VAN KERKGEBOUW TOT KLASLOKAAL
VERSLAG PROJECTEN LKP, CHJC EN CONTRARIO Om de sociale acceptatie van christelijke homo’s en lesbiennes
VOORWOORD
GOD SCHIEP MENSEN ALS NAASTEN In 2007 verscheen de nota Gewoon homo zijn
De plannen werden gehonoreerd. Ruim drie jaar
van minister Ronald Plasterk van het ministerie
later zijn de projecten afgerond. In dit verslag
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarin
kunt u lezen wat LKP, CHJC en ContrariO de afge-
werd voor het eerst de doelgroep van ortho-
lopen jaren hebben gedaan. Dit was onmogelijk
doxe christelijke homo’s genoemd. Vanuit de
zonder de honderden vrijwilligers die actief zijn
christelijke/kerkelijke homobeweging sloegen
in de christelijke homobeweging. De stuurgroep
verschillende christelijke LHBT-organisaties de
van de LCC Projecten is hen bijzonder dankbaar
handen ineen om projectplannen te schrijven,
voor hun inzet. De betekenis van het werk van
die tegemoet zouden komen aan de doelstelling christelijke homo-organisaties voor de sociale van de nota: de sociale acceptatie van homo’s
acceptatie van orthodoxe christelijke homo’s en
en lesbiennes. Het benoemen van de doelgroep
lesbiennes in hun eigen gemeenschappen is
van orthodoxe christelijke homo’s kwam precies
toegenomen.
© Charles Batenburg
op het juiste moment: al bestaande organisaties
“Het hart van ons werk ligt in de vaste overtuiging dat God mensen als naasten voor elkaar heeft geschapen en dat in Jezus Christus alle verschillen tussen mensen voor altijd teniet zijn gedaan.” Wielie Elhorst
voorzitter LKP
voor deze doelgroep traden meer naar buiten,
Het hart van het werk van de sociale acceptatie van LHBT’s ligt voor de christelijke homobe-
terwijl ook orthodoxe homo’s met andere achter- weging in de vaste overtuiging dat God mensen gronden zichzelf al dan niet digitaal begonnen
als naasten voor elkaar heeft geschapen en dat
te verenigen: gereformeerd, reformatorisch en
in Jezus Christus alle verschillen tussen mensen
evangelicaal. Uiteindelijk dienden drie organisa-
voor altijd teniet zijn gedaan. Alle mensen die
ties concrete plannen in: de Stichting Landelijk
hiernaar willen leven, worden gedragen door de
KoördinatiePunt groepen kerk en homoseksua-
heilige Geest die doet hopen, geloven en liefheb-
liteit (LKP), de vereniging van christelijke homo’s,
ben. Vanuit deze overtuiging hopen LKP, CHJC en
lesbiennes en biseksuelen CHJC en de gerefor-
ContrariO hun werk voort te blijven zetten, met
meerde vereniging voor homo’s en lesbiennes
alle bondgenoten die wij voor een gelijkwaardige
ContrariO.
plek voor LHBT’s op onze weg vinden.
‘LHBT’ staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele mannen en vrouwen, en transgender personen.
Wielie Elhorst LCC Projecten
voorzitter van de stuurgroep van
LCC VERSLAG 2008 - 2012
3
INLEIDING Media en publieke opinie
Projecten voor acceptatie
De weigerambtenaar. De hostierel. Dreigend
Van eind 2008 tot begin 2012 hebben LKP, CHJC
ontslag voor een homoseksuele docent op een
en ContrariO samen drie projecten uitgevoerd
christelijke school. Discussies over de positie van
om de sociale acceptatie van homoseksualiteit in
homo’s en lesbiennes binnen de ChristenUnie.
christelijke kring te bevorderen. De projecten zijn
Moties in de Tweede Kamer voor verplichte
uitgevoerd door meer dan honderd vrijwilligers
voorlichting over homoseksualiteit op scholen.
onder leiding van projectmanager Marco Derks.
Commotie over de therapie van Different.
Met dezelfde inhoudelijke doelstelling was hij
De relatie tussen homoseksualiteit en chris-
namens LKP ook werkzaam binnen het project
telijk geloof heeft de gemoederen de afgelo-
De Dialoog op verzoek van COC Nederland.
pen jaren vaak bezig gehouden. Binnen deze
In deze brochure staat beschreven wat de orga-
HOMO IN DE KLAS
nisaties binnen die projecten hebben gedaan.
“De afgelopen jaren heb ik LKP, CHJC en ContrariO zien groeien in
ONDERWIJS OVER HOMOSEKSUALITEIT
gezamenlijkheid, professionaliteit en zelfverzekerdheid. Ik heb bewondering
Homo!
voor de gedrevenheid waarmee zij
Jongeren brengen een groot deel van hun tijd
is voorlichting over homoseksualiteit geen luxe,
door op school. Die tijd is bepalend voor hun
maar noodzaak.
hun bijdragen leveren.” Marco Derks
projectmanager LCC Projecten
toekomst. Een veilige school is daarom erg belangrijk, maar homoseksuele leerlingen voelen Lesbrief zich vaak onveilig op school. Over homosek-
Samen met GRIP (het identiteitsplatform van de
sualiteit wordt vaak lacherig gepraat en ‘homo’
gereformeerde scholen) hebben de LCC-organi-
discussies hebben LKP, CHJC en ContrariO een
is een veel gebruikt scheldwoord. Homo’s en
saties de lesbrief Homo in de klas ontwikkeld, met
eigen geluid laten horen. Door persberichten te
lesbiennes houden hun seksuele oriëntatie vaak
afzonderlijke versies voor VMBO en HAVO/VWO.
versturen, door media te woord te staan, door
geheim, uit angst om vrienden te verliezen, of
De lesbrief sluit aan bij de christelijke identiteit van
ervaringsdeskundigen aan het woord te laten en
bang om gepest te worden. Depressieve gevoe-
de scholen en de belevingswereld van christelijke
door gesprekken te voeren met politici, school-
lens en zelfmoordgedachten komen onder
jongeren. Op 7 november 2009 overhandigde
directies en andere personen of instanties. En
homojongeren veel vaker voor dan onder hun
Robert Daverschot als voorzitter van ContrariO
dat heeft zijn sporen zeker nagelaten.
heteroseksuele leeftijdsgenoten. Onder gelovige
het eerste exemplaar aan toenmalig minister voor
jongeren lijkt dat nog sterker het geval. Daarom
homo-emancipatie dr. Ronald Plasterk.
4
LCC VERSLAG 2008 - 2012
LCC VERSLAG 2008 - 2012
5
“Bij alle diversiteit moet een homojongere zich veilig kunnen voelen op onze scholen. De ontwikkelde methode levert daar een goede bijdrage aan.” Huib van Leeuwen
voorzitter GRIP
De lesbrieven bieden materiaal voor drie of
Homo voor de klas
vier lessen. De doelstellingen van de lessen-
Vast onderdeel van de lesmethode is een gastles
serie zijn om leerlingen kennis te laten maken
door een van de voorlichters van Homo in de klas.
met het thema homoseksualiteit, de taboe-
Zij zijn christen en homoseksueel, en hebben
sfeer te doorbreken en vooroordelen weg te
feeling met de doelgroep. Op voorlichtersdagen
nemen. De leerlingen bekijken een filmpje en
krijgen ze een training en wisselen ze ervaringen
lezen korte verhalen. Daarover beantwoorden
uit. Op die manier zorgen de LCC-organisaties
ze vragen en gaan ze met elkaar in gesprek.
voor goede kwaliteit.
Voorkant van de lesmethode Homo in de klas
met je als je op school of daarbuiten gepest of
“De lesmethode Homo in de Klas is voor
gediscrimineerd wordt? Met deze gastles krijgt
mij het levende bewijs, dat daadwerkelijke
De docenten kunnen een teamvoorlichting
De gastles vindt plaats tijdens de tweede
krijgen om de lessen te kunnen geven. Want
les in de lessenserie. De voorlichter vertelt zijn
het onderwerp voor de leerlingen nog meer
voor het creëren van een veilige omgeving en
of haar persoonlijke verhaal. Hoe was het toen
een gezicht. Tijdens de gastlessen zijn ze stil-
het begeleiden van een open gesprek is hun
hij of zij zelf op de middelbare school zat? Hoe
ler dan normaal en luisteren ze aandachtig.
rol van groot belang.
was het om uit de kast te komen? Wat doet het
homo-emancipatie alleen maar uit ontmoeting, kwetsbaarheid en dialoog kan voortkomen.” Robert Daverschot oud-voorzitter van ContrariO en founding father van Homo in de klas
Ze mogen vragen stellen en met de voorlichter praten ze over het onderwerp door. Zo kunnen zij zich inleven in het leven van iemand die homo of lesbisch én gelovig is, en verdwijnt Op de website www.homoindeklas.nl zijn korte filmpjes te zien waarin enkele voorlichters zich voorstellen.
6
LCC VERSLAG 2008 - 2012
ook het taboe.
LCC VERSLAG 2008 - 2012
7
© Rick Timmermans
“Ik kreeg kippenvel toen leerlingen zeiden dat ze het tof en stoer vonden dat ik mijn persoonlijke verhaal met hen durfde te delen.” René Venema Homo in de klas
voorzitter van ContrariO en voorlichter van
in de klas het gemakkelijker heeft gemaakt om homoseksualiteit te bespreken. Ook zal de helft van hen nu nog sneller ingrijpen als iemand voor homo wordt uitgemaakt. ongeveer 2.500-3.000 leerlingen voorlichting aan Docenten en leerlingen van het Nuborgh College in Elburg
Impact van de lesbrief De lesbrief is veelvuldig in christelijke en an-
Het merendeel van de ondervraagde leer-
de hand van de lesbrief. Steeds meer scholen
lingen (71%) vindt het goed dat de school
hebben interesse getoond in onze lesbrief en
aandacht besteedt aan homoseksualiteit. Bijna
overige diensten. De komende jaren streven de
allemaal (95%) beseffen ze dat het hebben van
LCC-organisaties ernaar om nog meer scholen
homoseksuele gevoelens moeilijk voor iemand
te bereiken.
kan zijn. Aangezien veel homo’s en lesbiennes denken dat ze vrienden zullen verliezen als
en EduDivers. De LCC-organisaties zien dat als
dere media in beeld geweest. Ook staat de
een erkenning van de kwaliteit en betekenis van
Effecten van Homo in de klas
lesbrief vermeld op belangrijke websites, zoals
de lesbrief.
In het najaar van 2011 hebben de LCC-organisa-
te zien dat 85% van de leerlingen een vriend-
ze uit de kast komen, is het hoopgevend om
ties een theologe en een antropoloog een onaf-
schap (waarschijnlijk) niet zou verbreken als
expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO,
christelijke scholen(gemeenschappen) door heel
hankelijk onderzoek laten doen naar de effecten
een klasgenoot uit de kast zou komen. Tegelij-
het Algemeen Pedagogisch Centrum, MOVISIE
Nederland met Homo in de klas. Ieder jaar krijgen
van onze projecten. Daaruit blijkt dat voor ruim
kertijd is de 4% die aangeeft dat wel te zullen
die van de Rutger Nisso Groep, het nationaal
Inmiddels werken diverse protestants-
“Een meisje waarvan de moeder lesbienne is, stond altijd wat aan de kant in de klas. Ik merk dat ze er door
© Rick Timmermans
driekwart van de docenten de lesmethode Homo doen 4% teveel.
de lessen durft te zijn.” Delia Kloekke-Dorst docente godsdienst aan het Nuborgh College in Elburg Kijk voor meer informatie op www.homoindeklas.nl en volg ons op Facebook, Hyves en Twitter.
8
LCC VERSLAG 2008 - 2012
LCC VERSLAG 2008 - 2012
9
© jÖrgen caris
“Ik hoop het evangelie te blijven verkondigen. Het laatste wat ik wil is mijn wortels loslaten. Mijn roeping en geloof zitten even diep als mijn geaardheid. Ik kan dit niet kwijt en ben met hart en ziel dominee.” Ds. Dirk van Duijvenbode
Kerken uit de kast In 2011 presenteerden de predikanten Tom Mik-
VELE LEDEN, ÉÉN LICHAAM
kers en Wielie Elhorst namens de Remonstranten en LKP de gids Coming Out Churches. Daarin komen kerken uit de kast en doorbreken het
SOCIALE ACCEPTATIE IN DE KERK
beeld dat kerk en homo-emancipatie tegenover elkaar staan. De gids biedt een overzicht van kerken waar homo’s en lesbiennes hun huwelijk kunnen laten (in)zegenen. Door een groot aan-
Homoseksualiteit blijft in veel kerken een
door kerken zelf belegd worden. Zij zoeken
tal interviews en portretten geeft Coming Out
gevoelig onderwerp. Begin 2010 ontstond
naar een goede manier van omgaan met de
Churches een helder beeld van de rol die men-
ophef toen de homoseksuele prins carnaval in
homoseksuele leden binnen hun gemeente
sen in en rondom de kerk hebben gespeeld bij
Reusel niet ter communie mocht gaan tijdens
of parochie. Daarbij doen zij steeds vaker een
de emancipatie van homoseksuele mannen en
de traditionele carnavalsmis. Er volgden protes-
beroep op de LCC-organisaties. De Protes-
lesbische vrouwen in ons land. Aan het woord
ten in Reusel en Den Bosch, en Vera Bergkamp
tantse Kerk Amsterdam brak op meerdere
komen onder meer: David Bos, Ruth Peetoom,
(COC Nederland) en Henk Krol (Gay Krant) voer-
manieren een lans voor de positie van homo’s
Peter Verhoeff, Sara Kroos, Ruard Ganzevoort,
den gesprekken met bisschop Hurkmans. Ook
en lesbiennes in de kerk (zie verderop in deze
Abeltje Hoogenkamp en Frank Sanders.
ontstond er commotie in het najaar van 2011
brochure). De Nederlands Gereformeerde Ker-
toen de protestantse predikant Dirk van Duij-
ken en de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Niet veroordelen, maar praten
venbode uit ’s-Gravenzande uit de kast kwam.
hebben samen een aparte website opgezet:
Op 12 februari 2011 organiseerden de LCC-orga-
In veel gemeenten waar hij een kerkdienst zou
www.homoindekerk.nl. De Theologische Uni-
nisaties een themadag over homoseksualiteit en
leiden, is hij niet meer welkom.
versiteit Kampen (Broederweg) organiseerde
christelijk geloof. Het doel van deze bijeenkomst
begin 2012 een druk bezocht congres over
was te praten over de verschillende motieven
homoseksualiteit.
die bepalen hoe christenen tegen homosek-
Wat minder zichtbaar zijn de vele gemeenteavonden en andere bijeenkomsten die 10
LCC VERSLAG 2008 - 2012
LCC VERSLAG 2008 - 2012
11
sualiteit aankijken. Daarbij nam de organisatie
Kerken tegen geweld
diverse onderzoeken mee die de afgelopen
Op 17 mei 2011, de internationale dag tegen
jaren verschenen zijn. Mensen met verschil-
homofobie, tekenden zeventien kerkgenoot-
lende visies en achtergronden werden zo met
schappen de Kerkelijke verklaring tegen geweld
elkaar in gesprek gebracht over dit belangrijke
tegen homoseksuelen. Deze kwam tot stand op
thema. Vijf homo’s en lesbiennes vertelden hun
initiatief en onder begeleiding van LKP en COC
verhaal, waarna dr. David Bos als socioloog en
Nederland. Onder de ondertekenaars bevinden
prof. dr. Ad de Bruijne als ethicus op hun verhade evangelische predikant Kees van Velzen, die van mening is dat homoseksualiteit botst met
“Ik vind dat orthodoxe kerken te zwijgzaam zijn over geweld tegen homo’s. Daarom onderteken ik deze
© Evangelische Omroep
len reflecteerden. In een van de seminars ging
verklaring.” Ad de Boer voorzitter van de Landelijke Vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken Vertegenwoordigers van de kerken, LKP en COC Nederland bij de presentatie van de kerkelijke verklaring in de Domkerk in Utrecht.
de christelijke orthodoxie, in debat met de pro-
zich ook orthodoxere kerkgenootschappen,
testantse predikant dr. Henri Veldhuis, die ervan
zoals de Nederlands Gereformeerde Kerken, het
overtuigd is dat juist de orthodoxe traditie daar
Leger des Heils, de Evangelische Broederge-
ruimte voor kan/moet geven.
meente in Nederland en de Bond van Vrije Evan-
Als kerk vorm je één lichaam. De leden van dat
gelische Gemeenten.
lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Van Zeeland tot Groningen, uit heel Nederland kwamen 230 bezoekers naar Utrecht.
In de verklaring spreken de kerken zich niet
Je hoort, in álle verscheidenheid bij elkaar. U
Ook de kerkelijke achtergrond liet een grote
alleen uit tegen fysiek geweld, maar ook tegen
diversiteit zien: evangelischen, gereformeerden,
psychisch en verbaal geweld. Ze drukken daar-
zet met elkaar een handtekening onder een
reformatorischen, mainstream protestanten,
mee hun maatschappelijke betrokkenheid uit,
statement tégen geweld en vóór de liefde. Daar
katholieken en niet- of andersgelovigen. Onder
maar steken ook de hand in eigen boezem:
ben ik in velerlei opzicht heel erg trots op.
hen bevonden zich veel predikanten, ouderlin-
“Ook in onze geloofsgemeenschappen is de
gen en pastoraal werkers.
menselijke waardigheid van homoseksuelen soms geschonden, door liefdeloos en zonder
Marja van Bijsterveldt minister van onderwijs en LHBTemancipatie, bij de presentatie van de Kerkelijke verklaring tegen geweld tegen homoseksuelen op 17 mei 2011
begrip met hen om te gaan.” Verder beloven ze 12
LCC VERSLAG 2008 - 2012
LCC VERSLAG 2008 - 2012
13
velingen voor een veilige positie van lesbische en homoseksuele heilssoldaten overhandigd aan Territoriaal Commandant commissioner Hans van Vliet. Hij maakte duidelijk dat het Leger des Heils ernst maakt met de veilige positie van lesbische en homoseksuele heilssoldaten en dat disciplinaire acties niet langer de betrokken lesbische en homoseksuele heilssoldaten zouden treffen, maar juist de falende leiding ter plaatse.
Catechesemodule Voorlichters van Homo in de klas werken mee Presentatrice Jacobine Geel in gesprek met v.l.n.r. ds. Klaas van der Kamp (Raad van kerken), ds. Jan Mudde (Nederlands Gereformeerde Kerken), lt.-kol. Ine Voorham (Leger des Heils) en ds. Wielie Elhorst (LKP).
aan een les over homoseksualiteit in een catechesemodule over seksualiteit en identiteit. Deze module, die ontwikkeld wordt door het
“Ik hoop dat de verklaring niet alleen een stuk
Centrum Dienstverlening van de Gereformeerde
papier blijft, maar ons aanzet om ook binnen onze kerk(en) op te sporen waar wij geweld gebruiken en ertegen in te gaan.” Ds. Christoph Reichel namens de Evangelische Broedergemeente in Nederland
Leger des Heils
Kerken, verschijnt in het voorjaar van 2012. Ook JOP (Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk seksuele (oud-)heilssoldaten. Joël Batenburg
in Nederland) gaat extra aandacht besteden aan
(oud-heilssoldaat en programmamaker van de
homoseksualiteit in catechesemateriaal JOP Pro-
NCRV) interviewde veertien mensen. Op 13
vider en in JOP COACH magazine, hun tijdschrift
mei 2011 werd Uniform uit de kast met aanbe-
voor vrijwilligers in het kerkelijk jeugdwerk.
“COC Nederland behartigt de belangen van LHBT’s,
Begin 2009 raakte een homostel in conflict met
ook van hen die geloven. LKP, CHJC en ContrariO
de plaatselijke korpsleiding van het Leger des
verzetten belangrijk werk om homoseksualiteit in
Heils toen een eerder toegezegde dankdienst
christelijke kringen bespreekbaar te maken. Met
in hun internationale kerkelijke contacten en
bij hun huwelijk toch niet mogelijk bleek. Na
in hun contacten met vertegenwoordigers van
het uitblijven van vervolgstappen van de kant
andere religies haat en geweld tegen homosek-
van het Leger om een breder gesprek te voeren
suelen te bestrijden. LKP en COC Nederland bou-
over homoseksualiteit, besloot een werkgroep
en het Leger des Heils.”
wen de contacten die met de kerken ontstaan
van LKP en COC Nederland te werken aan een
Vera Bergkamp
zijn verder uit en werken aan een vervolgtraject.
bundel met portretten van lesbische en homo-
14
LCC VERSLAG 2008 - 2012
hen onderhouden we goed contact en werken we samen, zoals met LKP rond de kerkelijke verklaring voorzitter van COC Nederland
LCC VERSLAG 2008 - 2012
15
Honderdduizenden mensen zagen het Heilig
viering. De afgelopen jaren heeft LKP dit op een
Bootje door de Amsterdamse grachten varen.
hoger plan getild.
Met gospelmuziek uit de speakers dansten
gehouden op het Rembrandtplein en in 2009
den mensen aan de kant. Er werd gelachen en
op de Westermarkt, tussen de Westerkerk en het
gehuild. De boodschap dat homo en christen
Homomonument. In 2010 en 2011 werden de
zijn ging leven, op de boot en aan de kant.
vieringen in samenwerking met de Protestantse
Het Heilig Bootje wilde ook een teken van
ZICHTBAAR EN HOORBAAR LCC OP DIVERSE FESTIVALS
In 2008 werd er een openluchtviering
en zwaaiden de opvarenden naar de duizen-
Kerk Amsterdam georganiseerd in de Keizers-
hoop zijn voor christelijke homo’s die tussen
grachtkerk. Stadspredikante Abeltje Hoogen-
wal en schip geraakt zijn. Op het Regen-
kamp nodigde Ruard Ganzevoort en Adriaan
boogforum, een internet community voor
van Klinken als voorgangers uit. Arie Boomsma
christelijke homo’s, lesbiennes en biseksuelen,
en minister Marja van Bijsterveldt van OCW
vertelde een jongen dat hij naar de Canal
verzorgden een schriftlezing. Muzikale bijdra-
Parade was geweest. Hij was nog niet uit de
gen werden verleend door Leoni Jansen (zang),
kast en had veel moeite om als christen zijn
Izaline Calister (zang), Stephan Sanders (zang),
homoseksualiteit te accepteren. Toen hij het
Onno Krijn (piano) en een gelegenheidskoor,
Heilig Bootje langs zag varen, huilde hij van
dat bestond uit leden van kerkkoren en homo-
ontroering. Soms zegt een beeld meer dan
koren. De Gay Pride Kerkdiensten in de Keizers-
duizend woorden.
grachtkerk trokken honderden bezoekers. Onder hen bevonden zich LHBT’s die na jaren voor het
Al heel wat jaren zijn de LCC-organisaties zicht-
Tussen die twee werelden wil LKP een brug slaan.
baar en hoorbaar aanwezig op diverse festivals.
Daarom voer viermaal een boot van christelijke
Sinds de organisaties samenwerken binnen de
homo’s, lesbiennes en biseksuelen mee in de
projecten, trekken ze steeds meer gezamenlijk
Amsterdamse Canal Parade. In 2009 werd de
op. Ook hebben ze hun representatiemiddelen
boot gedoopt tot ‘Heilig Bootje’.
verbeterd en uitgebreid.
In 2009 was het CDA voor het eerst vertegenwoordigd op de Canal Parade: Tweede Kamerle-
Heilig Bootje
Slotviering Gay Pride
eerst weer een schoorvoetende stap in een kerk
Al heel wat jaren worden er roze vieringen
durfden te zetten.
gehouden: vieringen waarin de geloofsbeleving van christelijke homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transgenders centraal staat. Ook is het al een paar jaar gebruikelijk om de week van de Gay Pride af te sluiten met een roze
den Corien Jonker en Madeleine van Toorenburg
Veel orthodoxe christenen moeten niets hebben voeren mee op het Heilig Bootje. In 2010 voeren
“Roze vieringen tonen de kerk in haar veel-
van de Gay Pride. Zij denken daarbij vooral aan
voor het eerst predikanten (in toga) mee. In 2011
blote mannen op een boot. Binnen de homo-
werkten LKP en de Protestantse Kerk Amsterdam
kleurigheid: LHBT’s en hetero’s van allerlei kerkelijke
gemeenschap bestaat een sterk wantrouwen
samen in de organisatie en voeren ze met een
richting kerk en geloof. Daar zit vaak pijn achter.
extra grote boot mee. Het leverde veel publiciteit
we de diversiteit als een geschenk van God.”
Pijn door afwijzing en verstoting. Veel homo’s en
op: nieuwsberichten in kranten, reacties in radio-
Heleen de Boer
lesbiennes hebben de kerk de rug toegekeerd.
programma’s en discussies op het internet.
16
LCC VERSLAG 2008 - 2012
achtergronden voelen zich welkom. Daar vieren vice-voorzitter LKP
LCC VERSLAG 2008 - 2012
17
Flevo
“Wat me iedere keer weer raakt is de
Ieder jaar zijn de LCC-organisaties aanwezig
gesprekken probeerden de vrijwilligers te laten
geweest op het Xnoizz Flevo Festival, een meer-
zien dat ook christelijke homo’s en lesbiennes
daags christelijk jongerenfestival dat jaarlijks
waarde hechten aan de Bijbel en aan ver-
mijn visie als ik met mensen in gesprek
ruim 10.000 bezoekers trekt. Het programma
bondenheid met God. Dit gaf vaak een goed
raak. Ik wil daarbij de ander niet van
bestaat uit allerlei optredens van christelijke
gesprek waarbij er wederzijds begrip voor
mijn visie overtuigen. Het mooiste is
popartiesten, voorstellingen, workshops en een
elkaars houding kwam.
dat we onze visies en onze twijfels met
afsluitende viering. De meeste bezoekers kamperen op het festivalterrein.
In 2009 adviseerden de LCC-organisaties de festivalorganisatie bij de opzet van een programmaonderdeel over homoseksualiteit. In 2010 en 2011 organiseerden ze zelf een programmaon-
oprechte interesse in mijn verhaal en
elkaar kunnen delen.” Fenneke van Hasselt over gesprekken op de EO Jongerendag en het Xnoizz Flevo Festival
derdeel: een ‘ontbijt met homo’s’. In het festival-
“Het deed pijn om de jongen voor mij te zien worstelen
In 2011 trad daarnaast het forumtheater ‘Homo
met zijn geaardheid in combinatie met zijn geloof.
naast God’ op voor een zaal van honderd jongeren. De groep speelde herkenbare situaties.
Gelukkig konden wij die veilige plek op het festival
Zoals die van Tom, die al ruim een jaar geleden
bieden om hierover te praten.” Jeroen Windhorst
ontdekt heeft dat hij op jongens valt. Hij durft
voorzitter van CHJC, op het Xnoizz Flevo Festival
het zijn moeder niet te vertellen, omdat het haar zoveel verdriet zal doen. Zijn zus weet het al lang en vindt dat hij nu maar eens uit de kast moet
Op de zaterdagen waren vrijwilligers van de
programma stond vermeld hoe geïnteresseerden
komen. De theaterleider vroeg het publiek om
LCC-organisaties aanwezig met een stand om
zich per sms konden aanmelden voor dit exclu-
reacties en nodigde hen uit om mee te denken:
gesprekken aan te knopen met voorbij wande-
sieve programmaonderdeel op een geheime
hoe zou jij het aanpakken, als jij in de schoenen
lende festivalbezoekers. Dat leverde ieder jaar
locatie. Dertig deelnemers kwamen op zaterdag-
van Tom zou staan? Of in die van zijn zus of zijn
ruim honderd ontmoetingen op. Bijvoorbeeld
ochtend naar de afgesproken plek, waarna het
moeder? Als ze het aandurfden, mochten ze
met jongeren die het zich moeilijk voor konden team hen meenam naar het backstagerestaurant.
zelf het toneel op om de daad bij het woord te
stellen dat ze homo’s in hun omgeving had-
Daar boden ze hen een ontbijt aan en spraken ze
voegen.
den. De vrijwilligers gaven aan dat uit de kast
in een veilige en gezellige omgeving met elkaar.
komen in een christelijke omgeving best moei-
De meeste deelnemers waren homo- of biseksu-
lijk kan zijn. Zo ontstond er begrip. De vrijwilli-
eel: “Volgens mij ben ik bi.” “Ik ga niet meer naar
gers stonden er, zichtbaar als ‘gewone mensen’.
de kerk want ze kijken me raar aan.” “Mijn vrien-
Een aantal mensen beriep zich in de gesprek-
den weten het nog niet, maar ik denk dat ik het
ken op bepaalde Bijbelteksten. In dit soort
nu echt ga vertellen!”
18
LCC VERSLAG 2008 - 2012
Mensen uit het publiek spelen mee tijdens de voorstelling van ‘Homo naast God’ op het Xnoizz Flevo Festival Wilt u de theatergroep uitnodigen of heeft u andere vragen? Ga dan naar theater.lkp-web.nl of www.hetlagelicht.nl/homo&god, of stuur een e-mail naar
[email protected]
LCC VERSLAG 2008 - 2012
19
“Het was begin van de middag toen er een jongen naar mij toekwam. Ik schatte hem rond de zestien en hij begon een gesprekje. Hij had mij die ochtend gehoord in de theatertent. Hij vond het op zich wel mooie verhalen die hij daar gehoord had, alleen was het in zijn ogen allemaal niet zo gemakkelijk als ik deed voorkomen. Hij kwam met de welbekende Leviticus-teksten en probeerde mij te overtuigen van mijn zondigheid. Toch hadden we een goed gesprek, vooral
DE ORGANISATIE ACHTER DE SCHERMEN BIJ DE PROJECTEN
ook door de openheid en het wederzijds respect. Uiteindelijk zei hij dat hij het toch wel apart vond dat ik hem in zijn mening respecteerde, ondanks dat we in onze mening en visie lijnrecht tegenover elkaar leken te staan. ‘Daar gaat het nou juist om en daarom sta ik hier vandaag ook’,
Vrijwilligers
antwoordde ik hem. ‘Juist om dat respect voor elkaar.’ Hij schudde mij de hand en ging zijns
Al het werk binnen de projecten en binnen de
maken. Met GRIP werkten de LCC-organisaties
weegs en ik het mijne. Aan het einde van de middag kwam hij weer aanlopen. Met grote pas-
LCC-organisaties wordt door meer dan honderd
samen in de ontwikkeling van de lesbrief Homo
sen, recht op mij af: ‘Ik moest aan ons gesprek denken. Ik vond het supertof en ik heb iets voor
vrijwilligers gedaan. De afgelopen jaren hebben
in de klas. MOVISIE hielp bij het bereiken van
je gekocht, alsjeblieft.’ En hij liep weer snel door. In mijn handen had ik een button – uiteraard in
tientallen bestuursleden en andere vrijwilligers
scholen en koepelorganisaties. EduDivers hielp
het roze – met daarop de woorden ‘Someday my prince will come’. Nou, dat is toch geweldig?”
deelgenomen aan allerlei trainingen. Op die
met name om de kwaliteit van de voorlichting
Erik Lindeboom
manier hebben de organisaties een professio-
op scholen te verbeteren. Met de Protestantse
naliseringsslag gemaakt. Ook het werk van de
Kerk Amsterdam werkte LKP samen in de orga-
projectmanager heeft hieraan bijgedragen.
nisatie van de Gay Pride Kerkdienst van 2010 en
Op deze manier kunnen zij een bijdrage leveren
2011, en in de organisatie van het Heilig Bootje
aan de sociale acceptatie van homoseksualiteit
in 2011. Via deze gay-straight allianties hebben
in christelijke kringen en aan de verbetering
de LCC-organisaties hun maatschappelijke posi-
van de sociale positie van christelijke homo’s en
tie versterkt en andere organisaties bondgenoot
lesbiennes. Onderzoeken van de Roosevelt Aca-
gemaakt van hun doelen.
op het Xnoizz Flevo Festival 2009
EO Jongerendag Op zaterdag 4 juni 2011 stonden de LCC-orga-
gesprekken: ze beantwoordden vragen, gaven
nisaties voor het eerst op de EO Jongerendag.
informatie of wisselden visies uit. Met een hulp-
Daar waren ongeveer 35.000 bezoekers aan-
verleenster die een lesbische cliënt had, met
wezig. Sommige voorbijgangers vonden het
een jongen die snel wat informatie wilde zonder
raar dat deze organisaties er waren, anderen
dat zijn vrienden het zagen, met een vrouw die
kwamen naar hen toe en zeiden: “Wat goed
bij het zien van onze stand pas echt begreep
dat jullie hier staan!” Met zeker 150 jonge-
waarom het huwelijk met haar man stukgelo-
ren en volwassenen voerden de vrijwilligers
pen was…
demie (Recht op verschil?, 2009) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (Steeds gewoner, nooit
Toekomst
gewoon, 2010) bevestigen de sleutelrol die chris- Veel van wat de LCC-organisaties afgelopen jaren telijke homo-organisaties hierin vervullen.
hebben gedaan, zullen zij voortzetten. Het team van Homo in de klas gaat op eigen financiële
Gay-straight allianties
kracht door met het geven van voorlichting.
Binnen de projecten hebben de LCC-organisaties De organisaties zullen bijdragen blijven leveren op uiteenlopende manieren samengewerkt
aan festivals als het Xnoizz Flevo Festival en de
met allerlei andere organisaties. Met name LKP
EO Jongerendag.
werkte veel samen met COC Nederland. Doordat de projectmanager zijn werkzaamheden deels
Maar ook hebben zij nieuwe projecten geformuleerd. Daarvoor hebben zij hun alliantie
op het kantoor van COC Nederland verricht, kon- uitgebreid met twee organisaties voor lesbische
20
LCC VERSLAG 2008 - 2012
den veel zaken afgestemd worden en konden ze
en biseksuele vrouwen: HolyFemales.nl en Net-
van elkaars diensten en deskundigheid gebruik
werk Mirre. LCC VERSLAG 2008 - 2012
21
ORGANISATIES LKP
ContrariO
Koepelorganisatie van de christelijke LHBTbeweging
Gereformeerde vereniging van homo’s en lesbiennes
LKP streeft naar een volwaardige plaats voor
ContrariO heeft als doel om binnen de NGK, GKV
lesbische, homoseksuele, biseksuele en trans-
en CGK te werken aan een klimaat van weder-
gender vrouwen en mannen in de samenleving,
zijdse erkenning waarin homo’s, lesbiennes en
in het bijzonder in de kerken. Persoonlijke
biseksuelen welkom zijn. Daarnaast willen we
seksuele voorkeur heeft geen betekenis voor
christelijke homo’s, lesbiennes en biseksuelen
professionele of vrijwillige, al dan niet ambts-
ondersteunen in het proces van coming-out,
halve in de kerken uitgevoerde taken, noch zou
zelfacceptatie en christen-zijn. Voor de leden van
deze een rol mogen spelen in de bediening van
de vereniging zijn er het hele jaar door regio-
de sacramenten en het (in)zegenen van relaties.
activiteiten, zoals gespreksgroepen. Voor familie,
LKP en de bij LKP aangesloten groepen geven
vrienden en belangstellenden organiseren we
een stem aan gelovige LHBT’s in de breedte
ieder jaar een Open Dag. Speciaal voor ouders van
van de LHBT-gemeenschap, in de kerk en in de
een homoseksuele zoon of dochter wordt er vier
maatschappij in het algemeen.
keer per jaar een ouderpraatgroep georganiseerd.
Voorzitter Wielie Elhorst,
[email protected] Voorzitter René Venema,
[email protected] Website
www.lkp-web.nl
Websites www.contrario.nl en
Postadres Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam
www.praatgroepcaritas.nl Postadres Postbus 816, 8000 AV Zwolle
CHJC
COLOFON
Vereniging van christelijke homo’s, lesbiennes en biseksuelen
Projectbureau LCC Plus Projecten
CHJC heeft als doel mensen met een christelijke
Bezoek-
levensovertuiging, die homo- of biseksueel zijn,
adres
1011 RN Amsterdam
samen te brengen en daarnaast de integratie
Website
www.lccprojecten.nl
Postadres Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam Nieuwe Herengracht 49
Tekst en redactie Marco Derks
Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt
van homo- en biseksuelen binnen kerk en
E-mail
[email protected]
Ontwerp
Marloes van Duffelen en
door subsidie van het ministerie van Onderwijs,
samenleving te bevorderen.
Telefoon
06-24476732
Joyce Overweg
Cultuur en Wetenschap.
Voorzitter Jeroen Windhorst,
[email protected] Websites www.chjc.nl en www.comingoutweekend.nl Postadres Postbus 14722, 1001 LE Amsterdam
22
LCC VERSLAG 2008 - 2012
Heeft u vragen of wilt u iets betekenen voor onze organisaties en projecten? Neem dan contact op met de projectmanager via
[email protected].
omslagfoto’s © maarten boersema