Van dit verslag is een Engelse vertaling beschikbaar. This report is available in the English language

jaarverslag 98 1 t/m 60

08-06-1999 11:34

Pagina 1

Inhoud

3 5 6 7 8 10 13 27

Bedrijfsprofiel Voorwoord Kerngetallen Bestuur Bericht van de Raad van Commissarissen Gegevens Raad van Commissarissen Verslag van de Raad van Bestuur Gang van Zaken

40 41 42 43 44 54 55 56 57 58 59

Jaarrekening 1998 Geconsolideerde balans in euro’s Geconsolideerde balans in guldens Geconsolideerde winsten verliesrekening in euro’s Geconsolideerde winsten verliesrekening in guldens Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht in euro’s Geconsolideerd kasstroomoverzicht in guldens Vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in euro’s Vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in guldens Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in euro’s Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in guldens

61 62 64 65 66 68

Overige gegevens Aandeelhoudersinformatie Accountantsverklaring en Overige gegevens Rapport Stichting Administratiekantoor van aandelen Ballast Nedam Rapport N.V. Algemeen Trustkantoor ANT Overzicht van belangrijkste cijfers in guldens Overzicht van belangrijkste cijfers in euro’s

9 70 72

Concernschema Functionarissen

Van dit verslag is een Engelse vertaling beschikbaar. This report is available in the English language.

Foto omslag: Ondergronds bouwen als oplossing voor ruimtegebrek in binnensteden (ronde parkeergarage Ossenmarkt Groningen)

8


08-06-1999 11:34

Pagina 3

Bedrijfsprofiel

Ballast Nedam is een nationaal en internationaal opererende bouwonderneming, actief in het gehele bouwproces: van initiatieffase, ontwikkeling, ontwerp en projectfinanciering tot en met de uitvoering, exploitatie en het onderhoud. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amstelveen, Nederland. Vanuit deze thuisbasis is een sterke positie opgebouwd in het Midden-Oosten, Zuidoost-Azië en Zuid- en Midden-Amerika. In Europa behoort Ballast Nedam tot de veertig grootste aannemingsbedrijven. Het Verenigd Koninkrijk is inmiddels de tweede thuismarkt geworden. De traditie van Ballast Nedam ligt aan de waterkant: veel havenwerken, tunnels, bruggen en landaanwinningsprojecten zijn in de loop van de jaren gerealiseerd. Het activiteitenpakket is geleidelijk verbreed en bestrijkt nu bijna het gehele scala van de bouwnijverheid: baggeren, beton- en waterbouw, industriebouw, utiliteits-, woningen wegenbouw. Onder de naam ‘Industrie en toelevering’ is een groot aantal bedrijven geclusterd op het gebied van de winning van grondstoffen en de vervaardiging en toelevering van producten en diensten aan de bouwnijverheid Ballast Nedam heeft het accent verlegd van het traditionele aannemen naar het zo vroeg mogelijk participeren in het gehele bouwproces. Het beleid is erop gericht de bestaande ontwikkelingsactiviteiten verder te versterken en ook nadrukkelijk betrokken te zijn bij de ontwikkeling van grootschalige infrastructurele projecten. Hiertoe worden door intensieve samenwerking tussen de werkmaatschappijen kennis en kunde gebundeld ingezet bij het ontwikkelen en realiseren van integrale projecten. Het eigen ingenieursbureau, gespecialiseerd in ontwerp en engineering van bouwkundige en civieltechnische constructies, levert hierbij een substantiële bijdrage in de verwerving en uitvoering van projecten. Weten wat de klant wil is van eminent belang. Om goed in te kunnen spelen op de wensen van de opdrachtgevers, schaalvoordelen te behalen en risico’s te spreiden, worden strategische allianties aangegaan. Daarbij wordt niet alleen aan het uitvoeren van projecten in combinaties gedacht, maar ook aan samenwerking met partijen uit de financiële wereld. Het doen van inventieve financieringsvoorstellen maakt steeds vaker deel uit van opdrachten. Ballast Nedam voert een actief vernieuwend human resources beleid. Door een modern opleidingsprogramma zijn de medewerkers op de nationale en internationale markt effectiever inzetbaar. Daarnaast levert het programma ‘Totale Kwaliteit’ als activiteit binnen de gehele onderneming een grote bijdrage aan een vanzelfsprekende kwaliteitsinstelling die leidt tot efficiencyverbetering. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn decentraal geregeld en dat komt de slagvaardigheid ten goede. Ballast Nedam heeft ruim 8.000 medewerkers, de omzet vertoont een stijgende lijn en ligt momenteel rond de 4,5 miljard gulden. De aandelen van Ballast Nedam zijn genoteerd aan de Amsterdamse Effectenbeurs.

3


08-06-1999 11:34

Pagina 5

Voorwoord

In het afgelopen jaar was er sprake van grote verschillen in de economische ontwikkelingen in de landen waar Ballast Nedam werkzaam is. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk was er sprake van een gezonde groei, terwijl buiten Europa de sector Bouw Internationaal te maken had met een teruglopende orderportefeuille als gevolg van de financiële crisis in Zuidoost-Azië en de lage olieprijs in het Midden-Oosten. De baggersector beleefde een goed jaar. Het resultaat over 1998 is gestegen met 5% tot 105,2 miljoen gulden. De omzet groeide tot 4,6 miljard gulden. Deze stijging bestond nagenoeg geheel uit autonome groei en was het hoogst in de sector Bouw Europa. Een belangrijke ontwikkeling in1998 was de toenemende belangstelling voor publiek private samenwerking bij overheidsprojecten. Door onze ervaring op dit gebied in binnen- en buitenland bekleedt Ballast Nedam hierin een vooraanstaande positie. Zo werd in het Verenigd Koninkrijk een grote opdracht verworven voor de financiering, bouw en exploitatie van vijf scholen in Schotland. In Nederland was vooral het door Ballast Nedam, ING Bank en ECT gepresenteerde plan voor de tweede Maasvlakte een belangrijk initiatief. Tevens werden op het gebied van publiek private stadsvernieuwingsprojecten nieuwe opdrachten ontvangen. Ballast Nedam hecht veel waarde aan het aantrekken van jonge medewerkers. Bij studenten van hogescholen en universiteiten heeft Ballast Nedam een uitstekende naam als innovatieve bouwer. Het is daarom verheugend te constateren dat vorig jaar veel jongeren de weg naar ons bedrijf hebben gevonden. Zij vormen het fundament van onze toekomst. Hoewel de crisis in Zuidoost-Azië haar dieptepunt lijkt te zijn gepasseerd, is een herstel van de markt in 1999 niet te verwachten. Daarom zal 1999, vooral door het uitblijven van nieuwe opdrachten, voor onze bouwactiviteiten buiten Europa een moeilijk jaar worden. De baggermarkt zal naar verwachting structureel blijven groeien. Geconstateerd wordt dat de concurrentie verscherpt. Positief achten wij de goede ontwikkeling van de orderportefeuille en het resultaat van de sector Bouw Europa, die zich naar verwachting in 1999 zullen continueren. De gekozen strategie om in een zo vroeg mogelijk stadium te participeren in het bouwproces begint vruchten af te werpen en zal in de komende jaren onverminderd worden voortgezet. In dit kader was in 1998 de bundeling van onze ontwikkelingsactiviteiten op het terrein van vastgoed- en infrastructuurprojecten in Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij een beduidende stap voorwaarts. De Raad van Bestuur wil de opdrachtgevers dank brengen voor het in Ballast Nedam gestelde vertrouwen. Daarnaast danken we vooral onze medewerkers voor de grote inzet die zij ook dit jaar weer betoonden.

Ir. J.W. Ludwig voorzitter Raad van Bestuur

5


08-06-1999 11:34

Pagina 6

Kerngetallen (in miljoenen, tenzij anders vermeld)

in miljoenen euro’s

1998

in miljoenen guldens

1997

1998

1997

Omzet en resultaat Netto omzet

2.067,5

1.955,8

4.556,2

4.310,0

Bedrijfsresultaat

59,7

51,5

131,5

113,4

Resultaat voor belastingen

51,8

49,0

114,1

107,9

Netto resultaat

47,7

45,5

105,2

100,3

2,3%

2,3%

2,3%

2,3%

18,6%

18,7%

18,6%

18,7%

261,5

251,3

576,3

553,8

33,9%

35,5%

33,9%

35,5%

1.463,4

1.491,6

3.225,0

3.287,0

Investeringen

50,6

56,3

111,4

124,1

Desinvesteringen

13,6

30,1

30,1

66,3

Afschrijvingen

41,5

39,4

91,4

86,8

Cash flow

89,2

84,9

196,6

187,1

Dividend

22,7

22,7

50,0

50,0

Aantal werknemers (gemiddeld)

8.545

8,115

8.545

8.115

Per aandeel van f 12,50 nominaal in guldens ● Netto winst ● Cash flow ● Eigen vermogen ● Dividend

4,77 8,92 26,15 2,27

4,55 8,49 25,13 2,27

10,52 19,66 57,69 5,00

10,03 18,71 55,38 5,00

Netto resultaat als een percentage van omzet Netto resultaat als een percentage van gemiddeld eigen vermogen

Financiële positie Eigen vermogen Eigen vermogen inclusief egalisatierekening / totale activa

Algemeen Orderportefeuille

6


08-06-1999 11:34

Pagina 7

Bestuur

Raad van Commissarissen

Raad van Bestuur

prof. mr. P.C. van den Hoek, voorzitter

(60)

drs. H.C. Broeksma RA

(53)

prof. drs. C. Izeboud RA

(53)

dr.-ing. H-P. Keitel

(51)

mevrouw drs. N. Kroes

(57)

dr. jur. B.F-W.M. Peus

(56)

ir. R.B. Schermer

(66)

ir. J.W. Ludwig, voorzitter

(61)

ir. Th. Mulder

(50)

drs. M.J.F. Weck

(55)

G.N.G. Wirken RA

(50)

7


08-06-1999 11:34

Pagina 8

Bericht van de Raad van Commissarissen

Hierbij bieden wij u het jaarverslag 1998 aan waarin opgenomen de jaarrekening opgesteld door de Raad van Bestuur en vastgesteld door de Raad van Commissarissen. De jaarrekening is gecontroleerd door KPMG Accountants N.V. te Amstelveen. De accountantsverklaring is in het jaarverslag opgenomen. Wij adviseren u de jaarrekening goed te keuren. Hoewel statutair is bepaald dat goedkeuring strekt tot decharge van de leden van de Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen voor het door hen in het afgelopen jaar gevoerde beheer respectievelijk gehouden toezicht voor zover van dat beheer en toezicht daarop uit de jaarrekening blijkt, zal in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders - conform de aanbevelingen van de Commissie Corporate Governance - het punt ‘decharge’ apart worden behandeld. Bij goedkeuring van de jaarrekening - waarin opgenomen de winstverdeling - zal over het boekjaar 1998 een dividend van ƒ 5,-- per aandeel op alle uitstaande aandelen worden uitgekeerd. Zodra bovengenoemd dividend betaalbaar is gesteld worden de cumulatief preferente winstdelende aandelen van rechtswege in gewone aandelen geconverteerd. Krachtens het rooster van aftreden zullen de heren Izeboud en Peus per 1 juli 1999 aftreden als commissaris van onze vennootschap, en de heren Van den Hoek en Keitel per 1 juli 2000. De Raad van Commissarissen is voornemens de heren Izeboud en Peus per 1 juli 1999 opnieuw te benoemen. De redenen hiervoor zijn in de toelichting bij de agenda voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vermeld. In het afgelopen jaar heeft de Raad van Commissarissen vijfmaal - nagenoeg steeds voltallig met de Raad van Bestuur vergaderd. Daarnaast hebben wij ook tussentijds regelmatig schriftelijke informatie over de gang van zaken ontvangen. Voorts heeft - incidenteel, en tussen de voorzitters van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur regelmatig - informeel overleg plaatsgevonden. Besproken zijn onder meer de gang van zaken in het algemeen, het strategisch beleid, de financiële resultaten en prognoses, het jaarverslag, de rapportage van de externe accountant, het jaarplan, het personeelsbeleid, de risicoanalyse van grote projecten, en enkele acquisities en projecten. Bij de bespreking van het jaarbericht en het halfjaarbericht waren ook de accountants van de vennootschap aanwezig. Eén van de vergaderingen vond plaats bij Ballast Wiltshier PLC; deze vergadering is gevolgd door een bezoek aan het kantoor en enkele projecten van Ballast Wiltshier. Voorts heeft de Raad van Commissarissen buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur zijn eigen functioneren, de relatie tot de Raad van Bestuur en de samenstelling en beoordeling van de Raad van Bestuur waaronder opvolgings- en beloningsbeleid besproken.

8


08-06-1999 11:34

Pagina 9

Het onderwerp ‘Corporate Governance’ is besproken in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 21 april 1998, aan de hand van de bij de agenda gevoegde bijlage. Daarbij hebben wij uiteengezet dat de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen als richtsnoer hanteren dat zij zowel het belang van aandeelhouders als van de onderneming als geheel voor ogen dienen te houden, dat zij verantwoording dienen af te leggen aan aandeelhouders, en dat zij dienen te streven naar transparante verhoudingen. Overigens werden de meeste aanbevelingen van de Commissie Corporate Governance in Nederland door Ballast Nedam al gevolgd voordat de commissie was geïnstalleerd. In dit kader melden wij tenslotte nog dat de Raad van Commissarissen reeds sinds 1994 een reglement heeft, en dat de Raad van Commissarissen, gezien zijn beperkte omvang, tot dusverre geen aanleiding heeft gezien over te gaan tot het instellen van commissies. Delegaties van de Raad van Commissarissen hebben enkele malen een overlegvergadering van de Centrale Ondernemingsraad bijgewoond, en informeel overleg met een delegatie van de Centrale Ondernemingsraad gevoerd. Tenslotte spreekt de Raad van Commissarissen zijn waardering uit jegens de medewerkers voor de toewijding waarmee zij zich in het verslagjaar voor de onderneming hebben ingezet. Amstelveen, 4 maart 1999

De Raad van Commissarissen, prof. mr. P.C. van den Hoek drs. H.C. Broeksma RA prof. drs. C. Izeboud RA dr.-ing. H-P. Keitel mevrouw drs. N. Kroes dr. jur. B.F-W.M. Peus ir. R.B. Schermer

9


08-06-1999 11:34

Pagina 10

Gegevens Raad van Commissarissen

Prof. mr. P.C. van den Hoek De heer Van den Hoek is in 1939 geboren; hij heeft de Nederlandse nationaliteit. Hij is advocaat te Amsterdam, partner van Stibbe Simont Monahan Duhot, en voorzitter van het Centraal Bestuur van de maatschap. Daarnaast is hij hoogleraar Ondernemingsrecht aan de Postdoctorale Controllersopleiding van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij vervult commissariaten bij de volgende bedrijven: ASMI N.V. (voorzitter), Ballast Nedam N.V. (voorzitter), Buhrmann N.V. (voorzitter), Maxeres N.V. (voorzitter), SCA Hygiene Products B.V., Robeco N.V., Rolinco N.V., Rorento N.V., Robeco Groep N.V., A.E.X. N.V. en Financieele Dagblad Holding B.V. (voorzitter). De heer Van den Hoek is voor het eerst in 1988 tot commissaris van Ballast Nedam benoemd; zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 2000.

Drs. H.C. Broeksma RA De heer Broeksma is in 1945 geboren; hij heeft de Nederlandse nationaliteit. Hij is sinds 1990 lid concerndirectie Koninklijke Wessanen N.V. Hij is lid van de Raad van Commissarissen van Delta Lloyd Verzekeringsgroep N.V., voorzitter van het Bestuur Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ahrend N.V., en voorzitter/bestuurslid van een aantal sociaal/culturele instellingen (o.m. HVO, Rijksmuseum Fonds, Stichting Het Parool). De heer Broeksma is voor het eerst in 1994 tot commissaris van Ballast Nedam benoemd, zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 2001.

Prof. drs. C. Izeboud RA De heer Izeboud is in 1946 geboren; hij heeft de Nederlandse nationaliteit. Hij is hoogleraar Management Accounting aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij is voorts penningmeester Dutch Relieve and Rehabilitation Agency, lid van de Raad van Toezicht van het Woningbedrijf Utrecht, van de TRIODOS-DOEN Stichting en van het Regionaal Opleidingscentrum (ROC) Amsterdam, en lid Curatorium van de opleiding Certified Management Accountants. De heer Izeboud is op voordracht van de COR, voor het eerst op 16 januari 1996 tot commissaris van Ballast Nedam benoemd; zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 1999.

Dr.-Ing. H-P. Keitel De heer Keitel is in 1947 geboren; hij heeft de Duitse nationaliteit. Hij heeft een zeer ruime internationale ervaring als raadgevend ingenieur en aannemer. Sinds 1990 is hij lid van de Raad van Bestuur van Hochtief AG en vanaf 1992 voorzitter. Tevens is hij lid van de Raad van Bestuur van RWE AG. Hij is commissaris van Lahmayer AG, Iveco AG, Raab Karcher Veba Immobilien AG, Pilkington PLC en Leighton Holdings Ltd. De heer Keitel is voor het eerst op 8 maart 1994, op voorstel van Hochtief, tot commissaris van Ballast Nedam benoemd; zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 2000.

10


08-06-1999 11:34

Pagina 11

Mw. drs. N. Kroes Mevrouw Kroes is in 1941 geboren; zij heeft de Nederlandse nationaliteit. Zij is sinds 1991 President van Universiteit Nijenrode; daarvoor is zij onder meer Staatssecretaris (1977 - 1981), en vervolgens (1982 - 1989) Minister van Verkeer en Waterstaat geweest. Zij is president-commissaris van de Nationale Investeringsbank N.V. en commissaris bij VIB N.V., Brambles Industries (Australië), Koninklijke Nedlloyd N.V. en NCM Holding N.V. en voorts onder meer voorzitter Bestuur Stichting Kunsthal, adviseur PricewaterhouseCoopers N.V. en lid Competitiveness Advisory Group to the Chairman of the European Commission. Mw. Kroes is voor het eerst in 1990 tot commissaris van Ballast Nedam benoemd; haar huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 2001.

Dr. jur. B.F-W.M. Peus De heer Peus is in 1942 geboren; hij heeft de Duitse nationaliteit. Hij heeft verschillende juridische en commerciële functies bij Hochtief vervuld, en is thans lid van de Raad van Bestuur van Hochtief AG. Hij is commissaris bij een aantal Hochtief deelnemingen. De heer Peus is voor het eerst op 8 maart 1994, op voorstel van Hochtief, tot commissaris benoemd van Ballast Nedam; zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 1999.

Ir. R.B. Schermer De heer Schermer is in 1932 geboren; hij heeft de Nederlandse nationaliteit. In 1982 is hij lid van de Raad van Bestuur van Ballast Nedam geworden; van 1993 tot eind 1996 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van Ballast Nedam geweest. Hij is commissaris bij Rodamco N.V., RoProperty Services B.V. en Koninklijke G. Wijma & Zonen B.V. (voorzitter) te Kampen. De heer Schermer is voor het eerst in 1997 tot commissaris van Ballast Nedam benoemd; zijn huidige zittingsperiode loopt af op 1 juli 2001. Commissarissen bezitten gezamenlijk 11.639 certificaten van aandeel in Ballast Nedam; zij hebben geen opties in Ballast Nedam.

11


08-06-1999 11:34

Pagina 13

Verslag van de Raad van Bestuur

Marktontwikkelingen

Nederland Evenals in 1997 kon de Nederlandse bouwindustrie in 1998 profiteren van een gezond economisch klimaat. De totale productie nam met 2% toe tot circa 77,5 miljard gulden. Een vergelijkbaar groeipercentage wordt voor 1999 verwacht. Met een omzet van 2 miljard gulden in Nederland behoort Ballast Nedam tot de vijf grootste bouwbedrijven op de Nederlandse markt. Over de verschillende marktsegmenten kan het volgende gemeld worden: Zo mogelijk de grootste aandacht kregen de plannen van de overheid met betrekking tot de ontwikkeling van de infrastructuur. De aanleg van onderdelen van de Betuwelijn is reeds enige tijd aan de gang. In juli 1998 hebben de Ministeries van Financiën, Verkeer en Waterstaat en VROM een ‘Consultation Document’ het licht doen zien. Middels dit document werd de private sector uitgenodigd met suggesties en voorstellen te komen met betrekking tot de realisatie van de Hoge Snelheidslijn (HSL) en aan te geven hoe in dit verband aan publiek-private samenwerking inhoud gegeven kan worden. De eerste prekwalificatie-procedures voor de verschillende onderbouwclusters van de HSL hebben reeds plaatsgevonden. Sinds 1 januari 1999 is een Kenniscentrum Publiek-Private Samenwerking operationeel bij het Ministerie van Financiën met als doel op lange termijn de samenwerking tussen publieke en private partijen te versterken. Dit Kenniscentrum PPS gaat aan het werk met als uitgangspunt dat optimale taakverdeling tussen publieke en private partijen tot meer efficiëntie kan leiden en daardoor de realisatie van bepaalde projecten mogelijk maakt en dichterbij brengt. In samenwerking met de verantwoordelijke ministeries is een selectie van projecten gemaakt ten behoeve van de investeringsagenda van de regering. Het gaat hier om een investeringsprogramma van ruim 71 miljard gulden over een periode van 12 jaar: 29 miljard gulden tot en met 2003 en 42 miljard gulden in de periode van 2004 tot en met 2010. Ballast Nedam is alert op deze ontwikkelingen en beschikt kwalitatief en kwantitatief over de organisatie om daarop in te spelen. Het herstel van de markt voor utiliteitsbouw heeft zich in 1998 verder doorgezet. Onder invloed van de gunstige conjunctuur was de vraag binnen de particuliere sector naar nieuwe bedrijfsgebouwen groot. Daarnaast is de onderhoudsmarkt voor gebouwen in omvang gegroeid. Naar het zich laat aanzien zal het hoge productieniveau in de utiliteitsbouw in de komende jaren worden vastgehouden. Naast het goede economische klimaat is de bijzonder lage rentestand een heel belangrijke factor voor de woningbouw gebleken. De vraag naar nieuwe woningen was onverminderd groot en de productie kon daar maar nauwelijks aan voldoen, onder meer door de slechte weersomstandigheden in de maanden juni, september en oktober. Gezien de lage rentestand blijven veel woonconsumenten een duidelijke voorkeur hebben voor een koopwoning. Mede als gevolg van een restrictiever ruimtelijk ordeningsbeleid zal naar verwachting de productie van nieuwbouwwoningen in de volgende jaren afvlakken. Dat heeft op termijn mogelijk invloed op het ontwikkelingstijdspad van een aantal Vinex-locaties. Binnenstedelijke ontwikkelingen en herstel en verbouw van woningen - de renovatieproductie is in 1998 met ruim 2,5 procent toegenomen - zullen zich naar verwachting op een relatief hoog productieniveau handhaven.

13


08-06-1999 11:34

Pagina 14

De markt voor toelevering aan de bouw vormde geen uitzondering op de goede ontwikkelingen in de bouwnijverheid in 1998. De verwachte verdere industrialisatie van de bouwnijverheid biedt goede kansen voor de toelevering aan de bouw en schraagt de veronderstelling dat de branche een groei zal kunnen registreren die uitgaat boven de groei van de bouwindustrie als geheel. Dit biedt de toeleverende bedrijven grotere ruimte om investeringen te doen en daarmee de door hen geleverde toegevoegde waarde op te voeren. Omzet 1998 naar geografisch gebied in procenten Overig Europa (5%) Zuidoost-Azië (6%) Rest van de wereld (7%) Nederland (42%)

Midden-Oosten (18%)

Verenigd Koninkrijk (22%)

Verenigd Koninkrijk In 1998 heeft in de utiliteitsbouw, waarin wij in het Verenigd Koninkrijk voornamelijk actief zijn, het in 1997 ingezette herstel verder doorgezet. Dit heeft zich echter nog niet vertaald in een beter prijspeil op de traditionele aanbestedingsmarkt, waar de marges uitermate scherp blijven. Enerzijds heeft dit te maken met de blijvende grote concurrentie, anderzijds met de mate van toegevoegde waarde, die door de bouwondernemingen aan opdrachtgevers geleverd kan worden. De markt voor civieltechnische projecten - Ballast Nedam is daar slechts op kleine schaal in actief - bleef ook in 1998 moeilijk. Toch verwacht men, dat deze markt in de komende jaren enigszins zal aantrekken, hetgeen aanleiding voor ons bedrijf is ons te blijven oriënteren op groeimogelijkheden in deze deelsector. Het ‘Private Finance Initiative’ beleid, zoals dat door de Britse conservatieve regering was ingezet, is door de Labour regering voortgezet en zo mogelijk inhoudelijk verder gesubstantieerd. Dit overheidsbeleid biedt bouwbedrijven de mogelijkheid in samenwerking met financiers en andere partners projecten aan te bieden, waarin ontwerp, bouw, financiering en exploitatie als één pakket aangeboden kunnen worden. De bij deze projecten benodigde toegevoegde waarde stelt hogere eisen aan het onderscheidend vermogen van de daarvoor in aanmerking komende bouwbedrijven. De naar verhouding hoge voorbereidingskosten en benodigde sterke financiële basis zorgen er bovendien voor, dat in de praktijk het aantal aanbieders per selectieproces beperkt is.

Andere Europese landen De Duitse bouwmarkt bleef ook in 1998 uiterst moeizaam. De concurrentie in vrijwel alle sectoren was bijzonder groot en dat blijft leiden tot een niet aflatend te laag prijsniveau. De enorme bouwactiviteit in en rond Berlijn zal naar verwachting nog geruime tijd voortduren. De logistieke problematiek als gevolg van de grote veranderingen in de infrastructuur, alsmede de budgettaire beperkingen bij de locale en de centrale overheid, zorgen voor een complexe situatie, zeker voor de daar actieve bouwbedrijven. De verwachtingen voor de bouwmarkt in 1999 zijn gematigd, ook omdat het tijdpad van de implementatie van het beleid van de nieuwe Duitse regering nog niet duidelijk is. 14


08-06-1999 11:34

Pagina 15

Als gevolg van de relatief gunstige verwachtingen voor de Nederlandse bouwmarkt is het niet onaannemelijk dat Europese bouwbedrijven en dan met name Belgische, Franse en Duitse ondernemingen - een aantal heeft reeds een vertegenwoordiging en werkervaring in ons land zullen willen inspelen op de ontwikkelingen in Nederland, vooral op het gebied van de infrastructuur.

Midden-Oosten De verdere erosie van de olieprijs in 1998 noopt een aantal landen in het Midden-Oosten tot herijking van de overheidsbestedingen, hetgeen tot vertragingen leidt bij het aanbesteden van nieuwe projecten. Onze huidige activiteiten in de regio hebben daar onder te lijden. Overigens geldt in zijn algemeenheid dat de grootschalige projecten, waarbij Ballast Nedam veelal betrokken is, tot stand komen op basis van commitments voor langere termijn. Ballast Nedam’s aanwezigheid in de regio (reeds meer dan 35 jaar) en de jarenlange ervaring zijn voor het betrokken worden bij dergelijke projecten van groot belang.

Zuidoost-Azië Gedurende een lange periode heeft Zuidoost-Azië een grote economische expansie gekend, die echter in de zomer van 1997 abrupt is onderbroken. De crisis is begonnen op de valutamarkten, hetgeen heeft geleid tot grote onrust op de effectenbeursen met als gevolg sterke dalingen van de koersen. Dit op zijn beurt heeft tot een economische crisis geleid, die zelfs zijn weerslag heeft gehad op de bestedingen in de economisch sterkste landen in de regio. Bij de zwaarst getroffen landen is Indonesië, waar wij reeds vele jaren succesvol werkzaam zijn. Het blijft moeilijk in te schatten, wanneer met name in Indonesië, maar ook in de andere landen in de regio de economie zal herstellen. Voor buitenlandse aannemers - evenals trouwens voor locale aannemers - is het een periode van onzekerheid, omdat de verwerving van nieuwe projecten bijzonder traag verloopt.

Zuid- en Midden-Amerika De economieën in een aantal landen van dit werelddeel hebben na een langdurige stagnatie in de afgelopen jaren een groei te zien gegeven. In 1998 echter - en dat geldt met name voor Brazilië is deze groei tot stilstand gekomen als gevolg van de crisis in Zuidoost-Azië, waarvan de effecten ook in Latijns-Amerika merkbaar waren. Wel moet opgemerkt worden, dat de veerkracht in verschillende landen sterk is toegenomen, doordat regeringen in de afgelopen jaren het politieke draagvlak hebben weten te creëren om daadkrachtig te kunnen optreden. Dit heeft de verhouding met de Verenigde Staten sterk verbeterd. Zeker is interessant in dit verband te memoreren, dat de regering van Argentinië onderzoek doet naar de mogelijkheid om de Amerikaanse dollar in het land als officieel betaalmiddel in te voeren, om daarmee de economische stabiliteit een goede basis te geven. Naast de bestaande activiteiten in het Caribisch gebied willen we onze aandacht voor projecten ook in andere regio’s in dit werelddeel vergroten.

Verenigde Staten van Amerika Er zal geen twijfel over kunnen zijn dat de grootste bouwmarkt in de wereld ook aan buitenlandse bouwbedrijven kansen biedt. In 1998 heeft de overheid kenbaar gemaakt dat een grootscheepse modernisering van de infrastructuur in het land noodzakelijk is. Het is een positief gegeven dat in de Verenigde Staten voor het eerst sinds vele jaren de aanzienlijke tekorten op de overheidsbegroting zijn omgebogen in een overschot, een toonbeeld van de grote flexibiliteit van de Amerikaanse economie. Met name de ontwikkelingen op het gebied van de infrastructuur zouden voor Ballast Nedam interessant kunnen zijn.

15


08-06-1999 11:34

Pagina 16

Strategie De strategie van Ballast Nedam is erop gericht het creëren van aandeelhouderswaarde te realiseren door middel van groei van de winst en van de winst per aandeel. Deze doelstelling wordt op de volgende wijze nagestreefd: ●

verbetering van de efficiency van de Nederlandse bedrijven - de bedrijven hebben inmiddels de benodigde kritische massa - tot het niveau van de best presterende concurrenten in iedere deelsector;

●

betrokkenheid in de initiatieffase van projecten, waardoor een grotere toegevoegde waarde voor de klant kan worden gecreëerd door participatie in de planvorming, ontwerp en financiering (voorwaartse integratie);

●

enigszins in het verlengde van het voorgaande punt: het entameren van projecten waarin de gebundelde kracht van de verschillende Ballast Nedam ondernemingen synergievoordelen oplevert (integrale projecten);

●

versterking van de winstgevendheid van het Engelse utiliteitsbouwbedrijf. Dit zal worden bereikt door scherpe kostenbewaking en door het vergroten van de omzet uit onderhandelde contracten. In het Verenigd Koninkrijk worden steeds meer projecten aanbesteed op grond van het ‘Private Finance Initiative’ (PFI). Inmiddels heeft Ballast Wiltshier ervaring op dit gebied opgedaan en er wordt gestreefd naar verdere verdieping van het activiteitenpakket;

●

acquisities van goed winstgevende ondernemingen in Nederland in de sectoren Woningbouw en Industrie en Toelevering, die resulteren in een versnelde groei van de winst per aandeel, mede door de toegevoegde waarde in de initiatieffase;

●

handhaven van de strategische positie in de sector Baggeren; in 1999 zal een belangrijke vervangingsinvestering worden verricht;

●

een omzetniveau op de internationale bouwmarkt van voldoende kritische omvang, mede op basis van allianties.

Omzet De omzet groeide in 1998 met ruim 5% tot 4,6 miljard gulden. In 1998 werd de groei voornamelijk behaald door een autonome omzetontwikkeling; in 1998 gepleegde acquisities hadden slechts een bescheiden invloed (circa 1%) op de omzettoename. Omzet per activiteit in miljoenen guldens 4.556 4.310 3.824

1.162 1.189

2.843 725

3.005 735

932 1.136 907

1.085

1.985

2.036

2.258

1996

1997

1998

865 1.093

1.025

1994 Bouw Europa

16

1.405

1995

Bouw Internationaal

Infrastructuur


08-06-1999 11:34

Pagina 17

Twee van de drie sectoren, waarin de activiteiten van het concern zijn gebundeld, vertoonden groei. Bouw Europa gaf een omzetstijging te zien met 11% van 2.036 miljoen tot 2.258 miljoen gulden. De omzet van alle in deze sector gegroepeerde bedrijven steeg. De toename was het sterkst bij Ballast Wiltshier PLC; bij dit bedrijf steeg de omzet met circa 14%. Na enkele moeizame jaren van herstructureringen en tegenvallende resultaten was het verheugend te kunnen constateren dat Ballast Wiltshier PLC het jaar kon afsluiten met een - nog bescheiden winst. Het beleid om dit bedrijf te positioneren in een marktsegment, waar de waardetoevoeging groter is, begint vruchten af te werpen. De Nederlandse bouwbedrijven en het (project)ontwikkelingsbedrijf die onderdeel uitmaken van Bouw Europa vertoonden een groei van de omzet tot ruim 900 miljoen gulden. Ballast Nedam Industrie en Toelevering versterkte de marktpositie in de aan de bouw toeleverende industrie. In 1998 werd Hoco in Weert overgenomen, een bedrijf gespecialiseerd in betonelementen voor zowel de woningbouw als de utiliteitsbouw. Omzetgroei werd in het verslagjaar ook gerealiseerd door Bouw Internationaal, ondanks het nagenoeg tot stilstand komen van de verwerving van nieuwe bouworders in Zuidoost-Azië. In het Midden-Oosten kon, op grond van de goede orderportefeuille aan het begin van het verslagjaar, de omzet nog iets worden opgevoerd. Naast de orders voor de bouw aan en het onderhoud van installaties op vliegvelden, werd er ook baggerwerk uitgevoerd. In de sector infrastructuur wist Ballast Nedam Baggeren het hoge omzetniveau van 1997 (circa 450 miljoen) vast te houden. Vooral in Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika werd een aanzienlijke omzet gerealiseerd. Door de afronding van een aantal projecten in Duitsland - waarvan de top van de productie in 1997 werd gerealiseerd - daalde de omzet van Ballast Nedam Grond en Wegen, ondanks een toename van de activiteiten in Nederland. Ballast Nedam Grond en Wegen ondervond in Nederland vertragingen in de productie in het tweede halfjaar door de extreem natte herfst. Dit laatste effect beïnvloedde ook de gang van zaken bij Ballast Nedam Beton en Waterbouw (BNBW); voorts ondervond BNBW vertraging bij de verwerving van een groot infrastructureel project.

Resultaten De winst nam in 1998 toe van 100,3 miljoen tot 105,2 miljoen gulden. Het rendement op het eigen vermogen bedroeg 18,6% (1997: 18,7%). Het bedrijfsresultaat vertoonde een groei van 113,4 miljoen tot 131,5 miljoen gulden.

Netto resultaat exclusief bijzondere lasten 105.2 100.3 91.3

92.1

91.5

1994

1995

1996

1997

1998

17


08-06-1999 11:34

Pagina 18

Het bedrijfsresultaat bedroeg 2,9% (1997: 2,6%) en was per sector afgezet tegen de omzet als volgt in miljoenen guldens: Omzet Bouw Europa Bouw Internationaal Infrastructuur Overige

1998

1997

2.258 1.136 1.162

2.036 1.085 1.189

4.556

4.310

Bedrijfsresultaat 1998 56,0 48,2 33,8 (6,5) 131,5

1997

Marge in% 1998 1997

29,6 46,0 38,4 (0,6)

2,5% 1,5% 4,2% 4,2% 2,9% 3,2%

113,4

2,9% 2,6%

De marge in Bouw Europa stond in 1997 nog onder druk door geleden verliezen in het Verenigd Koninkrijk. In 1998 waren de resultaten van Ballast Wiltshier licht positief. De resultaten van de Nederlandse bedrijven binnen Bouw Europa vertoonden een stijging. Het bedrijfsresultaat van Bouw Internationaal bleef op peil. Binnen de sector Infrastructuur behaalde Ballast Nedam Baggeren bevredigende resultaten. De resultaten van Ballast Nedam Beton en Waterbouw en Ballast Nedam Grond en Wegen bleven achter bij de verwachtingen, onder meer door vertraging in de orderontvangst van grote infrastructurele projecten en de slechte weersomstandigheden in het tweede halfjaar in Nederland. De netto rentelasten stegen van 10,1 miljoen tot 21,8 miljoen gulden, doordat voor de financiering van werken in het Midden-Oosten gebruik werd gemaakt van bankfinanciering. Daardoor kwam de stijging van het bedrijfsresultaat van bijna 16% niet tot uiting in een belangrijke stijging van het resultaat voor belastingen. Het resultaat vóór belastingen nam toe met 5,8% van 107,9 miljoen tot 114,1 miljoen gulden. De winst per aandeel nam toe van ƒ 10,03 (€ 4,55) tot ƒ10,52 (€ 4,77). Rekening houdend met de potentiële verwatering als gevolg van de emissie van de converteerbare obligatielening en de verleende optierechten nam de winst op ‘fully diluted’ basis toe van ƒ 9,50 (€ 4,31) tot ƒ 9,94 (€ 4,51) per aandeel.

Orderportefeuille De totale orderportefeuille bleef in omvang in het verslagjaar nagenoeg gelijk. Er traden echter belangrijke wijzigingen op in de samenstelling. De opbouw van de orderportefeuille per activiteit is als volgt: (in miljoenen guldens)

Bouw Europa Bouw Internationaal Infrastructuur

18

1998

1997

1.638 427 1.160

1.239 1.188 860

3.225

3.287


08-06-1999 11:34

Pagina 19

Alle bedrijven in de sector Bouw Europa beschikken over een gestegen orderportefeuille; de sterkste groei werd gerealiseerd door Ballast Wiltshier PLC. Dit bedrijf verkreeg onder meer opdracht voor het ‘Private Finance Initiative’ (PFI) scholenproject in Falkirk (Schotland) en voor een omvangrijke verbouwing van het stadion van Newcastle United. De orderportefeuille van Bouw Internationaal stond sterk onder druk door de economische crisis in Zuidoost-Azië - waar nauwelijks nieuwe projecten werden verworven - en de door de lage olieprijs sterk teruggelopen orderontvangst in het Midden-Oosten. Ook buiten deze twee concentratiegebieden konden op de internationale markt weinig grote internationale infrastructuurprojecten worden verworven; de concurrentie is hevig, waardoor geen succesvolle offertes konden worden uitgebracht met een gezonde verhouding tussen risico en te behalen rendement. De orderverwerving in het Caribisch gebied - het derde concentratiegebied was bevredigend. De orderportefeuille van de sector infrastructuur ontwikkelde zich goed; in Nederland werden opdrachten verworven voor enkele grote infrastructurele en baggerwerken. Ook in het buitenland was de orderontvangst van Ballast Nedam Baggeren bevredigend met de kanttekening, dat door de toegenomen capaciteit van de wereldbaggervloot de marges onder druk staan.

Investeringen Onder aftrek van desinvesteringen bedroegen de investeringen in materiële vaste activa inclusief activa verworven bij acquisities 106 miljoen gulden (1997: 81 miljoen). Het merendeel van de investeringen betrof vervangingsinvesteringen. Ballast Nedam Bouwmaterieel is begonnen met het vervangen van een aantal oudere bouwkranen. Ballast Nedam Industrie en Toelevering heeft geïnvesteerd in modernisering en capaciteitsuitbreiding van diverse productie-installaties.

Financiering en liquiditeit De netto kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg 17 miljoen negatief (1997: 52 miljoen positief). De financiering van werkkapitaal - vooral voor onderhanden werken en debiteuren vergde in het verslagjaar circa 213 miljoen gulden (1997: 130 miljoen gulden). In de loop van het verslagjaar is de hiervoor benodigde financiering nog hoger geweest.

Eigen vermogen (in miljoenen guldens) 554 523

1994

506

517

1995

1996

1997

576

1998

19


08-06-1999 11:34

Pagina 20

In de post debiteuren wegens aangevraagde termijnen is begrepen een vordering van 306 miljoen gulden op het Koninkrijk Saoedi-Arabië. De opdrachtgever blijft achter bij het voldoen van de vervallen termijnbetalingen. De achterstand is ontstaan door budgettaire problemen van de opdrachtgever als gevolg van de lage olieprijs. Met deze opdrachtgever bestaat al enkele decennia een goede relatie; er bestaat geen twijfel over de volwaardigheid van deze vordering, maar het beslag dat hiermede gelegd wordt op de middelen van de vennootschap - er worden ook geen rentekosten vergoed - heeft een drukkend effect op de resultaten. In de herfst van 1997 is een converteerbare achtergestelde obligatielening uitgegeven van 120 miljoen gulden. De opbrengst van deze lening zal worden aangewend voor acquisities, vooral gericht op de sectoren Woningbouw en Industrie en Toelevering. In 1998 is circa 40 miljoen gulden aangewend voor acquisities. Een aantal andere acquisitiegesprekken heeft niet tot overeenstemming geleid, omdat het verwachtingspatroon aan de zijde van verkopende eigenaren naar onze mening veelal geen zinvolle basis vormde om tot een reële prijsbepaling te komen.

Dividend Bij de beursgang in 1994 is als voornemen uitgesproken dat circa 50% van de netto winst beschikbaar zou worden gesteld aan de aandeelhouders voor dividenduitkering. Over 1997 is bij een winstniveau van ƒ 10,03 per aandeel een dividend vastgesteld van ƒ5,00 per aandeel. Voorgesteld wordt het dividend over 1998 (bij een winst van ƒ 10,52 per aandeel) te handhaven op ƒ 5,00 per aandeel. Gezien de in de toekomstverwachting uitgesproken onzekerheden over de winstontwikkeling in 1999 achten wij het thans niet opportuun om het dividend te verhogen. Evenmin achten wij het gewenst om thans een keuzedividend voor te stellen.

Human resources en sociaal beleid Het gemiddeld aantal medewerkers steeg in het verslagjaar naar 8.545 (1997: 8.115). Personeel (gemiddeld)

6.549 5.617

8.545

8.193

8.115

3.045

2.466

5.148

5.649

5.792

1997

1998

2.753

1.665

1.838

4.884 3.779

1994

1995

1996

Dienstverband voor onbepaalde tijd

Dienstverband voor bepaalde tijd

Krapte in delen van de arbeidsmarkt zou het in de toekomst moeilijker kunnen maken de juiste mensen aan te trekken. Ballast Nedam kan bogen op een sterk imago en een goede naamsbekendheid. Door onze prestaties en aantrekkelijke aspecten te presenteren aan de arbeidsmarkt kunnen wij dit in stand houden.

20


08-06-1999 11:34

Pagina 21

Daarnaast wordt specifiek aandacht besteed aan de instroom van jongeren. Medewerkers hebben vaak een langdurig dienstverband met ons bedrijf. De meeste mensen die het bedrijf verlieten waren dan ook werkzaam op tijdelijke basis, meestal gekoppeld aan projecten. Wij willen onnodige uitstroom beperken en onze medewerkers meer mogelijkheden bieden intern van baan te veranderen. Daarom is een Loopbaan Advies en Bemiddelings Centrum (Loopbaan ABC) opgericht. Het Loopbaan ABC kan helpen uitstroom van medewerkers wier kwaliteiten elders in het concern nodig zijn, te beperken. Doel van het Loopbaan ABC is de mobiliteit van de medewerkers te bevorderen. De medewerkers van Ballast Nedam kunnen bij het Loopbaan ABC terecht voor persoonlijke adviezen en begeleiding over de ontwikkeling van hun loopbaan. Ook zal het centrum een actieve rol spelen bij het samenbrengen van vraag en aanbod op de interne arbeidsmarkt. Belangrijke hulpmiddelen daarbij zijn de interne vacaturebank en de formatieplanning waarmee de mogelijkheden voor medewerkers op middellange en lange termijn in beeld kunnen worden gebracht. In het verslagjaar zijn de kerncompetenties vastgesteld waarop managers en potentiële managers beoordeeld worden. Daarbij ligt de nadruk met name op ondernemingszin, commercieel inzicht en leiderschap. Een bijpassende nadere vertaalslag naar het wervings- en selectiebeleid, het loopbaanbeleid en de opleidingsplannen is in voorbereiding. Een belangrijk aandachtspunt van het Management Development programma is het versnellen van de loopbaantrajecten voor medewerkers met de potentie om door te groeien. Het Initial Management Programme, een tweejarige opleiding waarbij de cursisten vertrouwd raken met managementtechnieken en Ballast Nedam methoden, is voor de zesde keer van start gegaan. In 1998 is ook een Initial Management Programme aangevangen bij Ballast Wiltshier. Opleiding en training van onze medewerkers blijft voor ons van het grootste belang. Dit blijkt uit een toename van het opleidingsbudget met 8%. Nadruk lag in het verslagjaar meer dan in de voorgaande jaren bij opleidingen op het gebied van automatisering en Arbo en veiligheid. Veel medewerkers volgen opleidingen om bij te blijven in hun vakgebied, evenals trainingen en opleidingen die het mogelijk maken mee te doen in een moderne arbeidsorganisatie. Trainingen op het gebied van sociale vaardigheden, communicatie en managementopleidingen zijn daarvan voorbeelden. In de markt ontstaan nieuwe variaties op het gebied van belonen. Variabele beloning is daarvan een onderdeel. Een werkgroep onder meer bestaande uit enige algemeen directeuren en hoofden Personeel en Organisatie van onze bedrijven zal met een advies komen over mogelijke wijzigingen in de beloningssystematiek. Verder is het afgelopen jaar de discussie gevoerd welke arbeidsvoorwaarden en regelingen centraal geregeld blijven, welke in de vorm van een raamwerk door de werkmaatschappijen nader ingevuld kunnen worden en welke in hun geheel decentraal bepaald en bijgehouden worden. Als uitgangspunt geldt dat, afhankelijk van de marktsituatie van een onderneming, de kostenbeheersingen voor het concern of de gevolgen die een regeling kan hebben voor de mobiliteit van medewerkers bepalend is voor de keuze voor een centrale dan wel een decentrale regeling. Sinds 1994 schommelt het ziekteverzuimpercentage van Ballast Nedam tussen de 4,5% en 5%. Ook de gemiddelde duur van het verzuim blijft redelijk stabiel en schommelt al enkele jaren rond de tien dagen. Vergelijking met landelijke verzuimcijfers en met name met cijfers van de bedrijfstak bouw is na de invoering van de Wet Terugdringing Ziekteverzuim en de Wet Uitbreiding Loondoorbetaling bij ziekte moeilijk doordat er sprake is van onderregistratie. Ten opzichte van het lage percentage in 1997 van 4,6% is het verzuim in 1998 licht gestegen. Dit wordt vooral veroorzaakt door een hoger percentage bij enkele bedrijven onder het bouwplaats- en productiepersoneel als gevolg van fysieke klachten.

21


08-06-1999 11:34

Pagina 22

Daarom volgen juist deze bedrijven het verzuim op de voet en voeren een actief verzuimbeheersings- en arbeidsomstandighedenbeleid om het risico van uitval van medewerkers zo klein mogelijk te maken en de verzuimkosten te beheersen. Zij besteden onder meer extra aandacht aan verzuimgesprekken, proberen bij medewerkers in de meest risicovolle posities door voorlichting en taakroulatie de fysieke belasting te verminderen en maken belastingen belastbaarheidsanalyses van de individuele werkplekken. Er zijn verschillende preventieprogramma’s om te voorkomen dat mensen in de toekomst overbelast raken. Verder is in 1998 een begin gemaakt met het invoeren van zorgaccountmanagement. Op basis van analyses van kengetallen van ziektekostenverzekeraar, Arbo-diensten en Ballast Nedam bedrijven wordt bepaald met welke middelen een zo effectief mogelijk beleid kan worden gevoerd gericht op preventie en beheersing van verzuim en verzuimkosten. Ballast Nedam hecht veel waarde aan het overleg met haar medewerkers in ondernemingsraden, Groepsondernemingsraad en Centrale Ondernemingsraad. Beide partijen plukken daar de vruchten van. Een belangrijk onderwerp in het verslagjaar was de eventuele verplaatsing van het hoofdkantoor naar Nieuwegein.

Milieuzorg De milieuzorg speelt een belangrijke rol in de bedrijfsvoering van Ballast Nedam. Werkzaamheden worden zo georganiseerd dat het milieu zoveel mogelijk wordt ontzien. De zorg voor het milieu is geïntegreerd in een systeem voor kwaliteitszorg en arbeidsomstandigheden (KAM: kwaliteit, arbo en milieu). Milieubeleidsverklaringen zijn opgenomen in de beleidsvoornemens van de verschillende bedrijven. Er wordt op grote schaal gebruik gemaakt van secundaire grondstoffen en milieuvriendelijke bouwmaterialen. Bouwafval wordt gescheiden en er wordt continu gestreefd naar vermindering ervan. Ballast Nedam Milieutechniek en Recycling Maatschappij Feniks zijn gespecialiseerd in milieutechnische projecten. Ballast Nedam Industrie en Toelevering besteedt permanent aandacht aan toepassing van puingranulaten in betonproducten en van afvalhout in houtvezelproducten. Het bedrijf maakt milieueffectrapportages en herstructureringsplannen bij grondstoffenwinning en sluit milieuconvenanten af op brancheniveau ter reductie van energieverbruik. De door Ballast Nedam Woningbouw ontwikkelde milieuvriendelijke ‘Groen-Plus’ woning wordt spoedig in uitvoering genomen in Eindhoven en Roosendaal. Energiebesparing, ‘groene’ financiering en het gebruik van milieuvriendelijke materialen zijn de kenmerken van deze milieuvariant van de ‘600-gulden’ woning. Bij Ballast Wiltshier is een speciale milieu-coördinator benoemd en er is een begin gemaakt met het invoeren van een uitgebreid milieu management systeem. Bij een onder de bouwnijverheid uitgevoerd vergelijkend onderzoek kwam Ballast Wiltshier met goede resultaten naar voren. Ballast Nedam International voldoet aan de internationaal erkende milieueisen volgens ISO 14001.

22


08-06-1999 11:34

Pagina 23

Technologie Om goed in te kunnen spelen op veranderingen en nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij voert Ballast Nedam een actief technologiebeleid. Beheersing van technologische kennis en kunde vormt een belangrijk aspect van het concurrerend vermogen van de onderneming. Zo neemt Ballast Nedam een vooraanstaande plaats in bij het ontwerpen van belangrijke projecten in binnen- en buitenland. Vele technologieprojecten worden gevoed vanuit alle werkmaatschappijen. Brainstormsessies, proefnemingen en onderzoek leveren vaak nieuwe vindingen op die weer kunnen leiden tot alternatieve ontwerpen of een octrooiaanvraag. Ballast Nedam Engineering vormt het technische hart van de onderneming en neemt op het gebied van innovatieve ontwerpen een prominente plaats in. In brede zin houdt men zich bezig met procesanalyse, procesontwikkeling en procesinformatisering. Het ontwerpen met behulp van de computer maakt projecten steeds inzichtelijker. Er wordt binnen Ballast Nedam veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van 3D ontwerpen. Dit schept nieuwe mogelijkheden voor alle processen, van visualisatie tot productie. De doorlooptijd van het ontwerpproces wordt verkort, hetgeen belangrijk is bij zowel inschrijving als realisatie van projecten. In het afgelopen jaar zijn binnen het concern op velerlei gebieden nieuwe ontwikkelingen gestart, waaronder speciale technieken voor de woningbouw, drainage van terreinen en geluidsarme spoorconstructies. Telecommunicatiemiddelen worden ingezet om projecten in uitvoering op afstand efficiënter aan te sturen en het samenwerken vanaf diverse locaties mogelijk te maken. Op het gebied van de export van watermanagementtechnologie is een belangrijke stap gezet door de oprichting van de Water Group Holland, waarin Ballast Nedam deelnemer is. Techniek verlegt grenzen voor het ondergronds bouwen. Hierdoor worden ook aan de wijze waarop men de ondergrondse omgeving beleeft, nieuwe voorwaarden gesteld. Op het gebied van beide aspecten neemt Ballast Nedam deel aan onderzoek en ontwikkeling. Het zogeheten ‘boortunnelen’ neemt een speciale plaats in, waarbij de bouw van de Heinenoordtunnel als praktijkproject van vitale betekenis is. Om alle externe ontwikkelingen goed te kunnen volgen is het bedrijf vertegenwoordigd in de CUR, de Betonvereniging en de Combinatie Speurwerk Baggertechniek. Bij de laatste organisatie staat vooral het fundamenteel onderzoek voorop. Daarnaast participeren Ballast Nedam technici in talrijke netwerken voor zowel materiaalgericht als sectorgericht onderzoek. Ook aan onderwijs en opleidingen worden op structurele basis bijdragen geleverd.

De euro conversie Dit onderwerp werd in ons 1997 jaarverslag nog aangekondigd onder de titel ‘europroblematiek’. Ten tijde van het verschijnen van het 1997 jaarverslag kon nog gesproken worden van problematiek, immers de euro was nog niet ingevoerd en de koersen van deelnemende landen stonden nog niet vast. Inmiddels is de euro een feit. De eurokoers met elf participerende landen staat vast. Dit mag met recht een prestatie van verstrekkend belang genoemd worden, daar deze stap de grootste bijdrage aan de eenwording van Europa tot nu toe heeft geleverd. Om dit te bereiken is een geweldige politieke inspanning geleverd, met name op het gebied van de beheersing van overheidsfinanciën.

23


08-06-1999 11:34

Pagina 24

Nu de monetaire eenheid binnen Europa een feit is, zou de volgende fase moeten zijn het bereiken van een politieke eenheid. De inspanningen en offers die nodig zijn om dat tot stand te brengen, zullen die van de euro-invoering vele malen overtreffen. Voor zover het ons bedrijf betreft, is destijds al vastgesteld dat geen specifieke problemen verwacht worden bij de invoering van de euro. Hierin is geen wijziging gekomen. Hoogstens is het zo dat sommige werkmaatschappijen naar aanleiding van de invoering van de euro en de millenniumproblematiek hun financiële administratie-systemen vernieuwen. Aangaande de kansen die de euro zou scheppen voor nieuwe concurrenten uit ‘Euroland’, zijn wij van mening dat de invoering van de euro op zich gedurende de komende jaren niet van doorslaggevend effect zal zijn. Dit kan anders worden indien een concentratie van capaciteit, door overnames of samenwerkingsverbanden gaat plaatsvinden welke zich uitstrekt over de grenzen van Euroland.

Millenniumproblematiek In het verslagjaar heeft de centrale werkgroep onder leiding van een lid van de Raad van Bestuur beleidsrichtlijnen uitgegeven voor een gestructureerd plan van aanpak. Op grond van deze richtlijnen zijn in alle werkmaatschappijen de in gebruik zijnde systemen grondig doorgelicht. In enkele werkmaatschappijen is besloten bestaande programmatuur geheel te vervangen. Daarbij worden echter aanpassingen ontwikkeld om aan de door ons te stellen specifieke eisen te kunnen voldoen. Implementatie vindt in deze gevallen plaats binnen een strak tijdschema. Goede voortgang is gemaakt met een aantal technisch-operationele systemen, bijvoorbeeld op de baggerschepen en de fabrieksinstallaties van Industrie en Toelevering. Voorts is bij de meeste werkmaatschappijen een analyse uitgevoerd van eventueel te verwachten problemen bij door ons in het verleden uitgevoerde projecten, waar zich de millenniumproblematiek zou kunnen voordoen. De opdrachtgevers zijn in een aantal gevallen geadviseerd adequate maatregelen te treffen.

24


08-06-1999 11:34

Pagina 27

Gang van Zaken

Algemeen Ballast Nedam Engineering Het ontwerpen van civieltechnische projecten neemt een steeds grotere plaats in. Zo is het ontwerp voor twee bruggen in Suriname verder uitgewerkt en gedetailleerd. Een voorbeeld van een innovatief project is de constructie voor een brug te Veghel, waarbij een symbiose van staal en beton is toegepast. Het ontwerp voor een container-bagagescan voor de douane op Schiphol was een uitdaging, gelet op de korte bouwtijd en de specifieke architectuur. In het verslagjaar zijn de werkzaamheden voor het complete industriële Musi Pulp Mill project op Zuid-Sumatra afgerond. Ten behoeve van de planontwikkeling in de infrastructuur in Nederland zijn plannen ontworpen voor uiteenlopende projecten, zoals RandstadRail, een grootschalige uitbreiding van de Maasvlakte in de Noordzee en binnenstedelijke ontwikkelingen in Delft rond de ondertunneling van de spoorlijn. In het kader van het vernieuwingsproces ‘voorwaartse integratie’ (meer aandacht voor de initiatieffase) wordt Ballast Nedam Engineering steeds vaker betrokken bij projectontwikkeling. Ballast Nedam Engineering neemt initiatieven op het terrein van planvorming, in nauwe samenwerking met Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij. Ballast Nedam Engineering is betrokken bij de diverse fasen in de levenscyclus van de bebouwde omgeving. Daarmee wordt de basis verschaft van waaruit de kennis van het gebruik van faciliteiten kan worden geïntegreerd met de expertise van het ontwerpen en bouwen. Hiermee weet Ballast Nedam zich steeds vaker te onderscheiden. Met deze kennis leveren zowel Ballast Nedam Engineering als dochteronderneming HexaConsult een belangrijke bijdrage aan de voorwaartse integratie.

Bouw Europa Ballast Nedam IGB Voor Ballast Nedam IGB stond het jaar 1998 in het teken van aansprekende projecten. De eerste fase van het Stadshart Amstelveen; het winkelcentrum, de parkeergarage, kantoren en woningen is opgeleverd. De bouwtijd van de nieuwbouw voor C&A is met ruim vijf maanden ingekort, zodat dit filiaal nog voor de feestmaand december haar deuren kon openen. De facelift van Ahoy’ Rotterdam is binnen een krappe planning geklaard, terwijl tijdens de bouw de exploitatie gewoon is doorgegaan. Het Gelredome te Arnhem en het Arkestadion in Enschede zijn feestelijk geopend en er is gestart met de bouw van het Kasteel (stadion Sparta) en met het stadion voor De Graafschap (Doetinchem). Vermeldenswaard is de start van de bouw van nieuwe zwembaden in Barendrecht, Roosendaal en twee zwembaden in Breda. Ballast Nedam IGB is gespecialiseerd in parkeervoorzieningen, sport en ontspanning, logistieke centra, gezondheidszorg en onderwijs. Binnenstedelijke ontwikkelingen (Amstelveen, Almere, Gorinchem) lenen zich bij uitstek voor een zo vroeg mogelijke participatie in het bouwproces. Het toepassen van innovatieve technieken staat hoog in het vaandel. In de Millenniumtoren in Rotterdam wordt voor het eerst in Nederland met ‘BubbleDeck’ vloeren gewerkt. Dit is een variant op de breedplaatvloer. Kunststof bollen, ingeklemd tussen de onder- en bovenwapening, zorgen voor een aanzienlijke gewichtsbesparing.

27


08-06-1999 11:34

Pagina 28

Winkel-woon-werkcomplex Spuihof, Den Haag

Gelredome, Arnhem Vrije sector appartementen Simon Stevinweg, Hilversum

Met grote regelmaat worden ‘design and build’-contracten afgesloten. Onder meer voor het Jac. P. Thijsse College te Castricum waar acht studiehuizen worden gebouwd voor circa vijfhonderd havo- en atheneumleerlingen. Grotere scholen, een gewijzigde financieringsvorm waarbij gemeenten of schoolbesturen hun exploitatievergoeding per leerling ontvangen, een schoolleiding die steeds meer ondernemerscapaciteit moet hebben; Ballast Nedam volgt de ontwikkelingen in de onderwijswereld op de voet en profileert zich hierbij als een totaalaanbieder. De omzet over 1998 en de winst ontwikkelden zich volgens plan. Gelet op de orderportefeuille wordt in 1999 bij een gelijkblijvende omzet een verdere toename van het resultaat verwacht.

Ballast Nedam Woningbouw Naast renovatie en groot onderhoud realiseert Ballast Nedam Woningbouw vanuit haar vestigingen in Eindhoven, Nijmegen, Utrecht en Rotterdam nieuwbouwprojecten voor zowel woningbouwverenigingen, beleggers en projectontwikkelaars als voor particulieren. Naast de oplevering van een groot aantal werken, waaronder Leonardo da Vinci in Scheveningen met 295 luxueuze appartementen in twee torens en twee lage gebouwen, zijn in 1998 verschillende eigen planontwikkelingsprojecten met succes in de verkoop genomen en is bij enkele daarvan reeds met de bouw gestart. Vermeldenswaard zijn Aquarelle te Houten (176 eengezinswoningen en appartementen), Reijenburg te Veldhoven (106 appartementen) en ’s-Gravendam in Den Haag (124 appartementen met bedrijfsruimten). Tezamen met de overige projecten vormen deze plannen de basis voor een reeds ingezette structurele verbetering van het rendement voor de komende jaren. De samenwerking met andere Ballast Nedam bedrijven kreeg verder gestalte in de planontwikkeling, voorbereiding en uitvoering van projecten in onder meer Hilversum (parkeergarage en appartementen), Alkmaar (herontwikkeling voormalig De Moel terrein en omliggende terreinen) en Gorinchem (86 appartementen). Ballast Wiltshier werd intensief met kennis en ervaring ondersteund bij de verwerving van een woningbouwproject in Engeland. Deze samenwerking zal in de toekomst worden voortgezet. Nieuw voor Ballast Nedam Woningbouw was de opdracht van Center Parcs voor de renovatie van 701 vakantiewoningen in Zeewolde. Een en ander heeft inmiddels al tot een vervolgopdracht geleid. Ook in 1998 stond zowel aangepast als duurzaam bouwen volop in de belangstelling. De door Ballast Nedam Woningbouw ontwikkelde ‘Groen-Plus’-woning, de milieuvariant van de 600-gulden woning, is in samenwerking met een lokale woningstichting en de gemeente Eindhoven uitgewerkt en zal, afhankelijk van de beschikbaarheid van een locatie, spoedig in uitvoering worden genomen.

28

Bouw Europa


08-06-1999 11:34

Pagina 29

Bedrijfsterrein Hoco Beton, Weert

Rijkerswoerd, Arnhem

Geluidsscherm, Braunschweig Duitsland

Voorts is met een woningbouwvereniging in Roosendaal overeengekomen om in 1999 een variant op deze milieuwoning te realiseren. In het tweede kwartaal verhuisde regio Midden naar een gezamenlijk regiokantoor met Ballast Nedam IGB in Utrecht en vlak voor de zomervakantie volgde aansluitend de verhuizing van het hoofdkantoor van Ballast Nedam Woningbouw naar Maarssen. Het beleid voor de komende periode staat vooral in het teken van het streven naar landelijke spreiding door middel van een acquisitie en naar verdere intensivering van de samenwerking met zusterbedrijven. De omzet in 1998 bleef licht achter bij de prognose, met name als gevolg van het doorschuiven van een aantal (planontwikkelings)projecten; de voornaamste oorzaak hiervan zijn procedurele problemen op het vlak van de ruimtelijke ordening. Het resultaat ontwikkelde zich overigens zeer positief. 1999 wordt met vertrouwen tegemoet gezien; de verwachting is dat omzet en resultaat verder zullen groeien.

Ballast Nedam Industrie en Toelevering De vijftien bedrijven die vallen onder Ballast Nedam Industrie en Toelevering zijn geconcentreerd rond de industriële winning, vervaardiging en toelevering van producten en diensten aan de bouwnijverheid en enkele andere sectoren. De activiteiten zijn in de afgelopen vijf jaar aanzienlijk uitgebreid en versterkt. Er is een toename van multi-disciplinaire bouwprojecten met een steeds belangrijkere rol voor bouwprocesmanagement en vroegtijdige samenwerking tussen ontwerper, aannemer en toeleverancier. Het aanbieden van project-ongebonden en locatie-ongebonden bouwconcepten door uitvoerende bouwbedrijven in combinatie met ontwerpende en toeleverende bedrijven krijgt meer aandacht. De industrialisatie van het bouwproces gaat verder, waarbij toeleveranciers geprefabriceerde producten en bouwonderdelen aanbieden. In de cluster grondstoffenwinning en -handel heeft vooral de productie een belangrijke impuls gekregen. In België is Bichterweerd vanaf medio 1998 gaan produceren in het nieuwe concessiegebied Meerheuvel; naar verwachting zal Algri in de loop van 1999 in het nieuwe concessiegebied Mechelse Heide van start gaan. Daarmee is de continuïteit van de Belgische grindwinning voor een reeks van jaren verzekerd. De productiecapaciteit van Yvoir, een producent van grès, is verder vergroot door aanpassingen aan de installatie.

Bouw Europa

29


08-06-1999 11:34

Pagina 30

Postsorteercentrum, Nieuwegein

Betononderhoud met spuitbeton

Rivium Quadrant, Capelle a/d IJssel

Ballast Nedam Bulk Grondstoffen v.o.f. - waarin naast Ballast Nedam Industrie en Toelevering ook Ballast Nedam Baggeren en Ballast Nedam Grond en Wegen deelnemen - is inmiddels volop aan het produceren in de nieuwe productielocatie in Woerden. Een belangrijk deel van het zand zal op milieuvriendelijke, hydraulische wijze worden getransporteerd naar de Vinexlocatie Leidsche Rijn bij Vleuten-De Meern. De productie van halffabrikaten (onder meer betonmortel) heeft ook in 1998 kunnen profiteren van de gunstige marktomstandigheden in de Nederlandse bouw. Door een combinatie van hoge productkwaliteit, betrouwbare levertijden en service is de vooraanstaande marktpositie gecontinueerd en versterkt. Datzelfde geldt voor de cluster eindproducten van beton (betonwaren, constructieve betonelementen, houtvezelproducten en gietijzerproducten). Zowel in de grond-, wegen waterbouw als in de overige sectoren van de bouwnijverheid is er sprake van een gezonde marktvraag. Tevens is de cluster aanzienlijk versterkt door de acquisitie van de Hoco Groep, een producent van betonelementen voor zowel de woningbouw als de utiliteitsbouw. Bij Waco-Liesbosch Beton zijn belangrijke diepte-investeringen gedaan, waardoor het nu mogelijk is maatwerk te produceren met een aanzienlijk verkorte levertijd. In 1998 vierde Rademakers Gieterij het vijftigjarig bestaan. Tevens is een belangrijke investering gedaan in een nieuwe volautomatische gietvorminstallatie, waarmee tegelijkertijd zowel de capaciteit als het scala van de te produceren producten is vergroot. In de cluster specialistische technieken (voorspansystemen, betonrenovaties en gietasfalt) zijn drie bedrijven actief. Product- en procesinnovaties zijn een belangrijke impuls voor verdere versterking van de marktposities van de bedrijven. Enkele interessante nieuwe ontwikkelingen van het afgelopen jaar zijn de Eco-form put, een milieuvriendelijke rioolinspectieput die voor 80 procent uit hergebruikt materiaal bestaat en bij TBS Soest de Gully Strain voor straatkolken, een plaat met gaatjes die ervoor zorgt dat de afvoer van regenwater in straatkolken niet belemmerd wordt. Zowel omzet als resultaat zijn in 1998 verder toegenomen. De orderportefeuille is eind 1998 zowel kwalitatief als kwantitatief van goed niveau, waardoor de vooruitzichten voor 1999 positief zijn.

30


08-06-1999 11:34

Pagina 31

Uitbreiding Maasvlakte, Rotterdam

ArenA Boulevard, Amsterdam

Ballast Nedam Bouwmaterieel

Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij richt zich op het (her)ontwikkelen van grootschalige geïntegreerde projecten op het gebied van woning-, utiliteitsbouw en infrastructuur. Hierbij wordt nauw samengewerkt met andere werkmaatschappijen, waardoor de commerciële kracht en kennis van Ballast Nedam optimaal wordt ingezet. In 1998 is besloten de ontwikkelingsactiviteiten op het gebied van de infrastructuur binnen Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij uit te bouwen. In dit kader zijn door het bedrijf onder meer voorstellen gepresenteerd voor de realisatie van RandstadRail en de gefaseerde uitbreiding van de Maasvlakte. Ballast Nedam heeft met derden (ING Bank en ECT) een plan ontwikkeld voor de uitbreiding van de Maasvlakte. Het plan stoelt op Publiek Private Samenwerking (PPS). Met name de containeroverslag in het Rotterdamse havengebied vereist een aanzienlijke uitbreiding; de flexibiliteit van het plan is optimaal omdat de daadwerkelijke uitbreiding - in een in zee gelegen binnenmeer - in de pas loopt met de toekomstige vraag naar terreinen. In het afgelopen jaar zijn woningen in Arnhem en Almere opgeleverd en in Tilburg zijn woningen in de verkoop gegaan. In Gorinchem is onder leiding van Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij gestart met de bouw van een ondergrondse parkeergarage, waarop 88 woningen worden gebouwd. Haagse Veste IV, dat op dit moment wordt gerealiseerd als onderdeel van een groot kantorencomplex in Den Haag, is in 1998 verkocht. In Capelle aan den IJssel is het kantoor Gemini Tower opgeleverd. In het gebied rondom Amsterdam Arena is het bedrijf bezig met de ontwikkeling van een groot kantoor, alsmede met een grootschalige detailhandelsvestiging in combinatie met kantoren en parkeerdekken. Op het kwalitatief hoogwaardige bedrijventerrein Liesbosch zijn in 1998 weer enkele kavels verkocht. De ontwikkeling en realisatie op het terrein verlopen voorspoedig. Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij kijkt terug op een goed jaar. Het resultaat is hoger dan verwacht. Door de ingezette versterking van het bedrijf en het innemen van kansrijke posities in grootschalige ontwikkelingen worden de komende jaren met vertrouwen tegemoet gezien.

Ballast Nedam Bouwmaterieel Ballast Nedam Bouwmaterieel is een serviceverlenend bedrijf. De inzet van materieel, de vraag naar materieel-technische adviezen en de invloed daarvan op het bouwproces nemen toe en worden steeds belangrijker.

31


08-06-1999 11:34

Pagina 32

Bedrijfspand HYPAC, Scunthorpe, Verenigd Koninkrijk

Scholenproject Falkirk, Schotland

National Mutual, Trinity Park, Solihull, Warwickshire, Verenigd Koninkrijk

De eisen die op het gebied van kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu aan het materieel gesteld worden, worden steeds hoger. Gefaseerd is begonnen met het vervangen van een aantal oudere bouwkranen om het materieelpark aan te passen aan de ‘state of the art’. De herstructurering van de afdeling Bekistingen & Steigers is in 1998 afgerond. Voor 1999 worden een positief resultaat en tenminste een gelijkblijvende omzet verwacht.

Ballast Wiltshier In het afgelopen jaar is flinke vooruitgang geboekt met de doelstelling om het accent in de activiteiten te verschuiven in de richting van het creëren van meer toegevoegde waarde voor de klant. De activiteiten op het gebied van Private Finance Initiative (PFI) kregen een impuls met het scholenproject in Falkirk. Het is voor het eerst dat in het Verenigd Koninkrijk de (private) financiering rond komt voor een dergelijk project; de samengestelde opdracht behelst naast de bouw van vijf nieuwe scholen extra niet-onderwijsgerichte activiteiten, zoals exploitatie, onderhoud en schoonmaak. Ballast Wiltshier is ook geselecteerd als ‘preferred bidder’ voor de ontwikkeling en de bouw van een school in Portsmouth. De ontwikkeling van het aangaan van vaste samenwerkingsverbanden met een aantal belangrijke opdrachtgevers is doorgezet; gedurende het verslagjaar is Ballast Wiltshier toegevoegd aan de lijst van ‘preferred bidders’ van de bekende winkelketen Marks & Spencer’s, waarvan het vervolgens twee opdrachten kreeg. De overeenkomst met Vodafone op het gebied van telecommunicatie is verlengd tot in 1999, waarbij er verdere groeimogelijkheden te verwachten zijn. Het bedrijf blijft succesvol in de stadionmarkt en het afgelopen jaar is opdracht verkregen voor de uitbreiding en modernisering van het voetbalstadion voor Newcastle United. Er zijn gesprekken gaande met verschillende andere voetbalclubs en opdrachtgevers uit het Verenigd Koninkrijk voor de bouw en uitbreidingen van stadions. In verband met de kansen in deze sector is er een afdeling Stadions in het leven geroepen om klanten totaalaanbiedingen te kunnen doen.

32


08-06-1999 11:34

Pagina 33

Cutterzuiger Haarlem, Portimao, Portugal

Landaanwinning, Singapore

Snijkop van de cutterzuiger Haarlem, Tanjung Pelepas, Maleisië

Er zijn goede resultaten behaald bij de samenwerking met andere werkmaatschappijen van Ballast Nedam, waarbij niet alleen de individuele bedrijven van de hierdoor toegevoegde waarde profiteren, maar ook hun klanten. De samenwerking met Ballast Nedam Woningbouw is belangrijk geweest in verband met de introductie van de Nederlandse technieken voor seriematige woningbouw (tunnelgietbouw). Het bedrijf heeft haar werkmethoden verder uitgebreid; hieronder valt bijvoorbeeld een belangrijke investering in de installatie van moderne IT-systemen, waarmee de efficiency in de bedrijfsvoering is verbeterd. De omzet was in 1998 hoger dan in 1997. De doelstelling om in 1998 een ‘break even’ resultaat te behalen is bereikt. Er werd een (nog) bescheiden winst behaald. De orderportefeuille per eind 1998 is aanzienlijk hoger dan die van het jaar ervoor. Het streven voor 1999 blijft gericht op het verder verbeteren van de winstgevendheid.

Infrastructuur Ballast Nedam Baggeren Op de Europese markt was Ballast Nedam Baggeren betrokken bij diverse projecten in Nederland, Denemarken, Duitsland en het Middellandse-Zeegebied. Buiten Europa heeft Ballast Nedam Baggeren onder meer projecten uitgevoerd in Qatar, Mauretanië, Brazilië, Argentinië, Singapore en Maleisië. De uitgevoerde werken zijn zeer verschillend van aard: aanleg en verdieping van waterwegen en havens, strandsuppleties, het opspuiten van locaties voor stadsuitbreidingen, het maken van slibdepots en ‘natte’ grondwerken ten behoeve van het leggen van pijpleidingen en het afzinken van tunnelelementen. Daarnaast is Ballast Nedam Baggeren door bundeling van krachten met andere werkmaatschappijen van Ballast Nedam in staat integrale projecten uit te voeren, vanaf de ontwikkelingsfase tot en met de oplevering. De sleephopperzuiger ‘Amsterdam’ maakt de verwachtingen meer dan waar. Ondanks de toegenomen vlootcapaciteit in de baggermarkt is de jumbo trailer het gehele jaar goed bezet geweest. Hetzelfde geldt voor de andere schepen. Na het werk in de haven van Hamburg is de Amsterdam aan de slag gegaan in Zuidoost-Azië. Ballast Nedam Baggeren werkt mee aan de imposante Öresundverbinding tussen Denemarken en Zweden, een tunnel/brugcombinatie van 16 kilometer lang. Het bedrijf heeft de tunnelsleuf gebaggerd en het kunstmatige eiland opgespoten dat de verbinding vormt tussen de tunnel en de brug.

Infrastructuur

33


08-06-1999 11:34

Pagina 34

Parkeergarage Kazerneplein, Gorinchem

Bouwput verkeerstunnel Lehrter Bahnhof, Berlijn

Groeikansen zijn vooral afhankelijk van toekomstige grootschalige landaanwinningsprojecten. In Nederland heeft Ballast Nedam met ING Bank en ECT een plan ontwikkeld voor de uitbreiding van de Maasvlakte. Het in zee gelegen binnenmeer is omringd door een stelsel van zachte zeeweringen (duinen en stranden), golfbrekers en havendammen. Ballast Nedam Baggeren behaalde conform de verwachtingen een goed resultaat. De internationale financiële crisis heeft tot gevolg dat diverse internationale opdrachtgevers uit de overheidssfeer een aantal projecten uitstellen. Ballast Nedam Baggeren beschikt echter over een goedgevulde orderportefeuille, mede door het binnenhalen van een aantal grote werken aan het eind van 1998 en ziet de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet.

Ballast Nedam Beton en Waterbouw De hoofdactiviteiten van Ballast Nedam Beton en Waterbouw zijn het ontwerpen en bouwen van kunstwerken in de droge en natte infrastructuur, ondergronds bouwen en funderingsprojecten ten behoeve van waterkwaliteitsbeheer, nutsbedrijven en procesindustrie. Ballast Nedam Funderingstechnieken, Ballast Nedam Industriebouw, Ballast Nedam Geluidwering en Ballast Nedam Zuiveringen maken deel uit van Ballast Nedam Beton en Waterbouw. De verwachtingen voor de komende jaren zijn goed, vooral door het op gang komen van de uitvoering van de grote infrastructurele werken. De aandacht zal komen te liggen op prekwalificatie, aanbesteding en uitvoering van grote infrastructurele werken als de Betuwelijn, de HSL-Zuid en de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. Aan opdrachtgeverszijde gaat hierbij de voorkeur uit naar het aanbesteden van zo groot mogelijke (deel)contracten. De prekwalificatie-eisen zullen hierdoor verder worden opgeschroefd, waardoor de kansen voor Ballast Nedam Beton en Waterbouw om delen van deze belangrijke werken aan te nemen, zullen toenemen. Deze werken zullen in nauwe samenwerking met Ballast Nedam Grond en Wegen en Ballast Nedam Baggeren als integrale projecten worden geoffreerd en bij verwerving uitgevoerd. Ballast Nedam Industriebouw zal, eventueel in samenwerking met andere bedrijven, totaalconcepten voor complexe geïntegreerde projecten aanbieden ten behoeve van de industrie. In 1998 is op de Ossenmarkt in Groningen de eerste ronde Nederlandse ondergrondse parkeergarage in gebruik genomen. In samenwerking met andere Ballast Nedam bedrijven worden het ontwerp, de bouw en de financiering van parkeergarages aangeboden. Ook het project Lehrter Bahnhof in Berlijn is binnen het gestelde tijdbestek opgeleverd en overgedragen aan de klant.

34


08-06-1999 11:34

Pagina 35

Petrol Stations Europe

Bedrijventerrein Afrikahaven, Amsterdam

Asfalteren op Schiphol

De omzet bleef, mede door het sterk achterblijven van de industriebouwmarkt en de vertraagde gunning van de Calandtunnel, waarbij Ballast Nedam in combinatie de laagste inschrijver was, achter bij de verwachtingen. Het resultaat in 1998 was teleurstellend. In 1999 zal de omzet groeien en wordt een redelijk resultaat verwacht.

Ballast Nedam Grond en Wegen Het afgelopen jaar verstevigde Ballast Nedam Grond en Wegen haar marktpositie. Er is veel aandacht besteed aan geïntegreerde projecten. Het aantal opdrachten voor de bouw en verbouw van benzinestations in de Benelux en Duitsland is sterk toegenomen. Hetzelfde geldt in Nederland voor spoorwegbouw, milieu-activiteiten en activiteiten rond kabels en leidingen. Ballast Nedam Grond en Wegen werkt aan het bouwrijp maken van de Vinexlocatie Velthuizen in de gemeente Vleuten-De Meern. Andere projecten zijn onder meer de uitbreiding van de autosnelweg RW 32 in Friesland, de bouwlocatie in Akkrum en het bedrijventerrein IJsseloord 2 in Arnhem. Het VARI-project (gedeelte Vaanplein - Ridderkerk) is opgeleverd. Nieuwe projecten waarmee een start is gemaakt zijn RW 15 (in combinatie), fly-overs op de Maasvlakte in Rotterdam en een verkeersplein met kantoortoren in Veldhoven. Daarnaast worden voorbereidende werkzaamheden verricht ten behoeve van enkele grote infrastructurele werken. Op het terrein van ICT (informatie, communicatie, technologie) is een infra-branchemodel ontwikkeld, waarmee de uitvoering van de werkprocessen kan worden geïntegreerd. Door een terugvallend werkvolume in met name de noordelijke en oostelijke regio’s, mede veroorzaakt door het slechte weer in het najaar en het uitstellen van opdrachten op het terrein van de infrastructuur, bleven omzet en resultaat achter bij de verwachtingen. De huidige strategie van evenwichtige groei zal worden voortgezet. Door voortgaande efficiencyverbetering en integrale zorg voor kwaliteit, arbo- en milieuzaken, zijn de verwachtingen voor 1999 positief.

Bouw Internationaal Ballast Nedam International Ballast Nedam International is actief in alle fasen van het bouwproces; van projectontwikkeling en ‘design & construct’ tot en met onderhoud en exploitatie. De activiteiten variëren van waterbouwkundige werken in havens, steigers en bruggen tot industriële bouw, woningbouw, hotels en appartementen.

Bouw Internationaal

35


08-06-1999 11:34

Pagina 36

Steiger met twee laadplatforms, Fujairah

Havenuitbreiding met opslagterrein en steiger, Sint Maarten Krachtcentrale, Buenos Aires

In het verslagjaar zijn steigers gebouwd in Trinidad, Yanbu (Saoedi-Arabië), op Curaçao en op het Indonesische eiland Batam. Op het eiland Sint Maarten wordt de haven uitgebreid met een containerterminal en een aanlegsteiger voor cruiseschepen; in Fujairah, één van de Verenigde Arabische Emiraten, is een offshore terminal opgeleverd. Er is grote voortgang geboekt met de bouw van de bruggen over de Surinamerivier en de Coppenamerivier in Suriname. Op de eilanden Sint Maarten en Sumbawa (Indonesië) zijn woningbouwprojecten in uitvoering. Op het gebied van projectmanagement zijn diensten verleend in Zuid-Amerika en het Midden-Oosten. In Canada, het Caribisch gebied en in Europa zijn projectontwikkelingsactiviteiten in gang gezet. In de projectontwikkeling wordt een verdere expansie nagestreefd met de intentie om vervolgens in de bouw zelf omzet te genereren. Technologisch onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de andere werkmaatschappijen van Ballast Nedam. Kennis en vaardigheden op het gebied van projectmanagement zullen in samenwerking met locale bouwbedrijven worden toegepast. Het gebruik van communicatie en informatietechnologie zal op mondiale schaal de toegang tot kennis en de uitwisseling ervan mogelijk maken. Voor het uitbouwen van de orderportefeuille is er speciaal aandacht voor specifieke markten als die voor stadions, telecommunicatie en waterbehandeling. Daarnaast worden nieuwe markten aangeboord, zoals in Zuid- en Noord-Amerika. De omzet ontwikkelde zich volgens plan. Het resultaat is beneden verwachting gebleven. Verwachte opdrachten bleven uit door terugval in de economie in Zuidoost-Azië en in het Midden-Oosten. Om risico’s te verminderen zijn maatregelen genomen voor een flexibele benadering van de constant veranderende marktomstandigheden.

36


08-06-1999 11:34

Pagina 38

Toekomstverwachting

Onveranderd worden acquisities nagestreefd in de sectoren Woningbouw en Industrie en Toelevering, mits deze op een financieel-economische wijze kunnen worden gerealiseerd. Voorts zal een middelgrote hopperzuiger worden vervangen, een investering waarmee naar verwachting in 1999 en 2000 een bedrag van circa ƒ 100 miljoen zal zijn gemoeid. Deze investering zal grotendeels uit de eigen cash flow van Ballast Nedam Baggeren kunnen worden gefinancierd. Naar verwachting zal het benodigde werkkapitaal in Saoedi-Arabië teruglopen, waardoor de kortlopende bankkredieten zullen afnemen. Voor 1999 moet, op grond van de ontwikkeling van de orderportefeuille, rekening worden gehouden met een scherpe daling van de omzet van Bouw Internationaal; daardoor zal ook het bedrijfsresultaat in deze sector een daling vertonen. Ballast Nedam Baggeren verwacht verscherpte concurrentie door de toegenomen vlootcapaciteit in de branche. Omdat nog niet vaststaat in welke mate Bouw Europa en de in Nederland werkzame infrastructuur bedrijven de geschetste daling kunnen compenseren, achten wij het thans nog niet verantwoord een oordeel uit te spreken over de winstverwachting voor 1999. Bij de publicatie van de halfjaarcijfers (half juli) zal een verwachting worden uitgesproken. Het aantal werknemers met een vast dienstverband zal naar verwachting licht groeien.

Amstelveen, 4 maart 1999

De Raad van Bestuur ir. J.W. Ludwig, voorzitter ir. Th. Mulder drs. M.J.F. Weck G.N.G. Wirken RA

9

38


08-06-1999 11:34

Pagina 39

Jaarrekening

9

8


08-06-1999 11:34

Pagina 40

Geconsolideerde balans in duizenden euro’s (na winstverdeling)

31 december 1998

1 2

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

266.207 31.596

31 december 1997

260.612 29.362 297.803

3 4 5 6

7 8 9

10

Vlottende activa Onderhanden werk Voorraden Vorderingen Liquide middelen

Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen Bankkredieten Dividend Overige schulden

52.510 33.512 405.620 28.770

84.171 25.762 270.187 88.076

520.412

468.196

198.332 9.629 38.856 22.689 158.298

213.539 8.185 22.689 129.607

427.804

374.020

Saldo van vlottende activa en kortlopende schulden

Saldo van activa en kortlopende schulden

Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden

289.974

92.608

94.176

390.411

384.150

261.525 295

251.314 364

261.820

251.678

11

Converteerbare obligatielening

54.454

54.454

12

Egalisatierekening

16.256

17.888

Aansprakelijk vermogen

332.530

324.020

13

Voorzieningen

24.074

22.693

14

Langlopende leningen

33.807

37.437

390.411

384.150

40


08-06-1999 11:34

Pagina 41

Geconsolideerde balans in duizenden guldens (na winstverdeling)

31 december 1998

1 2

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

586.643 69.628

31 december 1997

574.314 64.704 656.271

3 4 5 6

7 8 9

10

Vlottende activa Onderhanden werk Voorraden Vorderingen Liquide middelen

Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen Bankkredieten Dividend Overige schulden

639.018

115.717 73.849 893.869 63.401

185.489 56.772 595.414 194.094

1.146.836

1.031.769

437.068 21.218 85.629 50.000 348.843

470.577 18.038 50.000 285.617

942.758

824.232


204.078

207.537


860.349

846.555

Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden

11


12

Egalisatierekening Aansprakelijk vermogen

576.324 651

553.824 801

576.975

554.625

120.000

120.000

35.823

39.422 732.798

714.047

13

Voorzieningen

53.051

50.008

14

Langlopende leningen

74.500

82.500

860.349

846.555

41


08-06-1999 11:34

Pagina 42

Geconsolideerde winsten verliesrekening in duizenden euro’s (...) = negatief

1998

Netto omzet Kosten Kosten van grond- en hulpstoffen en overige kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Afschrijvingen op materiële vaste activa

(2.067.494)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting Belastingen Netto resultaat

42

1.955.633

(1.711.912) (201.440) (39.944) (13.058)

(1.631.219) (185.359) (37.845) (10.359)

(41.485)

(39.398)

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten Resultaat deelnemingen

1997

(2.007.839)

(1.904.180)

(59.655)

51.453)

(1.974) (11.850) (2.003)

(1.306) (5.896) (2.098) (7.873)

(2.492)

(51.782)

48.961)

(4.048)

(3.443)

(47.734)

45.518)


08-06-1999 11:34

Pagina 43

Geconsolideerde winsten verliesrekening in duizenden guldens (...) = negatief

1998

Netto omzet Kosten Kosten van grond- en hulpstoffen en overige kosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Afschrijvingen op materiële vaste activa

(4.556.157)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting Belastingen Netto resultaat

4.309.647)

(3.772.558) (443.915) (88.024) (28.777)

(3.594.734) (408.478) (83.400) (22.828)

(91.421)

(86.821)

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten Rentelasten Resultaat deelnemingen

1997

(4.424.695)

(4.196.261)

(131.462)

113.386)

(4.350) (26.114) (4.415)

2.879) (12.992) 4.624) (17.349)

(5.489)

(114.113)

107.897)

(8.922)

(7.587)

(105.191)

100.310)

43


08-06-1999 11:34

Pagina 44

Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening

Algemeen Activiteiten van de geconsolideerde ondernemingen De activiteiten van de ondernemingen betreffen hoofdzakelijk het ontwerpen, ontwikkelen en aannemen van bouwen baggerwerken, alsmede de toelevering van aan de bouwindustrie aanverwante producten en diensten in binnen- en buitenland.

Waardering Waardering en resultaatbepaling heeft plaatsgevonden op basis van historische kosten.

Consolidatiegrondslagen In de geconsolideerde jaarrekening worden die vennootschappen opgenomen waarin Ballast Nedam direct en/of indirect een beslissende zeggenschap heeft. Vennootschappen onder firma e.d. waaronder bouwcombinaties zijn proportioneel geconsolideerd. Resultaten van deelnemingen worden in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt vanaf de effectieve datum van verkrijging. Resultaten van in het verslagjaar afgestoten deelnemingen worden verwerkt tot aan het moment van afstoting. Verschillen tussen de koopprijs en de intrinsieke waarde berekend op basis van de hierna volgende waarderingsgrondslagen worden rechtstreeks op het eigen vermogen gemuteerd. Participaties in aannemingscombinaties die naar hun aard het karakter hebben van vlottend actief worden verwerkt onder de post ‘Onderhanden werken’. In de balanswaardering zijn geen resultaten begrepen die betrekking hebben op de onderlinge leveranties en diensten, tenzij er sprake is van investeringen in duurzame activa. Bij het opstellen van de jaarrekening van Ballast Nedam is gebruik gemaakt van de vrijstelling ex. artikel 402, titel 9, boek 2 Burgerlijk Wetboek.

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Materiële vaste activa De bedrijfsgebouwen, terreinen en bedrijfswoningen worden gewaardeerd op basis van de aanschafwaarde of vervaardigingsprijs, onder aftrek van afschrijvingen op die basis. Terreinverbeteringen en de grinderijen worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met afschrijvingen. Materieel en inventarissen worden tegen aanschafwaarde of vervaardigingsprijs gewaardeerd, onder aftrek van afschrijvingen die op de aanschafwaarde of vervaardigingsprijs zijn gebaseerd. In de van toepassing zijnde situaties is tevens de rente van schulden tijdens de vervaardiging geactiveerd. De afschrijvingstermijn ligt voor: - bedrijfsgebouwen tussen 10 en 25 jaar - baggermaterieel tussen 11 en 18 jaar - overig materieel tussen 5 en 12 jaar - overige bedrijfsmiddelen tussen 2 en 10 jaar. Bij de bepaling van de afschrijvingsduur en de afschrijvingsmethode van het materieel wordt rekening gehouden met de invloed van economische veroudering. De afschrijving geschiedt in het algemeen op lineaire basis.

Financiële vaste activa De niet geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd op basis van een evenredig deel van de netto vermogenswaarde volgens de laatst bekende balansen. Bij de bepaling van de netto vermogenswaarde worden zoveel mogelijk de waarderingsgrondslagen van Ballast Nedam gehanteerd. Overige belangen worden opgenomen tegen verkrijgingsprijs. Resultaten van de deelnemingen worden in de jaarrekening verwerkt vanaf de effectieve datum van verkrijging, respectievelijk tot aan de datum van vervreemding. Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

44


08-06-1999 11:34

Pagina 45

Onderhanden werken De onderhanden werken met een looptijd van langer dan 1 jaar, waarin opgenomen het aandeel in het vermogen van combinatiewerken, worden gewaardeerd tegen integrale kostprijs en berekende winst, verminderd met de ingediende termijnen. De winst is berekend per het einde van het jaar naar rato van de voortgang van de werken. In de integrale kostprijs zijn niet begrepen de rente en dat deel van de indirecte kosten dat niet op een zinvolle wijze is te verbijzonderen. De winst op onderhanden werken met een looptijd korter dan 1 jaar wordt verantwoord na het gereedkomen van de werken. Verliezen worden genomen bij het ontstaan van de verliesverwachting en berekend per het einde werk. Aan het uitvoeren van werken in het buitenland zijn risico’s verbonden die niet altijd zijn te verbijzonderen. Daarom wordt, indien noodzakelijk geacht, voor risicogebieden in het buitenland een voorziening getroffen. Voorzieningen voor verwachte verliezen en algemene risico’s worden in mindering gebracht op het onderhanden werk. Nagekomen winsten op in voorgaande jaren afgesloten werken worden genomen in het verslagjaar waarin realisatie zeker is gesteld.

Voorraden De voorraden gereed product zijn gewaardeerd tegen de integrale kostprijs exclusief rente en dat deel van de indirecte kosten dat niet op een zinvolle wijze is te verbijzonderen. De voorraden grondstoffen zijn gewaardeerd tegen de oorspronkelijke inkoopprijs.

Overige activa en passiva Overige activa worden voor het nominale bedrag opgenomen onder aftrek van eventueel noodzakelijk geachte voorzieningen voor risico’s; passiva worden voor het nominale bedrag vermeld.

Voorzieningen De onderhoudsvoorziening wordt gevormd voor periodiek onderhoud van materieel, teneinde een gelijkmatige verdeling van kosten over de jaren te bewerkstelligen.

Egalisatierekening Onder de egalisatierekening worden aan de komende jaren toe te rekenen baten opgenomen.

Omzet Onder omzet wordt bij de aannemingsbedrijven verstaan de totale geldswaarde van de in het verslagjaar gerealiseerde productie inclusief het aandeel in de combinatiewerken en bij de handelsbedrijven het totaal van de in het verslagjaar gefactureerde afleveringen.

Belangen in vreemde valuta Activa en passiva alsmede de activa en passiva van buitenlandse deelnemingen worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende koers. Omzetten, kosten en resultaat worden omgerekend tegen de gemiddelde koersen over het verslagjaar. Koersverschillen over het in buitenlandse deelnemingen geïnvesteerde vermogen alsmede verschillen tussen resultaten omgerekend tegen de gemiddelde koers over het verslagjaar en de koersen per balansdatum worden onttrokken of toegevoegd aan het eigen vermogen. Voorzover termijntransacties zijn afgesloten vindt waardering plaats op basis van de desbetreffende termijnkoersen. Voorzover aanneemsommen in vreemde valuta luiden, wordt ernaar gestreefd de daarop betrekking hebbende bestedingen zoveel mogelijk in dezelfde valuta te doen plaatsvinden. Voor het niet in vreemde valuta te besteden deel worden dekkingstransacties afgesloten. Overige koersverschillen worden ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening gebracht.

45


08-06-1999 11:34

Pagina 46

Geconsolideerde balans in duizenden euro’s

Vaste activa 1

Materiële vaste activa

Baggermaterieel

Overig materieel, fabrieksinstallaties en inventarissen

Andere vaste bedrijfsmiddelen

(87.878) (22.876)

(238.126) (118.607)

(162.141) (101.806)

(63.497) (47.741)

(551.642) (291.030)

(65.002)

(119.519)

(60.335)

(15.756)

(260.612)

Mutaties in boekwaarde Investeringen Acquisities Desinvesteringen Afschrijvingen Koersverschil

(6.757) (7.715) (6.585) (3.219) (739)

(8.898) (-) (184) (14.471) (8)

(25.356) (2.741) (1.537) (17.983) (52)

(9.557) (555) (5.343) (5.812) (51)

(50.568) (11.011) (13.649) (41.485) (850)

Saldo

(3.929)

(5.765)

(8.525)

(1.094)

(5.595)

Stand per 31 december 1998 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

(94.944) (26.013)

(250.997) (137.243)

(163.960) (95.100)

(53.490) (38.828)

(563.391) (297.184)

Boekwaarde

(68.931)

(113.754)

(68.860)

(14.662)

(266.207)

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Stand per 1 januari 1998 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde

Totaal

Onder de bedrijfsgebouwen zijn kantoorgebouwen, fabriekspanden en andere bedrijfsgebouwen opgenomen, die bij het concern in gebruik zijn. Onder de terreinen zijn behalve de ondergrond van gebouwen, opslagterreinen, terreinverbeteringen en de grinderijen opgenomen. Waardering en resultaatbepaling op basis van actuele waarde leidt niet tot materiële afwijkingen.

2

Financiële vaste activa Niet geconsolideerde deelnemingen Boekwaarde per 1 januari 1998

Vorderingen op deelnemingen

Totaal

(22.417)

(6.945)

(29.362)

Resultaat Investeringen Desinvesteringen Ontvangen dividenden Overige mutaties

(2.003) (5.608) (1.086) (2.194) (7)

(-) (61) (1.696) (-) (333)

(2.003) (5.547) (2.782) (2.194) (340)

Saldo

(4.324)

(2.090)

(2.234)

(26.741)

(4.855)

(31.596)

Mutaties in boekwaarde

Boekwaarde per 31 december 1998

46


08-06-1999 11:34

Pagina 47

Geconsolideerde balans in duizenden guldens

Vaste activa 1

Materiële vaste activa

Baggermaterieel

Overig materieel, fabrieksinstallaties en inventarissen

Andere vaste bedrijfsmiddelen

(193.658) (50.411)

(524.761) (261.376)

(357.311) (224.351)

(139.930) (105.208)

(1.215.660) (641.346)

(143.247)

(263.385)

(132.960)

(34.722)

(574.314)

(14.891) (17.002) (14.511) (7.093) (1.633)

(19.608) (-) (405) (31.890) (16)

(55.878) (6.041) (3.387) (39.630) (114)

(21.060) (1.223) (11.774) (12.808) (113)

(111.437) (24.266) (30.077) (91.421) (1.876)

(8.656)

(12.703)

(18.788)

(2.412)

(12.329)

Stand per 31 december 1998 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

(209.228 (57.325)

(553.125) (302.443)

(361.321) (209.573)

(117.876) (85.566)

(1.241.550) (654.907)

Boekwaarde

(151.903)

(250.682

(151.748)

(32.310)

(586.643)

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Stand per 1 januari 1998 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde

Mutaties in boekwaarde Investeringen Acquisities Desinvesteringen Afschrijvingen Koersverschil Saldo

Totaal

Onder de bedrijfsgebouwen zijn kantoorgebouwen, fabriekspanden en andere bedrijfsgebouwen opgenomen, die bij het concern in gebruik zijn. Onder de terreinen zijn behalve de ondergrond van gebouwen, opslagterreinen, terreinverbeteringen en de grinderijen opgenomen. Waardering en resultaatbepaling op basis van actuele waarde leidt niet tot materiële afwijkingen.

2

Financiële vaste activa Niet geconsolideerde deelnemingen


Totaal

Boekwaarde per 1 januari 1998

(49.400)

(15.304)

(64.704)

Mutaties in boekwaarde Resultaat Investeringen Desinvesteringen Ontvangen dividenden Overige mutaties

(4.415) (12.357) (2.392) (4.835) (15)

(-) (135) (3.738) (-) (733)

(4.415) (12.222) (6.130) (4.835) (748)

(9.530)

(4.606)

(4.924)

(58.930)

(10.698)

(69.628)

Saldo Boekwaarde per 31 december 1998

47


08-06-1999 11:34

Pagina 48

Deelnemingen Met inachtneming van de desbetreffende wettelijke voorschriften wordt een lijst van deelnemingen ter inzage gelegd bij het Handelsregister te Amsterdam. In de boekwaarde van de niet geconsolideerde deelnemingen is begrepen het belang in de Stichting Werknemers Participatie Ballast Nedam. Ballast Nedam N.V. had per 31 december 1998 nog circa 77.500 van de in totaal 300.000 uitstaande certificaten in bezit (76.500 in 1997). Deze zijn gewaardeerd tegen de aanschafprijs. De Stichting Werknemers Participatie Ballast Nedam bezit als belangrijkste actief 300.000 gewone aandelen Ballast Nedam N.V. Vorderingen op deelnemingen Het betreft hier leningen aan en overige vorderingen op deelnemingen waarvan de looptijd langer is dan een jaar.

Vlottende activa 3

Onderhanden werk De samenstelling luidt als volgt: in duizenden euro’s

Kosten werken Ingediende termijnen

Aandeel in het vermogen van combinatiewerken Onderhanden werk

in duizenden guldens

1998

1997

1998

1997

2.184.544) (2.132.932)

1.939.690) (1.857.484)

(4.814.101)

(4.274.516)

(4.700.363)

(4.093.357)

51.612)

82.206)

(113.738)

(181.159)

898)

1.965)

(1.979)

52.510)

84.171)

(115.717)

4)4

(4.330) (185.489)

Op de balanspost kosten werken is per 31 december 1998 een voorziening voor risico’s op internationale werken van circa ƒ 19 miljoen in mindering gebracht (31 december 1997: ƒ 25 miljoen). In euro’s respectievelijk 8,6 en 11,3 miljoen.

4

Voorraden De specificatie luidt als volgt: in duizenden euro’s


1998

1997

1998

1997

Gereed product Grondstoffen

(25.784) (7.728)

(14.262) (11.500)

(56.821) (17.028)

31.430) 25.342)

Totaal

(33.512)

(25.762)

(73.849)

56.772)

48


5

08-06-1999 11:34

Pagina 49

Vorderingen De specificatie luidt als volgt: in duizenden euro’s


1998

1997

1998

1997

Debiteuren wegens aangevraagde termijnen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Vooruitbetaalde kosten

(269.676) (91.405) (32.139) (12.400)

(124.057) (98.366) (36.832) (10.932)

(594.286) (201.431) (70.826) (27.326)

273.386) 216.769) 81.167) 24.092)

Totaal

(405.620)

(270.187)

(893.869)

595.414)

In de debiteuren wegens aangevraagde termijnen is begrepen een bedrag van ƒ 306 miljoen (€ 139 miljoen) betreffende een groot overheidsproject in Saoedi-Arabië. De overheid van Saoedi-Arabië blijft achter bij het voldoen van de termijnbetalingen. Van dit bedrag dateert ƒ 210 miljoen (€ 95 miljoen) uit 1997. De meest recente betaling voor dit project is medio 1998 ontvangen. Met de opdrachtgever is overeengekomen dat het project volgens plan wordt afgebouwd. Het project wordt in de loop van 1999 grotendeels afgerond. Als er voor die tijd door de overheid van Saoedi-Arabië geen betalingen worden verricht, zal het saldo van de vordering oplopen tot ƒ 350 miljoen (€ 159 miljoen). De vennootschap is in continu overleg met de opdrachtgever over de ontstane situatie. De reden van de ontstane betalingsachterstand houdt verband met de budgettaire positie van Saoedi-Arabië als gevolg van de lage olieprijs. Omdat het een overheidsvordering betreft en de vordering op geen enkele wijze betwist wordt, gaat de vennootschap ervan uit dat de vordering volledig zal worden betaald. Derhalve wordt het niet noodzakelijk geacht een voorziening voor deze vordering te treffen. Het is niet zeker of er in 1999 betalingen op deze opdracht zullen komen.

6

Liquide middelen De liquide middelen zijn voor het merendeel op deposito uitgezet met een looptijd korter dan twee maanden.

49


08-06-1999 11:34

Pagina 50

Kortlopende schulden 7

Crediteuren Per balansdatum openstaande rekeningen van leveranciers en onderaannemers.

8

Belastingen Te betalen buitenlandse belastingen naar de winst.

9

Bankkredieten Kortlopend bankkrediet en overig kortlopende bankschulden, opgenomen mede ter afdekking van valutarisico’s op vlottende activa.

10

Overige schulden De specificatie luidt als volgt: in duizenden euro’s

11


1998

1997

1998

1997

(18.331)

(21.000)

(40.397)

46.278)

Verschuldigde omzetbelasting, loonheffing, sociale verzekeringsen pensioenpremies Verschuldigde kosten op onderhanden werken Kortlopend deel op langlopende lening Overige schulden

(36.259)

(40.728)

(79.903)

89.752)

(3.630) (100.078)

(4.084) (63.795)

(8.000) (220.543)

9.000) 140.587)

Totaal

(158.298)

(129.607)

(348.843)

285.617)

Converteerbare obligatielening In oktober 1997 is een achtergestelde converteerbare obligatielening uitgegeven van 120 miljoen gulden (€ 54,45 miljoen) tegen een koers van 100% en een couponrente van 5%. De obligaties kunnen worden geconverteerd in volledig royeerbare certificaten aan toonder uitgegeven door de Stichting Administratiekantoor van aandelen Ballast Nedam, tegen een conversiekoers van NLG 127 (€ 57,63) per certificaat. De obligaties zijn aflosbaar op 9 oktober 2002, doch kunnen, onder bepaalde voorwaarden, indien Ballast Nedam dat wenst, in hun geheel vervroegd afgelost worden tegen de hoofdsom plus rente.

12

Egalisatierekening De egalisatierekening betreft vooruit ontvangen financieringsvoordelen uit cross-border lease transacties van baggermaterieel. De egalisatierekening wordt in maximaal 12 jaar ten gunste van de winsten verliesrekening verantwoord, voor de eerste maal in 1997.

50


13

08-06-1999 11:34

Pagina 51

Voorzieningen De voorzieningen zijn als volgt te specificeren: in duizenden euro’s


1998

1997

1998

1997

Onderhoud Voorzieningen voor reorganisatie Overige voorzieningen

(12.135) (4.870) (7.069)

(11.538) (6.230) (4.925)

(26.742) (10.731) (15.578)

25.425) 13.729) 10.854)

Totaal

(24.074)

(22.693)

(53.051)

50.008)

De voorzieningen voor reorganisatie betreffen onder meer overgenomen bedrijven. De overige voorzieningen betreffen onder meer de garantieverplichtingen op reeds opgeleverde werken. De voorzieningen hebben in het algemeen een langlopend karakter.

14

Langlopende lening Betreft een in 1996 opgenomen lening voor de financiering van de hopperzuiger ‘Amsterdam’. De lening draagt een rentevoet gebaseerd op AIBOR (EURIBOR) verhoogd met een spread. De aflossing zal geschieden in maximaal 12 jaarlijkse termijnen. De in 1999 vervallende termijn is opgenomen onder kortlopende schulden. Verplichtingen die niet blijken uit de balans - Per 31 december 1998 beliepen de door de bankiers afgegeven garanties, na aftrek van contra-garanties van de Nederlandsche Credietverzekering Maatschappij N.V. en bankgaranties afgegeven door onderaannemers, in totaal ƒ 736 miljoen (€ 334 miljoen). In 1997 bedroeg dit ƒ 828 miljoen (€ 375,7 miljoen). Het betreft hier hoofdzakelijk verplichtingen uit hoofde van de uitvoering van aannemingscontracten en van opdrachtgevers ontvangen voorschotten. - Huurverplichtingen van bedrijfsterreinen en kantoren met een looptijd van gemiddeld 3 jaar, tegen een jaarhuur van ƒ 6,5 miljoen (€ 2,9 miljoen). - Leaseverplichtingen met betrekking tot het hoofdkantoor van Ballast Nedam met een looptijd van bijna 12 jaar met een jaarlast die afhankelijk is van de rentestand, thans ƒ 4 miljoen (€ 1,8 miljoen) per jaar. - Leaseverplichtingen met betrekking tot voertuigen met een gemiddelde looptijd van 3 jaar, tegen een jaarlast van circa ƒ 10 miljoen (€ 4,5 miljoen). - De aansprakelijkheid voor verplichtingen uit hoofde van deelname in proportioneel geconsolideerde vennootschappen onder firma bedraagt maximaal ƒ 462 miljoen (€ 209 miljoen). In 1997 bedroeg dit ƒ 430 miljoen (€ 195 miljoen). - Voor in de toekomst verschuldigde uit backservice verplichtingen voortvloeiende toeslagen, begrepen in de premies van het Bedrijfspensioenfonds voor de Bouwnijverheid, is in de jaarrekening geen voorziening opgenomen. Voor 1998 zou dit een voorziening van ƒ 2,1 miljoen (€ 0,9 miljoen) geweest zijn.

51


08-06-1999 11:34

Pagina 52

Geconsolideerde winsten verliesrekening

Netto omzet De netto omzet naar geografisch gebied luidt als volgt: in duizenden euro’s 1998

Nederland Verenigd Koninkrijk Overig Europa Midden-Oosten Zuidoost-Azië Rest van de wereld Totaal

1997

in duizenden guldens 1998

1997

(863.096) (452.862) (90.802) (380.063) (126.510) (154.161)

(830.721) (400.987) (127.535) (369.195) (85.700) (141.495)

(1.902.013) (997.977) (200.101) (837.549) (278.791) (339.726)

1.830.668) 883.658) 281.051) 813.598) 188.859) 311.813)

(2.067.494)

(1.955.633)

(4.556.157)

(4.309.647)

De netto omzet per sector luidt als volgt: in duizenden euro’s 1998

1997


1997

Bouw Europa Bouw Internationaal Infrastructuur

(1.024.929) (515.372) (527.193)

(923.646) (492.421) (539.566)

(2.258.646) (1.135.730) (1.161.781)

2.035.447) 1.085.154) 1.189.046)

Totaal

(2.067.494)

(1.955.633)

(4.556.157)

4.309.647)

Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat per sector luidt als volgt: in duizenden euro’s


1998

1997

1998

1997

Bouw Europa Bouw Internationaal Infrastructuur Overigen

(25.400) (21.872) (15.331) (2.948)

(13.431) (20.855) (17.422) (255)

(55.974) (48.200) (33.785) (6.497)

(29.599) 45.958) 38.392) (563)

Totaal

(59.655)

(51.453)

(131.462)

113.386)

52


08-06-1999 11:34

Pagina 53

Kosten Werknemers Gedurende 1998 had Ballast Nedam gemiddeld 8.545 werknemers in dienst (1997: gemiddeld 8.115). Deze waren als volgt over het concern verdeeld: Dienstverband onbepaalde tijd 1998

Dienstverband bepaalde tijd 1997

1998

1997

Bouw Europa Bouw Internationaal Infrastructuur Concerndiensten

3.619 245 1.774 154

3.545 245 1.723 136

111 2.420 214 8

87 2.121 248 10

Totaal

5.792

5.649

2.753

2.466

Bestuurders en commissarissen in duizenden euro’s 1998

Bezoldiging en pensioen bestuurders en voormalige bestuurders Bezoldiging commissarissen

1.627 154

1997

1.894 135


3.585 340

1997

4.174 297

Afschrijvingen op materiële vaste activa De specificatie luidt als volgt: in duizenden euro’s


1998

1997

1998

1997

Bedrijfsgebouwen en terreinen Baggermaterieel Overig materieel, fabrieksinstallaties en -inventarissen Andere vaste bedrijfsmiddelen

3.218 14.471

3.377 12.952

7.093 31.890

7.442 28.543

17.984 5.812

17.970 5.099

39.630 12.808

39.600 11.236

Totale afschrijvingen

41.485

39.398

91.421

86.821

Resultaat uit deelnemingen Deze post betreft het resultaat na belasting van de niet geconsolideerde deelnemingen. Belasting Deze post betreft buitenlandse belasting naar de winst, alsmede belasting voor Nederlandse bedrijven die per ultimo 1998 nog niet in de fiscale eenheid zijn opgenomen. In verband met verrekenbare verliezen is voor bedrijven binnen de fiscale eenheid in Nederland geen vennootschapsbelasting verschuldigd.

53


08-06-1999 11:34

Pagina 54

Geconsolideerd kasstroomoverzicht in duizenden euro’s (...) = bestedingen

31 december 1998

Kasstroom uit operationele activiteiten Operationeel resultaat Resultaat deelnemingen Interest Belastingen Belangen van derden Afschrijvingen Niet-geconsolideerde deelnemingen Mutaties in voorzieningen Mutaties in voorraden Mutaties in onderhanden werk Mutaties in vorderingen Mutaties in kortlopende schulden

(59.655) (2.003) (9.876) (4.049) (68) (41.485) (190) (1.381) (7.749) (31.661) (135.433) (13.295)

Netto kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom inzake investeringen Investeringen materiële vaste activa Investeringen in vaste activa van acquisities Desinvesteringen materiële vaste activa Goodwill Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen Desinvesteringen in niet-geconsolideerde deelnemingen

Netto kasstroom inzake financieringsactiviteiten Koersverschillen

Totaal Liquiditeit Totaal netto kasstroom Beginstand liquide middelen per 1 januari

Eindstand liquide middelen per 31 december

54

(51.452) (2.098) (4.589) (3.443) (72) (39.398) (174) (2.460) (3.925) (39.554) (21.422) (1.432)

(7.505)

23.661

(50.568)

(56.329)

(11.011)

(10.568)

(13.648) (13.685)

(30.076) (6.397)

(5.546)

(8.154)

(3.122)

(2.704)

Netto kasstroom inzake investeringen

Kasstroom inzake financieringsactiviteiten Langlopende lening Converteerbare obligatielening Betaald dividend

31 december 1997

(64.040)

(3.630) (-) (22.689)

(48.668)

(3.857) (54.453) (20.420)

(26.319)

(30.176)

(298)

(1.485)

(98.162)

(3.684)

(98.162)

(3.684)

(88.076)

(84.392)

(10.086)

(88.076)


08-06-1999 11:34

Pagina 55

Geconsolideerd kasstroomoverzicht in duizenden guldens (...) = bestedingen

31 december 1998

Kasstroom uit operationele activiteiten Operationeel resultaat Resultaat deelnemingen Interest Belastingen Belangen van derden Afschrijvingen Niet-geconsolideerde deelnemingen Mutaties in voorzieningen Mutaties in voorraden Mutaties in onderhanden werk Mutaties in vorderingen Mutaties in kortlopende schulden

(131.462) (4.415) (21.764) (8.922) (150) (91.421) (419) (3.043) (17.077) (69.772) (298.455) (29.299)

Netto kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom inzake investeringen Investeringen materiële vaste activa Investeringen in vaste activa van acquisities Desinvesteringen materiële vaste activa Goodwill Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen Desinvesteringen in niet-geconsolideerde deelnemingen

Netto kasstroom inzake financieringsactiviteiten Koersverschillen

Totaal Liquiditeit Totaal netto kasstroom Beginstand liquide middelen per 1 januari

Eindstand liquide middelen per 31 december

(113.386) (4.624) (10.113) (7.587) (158) 86.821) (384) 5.421) (8.650) (87.165) (47.209) 3.156)

(16.537)

52.142)

(111.437)

(124.133)

(24.266)

(23.288)

(30.077) (30.157)

66.278) (14.098)

(12.222)

(17.968)

(6.880)

5.958)

Netto kasstroom inzake investeringen Kasstroom inzake financieringsactiviteiten Langlopende lening Converteerbare obligatielening Betaald dividend

31 december 1997

(141.125)

(8.000) (-) (50.000)

(107.251)

(8.500) 120.000) (45.000)

(58.000)

66.500)

(660)

(3.272)

(216.322)

8.119)

(216.322)

8.119)

(194.094)

185.975)

(22.228)

194.094)

55


08-06-1999 11:34

Pagina 56

Vennootschappelijke balans in duizenden euro’s na winstverdeling

31 december 1998

Vaste activa Financiële vaste activa

(291.392)

31 december 1997

(310.691) (291.392)

Vlottende activa Vorderingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Liquide middelen

Kortlopende schulden Dividend Overige schulden Bankkredieten

(7.507) (94.682) (-)

(3.917) (28.696) (30.225)

(102.189)

(62.838)

(22.689) (4.849) (15.186)

(22.689) (6.999) (-)

(42.724)

(29.688)

Saldo van vlottende activa en kortlopende schulden Saldo van activa en kortlopende schulden

Eigen vermogen Gestort aandelenkapitaal Agio Overige reserves


(310.691)

(59.465)

(33.150)

(350.857)

(343.841)

(56.723) (57.799) (147.003)

(56.723) (57.799) (136.793)

(261.525)

(251.315)

(54.454)

(54.454)

Aansprakelijk vermogen Voorzieningen Langlopende leningen

(315.979)

(305.769)

(1.071)

(635)

(33.807)

(37.437)

(350.857)

(343.841)

Vennootschappelijke winsten verliesrekening in duizenden euro’s (...) = negatief 1998

Resultaat uit deelnemingen Overig resultaat Netto resultaat

56

1997

(54.541) (6.807)

(50.085) (4.566) (47.734)

(45.519)


08-06-1999 11:34

Pagina 57

Vennootschappelijke balans in duizenden guldens na winstverdeling

31 december 1998

Vaste activa Financiële vaste activa

(642.143)

31 december 1997

684.673) (642.143)

Vlottende activa Vorderingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Liquide middelen

Kortlopende schulden Dividend Overige schulden Bankkredieten

684.673)

(16.544) (208.652) (-)

8.631) 63.238) 66.607)

(225.196)

138.476)

(50.000) (10.687) (33.465)

50.000) 15.423) -)

(94.152)

65.423)


(131.044)

73.053)


(773.187)

757.726)

Eigen vermogen Gestort aandelenkapitaal Agio Overige reserves


(125.000) (127.372) (323.952)

125.000) 127.372) 301.452)

(576.324)

553.824)

(120.000)

120.000)

Aansprakelijk vermogen Voorzieningen Langlopende leningen

(696.324)

673.824)

(2.363)

1.402)

(74.500)

82.500)

(773.187)

757.726)

Vennootschappelijke winsten verliesrekening in duizenden guldens (...) = negatief 1998

Resultaat uit deelnemingen Overig resultaat Netto resultaat

1997

(120.192) (15.001)

110.372) (10.062) (105.191)

100.310)

57


08-06-1999 11:34

Pagina 58

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in duizenden euro’s (...) = negatief

Financiële vaste activa Deelnemingen

Stand per 1 januari 1998 Boekwaarde

(87.814)

Totaal

(222.877)

(310.691)

(2.159)

Mutaties in boekwaarde Resultaten Investeringen Ontvangen dividenden Goodwill Overige mutaties

(54.541) (1.936) (18.087) (13.685) (581)

(42.426)

(54.541) (1.936) (20.246) (13.685) (41.845)

Saldo

(25.286)

(44.585)

(19.299)

(113.100)

(178.292)

(291.392)

Agio

Overige reserves

Totaal

(57.799)

(136.793)

(251.315)

Winst 1998

(47.734)

(47.734)

Goodwill

(13.685)

(13.685)

Koersverschil

(1.150)

(1.150)

Dividend 1998

(22.689)

(22.689)

(147.003)

(261.525)


10


Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen in het verslagjaar waren:

Stand per 1 januari 1998

Stand per 31 december 1998

Geplaatst aandelenkapitaal

(56.723)

(56.723)

(57.799)

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt €113,4 miljoen (ƒ 250 miljoen) . Het geplaatste kapitaal bestaat uit 5.300.000 gewone aandelen van € 5,67 (ƒ 12,50) nominaal en uit 4.700.000 in gewone aandelen converteerbare cumulatief winstdelende preferente aandelen van € 5,67 (ƒ 12,50) nominaal. Van de agio is € 27,6 (ƒ 60,8 miljoen) fiscaal vrij uitkeerbaar. Vanaf 29 april 1999 zal het geplaatst kapitaal bestaan uit 10.000.000 gewone aandelen van € 5,67 (ƒ 12,50).

58


08-06-1999 11:34

Pagina 59

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening in duizenden guldens (...) = negatief

Financiële vaste activa Deelnemingen

Stand per 1 januari 1998 Boekwaarde

(193.517)

Mutaties in boekwaarde Resultaten Investeringen Ontvangen dividenden Goodwill Overige mutaties Saldo


10


Totaal

(491.156)

(684.673)

(4.759)

(120.192) (4.267) (39.858) (30.157) (1.279)

(93.494)

(120.192) (4.267) (44.617) (30.157) (92.215)

(55.723)

(98.253)

(42.530)

(249.240)

(392.903)

642.143 x6.643656)

Eigen vermogen De mutaties in het eigen vermogen in het verslagjaar waren:

Geplaatst aandelenkapitaal

Agio

Overige reserves

Totaal

127.372

(301.452)

553.824)

(105.191)

(105.191)

(30.157)

(30.157)

Koersverschil

(2.534)

(2.534)

Dividend 1998

(50.000)

(50.000)

(323.952

(576.324)

Stand per 1 januari 1998

(125.000

Winst 1998 Goodwill

Stand per 31 december 1998

(125.000)

127.372

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt ƒ 250 miljoen (€ 113,4 miljoen). Het geplaatste kapitaal bestaat uit 5.300.000 gewone aandelen van ƒ 12,50 (€ 5,67) nominaal en uit 4.700.000 in gewone aandelen converteerbare cumulatief winstdelende preferente aandelen van ƒ 12,50 (€ 5,67) nominaal. Van de agio is ƒ 60,8 miljoen (€ 27,6 miljoen) fiscaal vrij uitkeerbaar. Vanaf 29 april 1999 zal het geplaatst kapitaal bestaan uit 10.000.000 gewone aandelen van ƒ 12,50 (€ 5,67).

59


08-06-1999 11:34

Pagina 60

Overzicht effecten in Ballast Nedam van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bezit gezamenlijk per 31 december 1998: - 13.798 certificaten van aandeel - geen converteerbare obligaties - geen ter beurze verhandelbare opties - 35.000 personeelsopties Conform de voorwaarden van de personeelsoptieregeling zoals hieronder beschreven is de inkomstenbelasting, verschuldigd inzake van de toekenning van de opties, ook voor de leden van de Raad van Bestuur voorgefinancieerd. Deze financiering geschiedt op basis van een renteloze lening, af te lossen in drie jaar. Per 31 december 1998 bedraagt het saldo van de leningen aan de leden van de Raad van Bestuur ƒ 155 duizend (€ 70,3 duizend). Personeelsoptieregeling Alle medewerkers die op 1 december 1997 in vaste dienst waren van een statutair in Nederland gevestigd Ballast Nedam bedrijf zijn in de gelegenheid gesteld om (niet ter beurze genoteerde) opties te verkrijgen. De belangrijkste voorwaarden zijn: - De opties zijn verleend op certificaten van de Stichting Werknemersparticipatie Ballast Nedam. - De uitoefenprijs is ƒ 100,- (€ 45,38) zijnde het 40-daagse gemiddelde van de koers op de AEX op de dag dat de uitoefenprijs is vastgesteld. - Uitoefening van de opties is mogelijk tot 1 december 2002. - Verkoop van de certificaten verkregen uit optie-uitoefening is pas mogelijk drie jaar nadat de opties zijn toegekend. - Aantal opties waarop ingeschreven kon worden was afhankelijk van functiegroep medewerkers. - De loonbelasting die verschuldigd was terzake van de toekenning van de opties is voor rekening van de desbetreffende medewerker gekomen; hiervoor kon een in ten hoogste drie jaar af te lossen renteloze lening van Ballast Nedam worden verkregen. - Per 31 december 1998 zijn 386.460 opties verleend. Verplichtingen die niet blijken uit de balans - Per 31 december 1998 beliepen de door bankiers afgegeven garanties, na aftrek van contra-garanties van de Nederlandsche Credietverzekering Maatschappij N.V. en bankgaranties afgegeven door onderaannemers, in totaal ƒ 736 miljoen (€ 334 miljoen). In 1997 bedroeg dit ƒ 828 miljoen (€ 357,5 miljoen). Het betreft hier hoofdzakelijk verplichtingen uit hoofde van de uitvoering van aannemingscontracten en van opdrachtgevers ontvangen voorschotten. - De aansprakelijkheid voor verplichtingen uit hoofde van deelname in niet geconsolideerde vennootschappen onder firma bedraagt maximaal ƒ 462 miljoen (€ 209 miljoen). In 1997 bedroeg dit ƒ 430 miljoen (€ 195 miljoen).


De Raad van Commissarissen

De Raad van Bestuur

prof. mr. P.C. van den Hoek drs. H.C. Broeksma RA prof. drs. C. Izeboud RA dr.-ing. H-P. Keitel mevrouw drs. N. Kroes dr. jur. B.F-W.M. Peus ir. R.B. Schermer

ir. J.W. Ludwig ir. Th. Mulder drs. M.J.F. Weck G.N.G. Wirken RA

60


08-06-1999 11:34

Pagina 61

Aandeelhoudersinformatie Algemeen De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt gehouden op 22 april 1999 om 13.30 uur ten kantore van Ballast Nedam, Laan van Kronenburg 2 te Amstelveen. Het dividend wordt op donderdag 29 april 1999 betaalbaar gesteld. De halfjaarcijfers over 1999 worden op 16 juli 1999 gepubliceerd.

Aandeelhouders in Ballast Nedam N.V.: Stichting Administratiekantoor van aandelen Ballast Nedam Hochtief AG Internationale Nederlanden Verzekeringen N.V. Stichting Werknemersparticipatie Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

41,5% 48,0% 5,5% 3,0% 2,0%

Koersontwikkeling 1998 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 J

F

M

A

M

Ballast Nedam N.V.

J

J

A

S

O

Bouw index

N

D

J AEX

Contactpersonen Investor Relations: A.C. van Haeringen

telefoon (020) 5 45 21 72 telefax (020) 6 47 89 21 E-mail [email protected]

Public Relations: mw N. de Geus

telefoon (020) 5 45 34 35 telefax (020) 6 45 66 26 E-mail [email protected]

61


08-06-1999 11:34

Pagina 62

Accountantsverklaring en overige gegevens

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 1998 van Ballast Nedam N.V. te Amstelveen gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van Ballast Nedam N.V. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van Ballast Nedam N.V. daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 1998 en van het resultaat over 1998 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 BW2.


KPMG Accountants N.V.

62


08-06-1999 11:34

Pagina 63

Overige gegevens

Statutaire bepalingen inzake winstdeling De thans meest relevante statutaire bepalingen inzake de winstverdeling zijn opgenomen in de leden 2 tot en met 6 van artikel 21. Deze bepalingen luiden als volgt: 2. Uitkering van de winst geschiedt na de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 3. Uit de winst die blijkens de goedgekeurde jaarrekening is behaald, wordt allereerst, zo mogelijk, op elk preferent aandeel uitgekeerd een bedrag groot drie gulden tweeënzeventig cent (ƒ 3,72). 4. Vervolgens wordt door de raad van bestuur, onder goedkeuring van de raad van commissarissen, vastgesteld welk deel van de na toepassing van lid 3 overblijvende winst wordt gereserveerd. 5. Vervolgens wordt, zo mogelijk, op elk gewoon aandeel uitgekeerd een bedrag van drie gulden tweeënzeventig cent (ƒ 3,72). 6. Het na toepassing van het bepaalde in de leden 3, 4 en 5 overblijvende deel van de winst wordt als dividend op de aandelen uitgekeerd.

Winstbestemming Bij goedkeuring van de vastgestelde jaarrekening zal aan de aandeelhouders - overeenkomstig het bij de herintroductie van Ballast Nedam N.V. op de effectenbeurs geformuleerde beleid - circa 50% van de winst over 1998 als dividend worden uitgekeerd. De winstverdeling is als volgt: Netto winst Toevoeging aan de reserve Te betalen dividend

105.200.000 55.200.000 50.000.000

Van rechtswege conversie van de cumulatief preferente winstdelende aandelen in gewone aandelen Zodra bovengenoemd dividend betaalbaar is gesteld (bij goedkeuring van de jaarrekening zal dat op 29 april 1999 het geval zijn) worden de cumulatief preferente winstdelende aandelen van rechtswege in gewone aandelen geconverteerd. De hiermee samenhangende wijziging van de statuten treedt in werking op het moment dat de Raad van Bestuur van de conversie opgave heeft gedaan bij het handelsregister. Deze opgave zal op 29 april 1999 plaatsvinden. Na bovengenoemde statutenwijziging zijn de meest relevante statutaire bepalingen inzake winstverdeling opgenomen in artikel 21 lid 2 (ongewijzigd) en artikel 21 lid 3 (nieuw). Deze bepalingen luiden als volgt: 2. Uitkering van de winst geschiedt na goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 3. Van de winst die blijkens de goedgekeurde jaarrekening is behaald wordt door de Raad van Bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen vastgesteld, welk gedeelte zal worden gereserveerd. Het overblijvende deel van de winst wordt als dividend op de aandelen uitgekeerd.

63


08-06-1999 11:34

Pagina 64

Stichting Administratiekantoor van aandelen Ballast Nedam

Rapport Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 15 van de Voorwaarden van Administratie voor de in gewone aandelen converteerbare cumulatief preferente winstdelende aandelen op naam Ballast Nedam N.V. d.d. 15 mei 1994, laatstelijk gewijzigd d.d. 8 oktober 1997, brengen wij het volgende verslag uit aan certificaathouders: Gedurende het verslagjaar 1998 heeft de Stichting de gebruikelijke werkzaamheden doen uitvoeren die verband hielden met de administratie van de hierboven omschreven aandelen; Per 31 december 1998 zijn voor een nominaal bedrag van ƒ 51.907.500,- aan aandelen in administratie opgenomen waartegenover certificaten aan toonder voor een gelijk nominaal bedrag in de coupures van 1 x ƒ 12,50, 10 x ƒ 12,50 en 100 x ƒ 12,50 nominaal in CF-vorm zijn uitgegeven; Het bestuur van de Stichting is als volgt samengesteld: Ir. M. Ververs (voorzitter) Mr. P. Bakker Schut Prof. mr. P.C. van den Hoek; De werkzaamheden verbonden aan de administratie van de aandelen worden verricht door de administrateur van de Stichting: Administratiekantoor van het Algemeen Administratieen Trustkantoor B.V. te Amsterdam. Naast het doen voeren van de administratie van de aandelen heeft het bestuur tweemaal (na de publicatie van de jaarcijfers en de halfjaarcijfers) overleg gevoerd met enkele leden van de Raad van Bestuur, en daarbij een toelichting verkregen op de gang van zaken in de vennootschap. Tenslotte heeft het bestuur zich beraden op de positie van de Stichting en van certificaathouders in het licht van de Corporate Governance discussie. Het bestuur ziet er vooralsnog geen aanleiding toe aan certificaathouders de mogelijkheid te bieden een stemvolmacht te verkrijgen, enerzijds omdat de certificaten Ballast Nedam onbeperkt royeerbaar zijn, en anderzijds omdat zulks strijd zou kunnen opleveren met de statutaire doelstelling, die immers gericht is op het waarborgen van de belangen van de Vennootschap en alle daarbij betrokkenen. Wel wordt overwogen de statutaire doelomschrijving te wijzigen in die zin dat het waarborgen van de belangen van de certificaathouders daarin een zwaarder accent krijgt.


Het Bestuur

64


08-06-1999 11:34

Pagina 65

N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor ANT

Rapport 5% in certificaten van in gewone aandelen converteerbare cumulatief preferente winstdelende aandelen converteerbare achtergestelde obligatielening 1997 per 2002 groot ƒ 120.000.000,-- ten laste van Ballast Nedam N.V. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 11 van de op 8 oktober 1997 voor notaris Mr. H.B.H. Kraak, notaris te Amsterdam, verleden trustakte, brengen wij onderstaand verslag uit. Gedurende het verslagjaar 1998 zijn geen obligaties ter conversie aangeboden. Het per 31 december 1998 uitstaande bedrag van de lening bedraagt ƒ 120.000.000,—. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 4 lid 23 van de trustakte is een bewijs van inschrijving gedeponeerd ten name van de trustee voor zoveel in gewone aandelen converteerbare cumulatief preferente winstdelende aandelen als nodig is om volledige conversie van alle uitstaande obligaties mogelijk te maken. De debitrice is bevoegd de lening vanaf 9 oktober 2000 à pari af te lossen op voorwaarde dat de gemiddelde beurskoers van de certificaten van aandelen Ballast Nedam N.V. op de AEX-Effectenbeurs nv, blijkens de Officiële Prijscourant van Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam, een periode van 30 opeenvolgende beursdagen eindigend op de veertiende dag voorafgaande aan de dag waarop de kennisgeving van vervroegde aflossing aan obligatiehouders is gegeven, tenminste 130% van de dan geldende conversiekoers heeft bedragen. Tevens is de debitrice bevoegd om de lening gedurende de gehele looptijd à pari af te lossen op voorwaarde dat tenminste 85% van de oorspronkelijke uitgegeven obligaties is geconverteerd of ingekocht. Indien zich een geval voordoet als bedoeld in artikel 3 lid 2 van de trustakte is de debitrice eveneens gerechtigd de gehele lening vervroegd af te lossen.

Amsterdam, 3 februari 1999 N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor ANT

M.M. Dekker

Mr. L.J.J.M. Lutz

65


08-06-1999 11:34

Pagina 66

Overzicht van de belangrijkste cijfers in guldens (in miljoenen, tenzij anders vermeld; na winstverdeling; (...) = negatief)

1998

1997

1996

1995

1994

BALANS Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

586,6 69,6

574,3 64,7

576,2 52,3

406,8 41,5

333,7 40,5

656,2

639,0

628,5

448,3

374,2

115,7 967,7 63,4

185,5 652,2 194,1

98,3 596,3 186,0

141,6 606,2 48,5

262,9 383,8 195,5

1.146,8 942,8

1.031,8 824,3

880,6 811,3

796,3 686,9

842,2 647,7


204,0

207,5

69,3

109,4

194,5

Saldo van vaste en vlottende activa verminderd met kortlopende schulden

860,2

846,5

697,8

557,7

568,7

Langlopende schulden Voorzieningen Egalisatierekening Eigen vermogen Aandeel derden Converteerbare obligatielening

74,5 53,0 35,8 576,3 0,6 120,0

82,5 50,0 39,4 553,8 0,8 120,0

92,0 44,6 43,2 517,1 0,9 -

51,8 505.8 0,1 -

45,7 522,9 0,1 -

860,2

846,5

697,8

557,7

568,7

ORDERPORTEFEUILLE

3.225,0

3.287,0

3.600,0

2.700,0

2.400,0

OMZET Binnenland Buitenland

1.902,0 2.654,1

1.830,6 2.479,0

1.924,0 1.900,7

1.673,9 1.331,3

1.229,7 1.613,4

Totaal

4.556,1

4.309,6

3.824,7

3.005,2

2.843,1

Vlottende activa Onderhanden werk Voorraden en vorderingen Liquide middelen

Kortlopende schulden

66


08-06-1999 11:34

Pagina 67

1998

1997

1996

1995

1994

RESULTAAT Netto resultaat + afschrijvingen Netto resultaat

196,6 105,2

187,1 100,3

161,6 91,5

155,1 92,1

145,6 91,3

18,6

18,7

17,9

17,9

18,1

2,3

2,3

2,4

3,1

3,2

111,4 30,1 91,4

124,1 66,3 86,8

248,3 21,4 70,1

77,2 21,9 63,0

103,7 6,7 54,3

8.141

8.245

8.314

7.648

5.978

5.851

5.607

5.121

5.339

4.149

2.290

2.638

3.193

2.309

1.829

10,52 19,66 57,63 5,00

10,03 18,71 55,38 5,00

9,15 16,16 51,71 4,50

9,21 15,51 50,58 4,50

9,13 14,56 52,29 4,50

VERHOUDINGSCIJFERS Netto resultaat in% van het gemiddeld eigen vermogen Netto resultaat in% van de omzet DUURZAME ACTIVA Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

PERSONEEL Totaal bij het einde boekjaar waarvan met dienstverband voor onbepaalde tijd waarvan met dienstverband voor bepaalde tijd

GEGEVENS PER AANDEEL Per aandeel van ƒ 12,50 nominaal in guldens ● Netto winst ● Cash flow ● Eigen vermogen ● Dividend

67


08-06-1999 11:34

Pagina 68

Overzicht van de belangrijkste cijfers in euro’s (in miljoenen, tenzij anders vermeld; na winstverdeling)

1998

1997

1996

1995

1994

BALANS Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

266,2 31,6

260,6 29,4

261,5 23,7

184,6 18,8

151,4 18,4

297,8

290,0

285,2

203,4

169,8

Vlottende activa Onderhanden werk Voorraden en vorderingen Liquide middelen

52,5 439,1 28,8

84,2 295,9 88,1

44,6 270,6 84,4

64,3 275,0 22,0

119,3 174,2 88,7

Kortlopende schulden

520,4 427,8

468,2 374,0

399,6 368,2

361,3 311,7

382,2 293,9

92,6

94,2

31,4

49,6

88,3

Saldo van vaste en vlottende activa verminderd met kortlopende schulden

390,4

384,2

316,6

253,0

258,1

Langlopende schulden Voorzieningen Egalisatierekening Eigen vermogen Aandeel derden Converteerbare obligatielening

33,8 23,9 16,3 261,5 0,3 54,5

37,4 22,7 17,9 251,3 0,4 54,5

41,8 20,2 19,6 234,6 0,4 -

23,5 229,5 -

20,7 273,4 -

390,3

384,2

316,6

253,0

258,1

ORDERPORTEFEUILLE

1.463,4

1.491,6

1.633,6

1.225,2

1.089,1

OMZET Binnenland Buitenland

863,1 1.204,4

830,7 1.124,9

873,1 862,5

759,6 604,1

558,0 732,1

Totaal

2.067,5

1.955,6

1.735,6

1.363,7

1.290,1


68


08-06-1999 11:34

Pagina 69

1998

1997

1996

1995

1994

RESULTAAT Netto resultaat + afschrijvingen Netto resultaat

89,2 47.7

84,9 45,5

73,3 41,5

70,4 41,8

66,1 41,4

8,4

8,5

8,1

8,1

8,2

1,0

1,0

1,1

1,4

1,5

50,6 13,6 41,5

56,3 30,1 39,4

112,7 9,7 31,8

35,0 9,9 28,6

47,1 3,0 24,6

8.141

8.245

8.314

7.648

5.978

5.851

5.607

5.121

5.339

4.149

2.290

2.638

3.193

2.309

1.829

4,77 8,92 26,15 2,27

4,55 8,49 25,13 2,27

4,15 7,33 23,46 2,04

4,18 7,04 22,95 2,04

4,14 6,61 23,73 2,04

VERHOUDINGSCIJFERS Netto resultaat in% van het gemiddeld eigen vermogen Netto resultaat in% van de omzet

DUURZAME ACTIVA Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

PERSONEEL Totaal bij het einde boekjaar waarvan met dienstverband voor onbepaalde tijd waarvan met dienstverband voor bepaalde tijd

GEGEVENS PER AANDEEL Per aandeel van ƒ 12,50 nominaal in guldens ● Netto winst ● Cash flow ● Eigen vermogen ● Dividend

69


08-06-1999 11:34

Pagina 70

Concernschema per 1 maart 1999

Ballast Nedam N.V. Raad van Commissarissen Raad van Bestuur

ALGEMEEN Holding Algemeen ● Secretariaat Vennootschap ● Personeel ● Communicatie en Diensten ● Strategische Planning & Investor Relations

BOUW EUROPA Ballast Wiltshier PLC (Verenigd Koninkrijk) Ballast Nedam Bouw B.V.

Holding Financiën en Juridische Zaken ● Accounting & Control ● Treasury ● Juridische Zaken ● Risicobeheer/Assurantiën

Ballast Nedam IGB B.V. ● Bouwborg Aannemingsbedrijf B.V. ● Bouwborg Planontwikkeling B.V. ● Bouwborg West B.V. ● Bruil Bouw B.V. ● Bouwcombinatie Amstel III v.o.f. (33 1/3%) ● Bouwcombinatie Weena Toren v.o.f. (50%)

Ballast Nedam Engineering B.V.

Ballast Nedam Woningbouw B.V.

Ballast Nedam Services B.V.

Ballast Nedam Industrie en Toelevering B.V. ● N.V. Algri (België) ● Bruil Specialistische Bouwtechnieken B.V. ● Durisol Raalte B.V. ● Exploitatiemaatschappij Transportbeton B.V. ● Haitsma Beton B.V. ● Hoco Beton B.V. ● N.V. Immobiliën en Grindexploitatiemaatschappij Bichterweerd (België) ● Ingenieursbureau voor Systemen en Octrooien Spanstaal B.V. ● Ivacon B.V. ● Rademakers Gieterij B.V. ● Société d’Exploitation des Carrières d’Yvoir S.A. (België) ● Spanvloer B.V. ● TBS Soest B.V. ● Waco-Liesbosch Beton B.V. ● Ballast Nedam Bulk Grondstoffen v.o.f. (33 1/3%) ● V.o.f. Vibouw/Van Happen (50%) ● Zand- en Grindhandel Verkaik v.o.f. (50%)

Ballast Nedam Participation International B.V.

Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij B.V. ● Ballast Nedam Project Stadshart Amstelveen ● Haagse Veste Holding B.V. (50%) ● Ontwikkelingsmaatschappij Centrumgebied Amsterdam Zuidoost B.V. (33 1/3%) Ballast Nedam Bouwmaterieel B.V.

70


08-06-1999 11:34

Pagina 71

Ballast Nedam

INFRASTRUCTUUR Ballast Nedam Baggeren B.V. ● Anglo Dutch Dredging Co. Ltd. (Verenigd Koninkrijk) ● Ballast Muddrings A.B. (Zweden) ● Ballast Nedam Bau- und Bagger GmbH (Duitsland) ● Ballast Nedam Groep N.V. Malaysia Sdn Bhd (Maleisië) ● Broekhoven B.V. ● Condreco Pty., Ltd. (Australië) ● Tagus Dragagens Ltda (Portugal) ● Airport Platform Contractors j.v. (16,6%) (Hong Kong) ● Ballast Nedam Bulk Grondstoffen v.o.f. (33 1/3%) ● North American Trailing Company (25%) (U.S.A.) ● Percon-Ballast Sdn Bhd (49%) (Maleisië) ● Zeezand IJmuiden v.o.f. (50%) Ballast Nedam Beton en Waterbouw B.V. ● Ballast Nedam Industriebouw B.V. ● Ballast Nedam Funderingstechnieken B.V. ● Ballast Nedam VEPO B.V. ● Ballast Nedam Beton- und Wasserbau GmbH (Duitsland) ● Boortunnel Combinatie (BTC) v.o.f. (20%) ● BTC-Botlek v.o.f. (20%) ● Bouwkombinatie Tram Kom v.o.f. (33 1/3%) ● Kombinatie Funderingstechnieken Den Haag v.o.f. (50%) ● Kombinatie Schiphol Zuid v.o.f. (33 1/3%) ● Tunnelcombinatie Heinenoord v.o.f. (25%)

BOUW INTERNATIONAAL Ballast Nedam International B.V. ● Ballast Nedam Groep N.V. ● British Aerospace-Ballast Nedam International B.V. ● Ballast Nedam Equipment Services B.V. ● Ballast Nedam Equipment Services Pte Ltd. (Singapore) ● Ballast Nedam International (Malaysia) Sdn Bhd (Maleisië) ● PT Ballast Indonesia Construction (47,5%) ● PT Ballast Nedam South East Asia (Batam, Indonesië) ● Ballast Nedam Suriname N.V. ● Ballast Nedam Caribbean N.V. ● Ballast Nedam Aruba N.V. ● Lange Ballast Contractors Ltd. (95%) (Trinidad) ● Ballast Nedam Canada B.V. ● Ballast Nedam Canada Ltd.(Canada) ● Ballast Nedam Canada Inc.(Canada) ● Ballast Nedam Telecom Infrastructures B.V. ● Water Group Holland B.V. (14,3%)

Ballast Nedam Grond en Wegen B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Noord West B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Noord Oost B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Midden Oost B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Zuid Oost B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Zuid West B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Grondstoffen B.V. ● Recycling Mij. ‘Feniks’ B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Projecten B.V. ● Ballast Nedam Milieutechniek B.V. ● Ballast Nedam Grond en Wegen Specialiteiten B.V. ● Ballast Nedam Kabels en Leidingen B.V. ● Ballast Nedam Petrol Stations Europe B.V. ● Transport- en Handelsmaatschappij van Drooge B.V. ● Ballast Nedam Bulk Grondstoffen v.o.f. (33 1/3%) ● Cobeton B.V. (25%)

71


08-06-1999 11:34

Pagina 72

Functionarissen per 1 maart 1999 Ballast Nedam N.V. Raad van Bestuur

J.W. Ludwig, voorzitter Th. Mulder M.J.F. Weck G.N.G. Wirken

Algemeen Secretariaat Vennootschap Personeel Communicatie en Diensten Strategische Planning & Investor Relations

W.H. van de Wal mw. M.G. van Westerop J.W. Bolt A.C. van Haeringen

Financiën en Juridische Zaken Accounting and Control Treasury/Project Financiering Juridische Zaken Risicobeheer/Assurantiën

G.M. Snellens R.B. Kleyn W.H. van de Wal P.Th.G. Kaatee

Ballast Nedam Engineering B.V.

H. van Tongeren

Ballast Nedam Services B.V.

J.W. Bolt

Bouw Europa Ballast Nedam Bouw B.V.

J.A. Holleman

Ballast Nedam IGB B.V. - Integrale Projecten en Specialismen (P&S) - Kantoor Amsterdam / Bouwborg West B.V. - Kantoor Utrecht / Speciale Projecten - Kantoren Rotterdam / Best en Breda - Kantoor Groningen / Bouwborg Aannemingsbedrijf B.V. - Kantoor Arnhem / Bruil Bouw B.V. - Ballast Nedam Parking

P.M.A. Baaijens, F.P.A. de Canne J.H. Seelen P.J. Cupido J.A.G. van Oostrum, A.R. van der Wal J.B.C. Marijnissen

Ballast Nedam Woningbouw B.V. - Regio Midden - Regio West - Regio Zuid - Regio Zuid-Oost

R.L.M. Jacobs, T.A.C.M. Bruijninckx, F.L. van Oorschot R.J. Perk R. Honig J. Waegemaekers A. Huiskes

Ballast Nedam Industrie en Toelevering B.V. - Bruil Specialistische Bouwtechnieken B.V. - Durisol Raalte B.V. - Exploitatiemaatschappij Transportbeton B.V. - Haitsma Beton B.V. - Hoco Beton B.V. - N.V. Immobiliën en Grindexploitatiemaatschappij Bichterweerd - Ingenieursbureau voor Systemen en Octrooien Spanstaal B.V. - Ivacon B.V. - Rademakers Gieterij B.V. - Societé d’Exploitation des Carrières d’Yvoir S.A. (België) - TBS Soest B.V. - V.o.f. Vibouw-Van Happen (50%) - Waco-Liesbosch Beton B.V.

P.J.G. Franssen, L.B. van Rietschoten C. van Bree W. Zandbergen, H.J.M. Oomens, A.J. Veldhoen J.A. Vriens W. Zandbergen J.J.G. Holtackers

- Zand- en Grindhandel Verkaik V.o.f. 72

B.M. Schouten, J. Nederhorst J.H.C. Vermaak J.H. Seelen

H.P. van der Meer, G.J. Boer W.B. Grundlehner, A.A. Smid N.P. van Lith, R. Braaksma A.A.G. Hartings H.P. van der Meer, W. Savelkouls W. Ent, R. de Haas G.J. Boer P.J.G. Franssen, A.G.M. Roggekamp, B.U.J.M. Roosmalen, J. van den Tol H.M. Bronder


08-06-1999 11:34

Pagina 73

Ballast Nedam Ontwikkelingsmaatschappij B.V.

J.P.A. van Bokhoven, S.B. de Vries, mw. L.M. Wolfs-Kokkeler, J.T.J. Schoonderbeek

Ballast Nedam Bouwmaterieel B.V.

L. Philippen

Ballast Wiltshier PLC

M.J.F. Weck, R. Heathfield, D.A. Barrat, M.P. Snasdell, R.T.A. Steenvoorden J.M. Middlemiss D.J. Watson S.J. Clarkson N. Brook R.T.P. Marsh B. Grimes R.A. Blythe A. Gaskill P. Cooper

-

Scotland North East Region Northern Region & East Midlands Area North West Region & West Midlands Area London Region South West Region South East Region Construction Specialists Special Projects

Bruil Verenigde Bedrijven B.V.

G.B. Bruil, W.H. van de Wal

Infrastructuur Ballast Nedam Baggeren B.V.

- Hoofd Materieel Beheer - Hoofd Personeel & Organisatie - Hoofd Bedrijfsbureau

R.J.W.M. van Rooden, C. van den Heuvel, A. Kok, J.C. Pronk S. Boon, F.A.J. Broekhoven, S.A. Gerlsma, J. Polstra, R.K. Romijn, P. van der Vlies L.J.H. Brand J.P.T.M. Rooms J. Preesman

Ballast Nedam Beton en Waterbouw B.V. (BNBW) - BNBW Regio Noord-West - BNBW Regio Noord-Oost - BNBW Regio Zuid-West - Ballast Nedam Funderingstechnieken B.V. - Ballast Nedam Industriebouw B.V. - Ballast Nedam VEPO B.V.

R.P. Rombouts, R. van Schravendijk, J.J. Hegeman, A.B. Hettinga R.P. de Keijser K. Braam A.S. Hoekstra A. Kuiper, P.J.C. de Kort A.S. Hoekstra J.P.A. van Herwijnen

Ballast Nedam Grond en Wegen B.V. (BNGW) - BNGW Regio Noord-West B.V. - BNGW Regio Midden-Oost B.V. - BNGW Regio Noord-Oost B.V. - BNGW Regio Zuid-Oost B.V. - BNGW Regio Zuid-West B.V. - BNGW Specialiteiten B.V. - BNGW Grondstoffen B.V. - Ballast Nedam Kabels & Leidingen B.V. - BNGW Projecten B.V. - BNGW Petrol Stations Europe B.V.

H.W. Postma, C.C. Ampt, C.A.M. Loos, R. Malizia, J.M. de Koning J.T. Folkerts K.J. Meinardi R. Philipse H.A.M. Wakkee H. Kuipers F.J.D. Touber J. van den Brink C.A.M. Loos P.S. van der Bijl H.G. van Uitert

- Area Managers

Bouw Internationaal Ballast Nedam International B.V. - Operations Middle East - Operations Caribbean - Operations Far East - Technical Services - Special Projects - Ballast Nedam Equipment Services B.V.

A.H. Godri, D. Alkema, R.A. Bonting, M.J. Otto R.J.M.V.L.J.B. Beck, B.P. van der Schans, D. Spinder G. van der Schaaf Ph. Dubbeling R.A. Bonting C.P. de Jong J.W.J. Dieben 73


74

08-06-1999 11:34

Pagina 74


08-06-1999 11:34

Pagina 75

Colofon Ontwerp Han Bohn Productiebegeleiding Afdeling Public Relations Productie Reprografische Dienst Ballast Nedam Services Fotografie Willem de Boet, Hennie van Houten, Ab Koers, C. Kramer, René Kras, Images, Paul Martens, Oltmann Reuter, Rien van Rijthoven, Studio SphinX, Rob de Wind en anderen Computer graphics Ballast Nedam Engineering CAD Department met Auto-Cad Lithografie en druk Lithografie en druk: bv Kunstdrukkerij Mercurius-Wormerveer, Wormerveer Binder: Binderij de Koningh, Rijswijk

Ballast Nedam N.V. Postbus 500 1180 BE Amstelveen Telefoon Telefax E-mail Internet

(020) 545 91 11 (020) 647 30 00 [email protected] www.ballast-nedam.com

75

Van dit verslag is een Engelse vertaling beschikbaar. This report is available in the English language

Recommend Documents