december 2010
______________________________________________________________________________________________________ _____________
Van de redactie door Ton van Daal We zijn weer stevig uitgeweest het laatste halfjaar: een rondvaart door Den Haag met Janny Jonkman. Een verslag van Frans en Janny Sijswerda. Een stadswandeling in Deventer, verslag van Jan Masselink. Een uitgaansdag naar het Archeon in Alphen aan den Rijn. Konden we zien waar we vandaan komen. Verslag van Jan en Gre Stenvers.
Wim Lammers en zijn vrouw maken mooie dingen van zilver in (h)echtelijke samenwerking. Op zichzelf al bijzonder. Ze hebben een mugje van 200.000 jaar geleden. Het houdt zich gedeisd in barnsteen. Piet bespreekt een boek over de strijd tegen het water. Hoe ontstond het polderen?
Met al die strapatsen komt de appeltaart wel de oren uit.
Het Nieuwe Werken. Leuk voor gepensioneerden. Piet Riemens vertelt.
Nelleke Persoons neemt tegen haar zin afscheid van het Bedrijfshistorisch Archief. Jammer, er was nog zoveel te doen. Zij blikt in weemoed terug.
Hugo G.B.Y.A. Groeneveld van de Kunst, u weet wel, met die snor, heeft zich op de komeet Halley gestort. Beter dan andersom. Het verschijnsel, de geschiedenis en de invloed op de kunst.
Jan Boekhout doet weer moeilijk op pag. 18. Help hem even.
Colofon VGGmagazine dec. 2010, jaargang 7 Redactie: Piet Riemens Ton van Daal Henny Looijestein Jan Boekhout Hugo Groeneveld Eric Roqué (contact bestuur) Verder werkten mee: Nelleke Persoons Wim en Tonny Lammers Frans en Janny Sijswerda Jan en Gre Stenvers Jan Masselink Opmaak: Piet Riemens en Henny Looijestein. Drukwerk: Pack & Parcel, Nieuwegein Redactieadres: Jan Boekhout Pyramideboomgaard 406 3451 KV Vleuten Tel: 030-6773955
E-mail: VGGmagazineredactie @vggetronics.nl Website: www.vggetronics.nl
__
Nieuws uit de bestuurskamer, het bestuur is blij, tevreden en dankbaar en geeft uitleg over de pensioenen. Wie het snapt krijgt een bromfiets. Knoop daar dan maar je touw aan vast.
2
Dan weet u dat even.
De redactie van het VGGmagazine wenst haar lezers fijne kerstdagen en een gezond 2011 Bij de voorplaat door Hugo Groeneveld Op de voorplaat ziet u een schitterende opname van één van de vele kometen die aan onze sterrenhemel zichtbaar zijn geweest. Een zichtbaar bezoek, wel te verstaan. Want een komeet wordt pas zichtbaar als hij het licht van de zon naar de aarde kaatst. Dat licht wordt door menselijke of telescopische lenzen opgevangen en ziedaar, de verschijning van een komeet is een feit. Vele miljoenen kilometers verwijderd van de aarde 'leven' deze hemellichamen hun eindeloze bestaan. Wanneer zijn ze ontstaan? Oftewel, hoe oud is ons zonnestelsel? Zou de mensheid het ooit te weten komen? Ik denk van niet. Door een bezoekje aan de maan in de jaren zestig Inhoud mochten wij even snuffelen aan de randen Van de redactie 2 van het heelal, maar verder dan verbazing Rondvaart Den Haag 3 over de grootsheid van het firmament zijn Uit de bestuurskamer 4 we niet gekomen. In mijn bijdrage over de Interview W & T. Lammers 6 komeet Halley heb ik getracht de komeet Boekbespreking 8 een stukje aardser te maken. Ons bijgeloof VGG in Deventer 8 doet de rest. Rampen en onheil zijn en worVGG Uitgaansdag 14 den toegeschreven aan mysterieuze verGetronics a KPN company 12 schijningen. De komeet Halley 14 Daarom moeten wij snel op weg naar het Puzzelpagina 18 Eindejaarsfeest, het feest van Vrede en LiefBedrijfshistorisch archief 19 de op aarde. Dit magazine hoopt daaraan Kerstkaarten 20 een bijdrage te leveren.
_______________________________________________________________________________________________
Rondvaart Den Haag 2 Augustus 2010 door Frans en Janny Sijswerda Op deze dag werden de 28 deelnemers door Janny Jonkman (gids) en Rob van der Velden (regioconsulent) onder het genot van een kop koffie met gebak welkom geheten in restaurant De Ooievaar. Janny gaf ons informatie over wat we die dag konden verwachten. Ze had voor alle deelnemers een aantal nuttige zaken in een Madurodamzak gedaan, zodat we naderhand nog eens konden zien waar we geweest waren. Daarna gaf zij uitgebreide informatie over het multifunctionele gemeentehuis waarin dit restaurant zich bevindt. Zij kent alle ins en outs van dit gebouw want zij heeft veel naspeuring gedaan in het archief, dat net als de vide een even grote ruimte heeft in de kelder. Hierna genoten we van voortreffelijke lunch bij Pavlov aan het Spui, een aanrader voor uw volgend bezoek. Een korte wandeling naar het rondvaartbedrijf De OoievaarT, waarbij we de omgeving leerden kennen. We hadden Leo als schipper en met een prachtig zonnetje startten wij vanaf de Bierkade. Janny wist bij elk pand wie er had gewoond of welk bedrijf er zich had gevestigd en wat zij niet weet, is het weten volgens ons niet waard. Langs de gerenoveerde schildersbuurt, waarbij de NOS het ontgelden moest want die zenden alleen maar negatieve beelden uit, terwijl het echt een prachtige woonomgeving is geworden. Langs de lijnbaan, waar vroeger touwen werden geslagen en onze Michiel (u weet wel onze zeeheld) aan het grote wiel draaide. Vandaar naar de Noordwal en de Prinsessewal met een prachtig uitzicht op de paleistuinen en de Grote Kerk. De plaats waar de Gouden Koets en de manege staat was ook imposant. Je ziet vanaf het water hoe groot dat gebouw is. Janny was daar in geweest en wist te vertellen dat de Gouden Koets niet in zijn geheel door de poort kon en dat het bovenstuk er
later op werd geplaatst. Langs alle ambassades, speciaal bij de Franse kom je wel heel dichtbij. Het volgende deel was een prachtig gezicht van de Skyline van Den Haag, waarbij de pen van het ministerie van O&W en daarnaast een reusachtige bebouwing van twee torens met de bouwkranen er omheen je je in een heel andere stad doet wanen. Dit is een waar kunststukje maar dat komt ook door de gevolgen van de tweede wereldoorlog, want ook Den Haag is niet gespaard gebleven voor bombardementen. Het laatste stuk werd door Leo nog spannend gemaakt, want we moesten allemaal diep bukken net als trouwens bij sommige lage bruggen. Een tocht van ongeveer 2 uur langs prachtige panden, gebouwen en parken. Teveel om op te noemen. Ik raad een ieder aan om dit zelf eens te doen, maar neem dan Janny als gids. Ze was na afloop niet eens schor, maar dat kenmerkt volgens ons de professional. Leo bracht ons tot op loopafstand voor het bezoek aan VAN KLEEF, een proefgelegenheid van gedistilleerde dranken, waar we alle soorten konden proeven. Gelukkig met kleine glazen want anders hadden we de thuishaven niet kunnen bereiken. Met wat tapasachtige hapjes werd deze dag besloten. Rob bedankte Janny bijzonder voor deze unieke tocht door haar geliefde stad. Ik moet zeggen, Den Haag heeft zeker eenzelfde uitstraling als andere grote steden, maar Hagenezen slaan niet altijd op de trom. Wat ze wel eens zouden moeten doen. Ik denk dat ik namens alle deelnemers spreek door Janny en Rob te bedanken voor deze prachtige dag, die speciaal voor de VGG werd georganiseerd. Hulde. Voor alle foto’s ga je naar de VGG-website en bezoek je de Fotogalerij.
____________________________________________
3
__
Uit de bestuurskamer Het bestuur is op haar laatste maandelijkse vergaderingen druk bezig geweest met de begroting voor 2011. Over het afgelopen jaar, zo lijkt het , heeft de penningmeester geen tegenvallers moeten verwerken. Tijdens het bezoek van de bestuursdelegatie aan Getronics is de nieuwe begroting toegelicht en goedgekeurd. Voor 2011 kunnen er dus weer plannen worden gemaakt . Niek de Ridder heeft na zijn hartoperatie van afgelopen zomer gelukkig zijn voorzitterstaken weer opgepakt. ALV. De secretaris Cor Roelofs, meldt dat de voorbereidingen voor de Algemene Ledenvergadering in volle gang zijn. De ALV is op woensdag 2 februari 2011 en wordt weer gehouden in het Beatrix gebouw van de Utrechtse Jaarbeurs. Goed te belopen vanuit Utrecht Centraal Station. Vanaf 10:00 uur staat de koffie daar voor ons klaar en om 10:30 uur begint de vergadering. Contributie. De penningmeester, Jan van der Goorbergh, denkt aan het nieuwe jaar. Hij wil graag dat wij onze contributie voor 2011 (€ 20,00) in het eerste kwartaal op zijn rekening storten. Het VGG bankrekeningnummer is 38.79.26.623 t.n.v. VGG Leidschendam. Graag uw naam bij de betaling vermelden! Activiteiten. 2010 is een actief jaar geweest, zo laat Rob van der Velden weten, zijn overzichtje laat het zien. Met de activiteiten heeft de VGG zo´n 500 leden en partners/begeleiders een of meer plezierige dag(en) laten beleven.
De organisatie van de activiteiten wordt door het VGG-bestuur en de Regioconsulenten (RC) uitgevoerd. Dat doen zij niet alleen. Wij hebben de vraag aan de leden gesteld of zij een bijdrage, qua idee of organisatie, wilden leveren bij het organiseren van activiteiten. Zo heeft Henny Looijestein de uitvoering van de drie workshops Digitale Doka 2010 op zich genomen. Janny Jonkman heeft met haar gedetailleerde kennis van Den Haag ons wandelend en per boot door Den Haag gegidst en Roland van Rossum en een gilde gids hebben ons wandelend door Deventer laten genieten van dé boekenstad van Nederland. Wij bedanken genoemde leden en Regioconsulenten voor hun enthousiaste bijdrage. Bekijk op de VGG-website alle foto’s in de Fotogalerij.
Ook meedoen. Na het lezen van het voorgaande kan bij u wellicht de gedachte opkomen om ook iets in uw regio te organiseren. Schroom niet, doe een voorstel met vermelding van kosten per deelnemer voor een workshop, activiteit of arrangement in uw regio en bespreek dat met uw Regioconsulent. Wenskaart. Zoals u weet krijgen leden en partners bij hun verjaardag of een jubileum een felicitatiekaart toegezonden. Deze wenskaarten worden in eigen productie gemaakt. Tot november jl. werd dit door Piet Riemens gedaan. Wytze Jager heeft per 1 november jl. de productie en het beheer op zich genomen. Bekijk op de VGG-website het overzicht van alle VGG-wenskaarten.
Ledenadministratie. Ondanks opzeggingen is het aantal leden gegroeid, van 367 naar 369. De oorzaak van de opzeggingen is dat er door het VGG-bestuur actie is ondernomen om de regels m.b.t. contributie betaling conform het Huishoudelijk Reglement (HHR) voor ieder lid gelijk te stellen. In het verleden is het voorgekomen dat bij overlijden van een lid de weduwe automatisch als VGGlid werd en geen contributie hoefde te betalen.
__
4
____________________________________________
De Deelnemersraad heeft hieromtrent positief geadviseerd. We kunnen er dus op rekenen dat zodra er weer geïndexeerd mag worden dit voor alle Getronics gepensioneerden en VGG-leden zal gelden. Vragen over pensioenen kunt u stellen via Tel.: 030-6374966 of E-mail:
[email protected]
De betreffende leden hebben een brief van het bestuur ontvangen en 12 weduwen hebben laten weten hun lidmaatschap te beëindigen. De ledenadministratie wordt verzorgd door Rob van der Velden. Pensioenen. Bram Bloemendal zet alles nog eens op een rijtje. Zoals bekend mag een pensioenfonds de ingegane pensioenen niet indexeren zolang het dekkingspercentage van het fonds onder de 105% is. Dit is nog steeds het geval bij het SVG pensioenfonds (Stichting Voorzieningen Getronics) en alle daaronder ressorterende pensioenfondsen. Was je al voor de overname van je bedrijf door Getronics met pensioen (bv. je werkte bij PinkRoccade, WangGlobal, Olivetti, Olsy of Wang toen je met pensioen ging) dan vallen ook die pensioenverplichtingen onder het beheer van de SVG. Ook al zou er wel geïndexeerd mogen worden dan hebben de SVG gepensioneerden ook nog een “schuld” van ca. 12% aan het fonds. Die schuld is ontstaan tengevolge van een negatief rendement in 2008. Het terugbetalen van die schuld zou wel eens 7 jaar kunnen duren en dus zolang ook geen indexering. Het bestuur van SVG vind dat niet acceptabel en heeft de Deelnemersraad (ik vertegenwoordig daarin de VGG) voorgesteld om het reglement te wijzigen. Deze wijziging houdt in dat voor alle gepensioneerden in de toekomst geïndexeerd zal worden op basis van het Consumentencijfer (vastgesteld door het Centraal Planbureau). De zgn. “schuld” aan het pensioenfonds zal dan komen te vervallen.
Verzekeringen. Nu naar alle waarschijnlijkheid onze ingegane pensioenen per 1 januari 2011 opnieuw niet geïndexeerd zullen worden is het wellicht zinvol om eens naar de kosten van uw verzekeringen te kijken. Wellicht kunt u zich voordeliger verzekeren dan u thans doet. Getronics heeft namelijk een overkomst met Centraal Beheer die korting verleent op een groot aantal verzekeringen, zoals inboedel-, WA- en autoverzekering. Op uw autoverzekering krijgt u zelfs 21% korting. De korting geldt niet alleen voor werknemers van Getronics maar ook voor gepensioneerden van Getronics (dus ook de VGGleden). De personeelskorting behoudt u levenslang. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Centraal Beheer, 055 5798059/5798000 of raadpleeg hun website: www.centraalbeheer.nl/84175 . (Contractnr. =81465) Op deze CB-website voor Getronics, vindt u alle verzekeringen waar de korting voor geldt en het percentage. Contactpersoon voor dit onderwerp is Bram Bloemendal. Na te lezen op de VGG-website
Beste VGG-leden, Het jaar 2010 loopt ten einde en we mogen zeggen, dat het voor de VGG wederom een goed jaar is geweest. Het is het zesde jaar van ons bestaan. Inmiddels hebben wij 369 leden en dit aantal groeit nog steeds. We hebben onze activiteiten zoals gepland, volledig kunnen uitvoeren. Dit dankzij de financiële steun van Getronics. Ook voor het jaar 2011 kunnen de voorgenomen plannen worden uitgevoerd, omdat onze begroting door de directie van Getronics is goedgekeurd. Een woord van dank gaat hierbij uit naar het VGG-bestuur, de redactie van het VGGmagazine en de Regioconsulenten voor hun inzet. Ik wens u namens het bestuur fijne kerstdagen en een goede gezondheid in het nieuwe jaar. Met vriendelijke groet, Niek de Ridder, Voorzitter
_______________________________________________________________________________________________
5
__
Wim en Tonnie Lammers, zilversmeden door Ton van Daal en Henny Looijestein (foto’s) We waren bij Wim Lammers en zijn vrouw Tonnie in Tilburg. Wim is voormalig servicemonteur bij Olivetti met 40 dienstjaren achter de rug. Hij begon op 17-jarige leeftijd bij Ruys Handelsvereniging, vestiging Tilburg, als monteur van schrijf- en rekenmachines. Ze werden vaak zonder enige opleiding op pad gestuurd. Al snel was hij kind aan huis bij grote bedrijven als Philips en DAF in Eindhoven waar toen grote type kamers verantwoordelijk waren voor de correspondentie en het drukwerk. Ook de offsetapparatuur viel onder zijn verantwoordelijkheid voor het schoon en aan de praat te houden ervan. ‘Ruys’ werd de vertegenwoordiger van Olivetti in Nederland en de opleiding van de monteurs werd alras beter. De volgende stap was dat Olivetti zelf het heft in handen nam en eigen vestigingen in Nederland opende, waarmee Wim dus werknemer werd van Olivetti Nederland. Daar heeft hij jaren gewerkt als servicemonteur in de buitendienst in de regio Eindhoven, een periode waaraan hij vele goede herinneringen heeft. De schrijfmachines en het rekentuig werden in de loop van de tijd steeds minder mechanisch en meer elektronisch. Zo kwam Wim in aanraking met het fenomeen ‘computer’. Als je hoort hoe het er in de beginfase in het distributiecentrum aan toeging, dan geloof je je oren niet. Het was de periode van de Pc- privéprojecten waarin zeer grote aantallen computers moesten worden geprepareerd en aangepast voor de levering aan studenten en medewerkers van grote bedrijven. Pc’s werden overal vandaan gesleurd om toch maar vooral te kunnen leveren, ongeacht landinstellingen en toetsenbordindelingen. Ombouwen die handel en leveren, dat was het motto. De werkomstandigheden waren barbaars. Geen behoorlijke werkplaats of werkbanken, men bouwde van de kratten en pallets de voorzieningen die nodig waren. Technische voorzieningen in een handelsbedrijf zijn meestal stiefmoederlijk bedeeld. Hoezo repareren, ombouwen of assembleren; verkopen, dat was belangrijk en de rest was worst.
__
6
Geleidelijk aan kwam er natuurlijk wel verandering in, maar die oude knarren hebben wel moeten pionieren. Inburgeren Na zijn pensionering verhuisden zij naar Lommel in België. Om een beetje in te burgeren en wat meer onder de mensen te komen schreven zij, mede op advies van de kinderen, in op een cursus zilversmeden. Dat was blijkbaar een goed idee, want zij raakten er aan verslingerd, getuige het enthousiasme waarmee zij er over praten. Ringen Wim kreeg een uitgesproken voorkeur voor het maken van ringen met halfedelstenen. Tonnie maakt ook andere dingen, zoals colliers, armbanden en broches en toont ons daar schitterende voorbeelden van. Wim legt ons uit hoe het maken van de diverse soorten ringen in zijn werk gaat. Je moet eerst een idee hebben. Dan volgt het ontwerp: vervolgens worden de onderdelen in het platte vlak uitgetekend, op een plaatje zilver gekopieerd en daarna uitgezaagd met een figuurzaag. De ring wordt in model gebracht, voorzien van een vatting voor de gekozen steen en met zilver in elkaar gesoldeerd. De steen wordt er vervolgens ingelijmd. De ring wordt dus altijd aangepast aan de steen en niet omgekeerd, want Wim heeft geen gereedschap of machines om de stenen te bewerken. Tot slot wordt de ring gereinigd in een speciale vloeistof en gepolijst. Je hoeft er dan alleen nog een mooie vrouw bij te zoeken.
_______________________________________________________________________________________________
Zo ongeveer dus. Het moge duidelijk zijn dat het sneller is verteld dan gedaan. Wim legt ons uit dat zuiver zilver nooit wordt gebruikt omdat het te zacht is en daardoor te gemakkelijk vervormt. Er zit dan ook altijd een toeslag nikkel in om het metaal harder te maken. Hij heeft plaatjes zilver in verschillende legeringen, maar ook zilverdraad van diverse dikten en profielen. Stenen. De stenen voor de ringen kopen zij op allerlei beurzen en in speciaalzaken. Daarvoor stropen zij beurzen in o.a. Schoonhoven (de ‘zilverstad’ ) en Heerlen af. Wim haalt een paar dozen tevoorschijn waaruit hij een uitgebreide verzameling zakjes met halfedelstenen opdiept. Zij hebben schitterende kleuren en zijn van uiteenlopende grootten. Hij noemt soorten als barnsteen, amber, amethist, copal, obsidiaan, agaat, malachiet, lapis lazuli, sodaliet en zwarte onyx. De laatste ontleent zijn diepzwarte kleur aan een chemische bewerking. We staren naar een stukje barnsteen, prachtig transparant, en horen dat het een miljoen jaar oud is. Er is ook nog een stuk ‘verontreinigd’ barnsteen. Als je goed kijkt, zie je een ingesloten mugje. Dat moet zo’n 200.000 jaar oud zijn. Dat maakt wel even indruk. Je voelt je klein worden. Het atelier In Lommel hadden zij een riante werkplaats, maar onlangs verhuisden zij naar Tilburg om dichter bij de kleinkinderen te zijn en vonden uiteindelijk een flatje met een mooi uitzicht. Maar ja, er was niet echt ruimte voor een atelier. Zij zijn met hun werk ingetrokken bij de wasmachine en de cv, die daar niet moeilijk over doen. Het is wel een beetje behelpen maar het gaat uitstekend, zoals Wim demonstreert aan een werktafeltje, waarboven plankjes om gereedschappen, toebehoren en materialen op te zetten en aan te hangen. Heel efficiënt allemaal.
Samenwerken Het is toch wel bijzonder, een echtpaar dat één en dezelfde hobby deelt. Dat vinden ze zelf ook. Zo kunnen ze samen over techniek en ontwerpen praten, waarbij Wim sterk is in de techniek en Tonnie de creatiefste is van de twee. Zo kunnen zij elkaar helpen.
Collier uit “toevalstechniek”
“Hij is voor geen gat te vangen en vindt altijd wel een oplossing als er een technisch probleem is”, aldus Tonnie. Die inventiviteit heeft hij uit zijn werk overgehouden. De ontwerpen van Wim liggen zelfs in een winkel en kunnen daar besteld worden met opgave van model ring, de gewenste steen en de maat en Wim gaat aan de slag. Het zit deze mensen in het bloed, lijkt wel, want hun dochter volgt een professionele opleiding in dit vak. Dat bloed kruipt waar het niet gaan kan.
Wim z’n eerste werkstukjes, zilveren schepjes.
_______________________________________________________________________________________________
7
__
Boekbespreking “Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst”. Is de uitspraak van Cornelis Lely die te lezen is op het bronzen reliëf aan het begin (N-H zijde) van de afsluitdijk. In het boek de Waterwolven beschrijft Cordula Rooijendijk op aangrijpende wijze de strijd van de Nederlanders tegen het water. Haar beschrijving begint al vóór de jaartelling: ”Het waren Lage Landen, schreef de Griek Xenofon van Lampsakos zo’n honderd jaar voor Christus. Land dat regelmatig overspoeld werd door water, en waar meer mensen stierven in de strijd tegen de zee dan in gevechten tegen andere mensen”. Haar boek heeft de ondertitel: ‘Een geschiedenis van stormvloeden, dijkenbouwers en droogmakers’. Het boek leert de lezer te begrijpen hoe onze huidige positie in de baggerwereld is ontstaan en dat Sliedrecht (met de familie Volkert) daar een belangrijke rol in heeft vervuld. Alle wreedheden die de ‘watervolven’ de Nederlanden hebben aangedaan komen aan bod.
VGG in Deventer Veel Gezien en Genoten 19 augustus 2010. door Jan Masselink
Volgens goed gebruik werd de dag op het Vogeleiland geopend met koffie en vers appelgebak in Mandala. Om deze versnapering te bereiken moesten we wel om de eenden en ganzen heen lopen die daar op de voetpaden zaten. Kennelijk voelen die beesten zich daar heer en meester!
Op een prettig leesbare manier laat zij zien hoe bepalend de omstandigheden van het land zijn geweest in ons gevecht tegen het watergeweld. De kortzichtigheid van dijkgraven, het te kort aan geld, de macht van de locale adel en de oorlogen hebben er voor gezorgd dat er heel veel land telkens weer aan de zee moest worden prijsgegeven. De lezer krijgt ook veel inzicht in de sociale en economische aspecten welke steeds weer een rol speelden bij het waarmaken van de plannen in de strijd tegen het water. Belangrijke personen die een rol speelden bij die plannen, zoals Andries Vierlingh, Jan Adriaanszoon Leeghwater, Nicolaas Cruquius, Cornelis Lely en Johan van Veen doen u terugdenken aan de vaderlandse geschiedenis op de lagere school. Als u nieuwsgierig bent naar de ontstaansgeschiedenis van ons ‘polderen’, moet u zeker dit boek lezen. Gelezen door Piet Riemens Het boek Waterwolven is uitgeven bij Atlas. ISBN 987-90-450-0481-5 Van daar ging het naar het centrum van de stad, naar het Historisch Museum de Waag op de Brink, waar we onze gids ontmoetten. Dat de Waag zo ver uit het lood staat kwam niet door de grote ketel die aan de rechter buitenmuur hangt! Hierin werd in de middeleeuwen een muntmeester gekookt die munten met een onjuist zilvergehalte had goedgekeurd en de winst in eigen zak had gestoken.
de Waag
__
8
_______________________________________________________________________________________________
Vervolgens naar het meest pittoreske deel van de stad: het Bergkwartier, bij de meeste bezoekers beter bekend vanwege het Dickensfestijn. Rond de kerstdagen is dit stadsdeel, inclusief personen, omgetoverd in volledig 19-eeuwse stijl en trekt jaarlijks rond de honderdduizend bezoekers. Markant punt hier is de Bergkerk met de 2 torens, waarvan de mare gaat dat deze bekostigd werden door 2 schatrijke ongehuwde zusters. Mannen beweren dat toen de jongste zuster alsnog trouwde en met haar man vertrok, de oudste zo boos werd dat ze háár toren iets hoger liet maken dan de andere zodat ze beter uitzicht had. Vrouwen beweren dat de oudste zo verdrietig werd dat haar zus met haar man vertrok dat ze haar toren iets hoger liet maken zodat ze verder weg kon kijken om te zien of haar zus alsnog terug zou keren.
Deze bibliotheek bevindt zich in het Buiskensklooster, dat in de middeleeuwen geen echt klooster was, maar een woongemeenschap voor vrouwen, de zogenoemde ‘zusters des gemenen levens’. Erasmus heeft in Deventer aan de Latijnse school gestudeerd, die zich vlak bij de Lebuïneskerk bevindt. Langs de IJsselkade zijn nog 2 restanten van een meter dikke stadsmuur te zien. Dominant boven de stad uit staat de Lebuïnes- of Grote kerk, in ± 780 als kapelletje door Lebuïnes (afkomstig uit Daventry, Engeland) gesticht.
Na de voortreffelijke lunch in het Arsenaal bezochten wij de tentoonstelling “Blik op blik” in de Waag.
Dat er in de middeleeuwen ook binnen de muren boerderijen met vee waren was nog goed te zien aan sommige huizen waar de toegang bestond uit een grote poort voor karren, met daarin een kleinere deur voor voetgangers. In de Roggestraat bevindt zich het Etty Hillesum centrum. Etty Hillesum is met haar dagboeken, waarin ze voornamelijk haar persoonlijke ontwikkeling beschreef, het equivalent van Anne Frank. Ook zij is met haar familie in Auschwitz omgekomen. Het huidige Etty Hillesum college is naar haar vernoemd. Vanuit het Bergkwartier staken wij dwars door de binnenstad over naar het oudste stadsdeel: het Noordenbergkwartier. Dat Deventer in de middeleeuwen een belangrijke stad was blijkt uit het feit dat hier een o.a. een Proosdij gesticht werd, het onderkomen van de geestelijke bestuurders in naam van de bisschop van Utrecht. In de nabijgelegen Atheneumbibliotheek worden nog handgeschreven manuscripten bewaard uit de tijd vóór de boekdrukkunst.
Blik Een prachtige verzameling blikken van alle bekende en onbekende soorten koek, koekjes, cacao, koffie, thee, bier, etc. troffen we hier aan. Deze tentoonstelling is deels gebaseerd op het archief van de Deventer blikfabriek v/h Thomassen & Drijver-Verblifa, thans Impress.
Met een gezellig glas na werd de naar mijn idee zeer interessante dag besloten.
Voor alle foto’s van de Deventer Stedentocht ga je naar de VGG-website en bezoek je de Fotogalerij.
_______________________________________________________________________________________________
9
__
VGG uitgaansdag naar het Archeon door Jan en Gre Stenvers
Hengelo. Het is woensdagmorgen 8 september. Het regent pijpenstelen Archeon in Alphen aan den Rijn. Dat is de plek waar dit jaar d Na nogal wat fileleed, veroorzaakt door veel regen, komen we Alphen aan den Rijn. Als we in de Herberg aankomen, drijft G Binnen worden we hartelijk ontvangen met warme koffie en a Door het weerzien van oud-collega´s, al dan niet vergezeld do sfeer. Na een jaar is er kennelijk heel veel bij te praten.
Om naast de Herberg ook het buitengebeuren van het Archeo worden we na de koffie in groepen verdeeld die ieder met een laatste groepjes ingedeeld en zijn pas aan de beurt nadat we v
Het lijkt een wonder, maar 's middags is het is echt droog gew
De rondleiding was zeer de moeite waard en onze gids wist op vertellen hoe men vroeger leefde en werkte. Interessant en lug gezondheidszorg. In de praktijkruimte van de dokter, die gelij werd met authentieke gereedschappen gedemonstreerd hoe h
Nadat ieder weer terug is in de Herberg is er nog volop tijd om fotoalbums uit vervlogen tijden in te zien en daarover met oud op te halen over die “goede oude tijd”. Aan het einde van de middag gaat ieder weer richting huis en enkele stevige regenbuien trotseren met weer de nodige filevo Dit deed overigens geen afbreuk aan de zeer geslaagde uitgaa Organisatoren en sponsoren hartelijk dank.
10 ______________________________________________________________________________________________________ _____________
als we op weg gaan naar het de uitgaansdag van de VGG plaatsvindt. e toch nog op tijd aan in een kletsnat Gre al uit de schoenen omdat die niet waterdicht bleken. appeltaart op middeleeuwse manier bereid (dus groot). oor hun partners, ontstaat er direct een erg gezellige
n te ontdekken en demonstraties bij te wonen n gids op pad gaan. Wij worden in één van de an een voortreffelijke lunch hebben genoten.
worden met soms een klein zonnestraaltje.
p een buitengewoon boeiende manier te guber tegelijk was het verhaal over de jktijdig ook nog kapper en drogist was, hij te werk ging.
m even te borrelen, d-collega´s herinneringen
n dan moeten wij toch nog orming. ansdag.
11 ______________________________________________________________________________________________________ _____________
Van Groenpol tot Getronics In deze rubriek verhalen we over de loopbaan van een VGG-lid. In de vorige uitgaven van het VGGmagazine heeft u al kunnen lezen hoe Hans Elsinger en zijn gezin Getronics hebben beleefd en in het verhaal van Maarten Sirag kwam duidelijk naar voren hoe een loopbaan in de automatisering uiteindelijk bij Getronics uit kan komen. Dit keer gaat het over het heden, volgende keer hopen we u weer verslag te doen van de loopbaan van een VGG-lid. De redactie komt graag in contact met VGG-leden die hun medewerking Voor contactgegevens, zie Colofon aan deze rubriek willen verlenen.
Getronics a KPN company door Piet Riemens De reclamespots van Getronics zijn regelmatig op de radio te horen. Dat roept de vraag op welke activiteiten van Getronics schuil gaan achter deze boodschappen. Kort geleden kreeg ik onverwacht antwoord op die vraag. Bij een redactievergadering in het nieuwe kantoor van Getronics in Houten lag het Magazine G+ voor het grijpen, een magazine, voor en door Getronics. De onderwerpen in G+ bleken zo interessant dat ik enkele daarvan met de VGGleden wil delen. Ik doe een greep: Workspace (werkplek), HNW (Het Nieuwe Werken), ‘Apparaten die met elkaar praten’ en zo meer. Ik begin met: Workspace Tijdens mijn dienstverband met Getronics, begin 2007 ging ik met pensioen, was de term Workspace al regelmatig te horen. Deze staat voor het beheer van werkplekken. Bij de klanten van Getronics bestaat die werkplek doorgaans uit een stoel, een bureau en een computer. Van daaruit wordt de hoofdtaak uitgevoerd, plus alle vormen van communicatie, zoals de onmisbare e-mail. De basis van de werkplekken wordt gevormd door de achterliggende netwerken en de hoofdcomputers. Voor het onderhoud en beheer van deze onmisbare gereedschappen heeft Getronics met haar klanten contracten afgesloten. Niet alleen in Nederland, ook internationaal. Hiervoor is de Getronics Workspace Alliance, GWA, opgericht. __
12
Samen met zes internationaal opererende partners wordt werkplekbeheer aangeboden en uitgevoerd. Getronics bezet wereldwijd in de werkplekbeheer markt, de derde positie! Het Nieuwe Werken Het hypermoderne nieuwe kantoor van Getronics wordt gekenmerkt door licht en ruimte. Het is gebouwd en ingericht om HNW –Het Nieuwe Werken- gestalte te geven.
Vrijwel iedere medewerker van Getronics werkt met een computer. Niet langer een desktop maar een laptop. Dat betekent dat de computer altijd tot de bagage van de medewerker behoort. De meeste werkplekken in Houten zijn zogenaamde ‘flexplekken’. Er is op zo’n werkplek altijd een draadloze netwerkverbinding aanwezig, je mag gaan zitten waar je wilt. ‘Flexwerken’ betekent ook dat van huis uit gewerkt kan worden. De voordelen hiervan laten zich gemakkelijk raden. Geen wonder dat flexwerken al aardig is ingeburgerd. Getronics is met zijn dienstverlening in staat om zijn klanten te adviseren en te helpen bij invoering van Het Nieuwe Werken en het daarna ‘in de lucht houden’ ervan.
_______________________________________________________________________________________________
APPARATEN die met elkaar praten Deze kop in G+ trok direct mijn aandacht. Het blijkt M2M oftewel Machine-to-Machinecommunicatie te heten. Dat is een dienst waarmee Getronics en KPN samen de markt op gaan. Omdat ik van huis uit techneut ben, wil ik graag weten hoe dit werkt. Het artikel vertelt het volgende: “Stel, je maakt tijdens je vakantie een fraai portret van je gezin. Je stuurt de foto naar opa en oma, waar hun digitale fotolijstje het beeld in volle glorie oppikt”. Het Amerikaanse bedrijf Pandigital maakt dergelijke fotolijstjes en heeft KPN, vanwege het telefoonnetwerk, gekozen om samen dit fotolijstje wereldwijd te kunnen laten werken. De mogelijkheden van M2M zijn groot en vele. Wat te denken van het automatisch melden van storingen in apparatuur als printers, kopieermachines, CV-ketels e.d., het op afstand volgen van pakketten, schepen en containers. In de medische wereld zal M2M vele toepassingen vinden. Alleen al de controle op afstand van defibrillatoren bij hartpatiënten!
M2M wordt wel ‘het internet der dingen’ genoemd. Door samenwerking met Getronics hoopt KPN over enkele jaren in Europa een marktaandeel van 10% in de M2M-markt te hebben! En verder… In het G+ magazine besteedt Getronics ook aandacht aan sociale aspecten, zo blijkt uit de antwoorden die Joanne Uijen-Zwueste, global vice-president Personeelszaken (HR) geeft op vragen van medewerkers. Het gaat over ARBO en HNW, over het behouden van talent voor Getronics, over sport en werk en over de CAO. De CEO van Getronics, Eric van der Meijden, spreekt in zijn voorwoord over sociale media. Zelf is hij nog niet aan het twitteren, geeft hij toe. Wel wordt het alle medewerkers van Getronics binnenkort mogelijk gemaakt om via ‘KPN1connect’ met anderen binnen Getronics digitaal te ‘kwekken’. Wanneer u nieuwsgierig bent geworden naar de inhoud van het G+ magazine bekijk dan de digitale versie op de VGG-website. www.vggetronics.nl
In het Bedrijfshistories Archief van Getronics zijn zo’n 100 kerstkaarten opgeslagen. Weet u in welk jaar Groenpol deze kerstkaart verstuurde? Laat het weten via het redactieadres. Wil je meer weten over de ontstaansgeschiedenis van Getronics, neem dan eens een kijkje op de website van Wikipedia. http://nl.wikipedia.org/wiki/Getronics Daar lees je o.a.: Groeneveld, Groenpol In 1887 is in Amsterdam de "Elektrotechnische Fabriek N.V." van Groeneveld, Van der Poll & Co opgericht. De onderneming hield zich bezig met elektrotechnische installaties, zoals van meet- en regelapparatuur, voor openbare voorzieningen en de scheepvaart. Na de Tweede Wereldoorlog werd "Technisch Verkoop Kantoor Groenpol" opgezet als afzonderlijke verkoopactiviteit. De naam van de holding werd in 1965 gewijzigd in Groenpol NV, en die van de distributiedivisie in "Groenpol Industriële Verkoop".
_______________________________________________________________________________________________
13
__
De komeet Halley, als kerstster door Hugo Groeneveld
Inleiding Geruchten over het vergaan van de wereld zijn al zo oud als de mensheid. Aan het eind van de negentiende eeuw was het weer raak in Engeland. Nog voor de eeuwwisseling zou de aarde in botsing komen met een enorme komeet en een regen van buitenaardse projectielen zou de wereld en omstreken in vuur en rook doen vergaan. Dat alles zou op de dertiende november van het jaar 1899 plaatsvinden! Een verstandige Britse Lord bestelde een wagon kolen om er warmpjes bij te zitten, mocht hij het einde der tijden overleven, je weet maar nooit.
Komeet Een komeet lijkt een wazige ster met een veeg van licht achter zich aan, de 'staart'. Hij beweegt langzaam tussen de sterren. Elke dag een beetje verder. Een komeet wordt ook staartster genoemd. Eigenlijk is dit een verkeerde naam. Een komeet is namelijk geen ster! Echte sterren geven licht. Kometen doen dat niet. Ze weerkaatsen alleen het licht van de zon. Net zoals bijvoorbeeld de maan. Kometen komen uit de verste hoeken van ons zonnestelsel. Ze bestaan uit brokken ijs en stof die miljarden jaren diepgevroren zijn. De meeste blijven in een baan om de zon door de zwaartekracht van de zon. Af en toe wordt er één stukje uit zijn baan geduwd. Als de komeet de zon nadert, warmen de buitenste ijslagen op en veranderen in gas. Dit vormt de ronde nevel die voor een ster wordt aangezien. De komeet Halley is zeer bijzonder: hij keert elke 76 jaar terug en is daarom voor wetenschappers van grote astronomische waarde.
De historie vertelt ons niets over de afloop, maar één ding is zeker: de wereld is niet vergaan. Het feit dat u in uw luie stoel dit VGGmagazine zit te verslinden, betekent dat ook u het zekere voor het onzekere heeft genomen en met een flinke dosis versnaperingen de verhalen over de heelalbewoners tot u neemt. Zo kan-ie wel, de inleiding. Kometen en onheil Waarom worden kometen verbonden met rampen, angst en onheil, en andere hemellichamen niet? We gaan op zoek naar het antwoord op deze prangende vraag en nemen daarom even de hemellichamen onder de loep. De zon laten we buiten beschouwing. Reeds in de oudheid is die heilig verklaard. Dan de maan, die verandert van gedaante, maar komt op zeer gezette tijden cirkelvormig terug. De sterren hebben hun vaste plaats en vormen herkenbare patronen aan het firmament. Grote Beer, Kleine Beer, Schorpioen en Maagd, ze zijn niet weg te denken uit astronomie en astrologie. Zon, maan en sterren vormen vaste, vertrouwde lichten boven onze hoofden. Een komeet daarentegen heeft geen vaste baan of vaste plek. Hij verschijnt, naar het lijkt, onaangekondigd, wordt gaandeweg helderder en vervaagt vervolgens om daarna geheel te verdwijnen. We zullen zien. __
14
De ‘staart’ wordt ook wel het ‘haar’ van de komeet genoemd (Griekse woord komètes betekent ‘harig’). Hiermee is ook de naam ‘komeet’ verklaard. Om het nog erger te maken werd de draderige staart ook wel vergeleken met het loshangende, wapperende haar van een rouwende vrouw, hetgeen de komeet ook nog angstaanjagend maakt. Kometen en Halley De Engelsman Halley leefde van 1656 tot 1742. Hij werd dus zesentachtig (86) jaar oud. In die tijd was dat meer dan stokoud. Hij móest ook wel die leeftijd bereiken want hij was een drukbezet man. Hij was wiskundige, natuurkundige, meteoroloog en astronoom. In die laatste kwaliteit berekende hij de baan van een komeet die bij vlagen helder en langdurig aan het zwerk te zien was (geweest).
_______________________________________________________________________________________________
Hij zocht naar verslagen van de verschijning van een grote, heldere komeet die hij zelf in 1682 op zijn reis van Calais naar Parijs had gezien. En ziedaar: in de jaren 1456, 1531, 1607 en 1682 bleken de beschrijvingen te kloppen. En wat deed het genie? Halley, het genie, ook Hij voorspelde dat de komeet in pruikendracht in het jaar 1758 weer zou verschijnen. Even rekenen: om de 70/76 jaar (ongeveer) liet de komeet zich zien. En dat gebeurde prompt in 1758, boven Engeland!! Dus kreeg de komeet op Engels/chauvinistische wijze de naam Halley. Zelf heeft hij de eervolle benoeming niet meer mogen meemaken, laat staan dat hij er ooit van gedroomd heeft dat in het VGGmagazine, anno 2010, zijn naam met ontzag wordt genoemd, maar dat terzijde. Een redactielid verzuchtte, geheel in stijl: `Och, ende soude Halley noch hebben gheleeft, hij en soude sich hochelijck hebben verbaest´ Kometen en de oudheid Reeds in de oudheid werden jaar en datum van het verschijnen van een komeet genoteerd. Achteraf werden dan de vreselijkste gebeurtenissen die na de verschijning plaats hadden gevonden, gerelateerd aan de verschijning. In het jaar 44 v. Chr. werd een komeet in verband gebracht met de moord op Julius Caesar in datzelfde jaar. Deze buste van Caesar is waarschijnlijk de enige goed gelijkende afbeelding die van hem bewaard is gebleven. De naar boven wijkende haargrens is zeer kenmerkend. Grote Romeinse heersers werden vrijwel altijd met een jaloersmakende haardos afgebeeld. Vrijwel zeker is deze buste gemaakt bij het leven van Caesar. Zijn nabestaanden zouden nooit hebben goedgevonden dat hij als een man van minimaal middelbare leeftijd werd afgebeeld.
Brutus, één van de moordenaars van Caesar! De wereldbekende en alom gebruikte uitdrukking ´et tu, Brute´, ´Ook Gij Brutus´, zou door Caesar gebezigd zijn tijdens de aanslag op zijn leven. In geen enkele bron is er echter iets van teruggevonden. De woorden zijn ontsproten aan het brein van Shakespeare, die ze gebruikte in zijn wereldvermaarde tragedie Julius Caesar. Toch knap om drie woorden op het toneel te laten uitspreken, die ruim vijf eeuwen later nog, te pas en te onpas, worden gebezigd. De twee afgebeelde jongens hadden iets met vrouwen, of de vrouwen met hen, naar keuze. Goldsworthy heeft daarover in zijn magistrale biografie over Julius Caesar, een boekje opengedaan. Omwille van de ruimte in dit blad moet ik mij beperken tot slechts een klein stukje tekst: Halverwege de jaren veertig v. Chr. was Marcus Antonius, een van het driemanschap dat het Romeinse Rijk bestierde na de dood van Caesar, een tijdlang tot over zijn oren verliefd op een danseres die Cytheris heette, een voormalige slavin die van haar vroegere baas de naam Volumnia had gekregen. De herkomst van de naam is niet te achterhalen. Wellicht dat haar uiterlijk en gedragingen tot haar naamgeving hebben bijgedragen. Marcus liep in het openbaar met haar te koop en behandelde haar bijna als zijn echtgenote. Vooral Cicero zag dit met afschuw aan. Diezelfde vrouw werd later de minnares van Caesars moordenaar Brutus en van nog andere prominente Romeinse senatoren. Kinderen uit dit soort dubieuze relaties waren bastaarden, die rechtenloos opgroeiden en doorgaans een armzalig bestaan moesten leiden. Kometen en hun afbeelding Kometen werden niet altijd waarheidsgetrouw afgebeeld. De zogenaamde signaalfunctie was belangrijker dan de realistische gelijkenis. Een komeet werd vaak weergegeven als een ster. Een schitterend voorbeeld daarvan is te vinden in een in Engeland gemaakt handschrift van de Omne Bonum (Al het Goede), een Latijnse encyclopedie over wetenschap, in de vorm van theologie, recht, natuurwetenschap en nog veel meer uit de tijd van circa 1360-1375.
_______________________________________________________________________________________________
15
__
De hoofdstukken zijn alfabetisch gerangschikt. Zoals toentertijd gebruikelijk werd de eerste letter, de C, van het hoofdstuk ‘Cometa’ opgevuld, gekalligrafeerd. In dit geval met een man die naar het firmament wijst waarin een komeet als vlammende achtpuntige ster te zien is.
Kometen en Romeinse geschiedschrijving Over de komeet Halley lijkt - met nadruk lijkt- voor het eerst concreet te zijn geschreven door de Romeinse geschiedschrijver Tacitus. Deze leefde in de eerste eeuw van onze jaartelling. Hij schreef jaarkronieken, ‘Annales’, over Romeinse keizers. En natuurlijk ontbrak daarin keizer Nero niet. Over het jaar 60 na Chr. schreef Tacitus: ” … straalde er aan de hemel een staartster, die volgens de gangbare mening de verandering van vorst, koning of keizer voorspelt. Het volk keek al uit naar de opvolger van Nero ….” Nero was er snel bij en had direct een bedreiger op het oog. Plautus was de naam van de mogelijke troonopvolger. Prompt werd deze naar een ver eiland verbannen en twee jaar later alsnog vermoord. Over het jaar 64 na Chr. schreef Tacitus (ca. 56-117) : “Op het einde van het jaar werden wondertekenen ruchtbaar, voorboden van dreigende rampen. Nooit tevoren had het heftiger en veelvuldiger gebliksemd; en er verscheen een staartster waarvan Nero , de kwade gevolgen steeds afwentelde door de executie van hooggeplaatste personen.” __
16
Of in het jaar 60 of 64 na Chr. de komeet Halley verscheen, is moeilijk te achterhalen. Het feit echter dat Tacitus tweemaal het verschijnen van een komeet in zijn ‘Annales’ opnam, duidt op een heftige beroering in het Romeinse Rijk. Het is dan ook aannemelijk dat er een komeet van uitzonderlijke afmetingen en met een grote helderheid, voor een periode van enkele maanden aan de hemel heeft geTacius: Zwijgzaam schenen; de komeet Halley? De komeet Halley en het Tapijt van Bayeux Ik sla een paar jaartjes over en beland in het jaar 1070, ongeveer. Daar begint de geschiedenis van het Tapijt van Bayeux. Geen echt tapijt, maar een strook linnen van zeventig [70] meter lang en vijftig [50] centimeter hoog, van voor tot achter voorzien van borduurwerk in wol. Een Normandische bisschop met de naam Odo, zou het ‘tapijt’ in Engeland hebben besteld als wanddecoratie voor zijn nieuwe kathedraal in het plaatsje Bayeux in Normandië. Dat is vreemd, want nergens op de zeventig meter linnen is een echt godsdienstige decoratie te vinden. Het is een door en door wereldlijk document, druipend van oorlogstaferelen en heldendaden. De bisschop heeft zich zwaaiend met een enorme oorlogsknots laten afbeelden, te midden van strijdgewoel. Veel interessanter is de afbeelding van, naar het lijkt, een gestileerde bezem bovenin het tapijt. De toegevoegde Latijnse tekst verduidelijkt veel. Die luidt: Isti mirant stella (hier verbazen mannen zich over de ster). Na veel wetenschappelijk onderzoek is vrijwel zeker dat hier de komeet Halley is afgebeeld. Midden in de Middeleeuwen heeft de
komeet al zoveel commotie veroorzaakt, dat hij een niet onbelangrijke plaats op het tapijt verdiende! Ik ga ervan uit dat uw kerstboom is opgetuigd. De verlichting van vorig jaar is uit de knoop gehaald. Kaarsen uit 2009 bleken verbleekt en zijn vervangen door veelkleurige sfeerverwekkers. Kerstsfeer alom, en dus is er ruimte voor een bruggetje van ons aller komeet naar het Kerstfeest door de eeuwen heen. Kometen en schilderkunst In het kerstverhaal speelt de ster die de Wijzen uit het Oosten, de magiërs, de weg wees naar Bethlehem, een cruciale rol. Het was Giotto di Bondone –zeg maar Giottodie op een fresco in de Arenakapel van Padua niet een gangbare afbeelding van de ster neerzette, maar een rode komeet met een vurige, lange staart. Hij had daar redenen voor, want in het jaar 1301, kort voor hij dit fresco maakte, was een indrukwekkende komeet aan de hemel verschenen. Naar moderne berekeningen moet dit de komeet Halley zijn geweest! Giotto heeft de komeet/ster gebruikt om aan te geven dat de ster van Bethlehem, waarover in het klassieke kerstverhaal wordt verteld, een bijzonder hemellichaam moet zijn geweest. In de afbeelding van de bol is daarom een sterachtig lichaam geschilderd. In die tijd waren de geleerden van de universiteit van Padua intensief bezig met astrologie. Aan diezelfde universiteit zou de grote geleerde Galileo later een leerstoel krijgen. Ongetwijfeld heeft Giotto contacten gehad met astrologen en astronomen van de universiteit van Padua. Als eerbetoon aan Giotto’s natuurgetrouwe weergave van de komeet werd in 1985 een ruimtesonde gelanceerd die tot doel had de komeet Halley te bestuderen. Met kleur en verve heeft de sonde zich van haar taak gekweten.
Vele miljoenen kilometers van de aarde verwijderd scheerde de sonde op slechts 650 kilometer langs de kern van de komeet. De eerste foto’s op zo’n korte afstand van een komeet waren een feit! Tot slot… De Franse kunstenaar Honoré Daumier maakte een serie litho's met als onderwerp een komeetverschijning die duidelijk zichtbaar was in Parijs tussen 4 en 23 maart 1857. Hij gaf ze de titel 'de komeet van 1857'. Ze werden gepubliceerd in Le Charivari, een dagblad met veel spotprenten. Omdat in februari en ook nog in april enkele kometen duidelijk zichtbaar waren, zat de schrik er bij de Parijzenaars goed in. Daumiers litho's toonden vooral de reacties van de bange Parijzenaars. Drie oudere vrouwen hebben een onderonsje: "Ach, kometen... dat kondigt altijd grote narigheid aan! ...Ik verbaas me er niet meer over dat de arme mevrouw Galuchet gisteravond plotseling stierf!..." Ik moet mijn bijdrage aan dit Eindejaarsnummer van het VGGmagazine gaan afsluiten. Ik heb slechts een fractie van de stof die over kometen en kerststerren beschikbaar is kunnen aanstippen. Tot slot wil ik u die het jaar zorgenvol moet afsluiten, toewensen dat de sterren een beetje voor u stralen en uw hart verlichten. Ik wens u een Goede Tijd! God Bless You All! Rhenen, dec. 2010 Hugo Groeneveld
_______________________________________________________________________________________________
17
__
Puzzelpagina door Jan Boekhout
Deze keer gaat het over bedrijfsposters en beeldmerken. Het zijn vaak tijdsbepalende producten en wie weet roept het herinneringen op aan oude klanten. Welke bedrijfsnamen ontbreken op deze acht posters? 1.
5.
2.
6.
3.
7.
4.
8.
>>
<< - Nog 12 beeldmerken en posters. Welke bedrijfsnamen ontbreken hier? 1.
7.
2.
8.
3.
9.
4.
10.
5.
11.
6.
12.
Kijk voor de oplossing op de VGG-website of vraag de redactie. (zie Colofoon)
__
18
_______________________________________________________________________________________________
Bedrijfshistorisch Archief door Nelleke Persoons
Afscheid Helaas is dit artikel een afscheid. Eind dit jaar eindigt mijn werk hier in het Bedrijfshistorisch Archief. Hoe de toekomst van het BhA eruit zal gaan zien is op dit moment nog niet duidelijk. Tot die tijd zal Jos Weesie de contactpersoon zijn. Dit wordt dus een nostalgisch stukje waarin ik terugkijk op wat er is gebeurd in die tijd. Na het vertrek van Alice van der Wiel, werk ik sinds medio mei 2008 met plezier in het BhA. De eerste tijd samen met Nico Boerboom. Er is veel werk verzet. Bij mijn komst stond hier een grote hoeveelheid materiaal van verschillende herkomst. Veel moest nog uitgezocht worden en vanuit het hele land kwamen uit de vestigingen nog meer historisch materiaal. De eerste vraag waar een collectiemedewerker mee te maken krijgt is meteen de moeilijkste: wat bewaren we? Uiteraard kan niet alles bewaard worden maar … weg is weg en je krijgt het nooit meer terug. Er moeten weloverwogen keuzes worden gemaakt. Daarbij helpt het als we weten waarover we het precies hebben, met andere woorden de bekende 5 W’s: wat, wie, waar, waarom en waarmee. Na installering van het Adlib-systeem konden we echt aan de slag. Nico fotografeerde en ik voerde de gegevens in. Daarna zetten we het genummerd terug in de kast “gedaan”. Van alle kanten kwam nieuw materiaal naar het BhA. Niet alleen de kast maar de hele ruimte werd te klein. Er werd een ruimte bij Saan in Almere gehuurd. Alleen dvd’s, foto’s en documenten bleven hier op de Donauweg. Inmiddels hadden zich ook vrijwilligers gemeld die een dag in de week komen helpen, letterlijk met raad en daad. Zij hebben een grote expertise op hun werkterrein en zij helpen bij het uitvoeren van de verschillende werkzaamheden. Na het vertrek van Nico was dit hard nodig. Er zijn verschillende kleine exposities met historisch materiaal in de bedrijfsgebouwen neergezet.
Als museoloog ben ik iemand van de voorwerpen, ik denk dus vooral terug aan al die – soms wonderbaarlijke – zaken die door mijn handen zijn gegaan: telmachines, computeronderdelen, Solari-flaps, vreemde tangen, diskettes van grote omvang, schaalmodellen auto’s, babyschoentjes, foto’s, affiches en ontroerende video’s. Verder denk ik met veel genoegen terug aan de samenwerking met “mijn jongens”, de vrijwilligers die mij iedere maandag kwamen helpen. En daarnaast aan de vrijwilligers die thuis werk hebben verzet en dvd’s hebben bekeken of hebben gereageerd op hulpvragen uit deze rubriek. Bij deze wil ik ook de VGG-redactie bedanken die mij in hun blad en op de website een podium bood naar de gepensioneerden voor vragen over voorwerpen die wij niet thuis konden brengen. Omdat een koppeling van het registratiesysteem aan een website nog niet tot stand is gekomen, kunnen we nog geen interactief contact hebben. Heel fijn dus dat we via de VGG in contact konden komen met de kennishouders van de historie van Getronics en de rechtsvoorgangers. Vaak kwam er een oplossing van de lezers. Heel hartelijk dank hiervoor. Dit keer eindig ik niet met een vraag om gegevens maar met een kleine fotoserie van het werk in het BhA.
De redactie van het VGGmagazine bedankt Nelleke voor haar bijdragen en betrokkenheid.
_______________________________________________________________________________________________
19
__
Vanuit het Bedrijfshistorisch Archief Getronics wensen we u…een historisch goed 2011! In het Bedrijfshistorisch Archief zijn veel afbeeldingen van oude kerstkaarten, logo’s en personeelsblaadjes opgeslagen.
Mogelijk heeft u nog oude Kerstkaarten bewaard, dan is het nu tijd om ze in beheer te geven bij het BhA, via de redactie.
______________________________________________________________________________________________________ _____________