Universitaire Pabo van Amsterdam
Studiehandleiding CE RF Cultuureducatie en Erfgoed
Bachelorjaar: 3 Cursusjaar: 2012-2013 Semester 1, blok 1 nr? Docenten: Mila Ernst en Roosien Verlaan
In studiejaar 2012-2013 week 36 t/m 42 vinden de bijeenkomsten erfgoed plaats. Deze studiehandleiding geeft uitleg over de module. Inhoud In de practica wordt ingegaan op de relatie die bestaat tussen het gezin en cultureel erfgoed. Het hoorcollege reikt een theoretisch kader aan, waarmee in de practica de vraag wordt uitgewerkt wat de waarde is van cultureel erfgoed voor gezinnen, ouder-kind relaties of verschillende gezinstypen, en welke rol cultuureducatie daarin kan spelen. De indeling die Bureau erfgoededucatie NH hanteert: erfgoed van jezelf, erfgoed in de omgeving, erfgoed van iedereen wordt als leiddraad gebruikt door de module. Daarbij is steeds de gezinssituatie, normen en waarden patroon, sociaal emotionele kenmerken van het gezin het uitgangspunt. Daarnaast wordt erfgoed educatie vakoverstijgend aangeboden en worden vaardigheden uit verschillende vakgebieden in het ontwerpen van een erfgoed les met elkaar verbonden. Het practicum wordt aangeboden door twee docenten, die elk een perspectief belichten, namelijk cultuuronderwijs en erfgoededucatie, gerelateerd aan burgerschap. De werkvorm in het practicum is gevarieerd, zoals kunstbeschouwing die de theorie vanuit gezin en samenleving zichtbaar maakt, denkoefeningen voor het verkennen van verschillende reacties over bepaalde thema's, kunstvormen en kunstwerken, en het verkennen van good practices.
Aansluiting met andere modules De praticumlessen zijn een onderdeel van de module gezin en samenleving. De practica zullen de theorie vanuit de hoorcolleges als denk kader gebruiken om verschillende benaderingen en belevingen van Cultureel Erfgoed te verdiepen. Verder zal er vanuit het thema gezin en samenleving een link worden gelegd naar cultureel erfgoed, welke rol families en gezinnen daarin spelen of kunnen spelen. Ook sluit de module aan het vak Wetenschappen en de kunsten op school uit jaar 2 en de diversiteitsmodule waar aandacht is geweest voor culturele diversiteit en beeldvorming. Deze module gaat daarbij verder in op verschillen in culturele bagage. Leerdoelen practica • • • •
De student weet wat cultuureducatie kan bijdragen aan de (sociaal- emotionele en cognitieve) ontwikkeling van kinderen met verschillende achtergrond. De student kent de verschillende culturele achtergronden van leerlingen, weet welk erfgoed daarin een belangrijke rol in speelt en welke discussies kunnen ontstaan bij het bespreken van specifiek erfgoed. De student is in staat zorgvuldig te kijken naar en benoemen van zijn/haar eigen culturele achtergrond en de culturele achtergrond van het kind. De student weet welke kunstvormen of uitingen en verhalen kinderen kennen en afleiden aan welke waardeoordelen die zijn gerelateerd.
2
Onderwijsvorm De bijeenkomsten zijn in de vorm van actieve colleges. Een gedeelte van de literatuur wordt in het college aangereikt, deze wordt in activerende werkvormen tijdens het college verder uitgewerkt. Wat wordt van de student verwacht Van de student wordt verwacht dat deze binnen de opdrachten waarbij dat van belang is de theorie uit de hoorcolleges actief in relatie brengt met erfgoed om op die manier zijn visie op erfgoed te verdiepen. Daarnaast heeft de student van te voren de lesopzet op blackboard bekeken, deze wordt uiterlijk op vrijdag voor de aankomende les op blackboard geplaatst. De student heeft als dat nodig is de les voorbereid door een geselecteerd stuk tekst te lezen of een opdracht voor te bereiden. Tijdens de lessen is het mogelijk het materiaal te verzamelen dat nodig voor het maken van de eindopdracht. Er is een excursie opgenomen in het programma welke verplicht is. Daarvoor dient rekening te worden gehouden met een bedrag van maximaal 7 Euro. Dit bedrag wordt bij de eerste bijeenkomst van de module bij Roosien Verlaan voldaan. Bij de module geldt een aanwezigheidsplicht van 85 %, dat betekent dat je maximaal 1 bijeenkomst kan missen. Wanneer je meer dan 85 % afwezig bent geweest of de excursie hebt gemist wordt dit gecompenseerd met het bezoek aan een erfgoedinstelling waar je naar aanleiding van een kijkwijzer een verslag van maakt. Rooster Het rooster kan je vinden op www.rooster.uva.nl Beoordeling De beoordeling komt tot stand naar aanleiding van het beoordelingsmodel dat verderop in deze handleiding is opgenomen. Het beoordelingsformulier wordt door de docenten ingevuld en van feedback voorzien. De beoordeling is uiterlijk na 2 weken afgerond en voor de student inzichtelijk. Het cijfer moet minstens 5,5 zijn en is voor 30 % onderdeel van het eindcijfer voor het vak gezin en samenleving. Literatuur Van Boxtel C., Geschiedenis, erfgoed en didactiek, Erfgoed Nederland/Erasmus Universiteit 2009 Van Boxtel C. (ed), Heritage education, Challenges in dealing with the past, Erfgoed Nederland 2011 Erfgoed in de klas, een handboek voor leerkrachten (Hereduc) 2005
3
Bijeenkomsten bijeenkomst
thema
omschrijving
3 september
Wat is erfgoed?
10 september
Erfgoed van jezelf
17 september
Bourdieu/cultuurpart icipatie
24 september
Gezin en familie in de kunst
1 okt
Koken, smaak en ervaringen
8 okt
Erfgoed van omgeving
15 oktober
Informele leercommunities en ontstaan van nieuw erfgoed
23 oktober
Presentaties
Introductie met naamspel, erfgoed binnen familie plaatsen. Erfgoed definiëren met tijd, plaats en betekenisgeving. Toelichting toetsvorm. Rol van families in overdragen van erfgoed. Waardesystemen binnen families ontrafelen, verschillende waardesystemen zichtbaar maken. Is men zich bewust van cultureel erfgoed, verleden, heden toekomst? Welk erfgoed speelt daarin een rol? Familieverhalen, voorwerpen en privé foto’s als bron voor erfgoedonderwijs Vanuit de verouderde discussie van hoge en lage kunst bewegen naar andere definities van leercommunities waarin cultuurparticipatie en actieve deelname centraal staat. Klassiek erfgoed voorbeeld tegenover graffiti. Hoe worden gezinnen en families in de loop van de tijd afgebeeld, hoe kan je zien welke waarden belangrijk zijn. Wat is de rol van beeldvorming als het gaat om betekenisgeving? En hoe is dat van invloed op erfgoed? Zelf ervaren van een workshop waarbij verhalen aan smaak worden gekoppeld. Wat is erfgoed in de omgeving? Hoe kan je je omgeving in kaart brengen? Verdiepen van definities op het gebied van informele leercommunities met behulp van aantal cases als straatvoetbal en fan-art (gildes en middeleeuwen) Ieder tweetal heeft 10 minuten om de eindopdrcaht te presenteren. Bij ieder tweetal is 5 minuten gelegenheid tot vragen.
let op: ander tijdstip van 10:00 tot 13:00
4
relatie met HC gezin en samenleving Oriëntatie op gezin en familie
docent
Relatie met diversiteit binnen gezinnen en families en gezinsvormen.
Mila
relatie met diversiteit en rollen van gezinsleden.
Roosien
Relatie met Bigner. Eventueel relatie met huiselijk geweld via de kunst.
Roosien
Culturele diversiteit
Roosien/Maur een de Jong
Relatie met meso niveau van bio ecologisch systeem van Bronfenbrenner. Multiculturele samenleving
Mila
Roosien/Mila
Mila
Mila/Roosien
Eindopdracht Je ontwerpt in tweetallen een erfgoed les van 30 minuten. Als doelgroep neem je je eigen stageschool, niet perse je eigen groep op dat moment. Het kan dus zijn dat je een opdracht maakt voor groep 3 maar stage loopt bij groep 8. Dit is relevant voor de criteria van de opdracht. Je maakt een lesopzet volgens het lesvoorbereidingsformulier van de Upva en schrijft een begeleidende tekst van 1 a4. In dit a4 worden de opdracht criteria verder toegelicht. De erfgoed les voldoet aan: • • • • • •
De les heeft zowel een actief als receptief onderdeel. Deze onderdelen zijn in goede verhouding met elkaar, ze versterken elkaar. De opdracht is vakoverstijgend en verbindt minstens 2 leerdoelen uit verschillende vakgebieden, denk aan kunstzinnige vorming, aardrijkskunde, geschiedenis, taal etc. Bij de opdracht is nagedacht over een relevante vorm van ouderschapsparticipatie of de opdracht heeft een duidelijke en expliciete relatie met burgerschapsvoming/ identiteitsontwikkeling. Daarnaast maakt de opdracht gebruik van materieel of immaterieel erfgoed uit de directe omgeving van de school. De inhoud van de les heeft een relatie met de literatuur van de hoorcolleges van Gezin en Samenleving. De literatuur die gebruikt wordt is specifiek relevant voor de doelgroep van je stageschool en de leeftijd. De erfgoed les is actueel en gebruikt daarvoor een argument dat is onderbouwd met 1 van de 3 door ons geselecteerde artikelen die beschikbaar worden gesteld voor het maken van de eindopdracht. Deze artikelen houden zich bezig met het problematiseren van bestaand erfgoed.
Je maakt per tweetal een presentatie van maximaal 10 minuten waarin je je opdracht presenteert en ingaat op de 5 criteria. De lesvoorbereiding en het a4 worden per tweetal voor 15 oktober opgestuurd aan Mila en Roosien.
5
Beoordelingsmodel
lesontwerp actief receptief de opdracht is vakoverstijgend
ouderschapsparticipatie of burgerschapsvorming/identiteit sontwikkeling relatie omgeving school
literatuur HC
De erfgoed les is actueel
duidelijk gemaakt hoe actieve en receptieve onderdelen elkaar versterken. 2 leerdoelen duidelijk omschreven deze leerdoelen zijn afkomstig uit 2 verschillende vakgebieden helder omschrijving van ouderschapsparticipatie of burgerschapsvorming/identite itsontwikkeling duidelijk verband tussen school, opdracht en omgeving zorgt voor nieuw perspectief op de directe omgeving voor het kind relevante literatuur voor doelgroep relevante literatuur voor leeftijd Geeft relevantie aan van juist deze erfgoedles en maakt daarin zichtbaar erfgoedonderwijs te kunnen problematiseren
feedback
punten 2 2
3 2
2
2 2
2 3
20 punten verdeelsleutel: 20/9*aantal behaalde punten + 1 = behaalde cijfer
6
