde dat ze deden. De karakters zijn hierdoor veel beter uitgewerkt, net zoals de verhoudingen tussen de personages. Als voorbeeld noemt ze hoofdpersoon Alice. ‘De relatie met haar ouders, haar moeder, haar vriend hebben meer diepgang gekregen. Daardoor is het een grappiger en emotioneler verhaal geworden. En ook scherper en spannender. Met dit alles in mijn achterhoofd moet ik nu dus het filmscenario gaan herschrijven.’

Een hel Al met al is Patty een jaar bezig geweest met schrijven. En zacht uitgedrukt: leuk vond ze het niet. ‘Het was moeilijk, een hel soms. Ik moest me vastspijkeren aan mijn stoel, en dat terwijl ik de grote lijn al had! Ik greep alles aan om te ontsnappen, zelfs toen de uitgever had verteld dat hij mijn boek graag wilde hebben. Ik verplichtte mezelf er vervolgens toe een pagina per


dag te schrijven, maar dan ging ik die pagina de dag erop weer herschrijven. En zo ging het maar door.’ Maar het kwam goed, Patty had immers een verhaal dat eruit moest. ‘Met mijn bedrijf maak ik veel dramaproducties over gedrag. Vele daarvan gaan over integriteit, ook intern bij banken. En dan krijg je verhalen te horen die tot de verbeelding spreken. Ik houd van dilemma’s. Dat je je als kijker identificeert met de hoofdpersoon en dat die vervolgens een klootzak blijkt te zijn. Goede mensen hebben bij mij altijd een zwart randje. Bobby Bijlsma is in het boek een man die over de schreef gaat. Toch is hij erg sympathiek. Als lezer begrijp je waarom Alice op hem valt.’

Boze buitenwereld Naast de input die de interne dramaproducties haar opleverden, kwamen Patty in de loop der jaren allerlei anekdotes ter ore omtrent de vastgoedfraude. En dat fascineerde. Zo was ze in de rechtzaal in

Haarlem toen Jan van Vlijmen en Nico Vijsma moesten voorkomen. ‘Keurige mannen, strak in het pak, die zeiden: Ik begrijp het niet: wat is nou het punt? Iedereen doet het zo, al jaren. Je zag hoe grenzen werden verlegd. Vriendjespolitiek, bijvoorbeeld, was tot tien, twintig jaar geleden normaal. De grenzen van wat wel en wat niet hoort worden nu eigenlijk pas aangehaald. Maar wat ik vooral een interessant gegeven vind, is de vraag hoe ik daar zelf in sta. Iedereen heeft het over de banken uitgekotst – en terecht –, maar we hebben er ook van geprofiteerd. Het is makkelijk om te wijzen naar de grote, boze buitenwereld. Dat is dan ook de rode draad in het boek: hoe integer ben je zelf? En waar ligt de grens? Telkens wanneer ik met mensen over dit onderwerp praat, ontstaat daar discussie over. Want iedereen kent wel een voorbeeld uit zijn eigen leven en praktijk.’

Geen grote graaiers Patty wilde dan ook niet een verhaal vertellen over de bobo’s. Haar lezers moesten zich met de personages kunnen identificeren. ‘George van Houts maakt prachtige voorstellingen over de grote graaiers, zoals De Verleiders, maar ik wil graag weten hoe het zit met de mensen die dat moesten faciliteren. Werk je mee omdat je je baan verliest als je dat niet doet? Blijf je oprecht als daarmee je familie ten onder gaat? Het verhaal gaat over opportunisme en macht, en hoe liefde en vriendschap daar dienstbaar aan zijn. Alice komt er achter dat ze eigenlijk niemand kan vertrouwen, zelfs haar eigen familie niet.’

‘Keurige mannen, strak in het pak, zeiden: Ik begrijp het niet, wat is nou het punt? Iedereen doet het zo, al jaren’ Het te vertellen verhaal is er dus uit, maar Patty heeft alweer een idee voor een volgend boek. ‘Ik heb wel al wat dingen op papier gezet en het gepitcht, maar het moet nog broeien en broeden.’ ‘Zuidas’ van Patty Stenger verscheen 6 februari bij De Geus, de film staat gepland voor 2015

WISSELCOLUMN

Troost

Patty Stenger Patty Stenger begon haar carrière in het theater, waarna ze werkte als creatief directeur en schrijver bij jeugdtheatergroep Maccus (nu Max). Ook schreef ze muziektheaterproducties en deed ze dit ruim tien jaar voor Sesamstraat. Patty schreef bovendien afleveringen voor tv-series als Loods 6, Hallo Holland en Meiden van de Wit, en ruim honderd films in opdracht. Sinds 2000 is Patty eigenaar van Zee dat creatieve communicatieplannen en -middelen maakt. In 2012 en 2013 won ze de Gouden Dolfijn op het filmfestival in Cannes met respectievelijk Matteo’s madness dat ze maakte voor de ING, en Floor & Fred op intranet voor de Belastingdienst.

Zuidas Zuidas verhaalt over Alice Bloemberg, een licht-autistische en wat naïeve jonge vrouw met een fotografisch geheugen en een cijferknobbel. Ze ontvlucht het haar benauwende Zuid-Limburgse klimaat door het boekhoudkantoor waar ze werkt te verruilen voor een consultancybureau op de Zuidas. Hiermee hoopt ze in een klap ook haar vriend en familie te kunnen achterlaten. Als ze op haar werk binnen no time een grote vastgoedklant binnenhaalt, gaat het hard met Alice’ carrière. Tot ze ontdekt dat er achter de schermen een vuil spel wordt gespeeld dat ze niet kan winnen en dat bovendien dreigt haar familie mee te sleuren in de val. Tegen haar wil raakt Alice steeds meer verstrengeld in een wereld van list en bedrog. Zelfs haar leven is ze niet zeker.

•

KRING CIRCULAIRE

‘Pech moet je vieren’, zegt een vriendin van ons te pas en helaas ook weleens te onpas, zodra zich iets voordoet dat op tegenslag wijst. Als ze tenminste niet iets zegt in de trant van dat het een tragische vergissing moet zijn, of een onrecht waar je niettemin heel blij over moet zijn, omdat je er ongetwijfeld sterker uitkomt om daarna nog lang en gelukkig te leven. Het is een behoefte tot het geven van troost, tot bemoediging. En het is een typisch voorbeeld van een Pavlov-reactie. Er zijn maar weinig mensen die een dergelijke reflex weten te onderdrukken, als ze een behoefte tot troost vermoeden. Ik weet dat sinds een jaar of vier, sinds ik bij Nova, het huidige Nieuwsuur, werd gewogen en te links bevonden. Half Nederland haastte zich in het openbaar, of als ze me tegenkwamen, te verklaren dat ik niet alleen de meest neutrale journalist was geweest door wie ze ooit waren ondervraagd dan wel waren geïnformeerd (tot die tijd had vooral de andere helft van Nederland zich geroerd via hatemail en bedreigingen), maar ook een van de beste. De lauweren waren niet van de lucht. Troostvol, ook al was het even overdreven en onterecht als de reden dat ik aan de kant werd gezet. Nu, drie-en-een-half jaar later, overkomt het me opnieuw. Deze keer is de reden van mijn vertrek bij Radio 4 dat ik gewogen ben en te zwaar bevonden – het moest allemaal wat minder informatief en lichter –, maar weer word ik overspoeld met reacties van mensen die roepen hoezeer ze me (zullen) missen als presentator van De Klassieken. Ieder ander moet in het algemeen wachten op zijn eigen begrafenis tot er zo veel aardige woorden over hem of haar worden gesproken, ik maak het allemaal mee bij leven en welzijn. Tot twee keer toe. Ik ben een gelukkig mens. Clairy Polak

Foto: Hein van Maasdijk

MAART - APRIL 2014

de

5

Chroniqueur van een kunstenaarsgeneratie Fotograaf Nico Koster

Voyeur van de kunstenaarsziel 6

de


Als Nico’s stiefmoeder niet toevallig meer dan een halve eeuw geleden door De Telegraaf had gebladerd en terloops had opgemerkt dat ze een reportagefotograaf zochten, zouden wij zeer waarschijnlijk het werk van een van de belangrijkste verslagleggers van het naoorlogse kunstenaarsleven hebben moeten ontberen. En zou het fotoboek Nico Koster, chroniqueur van een kunstenaarsgeneratie het daglicht niet hebben aanschouwd. Toen Nico opgetogen de redactie binnenstapte om op de functie te solliciteren, kreeg hij uit de mond van hoofdredacteur Stokvis te horen dat er slechts een reproductiefotograaf werd gezocht. Omdat hij voor die functie was opgeleid op de Grafische School, kreeg hij de baan en belandde in het Walhalla van de persfotografie. Fotografen als Anton Veldkamp en Peter Zonneveld timmerden daar aan de weg. De kersverse reproductiefotograaf moest van die foto’s tot zijn grote frustratie cliché’s maken voor de zinkplaten, die toen nog een onlosmakelijk onderdeel vormden van het drukproces. De jonge Koster had maar één doel voor ogen en dat was zijn kwaliteiten als fotograaf zo snel mogelijk onder de aandacht van de fotoredactie te brengen, om zo aan de benauwde sfeer van de clichéafdeling te kunnen ontsnappen.

Kennedy Voor zijn dertiende verjaardag had de fotograaf in spe al een Agfa Silette van zijn ouders gekregen; inmiddels was hij in bezit van een heuse Leica. Hij was er van overtuigd dat hij de wereld wel eens iets van zijn fotowerk zou laten zien. Het wachten was op een goede gelegenheid. Die kwam op 22 november 1963 met de moord op de Amerikaanse president Kennedy. Links: Henk Hofland Nico Kosters visie op de voormalige hoofdredacteur van het Algemeen Handelsblad met zijn eeuwige sigaret. Rechtsboven: Jan Sierhuis Portret uit 2013. Op 18-jarige leeftijd maakte Nico Koster zijn eerste foto van Sierhuis in café Alto. Rechts: Corneille en Appel Eenmalige, door Nico Koster geënsceneerde ontmoeting in hotel Lutetia in Parijs nadat de kunstenaars 40 jaar gebrouilleerd waren.

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

7

Rechts: Aatje en Hedy op Ruigoord Aat Veldhoen doet mee aan het project ‘Schilderen van een verdwijnend landschap’ en krijgt bezoek van zijn nieuwe geliefde Hedy d’Ancona. Rechtsonder: W.F. Hermans in Parijs. Nico Koster ontlokt hier aan de immer somber kijkende schrijver een melancholieke grijns. Op de redactie werd met man en macht aan een extra editie gewerkt om dit schokkende nieuws te kunnen verspreiden. Nico Koster, die naast verlegenheid ook een dosis creativiteit en sensatiezucht bezat, stapte op eigen initiatief op zijn fiets om nog net op tijd het vertrekkende publiek van het Tuschinski Theater de versgedrukte krant met het nieuws in de hand te kunnen drukken. Vervolgens schoot hij met zijn Leica foto’s van de verbijsterde gezichten van de bioscoopgangers. Deze foto’s oogstten op de fotoredactie grote waardering en Kosters reputatie als reportagefotograaf was gevestigd. Het liefst ging Koster op stap met kunstcriticus Ed Wingen, die vaak een fotograaf nodig had om zijn artikelen over de Nederlandse kunstenaarswereld te illustreren. Van meet af aan voelde Koster een grote fascinatie voor en een verwantschap met de te portretteren kunstenaars. De eerste schilder die hij op zijn atelier bezocht was Corneille, met wie hij een levenslange, hechte vriendschap zou ontwikkelen. In de decennia die volgden, fotografeerde hij de hele Cobra-groep en vele andere bekende kunstenaars. Schilders als Marc Chagall en Willem de Kooning verschenen voor zijn lens. Museumdirecteur Willem Sandberg en galeriehouder Herman Krikhaar maakten grote indruk op hem en zouden van invloed zijn op zijn latere ontwikkeling.

Habitat De Amsterdamse kunstenaarswereld en Nico Koster raakten onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het bleef dan ook niet bij fotograferen alleen. Al snel ging hij ook kunst verzamelen. Toen Herman Krikhaar stopte met zijn galerie in de Spuistraat, dook Nico in het gat en begon zijn eerste kunsthandel. Vele galeries heeft hij gerund, waarvan galerie Jaski, samen met Tom Okker, de meest bekende was. De laatste jaren houdt Koster zich vooral bezig met fotograferen en met het publiceren van boeken waarvoor hij uit zijn eigen oeuvre put.

8

de

Er staan alweer nieuwe fotoboeken op stapel. Zoals een selectie uit zijn verzameling reportagefoto’s. Ook komt er een boek over de schilder Jan Sierhuis. Sinds kort heeft Nico Koster een tweede huis in Portugal, waar hij de komende tijd aan die boeken gaat werken. Thessa van der Voort

•


Nico Koster - Chroniqueur van een kunstenaarsgeneratie. Teksten van Wim Pijbes, Ed Wingen en Rob Hoogland. Uitgever De Kunst, 300 pagina’s, € 59 ISBN nummer 978-94-91196-78-2 Nico Koster is bereid om voor Kringleden zijn boek te signeren.

De toekomst van De Kring Het Kringgesprek

Voor het eerst in het bestaan van De Kring kwamen alle commissieleden bij elkaar om over de identiteit en de toekomst van De Kring te praten. Het was een druk bezochte zondagmiddag en onder leiding van Gerrit Jan Wolffensperger ontstond een opbouwende discussie. De vraag hoe De Kring nu precies is te definiëren, werd beantwoord door Wilma Bertheux, die aspirant-leden in de Ballotagecommissie toetst op hun ‘Kringwaardigheid’. Volstaat enige culturele bagage voor nieuwe leden of moeten ze daadwerkelijk en actief bij de cultuur betrokken zijn? Anders gezegd: hoe te voorkomen dat De Kring door de aanwas van juristen en financiële dienstverleners in een borrelclub voor de Zuidas verandert? Uiteindelijk waren de aanwezigen het erover eens dat een harde noch een zachte lijn volstaat, maar aspirant-leden goed moeten worden getoetst, niet alleen op hun culturele belangstelling en inbreng, maar bijvoorbeeld ook op wat zij voor De Kring kunnen betekenen. Leden moeten op hun beurt niet al te gemakkelijk hun handtekening zetten onder voordraagformulieren. Er gaan stemmen op voor een 10-rittenkaart, die aspirant-leden in de gelegenheid stelt eerst eens kennis te maken, en De Kring in staat stelt het aanstaande lid te leren kennen.

Leeg en kil Remko Spaan betoogt namens de Evenementencommissie dat De Kring een familie is en de sociëteit een huiskamer. Daar zou meer kruisbestuiving moeten plaatsvinden, bijvoorbeeld tussen de meer zakelijke en meer creatieve leden. Naast alle geprogrammeerde evenementen moet ook plaats zijn voor spontane ‘pop up’gebeurtenissen. Behalve naast alle lof voor

de drukke en interessante evenementenagenda werd ook een bezwaar te berde gebracht: op de avonden dat er níet iets staat geprogrammeerd, is het meteen ook erg leeg en kil op De Kring. Nico Knapper zowel als Matthijs van Heijningen geven hiervan de onaantrekkelijke benedenruimte de schuld. Je lokt meer mensen naar De Kring wanneer het er daar wat plezieriger uitziet en je ten minste aan een degelijke tafel kunt zitten. Om leden meer te betrekken bij het actieve Kringleven, zo wordt geopperd, zouden de commissievergaderingen een openbaar deel moeten hebben. Dat bevordert bovendien de gezelligheid tijdens het borreluur, wanneer doorgaans door de commissies wordt vergaderd. Dit plan wordt uitgewerkt. Ook ontstaat het idee van de ‘themaborrels’, waarbij een specifiek onderwerp of een bepaalde beroepsgroep de toon zet. Bij het woord ‘netwerken’ hebben verschillende commissieleden verschillende associaties. De een wil juist op De Kring niet op haar of zijn beroep worden aangesproken, de ander (vooral jongeren) vindt het inspirerend mensen op De Kring te ontmoeten die in dezelfde geest denken en werken. De Kringleden zijn verdeeld over de tentoonstellingen die om de zes weken op De Kring worden georganiseerd. Als grootste boosdoener wordt (alweer) de benedenruimte genoemd, die eigenlijk te

dominant is om werk goed tot zijn recht te laten komen. Hierdoor is het ook weer moeilijker om kunstenaars van enige naam op De Kring te laten exposeren. Probleem is bovendien dat het hier om een besloten ruimte gaat, dus de exposities doorgaans niet openbaar zijn. Dat bemoeilijkt het streven de tentoonstellingen op De Kring tot een belangrijk cultureel evenement te verheffen. Overigens zijn er contacten met instituten in de nabije omgeving en met Arti om de actieradius uit te breiden.

Groot gat Luc Seton waarschuwt voor een vertrek van jonge leden zodra ze (vanaf 35) het volle lidmaatschapsgeld moeten betalen. Hijzelf overweegt ook zijn lidmaatschap op te zeggen, omdat op De Kring naar zijn mening de 60-plussers overheersen en er een groot gat gaapt tussen deze groep en de jongeren. Hoe De Kring voor jongeren aantrekkelijker te maken? Het plan is om vanaf april de sociëteit overdag open te stellen voor mensen die daar met hun laptop willen werken en koffie drinken. Ook het eten is een drempel, want wordt door veel jongeren als te duur beschouwd. Jongeren zouden via de kunstacademies en de sociale media op activiteiten van De Kring kunnen worden geattendeerd. Oudere Kringleden zijn op hun beurt weer van harte welkom op de borrels voor jonge leden, elke eerste donderdag van de maand om half zeven. De alom als geslaagd bestempelde bijeenkomst, naar verwachting het begin van een traditie, werd afgesloten met het gezamenlijk nuttigen van een Franse Cassoulet in de stijl van Nederlands eerste culinair journalist J.W.F. Werumeus Buning. [email protected]

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

9

Losse Vellen Deborah Campert en Barbara van Kooten Zoenen Tot mijn grote vreugde las ik op 24 december 2013 in de Volkskrant een artikel van Nanda Troost (de naam zegt het al) met als kop: Geen zin in nieuwjaarszoen? Strek je arm. Al jaren vecht ik een eenzame strijd tegen het zoenen en ik moet bekennen dat het mij niet erg populair heeft gemaakt. Wél heb ik intussen een schare ‘volgelingen’ gekregen, en al met al meer school gemaakt dan vijanden. Om een zoen te ontwijken, deins ik achteruit, geef snel een hand en blaas de zoen richting lucht, richting zoener, en/óf ik maak een zoengeluid met mijn lippen. Degene die mij een zoen wil geven – of er een van mij wil ontvangen - wordt in verwarring gebracht en lichtelijk geïrriteerd... Het gaat zelfs zo ver dat - áls ik iemand een echt gemeende zoen wil geven omdat ik hem of haar heel lang niet heb gezien en het weerzien níet plaatsvindt bij een sociale gebeurtenis de ander mij geen zoen meer wil geven. Er schijnt zelfs een button te bestaan waarop staat: Ik zoen niet, maar die is niet van mij, hoor. Je moet zelf je eigen battles voeren, vind ik. P.S.: In 1986 riep ik Remco, toen hij het huis verliet, de woorden ‘tot zoens’ na. Remco heeft daarna mijn woorden gebruikt voor zowel een boek als een tournee, samen met Jan Mulder en Bart Chabot. De credits voor die mooie woorden heb ik niet gekregen en dat maakte mij van tijd tot tijd razend. Op 21 november

10

de

2011 heeft hij het goedgemaakt met het vervaardigen van het volgende (ingelijste en gesigneerde) document: Hierbij bevestigt Remco Campert dat de woordspeling TOT ZOENS 25 jaar geleden in het leven werd geroepen door de zich toen noemende DEBORAH WOLF SPELMAN wg. Remco Campert Amsterdam, 21 november 2011 D.

KEN By Request Only is de titel van de nieuwe cd van Ken Dodd (Sarasota, 1968). We kennen Ken als een van de meest sobere vertellers van het leven van alledag. Zijn muziek is soms ingehouden, dan weer rauw, zijn teksten zijn op zijn zachtst gezegd ontregelend. Verwees zijn vroegere werk naar de familietradities van het oude wilde westen (denk aan The Divide en Sledge Survey),


tegenwoordig staat hij bol van sarcasme (hij liet onlangs een ‘sarcasme-emoticon’ in zijn nek tatoeëren :-]). In het nummer Being You rekent hij af met God die het op allerlei manieren heeft laten afweten, waarbij hij ook fijntjes uitlegt dat hij het zelf niet beter zou doen. (‘I tell you man, if I were you, you wouldn’t like the things I do’.) In een Hootenanny-nummer over zijn vrouw Ida (To Ida Ho I go), dat begint met het onheilspellende geluid van de fluit van een vertrekkende trein, bezingt hij haar totale onbegrip voor zijn leven als musicus: ‘I will not take the blame for this sorry married life, / If you only knew what it means to be my wife / That you should love me, instead of throwing stones / Love me for my music, and feel me in your bones...’ Het nummer eindigt met een meeslepende gitaarsolo van 9 minuten (Ken zelf ) waar je ademloos naar luistert. Een must voor elke liefhebber. B.

Bed & Breakfast Het is nog steeds crisis. Men zegt van niet, maar ik weet wel beter. Om de kosten te drukken, hebben we vergaande maatregelen genomen, waaronder het bestellen van een nieuwe centrale verwarming met hoogrendementsketel voor 7.000 euro. Een vriend heeft ons voorgerekend dat tegen de tijd dat wij het voordeel daarvan merken, we allang onder de zoden liggen. En nu heeft mijn man iets nieuws bedacht, gebaseerd op zijn eigen prettige ervaringen. ‘Laten we een Bed & Breakfast beginnen’, riep hij gisteren onder het scrabbelen vrolijk uit. ‘Die hebben we al’, zei ik enigszins beteuterd. ‘Het is hier alle dagen Bed & Breakfast, kerel, maar dan alleen voor ‘one non-paying guest’. D.

Losse kippenvellen In de Wielingenstraat ‘zit’ een Japans restaurant waar de NRC kort geleden aandacht aan besteedde. De kop luidde: Lekkere hapjes – de yakitori van kippenvel is fantastisch. Uit het verslag: “.... de kippenhartjes zijn op, helaas. Maar er zijn wel levertjes, maagjes en vleugeltjes. De yakitori van kippenvel is fantastisch: krokant geblakerd vel aan de randen met in het midden niets anders dan vettige, gelatineuze, glibberige rijkdom, die een tefloncoating van pure smaak in je mond achterlaat. Maar er is ook varkensbuik met miso-

marinade (verrassend fris van smaak, voor varkensbuik), rundertong, coquilles, een garnaal, kwarteleitjes, tofu en vegetarische balletjes op een stokje. Alles is lekker (de maagjes en de tong zijn wel wat taai), behalve de garnaal, die is te ver doorgegaard.” Willen wij een tefloncoating van glibberige rijkdom in de mond? Nou nee. Op naar het Kringrestaurant dat geen coating van wat dan ook nodig heeft om pure rijkdom in de mond te bewerkstelligen. B.

Kringprent

Uit ’t hoofd In ons huis is een traplift. Die hebben we al een aantal jaren geleden besteld voor je-weet-maar-nooit, en je-weet-maarnooit is nu. Ik neem tegenwoordig de lift voor de helft van de tijd, d.w.z. alleen voor het naar beneden gaan, want naar beneden gaan schijnt zwaarder voor je gewrichten te zijn dan naar boven. Om de tijd te doden (de rit duurt 1 minuut en 58 seconden per verdieping) probeer ik aan een gedicht te denken. Het enige wat in mij opkomt (terwijl ik nota bene over een privédichter beschik) is In Holland staat een huis. Laten we zeggen dat ik – op z’n minst – zes keer per dag naar beneden loop en zes keer per dag de lift neem (het huis telt vier verdiepingen inclusief de begane grond), dan neurie ik In Holland staat een huis gemiddeld 11 minuten en 48 seconden per dag. D. In onze rubriek C’est Qui? kunnen de lezers raden wie dit is. De eerste met het goede antwoord ontvangt een (gesigneerd) exemplaar van C’est la Vie. Reacties naar [email protected].

In de nieuwe rubriek ‘Losse Vellen’ beschouwen Kringleden Deborah Campert en Barbara van Kooten het late leven op lichtvoetige wijze. Zij hebben elkaar in 1969 op De Kring keren kennen en zijn sindsdien bevriend. In 2010 publiceerden ze het boek ‘C’est la Vie’ met hun e-mail-correspondentie (Uitg. Thomas Rap).

Eerste Kringprent van Jeroen Henneman Het omslag van deze Circulaire is een verkleinde weergave van een fotomontage van Jeroen Henneman. U kunt de nietjes uit dit blad halen en de prent uitgevouwen op de muur prikken. Dit kunstwerk is echter ook de eerste in een reeks van ‘Kringprenten’. De Kringprent zal in de komende tijd steeds in verkleinde vorm het omslag van uw Circulaire sieren. Een grotere, op mooi papier gedrukte versie van deze prent, gesigneerd en genummerd door de kunstenaar, kunt u via ons bestellen. De prijs per Kringprent bedraagt 200 euro (inclusief BTW) per stuk; wie intekent voor drie of meer prenten binnen één jaargang krijgt over het totaal 15 procent korting. Intekenen kan via onderstaand e-mailadres. U kunt voor de eerste prent intekenen tot maandag 17 maart en betalen via bankrekening 548213550 van Sociëteit De Kring. De prent is ook ingelijst op De Kring te zien, bij de trap naar het restaurant. De Kringprent wordt, in een oplage van maximaal dertig exemplaren, zorgvuldig gedrukt op ‘museum etching’ van 350

KRING CIRCULAIRE

grams Hahnemühle-papier. De afmeting is 70 x 55 cm., met een passe-partoutrand van 5 cm. De prenten worden in de Circulaire steeds aangekondigd in clusters van drie met name genoemde kunstenaars, die worden uitgenodigd in nauw overleg met de Kunstcommissie. De volgende kunstenaars die De Kringprent maken zijn Floor van Keulen (beeldend kunstenaar) en Marius van Leeuwen (fotograaf en grafisch ontwerper). Doel van deze zes keer per jaar verschijnende Kringprenten is in de eerste plaats het voor de leden beschikbaar stellen van een kunstwerk tegen een schappelijk bedrag. Daarbij kan De Kringprent bijdragen aan het bekendmaken van De Kring, het lidmaatschap en de kunstenaar. Als uit deze actie inkomsten voortvloeien, dan worden die besteed aan een cultureel doel in het verlengde van Kring-activiteiten. Over drie jaar wordt een expositie gehouden met de originelen van de dan in totaal achttien verschenen Kringprenten. [email protected]

MAART - APRIL 2014

de

11

Opening 1 maart

KUNST OP DE KRING

De kunstcommissie opent met maar liefst 4 nieuwe exposities op De Kring in maart en april. Op 1 maart opent een dubbelexpositie van fotograaf Jan Prent en schilder Elsje Stroetinga, samen goed bevriend en beiden al jaren lid van De Kring. Jan vierde er als kind Sinterklaasfeesten, Elsje leerde haar zoontje lopen op de sociëteit. Tonja van Rijthoven

Elsje Stroetinga Elsje Stroetinga (1942) had op haar 16de al haar eerste tentoonstelling in het Anne Frankhuis en op haar 18de ging ze in Parijs studeren. Terug in Amsterdam was zij in de leer op ateliers van toen bekende kunstenaars als Toledo en Bueno de Mesquita. De roerige tijden maakte zij mee als “koningin van de twist” en als galeriehoudster. De eerste kunstenaar, die zij tentoonstelde, was Hélène de Beauvoir, zus van de beroemde schrijfster. Stroetinga ontwikkelde een eigen techniek, strakke kleurvlakken, in ei-tempera, zelfgemaakte verf met natuurlijke pigmenten. Haar schilderijen komen tot leven doordat zij de kleuren een voor een, en laag over laag aanbrengt en haar portretten zijn omfloerst, alsof de persoon fysiek afwezig is. Haar zelfportret is niet meer dan een contour van haar profiel in een weelderige witte wolk. Symbolisch zijn haar afbeeldingen van een simpel huis, zonder ramen en deuren, soms in de vorm van een doos.” Ik heb zelf nooit ouders gehad en geen huis en het voelt nog steeds alsof ik geen huis heb” , zegt Stroetinga. Momenteel woont en werkt zij in Frankrijk, maar is ook vaak in haar atelier te Ruigoord, waar zij veel vrienden in inspiratie vindt. Met haar partner, beeldend kunstenaar Rob van Tour, reist zij regelmatig om ideeën op te doen wat zij zelf formuleert als “een levenslange zoektocht naar de artistieke weergave van geborgenheid”.

12

de

Jan Prent Jan Prent (1949), begonnen als persfotograaf, had zijn eerste tentoonstelling bij galerie Bouman, samen met Philip Mechanicus en Ferry André de la Porte. In 1980 raakte hij vast verbonden aan galerie Forum van Elsje Stroetinga, eerst aan de Herengracht, later op het Singel. Hij was een van de eersten die van zijn kunstfoto’s grote afdrukken maakte (1x1 meter). Prent ziet overal schoonheid, vooral in het genadeloos verstrijken van de tijd. Vergankelijkheid is nu zijn belangrijkste thema en zijn werkwijze licht hij als volgt toe: “ik zoek naar locaties waar ik mijn fantasie op los kan laten, zoals een scheepskerkhof of verzamelplaats van afvalproducten, glas en kleding-recycling.


Eigenlijk zoek ik naar alles van waarde waar we eerst trots op waren en wat nu niks meer voorstelt.” Al experimenterend is Prents focus nog abstracter geworden. Zijn laatste foto’s zijn indrukwekkende kleurcomposities van roestige, afgebladderde scheepsrompen en autowrakken, recent vastgelegd in een fotoboek getiteld Een abstracte realiteit (2013), prachtig vormgegeven door Willem Morelis. Opening op zaterdag 1 maart om 18.00 uur door Arnold Heertje, oud-hoogleraar Staatshuishoudkunde en Geschiedenis van de Economie Foto’s van Jan Prent in de sociëteit. Schilderijen van Elsje Stroetinga in het restaurant.

Opening 15 maart

Van 15 tot 28 maart exposeren Kringleden Paul Dijkman en Daan Doesborgh op de sociëteit en Eva van Dam in het restaurant.

Paul Dijkman Paul Dijkman (Amsterdam, 1954) begon op zijn zestiende te schilderen. Na zijn architectuurstudie in Delft werd hij beeldend kunstenaar. Voor De Kring-expo heeft hij de dichter Daan Doesborgh (Steyl, 1988) gevraagd een bijdrage te leveren. Op deze manier wordt de expositie wat breder en, aldus Dijkman, ‘afgewisseld met gedichten, op foamplaten. Of het lukt met het ophangsysteem is even afwachten.’ Zijn schilderijen zijn grafisch, gestileerde natuurtaferelen, landschappen, bloemen, bladertakken en waterpartijen, soms samengesteld uit ontelbare puntjes, in verschillende kleuren. Hij werkt op linnen, op hout, en soms gebruikt hij een glasheldere acrylaatplaat als drager. Door de achterkant mee te schilderen ontstaat een prachtige diepte. ‘De schilderijen hebben geen focus, behalve dan de ongrijpbaarheid van het bestaan, chaos als natuurlijk onderdeel van het leven.’ Dijkman publiceerde ook diverse boeken over architectuur en leefomgeving en werkt momenteel aan een beschouwing over ‘Onzekerheid als Scheppend Principe’. Hij heeft een uitgesproken mening over stedenbouw en modernisme. ‘De leefomgeving manipuleert mensen en ik analyseer hoe. Veel ellende komt voort uit zogenoemde rationaliteit en controledwang. Nee, dit zie je allemaal niet aan de doeken, maar toch zit het stiekem diep onder de verf verborgen.’

met de titel: Milarepa, inmiddels in 18 landen verschenen, waaronder Japan en India. Een stripboek over het leven van de vermaarde boeddhistische leraar Milarepa, waarin Van Dam de veerkracht van de Tibetaanse cultuur verbeeldt. Op dit moment werkt en schrijft zij aan een ‘20th Anniversary’, de vervolgeditie van dit boek. De illustraties die op De Kring te zien zijn, maakte Van Dam

onlangs, in opdracht voor een Amerikaanse uitgever, met als thema het verhaal van een Nomadenjongen in Tibet. Opening: zaterdag 15 maart, 18.00 uur Paul Dijkman met acrylschilderijen en Daan Doesborgh met gedichten in de sociëteit Eva van Dam, met olieverfschilderijen en een serie van tien illustraties, in het restaurant

Eva van Dam Eva van Dam (Apeldoorn,1949) toont in het restaurant enkele olieverfschilderijen en een serie van tien illustraties. Na de kunstacademie in Arnhem reisde Eva van Dam in 1970 liftend naar Nepal waar zij zes jaar onafgebroken verbleef. Bij terugkeer in Nederland werkte zij als beeldend kunstenaar, maakte vrij werk en grote olieverfschilderijen in opdracht. In de jaren ’80 hield zij zich ook bezig met toegepaste kunst en illustraties, voor onder andere de Playboy, Playgirl en Cosmopolitan. Tibet en het boeddhisme zijn de belangrijkste thema’s in haar vrije werk. In 1992 verscheen in Amerika een ‘graphic novel’

Daan Doesburgh met gedichten in De Kring

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

13

Opening 29 maart

Van 29 maart tot 11 april exposeren Jacinta Heijmans met schilderijen en haar dochter Eva Gans met tekeningen.

Jacinta Heijmans Jacinta Heijmans (1948, Haarlem) kreeg als dochter van de materieschilder Eduard Heijmans (1912-1972) het schilderen met de paplepel ingegoten, maar begon haar carrière pas op latere leeftijd. Inmiddels heeft haar werk internationale bekendheid. Kenmerkend voor haar doeken zijn bontgekleurde fantasiefiguren met woekerende vormen, die vruchtbaarheid, geboorte, groei, schepping en verbondenheid symboliseren. In vaak felle neonkleuren schildert zij bij voorkeur het postmoderne leven in wereldsteden die minstens tien keer groter zijn dan Amsterdam. Haar beelden doen surrealistisch aan en lijken op sprookjes uit duizend-en-één nacht en op Bijbelse wonderen. Volgens kenners onttrekken Heijmans’ schilderijen zich volledig aan elke kunsthistorische plaatsing. Door de kinderlijke dramatiek en vrolijk aandoende ironie, doen haar taferelen aan tekenfilms denken.

Eva Gans Eva Gans (1981, Amsterdam) raakte met een vader die hoofdconservator was van het Stedelijk Museum al jong bij kunst betrokken. Zelf ontwikkelde zij zich in het tekenen. Ze is vanaf haar 22ste jaar actief met projecten, illustraties en exposities. Haar stijl is moeilijk te omschrijven, dat vindt zij zelf ook. Naïef en ook weer niet, veelbetekenend en toch simpel tekent Eva Gans figuren en situaties, anekdotisch qua vorm en inhoud. Met dikke lijnen schetst zij een verhaaltje en een typisch beeld. Zoals op de tekening waarmee haar website opent (www.evagans.nl): de loensende blik van een jonge dame met wapperend haar, in een knalrode limousine houdt je gevangen. Volgens critici hebben haar tekeningen niets met traditionele beeldende kunst te maken, ook niet met traditionele beelden van de werkelijkheid. Speciaal voor De Kring maakte zij een nieuwe serie tekeningen op doek en papier in verschillend formaat. Opening: zaterdag 29 maart, 18.00 uur Sociëteit: Jacinta Heijmans met schilderijen, ‘Dolly bellefleur, mijn muze’ Restaurant: Eva Gans met tekeningen

14

de


Opening 12 april

Posthume exposities van Guillaume Le Roy en van Oey Tjeng Sit. Van 12 april tot 18 mei exposeren twee kunstenaars die overleden zijn en wier werk door hun zoons wordt beheerd. Mikel Le Roy toont prenten van zijn vader op de sociëteit. Rene Oey Tjeng Sit laat zijn vaders werk in het restaurant bewonderen.

Guillaume Le Roy Guillaume Le Roy (Blaricum 1938 - Amsterdam 2008) was een Nederlands graficus die woonde en werkte in Amsterdam. Op de School voor Kunstnijverheid, de latere Rietveld Academie volgde hij de afdeling vrije grafiek. Uit materiaalgebrek gebruikte hij afgedankte cafétafeltjes uit het restaurant van zijn ouders voor het maken van zijn eerste houtsneden. Na zijn afstuderen trok hij naar Parijs en verkeerde daar van 1960 tot 1962 in internationale kunstkringen. Zijn eerste atelier was in het ruim van een vrachtboot in de Amstel, later had hij twee verschillende adressen aan de Prinsengracht. Daar leerde hij de grafisch kunstenaar Metten Koornstra kennen. Door hem kwam hij ook in contact met Piet Clement die in 1968 zijn eigen drukkerij kreeg. In de bijbehorende galerie Printshop (nu Galerie Clement) werd het werk van Le Roy vanaf 1969 regelmatig geëxposeerd, vervolgens door het hele land en in het buitenland. De laatste tien jaar wordt zijn werk vertegenwoordigd door Galerie Slewe. Een aantal van zijn werken is opgenomen in de collecties van onder andere het Museum van het Boek in Den Haag. De prenten van Le Roy zijn altijd abstract, vaak met beeldtekens die de indruk geven van poorten en vensters naar het licht. Ofschoon hij in zijn beginjaren een veelkleurige periode heeft gekend, zijn de kleuren zwart, grijs en wit voor hem altijd het belangrijkst gebleven, later soms doorbroken met kleine gedeelten in rode, blauwe, bruine en gele tinten. Over zijn beperkte kleurgebruik van de laatste decennia zei hij: ‘Zwart en wit hebben nu eenmaal de meeste kleur.’ Le Roy maakte ook houtsneden en etsen bij gedichten en teksten. Over zijn werk zei hij: ‘Ik ets als ik dingen wil maken die in houtsneden niet kunnen, en omgekeerd.

Ik moet kunnen snijden uit hout en bijten uit zink. De schilder en de lithograaf voegen iets toe, de verf. De etser en houtsnijder halen juist iets weg.’ (www.guillaumeleroy.nl)

Oey Tjeng Sit De apotheker-kunstenaar Oey Tjeng Sit (Purwokerto, Java1917- Amsterdam 1987) was een fenomeen in de kunstwereld vanaf de jaren ’60. Nadat hij de Chinese school en de HBS in Bandoeng had bezocht, kwam hij naar Nederland om farmacie te studeren. Na twintig jaar studie opende hij ‘Apotheek Oey’ aan de Prinsengracht 128, schuin tegenover de Westertoren. Vanuit zijn etalage, een leeggeruimde apotheekvitrine, bestookte Oey op een dadaïstische manier zijn buurtgenoten. De daartoe uitgenodigde kunstenaars brachten hun kunst buiten het circuit van galeries en musea en leverden Oey de titel ‘nestor van de hoofdstedelijke window-art’ op. Het oeuvre van de autodidact Oey wordt gekenmerkt door artistieke veelzijdigheid. Na een periode van surrealistisch tekenen en schilderen legde hij zich toe op de lino-techniek, de collage en het uitgeven van boeken via zijn eenmansuitgeverij ‘De Vingerpers’. In de collages, vaak met Oost-Indische inkt en penseel, maakte hij veelvuldig gebruik van krantenpapier, waarvan hij het vluchtige, aan de actualiteit gebonden bestaan wilde verlengen. De krant riep bij Oey vele vragen op, zoals ‘Is het gewicht van het gedrukte nieuws meetbaar?’ wat hij beeldend tot uitdrukking bracht in zijn installaties. Hij liet bijvoorbeeld bezoekers van een kunstbeurs proppen krantenpapier naar blikjes

gooien of kooien met papieren proppen in brand steken en voorzag zijn kunstwerken van titels als ‘Fietsend tegen de wind kun je wel eens vergeten dat het wiel is uitgevonden’. Met de onlangs overleden William Lindhout exposeerde Oey in 1982 in Museum Fodor een grote serie frottages die ze hadden gemaakt op en van de Herenmarkt, tegenover de toenmalige woning van Lindhout. ‘Als er al een orde der dingen bestaat, dan is deze van tijdelijke aard’, schreef Oey. Zijn werk – lichtvoetig, speels en met een subtiel gevoel voor de verborgen esthetische kwaliteiten van het alledaagse – zou een duurzame bevestiging van deze uitspraak kunnen zijn. Opening: zaterdag 12 April, 18.00 uurSociëteit: Guillaume Le Roy, met acht prenten uit de periode 1992-2000 en twee uit 2007 Restaurant: Oey Tjeng Sit, Werken op papier uit de jaren ’80

•

Houtsnede ca 1998, zonder titel, copyright Atelier Le Roy

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

15

IN MEMORIAM

OPROEP

Elzeline van Amerongen

Bart Naessens Bart Naessens is na een lange ziekte op oudejaarsavond overleden. Hij werd nog geen vijfenzestig jaar. Familie, vrienden en bekenden vonden hun weg naar Westerveld. Het afscheid was een maand eerder ingeleid met zijn geslaagde fototentoonstelling ‘Zonsopkomst boven Amsterdam’. Nu werd door fotoprojectie zijn levensloop geïllustreerd. Jeugdjaren tijdens de wederopbouw, een stevige bos lange haren, joints en de grote stad. De naam Naessens is op De Kring bekend; intelligente, hartelijke mensen vol passie. Bart was opper-timmerman. Passer, winkelhaak, edele houtsoorten en materialen, het beste gereedschap. Geduld, technisch en artistiek inzicht. Zijn leven verliep niet langs lijnen van geleidelijkheid. Rebellie, het alternatieve leven waren zijn deel. Fotografie, vriendschappen en de zoektocht naar schoonheid. Zijn liefde voor kwaliteit stelde hem apart. Het handwerk in essentie en hartelijke menselijke verhoudingen. In zijn Schotse maatpak danste hij verrukt de gebruikelijke figuren op onze vrijdagnachten, het hart en lijf pulserend op het ritme van de beat. Hij zong in het Kringkoor. Wat een begenadigde jongen. Een held. Aldus de bewogen sprekers. Zijn lief Minca sprak waardig en met emotie. Zo veel liefde. Zij, zijn twee jongens en twee zusjes – zijn vrienden. Chapeau. Lieve Bart, je blijft gezien. Hendrik van de Roemer

16

de

Op 17 december is grafisch ontwerpster en journaliste Elzeline van Amerongen op 71-jarige leeftijd overleden. Zij was lid sinds 1965. Haar vriendin en levenspartner Ronnie van Berten schrijft over haar onder meer het volgende: “In 1964 kreeg Elzeline haar eerste baan bij drukkerij Dico en in datzelfde jaar werd ze door Cees Nooteboom meegenomen naar De Kring. Hoewel ze nog heel jong en vooral verlegen en onzeker was, voelde ze zich in het kunstenaarswereldje al gauw thuis. In 1966 werd zij hoofdredactrice van het maandblad Reizen waarvoor ze ook de lay-out deed. Nadat dit blad drie jaar later werd afgestoten trad ze als opmaakredacteur in dienst van HN in Den Haag, waar zij 34 jaar aan verbonden bleef. Voor dit blad schreef ze jarenlang filmrecensies. Tevens voerde zij de lay-out van het maandblad Kerk in Den Haag.

Haar passie voor kunst kon ze als journaliste uitleven door het schrijven van interviews met diverse kunstenaars en artikelen voor Avenue en Vivenda. Door haar zachtaardigheid, gevoel voor humor, haar gulle lach en haar warme diepe stem was ze bij velen zeer geliefd. Samen met Herman Gordijn heeft ze zich om Lida Polak bekommerd in haar laatste levensfase. Ze was voor menigeen een trouwe vriendin. Op 14 november kreeg ze te horen dat ze een snelgroeiende agressieve vorm van longkanker met uitzaaiingen had. Ze weigerde de aangeboden palliatieve chemokuren en verkoos thuis te sterven.” Wij wensen Ronnie, haar familie en al haar vriendinnen en vrienden veel sterkte toe. Addy Kaiser


Evenementencommissie zoekt versterking Zit jij boordevol leuke ideeën voor de programmering van De Kring, ben je een ster in het organiseren van evenementen en/of wil je je wat actiever inzetten voor de sociëteit? Dan zijn wij op zoek naar jou! Onze commissie: De Evenementencommissie heeft als taak het organiseren van feesten, evenementen en activiteiten die De Kring bloeiend houden en de betrokkenheid van de leden bij onze sociëteit vergroten. Bij de Evenementencommissie wordt zorg gedragen voor de organisatie en promotie van deze activiteiten. Onze commissie bestaat uit tien Kringleden die wat betreft leeftijd, beroep en interessegebieden een zo breed mogelijke afspiegeling van het ledenbestand vormen. We komen maandelijks bijeen in De Kring. Na afloop wordt – vrijblijvend – samen gegeten in het restaurant. Deelname aan de Evenementencommissie duurt maximaal drie jaar. We zoeken enthousiaste leden met ideeën en adviezen voor de verrijking en verlevendiging van het Kringprogramma, die bovendien bereid zijn een handje te helpen met de realisatie ervan. Mensen die kunnen samenwerken en die tussendoor ook eens andere Kringleden raadplegen over hun wensen en meningen. Er is sprake van een open wervings- en selectieprocedure voor ieder Kringlid. Vergadering: iedere eerste dinsdag van de maand om 18.00 uur. Wil je meer informatie of je belangstelling kenbaar maken? Neem contact op met Rosa Polak ([email protected]) of Marieke Nooren ([email protected]).

TASTY TOM

Komkommertijd soorten groenten te snijden. Voor wie er eentje wil aanschaffen: de Japanse versie is stukken goedkoper dan de metalen en te verkrijgen bij elke goede kookwinkel. Pas wel op voor je handen en vingers; de messen zijn echt vlijmscherp. Komkommerspaghetti (voor 4 personen) 1 mooie (rechte) komkommer, 200 g zure room, 4 tl sushi-azijn, zout, snufje cayennepeper, beetje citroensap, 2 tl gesneden dille, en wat dunne dilletakjes ter garnering. Eventueel wat suiker. Extra nodig: ijsblokjes, snijmachine of Japanse (of gewone) mandoline. Schil de komkommer dun, snij de kontjes eraf en snij hem dan in de breedte in tweeën in twee handzame stukken. Schaaf elk deel op de mandoline in dunne slierten (2 à 3 mm), zonder de waterige kern mee te nemen. Voor de snijmachine: snij elk deel eerst in dunne plakken, en dan de plakken weer in dunne slierten. Kort (maximaal 30 seconden) in een pan met ruim kokend en gezouten water blancheren en meteen in ijswater laten afkoelen en laten uitlekken. Hierdoor houdt de komkommer zijn prachtige groene kleur. De zure room mengen met sushi-azijn, zout, cayennepeper en citroensap. Proef het mengsel en voeg als het te zuur is een beetje suiker toe. Doe de komkommerspaghetti erbij en de fijngesneden dille en laat alles even goed intrekken. Garneren met een takje dille. Erg lekker als ondergrond bij visgerechten zoals mul of gerookte zalm en wat mierikswortel. (Deze column verscheen eerder in Het Parool)

Met een komkommer kun je meer dan je denkt. Iedereen kent de aloude oer-Hollandse komkommersalade en die van mijn moeder is, vind ik, onovertroffen. Een paar flinke scheuten azijn, suiker naar smaak, een gesnipperd rauw uitje, wat olijfolie en versgemalen peper, meer is het niet. Eventueel een beetje paprikapoeder en desnoods wat water erbij om de scherpe azijn af te zwakken. Zelf gebruik ik vaak sushi-azijn in plaats van gewone azijn want die is minder zuur. Eerst wel de komkommer schillen en dan in zeer dunne plakjes schaven met de kaasschaaf. Nog een uurtje inleggen in wat zout, daarna het vocht eruit knijpen en in de marinade laten zakken. Dat kan heel goed met een kromme komkommer, zo groeien ze nu eenmaal ook, al kom je in de supermarkt vrijwel alleen maar kaarsrechte tegen. Maar zo’n rechte komkommer laat zich wel makkelijker in dunne slierten snijden. Een grote, bevriende chef uit Zutphen, Peter Gast van ’t Schulten Hues*, maakt er een lekkere, groene, makkelijke en hippe cocktail van, die elk kind zal lusten. Doe twee komkommers, drie groene tomaten en drie groene appels in de sapcentrifuge en smaak af met sushi-azijn en zout. Je kunt hem ijskoud serveren met wat crushed ice of met een fijne olijfolie opmonteren als dressing. Nog eens wat anders is om er spaghetti van te maken. Die kun je met een scherp mes handmatig snijden, maar dat is nogal wat werk. Een veel gelijkmatiger en sneller resultaat krijg je op de snijmachine of op de mandoline, een professioneel snijwerktuig, handzaam en erg handig om allerlei

Tom Kellerhuis www.tomcooks.nl

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

17

BOEKEN

Nieuw leesvoer Addy Kaiser zet nog éénmaal een lijst van nieuwe boeken op een rij die verschijnen in maart en april.

Anthos

Per Olov Enquist – Het boek der gelijkenissen 1949, hartje zomer. De 15-jarige verteller, uit een streng religieus milieu, wordt door een 50-jarige buurvrouw ontmaagd. De jongen wordt man en vertrekt uit Zweden om elders een nieuw leven te beginnen. De schrijver verweeft in deze liefdesroman zijn eigen leven met dat van de romanfiguur, waardoor de scheidslijn tussen feit en fictie flinterdun wordt.

Hallgrímur Helgason – Een vrouw van 1000 graden Een rit door de twintigste eeuw van IJsland via het Derde Rijk naar Argentinië en terug. De herinneringen van een vrouw die zit te wachten tot haar oven heet genoeg is om te worden gecremeerd. Cristiaan Weijts – Achternamiddagen De schrijver leidt zijn lezers rond in zijn atelier en schept zo een zelfportret in de vorm van een lichtvoetig essay. André Platteel – Alles hiervoor Een jonge man met veel verdriet en angstaanvallen ontmoet in de wildernis van Big Sur een charismatische man die grote invloed op hem uitoefent. Als er onder politici en ondernemers doden vallen, leiden de sporen naar die man. David Shields & Shane Salerno Salinger De auteurs schreven de definitieve biografie van de schrijver van The Catcher in the Rye.

Artemis & Co

Michel Chabon – De laatste oplossing Een gepensioneerde 89-jarige man verhuist naar het Engelse platteland. Daar woont een negenjarige doofstomme jongen, gevlucht uit Nazi-Duitsland samen met een grijze roodstaartpapegaai, die in het Duits cijferreeksen uitspuwt. Wat betekenen die? Een geheime SS-code? Een Zwitsers bankrekeningnummer…? Kunnen de man en de jongen het mysterie oplossen?

Jennifer duBois – Radslag Het verhaal zit zowel psychologisch als stilistisch goed in elkaar, vindt Times Book Review. Lily, een jonge vrouw gaat studeren in Buenos Aires. Ze vindt haar nieuwe omgeving leuk, maar haar kamergenote een saaie meid. Als die kort daarop wordt vermoord, is Lily de hoofdverdachte.

De Arbeiderspers

Pauline Broekema – Het Boschhuis Een kroniek van een uitzonderlijke familie van tabakspioniers op Sumatra, boeren aan de Zuiderzee en wereldverbeteraars in Utrecht.

18

de


Karin Belt – De midlifeclub Een stel vrouwen uit een Vinex-wijk gaat elk jaar met elkaar op motorvakantie in Frankrijk. De uitgever noemt het een spannende ‘coming of middle-age’ roman over vier vriendinnen op zoek naar hun eigen waarheid. Beetje Ventoux? Machteld Bouma – In verband met de kinderen Wendolijn, een succesvolle loopbaancoach, wordt verliefd op een neuroloog met drie kinderen in zijn handbagage. Over de waarde (of niet) van familiebanden en de impact van het verleden op het heden.

Balans

Johanna – Silke Riemann en Ben Verbong Johanna was de vrouw van Theo van Gogh. Zij en niet Theo heeft de naam van Vincent van Gogh gevestigd en met grote inzet voor de erkenning van zijn werk gevochten. Literatuur- en archiefonderzoek zorgen voor een meeslepend filmisch geschreven verhaal. Bovendien verschijnt bij deze uitgeverij onder meer van Natascha van Weezel het boek De derde generatie, dat zijn de kleinkinderen van de Holocaust; beschrijft Malte Herwig in De laatste lichting hoe de jonge partijgenoten van Hitler uitgroeiden tot de elite van het moderne Duitsland; tekent Jan H. Kompagnie in Held tegen wil en dank het lot van een agent in bezettingstijd; en noemt The New York Times Een schrijver in oorlogstijd, een dagboek van Vasili Grossman, een van de allerbeste ooggetuigenverslagen van de Sovjet-Russische oorlogvoering aan het Oostfront. Te midden van al deze ellende verschijnt in april Het koningsvaandel, een reis door het verleden van Friesland. En dat boek is geschreven door Pieter Winsemius.

De Bezige Bij

Jan Siebelink - De Blauwe nacht Roman waarin een gezin door een vader te gronde wordt gericht. Het boek speelt zich begin jaren tachtig af in Parijs in de tijd dat de rechts-extremistische terreurorganisatie OAS strijdt tegen de afscheiding van Algerije.

Romain Puértolas - De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een Ikeakast Volgens de uitgever: ‘Een bruisende en komische roman waarin de grote problemen van onze tijd op luchtige en treffende wijze worden gepresenteerd.’ Siri Hustvedt - De vlammende wereld Een miskende kunstenares neemt wraak op de critici door haar nieuwste werk te exposeren onder de naam van drie jongemannen. Maar haar opzet mislukt als de zogenoemde kunstenaars beroemd worden en weigeren de ware kunstenares aan te wijzen. Een intrigerend web van feit en fictie, van werkelijkheid en kunst. Jennifer Clement – Gebed voor de vermisten Portret van een groep op zichzelf staande vrouwen in een landelijk gebied in Mexico waarin de gevolgen van een oneerlijke oorlog nietsontziend worden verbeeld.

Sara Stridsberg – Darling River Deze winnares van de literatuurprijs van de Noordse Raad schrijft in haar Lolitavariaties een treurlied over alle meisjes en jongens die van hun jeugd worden beroofd. Frédérique Deghelt – Het leven van een ander Tijdens een feestje valt Marie voor de charme van een man. Ze gaat met hem mee naar huis en als ze de volgende ochtend wakker wordt, liggend naast haar eigen man, zijn er twaalf jaar voorbij. Ze weet er niets meer van. Wat is er gebeurd?

Orlando

Anita Shreve – De levens van Stella Bain De uitgever noemt dit een hartverscheurend verhaal over de liefde tegen de achtergrond van de Eerste Wereldoorlog. In een tuin in Londen doolt een vrouw rond die als verpleegster aan het front in Frankrijk heeft gewerkt, gewond is geraakt en haar geheugen is verloren.

Hila Blum – Het bezoek Een beladen portret van een jong gezin in Jeruzalem. Het krijgt bezoek van een Franse miljonair die zij negen jaar geleden in Parijs hebben leren kennen. Er is toen iets gebeurd wat een smet heeft achtergelaten op hun romantische vakantie. Een nauwkeurige studie van de rekbaarheid van familiebanden.

Per Petterson – Twee wegen In deze winnaar van de Noorse boekhandelprijs komen twee vroegere vrienden elkaar na vijfendertig jaar tegen. Er volgt een ongemakkelijk gesprek over hun jeugd toen ze allebei opgroeiden in gebroken gezinnen en kracht putten uit hun vriendschap.

Javier Cercas – De wetten van de grens Volgens El País een scherpe en complexe roman, spannend en melancholisch. Een strafpleiter komt na twintig jaar opnieuw in contact met een jeugdbende waar hij vroeger een zomer deel van uitmaakte.

Bruna

In Sluit mijn ogen van Sophie McKenzie speelt achterdocht de hoofdrol, in In mijn bloed van Lisa Unger de leugen en in De moord op mijn vader van Carina Bergfeldt wordt een perfecte moord beraamd die is geïnspireerd op de televisieserie Dexter.

Cargo

De Geus

Ronaldo Wrobel – Hannah Een ontroerend liefdesverhaal aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog in Brazilië. De Pools-joodse schoenmaker Max moet onder politiedwang brieven uit het Jiddisch vertalen. Hij wordt verliefd op Hannah, een van de brievenschrijfsters, en gaat naar haar op zoek.

Het debuut Kortsluiting van radio-dj Jeroen van Inkel. Het moet voor hem niet moeilijk zijn geweest om in de huid te kruipen van zijn romanfiguur Vrank van Houten, een radio-dj die moet oplossen wie een lijk in de kelder van een psychiatrisch instituut heeft achtergelaten. Cocco & Magella zijn de auteurs van Schaduw over het meer. In een klein bergdorpje bij het Comomeer woedt een strijd tussen milieuactivisten en projectontwikkelaars. Stefanie, politiecommissaris, moet een oude zaak oplossen en krijgt een affaire met een milieuactivist waardoor haar integriteit ter discussie komt te staan. Wat als je zelfs je eigen moeder niet meer kunt vertrouwen, is de hamvraag voor Daniel die in De Boerderij van Tom Rob Smith moet kiezen tussen het verhaal dat zijn labiele moeder hem vertelt en dat van zijn vader.

Linda Olsson – Herinneringen aan de liefde Volgens een Engelse recensent: ‘Een van de meest ontroerende en gevoelige verhalen van de laatste tijd.’ Nummer 1 in Zweden en in Amerika binnen drie maanden vier keer herdrukt. De titel spreekt voor zichzelf.

Thrillers Anthos

De kraamhulp van Esther Verhoef zou toch degene moeten zijn die je kunt vertrouwen…

KRING CIRCULAIRE

Over de duistere kant van moederliefde schreef Koren Zailckas het boek Moeder, moeder. In James Pattersons – Erewoord Alex Cross, gaat Cross de grootste uitdaging in zijn leven aan met zijn familie als inzet; verder belicht Jackie Bateman in Dorst de menselijke kant van wreedheid, vraagt Donna Leon zich in Het onbekende kind af wat het leven van een kind dat niet bestaat waard is; beschrijft Robert Harris in De officier een van de grootste spionageschandalen uit de Europese geschiedenis en verhaalt Julie Hastrup in De blinde vlek over verkrachtingen van allochtone vrouwen en een vrouwelijke rechercheur met huiselijke problemen. De Geus Deze uitgever is weer sterk vertegenwoordigd met onder meer De Bruid van Jessica J.J. Lutz dat zich afspeelt in OostTurkije en met Koortsmeisje van Elisabeth Östnäs waarin een vrouw wordt verdacht van de moord op haar vader en een haar onbekende vrouw die naast hem in bed lag.

•

MAART - APRIL 2014

de

19

DE KRING AAN TAFEL

Stilte gewenst tijdens het CTG groep versterken. De werkgroep had elke dinsdagmiddag een bijeenkomst en al snel ontstond de gewoonte om na afloop op De Kring te gaan borrelen en eten. Die gewoonte bleef bestaan, ook toen de werkgroep wegens gebrek aan resultaat een zachte dood was gestorven. De naam ‘filosofentafel’ is dus niet uit de lucht komen vallen. In de loop van de jaren sloten anderen zich bij het oorspronkelijke drietal aan. Eerst Lucas van der Land, politicoloog en ook filosofisch onderlegd, en Rien Bazen; later psycholoog Frits Jans (na de dood van Lucas) en nog weer later notaris Hans Roze, econoom Caspar Broeksma en historicus Herman de Liagre Bohl na het overlijden van Frits en Henk. Voorwaar een illuster gezelschap en drie van hen (Peter, Frits en Rien) zijn ook voorzitter van De Kring geweest.

Geen plaats V.l.n.r. staand: Hans Roze, Rien Bazen, Anne Kox en zittend: Caspar Broeksma, Herman Liagre Böhl en Peter Polak. Foto: Ferry André de la Porte

De Kring kent spontaan gevormde vaste groepen die bijeenkomen in het restaurant. Een Kringportret: de ‘filosofentafel’. Door Addy Kaiser

Met een paar vrienden bespraken we het wel en wee van onze sociëteit en we constateerden daarbij dat merkwaardig genoeg de dinsdag de gezelligste dag van de week is. Nu ja, ik geef toe, die vrienden waren oudere leden die geen reguliere baan meer hebben en bovendien ook ’s avonds De Kring slechts sporadisch bezoeken. De dinsdagen herbergen de bridgers (hun aantal neemt gestaag toe), twee groepen biljarters en een groep van het begin van de middag. De vaste leden van de andere groep druppelen na vijven binnen. En dan is er vanouds de dinsdagtafel, de ‘filosofentafel’ zoals een van ons die noemde.

20

de

Hoezo filosofentafel? Ik ken de zes mensen (mannen) die deze tafel vormen. De meesten zijn wetenschappers, of hebben in ieder geval een graad in de een of andere discipline, maar filosoof? Nee. Fotograaf Rien Bazen, al lang aanzittend en de enige zonder graad, vertelde me hoe het is gekomen. Zijn versie klopte volgens Anne Kox en Peter Polak, de mannen van het eerste uur, niet helemaal. Hier het gezamenlijk verhaal.

Werkgroep De tafel bestaat sinds 1973. Kringlid Henk Mulder, filosoof en Germanist, werkzaam aan het Instituut voor Grondslagenonderzoek van de UvA, schreef samen met een studentenwerkgroep de biografie van de Oostenrijkse filosoof Moritz Sechlick. Omdat Sechlick ook natuurkundige was, had Mulder behoefte aan versterking door een paar natuurkundigen. Op advies van professor Sybren de Groot kwamen Kringleden Anne Kox en Peter Polak, promovendi van De Groot en bovendien filosofisch geschoold, de


Het was lang ‘not done’ om erbij te gaan zitten, zeker voor vrouwen. Je werd niet echt weggekeken, maar het scheelde niet veel, en meepraten werd zeker niet gewaardeerd. ‘Dat kwam vooral omdat er aan onze tafel dan ineens geen plaats meer was voor een van ons, en dat kon natuurlijk niet’, zegt Rien. ‘En ja, wij praten nu eenmaal niet over ditjes en datjes. Onze gesprekken zijn serieus en gaan over politiek, kunst en cultuur en natuurlijk wetenschap. En ons CTG valt nu eenmaal niet bij iedereen in de smaak.’ CTG is de afkorting voor Centraal Tafel Gesprek en ik kan me voorstellen dat het hinderlijk is als er mensen bijzitten die het liever over koetjes en kalfjes hebben of over bijvoorbeeld veroveringen. Ik mag er wel af en toe bijzitten, waarom weet ik ook niet, misschien omdat ik ook een graad heb. Maar pas op, laatst toen ik me met een kwinkslag bij hen wilde voegen, werd ik streng tot stilte gemaand. Caspar gaf college in een belangrijk economisch vraagstuk en daarbij kon ik natuurlijk niet zomaar invallen. Na afloop van het CTG en met de nodige kelkjes achter de kiezen, gaan de heren boven eten. Soms, of liever: zelden, komen hun vrouwen ook.

•

TROUWE LEDEN Eli Asser (91) werd vlak na de Tweede Wereldoorlog lid van De Kring. Hij maakte er de wilde jaren vijftig en zestig mee en heeft veel goede herinneringen. Graag zou hij er nog eens komen, maar ja, de steile trappen… Hij pleit voor een lift, van glas bijvoorbeeld, liefst aan de voorkant van het pand. Emma Luten zou ’s avonds na haar avondwandeling met de hond graag een glas wijn willen drinken in de sociëteit. Samenstelling: Erna van den Berg

Eli Asser:

‘Ik ben thuis’ Naam: Eli Asser Leeftijd: 91 jaar Beroep: schrijver

Vind je De Kring erg veranderd? ‘Ja natuurlijk. Ik weet nog precies hoe we begin jaren zestig het plafond naar beneden haalden. Rob Wout (Cartoonist Opland van de Volkskrant) en ik stonden op de bar, sprongen in een dolle bui omhoog, gingen aan het houten plafond hangen. Dat kwam omlaag. En geloof me of geloof het niet, maar toen moest de hele troep tegen de vlakte. Bouwkundig gezien bleef er geen spat meer van over. Maar als je me vraagt: Heeft het nog iets van het sfeertje van toen, dan ga ik één hoog op het balkon zitten, dan kijk ik naar buiten, dan zie ik de gevels, de bomen, de fietsen, de mensen en dan denk ik toch weer: ja. Ik ben thuis.’ Heb je nog goede ideeën voor De Kring? ‘Jazeker. Een lift! Voor mijn part aan de buitengevel. Een glazen lift. Met vrij uitzicht op het Plein, van de Schouwburg via De Balie tot aan de Zieseniskade! En met een bordje op de deur: Uitsluitend voor stramme leden van De Kring!’ Kom je er nog geregeld? ‘Lieve schat. Ik weet dat het er nog altijd oergezellig is en ik weet dat er van alles gebeurt en ik zou er dolgraag weer eens een hapje willen eten, en voor mijn part nog dansen ook, maar die trap... die twee enorme steile trappen... plus nog die derde naar het eetgedeelte... sorry!’

Emma Luten:

‘Honden toelaten’ Naam: Emma Luten Leeftijd: 66 jaar Beroep: Management Consultant

Foto: Hein van Maasdijk Hoe lang ben je al lid? ‘Ik heb direct na de bevrijding eerst drie jaar in Den Haag gewoond en gewerkt als beginnend journalist bij de Haagse editie van Het Parool. Ik ben in 1948 als redacteur van Vrij Nederland overgestapt naar Amsterdam en al vrij spoedig als ‘‘veelbelovend litterato’’ lid geworden van De Kring.’ Wie maakten je destijds lid? ‘Dat zou ik je echt niet meer kunnen vertellen.’

Hoe lang ben je al lid? ‘Ruim twintig jaar, denk ik. Maar daarvoor kwam ik ook al regelmatig op De Kring als introducee.’ Heb je een bestuursfunctie gehad of in een van de commissies gezeten? ‘Nee, ik heb alleen maar genoten en gebruik gemaakt van wat De Kring te bieden heeft.’ Wie maakten je destijds lid? ‘Marleen Dekker en ik zou niet meer weten wie nog meer. Ik was al heel vertrouwd met De Kring en kende er veel mensen.’ Vind je De Kring erg veranderd? ‘Ja. Heel vroeger toen ik er nog als introducee kwam, was het vaak een wilde, ruige, spannende bende. Er werd stevig gedronken en er was veel turbulentie. Vaak in positieve zin maar het liep soms

KRING CIRCULAIRE

Foto: Peter Paul Huf ook echt uit de hand. Nu ervaar ik De Kring als een keurige, gezellige sociëteit, waar van alles te beleven is zonder excessen en zonder extravagantie.’ Heb je nog goede ideeën voor De Kring? ‘Egoïstisch misschien – maar ik zou het top vinden als ik bij het uitlaten van de hond een pitsstopje zou kunnen maken voor een glas wijn op De Kring. Dus honden toelaten. Ook al is het alleen maar beneden. En... een ieder die nu nog zeurt over de verbouwing, dubbel voor zijn/haar consumptie laten betalen.’ Kom je er vaak? ‘Ongeveer twee keer per maand. Als ik niet zo veel op reis was, zou ik vaker komen.’ Zijn je kinderen lid? ‘Nee.’ Voel je je er nog thuis? ‘Ja, voor mij voelt De Kring aan als een warme, gezellige, soms bijna kneuterige, aangename, wollen deken. Ik voel me er kiplekker en vind het feit dat je er dansen kan – ook al ben je al een beetje een oud vrouwtje – geweldig!’ Welke tentoonstelling bezocht je onlangs en welke boeken liggen op het nachtkastje? ‘Laatste tentoonstelling: William Klein in Foam. Boeken op mijn nachtkastje (in mijn geval vaker in mijn koffer): Age of Iron van Coetzee, De stad der blinden van Saramago ( heb ik beide meer dan eens gelezen) en net uit: De Laatkomer van Dimitri Verhulst. Mooi!’

•

MAART - APRIL 2014

de

21

Kunstenaar Rik van Santen (a.k.a Rikkie B.-Geen Probleem)

‘Liever verloren dan verkocht’

Rik van Santen, Foto: Myscha Oréo

Veelzijdig kunstenaar Rik van Santen geeft een eigen werkelijkheid vorm. ‘Een muziekavond programmeren is voor mij net zoveel waard als het maken van een foto of het schrijven van een gedicht.’ Door Caroline Ruijgrok

Het is maandagavond acht uur als ik doodmoe en vanwege tijdgebrek gekleed in een stoffige werkoveral aanbel bij een glanzend gelakte houten deur in het portaal van de Johannes Vermeerstraat. ‘Ik woon op stand tegenwoordig’, had Rik van Santen, aan de telefoon gezegd, toen ik hem een dag van tevoren opbelde om te vragen of ik hem kon interviewen. De deur zwaait open. Een jongeman van het type knap en veelbelovend staat in de deuropening. Grijze broek, suède schoenen met verfvlekken en een halve sigaret losjes tussen twee vingers geklemd. In de Geen titel, 2013, Plot bewerkt met grafiet.

gang achter hem staat een zwarte Koga Myata tegen de klassieke crème-witte metrotegels van de gang geleund. ‘Kan ik uw jas aannemen, mevrouw?’, vraagt hij op speelse toon, terwijl hij op zoek is naar

het beste hangertje van de kapstok. We gaan de kamer in. Het ruikt er naar hasj. ‘Heb je geblowd?’, vraag ik strenger dan ik zou willen klinken. ‘Nee, ik ben gestopt’, zegt Rik. ‘Nikolai heeft er net een opgestoken.’ Vanuit de keuken klinkt een warme stem: ‘Goedenavond, ik hoop dat je geen aanstoot neemt aan mijn aanwezigheid? Ik ben net ingetrokken.’ Een slanke, dandyachtige jongen komt tevoorschijn. ‘Nee hoor’, zeg ik, ‘ik hoop dat jullie geen aanstoot nemen aan mijn nogal vieze overal?’ ‘Staat je goed’, zegt Rik terwijl hij me een biertje inschenkt. ‘Wil je een rondleiding?’

Stoellift Rik is 26, studeert dit jaar af aan de Gerrit Rietveld Academie en woont sinds afgelopen herfst in het huis van zijn oma, die naar een verzorgingstehuis moest. Een klassiek herenhuis met een voor- én een achterkamer, een keuken én een bijkeuken. Een gang met inloopkast, een kelder, een metershoge trap. ‘Neem maar

22

de


Geen titel, 2013, Plot bewerkt met grafiet. plaats’, zegt Rik, wijzend op de stoellift aan de muur. Ietwat ongemakkelijk ga ik zitten. Rik klapt de armleuningen en de voetsteun naar beneden. Tergend langzaam schuift de stoel langs de trap omhoog. Geduldig loopt Rik achter me aan, zijn biertje in de ene hand, een sigaret in de andere. Op de bovenverdieping zijn behalve een badkamer met bad en een heuse linnenkamer nog drie slaapkamers, waarvan de grootste onmiskenbaar dienst doet als de slaapkamer van een jonge vrijgezel: op de vloer rond een onopgemaakt bed liggen stapels schone en ongewassen kleren, opengeslagen boeken, tijdschriften en op een tafel staat een halve fles wijn. ‘Het maakt me niet uit hoe ik word neergezet’, zegt Rik, als ik hem, wanneer we weer beneden aan tafel zitten, vraag over welke van zijn vele bezigheden hij het liefste wil praten. ‘Een muziekavond programmeren is voor mij net zo veel waard als het maken van een foto, een tekening, het organiseren van een bijeenkomst of het schrijven van een gedicht.’ Rik opent de iPhoto-bibliotheek op zijn computer. ‘Kijk zelf maar.’ In chronologische volgorde glijdt zijn leven van de afgelopen jaren aan me voorbij. Vakantiefoto’s, foto’s van vrienden, dronken vrienden, bandfoto’s (Rik was enkele jaren geleden de percussionist van Den Tex, de band waar ook Nikolai van

der Burg in speelt, gewoon, omdat hij een cajon voor zijn verjaardag had gekregen), foto’s van huizen, meisjesbillen, hoeden (Rik verzamelt hoeden), theaterrepetities (Rik maakte en speelde samen met Wieger Wobbe Windhorst het theaterstuk Wat het is dat het is, en speelde in een Maastrichtse eindexamenvoorstelling De Stoet onder regie van Eva Line de Boer), duiven (Rik kocht ‘per ongeluk’ een duif in Luik en noemde haar Sara de Liège. Een paar maanden geleden werd zij helaas opgegeten door de kat van zijn oma, die poes-binnen-poes-buiten heet. Alleen het pootringetje en twee schamele resten van vleugels bleven over) en muziekavonden (Rik programmeert samen met Steye Hallema en Nikolai van der Burg eens in de maand de bandjesavond SNOB op De Kring, om dat wat ‘er buiten in de wereld gebeurt naar binnen te halen’. Daarnaast is hij programmeur bij Noorderlicht). Overal tussendoor staan afbeeldingen van de aanzetten, uitprobeersels én complete uitvoeringen van werken die Rik tot nu toe op de Rietveld heeft gemaakt. En hoewel ook binnen zijn beeldende werk sprake lijkt te zijn van een uitwaaiering over verschillende disciplines, valt me vooral op dat de sfeer van zijn werk diametraal tegenover de bonte sfeer van zijn sociale leven lijkt te staan. Er zijn foto’s van verlaten landschappen, uit gebruik geraakte stadse ruimtes, verzamelingen van afgietsels, stenen, vogels, leegte, lucht. Van alle beelden lijkt een soort eenzaamheid uit te gaan, een verrassende

KRING CIRCULAIRE

concentratie in een haast archeologische benadering van de tussenruimtes van het bestaan. In de meest recente foto’s is met potlood of inkt getekend of zijn storende elementen uitgewist.

Stroom Ik vraag hem hoe hij te werk gaat. ‘Als ik niet iets anders hoef te doen, ga ik naar buiten, fietsen, weg, alleen zijn. En dan maak ik foto’s.’ Rik bekijkt, benadert en beoordeelt de wereld volgens de pijlers van de fotografie. Compositie, kleur, focus. Alles wat hem niet bevalt, moet anders of moet weg. En daar ligt in mijn ogen de kern van alles wat Rik doet: het vormgeven van een eigen werkelijkheid, zonder daarbij aan de bestaande werkelijkheid voorbij te gaan. Rik bepaalt op elk moment voor zichzelf waar hij – in de onophoudelijke stroom van mensen en gebeurtenissen – de focus op wil leggen. Dat hij weleens het verwijt krijgt ongeconcentreerd te zijn, legt hij naast zich neer. ‘Die mensen kijken niet goed. Bovendien ben ik liever verloren dan verkocht.’ Het lijkt tamelijk onwaarschijnlijk dat een jongen, die het vermogen zo goed onder de knie heeft om op het juiste moment op de juiste plek te zijn, ooit echt verloren zal raken. Toch breekt er een spannende tijd aan; na het eindexamen stopt zijn studiefinanciering en in juli moet hij weg uit het huis van zijn oma. ‘Waar ben je over vijftig jaar, Rik?’ vraag ik hem. ‘Dan ben ik dood of 76’, antwoordt hij lachend. ‘Ik zie geen probleem.’

•

MAART - APRIL 2014

de

23

Club Geluk: De Kring Gaat Vreemd 360 graden rond Liefde en Lust

Seks verdwijnt naar verluidt op den duur uit menig leven, met of zonder relatie. Dat laten we op De Kring toch niet gebeuren? Daarom presenteren we in maart, april en mei onder de titel CLUB GELUK een gevarieerd programma waarin Liefde en Lust centraal staan. Seks zou slachtoffer zijn geworden van pornificatie en steeds minder een bron zijn van plezier. Toch is ook te zien dat erotiek zich weer terug manoeuvreert in de samenleving. Bij die laatste trend kan De Kring zich aansluiten. Seksualiteit is tenslotte gezond. Dat weten we diep van binnen allemaal wel, maar een praktische opfrisser kan geen kwaad lijkt ons. Als je geheel mens wilt zijn, zo leren ons veelal oosterse wijsgeren, moet je je hele lichaam gebruiken en wordt het vuur der vreugde aangewakkerd. Je zou zelfs kunnen stellen dat in porno de erotische cultuur beter bewaard is gebleven dan in het dagelijks leven. In het programma belichten we Liefde en Lust van alle kanten. Vanuit de Tao, Cinema, Literatuur, Historie, Wetenschap, Filosofie, Maatschappij en Mode. 360 graden rond Liefde en Lust noemen we dat. CLUB GELUK trapt af met een spetterend erotisch lentefeest op 21 maart. De Kring doet graag een beroep op persoonlijke bijdragen van leden. Zie hiervoor de oproepjes. Seks: Use It or Lose It. De Evenementencommissie

Wanneer? Week 12 t/m 20. Houd de agenda in de gaten. Oproep 1: Je favoriete erotische fragment Stuur je favoriete erotische film of boekfragment in (maximaal 2 minuten). Alle categorieën filmpjes /boeken zijn welkom: mainstream, art house of echte porno/ porna. De fragmenten worden anoniem vertoond op 21 maart tijdens de eerste

24

de


editie van Club Geluk. Voorlezen tijdens CLUB GELUK #1. E-mailadres: evcie@kring. nl o.v.v. fragment. Deadline: 7 maart. Filmpjes kunnen niet anoniem worden ingestuurd.

Do 27 maart - CLUB GELUK #2

Oproep 2: Je eerste sekservaring

aanvang: 20.30 uur Literatuuravond waar voorgelezen wordt uit erotisch werk.

Voor CLUB GELUK #4 zijn we op zoek naar mensen die hun eerste seksuele ervaringen willen delen. In woord of beeld. Je mag je ervaring ook door iemand anders laten vertellen. Geef je op via evcie @ kring.nl 0.v.v. sekservaring. Deadline: 14 maart.

Oproep 3: Seksuele revolutie, maar voor wie? Voor CLUB GELUK #5 worden mensen gezocht die iets over dit onderwerp kunnen en willen vertellen vanuit een historisch en/of wetenschappelijk perspectief. Geef je op via evcie @kring.nl o.v.v. Revolutie. Deadline 31 maart.

21-maart - CLUB GELUK #1 De Kring Gaat Vreemd – Lentefeest – Gemaskerd Bal Dit jaar organiseert De Kring een zinderend gemaskerd bal ter ere van het begin van de lente. Het gaat altijd om de eerste zin; hoe kom je binnen? Gemaskerd, zodat niemand weet dat jij het bent. Vreemdgaan, vreemd doen, alles is geoorloofd.

aanvang: 21.00 uur Een discussie rondom de vraag ‘doen jullie het nog’ met Jean Pierre van de Ven.

Do 3 april – CLUB GELUK #3

7 april Workshop Seksenergetica voor vrouwen o.l.v. Marjet Vos Geniet, verwen jezelf, ontdek doe-hetzelf-seks. Door gebrek aan energie en seks, verlies je conditie en vorm. Veroudering ga je tegen door je Ki te voeden. Het praktijkgedeelte bestaat uit borstmassage: vergroot of verstevig je borsten (met kleding aan), oefeningen om je vagina te vernauwen, gebruik van het yoni-ei en om urineverlies tegen te gaan. Meer genieten van het moment en van seks. Van 10.00 tot 17.00 uur besloten in de Club Up. Meld je aan bij Marjet Vos via [email protected].

Wo 9 april – CLUB GELUK #4 Voor CLUB GELUK #4 dragen Kringleden hun eerste seksuele ervaringen voor. In woord of beeld. Een leuke, leerzame en interessante avond over de eerste keer.

Ma 14 april Workshop seksenergetica voor mannen en vrouwen individueel o.l.v. Marjet Vos Introductie van de kennisleer van de Tao of Love. Het praktijkgedeelte bestaat uit borstmassage, oefeningen om je vagina te vernauwen, oefeningen om je prostaat te verkleinen en leer onderscheid te maken tussen ejaculatie en orgasme om zo de energie voor jezelf te behouden. Van 10.00 tot 17.00 uur besloten in de Club Up. Meld je aan bij Marjet Vos via info@ marjetvos.nl.

Ma 14 april – CLUB GELUK #5 We verwachten dat jij gemaskerd en gesoigneerd naar het feest komt. Modeprofessionals zullen ter voorbereiding Kringleden stimuleren passend gekleed te komen. Houd de nieuwsbrief in de gaten. Verwacht een zeer diverse nacht met o.a. wedstrijd burlen, paaldansact, streaming van favoriete erotische filmfragmenten en nog veel meer spannends. Naspel: een hernieuwde kennismaking met het zoenparadijs in de UpperClub.

aanvang 20.30 uur Deze avond zal geheel in het teken staan van modeverschijnselen in de erotiek. Houd nieuwsbrief en website in de gaten. O.a. met een Tupperwareparty van Mail & Female.

KRING CIRCULAIRE

Marjet Vos, Foto: Hein van Maasdijk

Do 24 april – CLUB GELUK #6 aanvang 20.30 uur Discussieavond met als thema: seksuele revolutie, wiens revolutie was dat eigenlijk? Uit historisch en wetenschappelijk perspectief. Met panel van deskundigen.

Ma 28 april – CLUB GELUK #7 aanvang 20.30 uur Thema dit keer is pornoficatie van de Japanse samenleving. In Japan lijkt alles gericht op seks maar de jongeren doen het niet meer. Gespreksavond met panel met onder meer japanologe Peggy Brandon.

28 april Workshop Seksenergetica voor hetero- en homostellen o.l.v. Marjet Vos. Oraal plezier laat je energie stromen. Verdiep je lichamelijk genot en je vermogen tot intimiteit. Voor vrouwen yoni-ei, multi-orgasme, controle over spieren van je vagina. Voor mannen oefeningen om je prostaat te verkleinen en leer onderscheid te maken tussen ejaculatie en orgasme om zo de energie voor jezelf te behouden. Van 10.00 tot 17.00 uur besloten in de Club Up. Meld je aan bij Marjet Vos via [email protected].

•

MAART - APRIL 2014

de

25

Agenda Maart 2014 Za 1 Koorrepetitie Opening expositie 16.00 Kringkoorrepetitie 18.00 Opening expositie Jan Prent en Elsje Stroetinga Zo 2 Kring op zondag 17.00 Van wintertijd tot zomertijd is De Kring op zondag als huiskamer geopend 18.30 Iedere zondag kookt een Kringlid voor slechts €13,50 een maaltijd. Kringkoks van vandaag: Jephta Dullaart en Isadora Lebouille Di 4 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Wo 5 Zwarte Gatfestival: Culturele pitch/ jazz 20.00 Zwarte gatfestival: culturele pitch* 21.30 De leukste jazzsessie van Amsterdam met o.a. Benjamin Herman (sax), Ernst Glerum (bas), Joost Patocka (drums) en Miguel Rodriguez (piano) en jonge jazztalenten Do 6 Jonge ledenborrel 19.00 Jonge ledenborrel en diner in restaurant Vr 7 Dansen met dj El Salvo 22.30 Retrodeluxe Zo 9 Kring op zondag 17.00 Van wintertijd tot zomertijd is De Kring op zondag als huiskamer geopend 18.30 Iedere zondag kookt een Kringlid voor slechts €13,50 een maaltijd. Kringkok van vandaag: kringkoks vrouwen van kabaal Ma 10 Italiaanse filmavond (Dante Amsterdam) 19.30 Teorama (Pier Paolo Pasolini)* Di 11 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Wo 12 Nieuwe ledenborrel/ nieuwe oogst 18.00 Borrel voor alle nieuwe leden en hun voordragers 20.30 Talkshow, presentatie Harm Ede Botje Do 13 De Gitaarserie (georganiseerd door Wim den Herder/ Guitaracademy)* 20.30 Emil Ernebro-fingerstyle Vr 14 Snob Deluxe 21.00 Boekenbalfeestje tot in de vroege uurtjes: openbaar*

26

de

Za 15 Koorrepetitie/ opening expositie 16.00 Kringkoorrepetitie 18.00 Opening expositie Paul Dijkman, Daan Doesborgh en Eva van Dam Zo 16 Toneelstuk*/ Kring op zondag 16.00 Toneelstuk Hou je van me* 17.00 Van wintertijd tot zomertijd is de kring op zondag als huiskamer geopend 18.30 Iedere zondag kookt een Kringlid voor slechts €13,50 een maaltijd. Kringkok van vandaag: Roel van den Ende Ma 17 Debat gemeenteraads verkiezingen* 20.30 In gesprek met vertegenwoor digers Amsterdamse partijen, gespreksleiding Eva Brouwer Di 18 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films: experimentele film special met experimentele filmmaker en oprichter Electric Cinema Barbara Meters te gast. Wo 19 Jazz 21.30 De leukste jazzsessie van Amsterdam met o.a. Benjamin Herman (sax), Ernst Glerum (bas), Joost Patocka (drums) en Miguel Rodriguez (piano) en jonge jazztalenten Vr 21 Club Geluk: lentefeest - De Kring gaat vreemd 22.30 Gemaskerd bal (zie pag.25) Za 22 Duik in ’t atelier: Bob Bunck 16.00 Kunstenaar Bob Bunck stelt zijn atelier open. Laat weten of je komt via [email protected]* Zo 23 Kring op zondag 17.00 Van wintertijd tot zomertijd is de kring op zondag als huiskamer geopend 18.30 Iedere zondag kookt een Kringlid voor slechts €13,50 een maaltijd. Kringkok van vandaag: Aart Beijst en dochters Di 25 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Do 27 Club Geluk #2 21.00 Discussie rondom ‘doen jullie het nog’ met Jean Pierre van de Ven Vr 28 Dansen 22.30 Houd website en nieuwsbrief in de gaten voor de dj van vanavond!

KR R II N NG G C C II R RC CU U LL A A II R R EE M MA AA A RR TT -- A A PP RR II LL 22 00 11 44 K

Za 29 Koorrepetitie/ opening expositie 16.00 Kringkoorrepetitie 18.00 Opening expositie Jacintha Heijmans en Eva Gans Zo 30 Kring op zondag (de laatste van dit jaar) 17.00 Van wintertijd tot zomertijd is De Kring op zondag als huiskamer geopend 18.30 Iedere zondag kookt een Kringlid voor slechts €13,50 een maaltijd. Kringkok van vandaag: Hendrik van de Roemer

Uitgelicht: Woensdag 5 maart:

Zwarte Gatfestival: Culturele pitch Kent u het programma Dragons’ Den waar ondernemers hun goede ideeën en plannen presenteren aan een groep zeer uitgesproken potentiële investeerders? Na een succesvolle eerste en tweede editie (met o.a. Das Magazine en Krux Amsterdam) presenteren wij deze avond weer de pitch voor kunstenaars en cultureel ondernemers. Kunstenaars en creatieven (deze editie geen leeftijdsgrens!) van alle disciplines mogen meedoen, als het plan maar getuigt van cultureel ondernemerschap. Van theaterstuk, kunstwerk tot …. Wees erbij en wees de eerste om de nieuwste ideeën verder uit te bouwen of kritisch te bevragen. Aanvang 20.00 uur

Maandag 10 maart:

Italiaanse filmavond Georganiseerd door Dante Alighieri Amsterdam Teorama van Pier Paolo Pasolini (98 m.) Engels ondertiteld (onder voorbehoud).

Voor het eerst in zijn filmloopbaan werkt de beroemde Italiaanse filmregisseur Pasolini met voornamelijk professionele acteurs. In deze film komt een upperclass familie uit Milaan in aanraking met een goddelijke kracht en wordt vervolgens ook weer verlaten door deze mysterieuze figuur. De woestijn en de tijdloosheid van de goddelijkheid zijn twee belangrijke thema’s in deze film. Aanvang 19.30 uur

Hou je van me? is een leesvoorstelling over liefde, lef en leugens gemaakt en gespeeld door Ineke Swanevelt, samen met Margreet Heemskerk, Truus te Selle en Elsje Scherjon. Ellen Vogel gaf speladvies. Een humoristisch stuk dat je fantasie in beweging zet. Na afloop drinken we een glas en houden we een vrolijke discussie over deze herkenbare thema’s. Aanvang 16.00 uur (Club Up, ingang via De Kring)

Donderdag 13 maart:

Maandag 17 maart:

De Gitaarserie: Emil Ernebro In samenwerking met Wim den Herder en de Guitaracademy Deze avond staat in het teken van de fingerstyle. Emil Ernebro is een extreem getalenteerde gitarist en ontving in 2007 de prijs van Outstanding Player voor zijn afstuderen. Ook won hij de Young Talents competition op het Uppsala International Guitar Festival. Hij is bekend van zijn samenwerking met Tommy Emmanuel, een eerdere Gitaarserie gast. Natuurlijk is de eigen gitaarscene rondom de Guitaracademy/ Wim den Herder ook weer van de partij. Aanvang 20.30 uur

Gemeenteraadsverkiezingendebat Naar aanleiding van ons succesvolle Tweede Kamerverkiezingsdebat op De Kring organiseren wij nu een programma in het teken van de Amsterdamse Gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart. Onderwerpen zijn onder meer: vertrutting van Amsterdam - regels, regels, regels? En hoe gaan partijen om met verschuiving taken van Den Haag naar gemeenteniveau. Het debat wordt geleid door Kringlid Eva Brouwer, presentator van o.a. RTV Utrecht. D66, PVDA, VVD en Red Amsterdam hebben al bevestigd. Komt allen! Aanvang 20.00 uur

Bimhuis en De Kring De Kring en het Bimhuis slaan in 2014 de handen ineen. Zo wordt er in het najaar van 2014 in De Kring een expositie in samenwerking met het Bimhuis vertoond. In aanloop naar het 40-jarige jubileum van het Bimhuis in seizoen 2014-2015 geven bekende musici van zowel het Bimhuis als De Kring eens per maand een tip uit het programma van het Bimhuis. Op vertoon van je Kringpas aan de Bimhuiskassa krijg je 25% korting op aankoop van het getipte concert. Deze maand geeft drummer Joost Patocka, bekend van de tweemaandelijkse jazzsessie op De Kring, zijn concerttips voor maart: zaterdag 1 maart 20:30 uur € 20/ € 17 voor Kringleden

Will Vinson Quartet Feat. Lage Lund ‘Drummer Jochen Rueckert is voor mij hét voorbeeld waar heden en verleden bij elkaar komen. De manier waarop hij die twee met elkaar verbindt, klinkt verbluffend eenvoudig, maar is o zo gecompliceerd. Daar bovenop is hij ook nog eens tweehandig..!’

Zaterdag 22 maart:

Atelier bezoeken Vandaag beginnen we met een serie bezoeken aan ateliers van kunstenaars/ Kringleden. Bij deze eerste gelegenheid ontvangt Bob Bunck ons in zijn ruime atelier in de voormalige Valeriusschool in de Amsterdamse Concertgebouwbuurt: Des Présstraat 3.

Vrijdag 14 maart:

Snob Deluxe

Het leukste Boekenbalfeestje van Amsterdam en omgeving! Met livemuziek, dansen, literatuur en absint in alle hoeken en gaten van De Kring, tot in de vroege uurtjes. Het is een openbaar feestje: Kringleden kunnen gratis naar binnen, introducés moeten even een kaartje kopen. Houd website en nieuwsbrief in de gaten voor de line-up. aanvang 21.00 uur Zondag 16 maart:

Toneelstuk ‘Hou je van me’ Gevoelens zijn als een toverbal, veranderen steeds van kleur: rode woede, blauwe berusting, dan weer groen van jaloezie... je moet er over praten.

Bob Bunck over Het Atelier als Broedplaats van het Magisch Proces: ‘Het atelier is niet uitsluitend de plek waar de verf op het doek komt, maar ook een meditatie- en concentratieplek. Je staat natuurlijk niet dag en nacht met een kwast in je hand. Voor mij is het atelier synoniem met Het Geheim. In het atelier begint het met de fase van het denken, de openbaring. Hier ontstaat het unieke van degene die er werkt, iemand met zijn eigen uniciteit. Dat er vervolgens moet worden geschilderd, geplakt of getimmerd, is niet meer of minder dan een deel van het totale proces van het maken van een kunstwerk.’

KR R II N NG G C C II R RC CU U LL A A II R R EE K

zaterdag 8 maart 20:30 uur zitplaats € 22 / staanplaats € 18, voor Kringleden: zitplaats € 18 / € 15 staanplaats

John Marshall, Abraham Burton, Benjamin Herman & Rein De Graaff Trio A Blowin’ Session John Marshall-trompet, Abraham Burtontenorsax, Benjamin Herman- altsax, Rein de Graaff- piano, Marius Beets- bas, Eric Ineke-drums ‘Eric Ineke is, naast een geweldige drummer, de wandelende Jazzdrumsencyclopedie. Hij heeft een ongelooflijke kennis van alles en iedereen die zich ooit in de jazzscene begeven heeft. Hij was mijn hoofdvakleraar op het Haags Conservatorium, met zijn aanstekelijke vertelsels en lessen begon ik jazzmuziek pas écht leuk te vinden.’ Reserveer uw kaarten via de kassa van het Bimhuis - 020 788 2150. Maandag t/m vrijdag van 14:00 tot 18:00 uur, op zaterdag van 14:30 tot 18:00 én op concertavonden van 18:00 tot einde concert. Vermeld daarbij dat u Kringlid bent. www.bimhuis.nl

MA AA A RR TT -- A A PP RR II LL 22 00 11 44 M

de

27

Agenda April 2014 Di 1 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Wo 2 Jazz 21.30 De leukste jazzsessie van Amsterdam met o.a. Benjamin Herman (sax), Ernst Glerum (bas), Joost Patocka (drums) en Miguel Rodriguez (piano) en jonge jazztalenten Do 3 Jonge ledenborrel / Club Geluk 3# 18.00 Jonge ledenborrel en diner in restaurant 21.00 Literatuuravond waarin wordt voorgelezen uit erotisch werk. Vr 4 Dansen 22.30 Houd website in de gaten voor de dj van vanavond Zo 6 Algemene Ledenvergadering* 16.00 Ma 7 Club Geluk workshop (georganiseerd door Marjet Vos)*/ muziekquiz 10.00 Workshop Seksenergetica voor vrouwen* 20.30 Weer de leukste Muziekquiz op De Kring Di 8 Shortcutz / Dichters dinsdag 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films 20.30 Dichters dinsdag presentatie: Diana Ozon Wo 9 Club Geluk #4 20.30 Een avond met persoonlijke verhalen over de eerste keer Do 10 De Gitaarserie 20.30 Houd website en nieuwsbrief in de gaten voor de gast Vr 11 Dansen met dj El Salvo WO I excursie Romagne 22.30 Retrodeluxe WO I excursie: vol! Za 12 Repetitie Kringkoor WO I excursie Romagne 16.00 Kringkoorrepetitie WO I excursie: vol! 18.00 Opening expositie: Guillaume Le Roy en Oey Tjeng Sit Zo 13 WO I excursie: vol Ma 14 Club Geluk workshop/ Club Geluk #5 10.00 Workshop Seksenergetica voor mannen en vrouwen* 20.30 Modeverschijnselen in de erotiek met o.a. Tupperwareparty Mail&Female

28

de

Di 15 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Wo 16 Cabaret (Club up)/ jazz 20.30 Cabaret van de Partizanen* 21.30 De leukste jazzsessie van Amsterdam met o.a. Benjamin Herman (sax), Ernst Glerum (bas), Joost Patocka (drums) en Miguel Rodriguez (piano) en jonge jazztalenten Vr 18 Dansen met dj ldopa 22.30 Ma 21 Tweede Paasdag De Kring is gesloten Di 22 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films Do 24 Club Geluk #6: discussieavond 20.30 Discussie-avond met als thema: seksuele revolutie, wiens revolutie was dat eigenlijk? Vanuit historisch en wetenschappelijk perspectief. Met panel van deskundigen. Vr 25 Koningsnacht 22.30 ’s Werelds eerste koningsnacht: houd website en nieuwsbrief in de gaten voor het feest!

za 26 Koningsdag De Kring is gesloten ma 28 Club Geluk workshop/ Club Geluk #7 10.00 Workshop Seksenergetica voor hetero- en homostellen* 20.30 avond over pornoficatie Japanse samenleving met o.m. Japanologe Peggy Brandon di 29 Shortcutz 20.00 Wekelijks filmnetwerk en screening van korte films wo 30 Chansonsalon 20.30 Nieuw talent van de Nederlandse kleinkunst: houd website in de gaten voor de gast van vanavond

KR R II N NG G C C II R RC CU U LL A A II R R EE M MA AA A RR TT -- A A PP RR II LL 22 00 11 44 K

Uitgelicht: Zondag 6 april

Algemene Ledenvergadering Op zondag 6 april as. om 16 uur zal de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering worden gehouden. Leden die een voorstel op de agenda geplaatst willen zien, moeten dit voorstel, met een toelichting, tenminste tien dagen voor de vergadering schriftelijk hebben ingediend bij het bestuur ([email protected]). Voorlopige Agenda Algemene Ledenvergadering De Kring 6 april 2014 1. Opening en welkomstwoord van de voorzitter 2. Vaststellen van de agenda 3. Mededelingen 4. Ingekomen stukken 5. Notulen ALV 21-4-2013 6. Verslag directeur 7. Jaarrekening, verslag penningmeester en Kascommissie 8. Begroting 2014 9. Verslag commissies 10. Verkiezing nieuw bestuurslid vw. het aftreden Bregje Lampe 11. Rondvraag 12. Sluiting en bitterballen Toelichting bij 10: Bregje Lampe heeft besloten om te stoppen met haar bestuursfunctie, omdat die niet te combineren is met haar werk als modejournalist voor (onder meer) de Volkskrant. Daarom zijn we nu op zoek naar een opvolger, die aan het volgende profiel voldoet: betrokken lid, liefst met ervaring in een of meer commissies; ofschoon we geen specifieke leeftijdscategorie beogen, streeft het bestuur er naar dat de opvolger van Bregje bij voorkeur in dezelfde leeftijdscategorie valt; groot netwerk; positieve instelling; bestuurlijke ervaring is geen vereiste, interesse in het reilen en zeilen van De Kring is dat wel.

• • • • •

Woensdag 16 april

Vooruitblik Mei 2014

Zoals u en ik weten, wordt er al veel gelachen op de Kring, maar ons cabaret deden we tot nu toe allemaal zelf. Daar komt binnenkort verandering in. Voor een avond hoeft u niet zelf de grappigste te zijn, maar laten we dat over aan de Partizanen. Deze twee comedians van het stand-up collectief Comedytrain besloten hun krachten te bundelen en vormen sinds 2012 een duo. Een half jaar later wonnen zij de jury- en publieksprijs op het VARA Leids Cabaret Festival 2013. De jury noemde de Partizanen een oorspronkelijk en authentiek duo dat met groot gevoel voor taal onze tijdsgeest belicht; mentaal en droogkomisch en in hun verhaalopbouw volledig onvoorspelbaar. Thomas Gast en Merijn Scholten nemen u op woensdag 16 april mee op een rijtour langs de velden en landerijen in het prachtige gebied dat Geen Stand-Up Comedy heet.

Za 10 Expositie opening: Hein van Maasdijk, Fotoportretten van Kringleden

De Partizanen op de Kring

Zelfportret van Hein van Maasdijk

Let op: er is beperkt plek en geen vrije inloop. Wilt u er zeker van zijn dat u erbij bent, maak dan een reservering bij de receptie. Ook is er een korte pauze, waarin u een drankje kunt halen. Aanvang 20.15 uur club up, voorstelling begint 20.30 uur. De Partizanen - foto: Anna van der Giessen

KR R II N NG G C C II R RC CU U LL A A II R R EE K

MA AA A RR TT -- A A PP RR II LL 22 00 11 44 M

de

29

Buiten De Kring Metahaven in Amstelveen tot 16 maart De tweejaarlijkse Cobra Kunstprijs Amstelveen ging in januari naar Metahaven, en meer specifiek naar de oprichters: Vinca Kruk en Daniel van der Velden. In het kader daarvan is in het Cobra Museum Amstelveen de tentoonstelling ‘Metahaven selected projects 2010–2014’ te zien. Met de prijs wordt aandacht gegeven aan en gevraagd voor de waarden van de Cobra-beweging in relatie tot de hedendaagse kunstpraktijk.

Van Constant tot Jan Schoonhoven in Amsterdam – 7/8 april Laten we eraan denken dat er ook veel boeiends te zien kan zijn op de kijkdagen van een veiling. Zo tref je zomaar een werk uit 1949 van Constant of toch weer bijzonder werk van Jan Schoonhoven aan in het prachtige pand van Christie’s. Je kan in het weekeinde lekker naar de kijkdagen van de naoorlogse en hedendaagse kunst, en aansluitend op maandagavond en dinsdag het veilingspektakel zelf meemaken.

Akram Zaatari in Brussel – tot 27 april

Piero della Francesca in New York – tot 20 maart

The Best of IDFA 2013 on tour, in Amsterdam – 22 maart Voor wie er geen genoeg van kan krijgen of het heeft gemist: een selectie IDFAfilms is op reis gegaan en nog te zien. Op 22 maart zijn in De Balie onder meer prijswinnaars en festivalfavorieten, zoals Return to Homs, A Letter to Nelson Mandela en Twin Sisters te zien.

de

Er is nogal wat te zeggen over de internationale voedselindustrie van deze tijd. Daar gaat de Delfina Foundation na een verbouwing uitgebreid op in. Het activiteitenprogramma rondom The Politics of Food laat 22 kunstenaars, curatoren, denkers en foodies samen een aantal onderwerpen onderzoeken in het teken van geschiedenis, politiek, economie, ethiek van voedselproductie, consumptie, distributie en presentatie. 29/31 Catherine Place London SW1E 6DY www.delfinafoundation.com

Mocht je zijn werk op de afgelopen Biënnale van Venetië hebben gemist, dan is hier een inhaalslag geboden: de Libanees Akram Zaatari, filmmaker, fotograaf en archiefkunstenaar, staat bij WIELS met ‘This Day at Ten’ in de schijnwerpers. De eerste grote tentoonstelling voor Zaatari in België toont aan de hand van zijn boeken, video’s en fotografische installaties de relatie met de praktijk van verzamelen en ‘opgraven’. Overigens stichtte Zaatari in 1997 samen met Fouad Elkoury en Walid Raad de Arab Image Foundation en is hij vertegenwoordigd in de collecties van onder meer de Tate Modern en Thyssen Bornemisza Contemporary.

Mocht je toevallig of minder toevallig in New York zijn dezer dagen, loop dan weer eens bij het MET binnen. Daar is nu een kleine, edele presentatie te zien van vier devotie-schilderijen van de hand van Piero della Francesca. De werken zijn ooit voor privé-devotie gemaakt en zijn nu voor het eerst naast elkaar te zien. Wie weet kom je even tot rust bij deze Renaissance-topstukken.

30

The Politics of Food in London – tot 7 april


You Imagine What You Desire in Sydney – tot 9 juni Klinkt aantrekkelijk, de titel van de 19de Biënnale van Sydney. De plaats delict is ook niet te versmaden. En het grootste hedendaagse kunstevenement van de Aziatische Pacific, gehouden op vijf locaties, is ook nog gratis toegankelijk. Negentig kunstenaars uit 31 landen vieren de kracht van de artistieke verbeelding. Daar horen naast onze eigen Gabriel Lester ook Yael Bartana, Tacita Dean OBE en Douglas Gordon bij. Wat willen we meer. www.19bos.com Jeanett Gerritsma

Ballotage Sociëteit De Kring Het Bestuur van De Kring zal op advies van de Ballotagecommissie, tenzij schriftelijk en inhoudelijk bezwaar wordt aangetekend, drie weken na deze publicatie de volgende mensen uitnodigen voor het Lidmaatschap van De Kring:

Leden: • Hans van Blommestein – fotograaf Voorgedragen door het Bestuur • Cato van Dijck – zangeres, muzikant Voorgedragen door Mary Kuiper en Yori Swart • C. Barton van Flymen – fotograaf Voorgedragen door het Bestuur • Geertje Hampe-Nijland – student Media & Cultuur. Voorgedragen door Hans Trompetter en Lidy Trompetter • Juliette van Nes – schrijver korte verhalen, docent Frans. Voorgedragen door Yvette van Nes en Lydia Bakker • Boudewijn Neuteboom – fotograaf Voorgedragen door het Bestuur • Mike Niemans – financieel bemiddelaar creatieve sector. Voorgedragen door Hugo Veldhuizen en Egbert Walinga • Bert Nieuwenhuijs – fotograaf Voorgedragen door het Bestuur • Onno Okkinga – oud-notaris, bestuurslid ’Quality in Music’. Voorgedragen door Kees Degenkamp en Marion Bergmann • Martijn Pont – management- en teamconsultant. Voorgedragen door Jan van Galen en Marjet Vos • Miriam van Praag – fotograaf Voorgedragen door Egbert Walinga en Wil van Blokland • Jetta Verwey – salesmanager, trainingsactrice. Voorgedragen door Willemijn Staal en David Nieuwenhuis • Jacqueline Wouters – art consultant Voorgedragen door Monica Cernohorsky en Petra Hooykaas

P.I.’s:

• Jelle de Klerk – architect, bouwkundig adviseur. Voorgedragen door Lise van de Kamp en Jelte Velzen P.I. van Lise van de Kamp De sluitingsdatum voor het aanmelden bij de administratie De Kring van nieuwe aspirant-leden en P.I.’s voor de volgende ballotage is dinsdag 4 maart 2014

Kleine Gartmanplantsoen 7-9, 1017 RP Amsterdam

Openingstijden

Restaurant

Ma t/m wo 16.00–01.00 uur Do 16.00–02.00 uur Vrij en za 16.00–04.00 uur Zo (alleen van wintertijd tot zomertijd) 17.00–21.00 uur Secretariaat & reserveringen Werkdagen vanaf 12.00 uur Zaterdag vanaf 16.00 uur (020) 6236985 Bestuur Nanette van Ditzhuyzen, voorzitter Roel van den Ende, penningmeester Wiebe de Vries, secretaris Jeannette Smit Bregje Lampe bestuursleden [email protected] Dagelijkse leiding Jeron Halewijn, directeur Sies Joosten, bedrijfsleider Marieke Nooren, programma De Kring Lidewij van den Eerenbeemt, secretariaat Diederik Kloosterman, chef-kok Martijn de Vries, Club up

U kunt via de receptie een tafel reserveren in het Kringrestaurant: 020-6236985. Een gereserveerde tafel wordt een half uur na de besproken tijd voor u vastgehouden, daarna wordt deze vrijgegeven. Bent u verlaat, belt u dan even naar de receptie dan houden wij de tafel voor u vrij.

Lidmaatschap De Kring kent verschillende vormen van lidmaatschap, waarvoor in 2014 de volgende tarieven gelden: Standaard Lidmaatschap € 360,Standaard Lidmaatschap tot 35 jaar € 110,Studentenlidmaatschap € 65,Buitenlidmaatschap € 180,Lid voor het leven € 3.600,PI (permanent introducé) € 180,Half geld € 180,- (indien uw belastbaar inkomen minder is dan € 19.500,-) Genoemde prijzen zijn incl. 21% btw

Zusterclubs Kringleden kunnen een bezoek brengen aan onze zusterclubs, ‘de Reciprocal Relations’ in binnen- en buitenland. Als u een van onze zusterclubs in het buitenland wilt bezoeken, is het wel nodig dat uw komst via De Kring bevestigd wordt. Deze service bieden wij u graag. Voor de clubs binnen Nederland is het tonen van uw ledenpas voldoende. Internationaal Perscentrum Nieuwspoort Lange Poten 10, 2511 CL Den Haag tel. 070-346 94 90 [email protected] www.nieuwspoort.nl Pulchri Studio Lange Voorhout 15, 2514 EA Den Haag tel. 070-346 17 35 [email protected] www.pulchri.nl

The Groucho Club 45 Dean Street, London W1V 5AP tel. +44 (0)20 7439 4685 www.thegrouchoclub.com (introductie vereist!) Penzance Arts Club Chapel House, Chapel Street, Penzance TR18 4AQ tel/fax +44(0)1736 363761 www.penzanceartsclub.co.uk The United Arts Club 3 Upper Fitzwilliam Street, Dublin 2, Ierland tel. +353(0)1 6762965 fax (01) 6617292 www.dublinarts.com [email protected] The Odessa Club 13 Dame Court, Dublin 2, Ierland tel. + 353 (0)1 6707634 / 6703080 [email protected] www.odessaclub.ie (Introductie vereist) Melbourne Savage Club 12 Bank Place, Melbourne 3000, Australië tel. +61(0)3 9600644 fax +61(0)3 96001176 melbournesavageclub.com Tel. (020) 6236985

The Scottish Arts Club 24 Rutland Square, Edinburgh EH1 2BW tel. +44 (0)131 229 8157 www.scottishartsclub.co.uk (introductie vereist!)

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

31

KRING CIRCULAIRE

MAART - APRIL 2014

de

31

32

de


van Sociëteit De Kring Nummer 2 Maart-April 2014 K R I N G C I R C U L A I R E M A A R T - A P R I L de 1

Recommend Documents