VA N O N Z E LEDEN
Vertrek
Terugblik op de Panamericana Een reis van ruim 16.000 kilometer door Zuid Amerika, start in Buenos Aires en finish in Cartagena. Je moet wel behoorlijk gek zijn om dat leuk te vinden. Ik kan u melden dat er bijna 200 mensen verdeeld over 86 auto’s zo gek waren. Van de 86 auto’s waren er 82 van het merk Volvo, er waren 2 Toyota’s mee, 1 Mitsubishi en 1 Mercedes. Onder de deelnemers bevonden zich meerdere eigenaren van een Volvo 1800 ES, te weten Berry Mensen, Frank Tuerlings, Jac Vink, Bob Broeshart en ondergetekende. Al deze eigenaren waren zo verstandig om de ES voor deze reis thuis te laten om de auto’s de ontberingen en verschrikkingen van een dergelijke zware reis te besparen. Een equipe echter durfde de reis in de ES wel aan: Mel en Marina Maree. Zij zijn voor de helft eigenaar van deze auto. De andere helft behoort toe aan Six van Leeuwen. In 2007 hebben Mel en Six met deze ES meegedaan aan de reis van Amsterdam naar Peking. Die betreffende reis is nogal in het nieuws geweest doordat de organisatoren vlak voor vertrek nog wat extra geld nodig hadden. En RTL 7 heeft destijds dagelijks een stukje van de reis op TV uitgezonden, waarbij de equipes die het meest betaalden het vaakst in beeld waren. Tijdens de Panamericana reed Mel met zijn vrouw in de ES en Six met een vriend in een Amazone.
Voorbereiding
Hoe komt nu zo ‘n reis tot stand zult u zich misschien afvragen. Eigenlijk heel eenvoudig. Twee broers Postma, Klaas en Fred, vinden het leuk om af en toe wat reizen te verzinnen. Zo hebben zij al eerder Route 66, Bant tot Beijing en wat kleinere trips georganiseerd. Inmiddels hebben zij versterking van andere reislustigen, waarvan ik noem Arnold van der Meulen en Geo Bremer. Deze laatste is met name belast met de organisatie van het technische ondersteuningsteam. Als ze zo’n reis verzonnen hebben, wordt er een reisbureau bij gezocht. Het liefst een reisbureau dat bekend is in de omgeving waar de trip naar toe gaat. Voor de Panamericana is dit Sapa Pana travel uit ‘s Hertogenbosch geworden. Sapa Pana heeft overal de hotels geregeld en in de diverse landen waar wij doorheen reden hun contacten gebruikt om ervoor te zorgen dat het passeren van douanes vlot verliep en natuurlijk ook
1 • ESpress 123
Naast de technische voorbereiding was het ook nodig om medisch up-to-date te zijn. Diverse prikken en pillen en een GGD paspoort hoorden daarbij. Ook een internationaal rijbewijs was nodig. En Sapa Pana heeft bemiddeld om bij de ADAC in Munchen de Carnets de Passage (dat is een soort paspoort voor de auto) aan te schaffen.
dat de bezienswaardigheden op de route bezocht konden worden. De organisatie van de reis heeft circa 3 jaar in beslag genomen, waarbij een belangrijk onderdeel van de voorbereiding is geweest dat Johan van Rijswijck, de oprichter van Sapa Pana, meer dan een jaar geleden een Volvo Amazone heeft gekocht waarmee hij de route al voor het grootste deel heeft voorgereden. Daardoor zijn sommige weggedeeltes geschrapt omdat ze voor een gewone personenauto ondoenlijk waren en is ook het route schema aangepast zodat de afstanden per dag niet meer boven de 1.000 kilometer zaten. Daarnaast was het voor iedere deelnemer verstandig om zijn / haar eigen auto goed te prepareren voor de reis. In mijn geval heb ik de motor laten reviseren, de versnellingsbak van nieuwe pakkingen laten voorzien en een gereviseerde achteras gemonteerd. Ook heeft de Amazone nog nieuwe Bilstein schokdempers gekregen. Belangrijk is om met al dat nieuwe spul al wat kilometers te maken; met onder andere een tochtje naar de Zwitserse Alpen hebben wij de auto circa 10.000 kilometer ‘ingereden’. Verder natuurlijk het gewone werk: bougies, olie, controle of alle bouten en moeren vast zitten. Voor het comfort in de auto hadden we rieten kussens, die plakken wat minder dan de skai bekleding. Ook heb ik nog een moderne radio gemonteerd waardoor muziek van de I-pod kon worden afgespeeld. Last but not least: 4 nieuwe banden en wel Michelin Threadstar 400, in de maat 195/65/R15. Dit zijn banden voor lichte bestelwagens en ze hebben een sterkere zijkant dan de personenauto banden. Hier ziet u een paar foto’s van ‘gewone’ banden. Niet iedereen heeft klapbanden gehad, er zijn er ook die op een dag drie lekke banden kregen. Ik heb er geen een gehad. En dat is op zo’n reis erg plezierig.
De start van de reis ging in twee etappes. Eind oktober hebben we de auto’s ingeleverd in de haven van Antwerpen. Dat is altijd spannend, want je moet de auto daar achterlaten en je mag niets afsluiten. Toch zitten er al spullen in de auto waarvan je hoopt dat je ze er later in Buenos Aires nog steeds in zitten. Ik kan u nu al verklappen dat dit op de heenreis allemaal prima is verlopen. Op 7 december zijn wij per vliegtuig met een rechtstreekse vlucht van Schiphol naar Buenos Aires gevlogen. Daar werden we keurig per bus naar ons hotel gebracht en de volgende dag stond de busreis naar de haven op het programma om de auto’s op te halen. Dat is toch wel een spannend moment! Staat hij er, is hij niet beschadigd op reis, missen we niets. Alle 86 auto’s stonden er en ze waren zo krap tegen elkaar aan geparkeerd dat alleen de auto uiterst links in de voorste rij voor de chauffeur bereikbaar was. En laat dat nou toevallig onze Volvo Amazone 31-92-AS zijn! Hierdoor werd ik gelijk geïnterviewd door een team van Veronica, en even later ook nog door ons ‘eigen’ TEAM 83. De auto startte in 1 keer en hoewel het geen wedstrijd was vond ik het wel leuk om als eerste het douaneterrein af te rijden.
Tijdens onze reis in 2008 naar Beijing was er een filmteam mee van Omroep Flevoland. Marco van Gelder en Karsten Reiniers. Die reis is de beide heren zo goed bevallen dat zij deze reis weer mee zijn gegaan, dit keer echter niet als verslaggevers van een omroep, maar gewoon a titre personel. Dagelijks hebben zij op hun website (team83.nl) verslag gedaan van de reis en tijdens de reünie op 15 april krijgen wij ook nog een DVD met hun filmverslagen. De kans is groot dat een aantal van u reeds alle filmpjes heeft bekeken, daarom zal ik in het vervolg van dit verhaal niet een chronologisch verslag doen van de reis. Ik beperk mij tot de hoogtepunten en een aantal eigen ervaringen. Het eerder genoemde team van Veronica heeft drie weken voor ons vertrek besloten om mee te gaan. Zij hebben onze reis als kapstok gebruikt voor hun reisprogramma. Dus niet alleen oude Volvo’s maar ook plaatsen voor de reislustige hippe jeugd zijn door Veronica gefilmd. Zij reisden met 9 man in een busje met chauffeur met ons mee. Af en toe mocht er iemand van hun team meerijden in een oude Volvo en dat zijn natuurlijk de leukste dagen geweest. In 7 uitzendingen, te beginnen op 06 april wordt er wekelijks een programma gewijd aan deze reis.
Dagindeling
Wat doe je nou als je de hele dag in de auto zit? Meestal begon de voorbereiding al de dag ervoor. Uit het routeboek de bladzijden selecteren van de volgende dag, eventueel een paar volgende dagen. En dan vlak voor aankomst proberen de tank weer te vullen. In het routeboek stond behalve de route van de dag ook aangegeven na hoeveel kilometer wij benzinepompen konden tegenkomen. En dan wist je dat je soms ook bij een half lege tank hem toch alweer vol moest gooien. Tevens werd er per dag een beschrijving gegeven van mogelijke interessante toeristische zaken. Gewapend met een reisgids wisten we dan wat ons te wachten stond. Van de route afwijken kan en kon altijd, maar was niet altijd verstandig. We werden begeleid door zes techneuten en die volgden de vastgestelde route. Dus bij pech had je meer kans op hulp als je op de route bleef. En die route was lang genoeg. De meningen lopen uiteen, maar na de aanvankelijk vastgestelde route van 14.500 kilometer is de definitieve route op 16.000 kilometer uitgekomen. Onze Amazone teller is wellicht niet helemaal betrouwbaar, maar dankzij een afwijking in de teller en de nodige ommetjes gaf onze teller 17.000 kilometer aan bij thuiskomst. Tijdens al die kilometers heb je veel tijd om kaart te lezen, naar muziek te luisteren, met elkaar te praten en om uit het raam te kijken. We hebben geweldige landschappen doorkruist.
Soms stopten we om foto’s te maken, maar als je bij alle mooie uitzichten stopt dan kom je er nooit, dus veel foto’s zijn al rijdend gemaakt. Dat gaf wel eens discussie, want het zal u duidelijk zijn dat je als chauffeur vaak met je hoofd net voor dat mooie uitzicht zit. Een hele geruststelling was het om te horen dat dit niet alleen bij echtparen voorkwam. Ook bij vrienden, vader/zoon combinaties kwam het regelmatig voor dat de kaartlezer ( dat is degene die op dat moment niet rijdt) door de chauffeur niet begrepen werd. Je moet onderweg ook eten. Veel mensen hielden daar al rekening mee door ‘s morgens in het hotel bij het ontbijt al extra broodjes in een servetje mee te smokkelen. Anderen kochten bij de plaatselijke bakker vaak lekkere broodjes en soms lukte het ook om bij een tankstation iets eetbaars te bemachtigen. Op de reisdagen was het avondeten bij de reissom inbegrepen, zodat je overdag alleen de tussendoortjes en de lunch zelf moest regelen. En dat lukte de ene keer beter dan de andere keer. Zonder dat dit echt werd afgesproken kwam het regelmatig voor dat jij trek kreeg op een moment dat anderen dat ook hadden. En dan zie je in een keer een of meerdere
ESpress 123 • 2
3 • ESpress 123
ESpress 123 • 4
oude Volvo’s staan in een dorpje. En dan zat je soms met een man of tien in een klein dorpstentje soep of andere plaatselijke gerechten te eten. Voor de prijs hoefde je dat niet te laten. Met zijn tweeen waren we inclusief een drankje ongeveer 4 a 5 Euro kwijt. Niet iedereen durfde zomaar buitenlands te eten. Sommigen bleven liever broodjes eten en probeerden op die manier een voedselvergiftiging te voorkomen. Wij hebben wel mensen met buikklachten gesignaleerd, maar duidelijk minder dan op de reis naar Beijing.
Pech
U zult zich afvragen of er op een lange reis wel eens wat kapot gaat. Het antwoord is: Ja. Bij onze auto was de pech te verwaarlozen. Ook zonder de technische ondersteuning hadden wij de reis probleemloos kunnen voltooien. Na ruim 15.000 kilometer hebben wij een keer stil gestaan. Oorzaak: de carburateur lekte benzine. Doordat twee boutjes waar het chokemechanisme mee tegen de carburateur zit geschroefd waren los getrild, stroomde de benzine rechtstreeks naar buiten. Het aandraaien van die schroefjes was zo gebeurd en tegelijk hebben we de vlotterkamer even losgehaald en die weer met geleende vloeibare pakking vastgezet. En dat is geinig op zo’n rit. Je staat stil en binnen de kortste keren stoppen diverse Volvo’s en men vraagt of je hulp / onderdelen of iets nodig hebt. Twee boutjes waarmee de benzinepomp vastzit, hadden bij onze auto ook de neiging om af en toe los te trillen. Dat merkte ik doordat er ‘s morgens ineens een plasje olie onder de auto lag. Regelmatige controle van alle bouten en moeren is absoluut noodzakelijk op al die hobbelwegen. Mijn overdrive begaf het op een gegeven moment ook, en dat bleek veroorzaakt te worden door een gebroken draad in de schakelaar. Toen heb ik een paar extra draden getrokken naar de schakelaar van de achterruitverwarming en hij werkte weer. En dan was er nog een luxe probleem: de kabel van de cruise control is gebroken. Maar door, net als vroeger, met de voet het gaspedaal in te drukken konden we gewoon blijven rijden. Toch waren de technici niet voor niets mee. Zonder de technici zouden veel auto’s de finish niet gehaald had. Dat begon al op de eerste dag. Een afstand van ruim 900 kilometer moest overbrugd worden van Buenos Aires naar Viedma. Maar kort voor het eind bleek dat een van de organisatoren probeerde om zijn Amazone zonder olie te laten rijden. Die proef is mislukt en het laatste stuk moest hij gesleept worden. De volgende dag mochten de technici aan de slag om een nieuwe motor in te bouwen. Dat was de enige reservemotor die ze bij zich hadden, maar gelukkig was dat voldoende.
5 • ESpress 123
Op andere dagen / nachten hebben zij het steeds druk gehad. Een kleine opsomming van problemen: remmen die het niet meer deden, koppakking vernieuwen, versnellingsbak uitwisselen, schokdempers en veren vervangen, uitlaten lassen, radiateuren repareren. Op de rit van Arica in het noorden van Chili naar La Paz gingen we echt de hoogte in. De Andes is een gigantisch bergmassief. Als je in de Alpen naar boven rijdt dan kom je vaak de nodige haarspeldbochten tegen. Het gekke op deze dag was dat je steeds langzaam bleef stijgen, zonder spectaculaire bochten. We zaten op een gegeven moment al op een hoogte van meer dan 3.500 meter zonder dat je dat eigenlijk had gemerkt. Maar de auto’s merkten het wel. Het hoogste punt op deze dag was 4.666 meter!! Bij de grens met Bolivia liet de koppeling van een P1800 E het volledig afweten. Besloten werd om een takelwagen te bestellen die de auto naar La Paz zou vervoeren. Verderop tijdens deze route bleken de remmen van een 164 te weigeren. En in de bergen is dat lastig rijden. Dus ook voor de 164 werd een takelwagen besteld. Om 20.00 uur kwam de 164 bij het hotel aan, waarna de technici aan de slag gingen.
Rond middernacht was hij rondom voorzien van nieuwe remmen. Om twee uur ‘s nachts arriveerde de P1800 zonder koppeling. Daar zijn ze toen ook maar gelijk mee aan de slag gegaan. De volgende morgen konden beide auto’s weer gewoon met de meute mee rijden. De technici hebben een paar uurtjes ‘uitgeslapen’. Op de rustdagen waren er altijd excursies gepland en vooraf kon je opgeven of je daaraan wilde deelnemen. Hoe verder de reis vorderde hoe eenzijdiger werden de niet geplande excursies. Velen kwamen op dergelijke dagen niet verder dan het parkeerterrein van het hotel om daar onderhoud en / of reparaties aan de auto te verrichten. Ook al reis je daarvoor niet helemaal naar Zuid Amerika, het waren toch gezellige dagen. Iedereen helpt elkaar, zowel met raad en daad als met onderdelen. Eerlijk gezegd overdrijf ik hier wel een beetje. Niet iedereen hielp; er waren behoorlijk veel (te veel !?) moderne Volvo’s mee op reis. En dan bedoel ik de 240, 245, een enkele 740 en zelfs een V70. Als we over sleutelen praten dan betreft dat hoofdzakelijk de Katteruggen en de Amazones. Dat zijn natuurlijk veruit de mooiste auto’s, maar ik moet wel toegeven dat in de loop der jaren de kwaliteit van Volvo verbeterd is, want al die moderne auto’s hebben de route afgelegd zonder noemenswaardige problemen. Veel van die 240’s werden bevolkt door mensen die speciaal voor deze reis de auto hebben aangeschaft. Ik denk dat circa 30 % van de deelnemers vooraf niets met Volvo hadden, maar dat ze speciaal om mee te kunnen tot de aanschaf van een Volvo zijn overgegaan. Twee daarvan waren wel zo sportief dat ze een Katterug hebben gekocht en meerdere hebben een te bemoeien.
Landschap en natuur
De bedoeling van de reis was om kennis te maken met Zuid Amerika. Voordat we ons definitief hebben opgegeven hebben we een reisgids gekocht en gecontroleerd of we de toeristische hoogtepunten te zien zouden krijgen. Welnu, dat is bijna gelukt. Er schijnt ten Noord Westen van Buenos Aires een hele mooie waterval te zijn. En die lag niet op onze route en die hebben we dan ook niet gezien.
Maar verder hebben we alles gezien wat volgens de reisgids moet. Bij Puerto Madryn de walvissen, de zeehonden en zeeleeuwen, iets ten zuiden van Puerto Madryn hele kolonies pinguïns, in de straat van Magallan dolfijnen, in Ushaia tijdens een boottocht zeehonden, zeeleeuwen, Jan van Genten, mooie bergen, diverse gletsjers en eeuwenoude mossen. Geweldige natuur, je komt ogen tekort en je kunt alleen maar respect hebben voor de natuur en ook voor het natuurbeheer.
Zowel de Argentijnen als de Chilenen gaan heel goed om met hun parken. Vanuit Puerto Natales (we zitten nog steeds erg ver in het Zuiden van Zuid Amerika, in Chili) hebben we opnieuw zeeleeuwen gezien, dit keer vertok een excursieboot vanuit Puerto Natales en die bracht ons een mooi eindje weg langs bergen, gletsjers en meren. Onderweg werden we afgezet, moesten een eindje lopen en vervolgens ging het met snelle rubberboten over de fjorden tussen de gletsjers door naar een punt van waaraf we met bussen weer terug naar het hotel werden gebracht. Op zo’n dag ben je net een gewone toerist en zonder Volvo is er dan meer dan genoeg om van te genieten. De grootste gletsjer ter wereld is de Perito Moreno gletsjer. Het ijs is 60 meter dik en de gletsjer is 5 kilometer breed. Het is de derde grootste hoeveelheid zoetwaterreserve op aarde, na de Noord en de Zuidpool. Per dag schuift de ijsmassa 1 tot 2 meter op. Het is mogelijk er met een bootje vlak langs te varen. Maar ook zonder boot kun je dankzij mooi aangelegde platforms heel dichtbij de ijsmassa komen. En zo’n muur van 60 meter hoog is heel indrukwekkend. Af en toe brokkelt er wat af en dat valt dan met donderend geraas in de fjord. Toen wij er waren hadden we het geluk om dat mee te maken. En ondanks dat er af en toe wat afvalt schijnt dit de enige gletsjer ter wereld te zijn die nog groeit.
ESpress 123 • 6
Een plaats op onze reis die mij een wat vreemde smaak gaf is Bariloche. De stad, althans de omgeving komt heel bekend en vertrouwd over en doet denken aan Centraal Europa. Omstreeks 1900 zijn hier al Zwitsers en Duitsers neergestreken. Maar de vreemde smaak is er omdat na de tweede wereldoorlog hier nog veel meer Duitsers zijn komen wonen. Ik weet niet wat zij in de oorlog hebben gedaan, maar feit is dat hier nog lang neo nazis actief zijn geweest. Wij logeerden in hotel Edelweiss. Niet direct een naam die je in Zuid Amerika verwacht. Over Bariloche kan toch nog wel wat positiefs gemeld worden. De Zwitsers produceren hier al jaren lang lekkere chocola en de omgeving is prachtig. Via een paar plaatsen kwamen we aan in Santiago. Omdat we met een grote groep waren en grote hotels niet overal te vinden zijn zaten we vaak in hotels in de grote steden. In Santiago was het hotel ook weer erg mooi, maar de stad kon mij niet zo erg boeien, dus gauw door naar een paar hoogtepunten die nog op het programma stonden. Het eerste daarvan kwam een paar dagen later. Toen wij ‘s morgens om een uur of zeven vanuit het hotel wilden vertrekken werd er op het bordes een microfoon geïnstalleerd en een paar luidsprekers. Het bleek dat de gouverneur van de provincie ons wilde toespreken. De man begreep dat wij op reis waren, maar hij bedankte ons dat wij in Arica in zijn provincie hadden willen overnachten. En om zijn dank kracht bij te zetten bood hij ons een plaatselijke dans aan. Een dame en heer in traditionele kleding demonstreerden voor ons een paar vrolijke dansen met even zo vrolijke Chileense muziek.
Het rijden in La Paz werd door niemand leuk gevonden. Behalve dat de stad hoog ligt zijn er ook nog heel veel hellingen. En met wat passen en meten kun je makkelijk vier rijen dik rijden op een driebaansweg. Het rijden was millimeter werk met stoppen en optrekken. En als je dat dan moet doen met een motor die iets te weinig zuurstof krijgt dan moest je eerst proberen om hem op 2 a 3 duizend toeren te krijgen on vervolgens met slippende koppeling op te trekken. Als je daarbij een gat tussen jouw en je voorganger laat vallen van meer dan twintig centimeter is dat voor de plaatselijke
7 • ESpress 123
bevolking reden om er snel even tussen te schuiven. Wij hebben daar weliswaar met politie escorte gereden. Het probleem daarbij was dat ze de plaatselijke bevolking niet hadden uitgelegd dat wij voorrang hadden. Toch zijn we hier allemaal zonder kleerscheuren vandaan gekomen. Bolivia had nog een geintje bij het tanken. In de eerste plaats mogen niet alle pompen aan buitenlanders verkopen, maar als ze dat wel mogen dan gelden voor buitenlanders dubbele prijzen. Dat leidde bij ons tot een wat vreemde situatie. Wij waren inmiddels op de hoogte van deze regel, maar een plaatselijke Boliviaan die had gezien wat er op de pomp stond en ook zag wat wij moesten afrekenen wond zich erg op over deze praktijken en met alle macht probeerde hij ons ervan te overtuigen dat wij waren afgezet en dat wij verhaal moesten halen. Op zo’n moment is het jammer dat je de taal onvoldoende beheerst om de zaak te sussen. Uiteindelijk is onze helper enigszins gefrustreerd weer verder gereden. Na La Paz op weg naar het Titicaca meer hebben we een leuk museumpje bezocht van rieten boten. De replica van het schip waarmee Thor Heyerdahl de oceaan is overgestoken was er ook bij. En de reden daarvan was dat de vader van de museumdirecteur Thor Heyerdahl heeft meegeholpen met het bouwen van het schip. Kort na dit bezoek zijn we met houten pontjes het Titicaca meer overgestoken. De pontjes zijn blijven drijven, maar op het eerste gezicht zou je denken dat dergelijke vaartuigen in ons land vanwege ARBO en andere regelgeving buiten gebruik zouden worden gesteld. Op zich was dit ook weer een mooie ervaring.
Vandaar zijn we nog even beland in Pucurani, alwaar zich een race circuit bevindt dat het hoogst gelegen race circuit ter wereld is. Het ligt op 3.848 meter hoogte en na een moeizame start in verband met te weinig lucht hebben we toch een rondje over het circuit gereden. Weer even verder werden we de volgende dag vanuit het hotel in Puno opgehaald om per boot de drijvende Uros rieteilanden te bezichtigen. Op deze eilanden leven de Uros indianen.
Van riet hebben zij kunstmatige eilanden gemaakt. En door regelmatig nieuwe lagen riet aan te brengen blijven ze drijven. De eilanden bevinden zich op het Titcaca meer en met rieten lijnen en ankers worden ze op hun plaats gehouden. Ze zijn van een behoorlijke omvang, met rieten huizen (hutten) en zelfs een schooltje erop. De moderne tijd heeft wel zijn invloed, want ik zag dat ze met behulp van een accu toch elektrisch licht hebben. Vanaf 7 december zijn we al onderweg en inmiddels hebben we de Kerst al gehad en is het bijna oudjaar. Dat hebben wij gevierd in Cuzco, althans in een plaatsje Urubamba dat daar heel dicht bij ligt. En Cuzco is de uitvalsbasis voor de toeristische trekpleister van Peru: Machu Picchu.
Daar zijn we op nieuwjaarsdag naar toe geweest. Een absoluut hoogtepunt van de reis! Als je ziet hoe ver dit stadje in de bergen is gebouwd en wat voor huizen ze daar al omstreeks 1400 hebben gebouwd, met stromend water, afvoer, bouwland aangelegd in terrasvorm op de bergen en je bedenkt dat wij in Holland nog in plaggenhutjes leefden dan was die Inca beschaving ons toch ver vooruit. De Spanjaarden hebben alles platgewalst en er hun beschaving voor in de plaats gebracht. En dat is toch jammer. In Cuzco hebben we mogen aanschouwen dat het goede doel dat aan de reis was gekoppeld inderdaad bestond en dat dit doel echt goed is en echt werkt. Wij hebben geld ingezameld voor de Stichting HOPE, Children’s Education. Een van de deelnemers aan onze reis heeft dit doel voorgedragen en na een kennismaking en zeker na datgene wat we in Cuzco hebben gezien is het vertrouwen in dit doel alleen maar gegroeid. De Stichting Hope is een jaar of 15 geleden opgericht door Walter Meekes. Hij is begonnen met les geven aan doofstomme kinderen in de buurt van Cuzco. Inmiddels is de stichting uitgegroeid tot niet meer weg te denken hulp in de samenleving van Peru. Zij zorgen ervoor dat kansarme kinderen in afgelegen gebieden onderwijs krijgen.
En dat doen ze van begin tot eind, dat wil zeggen: bouwen van scholen, zorgen voor bouwmateriaal en het transport daarvan, de inrichting van de scholen en vervolgens wordt ook gezorgd dat er personeel voor de klas staat! En dit alles in nauwe samenwerking met de plaatselijke bevolking. Sterker nog, zij gaan alleen aan de slag op uitdrukkelijk verzoek van de plaatselijke bevolking. Dat is natuurlijk een perfecte basis voor samenwerking en voor draagvlak. Vlakbij Cuzco hebben wij een project van de Stichting HOPE bezocht en het was hartverwarmend om te zien hoe wij ontvangen werden. Zij waren echt blij met ons als gulle gevers. In Cuzco werden wij als Volvo rijders vervolgens door de loco burgemeester ontvangen op het grote stadsplein.
Wij waren er getuige van dat Walter Meekes voor zijn mooie werk werd geëerd met de medaille van de stad. De stichting heeft inmiddels 150 projecten afgerond en ze zijn met de volgend 150 bezig! Een volgend hoogtepunt op de reis was het bekijken van ‘de lijnen van Nazca’. Dit zijn geogliefen, tekeningen in het zand van de pampa’s van Jumana en Nazca. De tientallen figuren van dieren, honderden geometrische vormen en duizenden lijnen en lijnenspellen zijn in het woestijnzand van de hoog vlakte van Peru lang bewaard gebleven. De hoogvlakte is een van de droogste gebieden op aarde met een gemiddelde jaartemperatuur van 25 graden Celsius. Het is er bijna altijd windstil en er valt vrijwel geen regen, zodat de lijnen duizenden jaren bewaard bleven. Het duidelijkst en beroemdst zijn de dierentekeningen: vogels van 25 tot 275 m lengte (kolibries, condors, een pelikaan, meeuw, papegaai en anderen), een aap, een spin, een slak, een hagedis, een leguaan, een slang, een hond met een lange staart en poten, twee lama’s en zelfs een orka.
ESpress 123 • 8
De hagedis werd doorsneden tijdens de aanleg van de snelweg Panamericana Sur. Door veel van de tekeningen zijn spiralen en andere (rechte) lijnen getekend. Staande op het aardoppervlak, lijken de lijnen verdwenen, maar zodra eroverheen gevlogen wordt, is de omvang en schoonheid van de lijnen pas duidelijk te zien. Dit toont aan dat de Peruanen destijds over veel geometrische kennis beschikten. Sommigen menen dat hieruit de conclusie getrokken kan worden dat de Nazca konden vliegen of contact hadden met buitenaardse wezens. Anderen beweren dat de lijnen bedoeld zijn als religieuze uitingen: de verschillende figuren zouden een symbolisch pad naar de goden kunnen zijn; de Nazca sjamanen zouden door het gebruik van hallicunogene stoffen een spirituele vlucht kunnen maken. Definitief bewijs voor hoe en met welk doel de figuren gemaakt zijn is echter nooit gevonden. De leef- en werkomstandigheden in het gebied waren zodanig moeilijk dat het volstaan met de simpele conclusie dat ze zomaar gemaakt zijn, of om regenwater af te voeren volstrekt onbevredigend is.
9 • ESpress 123
Dankzij Brent Mensen hebben wij ‘s morgens vroeg voor het ontbijt de Nazca lijnen per vliegtuig vanuit de lucht bekeken. En dan pas besef je hoe groot, hoe speciaal deze lijnen zijn en hoe apart het is dat ze al zo oud zijn. Hiervandaan was het nog een kleine 5.000 kilometer naar Cartagena. Via Lima, de hoofdstad van Peru zijn we door Equador en Colombia in twaalf dagen naar Cartagena gereden. Op deze route hebben we constant genoten van de mooiste bergen, vergezichten, groene heuvels zonder dat hier sprake was van hele special toeristische attracties. Zowel Equador als Colombia hebben ons verrast door hun schoonheid. Zoals eerder gemeld is op de een na laatste dag een klein mankementje opgetreden aan onze Amazone. Dat kan echter de pret niet drukken. Ik ben en blijf een Volvo fan. Het is toch fantastisch dat je met je eigen 45 jaar oude auto zo’n super reis kan maken. Maarten Keuning Foto’s: Franci Keuning
VA N O N Z E LEDEN Kool gevloerd? Beste redactie, Nadat de afgelopen jaren het straatjekeren met mijn gele haai steeds moeilijker werd en ik niet altijd door de auto maar herinnerd wilde worden dat ik geen 20 meer ben, vroeg ik Rob Kool of hij een van de wonderbaarlijke bekrachtigers wilde inbouwen in de besturing van de auto. Ede gelokaliseerd en Rob begint het ontmantelen van het inwendige. Zoals men ziet, is dat heel makkelijk en hij is er zelfs bij gaan liggen. Er werden nadrukkelijk geen grappen gemaakt over hoe makkelijk op je rug liggen is, qua verdienste. Lex Horst
ESpress 123 • 10
