15.15 – 16.00 uur:
allergische rhinitis: AR geluid van de KNO-arts Allergische rhinopathie of afwijkende Rinne? Francis Burgersdijk
Kan de KNO arts ‘meer’ met patienten met een allergische rhinopathie (AR)?
F. Burgersdijk, KNO-arts
Allergie: een groot probleem • Ongeveer een kwart van de Europese bevolking lijdt aan luchtwegallergieën • Het aantal patiënten met klachten lijkt alsmaar toe te nemen • Allergische luchtwegaandoeningen zijn chronisch en kunnen progressief verlopen • Grote impact op ‘Quality of Life (QoL)’
Bousquet J, van Cauwenberge P & Khaltaev N. Allergic rhinitis and its impact on asthma.J Allergy Clin Immunol 2001; 108(5 Suppl): S147-334 Jacobsen L, Chivato T, Andersen P, et al. The co-morbidity of allergic hay fever and asthma in randomly selected patients with respiratory allergic diseases. Allergy 2002; 57: 23.
Inhalatieallergie: een groot probleem •
1 op de 4 mensen lijdt aan inhalatieallergie, waarvan 50% allergisch is voor graspollen1
•
De incidentie van allergie en astma neemt toe2,3,4
•
70% van de allergische patienten vindt dat allergie de kwaliteit van leven aantast5
Adapted from Dahl R et al. Respir Med 2004; 98: 398-403 1Dahl Respir
Med 2004; 2Linneberg J Allergy Clin Immunol 2000; 3Ulrik CS Allergy 2000; 4ARIA guideline; 5Franchi M, Scientific communication from EFA 2001
5
Rhinoconjunctivitis en astma zijn deel van dezelfde allergische aandoening
Adapted from Togias A Allergie 1999 1Simola M. Ann Allergy Asthma Immunol 1999; 2White P Clin Exp Allergy 1998; 3Bousquet J Allergy Clin Immunol 1998
6
•
Als allergie niet wordt behandeld kan dit leiden tot de ontwikkeling van nieuwe allergieën en astma1
•
Allergie is een chronische aandoening waarvoor jarenlange symptomatische behandeling nodig is1
•
Immunotherapie is de enige behandeling die de oorzaak van de allergie aanpakt en in staat is om LANGDURIG effect te induceren (WHO)2,3
Hooikoorts en allergisch astma in de luchtwegen
Comorbide klachten/verschijnselen • Tuba dysfunctie en otitis media • Rhinitis en rhinosinusitis • Polyposis nasi (relatie ?)
Ernstige negatieve Impact op ‘Quality of Life’ Persoonlijke impact: • Welzijn • Stigmatisatie • Verwachtingen • Ambities
Quality of Life
Functioneren: • Fysiek • Psychosociaal • Cognitief • Emotioneel
Gezondheid
Sociale impact
Sociale omgeving: • Familie • Vrienden • Werk/School • Gemeenschap
Overgenomen uit Jones PW Quality of Life, Health Status and the Social Impact of Asthma: An Overview in Weiss KB, Buist AS and Sullivan SD (eds) Asthma’s Impact on Society Marcel Dekker 2000; 11.
Meest voorkomende klacht in de spreekkamer bij AR patienten • Neusobstructie • ‘s-nachts > overdag
slecht slapen
KNO onderzoek neus: • • • • • •
Sterk oedemateus gezwollen neusslijmvlies Waterig secreet Neusobstructie Mondademhaling Veelvuldig wrijven over de neus Allergische richel
Sterk oedemateus gezwollen neusslijmvlies
Allergische richel
Behandeling van AR 1: • Vermijden van allergenen – Voordeel: geen medicatie – Nadeel: lang niet altijd mogelijk en leidt tot beperkingen • Gebruik van symptomatica – Voordeel: werkt snel – Nadeel: kortdurend effect, pakt de oorzaak niet aan
• Immunotherapie – Voordeel: langdurend effect, pakt de oorzaak aan – Nadeel: lange behandeling, toegankelijkheid
Behandeling van allergische rhinitis 1: ARIA richtlijnen matig / ernstig intermitterend
gering intermitterend
gering persisterend
matig / ernstig persisterend
nasale corticosteroïden lokale cromonen (incl. oculair) orale of lokale (niet-sederend) antihistaminica intranasale (<10 dgn), orale decongestiva vermijden van allergeen en prikkelende stoffen immunotherapie Update ARIA richtlijn 2007 15
Behandeling van AR 2: Operatief: Bij onvoldoende resultaat na conservatieve therapie kan functionele chirurgie van voordeel zijn
Anatomie
A: Neusobstructie klachten: • Concha inferior reductie • Neusklepoperatie en septumcorrectie alleen dragen weinig tot niets bij aan verbetering neuspassage bij AR
Mechanisme van de conchahypertrofie • Allergeen mucosa respons IgE gemedieerde cascade van stoffen en cellen met als gevolg a. Toegenomen secretie van mucus producerende bekercellen rhinorroe b. Vasodilatatie, oedeem concha inferior leidt tot congestie en nasale obstructie
Secundaire gevolgen van de allergische reactie • Vernauwing cq afsluiting osteomeatale complex met rhinosinusitis als gevolg • Secundaire ciliaire dyskinesie met verminderde mechanische afweer en verhoogde kans op rhinosinusitis
Gebruikelijke operatieve technieken van concha reductie 1. Obsoleet: totale concha verwijdering (rhinitis atroficans en ENS) 2. Huidige beleid: a. Electrocauterisatie van de concha inferior b. Lateralisatie concha inferior c. Submuceuze resectie van: • •
concha inferior skelet en/of submuceus weefsel
Submuceuze concha reductie
B: comorbiditeit • Sinusitis: FESS (functionele endoscopische sinus chirurgie) • Poliposis nasi: Poliep extractie • Tuba dysfunctie: middenoorbeluchting: buisje
Take home message • Denk bij langdurig chronische neusklachten ook aan allergische rhinitis • Naast conservatieve therapie kan de KNO arts een rol spelen in de behandeling van allergische rhinitis dmv chirurgische behandeling van de neus obstructie • Zorg voor korte lijnen tussen de Kinderarts en de KNO-arts • Allergisch rhinitis en allergisch astma verdienen gezamenlijke aanpak van Kinderarts en KNO-arts
Voor actuele info over pollen: • Pollenlijsten LUMC (Letty de Weger): http://www.lumc.nl/pollen
