29-04-2009
12:42
Pagina 77
NIEUWS Evenement
Girlpower in de techniek! goed bezocht
Een aantal samenwerkende organisaties in Noord-Holland besloot begin april vrou-
ster dat ze vooral naar de bijeenkomst
wen, werkzaam in de techniek, eens in het zonnetje te zetten. Het evenement
is gekomen, omdat ze meer meisjes en
‘Girlpower in de techniek!’ voorzag in een middag- en avondvullend programma waar-
vrouwen wil aantrekken. Ze weet al-
bij allerhande presentaties en workshops konden worden gevolgd.
leen niet hoe. De organisatie denkt hier wel een bijdrage aan te kunnen leve-
Het Alkmaarse DSB-stadion herbergde
Volgens de hoogleraar is er een aantal
ren. Aan de dames wordt gevraagd of
2 april opvallend veel vrouwen. Allen
redenen te noemen waarom vrouwen
ze rolmodellen willen worden en hun
waren afgekomen op het evenement
erg geschikt zijn voor het technische
vak meer bekendheid willen geven.
‘Girlpower in de techniek!’ dat werd ge-
vak. ‘Ze gaan respectvol met elkaar om,
Toch zeker een kwart tot de helft van
organiseerd door Technocentrum
denken anders en kunnen daardoor
de aanwezige vrouwen blijkt hier inte-
Noord-Holland-Noord, de opleidings-
tot creatieve oplossingen komen, zijn
resse in te hebben. ‘En jullie hoeven
fondsen OOM, A&O en Otib, OBM Noord-
praktisch en organisatorisch sterk,
niet bang te zijn meteen het diepe in
Holland, Uneto-VNI, de Koninklijke
kunnen vaak beter veranderingen op-
te worden gegooid. Wij zorgen voor
Metaalunie en FNV Bondgenoten.
pakken, zijn klantgericht, zijn preciezer
goede ondersteuning en voldoende
en weten vaak een betere balans tus-
training’, wordt de geïnteresseerden op
Paniekvoetbal
sen werk en privé te creëren.’ Een punt
het hart gedrukt.
De ongeveer tachtig aanwezige vrouwen
waar vrouwen dan weer wat minder in
Na een korte pauze konden de deel-
werden welkom geheten door Jacquelien
scoren, is het profileren van henzelf.
neemsters kiezen uit diverse inhoude-
van der Lem, directeur van Lemtech.
‘Ze zijn te bescheiden en weten zich
lijke workshops waarbij onderwerpen
Hierna was het woord aan prof.dr. Guido
niet altijd goed te profileren. Wat dat
als over uitstraling, female leadership
Uyttenbroecke van de universiteit van
betreft moeten ze af en toe wat meer
en het belang van een goede balans
Gent. Het eerste onderwerp dat hij aan-
naar hun mannelijke collega’s kijken,
tussen werk en privé aan de orde kwa-
sneed, betrof de economische crisis.
die weten zichzelf vaak veel beter te
men. Vervolgens werd met een serie
‘Opleidingen worden stopgezet en perso-
verkopen.’
funworkshops, zoals kleuradvies, pech onderweg voor vrouwen en parfum
neel wordt ontslagen. Dat is echt paniekvoetbal. Crisis of geen crisis, er gaat een
Noord-Holland’s next rolmodel
maken, een luchtiger toon aan het eve-
tekort ontstaan aan goede vakmensen.
Maar als vrouwen zo goed passen in de
nement gegeven. De bijeenkomst werd
De komende paar jaar is er een grote uit-
techniek, waarom zijn er dan nog
afgesloten met een buffet, waarbij de
stroom, terwijl de instroom stagneert.
steeds zo weinig werkzaam in dit vak-
vrouwen nog verder konden netwer-
We moeten de techniek daarom meer
gebied? Deze vraag houdt ook de be-
ken.
zichtbaar maken, zeker bij vrouwen.’
zoeksters bezig. Zo vertelt een bezoek-
Intech K&S Mei ’09
77
NIEUWS
KS05 77-81
KS05 77-81
29-04-2009
12:42
Pagina 78
NIEUWS Nieuwbouw Maasstad Ziekenhuis
Potentieelstudie warmtepompen uitgebracht Naast de marktstudie over warmtepompen in de bestaande bouw heeft
ontvangt warmte van afvalverwerker AVR
Ecofys in januari 2009 een rapport uitgebracht over het potentieel van de
Het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam
warmtepomp. Er liggen grote bespa-
ondergaat de komende tijd een groot-
ringen in het verschiet na een door-
scheepse verbouwing. Inzet is het zie-
braak van deze duurzame techniek.
kenhuis te voorzien van duurzame in-
Mocht de warmtepomp binnen enkele
stallaties. Het Maasstad krijgt daarbij
jaren de hr-ketel vervangen als be-
hulp van afvalverwerker AVR. Via een
langrijkste klimaatinstallatie thuis,
pijpleiding vanuit de AVR, onder andere
dan bespaart Nederland in het jaar
in de Botlek, wordt het hete water
2020 0,7 - 1,3 Mton CO2/jr. Dit kan op-
naar het energiegebouw van het zie-
lopen naar een CO2-reductie van zo'n
kenhuis getransporteerd, waarna het
twintig procent per jaar in het jaar
via verwarmingsbuizen door het zie-
2030. Het rapport is gemaakt door
kenhuis wordt gepompt. De omgeving
Ecofys in opdracht van fabrikanten en
profiteert mee, op het terrein van het
SenterNovem. Het doel voor de tot-
ziekenhuis wordt een aftakking ge-
standkoming was het vaststellen van
maakt van het warmwaternet voor
ning. Een en ander is nog afhankelijk
het energiebesparing- en CO2-reduc-
verwarming van duizenden woningen
van de tarieven die AVR rekent.
tiepotentieel van de hybride lucht-wa-
in de omliggende wijken.
In 2008 verbruikten de twee locaties
terwarmtepomp in de bestaande
Wanneer het project met de rest-
van het Maasstad Ziekenhuis, Clara en
Nederlandse woningbouw.
warmte begint is nog niet bekend. De
Zuider, samen 3.476.295 m3 gas. In het
Het rapport is waardevolle achter-
aanleg van de pijpleiding is eind vorig
nieuwe ziekenhuis worden de daken
grondinformatie bij het artikel ‘Inpas-
jaar van start gegaan. In elk geval kan
beplant. Op deze manier wordt het ri-
sing warmtepomp in bestaande bouw
het ziekenhuis vanaf het moment van
oolstelsel ontlast bij zware regenval en
vraagt extra inspanning’ in Intech K&S
oplevering begin 2011 op restwarmte
wordt warmte vastgehouden.
van februari. Het rapport Energie-
draaien. Wel worden er ook nog twee
Bovendien heeft uitzicht op een groen
besparing- en CO2-reductiepotentieel
conventionele cv-installaties gebouwd
dak een weldadige uitwerking op de
hybride lucht-waterwarmtepomp in de
die het ziekenhuis verwarmen als de
gezondheid van patiënten in het zie-
bestaande woningbouw is daarom be-
restwarmtevoorziening stil komt te
kenhuis. Het ziekenhuis zal groene
schikbaar in het online archief van de
liggen, bijvoorbeeld wanneer installa-
stroom gebruiken. Ook wordt een
vaktijdschriften en te downloaden in
ties bij de AVR uitvallen. Het Maasstad
wtw-systeem geïnstalleerd op het
de sectie 'achtergrondinformatie' op
Ziekenhuis hoopt op een besparing
luchtverversingssysteem.
www.intechks.nl.
van twintig procent op de energiereke-
Grundfos opent
online kennisplatform
over pompen
pompen eenvoudiger te maken. Het
ontwikkelt en verder in de aandacht
aannemers in Europa wat het bedrijf
antwoord was: 'Geef ons een multifunc-
zetten. De indeling van de site bespaart
kon doen om werkzaamheden aan
tionele webtool waarmee we direct
volgens Grundfos tijd en het werken
toegang hebben tot relevante informa-
met pompen wordt eenvoudig. De voor-
tie.' Die website is er nu: de site
pagina van de website kan naar eigen
Thinking Buildings ondersteunt inge-
wens worden ingedeeld zodat de infor-
nieurs, installateurs en studenten bij
matie die het meest van belang is vanaf
hun dagelijkse werkzaamheden.
de voorpagina kan worden benaderd.
NIEUWS
Grundfos vroeg technische adviseurs en
Behalve informatie over productnieuws
78
Intech K&S Mei ’09
en bestaande producten biedt de site
Het adres van de site:
educatieve onderdelen die de vaardig-
www.grundfos.com/commercialbuil-
heden van de vakman of –vrouw verder
ding
29-04-2009
12:42
Pagina 79
OPINIE Eerste Kamer niet akkoord met invoering
Door de crisis een verloren generatie?
slimme meter
Al eerder ben ik in deze column ingegaan op de gevolgen van de kredietcrisis voor onze be-
Minister Van der Hoeven heeft water bij de wijn moeten doen
drijfstak. Kortgeleden kwam de crisis ook aan
in de discussie over de slimme meter. Tijdens een debat met
de orde tijdens de vergadering van het Algemeen Bestuur
de Eerste Kamer heeft de minister moeten beloven invoering
van Uneto-VNI. Dit is voor mij een aanleiding er nog eens
van de slimme meter niet verplicht te stellen, maar het aan de
over te schrijven. Aan alle kanten worden we geconfron-
bewoner zelf over te laten. De senaat had problemen met de
teerd met de gevolgen. De pensioenpremie moet omhoog
slimme meter, die mogelijk de privacy schendt van de bewo-
en pensioenrechten worden niet geïndexeerd, omdat de
ners. De slimme meter geeft de meterstanden automatisch
pensioenfondsen een probleem hebben. Een grotendeels
door aan de netbeheerder. Daarnaast worden gegevens door-
technisch probleem, maar ook dat is een probleem.
gegeven over het ‘live’ gebruik van elektriciteit.
Waarom technisch? De lange rente is erg laag. Pensioen-
Burgers kwamen vooral op internet in opstand tegen de ver-
fondsen moeten die rente gebruiken als kengetal voor de
plichte invoering, maar er leek niets meer tegen te doen. De
berekening van wat zij nu in kas moeten hebben om over
Tweede Kamer had inmiddels al ingestemd met het voorstel.
een groot aantal jaren uitkeringen te doen. Bij een hoge
Weigering zou bewoners op een hoge boete komen te staan
rente zal het huidig noodzakelijke vermogen dus veel lager
of zelfs gevangenisstraf, zo spraken de Kamer en Van der
zijn dan bij een lage rente.
Hoeven af. Maar de senaat stak er een stokje voor. Het voorstel
Biedt de crisis ook kansen of alleen maar bedreigingen?
moet nu worden aangepast en daarna weer worden behan-
Natuurlijk biedt de crisis kansen, maar de bedreigingen die
deld door de Tweede Kamer. Op internet worden leden van de
door leeglopende orderportefeuilles zichtbaar worden, zijn
Eerste Kamer uitgebreid in het zonnetje gezet voor de beslis-
ernstig. Gelukkig hebben we een zeer grote bedrijfstak en
sing, die een streep door de rekening is voor Van der Hoeven.
zijn we op vele gebieden actief, waardoor onze bedrijfstak
Voer voor tegenstanders werd onlangs geleverd door de
als geheel tot nu toe minder zwaar wordt getroffen dan
Universiteit van Tilburg, die in opdracht van de Consumenten-
vele andere bedrijfstakken. Maar nu de kansen. De arbeidsmarkt wordt ruimer, dus kunnen we meer mensen werven. Maar ja, werven in een tijd van economische terugval is raar. Of toch ook weer niet. We kunnen nog steeds niet in alle gevallen de goed gekwalificeerde medewerker krijgen. Maar als er minder werk is, zijn er meer mogelijkheden om te kijken of we intern niet iemand kunnen scholen voor zo’n functie. De geschiedenis leert ons dat na elke crisis nieuwe technieken verschijnen en de economie weer opleeft. Dat vertrouwen moeten we hebben. Dat de economie zal opleven, daar is iedereen van overtuigd, alleen de vraag is wanneer? Eind 2009, eind 2010? Wie zal het weten? Wat we wel weten is
bond de slimme meter onderzocht. Conclusie van het onder-
dat er dan snel weer krapte op de arbeidsmarkt zal ont-
zoek was dat de slimme meter in strijd was met het Europees
staan. Die nog erger wordt, omdat meer mensen met pensi-
Verdrag voor de rechten van de mens. Daarin staat dat ieder
oen gaan dan intreden op de arbeidsmarkt. Dus tekorten!!
mens in zijn huis recht heeft op privacy. Tegenstanders wezen
Hoe kunnen we daar iets aan doen? Het is van groot belang
op andere zwakke plekken van de slimme meter. Zo kan de
de huidige jeugd die zich nu technisch wil scholen, ook in-
meter niet het saldo laten zien van zelf duurzaam opgewekte
derdaad naar onze bedrijven te sluizen. Uneto-VNI gaat kij-
energie. Alleen het resultaat met gebruikte energie kan wor-
ken of er mogelijkheden zijn om dat te stimuleren. In elk
den afgelezen. Oxxio levert de slimme meter al enige tijd en
geval is het van groot belang dat bedrijven bereid zijn jeug-
onlangs werd de 100.000ste meter geïnstalleerd in een huis in
digen te blijven opnemen om zo te voorzien in de aantrek-
Soest. Op de meter van Oxxio wordt overigens opgewekte en
kende arbeidsmarkt van de komende periode. Dus binnen-
opgevraagde energie weergegeven. In Intech E&I van decem-
halen die jeugd!
ber 2008 zijn de voor- en nadelen rond de slimme meter uiteengezet in het artikel ‘Voor- en tegenstanders slimme meter klimmen de loopgraven in.’ Het artikel is kosteloos te lezen via het online archief van het vaktijdschrift: www.intechei.nl.
ROB BERNSEN, UNETO-VNI
Intech K&S Mei ’09
79
OPINIE
KS05 77-81
KS05 77-81
29-04-2009
12:42
Pagina 80
NIEUWS Introductiecursus
Meer Met Minder groot succes
Zoektocht naar jong technisch talent in
De introductiecursus voor installateurs
stallateurs daarbij te ondersteunen ont-
van Meer Met Minder is een doorslaand
wikkelde het Cursusloket van Uneto-VNI
succes. Het Cursusloket van Uneto-VNI
een introductiecursus. Deelnemende
heeft deze cursus ontwikkeld om instal-
ondernemers krijgen kennis en instru-
lateurs een snelle introductie te geven
menten aangereikt op het gebied van
op het programma en de mogelijkhe-
energieadvies, klantbenadering en
den. In de eerste paar maanden hebben
onderlinge samenwerking.
al vijfhonderd installateurs de cursus
De introductiecursus duurt een dag.
gevolgd. Meer Met Minder is een natio-
Voor leden van Bouwend Nederland en
naal programma voor energiebespa-
Uneto-VNI geldt een speciale introduc-
ring. Onder andere Uneto-VNI en
tieaanbieding. De eerste deelnemer van
Bouwend Nederland participeren in
een lidbedrijf betaalt een introductie-
Meer Met Minder. Doel van het pro-
prijs van 95 euro. Per bedrijf kan één
Suriname begonnen
gramma is om dertig procent energie te
persoon gebruikmaken van deze aan-
Ook Suriname deelt in het tekort aan
besparen in 2,4 miljoen bestaande wo-
bieding. Informatie over de cursus (cur-
goed geschoold technisch personeel. De
ningen en andere gebouwen.
susnummer C-089) is te vinden via de
Stichting Techniek Promotie Suriname
Bij de realisatie van de doelstelling
website van het Cursusloket op
(TePS) gaat met het project ‘Techniek de
moet de installatiebranche uiteraard
www.cursusloket.nl. Ook inschrijven is
Surinaamse toekomst’ het vak onder
een belangrijke rol spelen. Om de in-
daar mogelijk.
Surinaamse jongeren promoten om de instroom van technisch talent te stimu-
Energieneutraal EnergyHouse bron van ervaring
leren. Daarbij krijgt de stichting ondersteuning van het Nederlandse Bureau TOP
en het Directoraat Jeugdzaken van
het ministerie van Onderwijs en Volkshuisvesting (vanuit Suriname). Techniek
Een 'normaal'
hoven. Theo van Hout, hoofd enginee-
de Surinaamse toekomst moedigt jon-
huis dat voor-
ring bij het elektrotechnisch bedrijf,
geren aan om hun technisch talent te
ziet in eigen
laat weten dat het niet alleen een
ontdekken en verder te ontwikkelen,
energie en dus
kwestie is van doen, maar ook van
bijvoorbeeld op minibeurzen waar tech-
niet is aangeslo-
leren. ‘We hebben zonnepanelen en
niekcoaches kinderen aansprekende
een warmtepomp aangebracht plus de
praktijkopdrachten laten doen en zowel
accu en koude-warmteopslag in de
leerling als ouders adviseren over de
Het EnergyHouse De Mirre in Veldho-
bodem. Ervaring met de apparaten
toekomstmogelijkheden in de techniek.
ven wordt gebouwd om praktijkerva-
hadden we al, maar nog niet in combi-
Verder worden er techniekschoolpro-
ring op te doen met decentraal opwek-
natie met elkaar. Alles wat we leren ge-
gramma's in het leven geroepen voor
ken, opslaan en opwekken van energie.
bruiken we in nieuwe duurzame pro-
het Gewoon Lager Onderwijs (GLO), is er
De kick-offbijeenkomst voor het project
jecten. Daar gaat onze belangstelling
ondersteuning bij open dagen van be-
werd eind april gehouden. Het project
naar uit.’
drijven en scholen en worden er tech-
is een initiatief van het bedrijf Energy-
Het EnergyHouse zorgt op het gebied
niekwedstrijden gehouden. TePS richt
House, woningstichting Aert Swaens en
van duurzaam installeren voor leerza-
zich op GLO klas 5 en 6 (kinderen van
de gemeente Veldhoven. Na oplevering
me momenten, aldus het hoofd engi-
tien tot twaalf jaar) en Mulo klas 1 en 2
volgt een testperiode van ongeveer zes
neering. ‘Je loopt tegen de vreemdste
(twaalf tot vijftien jaar). In de onder-
maanden waarin de energiesystemen
dingen aan. Zo blijkt de vorm van de
bouw van de lts gaan Surinaamse leer-
worden getest en de resultaten geme-
dakpannen belangrijk te zijn bij de
lingen straks aan de slag met het robot-
ten. Na de testperiode wordt op basis
plaatsing van zonnepanelen. Je moet je
bouwpakket Mijn Robot en in de boven-
van de resultaten gekeken naar de mo-
daarnaast bezighouden met het dak. Is
bouw worden beroepenwedstrijden ge-
gelijkheden tot toepassing van het
dat na installatie van zonnepanelen
organiseerd. Het Surinaamse Natuur-
concept in andere bouwplannen.
nog steeds honderd procent water-
technisch Instituut wordt hierbij be-
Een van de deelnemers aan het project
dicht?’ Het EnergyHouse in Veldhoven
trokken om de doorstroom naar het
is Mansveld Elektrotechniek uit Eind-
wordt eind dit jaar opgeleverd.
mbo te bevorderen. Het project ‘Tech-
NIEUWS
ten is op een leiding voor energie.
80
Intech K&S Mei ’09
29-04-2009
12:42
Pagina 81
AGENDA
Prijzen in installatiesector dalen snel door crisis
8 – 10 september Installatie Vakbeurs Evenementenhal, Hardenberg www.evenementenhalhardenberg.nl
De prijzen in de installatiesector dalen
aanbestedingsresultaten van deze
in hoog tempo door het leger raken van
grote bedrijven samengevoegd. De prij-
de orderportefeuilles. In zowel de
zen in de elektrotechnische discipline
8 – 10 september Bouw relatiedagen
elektrotechnische als de werktuigbouw-
zijn in het laatste kwartaal van 2008
Evenementenhal, Gorinchem
kundige sector zijn de prijzen aan het
fors gedaald en uitgekomen op ruim
www.evenementenhalgorinchem.nl
eind van 2008 onder de standaardbe-
zes procent onder de standaardbegro-
groting uitgekomen. De verwachting is
ting. In de werktuigbouwkunde bleven
dat de prijzen nog verder zullen dalen.
de prijzen aan het eind van 2008 nog
13 – 15 oktober Bouw relatiedagen
Dit blijkt uit de Aanbestedingsbaro-
stabiel op een niveau van één procent
Evenementenhal, Hardenberg
meter van BouwKennis in samenwer-
onder de standaardbegroting, maar een
www.evenementenhalhardenberg.nl
king met Deerns en Grontmij. In het
verslechtering ligt in lijn der verwach-
overzicht zijn de installatietechnische
ting.
27 – 29 oktober Klein transport vakbeurs Evenementenhal, Gorinchem
Imtech krijgt order voor grote wkk-installatie
www.evenementenhalgorinchem.nl
Technisch dienstverlener Imtech heeft de opdracht gekregen voor renovatie en uitbreiding van de energiecentrale van het Academisch Medisch Centrum van de universiteit van Amsterdam. De opdracht heeft een waarde van 26,5 miljoen euro. Dat heeft het bedrijf bekendgemaakt. Imtech wil de energiecentrale milieuvriendelijker maken en streeft naar een energiebesparing van circa twintig procent. Door de gecombineerde opwekking van warmte en elektriciteit te gebruiken voor onder meer
Grote belangstelling voor beurs
Energie in Bouw en Vastgoed
verwarming van gebouwen en als krachtbron voor noodstroomaggregaten daalt de uitstoot van CO2 met dertig procent.
De belangstelling voor de beurs Energie in Bouw en Vastgoed 2009 op 27 en 28 mei in de TT Hall Assen, is
Duurzaamheid troef tijdens
Dag van de Bouw
groot. De organisatie heeft inschrijvingen ontvangen van 125 exposanten en verwacht dat dit aantal zal stijgen tot ongeveer 150. De beursoppervlakte
Ook de Dag van de Bouw op zaterdag 6 juni staat in het teken van energiebesparing
is om die reden al twee keer vergroot.
en innovatie. Op 250 bouwlocaties verspreid door heel Nederland, houdt Bouwend
De beurs wordt gehouden op initiatief
Nederland met de aangesloten bedrijven voor de vierde keer open huis. Van 10.00 -
van de drie Noordelijke provincies. Zij
16.00 uur kan het publiek kennis maken met de sector. Bijzondere bouwlocaties zijn
hebben dit besluit genomen om een
te bezoeken die dag, zoals de Noord-Zuidlijn in Amsterdam, CS Rotterdam, het Rijks-
publieke start te geven aan de uitvoe-
museum, Verbreding A2 en Hanzelijn Dronten. Vanwege het thema hebben de bou-
ring van het Noordelijk Energie-
wers zich extra verdiept in de keuze voor duurzame materialen, nieuwe vormen van
akkoord, dat het Rijk met de provin-
isolatie en de eisen op het gebied van luchtkwaliteit.
cies heeft gesloten. Dit akkoord wordt onderschreven door bijna alle gemeenten uit de regio, MKBRD, VNO-NCW
Ter Horst verder onder de vleugels van Wiltec
Noord en verschillende brancheverenigingen uit de bouw. Een van de speer-
Per 14 april 2009 zullen alle activiteiten van het Veldhovense bedrijf Ter Horst plaats-
punten van het plan is energiebespa-
hebben vanuit Wiltec Uden. Vanaf die datum moet de verhuizing naar Uden zijn vol-
ring in de gebouwde omgeving, in
tooid en zullen alle medewerkers hun werkzaamheden op de afdeling Industrie
nieuwbouw, renovatie, utiliteitsge-
voortzetten. Vanaf 2003 fungeert Ter Horst, binnen het geherstructureerde Parker
bouwen en woningen. Verder is er
distributienetwerk, als Parker Pneumatiek Systeemhuis voor Zuid-Nederland,
veel aandacht op de beursvloer voor
waardoor het pakket pneumatische componenten kon worden uitgebreid. De combi-
besparende maatregelen die direct
natie Ter Horst/Parker/Wiltec betekent een bundeling van krachten op het gebied
zijn door te voeren.
van geavanceerde pneumatische producten.
Intech K&S Mei ’09
81
NIEUWS
KS05 77-81
