26e jaargang, 2008 - 2009, Nummer 4: maart
Uw antwoord op de relativiteitstheorie!
Tijdschrift van de Vlaamse Geschiedkundige Kring,
Het Veer
Heden vol baanbrekend onderzoek!
Met Caligula naar Brittannië, Het Veer ontmaskert Cantuscomplot en kindervrienden in nieuw daglicht
Proffeninterview: Prof. Arjan Zuiderhoek doorgelicht
26° jaargang, Maart 2008-2009
2
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009 Tijdschrift van de Vlaamse Geschiedkundige Kring Hoofdredactie/Lay-out: Ruben Cassiman Eindredactie: Ruben Cassiman Cover: Ruben Cassiman Verantwoordelijke Uitgever: Ruben Cassiman p/a Vlaamse Geschiedkundige Kring, Blandijnberg 2, 9000 Gent Website: www.vgkgent.be Rekeningnummer: 733-0015320-24 Rekeningnummer Reis: 737-0164111-30
26° jaargang, nummer 4
Maart
Cover De inhoudstafel, zijnde wat u nu leest De pr(a)eses (s)preekt! Interview: prof. Zuiderhoek Column uit de noorderstreken De Tijd van Briek Het Veer ontmaskert Aljosja dramt door Opera Sissy en Trutannah Nacht van de Geschiedenis Historiografie… met Loonis! Het Veer leest Dagboek van een eerste bach Caligula in Brittannië Strip De 12-urenloop De scriptor schrijft voor
Het Veer
www.vgk.gent.be
1 3 4 6 13 16 17 20 23 29 31 33 36 38 41 44 46 48
3
26° jaargang, Maart 2008-2009
De pr(a)eses (s)preekt! Beste vrienden van de geschiedenis, Met de lente in aantocht ontwaakt geschiedkundig Gent als het ware uit een lange winterslaap. Na de uitputting van de cafeïnereserves en een chronisch tekort aan vitamine D, trekt de gemiddelde holbewoner weer op pad, om opnieuw een vegetatieve toestand aan te nemen in de liefdevolle armen van Kurt of Tim in de Amber, of het hoofd liefdevol tegen de warme boezem van onze bachelorverantwoordelijke te drukken in de gezellige zetels in de kelder. Maar terwijl de krekels genoten van het leven waren de ijverige mieren van het presidium druk in de weer om jullie alweer een gevarieerd programma voor te schotelen. Een spetterende fuif, een waar cultuurbad, sportieve bezigheden, maatschappelijk verantwoord gezever door mensen die er ook nog eens iets van af weten, kortom, een programma waarmee elke tooghangende student getransformeerd wordt in een ideale schoonzoon en/of -dochter. Min of meer toch. Voor zij die in het tweede semester ontwaakt zijn met een kleine kater na een onverwacht hoog aantal buizen, kan ik enkel vertellen dat het jaar nog niet voorbij is. Hoewel het leerkrediet de gemiddelde student veroordeeld heeft tot een leven als homo economicus, heeft de UGent toch verschillende initiatieven genomen om jullie niet helemaal aan jullie lot over te laten. Eerst en vooral heb je nog je tweede semester, waarin je je studiemethode kan finetunen, en een tweede zittijd waarin je de geleden schade nog kan beperken tot een minimum. Wie zich zorgen maakt over het leerkrediet, moet weten dat dit pas na die tweede zittijd berekend wordt. Daarnaast heeft de universiteit monitoraten en studiebegeleiders voorzien op de faculteit, die steevast openstaan voor een gesprek over je studiemethode, wat het leerkrediet nu precies inhoudt voor jou en hoe de deliberatieregels ineen zitten. Een beetje verder in dit Veer doen we dat laatste ook even uit de doeken, neem dus straks gerust een kijkje verderop. Het tweede semester is alvast met een knal begonnen, en we zijn bij de V.G.K. nog niet van plan om onze werking af te zwakken. De nakende usurpatie van mijn macht door de jonge garde houdt ons uiteraard niet tegen om de lat naar 4
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
volgend jaar toe erg hoog te leggen, en een gezonde cocktail van hersenloos vertier, sport, cultuur en enkele intellectuele uitdagingen, al dan niet met grote namen. Haal zeker jullie kalender in huis, bekijk onze vernieuwde kalender op de website en check het forum voor jullie dagelijkse dosis V.G.K. nieuws. Verwacht jullie ook aan een nieuwe nieuwsbrief, en kijk allen maar reikhalzend uit naar het hoogtepunt van democratie binnen deze kring; de beruchte Algemene Ledenvergadering in mei, waarop we de vox populi aanhoren en onze interne werking evalueren. Vraag gerust eens rond, het is een niet te missen activiteit vol spanning, actie en drama. Verder rest mij jullie enkel dolle pret toe te wensen met het eerste Veer van 2009, en wens ik jullie veel succes in het tweede semester. Tot binnenkort, Joeri Deryckere Preses Ad Infinitum
Het Veer
www.vgk.gent.be
5
26° jaargang, Maart 2008-2009
Interview Proffeninterview: The Zuiderhoek side of life Sinds dit semester heeft auditorium C danig te lijden onder slijtage. Velen vragen zich af hoe dit komt, het woord NSV-debat werd door menig student in de mond genomen, maar de echte insiders weten beter, sinds februari wordt dit blandijnzaaltje elke donderdagavond bestookt door een massa studenten die zich komen vergapen aan de doceerkunsten van nieuwbakken prof Arjan Zuiderhoek. Het Veer wilde meer… Veer: U bent in oktober aangesteld als professor, hoelang vertoeft u al aan deze universiteit? Ik ben hier sinds september 2007. Ik ben toen begonnen als doctor assistent bij de vakgroep archeologie en oude geschiedenis. Nu ben ik in oktober 2008 inderdaad begonnen als docent oude geschiedenis. Bevalt het u hier wat? Jazeker. Het lijkt hier ook wat op de universiteit van Groningen waar ik gestudeerd en ook les gegeven heb. Hier is alles wel veel groter. Voor geschiedenis van de Klassieke Oudheid geef ik bijvoorbeeld les aan een vijfhonderdtal leerlingen. Zo’n aantal was ik niet gewoon. Ik heb ook even in Cambridge lessen gegeven, maar daar is het dan nog eens helemaal anders. Hoe bent u hier verzeild geraakt? Ik ben begonnen met Geschiedenis te studeren in Groningen. Daarna heb ik een jaar lang in Cambridge master of philosophy (meer bepaald 6
klassieke studies, met specialisatie oude geschiedenis) gestudeerd. Een van de studenten uit Gent doet dat nu ook overigens. Na mijn master ben ik teruggegaan naar Groningen omdat ik assistent kon worden en een doctoraat kon doen bij Onno Van Nijf. Toen dat afgelopen was moest ik nog een postdoc doen, wat Oxford en Cambridge aanboden in een zogezegd Junior Research formaat, dat drie jaar duurt. Ik heb er een gekregen bij Homerton College in Cambridge. Daar heb ik drie jaar onderzoek binnen mijn eigen specialisatie gedaan. Die volledige keuzevrijheid is bijzonder aangenaam. Na twee jaar begon ik opnieuw te zoeken naar andere banen. Ik heb toen gehoord dat er een positie vrijkwam als doctor assistent in Gent (professor Vervaet was toen net vertrokken naar Melbourne). Ik heb daar toen op gereageerd. Op een bepaalde dag heb ik dan telefoont gekregen, waarin men zei dat ik aangenomen was. Ik was vrij verrast en vroeg of er geen interview afgenomen moest
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
worden, maar dat bleek enkel nodig te zijn voor senior posities. Ik ben toen gewoon aangeworven op een positie die na drie jaar normaal verlengd zou worden, op basis van mijn dossier, in 2007. Toen Professor Devreker echter met emeritaat ging, heb ik ook voor die positie gesolliciteerd en daar ben ik nu voor aangeworven.
onderzoek doet zit je echt afgezonderd. In Cambridge en ook hier mocht ik onderwijs doen als assistent, en dat wou ik ook! Dan kun je met studenten over onderzoek praten, zoals bachelorpapers en master thesissen. Ik mocht ook onderzoekscolleges geven, wat ik zeer leuk vond.
U heeft aan 3 universiteiten Wist u dat de plaats van professor gewerkt, wat zijn de verschillen? Devreker zou vrijkomen wanneer u Hoewel mensen waarschijnlijk solliciteerde voor werk hier? denken dat er een groot Ik wist dat er mensen op pensioen onderscheid is, liggen de zouden gaan, maar ik universiteiten van Gent en verwachtte niet dat ik Groningen ongeveer in aangesteld zou worden. elkaars lijn. Het zijn namelijk Het was na een lange beiden grote continentale procedure, ik was zeer universiteiten. Groot, niet zo verrast toen ik erachter groot als de Ivy league of kwam dat ik aangesteld Oxford en Cambridge was. Ze weten je hier echt natuurlijk, maar zeker beter zeer lang in het dan de gemiddelde college in ongewisse te houden Een groezelig prentje de U.S.A. Toch zijn er wel hoor (lacht). degelijk verschillen. Toen ik van onze held naar hier kwam, dacht ik: we Wat vindt u het interessantst, spreken dezelfde taal, dus het onderzoek doen of doceren? verschil zal niet zo groot zijn. Doceren voelt voor mij niet aan als Vlaanderen en Nederland zijn in een verplichting. Het is wel zo dat je feite meer buitenland voor elkaar door lesactiviteiten minder tijd hebt dan beseft wordt. De instituties zijn voor onderzoek, wat per slot van anders en ook de mentaliteit is rekening nog altijd hetgene is waar anders. je op beoordeeld wordt. Onderzoek is zeer belangrijk, want zonder Verschillen Nederlandse studenten onderzoek heb je ook geen van de Vlaamse? onderwijs. De universiteit rust op Nederlandse studenten die in twee poten: onderwijs en seminaries werken zijn heel wat onderzoek. Wanneer je enkel mondiger. Vlamingen zijn dan weer Het Veer
www.vgk.gent.be
7
26° jaargang, Maart 2008-2009
terughoudender, maar doen hun werk heel goed. Hier moet ik de studenten soms meer aanporren, voor ze hun mening zeggen en discussiëren. Nederlandse studenten discussiëren meer, maar doen dat soms minder op basis van kennis. Hier is dat nu ook niet zo fantastisch, maar toch beter. (lacht)
gaan naar supervisions of tutorials en je geeft daar les aan twee of drie studenten. Je gaat dan veel gemakkelijker in discussie, je krijgt de kans om in te lichten over recente ontwikkelingen op het vakgebied. Het is helemaal anders dan in een grote groep. Ik vind het een heel tof systeem. Ze hebben ook veel meer geld. Het is zoals met Zijn er grote grote voetbalteams. Wie verschillen qua het meeste geld heeft, Veel mensen vinden de onderzoek en kan ook de beste klassieke oudheid en de werksfeer? onderzoekers Er is zeker een middeleeuwen een beetje ‘wegkopen’ Professoren belangrijk verschil en hebben veel griezelig wel in de mate onderzoekstijd en dat waarop de komt door geld. Hier vakgroepen georganiseerd zijn. In moet men het doen met veel Nederland is een hoogleraar minder geld en moet het personeel professor, de anderen zijn ook veel meer lesgeven. Dat zorgt docenten. De professor is daar de ervoor dat er weinig tijd is voor chef van de vakgroep. Hier zijn er onderzoek. De bibliotheken zijn er meerdere hoogleraren bij een immens en enorm handig. Alles vakgroep en worden staat er! Je plugt er je laptop in en vakgroepvoorzitters verkozen, wat je ook zoekt, het staat meestal volgens de hoogste gewoonweg vlakbij je in de kast. Dat anciënniteit. Hier is het systeem dus is fantastisch. meer democratisch en veel minder ambtelijk gestructureerd. Zou u terug willen gaan? Ja, dat zou ik wel zien zitten. Cambridge is een van de Misschien moet ik daar ook wel bij beroemdste universiteiten ter zetten dat het natuurlijk een wereld. Hoe was het om daar te geïsoleerd wereldje is. Je werkt daar werken? als wetenschapper onder een stolp. Dat was fascinerend. Het is heel Hier in Gent en ook in Groningen oud, je hebt er de colleges en de staat de universiteit meer in de faculties. Onderwijs wordt in de maatschappij. Dat heeft ook zijn colleges gegeven, aan de faculties charme, het is leuk om beide gebeurt er onderzoek. Studenten werelden meegemaakt te hebben. 8
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
In onze opleiding verdwijnen de vakgroepen volgend jaar? Ze verdwijnen niet echt hé. Geschiedenis wordt een vakgroep en gaat bestaan uit verschillende secties -waarschijnlijk gaat sectie de naam worden- en wij verhuizen van de huidige vakgroep naar de grote vakgroep, losgekoppeld van de archeologen. Vindt u dit positief? (Denkt) Welja, enerzijds is er meer contact met andere historici, aan de andere kant vond ik het leuk toen ik hier aankwam dat archeologie bij oude geschiedenis zat. Alle bronnen worden zo in feite bij elkaar genomen. Nu wordt de vakgroep gesplitst, maar ik hoop dat de goede banden zullen blijven.
combinatie met de archeologie niet zo speciaal is. Veel studenten vinden oudheid en middeleeuwen wat griezelig, het zijn vreemde werelden in vergelijking met de vroegmoderne en moderne en hedendaagse tijden. Die laatste hebben ze ook de laatste jaren in het secundair gehad, waardoor ze minder afschrikken en meer mensen motiveren. Professor Verboven en ikzelf willen zoveel mogelijk studenten overtuigen om niet terug te deinzen voor de klassieke oudheid.
Was u van in het begin fan van de klassieke oudheid? Ik heb in het secundair Grieks en Latijn gedaan. Toen ik naar het hoger onderwijs ging moest ik kiezen tussen geschiedenis en archeologie. Oude geschiedenis wordt Archeologie was in zeer vaak als het zwakke Groningen ook nogal Prentje bis broertje van de opleiding kunsthistorisch Geschiedenis getypeerd. Hoe komt geïnspireerd en dat interesseerde dat? me minder. Ik heb toen voor Ik moet zeggen dat ik de geschiedenis gekozen en niet voor geschiedenis daarvan niet erg goed klassieke studies omdat ik dacht dat ken en ook nog geen tijd heb gehad dat enkel het lezen van teksten om me daarin te verdiepen. Nu, ik inhield. Achteraf bleek dat klassieke denk dat het te maken heeft met studies echter uit meer bestond dan het feit dat er niet zoveel docenten teksten lezen en ben ik me er ook waren aan de vakgroep. De proffen op gaan concentreren. die er waren, waren zeer sterk archeologisch gericht door Een term die veel studenten weinig bijvoorbeeld de opgravingen in zegt, maar voor u een zeer luide bel Pessinus. Vandaar dat de doet rinkelen: wat is evergetisme? Het Veer
www.vgk.gent.be
9
26° jaargang, Maart 2008-2009
Evergetisme is de traditie, of praktijk eigenlijk, van de publieke weldoenerij in de Griekse en Romeinse oudheid waarbij leden van de elite uit hun eigen kapitaal geschenken gaven aan de burgerbevolking, zoals publieke diensten, publieke gebouwen, religieuze festivals, publieke festivals, banketten, uitdelen van geld, graan, olie, noem maar op. Het is een vreemd woord en bestaat nog niet zo lang, hoewel het uit het Grieks afkomstig is. Hoe komt iemand erbij om naar zo’n specifiek onderwerp onderzoek te doen? Het klinkt obscuur, maar de publieke weldoenerij was een heel belangrijk fenomeen in de Griekse periode, de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk. We zien in de oudheid en met name in de vroege Romeinse keizertijd (1ste, 2de eeuw na christus) meer van dergelijke elitegiften in de bronnen dan ooit te voren of dan in eender welke latere periode. Het is een fenomeen dat heel centraal was. Reeds als student was ik geïnteresseerd in gift-exchange. Dat was een van de redenen waarom ik ook als assistent daarin verderging. Een andere reden was dat een prof had gezegd tegen me: het moet over het Romeinse oosten gaan, het maakt niet uit wat je doet. (lacht) Ik heb me op die bronnen gestort en ontdekte dat deze schenkingen 10
weinig met de economie te maken had. Het waren allemaal politieke teksten waarbij de elites zichzelf legitimeerden en probeerden controle te houden over lokale stadsgemeenschappen, zeker naarmate de hiërarchie zich uitbreidde door de internering van de steden in het Romeinse oosten. Dan heb ik veel onderzoek naar weldoenerij gedaan. Het had tot doel het idee van de polis te bewaren in het idee van de medeburgers, ondanks de romanisering van de instellingen. U geeft les in Geschiedenis van de Klassieke Oudheid in 1ste bachelor. Wat moet dat inhouden volgens u? Het is lastig om de hele periode van Homeros tot Justinianus in 12 weken te proppen. Ik heb ervoor gekozen om de mensen een vrij breed handboek te laten bestuderen. Dat handboek is Nederlandstalig en wordt meer gebruikt in universiteiten. In de lessen behandel ik dan vooral de hoogtepunten, de belangrijkste onderwerpen en periodes uit de klassieke oudheid. Zo heb ik geprobeerd om de hele oudheid te behandelen, maar dan steeds met een snapshot van een hoogtepunt, waar de studenten verder achtergronden bij kunnen lezen in het handboek.
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
U bent momenteel natuurlijk ook gedaan, daar schiet hij nog in bezig met onderzoek aan de tekort.” Ik wil nog een boek universiteit. Welk onderzoek is dat? schrijven over de comparatieve Ik ben enerzijds bezig met allerlei vergelijking van de stad, ik wil ook onderwerpen die zijn blijven liggen nog werken rond de Griekse bij het onderzoek naar weldoeners. geschiedenis: de Atheense Ik heb nog heel veel materiaal voor democratie, het klassieke Sparta, … artikels, dat niet in het boek over Daar wil ik vooral eens kijken waar evergetisme paste, dat binnenkort de oorsprong ligt van het uitkomt (zeker kopen, nvdr). Zeer evergetisme, waarom het zo concreet is dat vooral de belangrijk is in de wisselwerking geschiedenis van de Griekse stad in tussen elite en massa. Daarom de keizertijd, die op sterven na dood moeten we terug naar de leek. Dat is volgens hellenistische tijd. mij niet waar, dat is Voor mijn doctoraat kreeg ik een veel te Volgend jaar trekken duidelijke richtlijnen. Het moet er pessimistische weer nieuwe visie. Ik ben bezig Erasmi de hort op. over het Romeinse oosten met hoe de steden Wat moeten zij die gaan, voor de rest maakt het als Griekse polis Groningen aandoen niet uit wat je doet. binnen het zeker bezoeken? Romeinse rijk Zeker en vast het functioneerden, ik hoop een Groningenmuseum. Dat is een onderzoeksvoorstel te maken museum dat mooie collecties heeft waarin de antieke stad op de over de Groningse geschiedenis, belangrijkste punten vergeleken maar ook hip is, met veel moderne wordt met de stad in het premodern kunst. Het is op zichzelf al een heel islamwereld, China en Europa, om vreemd gebouw, je ziet het meteen te kijken naar de urbanisatie en wat als je uit de trein stapt. Het gebouw wezenlijk is voor de antieke stad. is een kunstwerk op zich en erin Wat geldt meer voor pre-industriele hebben ze de meest prachtige en steden dan voor antieke steden en gewaagde moderne kunstcollecties. kunnen we spreken van een antieke Verder is Groningen een mooie en stad als ideaaltype? Dat is het soort gezellige stad, een eiland in een zee onderzoek dat ik nu plan. van groen als enige grote stad in Noord-Nederland. Daarom wordt Wat wilt u nog verwezenlijken? het vaak vergeleken met het (lacht) Vanalles, maar als ik dat nu klassiek Athene (glimlacht). ga zeggen, gaan mensen mij erop controleren: “dat heeft hij nog niet Wat vindt u van het Belgische eten? Het Veer
www.vgk.gent.be
11
26° jaargang, Maart 2008-2009
Ik ben zeker gek op Belgische friet, die veel beter is dan Nederlandse. Dat is geen cliché, geen vleierij, gewoon de waarheid. Jullie lunchen ook veel beter. In Nederland is het een bruine boterham met een glas karnemelk. Ik vind het altijd grappig wanneer Vlaamse collega’s op een conferentie in Nederland zijn. Ze kijken altijd naar de lunch en vragen zich af: “wat is dat nou?” Jullie hebben natuurlijk ook het Belgische bier. Van welk bier bent u fan? Duvel natuurlijk en Gulden Draak, dat vind ik ook lekker. Toen ik in Cambridge studeerde was ik ook al fan van de Engelse ales. Om af te sluiten, een klassieke vraag: Wat is volgens u het nut van geschiedenis? Euhm (twijfelt), wat is het nut van wetenschap? Er zijn weinig richtingen aan de universiteit die een maatschappelijke applicatie vinden, dat is zelfs zo met de natuurwetenschappen. Het hangt allemaal af van de definitie van ‘nut’. De laatste decennia is dat geëvolueerd zodat het enkel nog te maken had met economische
12
maximalisatie. Het nut van geschiedenis is vooral begrijpen waarom de moderne wereld functioneert hoe ze functioneert. Maatschappelijke processen lijken soms niet rationeel te verlopen, ze lijken soms alle kanten op te gaan. Wanneer je in het verleden graaft kom je fenomenen tegen die dit verklaren, niet enkel voor het recente verleden, maar ook voor de vroegere. Veel ideologische claims in de strijd tussen het ‘oostelijk’ en ‘westelijk’ denken vinden hun oorsprong in de late oudheid, in de manier waarop het Romeinse rijk uiteen gevallen is, met de kerksplitsing en de opkomende moslimcultuur. Het voornaamste argument om aan geschiedenis te doen is om een beter begrip te krijgen van hoe de wereld functioneert. Je wordt er niet rijk van, maar wel cultureel rijk. Het is een studie die zeer goed is voor je algemene ontwikkeling. Je moet het natuurlijk niet gaan studeren wanneer het je niet interesseert, of als je het gemakkelijk vindt. Als het niet je passie is, is het een verschrikking, indien wel, is het een geweldige bezigheid. Wij willen u hartelijk bedanken.
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Column Meer Nederlands geweld, met Madame Nina Inspiratie, inspiratie, inspiratie … Het is de laatste tijd nogal onvindbaar voor mij, zo blijkt. Ik kan het niet vinden voor mijn taken, ik kan het niet vinden voor mijn afstudeerthesis in Amsterdam, ik kan het zelfs niet eens vinden voor mijn column van het Veer. En dat is behoorlijk kut! Die deadlines worden steeds dreigender, die diploma’s steeds onwaarschijnlijker en het Veer steeds minder leuk als ik mezelf niet gauw een trap onder mijn reet verkoop en eens wat nuttige woorden neer typ in plaats van steeds maar weer mijn e-mail te checken - zo populair ben ik blijkbaar niet - en lid te worden van dwaze facebook-groepen. Ik wil er dan ook voor zorgen dat mijn gebruik van het woord ‘procrastinatie’ minder zal worden tegen de tijd dat de examens er zijn. Alleen heb ik last van een probleem: gebrek aan ambitie. Als ik een beetje aan het wegdromen ben en er aan denk hoe mijn leven er over vijftien jaar uit zal zien, zie ik mijzelf niet als een of andere ijverige wetenschapper die de geschiedenis van het opmerkelijke gedrag van de necrofiele eend onderzoekt of in een museum irritante kutkoters de esthetische waarde wijsmaak van een of andere zuigkunstenaar die zijn excrementen tot kunst heeft weten op te krikken - oh yeah, lang leven http://synoniemen.net/. Ik zie mij veel meer genietend van het leven in een hangmatje in de schaduw onder ritselende bladeren ergens op mijn landgoed in Toscane. Hoe ik aan dat landgoed ben gekomen is voor mij een even grote vraag als voor jullie. Ik probeer iets te vinden waar ik over kan klagen … die vieze Franse gaten die ze wc’s durven te noemen, de marginale, zatte kerels die denken dat ze megaverleiders zijn door je kattenoren (verjaardagscadeautje …) aan te raken en er aan te wrijven - ik geef geen geluk hoor mannen!, de warme lente die nog even uitblijft, mijn Vlaamse homies die voor het weekend weer naar huis zijn gesjeesd om geld en schone was te halen, het feit dat ik meer seks wil, al die vervelende ruziënde politici die wereldvrede onmogelijk maken, die vervelende, kleine gaatjes die altijd op dezelfde plek in mijn kwaliteitsloze Het Veer
www.vgk.gent.be
13
26° jaargang, Maart 2008-2009
kleren komen, het gebrek aan echt goeie films op momenten dat ik tv wil kijken, de eeuwige tocht op mijn kot, ... Maar nee, op dit moment ben ik in een wazige staat van “tevredenheid” (of er zat iets heel raars in die soep van mij) waardoor ik niet veel zin heb om te zeiken. En dat voelt vreemd, en het rare is, het werkt een beetje verdovend. Normaal gesproken als ik met mijn mp3 op zit en een leuk liedje hoor, heb ik zin om mee te dansen en te krijsen. Maar nee, ik zit in kleermakerszit op mijn bank - nee, ik ga geen zetel zeggen - en luister naar hoe Madame Winehouse “black…..” zingt, alleen klinkt dat “black” nu een beetje als “blanc...”. Misschien komt mijn “tevredenheid” wel doordat ik de laatste tijd veel leuke dingen heb meegemaakt. Mijn examens zijn bijvoorbeeld redelijk goed gegaan (stukken beter dan mijn voorgaande eerste semesters hier in Gent, maar dat was dan ook makkelijk te overtreffen). Daarnaast ben ik een week lang jarig geweest, ja mensen ik kan dat! Oftewel veel feestjes bouwen. En naast mijn verjaardag nog eens wat feestjes geven. Als ik er toch even bij stil sta zou ik me misschien een beetje zorgen moeten maken om de hoeveelheid katers die ik alleen al dit semester al heb gehad. Maar fuck it, er is altijd wel een reden voor een feestje! Iets wat me heel erg happy maakt is het feit dat thhhepthhhatsssion island weer begonnen is!!!!! Zoals men al wel gemerkt heeft in het verleden ben ik DOL op leedvermaak. En dank u wel bedenkers van dit zalige programma! Wat is er nou heerlijker dan een stel hersenloze marginalen en een hoop goedkope skanks op een eiland (of in dit geval gewoon in Brazilië) te zetten en kijken hoe hun zielige (en walgelijke) relatie langzaam maar zeker kapot gaat. En hoewel onze Gringo er dit keer niet in zit, zitten er toch weer een stel prachtstukken in. Zo hebben we de ordinaire, respectloze, en nou ook niet moedersmooiste boer Fré met z’n dyke van een wijf Nathalie (en dit mormel was vreemdgegaan, met wat, een blinde???). Dan hebben we nog de schattige Katrien met haar stijlloze (van kappers heeft hij nog niet gehoord) Chris die al na een nacht met een ander meid ligt te krikken. Ook hebben we nog tot nu toe een beetje een saai koppeltje die ik niet bepaald noemenswaardig vind. Maar mijn favorieten zijn toch wel Steve (heeft die het Downsyndroom of is hij te vaak gemept?) en zijn jankerige (en ze weet dat ze niet zo mooi is maar *boehoehoe*) vriendin Stefhanie, ja haar ouders kunnen blijkbaar niet spellen. Het gebleit van dat kind 14
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
is gewoon pure voeding voor mijn leedvermaakhonger. Ik hoop er dan ook nog veeeeeeeeeeel meer van te zien. Ondertussen luister ik even naar de oubollige, emotionele maar zeker blije muziek van de jaren ’50 en ’60 op mijn mp3. Ondanks dat ik een vijand ben van al dat kleffe liefdesgedoe, dat ik bij die weerzinwekkende koppeltjes om me heen zie (twee specifieke mensen weten wel over wie ik het heb, nudge nudge puke puke), ben ik een groot fan van die heerlijke, geiterige liedjes van The Supremes, The Ronettes, Sam Cooke, Ben E. King, Jackie Wilson en in dit geval de minder bekende maar niet minder plezante Mel Carter. Ook al zingen ze over de melige kalverliefde van schaapachtige, verlegen meisjes in wijde rokken en stoere jongens met vetkuiven (laat dit nou godverdomme een keer het thema van een V.G.K. fuif zijn zoals ik al twee jaar lang vraag), blijf ik het toch zalige muziek vinden. Telkens als ik die liedjes hoor, beeld ik me in hoe ik de sterren van de hemel ga zingen op de bühne van de karaokebar en dat jullie me allemaal vol bewondering en enthousiasme toejuichen. Maar als ik dan eindelijk daar in die bar sta te kijken naar al die randdebielen die het wel durven om een liedje te verkrachten, veranderen die aanmoedigende denkbeelden altijd in heftige onheilsbeelden van vliegende tomaten en eieren die op me afkomen. Dus nu geniet alleen mijn buurmeisje van mijn zangtalenten. Toedels!
Het Veer
Nina – Godsammekuttefuk - Oosting
www.vgk.gent.be
15
26° jaargang, Maart 2008-2009
Debat
De tijd van Briek Op woensdag 18 februari was het weer verzamelen voor een zoveelste V.G.K.topactiviteit. Om 20u. stipt palmden Rik Van Walleghem – directeur van het centrum Ronde Van Vlaanderen – en Bo Decraemer auditorium B in om ons te verblijden met een lezing over de laatste, ware Flandrien: Briek Schotte. Beide heren hebben samen immers het boek ‘Briek Schotte, de laatste der Flandriens’ geschreven. Wielerhaters, sla deze bladzijde nog niet om. De voorstelling draaide namelijk niet rond de roemrijke en succesvolle carrière van Briek Schotte, maar wel over zijn overlevingstocht in een wereld waar de fiets redding bracht. Als oudste zoon van een boerenfamilie was Briek op voorhand getekend voor het leven. De akkers zouden zijn tweede thuis worden, Desselgem (Brieks residentie) het enige dorp dat hij ooit zou zien. Enkel een paar weken vlaswerk zouden hem van thuis weghalen. Het leven als jonge knaap in de naweeën van Black Thursday gaf weinig toekomstperspectieven. Briek had echter een fascinatie, een voor de fiets. Een droom, niet meer niet minder, tot de dag dat Briek besloot – tegen wil en dank van zijn vader – om deel te nemen aan een amateurswedstrijd en daar opviel als een sterk, oervlaams ros. Die race was het begin van zijn lange en roemrijke carrière met o.a. tweemaal winst in de Ronde Van Vlaanderen, Gent-Wevelgem en het wereldkampioenschap. De lezing beschreef op een mooie manier het leven van Briek als kind, zijn groeiende fascinatie voor de fiets en het begin van zijn wielerloopbaan: hoe Briek elke dag moeders pot at en elk luxeproduct een utopie was. Enkel appelsienen kwamen jaarlijks eens opduiken. Verder werd er uitgelegd hoe Briek leefde – als wielrenner - in een land waar elke 30 inwoners een café voor zich hadden, een land dat koloniseerde. Briek kwam in 1957 voor het eerst in contact met Congo en kon zo met z’n eigen ogen zien waar dat geld voor het knikkebollende negerke aan besteed werd. De hele voorstelling toonde aan hoe Briek zijn leven ervaarde, van jonge boerenknaap tot een wielrenner met een supporterscafé dat toch zijn eenvoud behield en meehielp met de vlasproductie aan de Golden River. Als er een zaak is die te onthouden valt van deze voorstelling is het wel dat Briek Schotte nooit zijn herkomst verloochent heeft en vreugde bracht onder mensen die net zoals hem tevreden waren met de alledaagse zaken des leven. Tot eind september kunt u in het Centrum Ronde Van Vlaanderen te Oudenaarde de tentoonstelling rond ‘de tijd van Briek’ bezoeken. De toegang is gratis! Guillaume Maebe
16
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Satire
Het Veer Ontmaskert: het brein achter de recente cantus-aanslagen! Al enkele weken leeft de Vlaamse Geschiedkundige Kring in een waas van angst en rouw. Hun laatste drie cantussen werden vakkundig gesaboteerd, waarbij vaten werden lek gestoken, bier alcoholvrij werd gemaakt en codexen gestolen. Een zware blaam voor deze studentenvereniging, die radeloos naar een dader zocht, terwijl alle activiteiten on hold gezet werden. Praeses Joeri Deryckere contacteerde Het Veer Ontmaskert, zijn laatste hoop om de dader te vinden. Geen enkel complot is onontrafelbaar voor de ploeg van Het Veer Ontmaskert, maar dit zou geen makkelijke klus worden. We begonnen zoals altijd bij het begin: wat waren de gevolgen van de aanslagen? Niet enkel waren de daders erin geslaagd de cantussen van de V.G.K. te dwarsbomen, de aanslagen hadden er zelfs toe geleid dat alle activiteiten werden geschrapt. De gevolgen voor de V.G.K. waren dramatisch, het ledenaantal slonk zienderogen en de kring bevond zich op de rand van de afgrond. De jarenlange reputatie van de Gentse kring was op slag niets meer waard. Iets wat op de Blandijnberg uiteraard niet onopgemerkt voorbij was gegaan. Er waren namelijk kapers op de kust. Vanaf het duidelijk werd dat veel leden hun kring teleurgesteld de rug toekeerden, stonden verschillende nieuwe kringen als uit het niets klaar om de leden een nieuwe thuis te geven. Zowel de Middeleeuwse Geschiedkundige Kring, Historia Classica en zelfs een kring voor ecologische geschiedkundigen, (Thoenia, nvdr.) verzekerden zich van een mooi ledenaantal. Op zich was dit alles een logisch gevolg, maar ons leek het toch allemaal iets te veel toeval en spontaniteit. De snelheid waarmee deze nieuwe kringen klaarstonden, met een concrete organisatie en doelgerichte activiteiten deden eerder vermoeden dat dit al langer gepland was. Immers, zelfs bij de concurrenten van de OAK verliep het niet zo vlot als bij deze nieuwe V.G.K.uitdagers. Hier zat duidelijk meer achter, maar wie of wat? Het saboteren van cantussen is een zeer duidelijke aanslag, die de fundamenten van een studentenvereniging treft. Wie echter had zo’n afkeer van een onschuldige groep geschiedenisstudenten? Het antwoord, zo kon vermoed worden, lag bij de nieuwe studentenverenigingen, die optimaal profiteerden van de kritieke Het Veer
www.vgk.gent.be
17
26° jaargang, Maart 2008-2009
situatie van de V.G.K. Het Veer Ontmaskert besloot te infiltreren. Eén van onze mannetjes sloeg erin secretaris te worden bij de Kring der Paleografen, onder leiding van Dries Gernaey. Secretaris dus, een weinig benijdenswaardige job, maar wel een die veel waardevolle informatie oplevert. Al snel werd duidelijk dat er een en ander niet pluis was. Hoewel het grootste deel van de kring perfect normaal verliep voor een studentenvereniging, was er ook sprake van een dosis geheimzinnigheid. Zo moest er van elk verslag een extra kopie beschikbaar zijn, die vervolgens naar een geheim adres werd verstuurd. Hierin kon wel eens de sleutel van het mysterie liggen. Dit adres achterhalen was echter makkelijker gezegd dan gedaan. Deze persoon had zich duidelijk goed ingegraven, wat onze nieuwsgierigheid natuurlijk enkel deed toenemen. Het was Thibaut Maes, webpraeses bij de V.G.K. en een van de weinige praesidiumleden die praeses Deryckere trouw was gebleven, die in de communicatie van de nieuwe kringen geraakte, en een gemeenschappelijke contactpersoon vond. Deze contactpersoon bestond echter maar uit vier letters: BGSV… BGSV dus, maar wat deze letters betekenden waren we nog niet te weten gekomen. Thibaut overtrof zichzelf echter, en sloeg erin de correspondentie van dit BGSV te hacken. Nu was het overduidelijk, BGSV stond in contact met alle ‘nieuwe’ geschiedkundige kringen. Deze mails dateerden al van voor de cantusaanslagen, wat toont dat de basis van deze kringen al op voorhand gelegd werd. Er waren echter ook mails terug te vinden, waarin duidelijk de opdracht voor de aanslagen gegeven werd, wat ons naar de daders leidde. Het bleek om een V.G.K.-insider te gaan, ex-cultuurpraeses Elke Van den Ende had een stevige kater overgehouden aan de Groene Bijbelsaga en liet zich verleiden door de post van praeses binnen de gloednieuwe kring ArchiVellia. Ze verraadde haar kring en bewerkstelligde de val van de V.G.K., in ruil voor een sjerp met gouden flosjkes. Rest ons nog het mysterie van de/het BGSV, het brein achter de gehele operatie. We vonden ons antwoord door omkoping van een van de nieuwe praesessen. Als student geschiedenis had hij namelijk een zwak punt, ons aanbod van een goedbetaalde job kon hij niet weigeren, wetende dat het, als sociale wetenschapper, zowat zijn enige kans op de arbeidsmarkt zou worden. Hij bracht ons het antwoord: BGSV staat voor Belgische Geschiedkundige Studenten Vereniging! Dit is het brein achter de aanslagen, een belgicist, die 18
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
het succes van de Vlaamse Geschiedkundige Kring niet kon verdragen en besloot deze omver te werpen en te vervangen door eigen, niet-Vlaamse kringen, onder de koepel van het BGSV. Dit is de schokkende waarheid. Wij van Het Veer Ontmaskert doen dan ook een oproep tegen deze nieuwe kringen. Weersta aan de terreur, bewaar de eenheid van de studenten geschiedenis, LEES HET VEER! Wij danken u. Willem Migom-pom-pom
WOENSDAG 25 MAART Het Veer
www.vgk.gent.be
19
26° jaargang, Maart 2008-2009
Sport Aljosja dramt door Beste geschiedenisminnende vrienden, het is weer zover. Een nieuw semester, een nieuw Veer, en opnieuw een schrijnend gebrek aan inspiratie. Ik beklaag de dag dat ik naar de redactievergadering afgezakt ben enkele weken geleden en nonchalant bevestigend knikte op de vraag “of ik weer eens een stukje zou schrijven.” Gelukkig ben ik er deze keer ruim op tijd – twee dagen voor de deadline – aan begonnen. Spijtig genoeg mocht deze vroege start niet baten. We zijn nu vier dagen verder, en het zal aan al diegenen die geslaagd zijn voor kwantitatieve methodologie (statistiek op historiografisch niveau, niet te onderschatten dus) en andere mathematische genieën duidelijk zijn dat de deadline reeds een tweetal dagen verstreken is. Gelukkig is onze scriptor een persoonlijke vriend van me en durft hij mijn achterstallige inzendingen toch niet te weigeren, op straffe van het nooit meer getrakteerd worden door ondergetekende. Een ander voordeel van het langer dan gemiddeld wachten met het insturen van mijn column – what’s in a name – is dat ik kort op de bal kan spelen. Journalistiek heet van de naald, zoals dat in het voor mij verder onbekende berichtgevingsjargon heet. Het hot item van de dag (woensdag 11 maart) was de nieuwe Dilemma, u allen welbekend als het recensieboekje van de Filologica dat pocht elke editie opnieuw een beetje dikker te zijn. Een beetje zoals de scriptoren zelf, denkt de sarcast in mij dan, waarna de brave katholiek in mij zich snel verontschuldigt tegenover the Guy Upstairs. Een slecht geweten is ook niet alles. Er heerste trouwens consternatie alom vanmorgen in de Kelder, toen bleek dat de nieuwe Dilemma slechts een vijftal pagina’s recensies bevat en – hou u vast – níet dikker is dan de vorige! Op de tweede pagina wordt ons echter meteen een superdikke Dilemma VI beloofd. Dikker dan alle vorige. Mijn opluchting hieromtrent valt niet te beschrijven. Dikker dan alle vorige samen, hoopt de masochist in mij dan. Terwijl Youtube mijn trommelvliezen teistert met de “zoete en exotisch-sensuele melodietjes” van de Boléro lees ik tussen een pakje friet en een bicky door de rest van het literaire kringblad. Een vriendelijke 20
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
suggestie voor de filologen: misschien kunnen jullie van de economische crisis gebruik maken om de redactie een beetje uit te dunnen? Als zelfs een kwaliteitsblad als De Morgen de druk van de verminderde oplage niet meer aankan, kunnen jullie toch zeker, let’s say, de satireschrijver van dienst op een zijspoor zetten? Een alternatieve loopbaan aanbieden, zeg maar, bijvoorbeeld als recensent van frietkoten. (Een traditioneel zeer gesmaakte en thans zeer gemiste rubriek trouwens!) Maar het is niet allemaal kommer en kwel bij onze bordeaux-witte vrienden. Hun lustrumweek komt er namelijk aan, en die staat zoals vanouds – bij wijze van spreken dan – garant voor allerlei topactiviteiten. Het lustrumtoneel is een aanrader, net als de cantus, het bal en het voetbaltornooi eigenlijk. Dat laatste is trouwens de uitgelezen kans om eens te laten zien waarom wij wel nog (en zij dus niet meer, vult de sadist in mij gretig aan) meespelen in het IFK, en waarom we zelfs ambitie hebben om het dit jaar hoog te schoppen, bij zowel mannen als vrouwen. De promohoer in mij vermeldt nog graag even de data: 23 maart, 30 maart en de finaledag op 27 april. Green and white, the most beautiful sight, yeah that’s right, we’re a real delight. Ik had bij nader inzien toch beter een gedichtje of twee voor Departuur ingestuurd. Ik was verder nog van plan me vrolijk te maken over het me recent ter ore gekomen schisma binnen de OAK en de afwezigheid van Slavia op de twaalfurenloop, maar dat ga ik niet doen. Ten eerste haal ik niet graag oude koeien uit de sloot, en ten tweede bewandel ik niet graag platgetreden paden. Bovendien had Slavia ongelijk, want we hebben het geweldig gedaan op deze jaarlijkse sportieve hoogmis, met dank aan alle V.G.K.’ers die gelopen hebben, en vooral aan onze zo talrijk opgedaagde eerstejaars! Een cavadouche om nooit te vergeten. De sloef in mij dient nog te vermelden dat ik ook diegenen die voor de versnaperingen gezorgd hebben dankbaar moet zijn. Bij deze. De stand van de sterren informeert me dat de deadline bijna 3 dagen verstreken is ondertussen, ergo het wordt tijd om af te sluiten. Ik vermeld nog graag even de topsportactiviteit van deze week, namelijk onze grandioze judoinitiatie op 18 maart, maar tegen dat dit Veer uitkomt is dat al lang gepasseerd natuurlijk. Spijtig maar helaas voor al diegenen die erin geslaagd zijn de leukste activiteit van het jaar te missen. Maar geen nood, ook na de paasvakantie staat uw sportteam weer op post! Aljosja “de verzenverkrachtende vrijbuiter” Van der Straeten
Het Veer
www.vgk.gent.be
21
26° jaargang, Maart 2008-2009
De Vlaamse Geschiedkundige Kring stelt voor:
TEMPTATION FILOLOGICA 4 KOPPELS, EEN BENDE UITGELATEN TAALKUNDIGEN www.vgkgent.be Het Veer
22
EN DE ULTIEME RELATIETEST
26° jaargang, Maart 2009
Cultuur
Met Sien naar de Oooooopera “Wij moeten utopieën dromen voor de toekomst, en tegelijkertijd opletten dat zij ons in het heden niet inhalen in de vorm van ideologieën die tot onze ondergang leiden." (Gürbaca)
Donderdag 26 februari konden de cultuurminnende mensen onder ons met de V.G.K. op stap naar de Opera, met name naar Tsjaikovski’s 7e operette, Mazeppa. Er was zelf een combiticket opera-heropeningsfuif voorzien, dus wat kon een mens nog tegenhouden? En zo vertrok ik, nieuwsgierig en vol verwachting, naar mijn allereerste operabezoek. Aangezien ik dan ook een echte opera-leek ben, ging ik net zoals verschillende anderen al wat vroeger richting de Kouter, om aldaar de inleiding te aanhoren. Die bleek niet zo bijzonder te zijn, een verduidelijking van het verhaal (dat ik, goeie verslaggever zijnde, reeds had opgezocht op internet, aja!) en een kort interview met de Regisseur (al weet ik niet zeker of dit de juiste term is), waarbij de operette geduid werd in het werk van Tsjaikovski en natuurlijk ook op historisch vlak, en verder werd de keuze voor bepaalde zangers en hun respectievelijke zangstemmen verduidelijkt. Hierna vertrokken wij allemaal vrolijk en blij richting 5e verdieping, waar we behoorlijk hoog en steil boven het podium verheven zaten, maar we gelukkig wel het podium goed konden zien. Het was even zoeken naar de juiste plaatsen, maar dan zat iedereen toch op zijn eigen stoeltje en kon de opera beginnen. Het orkest maakte dadelijk indruk en schiep de ideale sfeer voor de eerste akte, een vertederende scène met een prachtig decor. We zagen een miniatuurversie van het Oekraëinse geboortedorpje van Marija, het vrouwelijke hoofdpersonage, en hoe ze samen met speelkameraadje Andrej bootje vaarde op de rivier. Mazeppa, dé hoofdfiguur van de operette, haar peetvader en toekomstig geliefde werd hier ook reeds geïntroduceerd, evenals alle andere personages. Naarmate het stuk vorderde zagen we de keuze van Marija om haar ouders te verlaten en haar jeugdvriendje Andrej af te wijzen voor Mazeppa, en het Het Veer
www.vgk.gent.be
23
26° jaargang, Maart 2008-2009
daaruitvolgende conflict tussen de hetman en vader Kotsjoebej, een gevecht tussen ambitie en vader(lands)liefde. Ikzelf was vooral onder de indruk van de decors (telkens weer volledig anders hoewel het doek steeds slechts kort viel), de meeslepende muziek, de zang- en acteerprestaties van de moeder van Marija en de koorzang (?) bij de executie van de vader; Marija zelf kon mij minder overtuigen (zowel qua stemkleur als acte de présence), maar zoals eerder vermeld weet ik er stiekem niks van. Hoe het ook zij, ik weet zeker dat ik niet alleen voor mezelf spreek als ik zeg dat dit weer een zeer geslaagde cultuur-activiteit was en dat het zeker niet bij dit ene operabezoek zal blijven! De afwezigen hadden ongelijk, maar dat was al te merken aan de snelheid waarmee de kaarten de deur uitgingen.. Dankjewel Judith en Sander voor deze revelatie <3 Sensationele Schrijfster Sien
24
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Emancipatorische krachten in de volle jaren ’90: Casus: Samson als progressief baken van licht. Het moet niet altijd klassieke of middeleeuwse geschiedenis zijn die in het Veer aan bod komt. Soms graven wij ook graag eens wat dieper in ons recente verleden. In navolging van trendsettende disciplines als de communicatiewetenschappen, kunnen ook historici niet meer achterblijven als het op het bestuderen van het medium televisie aankomt. Daarom stelt het Veer u graag het prille werk voor van een veelbelovend onderzoeker. Het thema is, zoals de titel zegt, de emancipatorische krachten in de volle jaren ’90, de casus het welbekende televisieprogramma Samson. De conclusies zijn nu reeds onthutsend. Relaties en frustraties De bijdrage van Samson voor het veranderen van het klassieke gezinsmodel kan niet onderschat worden. De ingewikkelde verhoudingen tussen de leden van het Samsondorp zijn in deze tijd ongezien en zo vooruitstrevend dat ze wel moesten verkocht worden via een kinderprogramma. Een bloemlezing… In het dorp waar deze soap zich afspeelt woont Gert. Gert is werkloos. Dat laat hij echter niet te veel aan zijn hart komen en daarom houdt hij zich bezig met allerlei nutteloze dingen. Een daarvan, is het opscheppen over zijn vriendin, Marlèneke. Gert en Marlène wonen echter niet samen. Nee, zij hebben een LAT-relatie. Marlène lijkt hier dik tevreden mee, maar Gert zelf lijdt hier zichtbaar onder. Het feit dat Marlène nog een andere levenspartner lijkt te hebben, Jean-Louis Michel, maakt het er niet bepaald beter op. De gefrustreerde Gert heeft echter thuis een gehandicapt hondje dat bedlegerig in zijn mandje zit en een brabbeltaaltje spreekt. Voorlopig zijn er nog geen bewijzen van enig contact tussen mens en trouwe viervoeter, maar aan de hand van discoursanalyse menen we toch van enkele verdachte
Het Veer
www.vgk.gent.be
25
26° jaargang, Maart 2008-2009
plobremen te kunnen spreken. Ook sinds de introductie van het groezelige keldertje van Gert in de serie, zijn hieromtrent nog meer vragen gerezen. Vriend aan huis bij Gert en Samson is Albert Vermeersch, die zichzelf graag Alberto Vermicelli laat noemen. De roze jas van Albert en zijn kappersberoep verraden veel over zijn aard. In het begin van de serie had Albert nog een vriendin, Claudine, maar na een tijdje viel dat De cast: voorvechters met een margi masker al gauw af en stond Albert bekend randje als de nichterige vrijgezel die nog steeds bij zijn moeder woont. Sinds kort heeft Albert in de serie ook een minnares, namelijk de transseksuele Frieda Kroket, vroeger beter bekend als Fred, die duidelijk nog enkele mannelijke trekjes vertoont. Ook de moeder van Albert is geen toonbeeld van de klassieke huisvrouw. Zo heeft zij geen man, maar spreekt Albert tegen zijn vrienden wel steevast over een ‘nonkel Robert’. De familie Vermeersch is het toonbeeld van het Nieuw Samengestelde Gezin. Wat verderop in de kruidenierszaak wonen Octaaf en zijn moeder Jeanine. Hier lijkt zich min of meer hetzelfde verhaal voor te doen. Een bazige moeder deelt de lakens uit. De vader is afwezig, waarschijnlijk overleden of weggevlucht. In de serie had Octaaf ook een dochter, Miranda. Waarschijnlijk hebben we hier te maken met de eerste bewust ongehuwde vader die ooit op het beeldscherm verscheen. Een andere markante figuur in het dorp is waarschijnlijk meneer De Burgemeester. De man, wiens achternaam duidelijk naar zijn beroep verwijst, is net zoals de andere dorpsbewoners alleenstaand en tracht de tijd te doden met het ineen knutselen van modelvliegtuigjes. Zijn gebrek aan een partner lijkt hij te compenseren met een ‘huishoudster’ Marie en een De Burgemeester: freudiaan in hart en nieren ‘nichtje’ Sofie, waarvan in andere bronnen ontdekt werd dat ze een fascinatie heeft voor grootgeschapen mannen.
26
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Samsonsocialisme Naast de relationeel emancipatorische elementen vinden we in het kinderprogramma nog een tweede tendens, en wel een marxistische. De werkloze Gert kampt op geen enkel moment met armoedeproblemen en ook de andere inwoners, wiens handeltjes nauwelijks draaien, knopen met gemak de eindjes aan elkaar. De verklaring hiervoor vinden we in het socialistische samenlevingsmodel dat in het dorp van Samson heerst. Geld is taboe, er wordt gewed voor stukken chocolade, pakjes koekjes en flessen limonade. Overbodige luxes als een kapotte deurbel worden niet hersteld, het interieur van de verschillende huizen wordt nooit vernieuwd en elke inwoner draagt steevast dezelfde kledij. Aan het hoofd van deze gemeenschap staat meneer De Burgemeester, wiens voornaam Modest duidelijk verwijst naar de bescheidenheid waarmee elke dorpsinwoner zich moet gedragen. Als een zenuwachtige dictator regeert De Burgemeester over zijn onderdanen. Voortdurend bijt hij op zijn handschoenen en ten allen tijde houdt hij zijn statussymbolen (hoed, handschoenen en sjerp) aan, zelfs als het tot extravagante zwempartijtjes komt. Ook de tegenstellingen met het kapitalisme worden handig in de verf gezet. Tegenover de eenvoudige dorpsfrituur van Frieda Kroket wordt het kapitalistische ‘De Vergulden Fazant’ geplaatst en goedzak Gert krijgt de reeds vermelde bourgeois Jean-Louis Michel tegenover zich. Beste lezers, het moge duidelijk zijn. Samson was een boegbeeld en speelde een voortrekkersrol in het maatschappelijk debat over alternatieve relatie in een tijdperk waarin de echtscheiding hevig oplaaide. Bovendien trachtte het programma ook een tegenstroom te vormen voor de amerikanisatie van de wereld die na de val van de Muur (niet toevallig in 1989, het beginjaar van Samson) de wereld overspoelde. Samson, The hond, the legend.
Het Veer
www.vgk.gent.be
27
26° jaargang, Maart 2008-2009
28
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Mode
Sissy & Trutannah schakelen de zware middelen in Het is crisis voor iedereen, maar de mode-industrie laat zich door niemand de kop indrukken. Uw scriptor had dat zelfs al veel eerder opgegeven en dat voorzienige luiheid een gave is, wordt daarmee nog maar eens bewezen. Voor de mannen onder ons is het tijd voor een uurtje TV-hangen. Situatieschets: een Sissy en een Trutannah. Een pc. Inspiratieloos. Deadline? 21 uur geleden. Ultiem reddingsmiddel: broodnodig! Honderden snoeppapiertjes van onder andere chocoladerepen liggen ondertussen verspreid over de vloer (die trouwens wel eens een poetsbeurt kan gebruiken. Liefhebbers?) en talloze boterhammen met Nutella later… nog steeds geen letter op papier. Maar dat is niet het ergste. Langzaamaan begint het besef door te dringen dat we al lang het aantal Weight Watchers punten voor vandaag hebben overschreden! But a girl needs her man, called TIRAMISU! Gevolg : visioen! Dames, heren, geacht ander publiek. Dikke mensen, dunne mensen. Mannen met grote ego’s (lees: kuch kuch), mannen met kleine ego’s. Vrouwen met een Rubensiaans figuur, vrouwen die minder gezegend zijn. Wij hebben een mededeling van formaat voor jullie, in de letterlijke zin van het woord. Het is algemeen geweten dat Sissy & Trutannah al eens graag een stapje in de wereld zetten. En omdat wij zeer open minded zijn, sluiten we natuurlijk de virtuele wereld niet uit! Zo kwamen we op een druilerige dag in februari terecht op een groen-wit studentenforum. En wat wij daar lazen, heeft onze nekharen overeind gezet. Plechtig namen we ons voor al ons gewicht in de schaal te werpen om verandering door te voeren in conservatieve denkpatronen. Yes, we can! Wij komen uit de kast: we zeggen volmondig JA tegen vormen! BMI, allemaal goed en wel, maar hoe goed zit je in je vel? (en ja, het is echt toeval dat dit rijmt). De vorm van het lichaam ligt ons ook nauw aan het hart, aangezien het niet los te zien is van wat je draagt. Jaja, daar zijn we weer. Het is niet onze bedoeling om een redevoering af te steken om iedereen ervan te overtuigen dat het magerideaal niet aan ons is besteed, daarvoor bestaan al genoeg antianorexia websites (en bepaalde forumgangers). Wij willen echter iedereen aanmoedigen om individueel na te denken over hoe zijn of haar lichaam in elkaar zit, en dat je weet wat je zwakkere en betere punten zijn, zonder dat je daar complexen over moet hebben. Wie zich goed voelt, straalt dat ook uit. Het is misschien cliché, maar je outfit is een deel van je persoonlijkheid. Anderzijds kan men uit je outfit ook je persoonlijkheid ontwarren. We hebben reeds
Het Veer
www.vgk.gent.be
29
26° jaargang, Maart 2008-2009
gewezen op het belang van de kleren die je draagt, hiermee bevestigen we dat nog eens. Het is misschien cru om het zo te stellen, maar wanneer je niet tevreden bent met hoe je eruit ziet, dan ligt dat nog steeds in jouw handen. Je kan immers zelf bepalen welke boodschap je uitdraagt, hoe je wil gezien worden (ook al is dat misschien onbewust). Hoe werk je dit concreet uit? Het komt er op neer jezelf te ontdekken, je vult het met andere woorden in zoals je zelf wil. Een beetje zoals de Weight Watchers dus. Kam je mogelijkheden uit, probeer eens iets nieuws, durf de uitdaging aan te gaan (of zoals een gerenommeerde universiteit in Vlaanderen het zo mooi stelt: “Durf denken”), wees niet bang van reacties rondom je, kortom: “Dames, we zien jullie allemaal graag! *Ker-wink* ” Nog een laatste tip die we jullie zeker niet willen onthouden: het lijntje onder de ogen is weer hé-le-maal in! (Met dank aan trendsetter Trutannah) Lieve groetjes, Sissy & Trutannah P.S.: Dit artikel had niet tot stand kunnen komen zonder: de tiramisu van Jellebee, het “Zaag het er es af”-topic op het V.G.K.-forum en Ecloge IX van de Bucolica van Vergilius.
30
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Event Historiofielen aller landen: Verenigt u, op de Nacht van de Geschiedenis! Het is ondertussen een traditie geworden dat het Davidsfonds haar jaarlijkse ‘Nacht van de Geschiedenis’ organiseert; dit jaar is het thema ‘Van onder het stof’. Uw V.G.K. zag het licht en dacht dat ze niet zou misstaan tussen de andere medeorganisatoren van deze ‘Nacht van de Geschiedenis’. Maar hoe kunnen we opvallen tussen een veelvoud aan activiteiten op dinsdag 24 maart? Wat onderscheidt ons van de massa – ons intellect en nuchtere blik op de wereld buiten beschouwing gelaten ? Wel, een zware denkoefening was het hoegenaamd niet. Wij, toekomstige historici, vegeteren namelijk in de schaduw van ons aller Boekentoren. Dit stukje modernistische architectuur herbergt niet alleen 46km (!) boeken, maar biedt ons vanuit de Belvédère ook nog eens een onovertroffen panorama over Gent. De ‘Nacht van de Geschiedenis’ lijkt ons het ideale moment om een geleid bezoek te organiseren doorheen dit beschermd monument. Een bezoek aan de Boekentoren valt niet iedereen te beurt, en toegang tot de Belvédère is al helemaal geen sinecure. Weest erbij. Om deze ‘Nacht van de Geschiedenis’ compleet te maken, serveren we jullie om 20u met veel trots een lezing van Prof. dr. Karel Velle, Algemeen Rijksarchivaris en sinds jaar en dag verbonden aan onze Alma Mater. Als gepassioneerd verteller zal hij het thema ‘Van onder het stof’ uitdiepen door ons te vermaken over ‘Vergeten archiefstukken’. We verzamelen om 18u aan de TraBla.
Het Veer
www.vgk.gent.be
31
26° jaargang, Maart 2008-2009
32
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Studiegenot
Historiografie… met Loonis! Nu de thesiskoorts begint toe te slaan, wil het Veer hiervan gebruik maken om een van de meest revolutionaire onderzoeken ooit te publiceren. Jarenlang doorworstelde een onderzoeker het veelzijdig epigrafisch materiaal dat de Blandijnberg rijk is. Wat volgt is de thesis die eruit voortsproot. Het verhaal… van El Blandiño. [National Geographic themalied] Het was in het academiejaar ’59-’60. Terwijl nieuwe studenten zich in de gloednieuwe auditoria en banken wrongen, droogde de fleurig roze laag verf die de boekentoren eerder dat jaar gekregen had en schilderde men er lustig witte en groene bloemen op. De Blandijnberg werd klaargemaakt voor de komende sixties, met hun economische boom, verloederende ethiek en typisch veelwijverige hippiementaliteit1. Het was de tijd van het schachtendom van Johnny Devreker, die toen nog bekend stond als Johnny Deplayer. Met zijn ontzagwekkende baard joeg hij nog geen studenten angst aan, maar beschermde hij de tegen zijn gespierde borstkas aangedrukte hoofdjes, behorende aan dartele oorlogsweesjes, tegen de pandemie van de era, de ‘verkoudheid’. Ons verhaal draait echter rond een jonge uitwisselingsstudent uit Spanje, Abelardo Bairos, die aan onze Alma Mater kon studeren door het programma dat toen nog bekend stond als proto-Erasmus. Het waren onrustige tijden voor de hele Blandijn, want de rellen in Congo van oktober dat jaar zorgden ervoor dat de uraniumontginning, de voornaamste financieringsbron van de studentenkringen in die tijd, plat lag. Geruchten over de afschaffing van die communistische2 broeihaarden fluisterden door de wandelgangen als kleine citroenvlindertjes. Dit alles kon Abelardo echter niet veel schelen, want naast het feit dat hij een fascist was (hij was natuurlijk Spaans), had hij een mooi meisje ontmoet. Haar naam was Anna-Veronica Aerdenveldt. Haar wilde krullenbos, die er qua kleur 1 2
Het langharig, werkschuw tuig! Ibidem
Het Veer
www.vgk.gent.be
33
26° jaargang, Maart 2008-2009
en vorm uitzag alsof er een vuur in woedde, deed enkel onder aan haar moerasgroene ogen en fijn uitgesneden lippen. Ook haar mooi gevlochten beenhaar en lijfgeur, niet gecorrumpeerd door parfum waren troeven. Wat Abelardo vooral kon appreciëren waren haar brave-huisvrouw-outfit en haar geen-seks-voor-het-huwelijk-slogan. Abelardo maakte het zijn missie om overal haar initialen op te schrijven, zij vond een leuk palindroom uit met de beginletters van zijn naam. Maar te midden van dat geluk waren zij waren niet de enigen die graffiteerden. Op de Blandijnberg raakten de gemoederen verhit. De geruchten in de stapcorridors waren veranderd in een algemene agitatie, zoals een sprinkhanenplaag maar dan van kleine maar vleesetende citroenvlindertjes. Er zou iemand opstaan die de kringen zou verenigen. De V.G.K. en andere –minderwaardige- kringen zoals Romania en Germania, zouden verenigd worden in de Blandinia. Eén jonge student3 was daarvoor verantwoordelijk, mede door de visionaire uitvinding van de propagandamachine. Die student heette Melchior Janssens. Melchior Janssens was een charismatische, jonge leider, die zijn propagandaverantwoordelijke Johnny Deplayer had uitgezonden om via subversieve boodschappen hem tot praeses (synoniem voor president) van alle kringen te laten kiezen. Doordat sommige kringen er idiote ideeën zoals democratie op nahielden, was die kans zeker niet gering. Een voor een vielen ze voor de macht van de überpraeses. Eén voor een vielen alle vrouwen van de Blandijn, naargelang de Melchior Janssens in zijnzich gloriedagen linten opstapelden, voor Melchior. Bij die vrouwen was ook Anna-Veronica. Zoals een kleine, geile citroenvlinder was haar preutsheid voor de zon verdwenen en een one-night-orgy met Melchior en de zijnen kon niet uitblijven. Abelardo zon op wraak. Eerst vond hij voor zichzelf een toffe bijnaam uit. Vervolgens vermomde hij zich met slachtafval, de gewone klederdracht bij studentenkringen in die tijd, en betrad op een stormachtige negen januari (9-1-60) het fort van Melchior, de Kelder. Meteen zag hij zijn dagenoude nemesis liggen op een bed, in al zijn noden voorzien door een paar eliteschachtjes, de lintjesneuksters geheten (vrouwen 3
Ibid.
34
www.vgkgent.be
Het Veer Melchior Janssens
26° jaargang, Maart 2009
waren enkel op de universiteit toegelaten om mannen dienstbaar te zijn, zoals het hoort). “Ontmoet je doem, Janssens, in de handen van Hostilidades”, schreeuwde Abelardo aka Hostilidades, en met een bliksemende haal werd Melchiors keel opengereten en het bloed spoot eruit als kleine dinosauruscitroenvlindertjes. Dit zou het einde van het verhaal geweest zijn, zou Johnny Deplayer niet aanwezig geweest zijn op de scene. Snel toverde hij zijn numchucks boven en in een episch gevecht joeg hij Hostilidades de boekentoren op. 91 minuten en 60 seconden vochten ze, waarbij niet enkel een kleuterklasje maar ook de allereerste proffenpooltafel op de belvedère sneuvelde! Uiteindelijk slaagde Johnny erin de Spanjaard te spiesen op de antennes op de boekentoren, en verdiende hij zijn huidige naam. De studentenkringen vielen weer uiteen en dankzij de Boliviaanse drugstrafiek kregen ze weer geld in de lade. Maar Hostilidades rustte niet. Nog steeds waakt hij erover dat vrouwen die eruit zien als zijn geliefde geen seks krijgen. Hostilidades is ook de oorzaak van de scheur in het tijd-ruimtecontinuüm in auditorium E. Nog steeds maakt hij het voor krachtige, charismatische leiders onmogelijk om praeses te Dino’s zijn de max, waar! worden. Iedere nacht nemen mensen een wit licht waar in de top van de boekentoren, dat soms flikkert. De studenten weten dan dat Abelardo op pad is, eeuwig zijn lot bewenend, hunkerend naar leven. Soms kan er een rood licht gezien worden in die toren. Dan draaien de studenten hun hoofd weg, zuchten, en weten dat een schacht zo stom is geweest om aan de waarheid van dit verhaal te twijfelen. Ze weten dat het spook van El Blandiño weer voor een avond gekregen heeft wat het wou, het vlees van een onschuldige eerste bachelor. Loonis Lollogghe
Het Veer
www.vgk.gent.be
35
26° jaargang, Maart 2008-2009
Het Veer leest! An utterly impartial history of Britain Het zal u amper verbazen als ik stel dat we allemaal, of toch de grote hoop van de lezers van dit blad, studenten geschiedenis zijn. Volgens dat concept is het dus volkomen logisch dat we daar binnen, en soms ook buiten de universiteitsmuren op een serieuze wijze mee bezig zijn. Maar zoals altijd duikt er dan volgens een vaste wetmatigheid een spreekwoord op dat iets zegt over een boog en gespannen staan. Echter, plat VTM-vertier zou wat goedkoop zijn en stilt amper de intellectuele honger die ons allen zo bekend is. An utterly impartial history of Britain, geschreven door de Brit (Oh no! Captain Obvious is going to arrive any minute now!) John O’Farrell, geeft een overzicht van 2000 jaar geschiedenis van de Britse eilanden: van Caesar tot D-day. Hoewel doorspekt met interessante details, en altijd strevend naar een zo groot mogelijke correctheid, is dit boek vooral bedoeld om eens goed te lachen met de onnozelheden uit de geschiedenis. Ik geef u enkele voorbeelden: -Over de Renaissance: “The renaissance was a bit slow getting to Britain, indeed there are parts of Shropshire where it still hasn’t arrived.” -Over WOI: “Yet when it came to land war the British Expeditionary Force was reckoned to be the best trained, best equipped, most skilled army ever to march forth to war. The only problem was that there were only twelve of them.” -Over Hitler: “Recovering from a mustard gass attack in a German military field hospital, an insignificant Austrian corporal was appalled that the war had ended while the German army remained undefeated in the field. His name was Karl-Heinz Pfammenschmidt and he would go on to become a maker of the finest jam doughnuts Salzburg had ever known. In the bed next to him, however, was another Austrian corporal whose name was Adolf Hitler. He would have little direct impact on the Salzburg doughnut business.”Voor meer mopperij van deze aard, spoed u naar de boekhandel en laat er gerust uw beste kritische methodes uit ‘historici en hun métier’ op los. Succes verzekerd! Wouter P. 36
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Schaamteloze zelfverheerlijking, met Het Veer!
Het Veer
www.vgk.gent.be
37
26° jaargang, Maart 2008-2009
Column
Dagboek van een eerste bach Zo zo, het is alweer een eindje geleden. En nu de deadline nadert en de scriptor nerveus begint te worden, is het weer tijd voor een beetje gecolumn. Maar waar zal ik het over hebben? Wat is er de voorbije maanden gebeurd? Oh ja, examens! Ik weet dat sommige mensen automatisch beginnen te gillen en krijsen wanneer ze zelfs maar het woord “examens” horen, dus ik hou het kort. Van die twee helse maanden, van al die leerstof en al dat gezwoeg, vind ik maar een iets interessant genoeg om hier te mogen staan: wat hebben die rotzakken van de wetenschappen toch een toffe auditoria! Laatste examen, Historische Praktijk in de Ledeganckstraat. Wat een auditorium! Hoewel ik wel wat hoogtevrees kreeg van de ... euch ... hoogte, was ik spontaan verliefd op de zeteltjes: zo zacht, zo comfortabel, zo verschrikkelijk beter dan die rottige houten dingen in de Blandijn! Ik viel bijna in slaap, alhoewel dat misschien iets te maken had met Historische Praktijk … misschien. Zo, that's all over de examens. Niemand gereduceerd tot een wenend hoopje verdriet? Anwyay, laten we het hebben over het tweede semester en de lessen. Beginnen we bij iets waar de meeste lezers niet veel over zullen weten. Geschiedenis van België! Arme Gita Deneckere, helemaal alleen. Niemand die haar gezelschap wil houden wanneer ze passioneel aan het spreken is over het land van onze vad'ren. Sommigen proberen te blijven, maar ik merk toch dat het vóór de pauze drukker is dan erna. Ja, alleen de elite blijft zitten na de pauze, de echte doorzetters, waar ik een trots lid van ben. Inderdaad, het is een magisch anderhalf uur, na de pauze. Omdat we dan maar met enkele mensen overblijven, gaan we allemaal in een kring zitten en spelen we spelletjes, praten we en eten we taart. Gita, want zo mogen wij haar noemen, heeft ons ook al de examenvragen gegeven. Vorige week was er bovendien een clown ter animatie! Maar ja, dat weten jullie allemaal niet, omdat het blijkbaar te saai is om te komen. Tjah! En Historische Praktijk! Ik doe Oefening Nieuwste Tijden en wat blijkt, dit is de foute oefening. Had ik maar een simpele oefening gekozen, zoals Klassieke Oudheid of niet Nieuwste Tijden. Nu moest ik naar het archief in Brussel, Brussel!, om over joden te lezen! Joden! Cursieve joden! En ik ben al geen al te grote fan van Brussel. Hoewel het archief op enkele honderden meters van het 38
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
station ligt, was ik ervan verzekerd dat ik een mes tussen m'n ribben zou krijgen. En dat allemaal om een ochtend/middag in het archief te zitten lezen over joden. Dolletjes! Wat hebben we zo nog van lessen? Ah ja, Klassieke Oudheid! Het tegenovergestelde van Geschiedenis van België. Alle stoelen in het veel te kleine auditorium C zijn bezet, de trappen meestal ook. Ik voelde me als een jood op de trein naar Auschwitz. Ja, ik voelde me exact hetzelfde als een jood op weg naar Auschwitz. Sommigen zouden misschien zeggen dat dit is omdat dit het eerste jaar met Zuiderhoek is, nu Johnny Devreker, de legende, weg is. Maar nee, dat klopt niet. Het is z’n accent, dat heerlijke Nederlandse accent. Zelfs toen ik op de koude, Willem wapent zich tegen volle, koude en koude trap zat, kon ik van z'n les eventuele aanvallers genieten (trouwens, gelieve allemaal niet zo geamuseerd te kijken als ik op de trap moet zitten: het is niet tof en jullie zijn klootzakken als jullie dat grappig vinden.), Je gewoon voort laten drijven op het gekabbel van zijn stem. Over een kabbelende stem gesproken, laten we het eens hebben over Kunst. (Ziedaar, een vloeiende overgang!) Wie geniet er nu niét van de sensuele stem van Claire Van Damme? Hoe ze in detail en met enige passie draperie mouillé uitlegt, met gebaren erbij. Het moet in elk geval een of andere mood creëren, want anders heb ik geen verklaring voor het koppeltje dat al twee keer voor me zat tijdens de les en dat elkaar telkens aan het bepotelen was. Fun fact: voor ik begon met schrijven aan deze column, had ik enkele sleutelwoorden. Eén ervan was “Lebberende hoeren”. Nu, ik heb niks tegen het uitdrukken van liefde en ik ben zeker geen moraliserende tsjeef of iets gelijkaardig, maar enough is enough! Ik zit daar om naar die toffe prentjes te kijken en wat te leren over kunst. Ik heb geen zin om te moeten kijken naar twee pubers die elkaar half verkrachten. Het probleem is dat ik geen keuze had. Ik probeerde - totale niet-pervert dat ik ben - m'n blik af te wenden, maar hun getongworstel lag exact in m'n blikveld wanneer ik naar Het Veer
www.vgk.gent.be
39
26° jaargang, Maart 2008-2009
de powerpoint wou kijken. Dus toen ik rustig wou kijken naar Jézuske aan 't kruis door een of andere middeleeuwse kunstenaar, zag ik daar in de plaats een heftig partijtje amandelhockey. En dat is niet zo tof … de constante smakgeluidjes, de constante barrage van korte kusjes die maar niet eindigen. Soms denk ik nog dat het gedaan is, ze lijken gewoon op te letten en raken elkaar niet meer aan en dan plots, alsof ze het doen om me te pesten, vliegen de tongen weer overal in het rond. Nu, misschien dat Claire Van Damme een erotische sfeer creëert die ze thuis niet hebben, maar daar zijn oplossingen voor. Breng de volgende keer een camera mee en film het. Dan kan je het elke keer herbekijken, ergens waar ik jullie tongavonturen niet moet zien. Ik had die mensen trouwens nog nooit gezien. Het waren er waarschijnlijk van de filologica. Typisch! Veel liefde, behalve die twee geilaards die enkel haat krijgen, Willem – de zwijger - Roels
40
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Geschiedenis Sanders straffe stellingen: Caligula en de invasie van Britannia Gaius Julius Caesar, beter bekend als Caligula, regeerde van 37 tot 41 NC over het Romeinse Rijk als haar derde keizer. Zijn keizerschap volgde op dat van de vervreemde Tiberius, die samen met de Praetoriaanse prefecten Seianus en Macro een heus verklikkingsapparaat op poten had gezet en Romeinen uit alle lagen van de bevolking terroriseerde. Caligula had dus een mooie uitgangspositie als nieuwe keizer: het beter doen dan Tiberius was de enige boodschap die hij meekreeg bij zijn troonsbestijging, en dat deed hij ook in de eerste jaren van zijn heerschappij: hij kreeg de gunst van de Praetorianen en het leger dankzij gulle schenkingen, de senaat was aangenaam verrast door het respect dat Caligula er voor vertoonde, en het volk genoot van de vele “brood en spelen” die Caligula liet organiseren. In oktober 37 werd Caligula echter ernstig ziek, en hierna zou hij nooit meer dezelfde zijn: sterke stemmingswisselingen, onvoorspelbaar gedrag, slapeloosheid en ga maar door volgden. Dit tweede deel in zijn regeerperiode is ook de basis van de vele bevooroordeelde getuigenissen over hem, en Het was fijn in het Rome van Caligula - de portrettering in de populaire cultuur: denk maar aan de serie I, Claudius of de bekende volgens de film toch. semi-pornografische film Caligula. De benoeming van zijn paard tot consul, een vaak geciteerde sotternie van Caligula, vond ook plaats in deze tweede periode van zijn heerschappij. En als we de literaire bronnen mogen geloven, waren zelfs militaire operaties, waarbij hij toch kon rekenen op de expertise van zijn bevelhebbers, niet zo denderend in deze periode: de veldtocht in Germania in 39 werd smalend beschreven, en ook zijn poging tot het innemen van Britannia in 40 mislukte. Over deze laatste episode, de vermeende invasie van Britannia, zijn de meningen verdeeld in zowel de literaire bronnen als in het hedendaagse historiografische debat. We hebben een zevental bronteksten rond deze gebeurtenis, met auteurs gaande van de bekende Romeinse historiografen Het Veer
www.vgk.gent.be
41
26° jaargang, Maart 2008-2009
Tacitus en Suetonius, over de joodse Josephus, tot de Spaanse monnik Orosius. In een periode van zo'n 400 jaar werden over Caligula en zijn “invasie” (u voelt 'm al komen) de meest fantastische verhalen verteld, waarvan dat van Suetonius misschien wel de kroon spant: Finally, as if he intended to bring the war to an end, he drew up a line of battle on the shore of the Ocean, arranging his ballistas and other artillery; and when no one knew or could imagine what he was going to do, he suddenly bade them gather shells and fill their helmets and the folds of their gowns, calling them "spoils from the Ocean, due to the Capitol and Palatine. Caligula zou immers in een vlaag van zotheid zijn troepen bevolen hebben om eerst met artillerie projectielen naar de zee te schieten (“Britannia”), en om schelpjes te rapen op het strand (van de Kanaalkust). Dit zouden de spoils of war moeten zijn van hun “verovering” van Britannia, die werd verbeeld door Caligula die enkele ogenblikken op enkele triremen (volgens Cassius Dio slechts een trireem) in het water voer, maar al even snel terugkwam. De schelpen werden vervolgens naar Rome gezonden met een boodschapper. Hij liet dan ook nog eens, in een vlaag van grootheidswaanzin (“as from the Pharos”), een vuurtoren bouwen – die wel degelijk belangrijk is geweest om schepen de rotskust van Normandië te laten bevaren. Zo'n krankzinnige voorstelling als hierboven leent zich natuurlijk uitstekend tot herkauwing van latere auteurs, wat we ook veelvuldig zullen zien. Het gaat hier echter niet om wat de auteurs zeggen, maar wat er effectief plaatsvond. Veel van de klassieke auteurs hadden namelijk een vertroebelde relatie met het keizerlijke hof en hun schrijfsels over Caligula bevatten dan ook allesbehalve rozengeur en maneschijn. Hun beeld van keizer Caligula werd vertroebeld, waardoor ze ook de gebeurtenissen niet goed konden inschatten en beschrijven. Want wat bleek immers? Caligula had een complot tegen hem ontdekt, waarin zelfs zijn eigen zussen betrokken waren. Inderdaad, het kon zelfs niet beter in een film: mythevorming, intriges, verraad, familiebanden die ruw verbroken worden, enzovoort. Caligula reisde in het voorjaar van 40 halsoverkop naar Germania om de muiterij en het verraad de kop in te drukken, o.m. door de bevelhebber ter plaatse, Gaeticulus, te ontslaan en te laten terechtstellen, en zijn zussen te verbannen. In het verlengde hiervan ging de keizer met zijn 42
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
troepen ook op oefening, om terug wat discipline en hoogstaande Romeinse moraal erin te stampen. Het is dan ook in dit licht dat de gebeurtenissen met de schelpjes moeten gezien worden: Caligula was hoogst waarschijnlijk met zijn troepen op manoeuvres, en ze weigerden zijn bevelen uit te voeren. Als vernedering liet hij ze dan maar schelpjes rapen op het strand, als “oorlogsbuit” op de Britten. Want, sorry voor de ontgoocheling, van een invasie van het Britse eiland kan geen sprake geweest zijn: er zijn amper voorbereidingen getroffen – terwijl deze toch wel enkele maanden in beslag zouden moeten nemen, het jaargetijde leende zich ook niet tot een massale overtocht, en hij had er ook allesbehalve de schepen voor. De grote Caesar heeft het ook eens geprobeerd, de oversteek: hij liet een volledige nieuwe vloot bouwen, en mislukte in zijn opzet. Ook vanuit militair-strategisch oogpunt zou de invasie van Britannia op dat moment geen slimme zet zijn: voor een dergelijke operatie moeten je flanken immers beveiligd zijn, en in het noorden van het rijk was dit (door het verraad en dreiging tot muiterij) geenszins het geval. De overgave van Adminius, die verjaagd was door zijn vader, de Britse koning Cynobellinus, past echter wél in dit verhaal maar dan omgekeerd: een verzwakking van de “Britse dreiging” (= de linkerflank) zou meer ruimte laten tot militaire interventies in het noorden van het rijk (= het centrum) en de aanvoer van nieuwe recruten uit alle hoeken van het rijk (zoals beschreven door sommige auteurs). Deze versie van de feiten, waarin elk puzzelstukje van het moeilijke vraagstuk past, is echter geen absolute waarheid: hetgeen zich daadwerkelijk afspeelde in het voorjaar van 40 zal ongetwijfeld het onderwerp blijven van geanimeerde historiografische debatten. Na primaire bronnenonderzoek in het kader van HP2 vorig jaar, iets wat vaak nog verwaarloosd wordt in het huidige historiografische debat, geloof ik dat er géén invasie van Britannia plaats heeft gevonden, laat staan dat ze gepland was. De vertroebelde bronnen en het gebrek aan troepen, een invasievloot en gunstige weersomstandigheden boren de piste van de invasie de grond in. Wat dan wel weer mogelijk is, is dat de troepenbewegingen aan de (Atlantische) kust een uitloper waren van het wijdverspreide verraad van 39 en de militaire campagne in Germania die erop volgde. Het is dus aan de mensen “op het veld”, archeologen, om verder bewijs te vinden buiten de platgetreden paden van de literatuur die deze of gene stelling kan ondersteunen. Ik kijk er alvast naar uit. Sander –bottientjes- Van der Maelen
Het Veer
www.vgk.gent.be
43
26° jaargang, Maart 2008-2009
Strip
Strips met de V.G.K.: Nicolas Eymerich, Inquisiteur – De godin Hoe een recensie schrijven over een strip? Best wel een moeilijke vraag. Waar leg je de nadruk op, waar wijd je uit? Ach, loze vragen, gewoon beginnen aan dat ding! Maar misschien kan een korte inleiding op de inhoud toch helpen. Zaragoza, 1352: Nicolas Eymerich is verheugd, voor zover een inquisiteur verheugd kan zijn: hij is vanaf heden grootinquisiteur van Aragon. Nu kan hij eindelijk het koninkrijk zuiveren van ketters en heidenen. En daar gaat hij al direct aan beginnen, met de opdracht die hij van zijn voorganger heeft gekregen. In de stad zijn vreemde gebeurtenissen aan de gang die enkel het werk kunnen zijn van duivelsaanbidders … Ruimteschip “Malpertuis”, 2194: Het psytronische ruimteschip de “Malpertuis” vat zijn reis aan, met een nogal dubieus doel: het vangen van de goden en ze tot slaaf van de mensen maken. Maar wie zou weten dat hun acties een effect hebben op het verleden? De godin is het startschot van een nieuwe reeks, gebaseerd op de roman van Valerio Evangelisti. Het is een interessante detective, met de nodige plotwendingen en intriges, die zich in een fraai vormgegeven setting afspeelt. Het geheel is nogal schetserig uitgetekend. De potloodlijnen zijn bijvoorbeeld niet overtekend met inkt, je krijgt ook met elke prent als het ware een schilderijtje. De tekenaar maakt gebruik van een donker kleurenpalet, wat goed bijdraagt tot de sfeer van het verhaal. Daarbij hebben we dan ook het zware gebruik van rood (natuurlijk ook ingegeven door de haardvuurtjes die over te bekennen zijn), zodat er ook nog een luguber tintje aan is. Dus algemeen genomen is de wisselwerking beeld - verhaal goed ingevuld. Uiteindelijk is het, als je een liefhebber bent van strips (en een fan van geschiedenis natuurlijk), zeker eens de moeite waard om te lezen. En als je dan over gaat tot koop, neem dan zeker de hardcover, daar uitgeverij Silvester (ja, er komt toch nog iets goed uit Nederland) hier altijd mooi werk van maakt. 44
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Bamaweekend met de V.G.K.: Impressie VOOR
NA
Het Veer
www.vgk.gent.be
45
26° jaargang, Maart 2008-2009
De 12-urenloop, Pietersplein
sterven
op
het
Sint-
"Wacht ! Je bent die string nog vergeten over haar broek te trekken (voor de geïnteresseerden, het was een wansmakelijk schouwspel)," hoorde ik iemand roepen uit het filokamp. Met zo veel mogelijk kleren aan een toertje lopen was maar een van de vele uitdagingen waar wij als vertegenwoordigers van 'Blandinia' mee te maken kregen. Het opzet van dit event is heel simpel: zoveel mogelijk rondjes lopen tussen de dranghekkens op het Sint-Pietersplein (zonder daarbij op je bek te gaan) gecombineerd met hier en daar een speciale ronde. De 'schaarsgeklede', ook wel beter bekend als naakte ronde was een waar jong en oud naar uitkeek… of voor wegscheurde als je een troep naakte mannen op je af zag komen (ik ging nog nooit zo snel) ... Ook de dieren onder ons konden zich naar hartelust uitleven: kikkersprongen en haasje-overs werden subliem uitgevoerd. Ook 'the Joker' mogen we uiteraard niet vergeten te bedanken voor een uitstekend uitgevoerde schminkactie. Het hele gebeuren begon zo rond een uurtje of kwart voor twaalf, toen menig eerste bacher nog in kunstgeschiedenis moesten aanhoren hoe belangrijk clair-obscur wel niet is voor de evolutie van… (STOP !) Het werd me te veel, ik nam mijn boeltje en vertrok richting het Sint-Pietersplein. Daar aangekomen zag ik al op een mooi lijstje hoeveel onze sportpraeses en zijn onderdanen hadden gelopen. Onder de indruk, was ik. Ik sprong in mijn kleren en maakte me klaar voor wat de eerste van vele rondjes zou worden... We gingen tot het uiterste maar bleven realistisch. Vorig jaar werd Blandinia vierde, wij gingen niet onderdoen. De eerste drie ploegen waren zo goed als onmogelijk in te halen (respectievelijk de burgies, boeren en sportspasten), maar met een vijf waren we niet tevreden. Het VEK (de economisten nvdr.) moest en zou eraan gaan, we gingen ze kraken, breken, de vloer met hen aanvegen (ik stelde men trucje van het potlood in het oog voor maar dat werd me niet echt in dank afgenomen, een mens kan maar proberen 46
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
natuurlijk). Ons geheim wapen werd bovengehaald: het speedteam (nee, niet onze dealers, wat denkt u wel). Van zes ronden achterstand zetten we onze rivalen uiteindelijk op elf ronden. Een klus die ons net iets minder dan twee uur gekost heeft om te klaren. Iedereen was kapot ... Iedereen? Nee! Niet iedereen4! Katrien en Bertold vonden nog de energie om op een veel te hoog podium te klimmen en ons te besprenkelen met heerlijke cava. Nog nooit smaakte een overwinning zo bubbelig goed. Emmanuel- toptoerloper- Wauters
4
Noot van de redactie: de schrijver van dit artikel was blijkbaar was niet op de hoogte van de heroïsche prestaties van het trio Rebecca-Ruben-Aljosja, die nog tot half twee ’s nachts hekkens van het Sint-Pieterplein op de dialectwoordelijke camiong hebben geladen. Eeuwig respect en roem enal.
Het Veer
www.vgk.gent.be
47
26° jaargang, Maart 2008-2009
Verzuchting De scriptor schrijft voor Vroeger speelde ik tennis. Erg goed was ik er niet in, maar ik heb de sport toch een kleine tien jaar beoefend. Toen ik na dat decennium merkte dat ik nog steeds in het laagste klassement rond zweefde, besefte ik dat de raketsport misschien toch niet helemaal mijn ding was. Ik was meer een teamplayer, een aanhanger van de ‘we zijn allemaal winnaars’-filosofie. Agressief was ik al helemaal niet. Waarom zou ik de bal snoeihard in de linkerhoek spelen, als mijn tegenstander hem daarop niet meer kan terugslaan? Bovendien had ik ook een beetje schrik van mijn tennistegenstanders. Veel van die jongens werden boos als ze een punt misten en begonnen dan gemene gezichten te trekken of te roepen. Nou, als ik hen kon plezieren door het wat rustiger aan te doen… Dat er op het binnenplein van de Blandijn er niet getennist kon worden, vond ik dus niet zo erg. Rolschaatsen doorheen de Blandijn, dat zou ik dan wel weer willen doen. Onze boekensultan had het nog slinks voorgesteld op één van de legendarische V.G.K.-praesidiumvergaderingen. “Ik droom al drie jaar van een rolschaatsactiviteit doorheen de Blandijn,” had ze geopperd. Ik had toen hoopvol naar onze beide sportpraesides gekeken, waarna deze vragend naar uppercommander Joeri keken, wiens afwijzende blik door geen enkele scriptor kon bevochten worden. Ik mocht mijn skeelers nog een jaartje thuislaten. Over V.G.K.-praesidiumvergaderingen kan een scriptor veel vertellen. Edoch, hij beseft maar al te goed dat bij elke letter die hij typt, het alwetende oog van Sauron meekijkt. Als een lantaarnpaal die nooit ophoudt met branden, boven het gootje waarin de scriptor zijn kartonnen doos geparkeerd heeft. Nee, geef deze jongen dan maar onze jolige vice. Laurens, het gezellige haardvuur waaraan het gehele praesidium zich warmt, de man met een borstkas als een elektrisch dekentje en ogen als twee witvisjes in een veel te kleine knikker. Als de V.G.K. een familie was, zou Laurens de zatte nonkel zijn. Het zijn de zatte nonkels die foute liedjes aanvragen op trouwfeesten, die hun das op hun hoofd knopen na vier uur, die het puberende nichtje net iets te stevig vastnemen en hun hemd net iets te los laten hangen. Soms denk ik dat zatte nonkels een stiekeme voorbeeldfunctie hebben in deze samenleving. Dat ze ooit, in een ver verleden, toen ik nog op de Sint zijn schoot mocht zitten, in het geheim door de regering aangesteld waren, opdat moeders te pas en te onpas zouden kunnen zeggen: “zorg maar dat je braaf bent en flink werkt op school, of je wordt net zoals nonkel Thierry!” 48
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Ik weet niet of ik het zo erg zou vinden om zoals mijn nonkel Thierry te worden. Het feit dat de man een snor heeft, helpt natuurlijk niet. Bovendien is de man deze week nog van de trap gevallen en dat ondanks dat hij nog maar net vijftig is geworden. Een kunstheup heeft hij er niet aan overgehouden, maar naar eigen zeggen zag zijn achterwerk wel bijzonder blauw. Dat vertelde hij me trots toen hij langskwam om foto’s te tonen waarop hij het carnavalsfeest in een Oost-Vlaams gehucht had overleefd. Hoe blauw zijn achterwerk juist was, wilde ik toen niet weten, maar hij wist me te vertellen dat mijn grootmoeder het kunstwerk wel had mogen aanschouwen. Daarop had ik mijn blik neergeworpen en me verder geconcentreerd op mijn paper over Congolezen. De papers regenen immers over me heen zoals peren over mensen die toevallig langs een perenboom passeren in de perentijd. Concreet komt dat neer op een vijf- à zestal papers die me om de oren vliegen. Over de inhoud heb ik niet echt te klagen. Minderheden in overvloed: Romeinse opstandige vrouwen, check. Zwartjes in de brousse, check en ja hoor, zelfs de chinezen op deze wereldbol passeren even de revue. Alleen moet ondergetekende ook alle informatie hierover bij elkaar harken. Het zou baten als ik hier effectief aan begon en niet in het ijle blijf praten over dingen die ik nog moet doen. Dat heeft vast iets te maken met die man die ooit zei dat een mens maar één iets tegelijk kan doen. Of leven, of vertellen. Die man had mijn moeder nog nooit een was zien insteken, terwijl ze me met het moreel gezag van een ouder inpeperde hoe stom het is om mijn rugzak helemaal alleen te laten staan op een bank in de Blandijn om zeven uur ‘s avonds. Bovendien had die man ook niet gezien hoe ik verontschuldigend knikte en tegelijk heel geconcentreerd een brokje Nesquickpoeder tegen de rand van mijn chocomelkglas plette. De winter loopt op haar laatste benen, mijn redactie worstelt met een collectieve writer’s block, de Waalse inzending voor Eurosong zegt dat Elvis te dik is, al maar meer vrouwen schrijven zich in bij een wielertoeristenclub en Goedele Liekens heeft nog steeds bestaansrecht. Een scriptor wordt er een beetje weemoedig van. Ach, ik moet me niet langer verstoppen achter halfslachtige BV’s, zeurpieten, sporthypes of inspiratieproblemen. Laat de maskers vallen, laat de rouwtrommels uitrukken, ik sluit mezelf een hele dag op in een kamer vol snoepgoed en chocolade. Facebook heeft een andere startpagina, en ik ga een potje huilen.
Het Veer
www.vgk.gent.be
49
26° jaargang, Maart 2008-2009
Colofon Het is avond. Het Veer is klaar en het wordt tijd om enkele mensen te bedanken. De gelukkigen zijn deze keer: Stercorrector Jelka, Loopy Loonis, Aljosja, Culturosander, Rode Blonde Sander, Willem Roels, Willem Migom, Willem de Veroveraar, Sientje het petekientje, Dancy Dancet, Wouter P, Emmanuel Depoortere, Leander-Lancelot, Jolien, affichemaakster Sigrid, Koen Colpaert, de uitvinder van de rubriek colofon, bureaulampen, ereledenmaster Jacques, Sjoeri, Nasty Nina, Gigi van Wendy, Iedereen die aanwezig was op de redactievergadering, Facebook, de gebruikers van de Faceboekgroep van het Veer, Dilemma, de V.G.K., Elbow, mensen die zich niet meteen ergeren aan alles, Samson en Gert, Hans Bourlon, de televisie, meneer Baird, zijnde de uitvinder van de televisie, de goede muziek op zondag op Studio Brussel en meer bepaald het programma ‘Duyster’, Jezus, Johannes de Doper, Andei Tchmil, de herhalingen van FC De Kampioenen, het zonnetje, kangoeroes, iedereen die vindt dat U2 een enorm overschatte groep is, verzamelaars, mensen die door hun vreemdheid een inspiratiebron vormen voor ons allen, en meer bepaald het zogeheten kermisvolk dat nu het Sint-Pietersplein inpalmt, mijn oma en opa, van wie ik binnenkort zo’n mooi keukenmes ga krijgen, Microsoft Word, de Amber, de Kelder, het Blandijn-computerlokaal en die leuke vrouw die daar in dat houten kot zit en mij ooit eens hielp om die VPNverbinding op touw te krijgen, Gene Bervoets, Lipton Green Tea, mijn kamerplant Andy, wederom mijn oma en opa die het ding een keer verplant hebben, mijn leerkracht biologie uit het middelbaar die me de plant bezorgde, mensen die op kot mijn afwas komen doen en voor wie ik sonnetten mag schrijven die een beetje scheef klinken maar toch goedgekeurd worden, de uitvinder van het papier, de laptop en het ikea-potlood, Jommeke, meesterlijke grootheden, meneer Vigenère, Andy Schleck, het raden-en-uitbeeldenspelletje, coolio’s, weirdo’s en bro’s, god, klein pierke en mijn moeke.
50
www.vgkgent.be
Het Veer
26° jaargang, Maart 2009
Ereleden Vlaamse Geschiedkundige Kring 2008 - 2009 Professoren Prof. Dr. Boone Marc Prof. Dr. de Hemptinne Thérèse Prof. Dr. De Wever Bruno Prof. Dr. François Luc Prof. Dr. Em. Milis Ludo (’59-’60) Prof. Dr. Em. Symoens Hildegarde Prof. Dr. Van Melkebeek Monique Prof. Dr. Velle Karel Prof. Dr. Verboven Koen Prof. Dr. Vermeir René Prof. Dr. Em. Vermeulen Urbain (’60-’61) Assistenten & Medewerkers Colyn Claudine Wijnendaele Jeroen Bevriende Kringen Filologica Kunsthistorische Kring Oosterse Afrikaanse Kring Slavia Sympathisanten Adriaenssens Annick Amber (Kurt & Tim) Destercke Erika Franck Gwen Van Overschée Jan-Frederik Pro-senioren Vanheuverbeke Karl (’95-’96) Beelaert Wim (’96-’97) Debaenst Bruno (’97-’98) Burm Raf (’98-’99) Decaluwé Michiel (’98-’99) Van Malderen Hilde (’99-’00) Corné Tom (’00-’01) Missinne Ruben (’02-’03) Danniau Fien (’03-’04) Annemans Freija (’05-’06) Vermeulen Bregt (’06-’07) Werbrouck Emmelien (’07-’08)
Het Veer
Pro-praesidium Alen An Bauters Jasper Billiet Wouter Bombeek Bram Brunet Bo Buylen Binou Cassiman Pieter Castryck Geert De Bruyne Laila De Clercq Ewoud De Dobbeleer Willem de Meyer Michael Depauw Bruno De Sutter Bart De Vos Frederik Descamps Frederik De Waele Sarah Fockedey Stijn Froeyman Anton Germonprez Dagmar Gevaert Jurgen Kerckhaert Christophe Lampe Jürgen Lasoen Kenneth Lerno Emmanuel Paeye Koen Pittoors Jeroen Reygaert Jeroen Ronsse Stijn Rousseaux Stephanie Schatteman Kirsten Schoutteten Koen Urmel Ralph Van Belle Wouter Vanbelleghem Dries Van Belleghem Kim Van De Kauter Gerd Van den Driessche Hélène Van Der Herten Greet Van de Sompele Leen Van Ermen Tom Van Raemdonck Timothy Vanslembrouck Nele Velle Elizabeth
www.vgk.gent.be
51
26° jaargang, Maart 2008-2009
52
www.vgkgent.be
Het Veer