URBAN DICTIONARY DE TAAL VAN EEN JONG VAK Urban Approach – De gecoördineerde aanpak van grootstedelijke vraagstukken. Wanneer onderzoekers en studenten samenwerken met bestuurders, bewoners en betrokken organisaties, neemt de kans op efficiënte, effectieve en duurzame maatschappelijke veranderingen aanmerkelijk toe. Speerpunt – De Hogeschool van Amsterdam heeft een aantal speerpunten benoemd: thema’s die aansluiten bij actuele vraagstukken in de stad. De hogeschool focust haar toegepaste onderzoek op deze thema’s. Urban Management – Speerpunt van de HvA over de multi-disciplinaire en integrale aanpak van complexe grootstedelijke vraagstukken. Fieldlab – Geografisch gebied in de stad, waar met partners een meerjarige samenwerking plaatsvindt en projecten worden uitgevoerd om grootstedelijke vraagstukken in het gebied aan te pakken. In 2015 zijn er drie: fieldlab Amsterdam Nieuw-West, fieldlab Amsterdam Oost en fieldlab Amsterdam Zuidoost. De HvA en de gemeente Amsterdam investeren als strategisch partners in de fieldlabs. BOOT – De Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Talent-ontwikkeling is dé kenniswinkel waar studenten van de HvA diensten leveren aan bewoners en organisaties in Amsterdamse buurten. Via drie BOOT-locaties die midden in de buurten staan verbindt het onderwijs zich met de stad en met grootstedelijke vraagstukken. Ook dienen ze als fysieke uitvalsbasis voor de fieldlabs. Master Urban Management – Master opleiding bij de HvA voor professionals die te maken hebben met complexe grootstedelijke vraagstukken. www.hva.nl/mum
URBAN MANAGEMENT CONTACT Meer weten over Urban Management?
[email protected] hva.nl/urbanmanagement Twitter @HvAUrban
dr. Stan Majoor Lector Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken
[email protected]
dr. Alex Straathof Lector Management van Cultuurverandering
[email protected]
dr. Frank Suurenbroek Lector Transformatie
[email protected]
dr. Willem van Winden Lector Amsterdamse Kenniseconomie
[email protected]
drs. Elke van der Heijden Valorisatiemanager Urban Management Fieldlabcoördinator Zuidoost
[email protected]
dr. Sandra Bos Fieldlabcoördinator Oost
[email protected]
dr. ir. Anna de Zeeuw Fieldlabcoördinator Nieuw-West
[email protected]
Esther Haverkort Liaison manager onderwijs
[email protected]
drs. Mascha Smulders Bedrijfsvoeringsmanager Urban Management
[email protected]
De HvA draagt bij aan het oplossen van grootstedelijke vraagstukken door haar onderwijs en onderzoek af te stemmen op wat er speelt in de metropoolregio Amsterdam. De faculteiten Economie en Management, Maatschappij en Recht, en Techniek bundelen hun kennis in het speerpunt Urban Management. Urban Management staat voor de multidisciplinaire aanpak van grootstedelijke vraagstukken. De programmering en uitvoering van het onderzoek vindt plaats in fieldlabs: geografische gebieden waarbinnen met stakeholders langlopende afspraken zijn gemaakt over een onderzoeksen innovatieagenda.
URBAN MANAGEMENT BUURT VOOR BUURT NAAR EEN BETERE STAD Met, voor en in de stad De Hogeschool van Amsterdam is verankerd in de stad. Met het speerpunt Urban Management (UM) werkt de HvA samen met de stad aan het lokaal aanpakken van grootstedelijke vraagstukken. Urban Management combineert onderzoek en experimenten om oplossingen te vinden voor maatschappelijke opgaven die zich in de metropool aandienen. Oplossingen waar bewoners, ondernemers, gemeente, studenten, onderzoekers en opleiders aan bijdragen én hun voordeel mee doen.
“De antwoorden op grootstedelijke vragen bewegen mee met het
Gecoördineerde aanpak Het ontwikkelen van grootstedelijke oplossingen vindt plaats in een turbulente context. Terwijl bewoners en bedrijven zich steeds assertiever opstellen, willen professionals en politici graag hun eigen signatuur meegeven aan de oplossingen. Urban Management gebruikt een integrale benadering om verkokering tegen te gaan en verbindt zo beleidsterreinen en kennisdisciplines met elkaar. Een gecoördineerde aanpak is dé manier om effectieve, efficiënte en duurzame interventies te ontwikkelen.
als een praktische invulling op buurtniveau gerealiseerd.”
Schurende agenda’s, gedragen oplossingen Een goed voorbeeld van het belang van deze aanpak is de klimaatadaptatie van de stad. Enerzijds zijn er op nationaal niveau afspraken gemaakt dat gemeenten vanaf 2020 de openbare en private ruimtes klimaatbestendig moeten inrichten. Anderzijds ontbreekt nog een gevoel van urgentie bij de betrokken partijen rond dit onderwerp. Dit terwijl bijvoorbeeld stijgende temperaturen een bedreiging vormen voor kwetsbare ouderen in de stad. De vraag is hoe de partijen de verschillende belangen afwegen en gezamenlijk ook het klimaatbestendig inrichten van de stad oppakken. De integrale benadering van Urban Management zorgt ervoor dat naast het vinden van een technische oplossing voor een vraagstuk als klimaatadaptatie, er ook een aanpak is hoe deze oplossing gedragen en geïmplementeerd wordt.
ritme van de tijd. Stoere maakbaarheidsscenario’s worden ingeruild voor slimmere oplossingen, zoals voorstellen die helpen om kantoorgebouwen andere bestemmingen te geven. Daarmee zit je in het hart van Urban Management: oplossingen ontwikkelen voor problemen en kansen die zich in de grote stad aandienen. Omdat de problemen per definitie complex zijn, is er behoefte aan toegepast onderzoek waarbij alle spelers betrokken worden van bewoners en bestuurders tot en met onderzoekers en lokale ondernemers. Met dit onderzoek wordt zowel een wetenschappelijk kader
Prof. dr. Jean Tillie Penvoerder Urban Management
Jean Tillie
Fieldlabs in de stad Urban Management voert het onderzoek uit binnen fieldlabs: unieke, experimenteeromgevingen voor onderzoek en kennisontwikkeling. De fieldlabs zijn sterk gebiedsgericht en concentreren zich op de lokale uitwerking van grootstedelijke opgaven. Binnen de fieldlabs zijn met strategische partners, zoals de gemeente, afspraken gemaakt over een concrete, meerjarige onderzoeks- en innovatieagenda. Per fieldlab komen, in nauwe samenspraak met de strategische partners, thema’s tot stand, rekening houdend met onder andere de gebiedsagenda. Deze thema’s - zoals armoede, het stimuleren van bedrijvigheid, ruimtelijke ontwikkeling en sociale samenhang - krijgen vorm in concrete projecten. Door de gebiedsgerichte focus van de fieldlabs vinden de activiteiten plaats waar ze thuishoren: in de buurten. Het onderzoek wordt uitgevoerd door lectoren, onderzoekers en docenten. In veel gevallen aangevuld met inzet van studenten vanuit de Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Talentontwikkeling (BOOT). De Urban Approach Samenwerken als solide fundament: UM speelt een coördinerende rol in het samenbrengen van betrokken actoren. Brugfunctie beleid en praktijk: UM biedt een experimenteer-omgeving om beleid te testen in de praktijk en ondersteunt betrokken actoren met kennis en inzichten.
Lokaal tot internationaal: UM maakt deel uit van een internationaal netwerk dat de eigen activiteiten verrijkt met gedeelde kennis en inzichten. Urban professionals van vandaag en morgen: UM helpt met opleiden van de urban professionals van morgen en het verder ontwikkelen van de urban professionals van vandaag. Samenwerken als solide fundament De inrichting van de fieldlabs maakt het mogelijk de opgaven in een specifiek gebied integraal aan te pakken vanuit sociaal, fysiek, economisch en politiekbestuurlijk perspectief. In de fieldlabs draait het om wederzijdse afhankelijkheid en actieve participatie in een open en gelijkwaardig netwerk. Het vertrouwen dat ontstaat, vormt de basis voor goede analyses en het experimenteren met oplossingen, waarbij verschillende disciplines effectief worden ingezet.
Brugfunctie beleid en praktijk Urban Management gebruikt toegepast onderzoek waarmee oplossingen en interventies in een real-life context worden geïmplementeerd. Dit biedt beleidsmakers de mogelijkheid om te ondervinden hoe beleid in de praktijk uitpakt. In de fieldlabs zijn we in staat verbinding te maken met andere actoren, beleidsgebieden en interventies. Bovendien bieden we de mogelijkheid om een pilot in verschillende fieldlabs in verschillende gebieden uit te voeren en te vergelijken. Lokaal tot internationaal De opgaven waar de Amsterdamse metropoolregio voor staat spelen ook op internationale schaal. Door bestaande relaties met internationale kennisinstellingen en een steeds verder uitbreidend netwerk van (Europese) steden verrijkt Urban Management haar activiteiten in verschillende samenwerkingstrajecten met internationale expertise. We werken aan een accreditatie van onze fieldlabs door het ENOLL (European Network of Living Labs) network.
Urban Professionals van vandaag en morgen Urban Management draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs en de herkenbaarheid voor de student van de HvA als grootstedelijke onderwijsinstelling. Dit doen we door ervoor te zorgen dat de vergaarde kennis en ervaring zich vertaalt in het actualiseren van het onderwijs. Daarnaast worden studenten en docenten actief betrokken bij het uitvoeren van onderzoek in de praktijk, waardoor er aansluiting is op de constant veranderende grootstedelijke omgeving. De Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Talentontwikkeling (BOOT) is de uitvalsbasis voor onderzoekspraktijken in de Amsterdamse buurten. Studenten van de diverse HvA opleidingen doen hier onderzoek en krijgen zo de gelegenheid om hun competenties in de praktijk aan te bieden en verder te ontwikkelen. Binnen de fieldlabs gebruiken we het uitgebreide netwerk van BOOT en worden de activiteiten onderdeel van het lectoraal gestuurde onderzoek.
VOORBEELDPROJECT IN DE STAD Pedagogisch klimaat aan de Keukentafel Veel kinderen in Amsterdam groeien op in kwetsbare situaties, met het project ‘Keukentafel’ draagt Urban Management bij aan het toekomstperspectief van jonge kinderen. HvA pedagogiek studenten geven huiswerkbegeleiding bij gezinnen thuis, waardoor een betere thuis-leeromgeving gecreëerd wordt en (schoolse) vaardigheden van zowel de kinderen als hun ouders gestimuleerd worden. Binnen het project wordt de effectiviteit van het ondersteuningsprogramma op de deelnemende gezinnen en de thuis-leeromgeving onderzocht. Het verwachtte resultaat is dat kinderen beter gaan presteren op school door een betere werkhouding en meer aandacht voor de schoolse ontwikkeling vanuit huis. De ouders leren hoe zij hun kind beter kunnen begeleiden en de studenten doen belangrijke praktijkervaring op.
“In de samenwerking tussen de HvA/Urban Management en de praktijk gaat het om wederzijds belang; de praktijk is gebaat bij het onderzoek van wat werkt, waarom iets werkt en hoe je problemen kunt oplossen. In samenspel met Urban Management kan gemaakt beleid getoetst
VOORBEELDPROJECT IN DE STAD Financiële zelfredzaamheid in Amsterdam Nieuw-West Voor veel bewoners van Amsterdam speelt armoede een grote rol in het dagelijks leven. Dit uit zich onder andere in een toenemende vraag naar schuldhulpverlening. Met dit project draagt Urban Management bij aan de financiële zelfredzaamheid en gezond financieel gedrag van bewoners van NieuwWest. De onderzoekers kijken samen met bewoners naar hun vaardigheden op het financiële en administratieve vlak. Ze brengen in kaart wat de bewonerswensen zijn om verbetering aan te brengen in hun vaardigheden. Tegelijkertijd wordt het bestaande ondersteuningsaanbod rondom schuldhulpverlening bekeken. Op basis hiervan worden aanvullende initiatieven opgezet en gemonitord, waarbij de bewoners hun financiële en administratieve vaardigheden kunnen verbeteren.
worden in de complexe omgevingen van Amsterdam. Wat ik heel interessant vind aan Urban Management, is dat het voorbij de traditionele disciplines gaat. We zijn nog steeds gewend om te denken in gebieden als sociologie, bestuurskunde, psychologie, techniek of economie. Maar in een sterk urbaniserende samenleving zijn problemen eigenlijk nooit meer monodisciplinair op te lossen.” Hugo Fernandes Mendes CSO Gemeente Amsterdam
Hugo Fernandes Mendes
Wat betrokkenen zeggen over Urban Management
VOORBEELDPROJECT IN DE STAD Mijn straat In Amsterdam Nieuw-West liggen een aantal complexe sociale opgaven waaronder het vergroten van de sociale cohesie. In het onderzoek ‘Mijn straat’ wordt het ruimtelijk perspectief ingezet om hiervoor nieuwe, structurele oplossingen te vinden. Daarbij ligt de focus op toe-eigening van de publieke ruimte en de activering daarvan. Voorbeelden van toe-eigening zijn: het plaatsen van speeltoestellen met buren, bankjes op de stoep en het aanleggen van geveltuintjes. In het onderzoek worden eerst de goede voorbeelden van toe-eigening systematisch opgespoord. Die komen samen in een toolbox zodat andere bewoners kunnen zien wat mogelijk is. De gebruikers van de publieke ruimte in het onderzoeksgebied worden vervolgens gestimuleerd om zelf concreet hun publieke ruimte toe te eigenen. Daarvoor wordt de wervende en enthousiasmerende kracht van de ontwerp-workshop ingezet. Met dit project draagt Urban Management bij aan de sociale cohesie in de wijk.
“We hebben hier in Nieuw-West een
“Mijn zoon is dyslectisch en heeft
enorme maatschappelijke opgave.
daardoor veel moeite met zijn taken op
We werken aan deze opgave met
school. Wij zien dat hij na 14 weken
instrumenten die we zelf hebben
begeleiding goed vooruit is gegaan.”
ontwikkeld, maar we merken dat niet alles even goed aanslaat en bijdraagt aan
Moeder van deelnemend kind
de oplossing die we voor ogen hadden.
Keukentafelproject
Het is voor ons van belang dat we over meer expertise en vaardigheden gaan beschikken. De HvA specialiseert zich
“Urban Management, dat is met de
daarin en kan ons de instrumenten
voeten in de modder het DNA van
aanreiken om pasklare oplossingen te
de stad ontdekken en ontginnen;
bieden.”
in teamverband onderzoeken, creatieve oplossingen bedenken
Ernest de Rijk
en, nog belangrijker, ook uitvoeren.
Hoofd afdeling bestuur & organisatie
Een mooi idee heeft pas waarde als het
stadsdeel Nieuw-West
gerealiseerd wordt. Waardecreatie voor de stad is het doel en de uitdaging is het overwinnen van de altijd weerbarstige praktijk.” Arno Gorissen Director Citymarketing ZuidoostPartners