Vakken TOP IB-opleiding
Onderwijsbegeleiding
Doelstelling: Kennis van de verschillende probleemgebieden waarin een onderwijsbegeleider functioneert en inzicht in handelingsopties die hij heeft. Inzicht in de actuele ontwikkeling en vraagstukken met betrekking tot begeleiding van het onderwijs. Oriëntatie op het werkveld.
Vakinhoud: Korte schets van veranderingen in het onderwijs en het ontstaan van de onderwijsbegeleiding. Schets van de Nederlandse onderwijsverzorgings-structuur op vier niveaus (landelijk-, school-, klasen kindniveau). Onderwijsondersteuning bij primaire processen in de school. Hierbij zijn (ortho)didactische en pedagogische kennis en vaardigheden onontbeerlijk. Interne begeleiding, coaching/consultatie en evaluatie binnen de eenzorgroute zijn belangrijke componenten van het vak.
Advisering en begeleiding
Doelstelling: Advisering en begeleiding spelen een belangrijke rol als taakvelden binnen de jeugdzorg en het onderwijs. De doelstelling van dit college is een beeld krijgen van deze taakvelden in de jeugdzorg (waaronder ook de jeugdbescherming en de geestelijke gezondheidszorg) in samenwerking met het (speciaal) onderwijs. Daarnaast zullen aan de hand van praktijkvoorbeelden 7 theoretische begeleidingsinvalshoeken worden behandeld, waaronder de medische (waarbij expliciet aandacht is voor kinder- en jeugdpsychiatrische problematiek), de leertheoretische, de psychodynamische, de cliëntgerichte, de systeemtheoretische invalshoek, de pedagogische en de oplossingsgerichte invalshoek. Het begeleiden van opvoeders vertoont raakvlakken met het inhoudelijk ondersteunen van beroepsopvoeders, waaronder leerkrachten. Deze raakvlakken zijn o.a. gelegen in de houding en bejegening van de professional en worden derhalve behandeld tijdens de colleges.
Vakinhoud: -een korte inleiding over de fase van aanmelding en onderzoek en daarmee samenhangend de relatie van adviseren en begeleiden met handelingsgerichte (ortho)pedagogische diagnostiek; -bespreken van het thema veiligheid in gezinnen, zorg en onderwijs met ouders/jeugdigen en beroepsopvoeders waarin de Rechten van het Kind centraal staan; -bespreken van de betekenis van advisering en begeleiding ten aanzien van kinderen/jeugdigen en volwassenen in de jeugdzorg en het onderwijs; -zicht krijgen op evidence en practice based interventies gericht op het versterken van de eigen kracht van ouders en jeugdigen; -begeleiden en adviseren van (gezins)hulpverleners/leerkrachten (teambegeleiding); -door middel van casuïstiek oefenen in gesprekstechnieken toegespitst op advisering- en begeleidingsaspecten waarbij houdings- en bejegeningsaspecten expliciet van aandacht worden voorzien; -bespreken van de meldcode kindermishandeling en het juridisch kader waarbinnen de professional dient te handelen wanneer sprake is van vermoedens van kindermishandeling en huiselijk geweld; -bespreken van meldplicht grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik in semi-residentiële settingen en onderwijsorganisaties; -signaleren van weerstanden in gezinnen en signaleren van weerstanden bij de professional zelf.
Andragogiek
Doelstelling Kennis nemen en leren hanteren van veranderkundige begrippen en modellen ten dienste van het ontwikkelen en verbeteren van eigen professioneel methodisch handelen als (ped)agoog. De student is in staat om bij een sociaal probleem een adequate interventie te kiezen en deze interventie te verantwoorden.
Vakinhoud: -Andragogiek gaat over hoe volwassen mensen leren. Leren kun je zien als veranderen van gedrag. De wijze waarop mensen veranderingen vormgeven, zich daarbij laten beïnvloeden, maar ook zelf beïnvloeden is daarbij het onderwerp van de lessen. Life long learning en de rol van de (andr)agoog in wisselende contexten is daarbij voortdurend het aandachtspunt. - Theoretische oriëntaties op en opvattingen over andrago(lo)gie worden onder de loep genomen. Dat gaat over het denken over verander- en beïnvloedingsprocessen in de diverse werkterreinen. Daarbij kijken we naar de ethische kant (de normatieve andragogie), maar vooral ook naar de praktische andragogiek, waarin het handelen van de agoog centraal staat. Methodiek en systematiek om te komen tot probleemoplossingen. Zelfregulatie als begrip en methodiek wordt verkend. - Communicatie is het voertuig van verandering en beïnvloeding in leerprocessen. Communicatieve vaardigheden, reflecteren, presenteren, werken met groepen zijn onderdelen die aan de orde komen.
Onderwijskunde
Doelstelling Algemene introductie op de wetenschappelijke grondslagen en de geschiedenis van de onderwijskunde; Oriëntatie op centrale vraagstellingen en probleemstellingen in het onderwijs en van het hedendaagse onderwijsonderzoek; Kennismaking met de belangrijkste deelgebieden en thema’s binnen de onderwijskunde; Het vermogen om vanuit theoretische inzichten te reflecteren op actuele thema’s van de onderwijskunde; Oriëntatie op mogelijke beroepenvelden van de onderwijskunde.
Vakinhoud In dit studieonderdeel wordt ingegaan op de interdisciplinaire fundamenten van de onderwijskunde en in dat verband op enkele centrale thema's: onderwijs, samenleving en zeggenschapsverhoudingen; onderwijswet- en regelgeving, onderwijsbestel en onderwijsbeleid, de interne vormgeving van het schoolonderwijs; de relatie tussen leren, ontwikkeling en onderwijzen, etc.
Visie en profilering
Doelstelling De student maakt kennis met het proces van visie- en identiteitsontwikkeling; kan deze visie en identiteit vertalen naar profileringsitems en een profiel; krijgt inzicht in het belang van interne communicatie voor draagvlakontwikkeling; krijgt handvatten voor het voorbereiden en houden van een gedegen interview.
Vakinhoud De student kiest een school of (zorg)instelling. De student houdt samen met een medestudent een diepte-interview met de directeur van de school of instelling. In dit interview achterhalen de studenten o.a. het antwoord op de volgende vragen: Wat zijn de missie, visie en identiteit van de organisatie? Hoe zijn deze tot stand gekomen? Op welke wijze is draagvlak voor visie gecreëerd? Wat is het doel van de positionering? Wat is het imago van de organisatie? Wat zijn de sterke en zwakke punten van de organisatie? Wat is de concurrentiepositie van de organisatie? Op basis van de uitkomsten van het interview, ontwikkelen de studenten een profiel van de organisatie. De studenten presenteren het profiel aan medestudenten (‘de medewerkers’ van de organisatie) met als doel draagvlak voor het profiel te creëren bij de ‘medewerkers’. Medestudenten moeten mede op basis van de literatuur een kritisch oordeel vormen over het welslagen van het profiel.
Leer- en onderwijsproblemen
Doelstelling Na afloop van dit vak heeft de student kennis van - de praktijk van leerlingenzorg in het algemeen - de normale ontwikkeling van specifieke vaardigheden op de basisschool (lezen, spellen, rekenen) - leerlingenzorg bij specifieke leerproblemen (lezen, spellen, rekenen) - recente theoretische inzichten over de voor lezen, spellen en rekenen benodigde kennis en vaardigheden
Vakinhoud Deze cursus heeft als thema: leerling en leerproces. Er wordt ingegaan op de huidige gang van zaken m.b.t. zorgleerlingen en op recente theorieën over normale en afwijkende ontwikkeling in de diverse leerdomeinen. Aansluitend wordt ingegaan op protocollen (en bijbehorend testinstrumentarium) die op school en in de gezondheidszorg worden gebruikt om de leerstoornissen dyslexie, dysorthografie en dyscalculie te diagnosticeren en te behandelen.
Gedrags- en opvoedingsproblemen
Doelstelling Het eerste doel van dit vak is de kennisname van wetenschappelijke begrippen en definities bij gedrags- en opvoedingsproblemen en de wijze waarop deze in de praktijk worden gebruikt om opvoedingsproblemen op te lossen. Het tweede doel is de nadere kennisname van de structuur en de doelgroepen van de jeugdzorg in Nederland.
Vakinhoud Centraal staat de wijze waarop de onder de doelstelling genoemde begrippen en definities tot stand komen en in de diagnostiek worden gebruikt teneinde een bijdrage te leveren aan de oplossing van deze problemen.
IB in praktijk
Doelstelling De student maakt kennis met actuele thema’s uit de praktijk van interne begeleiding, waaronder beeld coaching (voorheen video-interactiebegeleiding), verdiept zich daarin en vertaalt de opgedane kennis naar de praktijk van interne begeleiding waarbij de reflectie op en competenties van de intern begeleider centraal staan. Hierbij wordt de student zich bewust van zijn/haar coachende rol binnen de school.
Vakinhoud Centraal staan de volgende thema’s: leerproblemen, gedragsproblemen, passend onderwijs, onderwijsinspectie, effectiviteit van onderwijs, school & ouders en beeldcoaching, waarbij nadruk ligt op het laatste thema. De cursist leert de principes van beeldcoaching kennen en ervaart hoe er met gebruikmaking van beeldmateriaal uit de school coachende feedback gegeven kan worden. De cursist neemt hiertoe de eigen rol als begeleider onder de loep met eigen beeldmateriaal en reflecteert hierop.
Eindopdracht
Doelstelling Het op basis van onderzoek formuleren van richtlijnen voor de praktijk, aansluitend bij een actueel en in de onderwijspraktijk ervaren probleem.
Inhoud De student formuleert na een probleemanalyse, een literatuurstudie en een praktijkgericht onderzoek beargumenteerde op toekomstig handelen gerichte richtlijnen voor een in de praktijk ervaren probleem. Het probleem zal zich in de regel voordoen in de school waar de student werkzaam is, maar kan ook gevonden worden in een andere school (bijvoorbeeld uit het zelfde samenwerkingsverband). Het praktijkonderzoek vindt plaats binnen de betreffende school. Er wordt vanuit gegaan dat de student vanuit de eerder genoten HBO-opleiding bekend is op het gebied van praktijkonderzoek. Indien dat niet het geval is, dient de student zelfstandig literatuur op dit gebied te bestuderen.
