Van huis uit! Beleidsplan het kan anders

Van huis uit! Beleidsplan 2011-2015

het kan anders

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015  

Van huis uit!  Werken aan mondiale veranderingen  INLEIDING   

Het leveren van een bijdrage aan veranderingen in de Nederlandse samenleving, gericht op  rechtvaardige en duurzame ontwikkeling wereldwijd. Dat is en dat blijft de missie van Oikos.    Oikos is ervan overtuigd dat de oorzaken van armoede, ongelijkheid en uitputting van de aarde  aangepakt moeten worden en dat deze voor een belangrijk deel in rijke landen, dus ook in  Nederland, liggen. Daarom heeft Oikos ervoor gekozen zelf geen ontwikkelingsprojecten in  zogenaamde ‘ontwikkelingslanden’ op te zetten, maar juist te werken aan een brede benadering van  ontwikkeling en in te zetten op veranderingen in rijke landen, in het bijzonder in Nederland. Daarbij  blijft het doel het bevorderen van een rechtvaardige en duurzame wereld, waar alle mensen in  waardigheid kunnen leven en die ook komende generaties een huis met toekomst biedt. Oikos  werkt vanuit dit mondiale perspectief, met een open blik naar buiten en gericht op samenwerking  met andere organisaties, zowel in Nederland als in andere landen, als ook in mondiale netwerken.     De recente financiële, economische en ecologische crises tonen opnieuw aan dat diepgaande  veranderingen noodzakelijk zijn om alle wereldbewoners een menswaardig bestaan te bieden, nu én  in de toekomst. Het in januari 2010 verschenen rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het  Regeringsbeleid (WRR) 'Minder pretentie, meer ambitie. Ontwikkelingshulp die verschil maakt legt  terecht de nadruk op het belang van een bredere benadering van ontwikkeling en op de zorg voor  internationale publieke goederen. Dat is precies de agenda van Oikos. Het heeft immers weinig zin  ontwikkelingsprojecten op te zetten als de oorzaken van de ongelijke verdeling niet aangepakt  worden en er geen coherent beleid gevoerd wordt dat leidt tot structurele veranderingen in  Nederland en andere rijke landen. Oikos zet in op het bijdragen aan veranderingen die een  rechtvaardige en duurzame wereld dichterbij brengen.   Oikos werkt vanuit de overtuiging dat het anders kan, eerlijk, duurzaam, samen. Sterker nog, op tal  van plaatsen zíjn mensen en organisaties al bezig hun steentje aan bij te dragen aan een  rechtvaardige en duurzame wereld: van Fairtrade gemeenten tot Transition Towns, van FairClimate  projecten tot acties voor een rechtvaardiger belastingbeleid wereldwijd.     Dit beleidsplan geeft de contouren aan van de manieren waarop Oikos in de komende jaren wil  blijven werken aan veranderingen in Nederland, met het oog op rechtvaardige en duurzame  ontwikkeling wereldwijd.   Oikos zet haar deskundigheid in rond drie centrale thema’s:  1. Duurzame en rechtvaardige verhoudingen  2. Religie en ontwikkeling  3. Samenleven in pluraliteit  In het vervolg wordt deze keuze nader toegelicht. Het gaat Oikos er daarbij om mensen te inspireren  en uit te dagen zelf werk te maken van een rechtvaardige en duurzame wereld. Oikos verbindt en  stimuleert mensen en ondersteunt hen met kennis en analyses, visies en (voor)beelden, methoden,  acties en campagnes. Oikos weet zich daarbij zelf geïnspireerd vanuit de oecumenische traditie,  waarin ze haar wortels heeft. Zo werkt Oikos aan veranderingen, van huis uit.   

1

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   1. DE CONTEXT WAARIN OIKOS WERKT    Internationale verhoudingen  Oikos werkt in een brede context die voortdurend in beweging is. Internationale  machtsverhoudingen veranderen snel. Het naoorlogse machtsevenwicht tussen het Westen en het  Oostblok en de recentere dominantie van de Verenigde Staten maken plaats voor een multipolaire  wereldsamenleving, met nieuwe machtscentra. Het Noord‐Zuid paradigma schiet tekort om de  situatie in de wereld te analyseren. Brazilië, Rusland, India en vooral China komen op als  economische machten, die zich ook politiek steeds meer laten gelden. Dat geldt ook voor de  ontwikkelingslanden die in de afgelopen decennia de grootste armoede achter zich gelaten hebben  en een zekere nationale trots ontwikkeld hebben (zoals de Aziatische tijgers en Zuid‐Afrika). De als  hypotheekcrisis begonnen financiële en economische crisis heeft de kwetsbaarheid zichtbaar  gemaakt van de Verenigde Staten en Europa. De toekomst van zeer rijke Arabische landen is  onzeker, niet alleen vanwege de eindigheid van de oliereserves, maar vooral vanwege interne  sociale, etnische en religieuze spanningen1. Latijns‐Amerika beleeft de opkomst van sterke  economieën als Chili en Brazilië, maar ook de dreiging van nieuwe dictaturen. In verscheidene  Afrikaanse landen weten corrupte regeringen en dictaturen zich te handhaven, terwijl andere landen  tot aan de economische crisis hoge groeicijfers lieten zien. De opkomst van China als handelspartner  heeft voor sommige sectoren positieve effecten, maar het is de vraag of brede lagen van de  bevolkingen ervan profiteren. De belastingontduiking en –ontwijking in ontwikkelingslanden door  multinationale ondernemingen en de concurrentie tussen landen op het terrein van  belastingfaciliteiten blijven de kapitaalvlucht uit veel ontwikkelingslanden stimuleren. 2     Globalisering gaat door als een wereldwijd proces van een steeds sterkere verwevenheid van  mensen, staten, maatschappelijke organisaties en bedrijven op het terrein van politiek, economie,  technologie en cultuur. Globalisering heeft ertoe geleid dat de welvaart in het algemeen is  toegenomen, maar tegelijkertijd is de kloof tussen armen en rijken verdiept, zowel tússen landen als  bínnen landen. De ongelijkheid is toegenomen, met alle negatieve gevolgen van dien. Een in veel  landen gevoerde neoliberale politiek heeft geleid tot een doorgeslagen marktwerking en  'vereconomisering' van samenlevingen. Er is een wereldwijde onderklasse van mensen, die niet op  een menswaardige wijze in hun levensonderhoud kunnen voorzien en vaak uitgesloten zijn van  deelname aan de samenleving en aan democratische besluitvorming. Men vindt hen niet alleen in  ontwikkelingslanden maar ook in rijke landen. Zoals er ook wereldwijd rijke elites zijn, niet alleen in  welvarende landen, maar ook in arme landen.                                                                  1

Dominique Moïsi typeert in zijn boek The Geopolitics of Emotion (2009) Azië als het continent van de hoop, de Arabische wereld als gebukt onder vernedering en het Westen als het continent van de angst. Bij aanvang van het schrijven van dit beleidsplan konden we niet voorzien hoe snel de ontwikkelingen in de Arabische wereld gaan. 2

Uit cijfers van Eurodad blijkt dat tegenover één dollar die als ontwikkelingshulp (ODA) aan landen wordt gegeven, maar liefst 7 dollar staat die in illegale opbrengsten (belastingontduiking en - ontwijking, kapitaalvlucht e.d.) aan deze landen wordt onttrokken.

 

2

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   Er is sprake van een toenemende druk op natuur en milieu. De uitstoot van broeikasgassen en de  opwarming van de aarde gaan door. Veel natuurlijke hulpbronnen worden steeds sneller uitgeput. In  feite leeft de mensheid op de pof. 3 Veel oorlogen en gewapende conflicten hebben een  economische basis, waarbij de beschikking over vitale grondstoffen minstens één van de doelen is.  Gelukkig ontwikkelen burgers, maatschappelijke organisaties en delen van het bedrijfsleven  initiatieven op het gebied van duurzaamheid en organiseren zij acties om de milieubelasting terug te  dringen, veel meer gebruik te maken van duurzame technologie en zorgvuldiger om te gaan met de  natuurlijke hulpbronnen.     Wat in dit alles opvalt, is de toenemende interdependentie van alle wereldbewoners. Problemen  hebben snel mondiale dimensies. Voedseltekorten en waterschaarste, schaarse grondstoffen en  dreiging van besmettelijke ziekten zijn er voorbeelden van. Migratie binnen en tussen landen is  eveneens een voorbeeld van de onderlinge afhankelijkheid van landen en regio’s. Zolang de situatie  in de armere delen van de wereld niet structureel verbetert, zullen mensen naar het rijkere Europa  en Nederland blijven trekken. Deze problemen zijn alleen met een gezamenlijke mondiale aanpak  op te lossen, waarbij ook rijke landen hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Het pleidooi van de  WRR om de agenda te verbreden en aandacht te besteden aan de internationale publieke goederen  is dan ook relevant.     Religie  Voor Oikos is ook de rol van religie in samenlevingen wereldwijd van belang. In kringen van overheid  en maatschappelijke (ontwikkelings‐)organisaties wordt religie meer dan voorheen erkend als een  belangrijke factor in ontwikkelingsprocessen. Voor een groot deel van de mensheid is religie immers  een wezenlijk deel van de eigen identiteit en gemeenschap. In samenlevingen waar de secularisering  haar sporen heeft getrokken, blijven mensen waarde hechten aan zingeving en spiritualiteit. Religies  en levensbeschouwingen bieden een basis voor ontwikkeling van waarden, deugden en morele  betrokkenheid van mensen. Religieuze of levensbeschouwelijke motivatie kan mensen inspireren  om zich in te zetten voor anderen en zorg te hebben voor de schepping, en dat ook vol te houden.  Religieuze en levensbeschouwelijke bronnen kunnen ook bijdragen aan ideeën en visies over wat  ‘het goede leven’ is. Gezien de diversiteit aan opvattingen daarover tussen en binnen de  verschillende religies en levensbeschouwingen, ligt hier zowel een bron van potentiële conflicten als  ook een bron van inspiratie voor een veelzijdige inzet voor gerechtigheid, vrede, verzoening en  duurzaamheid.     Door globalisering en migratie zijn multiculturele en multireligieuze samenlevingen gangbaarder  geworden. Dit gegeven stelt toenemende eisen aan het omgaan van burgers en overheden met  verschillen. In  landen van aankomst heeft de komst van migranten deels positieve effecten (bijv. om  de gevolgen van vergrijzing tijdelijk op te vangen en op langere termijn voor de economische  dynamiek en culturele verrijking), maar deze kan ook leiden tot aanzienlijke spanningen tussen  verschillende bevolkingsgroepen, zoals nu in veel landen in West‐Europa het geval is. Hier richt de                                                               3

Het Wereld Natuur Fonds heeft in het Living Planet Report (2010) aangegeven dat als de wereldwijde consumptie in de komende veertig jaar niet afneemt, er in 2050 bijna drie planeten nodig zijn om de wereldbevolking te onderhouden.

 

3

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   kritiek zich met name op de islam en migranten uit islamitische landen. Eén van de grootste  uitdagingen van onze tijd is dan ook het omgaan met pluraliteit. Die pluraliteit heeft niet alleen te  maken met culturele achtergronden van mensen, maar ook met hun religieuze identiteit. Zo bezien  kunnen religies een bron van spanning en conflict zijn.     Daar komt bij dat de gevolgen van de huidige economische crisis bepaalde delen van de  wereldbevolking hard treffen (mensen in de informele sector en producenten voor de export in  ontwikkelingslanden, laaggeschoolden in rijke landen, migranten en etnische minderheden).4 Als  door het terugtreden van overheden sociale maatregelen en vangnetten tekortschieten, kan dit  gemakkelijk leiden tot meer armoede, maar ook tot toenemende maatschappelijke spanningen,  racisme en uitsluiting van bepaalde groepen. Bij mensen uit de middenklassen heerst vaak angst en  onzekerheid over de toekomst. Zij hebben immers iets te verliezen. Spanningen tussen verschillende  etnische, religieuze en sociale groepen kunnen dan gemakkelijk leiden tot conflicten en  geweldsuitbarstingen. Anderzijds laten de vele initiatieven op het terrein van interreligieuze  ontmoeting en dialoog op allerlei niveaus (van buurtontmoetingen tot internationale  bijeenkomsten) zien dat religies niet alleen een splijtzwam zijn, maar ook een factor van wederzijdse  herkenning en betrokkenheid en inspiratiebron voor vreedzame co‐existentie.     Nederland en internationale samenwerking  Voor Oikos is een centrale vraag hoe Nederland als samenleving reageert op deze mondiale  ontwikkelingen en in hoeverre Nederlandse burgers en politieke partijen steun blijven geven aan de  inzet voor het tegengaan van ongelijkheid, voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling.  Recente publicaties geven aan dat het politiek draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking onder  druk staat. Enkele politieke partijen, ook sommige die zich van oudsher sterk maken voor  ontwikkelingssamenwerking, verleggen hun prioriteiten. Het budget voor  ontwikkelingssamenwerking is verlaagd. Ook het maatschappelijk draagvlak, dat decennialang sterk  was, staat onder druk.5 Niettemin blijft de Nederlandse bevolking over het algemeen zeer  hulpvaardig als zich een concrete nood voordoet, zoals bij de tsunami het geval was.   Er is draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking, maar dit vraagt wel om onderhoud. De in de  afgelopen decennia nagenoeg vanzelfsprekende brede steun spreekt niet meer vanzelf. Het eerder  genoemde WRR rapport noemt niet alleen de morele opdracht tot hulp aan mensen in arme landen,  maar benadrukt ook het verlicht eigenbelang als motief voor ontwikkelingssamenwerking. Het  motief van de morele opdracht kan gemakkelijk leiden tot – wat het WRR rapport noemt –                                                               4

 De Wereldbank schat dat er door de lagere economische groei in 2009 46 miljoen mensen meer dan verwacht van minder dan $ 1,25 per dag moet rondkomen.  5

 Volgens de meest recente Barometer Internationale Samenwerking uit 2010 daalt voor het eerst sinds de eerste meting in 2006 de steun van de Nederlandse bevolking voor handhaving of verhoging van het budget voor ontwikkelingssamenwerking. In 2009 vond 64% van de bevolking dat het budget gelijk moest blijven of verhoogd worden, in mei 2010 was dat nog 53%. 47% vindt dat het budget verlaagd moet worden (dat was 36% in 2009). De belangrijkste reden ervoor is dat men vanwege de economische crisis meent dat eerst de (economische) situatie in Nederland zelf op orde gebracht moet worden. Overigens bleek uit een tweede peiling in oktober 2010 dat het percentage mensen dat voor verlaging van het budget is, weer gedaald is tot 40%. Uit dezelfde Barometer 2010 blijkt dat 62% van de bevolking van mening is dat het nodig is mensen in arme landen te helpen zich te ontwikkelen. 

 

4

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   personaliseren van ontwikkelingssamenwerking in concrete projecten voor concrete mensen (‘voor  15 cent redt u een kind’, ‘voor € 3,50 koopt u een klamboe en redt u iemand van malaria’). De media  en ontwikkelingsorganisaties die (deels) afhankelijk zijn van publieke fondswerving, brengen vaak  dit soort projecten voor het voetlicht. Dat beeld spoort niet met de werkelijkheid van internationale  samenwerking, die veel gecompliceerder is en waarin – naast de gepersonaliseerde hulp ‐ ook  vormen van langlopende structurele activiteiten en activiteiten gericht op mondiale thema’s een rol  spelen. Het is lastiger thema’s als migratie, handel, belastingen, voedsel en klimaat in relatie tot  ontwikkelingsvraagstukken over te brengen aan een breed publiek dan pleidooien voor concrete  hulp aan mensen in nood. Ontwikkelingssamenwerking bevindt zich volgens de WRR dan ook in een  groeiende spagaat.6 Enerzijds het beeld van de gepersonaliseerde hulp dat voortdurend bevestiging  krijgt van media, fondsenwerving en kleinschalige particuliere initiatieven; anderzijds het beeld van  structurele veranderingen van economie, politiek, overheid en samenleving. Oikos vraagt juist  aandacht voor dit laatste.    Nederland  Wanneer we vanuit mondiaal perspectief de blik op Nederland richten zien we een land waarin de  meeste mensen tevreden zijn met hun eigen situatie, maar zich zorgen maken over die van de rest  van de wereld. We zien een land met een lange traditie van internationale samenwerking, maar ook  met tendensen om zich achter de dijken terug te trekken. De spanningen van een multiculturele en  multireligieuze samenleving zijn ook in Nederland aanwezig. Het debat over de multiculturele  samenleving wordt al meer dan tien jaar gevoerd. Een steeds strikter asiel‐ en immigratiebeleid en  steeds hogere inburgeringeisen aan migranten kenmerken het Nederlandse migratie‐ en  integratiebeleid. Alleen hoogopgeleide kenniswerkers en ‘echte’ vluchtelingen lijken hier nog  welkom. De spanningen rond integratie zijn voor een belangrijk deel het gevolg van angsten en  onzekerheden bij zowel migranten als de autochtone bevolking. 7 De circa 20% van de bevolking die  zich door deze ontwikkelingen steeds minder thuis voelt in eigen land en zich als buitenstaander  opstelt, kan in populistische partijen en bewegingen de groeiende onvrede kanaliseren. Deze groep  scoort gemiddeld lager op de zogenaamde ISA schaal die de attitude ten opzichte van  internationale samenwerking meet.8 In het verminderen van de weerstand tegen internationale  samenwerking bij deze groepen ligt een uitdaging voor Oikos.                                                                6

Het WRR rapport (p. 58) citeert het voormalig hoofd van Christian Aid R. Riddell die in dit verband spreekt over ‘de grote leugen’ van ontwikkelingshulp: beeld en realiteit lopen steeds meer uit elkaar. Hij voorspelt dat dit tot een legitimiteitscrisis zal leiden. 7

In het rapport ‘Op elkaar aangelegd. Integratie en de rol van religie; een visie vanuit kerken’, dat Oikos in 2006 schreef in opdracht van de Raad van Kerken in Nederland en de vereniging van migrantenkerken SKIN, wordt over de problemen rond integratie gezegd dat deze “ niet het gevolg zijn van achterblijvende prestaties en gebrek aan inzet van individuele migranten, ook niet zozeer van het falen van specifiek integratiebeleid, al is dat falen ook aanwijsbaar, en zelfs niet alleen van afwijkende culturele kenmerken en opvattingen van migranten op zichzelf, maar van een samenspel van angsten en onzekerheden aan de kant van zowel migranten als de ontvangende samenleving. “ De angsten en onzekerheden hebben o.a. betrekking op de verslechterende economische situatie en de versobering van de verzorgingsstaat. Bovendien weten autochtonen zich als gevolg van de sterke secularisering vaak geen raad met traditionele vormen van religie die migranten vanuit hun land van herkomst meebrengen.  8

 

Zie de Barometer Internationale Samenwerking 2010.

5

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015     Wat verder opvalt als we naar Nederland kijken, is de ‐ vergeleken met grote delen van de wereld ‐  aanzienlijke en voortgaande ontkerkelijking. Nog altijd daalt het aantal mensen dat lid is van een  kerkgenootschap. Dit betekent overigens niet dat de bevolking minder religieus wordt. Er is een  grote groep religieus of spiritueel geïnteresseerde mensen die zich niet aangesloten heeft bij een  kerkelijke of religieuze organisatie.9 Anderzijds groeit het aantal migrantenkerken sterk en zijn er  nieuwe religieuze bewegingen en organisaties gekomen. Ook de komst van de islam heeft het  religieuze plaatje van ons land aanzienlijk veranderd. De contacten tussen vertegenwoordigers van  de verschillende religieuze tradities zijn in intensiteit toegenomen, zowel op lokaal als op landelijk  niveau. Overheden hebben meer oog gekregen voor de maatschappelijke rol van kerken, moskeeën  en religieuze organisaties. En migranten zijn beter georganiseerd dan in het verleden, ook op het  terrein van ontwikkelingssamenwerking. Voor Oikos leiden deze ontwikkelingen tot verbreding van  doelgroepen en uitbreiding van samenwerkingspartners.     Er valt voorts een toenemende maatschappelijke betrokkenheid te signaleren bij vele bedrijven  (MVO). Zij bieden steeds meer maatschappelijk verantwoorde en duurzame producten en diensten  aan. Het aanbod van eerlijke en duurzame producten stijgt en de toegankelijkheid ervan is sterk  toegenomen. Voorts zijn in Nederland vele maatschappelijke organisaties actief, vaak gericht op het  realiseren van praktische doelen, van grote milieuorganisaties tot kleine lokale initiatieven: van  'warme truiendagen' tot acties voor groene energie, tegen de bio‐industrie, voor duurzaam  toerisme, voor het gebruik van lokale producten, etc. etc. Er is een enorm scala aan organisaties en  activiteiten. Oikos zet zich in om verbindingen te leggen tussen de vele organisaties en initiatieven,  zodat ze elkaar kunnen aanvullen en versterken.     2. OIKOS’ MISSIE, FUNDAMENTELE WAARDEN EN KENMERKEN    OIKOS’ MISSIE  Oikos’ missie is sinds de oprichting in 1994 niet fundamenteel gewijzigd10. De meest recente  formulering is die uit het Kwaliteitshandboek uit 2010. Daar is de missie in de vorm van deze scope  geformuleerd:                                                                9

De WRR Verkenning Geloven in het publieke domein. Verkenningen van een dubbele transformatie (2006) spreekt van een 26% van de bevolking die gerekend kan worden tot de zgn. ongebonden spirituele categorie. 10

 Bij de oprichting van de organisatie werd het doel in artikel 2.1 van de Statuten als volgt geformuleerd: De stichting heeft ten doel: het stimuleren van bezinning en actie in oecumenisch perspectief met betrekking tot de sociale, economische en politieke aspecten van mondiale vraagstukken. Hierbij richt de stichting zich met name op thema's uit ontwikkelingssamenwerking in brede zin. In het Handboek Oikos: huis met toekomst uit 2002 werd de missie wat concreter geformuleerd: Oikos wil bijdragen aan een wereldwijde ontwikkeling, die gekenmerkt wordt door rechtvaardigheid, duurzaamheid en participatie. Oikos wil aandacht geven aan de stem van mensen in derdewereldlanden, met nadruk op armen en verdrukten. Oikos wil het draagvlak vergroten en versterken voor internationale solidariteit.

 

6

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   Het leveren van een bijdrage aan veranderingen in de Nederlandse samenleving, gericht op  rechtvaardige en duurzame ontwikkeling wereldwijd. Oikos doet dat door middel van  onderzoek, educatie en campagnes.    In deze formulering valt de nadruk sterk op het bijdragen aan veranderingen in Nederland. Daar ligt  precies Oikos’ specialiteit: in het werken aan verandering in denken, houding en doen van bepaalde  groepen mensen in Nederland ten aanzien van vraagstukken op het terrein van internationale  samenwerking en duurzame ontwikkeling. Oikos werkt aan ‘veranderingen hier’ met het oog op  ‘veranderingen daar’. Het Briefadvies ‘Ontwikkelingssamenwerking. Nut en noodzaak van draagvlak’  van de AIV (mei 2009) legt uit dat aandacht voor ‘veranderingen hier’ een nadere uitwerking in  Nederland zelf is van een breder concept van beleidscoherentie voor duurzame ontwikkeling en de  rol die overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers daarin kunnen en moeten  spelen. Het gaat Oikos om het mobiliseren van de betrokkenheid van (groepen) mensen bij het  werken aan veranderingen in de richting van een meer rechtvaardige en duurzame wereld.     FUNDAMENTELE WAARDEN  Voor het werk van Oikos zijn de waarden gerechtigheid, duurzaamheid en participatie uit de  oecumenische traditie van blijvend belang11. Daarnaast is in de praktijk van het werk de waarde van  verbondenheid, of – actief geformuleerd – van het verbinden van mensen steeds belangrijker  geworden. Juist omdat voor een maatschappelijke omslag het bereiken van een tipping point  noodzakelijk is en daarvoor vele mensen en organisaties met vaak uiteenlopende visies en belangen  nodig zijn, is het kunnen slaan van bruggen en het leggen van verbindingen tussen mensen in de  huidige samenleving van fundamenteel belang. Het is een waarde die ook ten grondslag ligt aan de  participatie van Oikos in mondiale en landelijke netwerken. De waarde van de verbondenheid van  mensen is geworteld in de overtuiging dat alle mensen gelijkwaardig zijn en recht hebben op een  menswaardig bestaan.    KENMERKEN  Oikos is te karakteriseren als een organisatie:  1. met een oecumenische identiteit  2. voor verandering(strategieën) op het terrein van internationale samenwerking en duurzame  ontwikkeling vanuit een mondiaal perspectief met toepassingsmogelijkheden in de  landelijke en lokale praktijk  3. waarin kruisbestuiving plaatsvindt tussen kennis/onderzoek/analyse enerzijds en  actie/voorlichting/educatie anderzijds  4. met capaciteit tot samenwerking van uiteenlopende mensen en organisaties  5. met inbreng vanuit mondiale en zuidelijke netwerken.                                                               11

 In de geschiedenis van de Wereldraad van Kerken zijn achtereenvolgens drie fundamentele oecumenische concepten over de samenleving ontwikkeld die oecumenische waarden verwoorden: sinds de eerste Assemblee in Amsterdam (1948) het concept van de Responsible Society; de Just, Participatory and Sustainable Society(JPSS) tussen de Assemblees van Nairobi (1975) en Vancouver (1983) en het concept Justice, Peace and Integrity of Creation (JPIC) dat het dragende concept was onder het zogenaamde Conciliair Proces uit de tweede helft van de jaren tachtig en de eerste helft van de jaren negentig van de 20e eeuw.

 

7

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015     ad 1. Oecumenische identiteit  Oikos is een oecumenische organisatie. ‘Oecumenisch’ betekent dat Oikos een  samenwerkingsverband van verschillende kerken is. Oikos is opgericht door de kerken om binnen  het veld van internationale samenwerking bepaalde taken gezamenlijk uit te voeren. Oecumenisch  betekent van oudsher ook: werken aan het heil voor ‘de hele bewoonde wereld’ (oikoumene). Beide  elementen impliceren dat Oikos nadrukkelijk openstaat voor samenwerking met mensen van goede  wil en dat Oikos zich richt op mensen binnen en buiten de (constituerende) kerken, ongeacht hun  religieuze of sociaal‐culturele achtergrond. Als oecumenische organisatie heeft Oikos het vermogen  om aandacht te besteden aan de betekenissen van religie, levensbeschouwing en zingeving voor het  denken, de houding en het handelen van mensen. Waarden en deugden zijn immers geworteld in  religieuze en levensbeschouwelijke tradities en ondersteunen mensen bij het werken aan  veranderingen.     ad 2. Veranderingstrategieën  Oikos werkt aan het bevorderen van veranderingen in de richting van een meer rechtvaardige en  duurzame wereld en ontwikkelt (deel‐)strategieën die deze veranderingen bevorderen.   Oikos ziet een belangrijke rol weggelegd voor maatschappelijke organisaties, maar onderkent ook  de onderscheiden verantwoordelijkheden van overheid en bedrijfsleven.  Oikos’ specificiteit ligt in het prikkelen en uitdagen van mensen, in het bijzonder jongeren, die zich  niet eerder met vragen van internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling hebben  beziggehouden en in het met kennis, vaardigheden en handelingsperspectieven faciliteren van  mensen die uit zijn op verdieping en concretisering van hun betrokkenheid. Daarnaast neemt Oikos  weerstanden tegen internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling serieus en zoekt naar  wegen om deze te verminderen. Oikos ziet kansen in het leggen van verbindingen met  uiteenlopende groepen en organisaties vanuit de overtuiging dat voor het bereiken van tipping  points de inzet van burgers en organisaties met verschillende belangen en interesses nodig is. Oikos  is uit op het ontwikkelen van handelingsperspectieven en toepassingsmogelijkheden in de landelijke  en lokale praktijk. Tenslotte werkt Oikos met andere organisaties samen om het brede publiek te  bereiken via algemene campagnes.     ad 3. Kruisbestuiving van kennis/onderzoek/analyse en actie/voorlichting/educatie  Oikos is een kennisintensieve organisatie die zich richt op educatie, onderzoek, toerusting,  voorlichting en actie. Oikos maakt gebruik van zowel academische kennis als praktische ervaringen  om te komen tot veranderingstrategieën en methoden voor bewustwording bij specifieke groepen  mensen. Vragen uit de educatieve en concrete veranderingspraktijk kunnen aanleiding zijn voor het  starten van bepaald onderzoek. Bij Oikos is sprake van een kruisbestuiving tussen  kennis/onderzoek/analyse enerzijds en actie/voorlichting/educatie anderzijds.    ad 4. Capaciteit tot samenwerking  Als organisatie met een open identiteit en duidelijke visie kan Oikos goed samenwerken met andere  organisaties en netwerken en ‐ in enkele gevallen ‐ het secretariaat van netwerken op zich nemen. De  ervaring leert dat goede samenwerking eerder in de praktijk van het dagelijks werk groeit dan dat  deze opgelegd kan worden. Criteria voor samenwerking zijn o.m.: overeenstemming over de  beoogde doelen (zijn Oikos en de andere organisatie of het netwerk uit op dezelfde doelen?),   

8

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   complementariteit (in hoeverre zijn organisaties en netwerken aanvullend op wat Oikos doet en  omgekeerd?), effectiviteit (vergroot de deelname van Oikos de effectiviteit van de organisatie zelf  en van het netwerk?) en een redelijke verhouding tussen kosten en baten. Er zijn verschillende  niveaus van participatie, variërend van het betalen van contributie tot het voeren van het  secretariaat. De prioriteit voor Oikos ligt bij organisaties en netwerken die zich richten op  veranderingen in Nederland, met het oog op veranderingen ‘daar’, en bij organisaties die aanvullend  zijn op de netwerken waarin Oikos actief is.     ad 5. Inbreng vanuit en in mondiale en zuidelijke netwerken  Om de input van mensen en organisaties vanuit alle delen van de wereld – en in het bijzonder van  mensen in kwetsbare posities en organisaties die hen ondersteunen ‐ te garanderen, participeert  Oikos ook in mondiale en  zuidelijke netwerken en samenwerkingsverbanden. Om hun stem en  ervaringen te kunnen horen en in Nederland te kunnen bijdragen aan internationale campagnes, is  Oikos gebaat bij deelname in enkele van deze mondiale netwerken (bijv. Oikosnet, Tax Justice  International en DPC International). Oikos maakt bovendien gebruik van de inbreng uit het  partnernetwerk van Nederlandse ontwikkelingsorganisaties en van de visies en deskundigheid van  migrantenorganisaties in ons land. Voorts onderhoudt Oikos relaties met de Wereldraad van Kerken  en de Conference of European Churches (CEC), in het bijzonder met haar Church and Society  Commission (CSC) en Churches’ Commission on Migrants in Europe (CCME). Om het mondiale  perspectief van haar werk te versterken is uitbreiding en intensivering van participatie in dergelijke  netwerken van belang voor Oikos.     3. OIKOS IN HET HUIDIG KRACHTENVELD: KANSEN EN BEDREIGINGEN     Waar liggen voor Oikos dan kansen in de huidige situatie? En welke ontwikkelingen zijn juist  bedreigend of schadelijk voor de organisatie? Welke kwaliteiten heeft Oikos in huis om zo  vruchtbaar en effectief mogelijk in te spelen op de veranderende omstandigheden? Met welke  beleidskeuzes kan Oikos haar sterke punten maximaal benutten? Maar waar is de organisatie  kwetsbaar en welk beleid is nodig om die kwetsbaarheid te verminderen? Een SWOT‐analyse kan  daar inzicht in bieden12.    Uit de gemaakte SWOT‐analyse blijkt dat de doelstelling van Oikos actueel en relevant is (met o.a.  aandacht voor de internationale publieke goederen) en dat de aandacht voor zingeving, religie en  levensbeschouwing meerwaarde biedt. Tegelijkertijd is het belangrijk de doelstelling te  operationaliseren in projecten die toekomstperspectieven en toepassingsmogelijkheden in de  (lokale) praktijk bieden en te investeren in deskundigheidsbevordering om via nieuwe sociale media  nieuwe mensen en doelgroepen te bereiken en nieuwe manieren van samenwerken te bevorderen.     Kansen liggen er onder meer in het verder ontwikkelen van projecten waarin financieel‐economische  en duurzaamheidaspecten samengaan (‘fair‐duurzaming’), van projecten waarin de rol van religie bij  ontwikkeling in brede zin relevant is en in projecten die bijdragen aan meer sociale cohesie en  vreedzame co‐existentie in de plurale Nederlandse samenleving. Dit laatste vanuit de                                                               12

 

Zie 112.030.6 SWOT Analyse Oikos 2010.

9

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   veronderstelling dat mensen in een stabiele en veilige samenleving eerder geneigd zullen zijn zich in  te zetten voor internationale samenwerking. Kansen liggen er ook voor het verder uitbouwen van  het jongerenprogramma, het intensiveren van de relaties met migrantenorganisaties en het  verkennen van mogelijkheden voor samenwerking met delen van het bedrijfsleven. De kerken  blijven voor Oikos een heel belangrijke doelgroep. Het in de kerken van oudsher sterke draagvlak  voor internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling vraagt om verdieping en verbreding.  Kansen liggen er ook binnen de meer evangelicale en orthodoxe stromingen, waar thema’s als  duurzaamheid en gerechtigheid sterker dan voorheen op de agenda komen.     Bij alle kansen zijn de bedreigingen echter niet te onderschatten. De bezuinigingen zijn de grootste  bedreiging, ook al omdat die óók partnerorganisaties treffen. Deze hebben dan minder  mogelijkheden om gezamenlijke projecten en activiteiten met Oikos te financieren. Bovendien  voltrekken de bezuinigingen zich op een niveau waarop Oikos zelf weinig invloed heeft. Het beleid  van diversificatie van inkomstenbronnen en zorgvuldig omgaan met huidige donoren zal voortgezet  worden.        De kritiek op de ontwikkelingssector en het afkalven van het politieke draagvlak en het onder druk  staan van het maatschappelijke draagvlak bemoeilijken het werk van Oikos ook, maar bieden  tegelijkertijd kansen om tegenwicht te bieden en een ander geluid te laten horen. Deze  bedreigingen zijn eerder uitdagingen, die Oikos stimuleren om er zo creatief en vruchtbaar mogelijk  op in te spelen. Hetzelfde geldt voor de onzekerheid en onvrede onder een deel van de bevolking, en  de nadruk op evalueerbaarheid en (het meten van) resultaten. Het is aan Oikos om hier creatief op in  te spelen.    4. DOELEN EN THEMA’S  Wat betekenen de in de voorgaande paragrafen aangeduide ontwikkelingen, kansen en  bedreigingen, in relatie tot de missie, fundamentele waarden en kenmerken van Oikos, nu voor het  beleid in de komende periode 2011‐2015?   Gezien de lange periode waarop dit beleidsplan betrekking heeft, en de aanzienlijke mate van  onvoorspelbaarheid van ontwikkelingen in het politiek en maatschappelijk klimaat, zowel in  Nederland als mondiaal, is het verstandig de doelen en belangrijkste thema’s van het beleid vrij  algemeen te formuleren. Jaarlijks wordt het beleid geconcretiseerd in projecten met concrete  doelstellingen en resultaten. Zo kan alert en flexibel ingespeeld worden op de meest recente  ontwikkelingen, kansen en bedreigingen.   Beleidsdoelen  In de huidige wereld zijn ingrijpende veranderingen nodig om te komen tot een meer duurzame en  rechtvaardige wereld.   Oikos streeft naar het ontwikkelen van veranderingsstrategieën ten aanzien van:  

 

de structuren en instituties van economie, politiek, overheid en samenleving, dus zowel de  respectievelijke ordeningen als het beleid en de regelgeving (hardware); 

10

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   

de cultuur, visies, ethos en gedragspraktijken van mensen en hun gemeenschappen  (software). 

Oikos beseft dat er interactie tussen beide terreinen van verandering nodig is om duurzame  veranderingen tot stand te brengen.  Oikos draagt bij aan de structurele en institutionele veranderingen door:  

analyse van de bestaande structuren en instituties en van de mogelijkheden tot verandering  in de richting van een meer duurzame en rechtvaardige wereld; 



participatie in samenwerkingsverbanden en bewegingen die werken aan en lobbyen voor  duurzame en rechtvaardige ontwikkeling wereldwijd en concrete alternatieven ontwikkelen; 



het prikkelen/uitdagen en toerusten van (groepen) mensen en organisaties om zich in te  zetten voor een duurzame en rechtvaardige wereld. 

Oikos draagt bij aan de culturele veranderingen door:  

het gaandeweg ervaren en analyseren van de rol van religie, levensbeschouwing en  zingeving ten aanzien van veranderingen; 



het stimuleren van anders denken en anders doen op het niveau van mensen en hun  organisaties en gemeenschappen; 



het ontwikkelen van verhalen, beelden, metaforen en gedragspraktijken die behulpzaam  kunnen zijn bij het (volhouden van) het werken aan duurzame en rechtvaardige  ontwikkeling. 

Oikos doet onderzoek en bouwt kennis op en Oikos ontwikkelt methoden om mensen en  organisaties in staat te stellen zichzelf een mening te vormen, betrokken te raken bij en inzicht te  krijgen in de mondiale problematiek en desgewenst (gedrags‐)alternatieven en  veranderingstrategieën te ontwikkelen. Het gaat erom mensen uit te dagen/uit te nodigen om mee  te doen en een bijdrage te leveren aan een rechtvaardiger en duurzamer wereld, te beginnen in hun  eigen context, zeg maar: van huis uit.   Om bovenstaande doelen te helpen bereiken, concentreert Oikos zich in de periode 2011‐2015 op de  volgende thema's en subthema's.   Drie centrale thema’s  In de komende jaren wil Oikos zich concentreren op de volgende drie centrale thema's (met enkele  subthema's):  1. Duurzame en rechtvaardige verhoudingen  Duurzame levensstijl  Voedsel en landbouw   Rechtvaardige belastingsystemen (Tax Justice)   Klimaatverandering   

11

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015        2. Religie en ontwikkeling  Pluraliteit (m.n. in het kader van het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling)  Transformatie  (idem)  Zingeving    3. Samenleven in pluraliteit  Leven in pluraliteit  Onzekerheid en (sociaal) vertrouwen  Migratie en ontwikkeling    Bedacht moet worden dat er tussen de thema's en subthema's onderling allerlei verbanden gelegd  kunnen worden. Oikos' kracht ligt in het zoeken naar verbindingen en verbanden, waardoor een zo  integraal mogelijke aanpak bereikt kan worden.     Ad 1. Duurzame en rechtvaardige verhoudingen   Er zijn fundamentele veranderingen nodig in het financieel‐economische systeem, die gerechtigheid  en duurzaamheid bevorderen. Aanknopingspunten voor Oikos om te werken aan het bevorderen  van duurzame en rechtvaardige verhoudingen zijn (het stimuleren van) een duurzame levensstijl,  voedsel en landbouw, rechtvaardige belastingsystemen en klimaatverandering. Juist deze subthema's  lenen zich voor een verbinding tussen ontwikkelingssamenwerking enerzijds en andere  beleidsterreinen anderzijds, waardoor coherentie van beleid bevorderd kan worden.13   Een eerste aanknopingspunt is een eerlijke en duurzame levensstijl in het algemeen. Eerlijke en  duurzame vormen van productie en consumptie, van wonen, werken, reizen en recreëren krijgen  steeds meer aandacht en het scala aan beschikbare duurzame en eerlijke alternatieven groeit snel.  Oikos blijft mensen in Nederland stimuleren werk te maken van een eerlijke en duurzame levensstijl  (’fair‐duurzaming’) en de positieve gevolgen ervan te ontdekken. In enkele eerdere projecten en in  het jongerenprogramma oikosXplore is hier al veel ervaring mee opgedaan. Het komt aan op het  veranderen van internationale en nationale economische structuren en het uitzetten van wegen  naar rechtvaardige en duurzame verhoudingen op alle niveaus; en op het bekend, aantrekkelijk en  toegankelijk maken van de vele alternatieven die er al zijn en het bevorderen van de uitbreiding  daarvan. Oikos werkt hierin samen met uiteenlopende samenwerkingspartners, bijvoorbeeld in het  Platform Duurzame en Solidaire Economie en de Alliantie Fair & Green Deal.   Een gebied waarop een eerlijke en duurzame levensstijl heel concreet wordt is het terrein van  voedsel en landbouw. Voedsel is onmisbaar voor het overleven van mensen. Maar de toegang tot  kwalitatief goed en voldoende voedsel is zeer ongelijk verdeeld. Het tegengaan van honger  (Millenniumdoel 1) blijft een absolute prioriteit. Aandacht voor landbouw is dan ook essentieel.  Oikos focust daarbij niet op de verbetering van de landbouwproductie in ontwikkelingslanden, maar  op de gevolgen van het Europese landbouwbeleid voor ontwikkelingslanden en voor duurzaamheid.  Voedsel is een onderwerp dat zich goed leent als illustratie voor de onrechtvaardige (productie‐ en                                                               13

 

 Zie ook het WRR rapport onder 5.5.1. Nieuwe thema's.   

12

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   handels)structuren, dat voor veel mensen zeer relevant is en dat actie‐ en handelingsperspectieven  biedt, zowel op politiek niveau als op het terrein van de individuele consumptie. Bovendien speelt  voedsel een belangrijke rol in religies en rituelen.  Een derde aanknopingspunt ten aanzien van het bevorderen van rechtvaardige en duurzame  verhoudingen zijn belastingsystemen. Oikos participeert in het Tax Justice International netwerk en  is coördinator van het Nederlands Tax Justice netwerk. Tax Justice zet zich in voor rechtvaardige  belastingsystemen, zowel in rijke landen als in ontwikkelingslanden. Hier liggen geweldige kansen  om de oorzaken van de kapitaalvlucht uit ontwikkelingslanden aan te pakken door  kennisontwikkeling, lobby richting overheden en bedrijfsleven en bewustmakingsactiviteiten  richting de bredere samenleving.   Een vierde subthema is de klimaatproblematiek. Wil de opwarming van de aarde tegengegaan  worden, dan zal de CO2 uitstoot aanzienlijk teruggedrongen moeten worden. Voor Oikos is duidelijk  dat de rijke landen hier een grote verantwoordelijkheid hebben, maar dat de terugdringing alleen  bereikt kan worden als ook (grote en in economische zin sterk opkomende) ontwikkelingslanden  een bijdrage leveren. Daarom is een fundamentele aanpassing van het mondiale economisch  systeem, van de productiesystemen en consumptiepatronen van groot belang. Deze kan alleen  bereikt worden als er een stevig maatschappelijk en politiek draagvlak is. Dit vraagt om een aanpak  op verschillende niveaus, waaronder een mentaliteit‐ en cultuurverandering. Daarbij kunnen  religieuze en levensbeschouwelijke overtuigingen behulpzaam zijn om mensen te motiveren tot  duurzaam ander gedrag.   Ad 2. Religie en ontwikkeling  Lange tijd is religie onderbelicht geweest bij ontwikkelingssamenwerking. Daarmee werd over het  hoofd gezien dat voor de overgrote meerderheid van de wereldbevolking religie een integraal  onderdeel is van hun bestaan. Ontwikkelingsactiviteiten zijn kansrijker als rekening gehouden wordt  met de religie van mensen. Religie beïnvloedt de manier waarop mensen naar het (goede) leven  kijken en zich doelen stellen; religie is van invloed op welke waarden mensen belangrijk vinden, op  hoe ze omgaan met armoede, ongeluk en ziekte, met natuur en milieu, etc.   Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling  Het Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling, waarin Oikos sinds 2006 participeert samen met ICCO,  Cordaid, de Islamitische Universiteit Rotterdam (IUR) en de hindoeïstische ontwikkelingsorganisatie  SEVA Network Foundation14, is erin geslaagd religie meer op de agenda van de betrokken  ontwikkelingsorganisaties te krijgen.   In het kader van het Kennisforum Religie & Ontwikkeling wordt een bredere beleidsdialoog gevoerd  tussen het Ministerie van Buitenlandse Zaken (Ontwikkelingssamenwerking) en een groot aantal  ontwikkelingsorganisaties.   Niettemin hebben veel beleidsmakers en medewerkers van ontwikkelingsorganisaties nog altijd een  blinde vlek voor de rol van religies. Datzelfde geldt voor politieke partijen en de meeste media. Ook                                                               14

 

In de nabije toekomst zal het aantal participanten in het Kenniscentrum waarschijnlijk uitgebreid worden.

13

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   de kennis over op welke wijze religie een rol speelt en over hoe in concrete ‐ vaak conflictvolle ‐  situaties om te gaan met religie (religieuze praktijken, leiders, ervaringen en ideeën) is vaak beperkt.  Zeker in gebieden waar meer religieuze stromingen naast elkaar aanwezig zijn of een rol spelen in  conflicten is dergelijke kennis van groot belang. Het Kenniscentrum kan hier een handreiking  bieden. Intensieve samenwerking met ontwikkelingsorganisaties en praktijkmensen, maar ook met  universiteiten, zowel in Nederland als daarbuiten, is hierbij noodzakelijk. Het Kenniscentrum heeft  voor de periode 2011‐2015 de thema’s Pluraliteit en Transformatie als dragende thema’s  geïdentificeerd15.   Religie, levensbeschouwing en zingeving  Daarnaast zijn religie, levensbeschouwing en zingeving ook van belang in andere projecten. Religies  en levensbeschouwingen bieden immers een bron van inspiratie voor visies op het goede leven.  Waarden en deugden zijn geworteld in religieuze of levensbeschouwelijke tradities. Deze helpen  mensen zich te oriënteren in hun dagelijks leven en te komen tot gedragsveranderingen. Religies en  levensbeschouwingen kunnen een rol spelen bij het bevorderen van positieve en het tegengaan van  negatieve effecten van globalisering en migratie, bij het versterken van gemeenschap en het  bevorderen van een besef van mondiale lotsverbondenheid en solidariteit.   Oikos werkt zelf vanuit de oecumenische traditie, die inzichten en waarden biedt om de huidige  situatie van onrecht en armoede in de wereld te analyseren, en die inspiratie kan bieden voor een  inzet voor een rechtvaardiger en duurzamer wereld. Oikos erkent dat ook andere religieuze of  levensbeschouwelijke tradities deze functies vervullen, en zoekt naar mogelijkheden voor  samenwerking met mensen en organisaties met andere religieuze of levensbeschouwelijke  achtergronden.   Voor veel mensen in Nederland is de christelijke/oecumenische traditie inmiddels echter (volslagen)  onbekend geworden en de taal en beelden ervan zijn onbegrijpelijke raadsels in onze  geseculariseerde cultuur. Oikos wil ook aansluiten bij hun ervaringen en opvattingen. Dan komt het  begrip zingeving in zicht. Veel mensen verlenen op basis van bepaalde ervaringen of opvattingen zin  aan hun bestaan of aan bepaalde gebeurtenissen in hun leven16. Zingeving is een concept dat  mensen uitnodigt zelf te ontdekken welke waarden en idealen voor hen belangrijk zijn en wat deze  voor hen betekenen als het gaat om vraagstukken van internationale samenwerking en duurzame  ontwikkeling, of, heel concreet, als het gaat om wat je wel en niet koopt, waar je je tijd aan besteedt  of waar je warm voor loopt. Uitwerking van wat zingeving kan betekenen voor niet‐kerkelijke en  niet‐religieuze mensen in relatie tot vraagstukken van internationale samenwerking en duurzame  ontwikkeling is een terrein waarop nog veel ontwikkeling mogelijk is.   Naar de toekomst toe wil Oikos verkennen in hoeverre er op het terrein van religie en (mondiale)  samenleving intensievere samenwerkingsmogelijkheden bestaan met andere organisaties, mogelijk  uitmondend in een onderzoeksinstituut voor religie en (mondiale) samenleving, dus breder dan de  focus op ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking.                                                               15

 Zie hiervoor het Beleidsplan 2011-2015 van het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling

16

 Dat geldt overigens ook voor veel aanhangers van 'erkende' religies.  

 

14

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015     Ad 3.  Samenleven in pluraliteit  Eén van de gevolgen van de globalisering is de wereldwijde migratie van mensen. Nederland is  mede door de komst van mensen van elders een plurale samenleving geworden. Dit gegeven stelt  hoge eisen aan het vermogen van mensen om ‐ in de praktijk van alledag ‐ samen te leven met  anderen die een andere socio‐culturele of religieuze achtergrond hebben. De spanningen in de  Nederlandse samenleving rond immigratie zijn de afgelopen decennia toegenomen. De discussies  over het al dan niet mislukken van de multiculturele samenleving en de opkomst van populistische  partijen en bewegingen zijn er symptomen van. In het kader van het subthema Leven in pluraliteit  werkt Oikos aan projecten en methoden die het vreedzaam samenleven van mensen in een plurale  samenleving bevorderen. Religie kan hierbij zowel een splijtende als een verbindende factor zijn.  Voor de organisatie zelf betekent dit dat Oikos een diversiteitbeleid wil voeren en beoogt een betere  afspiegeling te zijn van de etnische verscheidenheid in de samenleving.  De spanningen rond migranten – en in het bijzonder rond moslims en de islam ‐ lijken symptomen  van een dieper liggende fundamentele onzekerheid onder de bevolking. Al vóór de financieel‐ economische crisis was (existentiële) onzekerheid een kenmerk van de moderne samenleving.  Ondanks de enorm toegenomen materiële welvaart en veiligheid voelen velen zich fundamenteel  onzeker. De huidige crises hebben dat gevoel eerder versterkt dan verminderd. Dit diepe besef van  onzekerheid kan gemakkelijk leiden tot een focus op eigen identiteit en zelfs tot een pleidooi voor  ''eigen volk eerst''. Ook belemmert deze onzekerheid het vermogen van mensen om zich in te zetten  voor en werk te maken van diepgaande veranderingen. Daarmee staat ook dit besef van  onzekerheid op de agenda van Oikos. In het kader van het subthema Onzekerheid en (sociaal)  vertrouwen zoekt Oikos naar wegen om het persoonlijk en sociaal vertrouwen van mensen te  vergroten. Het bieden van aantrekkelijke (voor)beelden, het tonen van haalbare en werkbare  alternatieven voor samenleven, het bijeenbrengen van mensen met uiteenlopende visies en het  zoeken naar vormen om creatief om te gaan met conflicten, als ook het benutten van religieuze  tradities als bronnen van inspiratie tot vertrouwen zijn daarbij belangrijk. Zo wil Oikos als het ware  ‘via de band’ bijdragen aan verbreding en versterking van het draagvlak voor internationale  samenwerking door werk te maken van het verminderen van de weerstanden ertegen.  Dat Nederland een plurale samenleving is geworden is in belangrijke mate het gevolg van  immigratie. Nederland kent in de afgelopen zestig jaar een geschiedenis van immigratie17 van  verschillende groepen die naar Nederland kwamen en daar in meer of mindere mate een thuis  vonden. Onder de noemer migranten vallen zowel vluchtelingen en asielzoekers die zich  gedwongen zagen elders een veilig heenkomen te zoeken, als mensen die uit (min of meer) vrije  keuze naar ons land kwamen: arbeidsmigranten in het algemeen en kennismigranten in het  bijzonder, mensen die kwamen in het kader van gezinshereniging en ‐vorming, voor studie of om  andere redenen. Velen kregen een verblijfsvergunning, maar er is ook een aanzienlijke groep                                                               17

 Al is migratie (emigratie, doormigratie en immigratie) een verschijnsel van alle tijden en plaatsen. Mede door de toegenomen reis- en communicatiemogelijkheden is de omvang van het aantal migranten de laatste decennia gegroeid. Overigens is het migratiesaldo sinds het jaar 2000 flink gedaald, tot zelfs gedurende enkele jaren een negatief saldo. Inmiddels is het saldo weer positief, maar niet hoger dan ca. 0,1% van de bevolking (bron: CBS).

 

15

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   migranten zonder verblijfsvergunning. Oikos richt zich zowel op migranten(organisaties) die een  bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van hun land van herkomst als op die welke zich willen  inzetten voor meer sociale cohesie en vreedzaam samenleven van mensen met zeer uiteenlopende  achtergronden in Nederland zelf. Sommige migrantenorganisaties richten zich op beide doelen.  Beide doelen zijn voor Oikos relevant en zijn ondermeer terug te vinden in de subthema’s Migratie  en ontwikkeling en Leven in pluraliteit. Daarbij moet bedacht worden dat de situatie van eerste  generatie migranten verschilt van die van tweede, derde en volgende generaties, zowel als het gaat  om de mate van inburgering en integratie in Nederland als om de mate van kennis van en het deel  uitmaken van netwerken in het land van herkomst. Inzet voor (een ontwikkelingsproject in) hun land  van herkomst blijkt de integratie van migranten in Nederland te bevorderen, al was het maar omdat  migranten die zich daarmee bezighouden, aangewezen zijn op contacten met Nederlandse  instanties, bedrijven, subsidiegevers en (bijv. voor fondswerving) een breder publiek.   Oikos ziet het belang van migranten als ambassadeurs voor ontwikkelingssamenwerking en – zeker  de eerste generatie onder hen – als informanten over de situatie in hun land van herkomst. In het  kader van het subthema Migratie en ontwikkeling werkt Oikos op verschillende manieren met  migranten samen bij hun inzet voor de ontwikkeling van hun land van herkomst. Gezien de  complexiteit van de problematiek en de noodzaak van bundeling van kennis, ervaringen en  activiteiten van de vele organisaties die actief zijn op dit terrein, is het belangrijk het Kenniscentrum  Migratie & Ontwikkeling verder uit te bouwen.  5. METHODEN, DOELGROEPEN EN PARTNERORGANISATIES   Oikos voert haar activiteiten hoofdzakelijk uit in de vorm van projecten. Projectmatig werken is een  manier van werken om een bepaalde 'opdracht'18 binnen een bepaalde tijd tegen een bepaald  budget tegen een met de opdrachtgever overeengekomen kwaliteit uit te voeren. Elk project heeft  één of meer doelstellingen die bijdragen aan het realiseren van de algemene beleidsdoelen van  Oikos. In de projectomschrijving zijn minimaal het beoogde en meetbare resultaat, de te  ondernemen activiteiten, het budget en de overige beheersaspecten  vastgelegd19.   Om de doelstellingen te bereiken heeft Oikos in de loop der jaren een veelheid aan methoden  geïmplementeerd of speciaal ontwikkeld. Het gaat zowel om onderzoeksmethoden  (literatuuronderzoek, participerend (actie)onderzoek, interviews, meten van maatschappelijk  rendement, e.d.) als om methoden voor educatie, voorlichting en actie (experiential learning,  workshops, simulaties, educatief materiaal, musical, webquest, e.d.) en om methoden om mensen  te leren op een vreedzame wijze met conflicten om te gaan (zoals in Dialogue for Peaceful Change).  Oikos wil daarbij zo goed mogelijk aansluiten bij de behoeften en wensen van de betreffende  doelgroep, maar ook rechtdoen aan de inhoudelijke thematiek. Oikos zoekt de kruisbestuiving  tussen onderzoek en kennis enerzijds en (de ontwikkeling van) methoden, veranderingstrategieën                                                               18

 Hoewel de term 'opdracht' bij projectmatig werken gebruikelijk is, gaat het bij Oikos doorgaans niet om een exclusief aan de opdrachtgever te verlenen dienst (die dan onder de BTW valt), maar om werkzaamheden in het kader van een samenwerkingsverband. 19

Dit kan volgens de DRAM methode (Doelstellingen, Resultaten, Activiteiten en Meetbaarheid) of volgens de SMART methode (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden).

 

16

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   en handelingsperspectieven anderzijds. In de komende jaren wordt de evalueerbaarheid en de  effectiviteit van projecten steeds belangrijker. Oikos wil haar deskundigheid op dit terrein  vergroten. Een verdere deskundigheidsbevordering is hier gewenst.   Doelgroepen  Oikos werkt met verschillende doelgroepen van mensen. Dat vergt een grote mate van maatwerk,  zelfs binnen eenzelfde doelgroep. Oikos bereikt haar doelgroepen doorgaans via intermediaire  organisaties (kerkgenootschappen, religieuze en levensbeschouwelijke instellingen,  maatschappelijke organisaties, scholen, studentenverenigingen, geselecteerde media, bedrijven en  organisaties van bedrijven e.d.).   De belangrijkste doelgroepen zijn:  a. Religieus of levensbeschouwelijk geïnspireerde mensen  Oikos’ traditionele doelgroep zijn (groepen) mensen met een kerkelijke of religieuze  achtergrond. Zij kunnen zowel via kerken en kerkelijke organisaties bereikt worden als via  nieuwe ‘lichte gemeenschappen’20 en netwerken. In dit verband is ook de groeiende  samenwerking tussen ‘oecumenici’ en ‘evangelicals’ van belang, met name rond  duurzaamheid en klimaatverandering. Ook het uitbreiden van contacten met meer  vrijzinnige christelijke (virtuele) netwerken en een intensivering van de relaties met  migrantenkerken (bijvoorbeeld via de vereniging van migrantenkerken SKIN) bieden  kansen. Daarnaast is Oikos uit op het versterken van relaties met organisaties van andere  religies en levensbeschouwingen.   b. Jongeren en scholieren  Oikos heeft in de afgelopen jaren een uniek programma ontwikkeld om jongeren te  betrekken bij vragen van internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling.  OikosXplore doet dat door jongeren op een actieve en prikkelende manier uit te dagen zich  bezig te houden met thema's als eerlijke handel, duurzaam consumeren, omgaan met  cultuurverschillen en andere thema's van Oikos. Experiential learning (leren door zelf te  ervaren) is de belangrijkste methode, die concreet wordt in workshops, simulaties,  festivalactiviteiten, etc.   Ook in de toekomst blijven jongeren een zeer belangrijke doelgroep voor Oikos. Het gaat  om jongeren met heel verschillende achtergronden die bereikt worden via  studentenverenigingen, maatschappelijke organisaties, migrantenorganisaties, kerken en  andere religieuze instellingen, op festivals e.d.; het gaat om jongeren die al met Oikos'  thema's bezig zijn, maar in toenemende mate ook om jongeren voor wie internationale  samenwerking en duurzame ontwikkeling helemaal nieuw zijn. 

                                                             20

 Zie J.W. Duyvendak en M. Hurenkamp, Kiezen voor de Kudde. Lichte gemeenschappen en de nieuwe  meerderheid.  Amsterdam 2004 

 

17

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   Sommige activiteiten en projecten richten zich op kinderen en jongeren in schoolverband of  in het kader van een specifieke opleiding. Ook daarbij wordt steeds meer aandacht besteed  aan kinderen en jongeren voor wie de thema's van Oikos in eerste instantie een 'ver‐van‐ mijn‐bed‐show' lijken. Daar is immers de impact het grootst.  c. Migranten   Oikos heeft in de afgelopen jaren al op vruchtbare wijze samengewerkt met enkele  migrantenorganisaties (o.a. de vereniging van migrantenkerken SKIN, de Stichting  Mondiale Samenleving en organisaties uit het Migrantenconsortium). Dit geeft een basis  voor verdere ontwikkeling. Vanwege haar oecumenisch karakter kan Oikos een voordeel  hebben in het bereiken van migranten(‐organisaties). Voor migranten is religie immers  meestal belangrijk in hun dagelijks leven en velen ervaren een vertrouwdheid bij  organisaties waarin daarvoor ruimte is. Bovendien is een deel van de migranten  georganiseerd in organisaties op religieuze grondslag (SMHO, Islamic Relief, SEVA Network  Foundation, studentenverenigingen). Dit neemt niet weg dat op het punt van het bereiken  van en echt samenwerken met migranten en hun organisaties nog veel inspanningen nodig  zijn. Maar de uitgangspositie van Oikos is relatief gunstig.   d. Ondernemers en werknemers  Bedrijven hebben de mogelijkheid om via concrete producten en diensten bij te dragen aan  een rechtvaardiger en duurzamer wereld, in Nederland en wereldwijd. Binnen een  toenemend aantal bedrijven groeit bij ondernemers en werknemers de aandacht voor  maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze zijn potentieel relevante actoren, maar tot  op heden geen doelgroep van het werk van Oikos. Voor deze nieuwe doelgroep is het  belangrijk een strategie te ontwikkelen om (ondernemers en werknemers in) bedrijven te  interesseren voor wat Oikos wil en doet. Daarbij is het belangrijk zowel aan te sluiten bij  mogelijke behoeften bij bedrijven als bij díe activiteiten en producten die Oikos al in haar  aanbod heeft. Een verkenning van het aanbieden van workshops als bedrijfsuitjes is een  mogelijk voorbeeld. Maar ook het benaderen van bedrijven die bijv. via Tax Justice of het  Platform DSE al in contact met Oikos gekomen zijn.   e. Mensen actief in maatschappelijke organisaties  Veel mensen die potentieel in thema’s en activiteiten van Oikos geïnteresseerd zijn of met  wie samenwerking nuttig is, zijn actief in maatschappelijke organisaties. Oikos werkt dan  ook op verschillende terreinen samen met maatschappelijke organisaties. Zo wordt gewerkt  aan kennisuitwisseling, gezamenlijke visieontwikkeling, het bieden van  handelingsperspectieven en het werken aan veranderingsstrategieën. In veel  Oikosprojecten is sprake van een samenwerkingsverband met maatschappelijke  organisaties die actief zijn op het terrein van duurzaamheid, solidaire economie, sport,  diaconaat, jongerenwerk, etc. etc. Het gaat om een veelheid aan organisaties. Voor Oikos is  belangrijk dat de samenwerking leidt tot een groter bereik en verhoging van de kwaliteit van  het werk. Van de verschillende netwerken en samenwerkingsverbanden wordt een overzicht  gemaakt, zodat er gemakkelijker dwarsverbanden gelegd kunnen worden in de organisatie  en de effectiviteit van de samenwerkingsverbanden vergroot kan worden.    

18

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015            f.  Beleidsmakers en politici   Een belangrijke doelgroep vormen ook beleidsmakers en politici. Zij kunnen immers  besluiten tot wijzigingen in beleid, wet‐ en regelgeving en daarmee veranderingen  bevorderen op een manier die doorgaans sneller is dan de weg van de bewustmaking van de  burgers. Willen politici en beleidsmakers tot actie overgaan, dan is een sterk  maatschappelijk draagvlak voor de te nemen maatregelen en besluiten vaak een  noodzakelijke voorwaarde. Oikos werkt aan versterking van het maatschappelijk draagvlak  en doet aan directe lobby richting overheid en politiek (vaak in samenwerking met andere  organisaties).   Partnerorganisaties  Om de projecten te kunnen uitvoeren met één of meer van bovengenoemde doelgroepen  zijn partnerorganisaties nodig, waarmee Oikos samenwerkt. Deze partnerorganisaties  kunnen het karakter hebben van intermediair (om doelgroepen te bereiken), maar ook van  financier (om het project financieel mogelijk te maken) of bondgenoot bij beoogde  maatschappelijke veranderingen. In sommige gevallen is er sprake van een combinatie van  rollen. In bijlage 1 zijn de partnerorganisaties nader onderscheiden.   6. ONDERSTEUNENDE DIENSTEN  Het primaire proces binnen Oikos wordt gevormd door de projecten. Om die goed te kunnen  uitvoeren zijn ondersteunende activiteiten nodig, die deels ook binnen de projecten plaatsvinden.  Oikos kent de volgende ondersteunende diensten.   1. Communicatie en public relations:  Communicatie met de buitenwereld is voor Oikos essentieel. Die begint op het moment dat de  eerste gedachten (binnen of buiten de organisatie) over een nieuw project ontwikkeld worden. Van  meet af aan moet aangesloten worden bij de wensen en behoeften van de potentiële doelgroep. In  de opbouw van een project moet vanaf het begin gerekend worden met de communicatieve  (on)mogelijkheden. Ook tíjdens het project moeten projectmedewerkers meer  communicatiemomenten proberen aan te grijpen om publiciteit te genereren. Dit vergt een sterke  antenne voor publiciteit bij álle medewerkers, maar ook duidelijkheid over de missie van Oikos.   De gedrukte communicatiemiddelen van Oikos zijn sinds enige jaren onderscheidend en het is zaak  die kwaliteit vast te houden en verder uit te bouwen. De website, die in 2007 de eerste Webfish  Award won, is toe aan een vernieuwingsslag om ook in de toekomst aantrekkelijk te blijven. Oikos  wil actiever een plek verwerven in digitale netwerken. Verdere deskundigheidsbevordering van de  medewerkers is hiervoor noodzakelijk.   2. Secretariaat en Financiën & Beheer:  Het Secretariaat en Financiën & Beheer zijn van vitaal belang voor het functioneren van de  organisatie als geheel. De ingezette kwaliteitsverbetering en verbeterde dienstverlening worden  voortgezet. De medewerker Financiën & Beheer is belast met de financiële administratie en het   

19

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   beheer van de fysieke ruimte en de hard‐ en software. De afdeling Financiën & Beheer is vanwege de  bezetting met één medewerker kwetsbaar. Oikos werkt aan het organiseren van achtervang op  enkele vitale onderdelen van het werk. Ook wordt de geleidelijke verbetering van het pand en  daarmee van de kwaliteit van de werkomgeving voortgezet.  3. Kwaliteitsbeleid en kennismanagement:  Hoewel geen aparte dienst, behoren het kwaliteitsbeleid en kennismanagement wel tot de  ondersteunende activiteiten die bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van het werk van  Oikos. Ervan uitgaande dat Oikos eind 2010 een ISO gecertificeerde organisatie is, is het belangrijk  het kwaliteitsbeleid voort te zetten en zorg te dragen voor handhaving en verbetering van de  kwaliteit van alle activiteiten. Oikos werkt eraan de ISO‐certificering te behouden.   

Voor Oikos als een kennisintensieve organisatie zijn kennismanagement en het bevorderen van het  lerend vermogen van de organisatie belangrijk. De kennis, vaardigheden en deskundigheden van de  medewerkers en de ontwikkeling daarvan worden regelmatig geregistreerd. Oikos bevordert de  ontwikkeling van kennis en vaardigheden door individuele en collectieve  deskundigheidsbevordering. Oikos faciliteert het delen van kennis, o.a. in de vakgroepen Onderzoek  en Educatie, in de reguliere Oikos Overleggen en in het Kenniscafé. De evaluatie van de  kennisontwikkeling wordt meegenomen in de evaluatie van projecten en activiteiten en gedeeld  tijdens de bespreking van de viermaandelijkse rapportages.    

Voor innovatie en in het bijzonder voor het ontwikkelen van nieuwe projecten is jaarlijks een  bescheiden budget beschikbaar.   4. Dienstverlening:   In een aantal gevallen kan Oikos secretariaatsfuncties vervullen voor derden of betaalde opdrachten  accepteren om diensten te verlenen. Ook kan Oikos ‐ wanneer er fysiek ruimte is ‐ huisvesting  bieden aan kleine organisaties die zich zelf geen onafhankelijke kantoorruimte kunnen veroorloven.  Verder biedt Oikos een centraal gelegen vergaderlocatie met een bescheiden tarief.   Deze dienstverlening is in principe beperkt tot organisaties waarmee samenwerkingsrelaties  bestaan of waarmee affiniteit bestaat dan wel die activiteiten ontplooien die passen bij de missie  van Oikos.   7. FINANCIERING  Zonder voldoende financiering voor de projecten kan Oikos weinig uitrichten. Het is dan ook van  vitaal belang voldoende subsidiegevers te houden en te vinden die het werk van Oikos financieel  willen ondersteunen. Oikos gaat zorgvuldig om met de huidige subsidiegevers en zoekt naar  uitbreiding van fondsen en instellingen die Oikos’ projecten willen subsidiëren. Oikos is gebaat bij  samenwerking met enkele vaste partnerorganisaties die bereid zijn zich voor enkele jaren te  committeren aan steun voor Oikos. Dit zijn met name kerkelijke organisaties, organisaties die  deelnemen in MFS‐2 en fondsen en particulieren waarmee/met wie Oikos een duurzame relatie  heeft opgebouwd. Oikos zet het beleid van diversificatie van financiële bronnen voort en zoekt  actief naar nieuwe fondsen en enkele grote particuliere gevers. Mocht de samenwerking met  bedrijven goed van de grond komen, dan zullen ook uit die sector middelen komen. Voorts zal Oikos  gerichter inzetten op subsidie uit Europese fondsen.    

20

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   8. VERNIEUWING EN PRIORITEITEN 2011‐2015  In de beleidsperiode 2011‐2015 bouwt Oikos voort op het vele dat geleerd en opgebouwd is in de  voorgaande jaren. Ook worden nieuwe accenten gelegd. Die worden hier uitgelicht, waarna een  samenvatting van de prioriteiten volgt.    Nieuwe accenten   Thema’s en subthema’s 

Samenleven in pluraliteit   met subthema's:  Leven in pluraliteit en   Onzekerheid en (sociaal) vertrouwen) 

Doelgroepen 

Verkennen van mogelijkheden voor samenwerking met  ondernemers en werknemers in bedrijven  Intensivering van relaties met migranten(organisaties), met name  jongeren  

Netwerken 

Investeren in participatie in mondiale en zuidelijke netwerken  Uitbreiden Nederlandse samenwerkingsverbanden (jongeren,  migranten, bedrijven)  Kennisinstituut voor religie en (mondiale) samenleving 

Deskundigheidsbevordering  Naast voortgaande inhoudelijke deskundigheidsbevordering:   Social media en publiciteit  Evalueerbaarheid van projecten en meetbaarheid van resultaten  Kennismanagement  Fondsen  

(Grote) particuliere donateurs  Europese fondsen 

         

 

21

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015   Samenvatting van prioriteiten  1. Oikos intensiveert en vergroot het aantal projecten en activiteiten die betrekking  hebben op Samenleven in pluraliteit, met de daarbij behorende opbouw van relaties met  samenwerkingspartners, potentiële fondsen en deskundigheidbevordering van de staf.  2. Oikos intensiveert de samenwerking met migranten en migrantenorganisaties. Dit is  zowel gericht op integratie van migranten op het terrein van  ontwikkelingssamenwerking als op het bevorderen van een vreedzame samenleving in  Nederland. Speciale aandacht gaat uit naar migrantenjongeren.   3. Oikos intensiveert de samenwerking met organisaties die zich inzetten voor een  duurzame en solidaire economie en wil een verbinding zijn tussen kerkelijke en seculiere  organisaties, ook op het gebied van zingeving en ethiek. Een verbinding met het werk  van Tax Justice is een verrijking van de agenda.  4. Oikos blijft zich concentreren op het bewerken van veranderingen in Nederland. Dit  vergt tegelijkertijd een investering in het intensiveren en verbreden van deelname in  internationale netwerken op het terrein van internationale samenwerking en duurzame  ontwikkeling.   5. Oikos houdt een antenne voor de rol van religie, levensbeschouwing en zingeving ten  aanzien van ontwikkeling, pluraliteit en transformatie, en onderzoekt  samenwerkingsmogelijkheden met andere organisaties, die mogelijk kunnen leiden tot  een kennisinstituut voor religie en (mondiale) samenleving.  6. Oikos maakt meer werk van het serieus nemen van weerstanden tegen internationale  samenwerking en duurzame ontwikkeling en ontwikkelt daartoe methoden.   7. Oikos zet in op meer samenwerking met bedrijven. Daartoe wordt een inventarisatie  gemaakt van bestaande contacten en relaties met (organisaties van) bedrijven en bezien  welke van de lopende projecten voor bedrijven interessant kunnen zijn. In tweede  instantie wordt bij enkele geselecteerde bedrijven nagegaan welke vragen en behoeften  zij hebben aan input van Oikos. Halverwege de beleidsperiode wordt de balans  opgemaakt om te bepalen of hier werkelijk potentieel ligt voor Oikos.   8. Oikos versterkt de kwaliteit van de projecten en activiteiten door werk te blijven maken  van het kwaliteitsbeleid en door gerichte deskundigheidsbevordering van de  medewerkers, met name ten aanzien van het gebruik van social media, publiciteit,  evalueerbaarheid van projecten en meetbaarheid van resultaten, als ook met betrekking  tot de inhoudelijke thema’s.   9. Oikos verbreedt het netwerk van subsidiegevers en verkent de mogelijkheden voor  subsidie uit Europese fondsen en uitbreiding van het aantal grote particuliere donateurs. 

 

22

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015    

   

9. RESULTATEN per 2015  1. Oikos heeft kwalitatief hoogwaardige projecten (voor ca. 12.000 uur op jaarbasis) op het  gebied van de drie genoemde centrale thema’s ontwikkeld, gefinancierd weten te  krijgen en uitgevoerd. Oikos heeft aannemelijk gemaakt dat deze projecten bijdragen  aan de algemene doelstelling van Oikos.       2. Oikos is erin geslaagd als oecumenische organisatie goede relaties te blijven  onderhouden met zowel rooms‐katholieke als protestantse kerken en organisaties en  heeft haar openheid naar andere maatschappelijke en religieuze organisaties behouden  en zelfs uitgebreid.  3. Oikos heeft haar relatienetwerk met migrantenorganisaties geïntensiveerd en de  relaties met migrantenorganisaties met 30% uitgebreid, bij voorkeur met  migrantenorganisaties met speciale interesse in de thema’s waar Oikos mee bezig is of  met een religieuze achtergrond.  4. Oikos heeft haar betrokkenheid bij internationale en zuidelijke netwerken die actief zijn  op het terrein van internationale samenwerking en duurzame ontwikkeling  geïntensiveerd en uitgebreid.   5. Oikos heeft het aantal grote particuliere gevers uitgebreid met 100% en het aantal  fondsen uitgebreid met 10%.   6. Oikos heeft in drie pilots serieus onderzocht of samenwerking met bedrijven perspectief  heeft en daarvoor een strategie ontwikkeld.   7. Oikos heeft de ISO certificering behouden en elk jaar een kwalitatieve stap voorwaarts  gezet en daarmee een gedeeltelijke invulling gegeven aan de wens een lerende  organisatie te zijn.    TENSLOTTE  Wat Oikos in de komende jaren werkelijk zal bijdragen aan het rechtvaardiger en duurzamer  maken van deze wereld door mensen te motiveren zelf hun steentje daaraan bij te dragen en  zich in te zetten voor veranderingen, is van vele factoren afhankelijk. Een deel van die  factoren heeft Oikos in eigen hand, een deel niet. Voor zover Oikos er invloed op heeft,  zullen de medewerkers van Oikos zich met hart en ziel, deskundigheid en humor,  bescheidenheid en vrolijkheid inzetten voor een rechtvaardiger en duurzamer wereld. Dit  blijft Oikos’ missie:  werken aan veranderingen, van huis uit.        

 

23

112.030.5 Oikos Beleidsplan 2011‐2015     Bijlage 1  Oikos onderscheidt de volgende soorten partnerorganisaties:   a.   De constituerende organisaties, zoals die vertegenwoordigd zijn in het Algemeen Bestuur.  Dit zijn de Protestantse Kerk in Nederland, het Rooms‐Katholiek Kerkgenootschap, de  Remonstrantse Broederschap, het Religieus Genootschap der Vrienden, de Oud‐Katholieke  kerk, de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, de Evangelische Broedergemeente en de Raad  van Kerken in Nederland.  b. Organisaties waarmee Oikos inhoudelijk samenwerkt op basis van gemeenschappelijke  doelen en een gedeelde agenda, zonder dat er sprake is van een financiële relatie.   Te denken valt aan de organisaties die deel uitmaken van de Alliantie Fair & Green Deal of  de organisaties die participeren in het Platform Millenniumdoelen, aan de Nederlandse  Sport Alliantie (NSA), vele jongerenorganisaties als Youth for Christ, Up2you2, en aan  incidentele samenwerking met bijv. scholen, musea en media.  c. Organisaties die projecten van Oikos subsidiëren, die mede belanghebbende zijn bij de  uitkomsten van het project en/of die meewerken aan de uitvoering van het project.  Voorbeelden zijn ICCO en Kerk in Actie, Cordaid, Oxfam Novib, en vele andere organisaties.  d. Organisaties die algemene dan wel geoormerkte subsidie geven aan Oikos, zonder direct  belanghebbende te zijn bij de uitkomsten van de uitgevoerde activiteiten.  Voorbeelden zijn o.a. Stichting Kerk en Wereld, Stichting Woudschoten, Commissie  Projecten in Nederland (PIN), SKAN Fonds, VSB fonds en Haëlla Stichting.   

 

24