Van cassettebandje tot iPo(a)d Van analoog naar digitaal (AAA DDD) Muziek bewaren, kopiëren, vervoeren en afspelen Enkele termen Analoog (A) (Veranderings)gegevens worden vergelijkenderwijs (naar analogie) vastgelegd. Geluidsterkte, toonhoogte, snelheid, kleur, lichtsterkte meestal door magnetiseren. Voorbeelden van analoge systemen zijn de vroegere platenspeler en cassette(band)recorder televisie via antenne of kabel, de gewone telefoonlijn en het fototoestel.
Digitaal (D) Aanduiding dat gegevens (data) alleen in nullen en enen worden uitgedrukt. Digitale gegevens kunnen exact worden gekopieerd, omdat ze zijn vastgelegd in codes gebaseerd op 0 en 1. Groot voordeel van digitale techniek is dat de kopieën geen kwaliteitsverlies hebben. Ook zijn digitale gegevens veel minder onderhevig aan storingen. Voorbeelden van digitale apparaten zijn de cd-speler, de computer en de digitale camera.
Cassettebandje: gegevens worden analoog vastgelegd door magnetiseren Opslagcapaciteit van digitale media wordt gemeten in Bytes KB KiloBytes (1000 Bytes) MB MegaBytes (1000.000 Bytes) GB GigaBytes (1 miljard Bytes) TB TeraBytes (1.000 miljard Bytes) CD (Compact Disc) 80 minuten muziek of 700 MB (data)
CD-ROM (compact disc Read Only Memory) een cd die allerlei gegevens, zoals tekst, muziek foto’s, illustraties en video kan bevatten. Een cd-rom is alleen leesbaar CD-R(W) Beschrijfbare CD (Writable) of herschrijfbare CD (Rewritable) (Populair: brandenbare CD!)
DVD (digital versatile disc) minimaal 1 uur film of 4,7 of 7,5 GB (data) DVD-/+R(W) Beschrijfbare of herschrijfbare DVD meestal +R(W) MP3 Gecomprimeerde muziek ca 3 MB per nummer van 2,5 minuut ( dat is 10 x gecomprimeerd vergeleken met muziek op CD) (andere bekende vormen van compressie WMA, AAC)
MP4 Gecomprimeerd beeld en geluid (video) Laptop of notebook Portable computer Netbook Kleinere versie van laptop/notebook Tablet Kleine dunne lichte ‘computer’ met aanraakscherm 1
Het gebruik van cassettebandjes • •
•
Steeds weer opnieuw te beschrijven Nummers zoeken door heen- en weerspoelen. Sommige cassettespelers vinden het begin van nieuwe nummers als er voldoende lege ruimte(zonder ruis) tussen de nummers zit. Vereist planning van lesmateriaal (voorbereiding) en ook tijdens de lessen is er tijd nodig voor het spoelen en zoeken.
Bandjes zijn aan slijtage onderhevig Muziek kopiëren betekent achteruitgang van kwaliteit
Het gebruik van CD’s en CD-kopieën Muziek van goede tot zeer goede kwaliteit Nummers snel te vinden Inhoud ligt vast CD’s zijn kwetsbaar voor beschadigingen (krassen en vette vingers). Zij vereisen een zorgvuldige manier van omgaan = extra aandacht tijdens de lessen. CD-spelers zijn niet altijd even goed bestand tegen schokken (veroorzaakt bijv door bewegingen op de vloer) Sommige (vaak oudere CD-spelers) hebben moeite met het lezen van zelfgebrande CD’s In korte tijd heb je een hele verzameling CD’s, die je steeds mee moet nemen
Muziek en Computer De computer wordt in ons verband gebruikt voor: • Het afspelen van CD en DVD (beeld en geluid) • Het kopiëren van CD en DVD • Het zelf maken/samenstellen van CD’s en DVD’s • Het bewaren veranderen/verbeteren van beeld en geluid • Het afspelen van gecomprimeerd beeld en geluid (MP3 of MP4) • Het vertonen en verspreiden van beeld en geluid op internet Juist door (snel) internet is het ontstaan van diverse gecomprimeerde vormen van beeld en geluid in een stroomversnelling geraakt. De industrie heeft hierop ingespeeld door het produceren van draagbare spelers waarop zowel beeld als geluid weergeven kan worden. De iPod geproduceerd door computerfabrikant Apple is een over de hele wereld bekend voorbeeld hiervan geworden Een Mp3-speler (bijv. de iPod) is een draagbare speler van beeld en geluid. Beeld en geluid worden opgeslagen in een gecomprimeerde vorm, maar hebben enigszins afhankelijk van het merk en soort speler en de weergave (oordopjes, of geluidsinstallatie, scherm(pje)) een kwaliteit die vergelijkbaar is met CD of DVD
2
Muziek in Mp3-formaat is behalve via de Mp3-spelers ook af te spelen vanaf een CD of DVD in een speciale CD-speler (portable) of een gewone DVD-speler en natuurlijk via de computer, laptop, netbook of tablet computer Op een CD-R kunnen ca 200 muzieknummers in Mp3-formaat opgeslagen en afgespeeld worden Op een DVD+/_R wel 1500 Op een Mp3-speler hangt het aantal nummers af van de soort speler
Voor het vullen van dergelijke CD’s, DVD’s en Mp3-spelers is een computer noodzakelijk. Elke niet al te oude computer (minimaal Windows XP) is daarvoor geschikt (te maken) Mp3-spelers zijn er in verschillende vormen en prijzen, vooral afhankelijk van capaciteit en mogelijkheden. De modellen ‘verouderen’ snel. Muziekmogelijkheden zijn vrijwel uitontwikkeld. In de nieuwe modellen ligt de nadruk op verbetering van fotoweergave en meer en betere mogelijkheden van videoweergave Daarnaast zit de MP3-speler steeds meer “ingebouwd” in andere mobiele apparaten, zoals de mobiele telefoon (Smartphone) Zie voor een redelijk overzicht. www.mp3shop.nl De Mp3-speler kan altijd afgeluisterd worden via oordopjes en is meestal ook aan te sluiten op een geluidsinstallatie. Draagbare geluidsapparatuur kan ook aangesloten worden op geluidsboxen, die bestemd zijn voor de computer. Er zijn diverse zeer betaalbare sets in de handel. Zie computerwinkel en bijv www.mp3shop.nl Let daarbij op de mogelijke geluidssterkte en kwaliteit (niet altijd super, maar bruikbaar) Een subwoofer (vooral voor de lage tonen) is aan te raden maar maakt het systeem iets minder portable Er zijn gerenommeerde merken met geluidssets incl dockingstation voor bijv iPod.
De Mp3-speler nader bekeken Naast kwaliteitsverschil en verschil in gebruiksgemak is er verschil in design en gevoeligheid voor hypes Welke speler? 1. Mogelijkheid tot aansluiten op vrijwel iedere geluidsinstallatie (aux/line-in, CD-ingang, dockingstation) 2. Hoeveel muziek kun je meenemen 3. Bedieningsgemak d.w.z. gebruik van toetsen/touchpad/scrollwiel en duidelijk beeldscherm en de kwetsbaarheid daarvan 4. Hoeveel tijd te gebruiken zonder opladen (verwisselbare accu). 5. Uitwisseling met de computer 3
De iPod iPod touch of iPhone als voorbeeld 1. Een eigen dockingsysteem 2. iPod nano 8 of 16 GB d.w.z. max 8000 nummers prijs ca € 120/€ 150 of Ipod classic 160 GB prijs ca €220 Scrollwiel Buitenkant nogal kwetsbaar voor krassen iPod touch met aanraakscherm (ook te gebruiken voor internet) iPhone (een zogenaamde smart-phone) 3. 14 – 30 uur 4. Via het programma iTunes (gratis te downloaden) Muziek tegen betaling aan te schaffen Eigen CD’s etc inbrengen (rippen) via het programma iTunes. Portable Geluidsinstallaties 1. Computerboxen 2. Dockingstations inclusief speakers- met of zonder accu 3. Portable muzieksystemen Alleen geschikt zijn de systemen, die minimaal 25 Watt RMS muziekvermogen produceren
4
De Mp3-speler in de praktijk Welke speler je ook kiest, de muziek wordt m.b.v. de computer op de speler opgeslagen, bewerkt, verwijderd etc. Alle muziek moet eerst op de computer opgeslagen worden (een enkele Mp3-speler kan rechtstreeks opnemen) Muziekbronnen kunnen zijn: • CD’s • LP’s, MD’s en cassettebandjes, mits de afspeelapparatuur aan te sluiten is op de geluidskaart van de computer, een usb poort of op een externe geluidskaart. • Internet muziekwinkels (betalen; de beperkingen wat betreft branden en afspelen= DRM digital rights management bestaan niet meer) 5
• • •
P2P (peer to peer) uitwisseling met mede-internetgebruikers o.a. via nieuwsgroepen Youtube muziekfilmpjes downloaden en converteren tot Mp3, bijv met de programma’s van DVDvideosoft Internet radio bijv. Spotify
Waar moet je op letten? Een grote voorraad muziektitels eist dat die muziek overzichtelijk gerangschikt is. De standaardcomputerprogramma’s (Windows Mediaplayer en iTunes) hebben hun eigen dwingende wetten. Bij het opslaan van muzieknummers kun je die wetten volgen, of je kiest je eigen mappenstructuur Elk muzieknummer moet een unieke naam hebben. Als je ook de overige gegevens van dat nummer (artiest, album genre etc.), invoert (in de zogenaamde Tag) kun je uitgebreider sorteren en zoeken. De Mp-3 speler en de computer sorteren altijd zelf in alfabetische volgorde, bijv op titel, of artiest, aanmaak- of wijzigingsdatum. Echter door 1000 nummers scrollen om een titel met S te vinden duurt te lang. De meeste programma’s werken met een zogenaamde Bibliotheek Ze doorzoeken de computer op aanwezige muziekbestanden en maken snelkoppelingen naar die bestanden. Playlists/afspeellijsten worden gebruikt om de muziek die je hebt opgeslagen in de gewenste volgorde af te spelen. De meeste afspeellijsten spelen doorlopend. Op Mp3-spelers is het tussentijds wijzigen van afspeellijsten niet echt eenvoudig. Op de computer/laptop is het vrij eenvoudig verschillende afspeellijsten samen te stellen. Als je daarna je MP3-speler synchroniseert met de computer gebruik je op beide dezelfde afspeellijsten. Verwijder je titels uit een Bibliotheek of afspeellijst dan verdwijnt alleen de snelkoppeling en niet het originele muziekbestand. Zorg voor een backup van alle muziek op de Mp3-speler, ook als die muziek zich op de computer bevindt. Gebruik daarvoor CD-R(W), DVD+R(W) of een externe harde schijf. Ook opslaan op internet is mogelijk (bijv. Apple iCloud, Windows live Skydrive, Dropbox)
6
Op internet te vinden: Hulp bij aanschaf http://www.kieskeurig.nl/tablet/informatie Mp3-spelers etc: www.mp3shop.nl Gratis (Freeware) programma’s Muziek beheren Apple iPod en iTunes: http://www.apple.nl/itunes Windows Mediaplayer http://windows.microsoft.com/nlNL/windows/downloads/windows-media-player Winamp versie 5 (ook voor oudere computers): www.winampnederlands.nl Audiograbber: www.audiograbber.nl Mediamonkey: www.mediamonkey.com
Muziek opnemen en bewerken http://www.fan.tv/digitaal/toontext.asp?id=10949 Audiograbber: www.audiograbber.nl Audacity: http://audacity.sourceforge.net/ Wavepad: www.nch.com.au/wavepad http://computertotaal.nl/software/23185-freecorder-5-01.html
Muziek downloaden (informatie/cursussen en programma’s) http://mp3.startpagina.nl
http://www.seniorweb.nl/onderwerp/76535/muziek http://computertotaal.nl/cursussen/5269-mp3-tjes-downloaden-in-eenhandomdraai.html
http://www.downloadwinkels.nl/index.html Spotify: http://www.spotify.com/nl http://computertotaal.nl/software/23005-muziek-zonderdownloaden/2.html Youtube downloaden en converteren http://www.dvdvideosoft.com Uitgebreide uitleg over het gebruik van iTunes: http://www.seniorweb.nl/thema/artikel.aspx?id=29664 “Cloud” http://computertotaal.nl/software/23085-office-web-apps-gebruiken.html http://computertotaal.nl/software/22356-workshop-dropbox-bestandenbewaren--delen--synchroniseren-en-ontvangen.html http://www.seniorweb.nl/software/37586/dropbox
7
